KALKULATOR NAUKOWY
EL-531W
EL-531WH
EL-509W
INSTRUKCJA OBSŁUGI
Opisywane urządzenie jest zgodne z dyrektywą 89/336/EWG z uwzględnieniem poprawki 93/68/EWG.
Firma SHARP zdecydowanie zaleca wykonywanie na papierze osobnych kopii wszystkich ważnych danych.
W niektórych przypadkach dane przechowywane na nośnikach elektronicznych mogą zostać skasowane lub
zmodyfikowane. Z tego względu firma SHARP nie ponosi żadnej odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie
danych, niezależnie, czy było to skutkiem niewłaściwej obsługi, napraw, defektów fabrycznych, wymiany
lub rozładowania baterii, a także każdej innej przyczyny.
Firma SHARP nie ponosi żadnej odpowiedzialności za ewentualne straty finansowe spowodowane przez nie-
prawidłową obsługę i/lub uszkodzenie opisywanego kalkulatora, o ile odpowiedzialność ta nie została praw-
nie uregulowana.
WPROWADZENIE
Dziękujemy za zakup naukowego kalkulatora firmy SHARP model EL-531W.
Po zapoznaniu się z niniejszą instrukcją należy ją przechowywać w pobliżu na wypadek późniejszych wątpliwości.
SPIS TREŚCI
Wskazówki dotyczące obsługi......................................................................................................................................... 2
Osłona klawiatury............................................................................................................................................................. 3
Wyświetlacz ...................................................................................................................................................................... 3
Przed przystąpieniem do korzystania z kalkulatora.......................................................................................................4
Ustawienia wstępne..........................................................................................................................................................8
Obliczenia naukowe ....................................................................................................................................................... 10
Obliczenia statystyczne .................................................................................................................................................19
Błędy i zakresy obliczeń.................................................................................................................................................25
Wymiana baterii.............................................................................................................................................................. 29
Dodatkowe informacje na temat kalkulatora ................................................................................................................ 31
Dane techniczne ............................................................................................................................................................. 32
1
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE OBSŁUGI
Nie należy nosić kalkulatora w tylnej kieszeni, ponieważ można by go złamać podczas siadania. Szczególnie delikatny jest
wyświetlacz, który jest wykonany ze szkła.
Kalkulator należy chronić przed działaniem wysokiej temperatury (nie należy go między innymi kłaść w odkrytym miejscu
w samochodzie ani w pobliżu grzejników), wilgoci i kurzu.
Kalkulator nie jest wodoszczelny i nie należy używać go w miejscach, w których byłby narażony na kontakt z cieczami (np.
z wodą). Krople deszczu, rozpylona woda, sok, kawa, para i pot również mogą spowodować nieprawidłowe działanie pilota.
Kalkulator należy czyścić miękką i suchą ściereczką. Nie należy używać rozpuszczalnika ani mokrej ścierki.
Kalkulatorem nie wolno rzucać ani wywierać na niego nadmiernego nacisku.
Baterii w żadnym przypadku nie wolno wrzucać do ognia.
Baterie należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.
Producent zachowuje prawo do wprowadzania modyfikacji w konstrukcji opisywanego kalkulatora i jego akcesoriów
ze względu na ciągłe doskonalenie.
Przycisk RESET znajdujący się na spodzie kalkulatora należy naciskać (przy pomocy końcówki długopisu lub podobnego przedmiotu – nie wolno używać łatwo łamliwych przedmiotów) tylko w opisanych poniżej przypadkach. Należy
również pamiętać, że naciśnięcie przycisku spowoduje skasowanie wszystkich danych w pamięci kalkulatora.
Włączając kalkulator po raz pierwszy.
Po wymianie baterii.
Jeśli wystąpi sytuacja nietypowa i wszystkie
przyciski będą zablokowane.
W celu skasowania zawartości pamięci.
W przypadku uszkodzenia opisywanego kalkulatora, należy go przekazać wyłącznie do autoryzowanego serwisu firmy
SHARP.
2
OSŁONA KLAWIATURY
WYŚWIETLACZ
Pole równania
W rzeczywistości podczas pracy kalkulatora wszystkie symbole nie są widoczne jednocześnie.
Symbole
Wykładnik Mantysa
Niektóre nieaktywne symbole mogą być widoczne przy obserwacji wyświetlacza pod dużym kątem.
W przykładach obliczeń znajdujących się w niniejszej instrukcji podane są symbole niezbędne do użycia danej instrukcji.
/ : Pojawiają się, jeśli na wyświetlaczu nie można wyświetlić całego równania. Naciśnij przycisk
wyświetlić pozostały fragment równania.
: Określają sposób reprezentacji wyników obliczeń na liczbach zespolonych.
θ
xy/r
lub
, żeby
3
a/b : Sygnalizują, że dane mogą być widoczne powyżej lub poniżej wyświetlacza. Naciśnij przycisk
przewinąć zawartość wyświetlacza do góry lub do dołu.
2ndF : Pojawia się po naciśnięciu przycisku
HYP : Oznacza, że naciśnięty został przycisk
ALPHA : Oznacza, że naciśnięty został przycisk
ciski
, pojawią się symbole „2ndF Hyp” sygnalizujące, że dostępne są odwrotne funkcje hiperboliczne.
, sygnalizując, że dostępne są funkcję oznaczone na pomarańczowo.
i dostępne są funkcje hiperboliczne. Jeśli naciśnięte zostaną przy-
(STAT VAR), lub ,.
lub
FIX/SCI/ENG : Oznaczają notacje użyte do wyświetlania wartości.
DEG/RAD/GRAD : Oznaczają jednostki miary kąta.
: Pojawia się, gdy wybrany jest tryb obliczeń statystycznych.
M : Oznacza, że w niezależnej pamięci zapisana została wartość liczbowa.
PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO KORZYSTANIA Z KALKULATORA
Notacja oznaczenia przycisków użyte w niniejszej instrukcji
Do określenia ex:
Żeby określić ln:
Żeby określić F:
Funkcje, których nazwy są napisane kolorem pomarańczowym powyżej przycisków, są dostępne po wcześniejszym
naciśnięciu przycisku
. Żeby wykonać odwołanie do pamięci, należy najpierw nacisnąć przycisk . Wartości
liczbowe przytaczane w instrukcji nie są podawane w postaci przycisków, a jako zwykłe liczby.
4
,
Włączanie i wyłączanie kalkulatora
Naciśnij przycisk , żeby włączyć kalkulator, lub przycisk
, żeby go wyłączyć.
Kasowanie wpisów i zawartości pamięci
Operacja
Wybór trybu
Przełącznik RESET
: kasuje × : zachowuje.
*1
Pamięć niezależna M.
*2
Pamięci tymczasowe A-F. X i Y.
*3
Pamięci ostatniego wyniku.
*4
Dane statystyczne (wprowadzone).
*3
*4
Wpis
(wyświetlacz)
1
M*
A-F, X, Y*2
3
ANS*
× × ×
×
×
*5
x¯, sx, σx, n, Σx, Σx2, y¯, sy, σy, Σy, Σy2, Σxy, r, a, b, c.
*6
Kasowane są wszystkie zmienne.
*7
Ta kombinacja przycisków działa tak samo jak przełącznik
RESET.
4
STAT*
STAT VAR*
5
5
[Przycisk kasowania pamięci]
Naciśnij przycisk
Żeby skasować wszystkie zmienne (M, A-F, X, Y, ANS, F1-F4, STAT VAR), naciśnij przyciski
Żeby skasować CAŁĄ zawartość pamięci, naciśnij przyciski
skasowanie całej zawartości pamięci i przywróci standardowe ustawienia kalkulatora.
, żeby wyświetlić menu.
lub
lub
. Taka operacja (RESET) spowoduje
.
Wprowadzanie i korekcja równań
[Przyciski kursora]
lub
Użyj przycisku
równania po uzyskaniu wyniku. Opis posługiwania się przyciskami i znajduje się w następnym podrozdziale.
W menu SET UP i podczas innych ustawień należy użyć przycisku
a następnie należy nacisnąć przycisk ( ). Do przewinięcia zawartości wyświetlacza w górę lub w dół należy użyć
przycisków i .
[Tryby wstawiania i zastępowania podczas edycji równań]
Naciśnięcie przycisków
dowym) i zastępowania. Trójkątny kursor sygnalizuje, że wpis zostanie wprowadzony w miejscu, w którym znajduje się
do przesuwania kursora. Przy pomocy przycisku lub
powoduje przełączenie pomiędzy dwoma trybami edycji: trybem wstawiania (standar-
lub
można również powrócić do
do przesuwania pulsującego kursora,
kursor, natomiast kursor prostokątny – że poszczególne elementy równania będą sukcesywnie zastępowana podczas
wprowadzania nowych danych.
Żeby wprowadzić liczbę w trybie wstawiania, należy ustawić kursor bezpośrednio po prawej stronie punktu, w którym liczba
ma zostać wstawiona, a następnie wprowadzić odpowiednie dane. W trybie zastępowania, dane pod kursorem zostaną
zastąpione wprowadzoną cyfrą.
Ustawiony tryb wprowadzania danych będzie obowiązywał do momentu kolejnego przeprowadzenia procedury RESET.
6
[Przycisk usuwania]
b
-
b
-
-
Żeby usunąć liczbę lub funkcję, należy ustawić kursor na tej liczbie lub funkcji, a następnie nacisnąć przycisk
kursor będzie się znajdował na końcu równania, przycisk będzie się zachowywał jak przycisk BACKSPACE
w komputerze (będzie powodował cofanie kursora przy jednoczesnym kasowaniu kolejnych elementów równania).
Funkcja wyświetlania wielu linii [1]
Poprzednie równania można przywoływać w trybie
normalnym. W skład równania wchodzą również instrukcje kończące obliczenia, np. znak „=”. Długość równania
przechowywanego w pamięci nie może przekroczyć 142
znaków. Gdy pamięć zostanie zapełniona. Przechowywane równania będą kolejno usuwane, zaczynając od
najstarszego. Naciśnięcie przycisku
spowoduje
wyświetlenie poprzedniego równania i jego wyniku.
Kolejne naciśnięcie przycisku
tlenie kolejnych równań (po powrocie do poprzednich
spowoduje wyświe-
równań można używać przycisku do wyświetlenia
Wieloliniowa pamięć zostanie skasowana w następujących
przypadkach: po naciśnięciu przycisków
(również po automatycznym wyłączeniu kalku
latora), po zmianie trybu, po skasowaniu pamięci (
), wywołaniu RESET, naciśnięciu
, wykonaniu obliczenia na stałej, wykonaniu
różniczkowania lub całkowania, wykonaniu obliczeń łań
cuchowych, konwersji jednostek miar kąta, konwersji
współrzędnych, konwersji w bazie N-wymiarowej, zapisa
niu liczby w pamięciach tymczasowych i niezależnych,
użyciu solvera funkcji lub obliczeń symulacyjnych.
równań późniejszych). Dodatkowo, naciśnięcie kolejno
przycisków
go równania.
umożliwi przejście do najstarsze-
Żeby przeprowadzić edycję przywołanego równania,
lub
naciśnij przycisk
.
. Jeśli
lu
lu
7
Kolejność wykonywania działań
-
e
b
Opisywany kalkulator przeprowadza obliczenia w następu-
jącej kolejności:
ułamki (1 4 itp.), funkcje poprzedzane przez swój
własny argument (x
mnożenie wartości w pamięci (2Y itp.),
-1
, x2, n! itp.), Yx, ,
x
funkcje, których
symbol poprzedza argument (sin, cos itp.)
nC
mnożenie funkcji (2sin30 itp),
AND
OR, XOR, XNOR =, M+, M−, ⇒M, XDEG,
XRAD, XGRAD, DATA, CD, Jrθ, Jxy i inne instrukcje
, ×, ÷ +, −,
r nPr
kończące obliczenia.
Jeśli użyte zostaną nawiasy, wyrażenia w nawiasach
będą miały pierwszeństwo przed innymi operacjami
8
domyślne
domyślne
USTAWIENIA WSTĘPNE
Wybór trybu pracy
: tryb normalny (NORMAL)
: tryb obliczeń statystycznych (STAT)
Wybór trybu spowoduje skasowanie zawartości pamięci tym
czasowych, zmiennych i danych statystycznych oraz pamięci
ostatniego wyniku, nawet jeśli wybrany ponownie zostani
bieżący tryb pracy.
Menu SETUP [2]
Naciśnij przycisk , żeby wyświetlić
menu SET UP.
Element w menu można wybrać:
przesuwając pulsujący kursor przyciskami
, a następnie naciskając przycisk ( ) lub
naciskając przycisk cyfrowy odpowiadający żądanemu
elementowi w menu
Jeśli na wyświetlaczu jest widoczny symbol a lub b,
naciśnij przycisk
lub , żeby wyświetlić poprzedni
lub następny ekran menu.
Naciśnij przycisk
, żeby zamknąć menu SET UP.
lu
a
o
e
[Wybór notacji i liczby miejsc po kropce dziesiętnej]
Wyniki obliczeń mogą być wyświetlane w jednej z czterech notacji: z ruchomą kropką dziesiętną, ze ustalonym
położeniem kropki dziesiętnej oraz w notacji naukowej
lub inżynierskiej.
Jeśli widoczny jest symbol FIX, SCI lub ENG, można
podać liczbę całkowitą od 0 do 9 określającą stałą liczbę
cyfr wyświetlanych po kropce dziesiętnej (TAB). Wyświetlane wartości będą ograniczane do tej liczby cyfr.
Jeśli liczba reprezentowana w notacji z ruchomą kropką
dziesiętną nie będzie się mieściła w odpowiednim prze-
dziale, kalkulator wyświetli wynik w notacji naukowej (wykładniczej). Patrz opis „Ustawienie systemu ruchomej
kropki dziesiętnej w notacji naukowej”.
Naciśnij przyciski kolejno przyciski
wyświetlić następujące menu:
i , żeby
[Ustawienie systemu ruchomej kropki dziesiętnej
w notacji naukowej]
W notacji z ruchomą kropką dziesiętną dostępne są dw
ustawienia: NORM1 i NORM2. Liczba spoza ustawioneg
przedziału jest automatycznie wyświetlana w notacji naukowej:
NORM1: 0.000000001 ≤ x ≤ 9999999999
NORM2: 0.01 ≤ x ≤ 9999999999
Przykład: 100000 ÷ 3 =
[Ruchoma kropka (NORM1)]
J [Stałe położenie kropki]
[TAB ustawiony na 2]
J
[Notacja naukowa]
J
[Notacja inżyniers ka]
J [Ruchoma kropka (NORM1)]
3 ÷ 1000 =
[Ruchoma kropka (NORM1)]
J [Ruchoma kropka (NORM2)]
J [Ruchoma kropka (NORM1)]
100000 3
2
100000 3
33’333.33333
33’333.33333
33’333.33
3.33x10
3.33x10
33’333.33333
0.003
3.33x10
0.003
Ustawienie jednostek miary kąta
W opisywanym kalkulatorze można ustawić następując
jednostki miary kąta (stopnie, radiany i gradusy):
04
03
-03
9
k
t
a
ę
OBLICZENIA NAUKOWE
Naciśnij przyciski
Na początku każdego przykładu należy nacisnąć przycisk
, żeby wybrać tryb normalny.
, żeby skasować wskazanie wyświetlacza. Jeśli wi-
doczny jest symbol FIX, SCI lub ENG, należy go wyłą-
czyć, wybierając ustawienie „NORM1” z menu SET UP.
Działania arytmetyczne [2]
Nawias zamykający bezpośrednio przed
można pominąć.
lub
Operacje na stałych [3]
Podczas wykonywania operacji na stałych drugi składni
sumy, odjemna, dzielnik oraz pierwszy czynnik są stałe.
Podczas wykonywania operacji na stałych, stała jes
oznaczona jako K.
Funkcje [4]
Postępuj zgodnie z poszczególnymi przykładami dl
każdej z funkcji.
Przed rozpoczęciem obliczeń należy ustawić jednostk
10
miary kąta.
11
e
a
-
t
t
o
a
-
0
Poniżej podane są zbiory wartości odwrotnych funkcji
trygonometrycznych:
Konwersja jednostek miar kąta [5]
Każde naciśnięcie sekwencji przycisków
spowoduje cykliczną konwersję jednostek miar kąta.
12
Generacja liczb losowych
Generator liczb losowych ma cztery ustawienia dostępn
w trybach normalnym i statystycznym. (Opisywana funkcj
nie może zostać wybrana podczas korzystania z funkcji
bazy N). W celu wygenerowania kolejnych liczb losowych,
naciśnij przycisk
czyć.
. Naciśnij przycisk , żeby zakoń
Szereg wygenerowanych liczb pseudolosowych jes
przechowywany w pamięci Y. Każda liczba losowa jes
tworzona na bazie szeregu liczbowego.
[Liczby losowe]
Liczbę pseudolosową z przedziału od 0 do 0.999 o trzech
cyfrach znaczących można wygenerować naciskając kolejn
przyciski
[Rzut kostką]
.
Żeby zasymulować rzut sześcienną kostką do gry, możn
wygenerować liczbę całkowitą z przedziału od 1 do 6, naci
skając kolejno przyciski
[Rzut monetą]
.
Żeby zasymulować rzut monetą, można wygenerować
(orzeł) lub 1 (reszka), naciskając kolejno przyciski
.
t
b
e
e
4
[Generacja całkowitych liczb losowych]
Całkowitą liczbę losową z przedziału od 0 do 999 o trzech
można wygenerować naciskając kolejno przyciski
.
Obliczenia w pamięci [6]
Opisywany kalkulator ma 8 pamięci tymczasowych (A-F, X
i Y), jedną pamięć niezależną i jedną pamięć ostatniego
wyniku (ANS). Pamięci niezależna i tymczasowa są dostęp-
ne wyłącznie w trybie normalnym
[Pamięci tymczasowe (A-F, X i Y)]
Naciśnij przycisk
wartość w pamięci.
Naciśnij przycisk
łać wartość z pamięci.
i przycisk zmiennej, żeby zapisać
i przycisk zmiennej, żeby przywo-
Żeby umieścić zmienną w równaniu, naciśnij przycisk
i przycisk zmiennej.
[Pamięć niezależna]
Oprócz wszystkich właściwości pamięci tymczasowych, do
zmiennej w pamięci niezależnej można również dodawać
i odejmować wartości. Naciśnij przyciski
żeby skasować zawartość pamięci niezależnej.
[Pamięć ostatniego wyniku (ANS)]
W pamięci ostatniego wyniku przechowywany jest rezulta
obliczeń uzyskany poprzez naciśnięcie przycisku lu
wprowadzenie dowolnej innej instrukcji kończącej obliczenia.
Uwaga:
Wyniki obliczeń wymienionych niżej funkcji są zapisywan
automatycznie w pamięciach X lub Y przy jednoczesnym
zastąpieniu istniejących wartości:
Funkcje losowe: pamięć Y
Jrθ, Jxy: pamięć X (r lub x), pamięć Y (θ lub y)
Użycie przycisku
lub
wartości z pamięci przy wykorzystaniu maksymalnie 1
cyfr.
,
spowoduje przywołani
13
-
-
e
i
i
Podczas korzystania z funkcji, których argument wpro
wadzany jest po symbolu funkcji (pierwiastek, sinus itp.),
obliczenie łańcuchowe jest możliwe również po naciśnię
ciu przycisku lub .
Obliczenia łańcuchowe [7]
Opisywany kalkulator umożliwia wykorzystanie poprzed-
niego wyniku w kolejnych obliczeniach. Wynik poprzednich obliczeń nie zostanie przywołany po wprowadzeniu kolejnych instrukcji.
14
Działania na ułamkach [8]
Na ułamkach można przeprowadzać działania arytmetyczn
i operacje w pamięci. Można również zamieniać ułamk
zwykłe na dziesiętne i na odwrót.
Jeśli liczba cyfr do wyświetlenia przekracza dziesięć,
przed wyświetleniem wartość jest zamieniana do postac
dziesiętnej.
-
e
a
Operacje w systemie dwójkowym, piątkowym
ósemkowym, dziesiętnym i szesnastkowym [9]
Opisywany kalkulator umożliwia przeprowadzanie konwer
sji, czterech podstawowych działań arytmetycznych,
obliczeń w nawiasach oraz obliczeń w pamięci, a takż
operacji logicznych AND, OR, NOT, NEG, XOR i XNOR n
liczbach w systemie dwójkowym, piątkowym, ósemkowym,
dziesiętnym i szesnastkowym.
15
-
ą
ć
y
Konwersja na każdy z systemów przeprowadzana jest
przy pomocy następujących przycisków:
: Konwersja na system dwójkowy. Pojawia się
symbol „
: Konwersja na system piątkowy. Pojawia się
: Konwersja na system ósemkowy. Pojawia się
: Konwersja na system szesnastkowy. Pojawia
:
”.
symbol „ ”.
symbol „ ”.
się symbol „
”.
Konwersja na system dziesiętny. Symbole „ ”,
„ ”, „ ” i „ ” znikają.
Naciśnięcie tych przycisków spowoduje konwersję wartości
widocznej na wyświetlaczu.
Uwaga: W opisywanym kalkulatorze cyfry A – F w sys-
temie szesnastkowym można wprowadzać przy
pomocy przycisków
. Na wyświetlaczu są one reprezentowane
i
w następujący sposób:
16
, , , ,
W systemie dwójkowym, piątkowym, ósemkowym i szes
nastkowym nie można wprowadzić części ułamkowej. Jeśli
liczba w systemie dziesiętnym posiadająca część ułamkow
zostanie przekształcona do postaci dwójkowej, ósemkowej
lub szesnastkowej, jej cześć ułamkowa zostanie pominięta.
Podobnie, jeśli wynik obliczeń w systemie dwójkowym,
ósemkowym lub szesnastkowym będzie zawierał częś
ułamkową, zostanie ona pominięta. W systemie dwójkowym,
piątkowym ósemkowym lub szesnastkowym zamiast liczb
ujemnej wyświetlana jest liczba do niej przeciwna.
-
-
y
Czas, system dziesiętny i sześćdziesiętny [12]
Opisywany kalkulator umożliwia konwersję pomiędzy sys
temem dziesiętnym a sześćdziesiętnym i na odwrót. Dodatko
wo, w systemie sześćdziesiętnym można wykonywać czter
działania arytmetyczne i obliczenia w pamięci.
Notacja w systemie sześćdziesiętnym ma następującą postać:
17
e
ą
ć
ć
-
a
Konwersja współrzędnych [11]
Przed przystąpieniem do obliczeń należy wybrać jednostkę miary kąta.
Prostokątny układ wsp. Biegunowy układ wsp.
Wynik obliczeń jest automatycznie zachowywany w pa-
mięciach X i Y.
Wartość r lub x: pamięć X
Wartość θ lub y: pamięć Y
Funkcja modyfikacji [12]
Wyniki obliczeń są przechowywane w wewnętrznej pamięci
kalkulatora w notacji naukowej z 14-cyfrową mantysą.
Ponieważ jednak wyniki obliczeń są wyświetlan
w określonej przez użytkownika notacji z wybraną liczb
cyfr po kropce dziesiętnej, wynik obliczeń może się różni
od wartości pokazanej na wyświetlaczu. Dzięki użyciu
funkcji modyfikacji, wewnętrzna wartość może zosta
przekształcona tak, by odpowiadała wartości na wyś
wietlaczu, co pozwala na użycie wartości z wyświetlacz
w dalszych operacjach bez zmiany.
18
o
x
x
a
-
-
-
OBLICZENIA STATYSTYCZNE [13]
Naciśnij kolejno przyciski
obliczeń statystycznych. Dostępnych jest siedem wymie-
, żeby włączyć tryb
nionych niżej typów operacji statystycznych. Po wybraniu
trybu obliczeń statystycznych należy wybrać żądany typ
operacji. Żeby zmienić typ operacji, włącz ponownie tryb
obliczeń statystycznych (naciśnij
żądany typ operacji.
(SD): statystyka jednej zmiennej
(LINE): obliczenie regresji liniowej
(QUAD): obliczenie regresji kwadratowej
(EXP): obliczenie regresji wykładniczej
(LOG): obliczenie regresji logarytmicznej
(PWR): obliczenie regresji potęgowej
(INV): obliczenie regresji odwrotnej
W poszczególnych grupach obliczeń dostępne są nastę-
pujące operacje statystyczne (patrz również tabela na
stronie następnej):
) i wybierz
Obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej
Statystyka (patrz strona następna) i wartości funkcji
normalnego rozkładu prawdopodobieństwa.
Obliczenie regresji liniowej
Statystyki i (patrz strona następna), dodatkow
estymacja y dla danego x (estymacja y’) oraz estymacja
dla danego y (estymacja x’).
Obliczenie regresji wykładniczej, regresji
logarytmicznej, regresji potęgowej i regresji odwrotnej
Statystyki i , dodatkowo estymacja y dla danego
(estymacja y’) oraz estymacja x dla danego y (estymacj
x’). (Ponieważ przed przeprowadzeniem obliczeń kalkula
tor przekształca każde wyrażenie do postaci umożliwiają
cej przeprowadzenie regresji liniowej, wszystkie wartości
statystyczne, oprócz a i b, są uzyskiwane z danych prze
kształconych a nie wprowadzonych.)
19
Obliczenie regresji kwadratowej
x
∑
∑
∑
∑
∑
a
Statystyki i oraz współczynniki a, b i c we wzorze
regresji kwadratowej (y = a + bx + cx
towej, nie ma możliwości uzyskania współczynnika korelacji (r).) Jeśli dostępne są dwie wartości x’, należy nacisnąć przycisk
Podczas wykonywania obliczeń wykorzystujących a, b i c
, żeby je przełączyć.
2
). (W regresji kwadra-
można przechowywać tylko jedną wartość.
20
sx
σ
y
n
x
2
x
y
sy
σ
y
y
2
y
xy
r
a
b
Użyj przycisków
c
zmiennych STAT.
Średnia próbek (dane x)
Odchylenie standardowe próbki (dane x)
Odchylenie standardowe populacji (dane x)
Liczba próbek
Suma próbek (dane x)
Suma kwadratów próbek (dane x)
Średnia próbek (dane x)
Odchylenie standardowe próbki (dane y)
Odchylenie standardowe populacji (dane y)
Suma próbek (dane y)
Suma kwadratów próbek (dane y)
Suma iloczynów próbek (x, y)
Współczynnik korelacji
Współczynnik równania regresji
Współczynnik równania regresji
Współczynnik równania regresji kwadratowej
, żeby wykonać obliczenia n
i
21
-
-
ć
z
y
Wprowadzanie i korekcja danych [14]
Wprowadzone dane będą przechowywane w pamięci,
dopóki nie zostanie naciśnięty przycisk
zostanie zmieniony tryb pracy. Przed wprowadzeniem
nowych danych należy skasować zawartość pamięci.
22
lub nie
[Wprowadzanie danych]
Dane z jedną zmienną
Dane
Dane częstotliwość (wprowadzenie kilku takich
samych wartości)
Dane z dwiema zmiennymi
Dane x
Dane x
dzenie kilku takich samych par wartości)
dane y
dane y częstotliwość (wprowa
Można wprowadzić maksymalnie 100 elementów danych.
W przypadku danych jednej zmiennej, wartość bez często
tliwości jest liczona jako jeden element danych, a wartoś
z częstotliwością są liczone jako dwa elementy danych.
W przypadku danych dwóch zmiennych, wartości be
częstotliwości są liczona jako dwa elementy danych,
a wartości z częstotliwością są liczone jako trzy element
danych.
[Korekcja danych]
Korekcja przed naciśnięciem przycisku :
Skasuj błędne dane przyciskiem
i wprowadź nowe.
Korekcja po naciśnięciu przycisku :
Użyj przycisku lub , do wyświetlenia poprzednio wprowadzonych danych. Naciśnij przycisk , żeby
wyświetlić dane od pierwszej wprowadzonej do ostatniej.
Żeby wyświetlać dane w kolejności odwrotnej, naciśnij
przycisk
Każdy element jest wyświetlany z etykietą „Xn=”, „Yn=”
.
lub „Nn=” (n jest numerem w sekwencji danych).
Wyświetl element do zmodyfikowania, wprowadź prawidłową wartość, a następnie naciśnij przycisk
. Przy
pomocy przycisku można skorygować wszystkie
ustawione wartości.
Żeby usunąć zbiór danych, wyświetl element zbioru
danych do usunięcia, a następnie naciśnij kolejno przyci-
. Zbiór danych zostanie usunięty.
ski
Żeby dodać nowy zbiór danych, naciśnij przycisk
i wprowadź wartości, a następnie naciśnij przycisk
.
23
y
Wzory stosowane w obliczeniach statystycznych [15]
Wprowadzone dane będą przechowywane w pamięci,
dopóki nie zostanie naciśnięty przycisk
zostanie zmieniony tryb pracy. Przed wprowadzeniem
nowych danych należy skasować zawartość pamięci.
lub nie
Typ Wzór regresji
Liniowa
Wykładnicza
Logarytmiczna
Potęgowa
Odwrotna
Kwadratowa
y = a + bx
bx
y = a • e
y = a + b • ln x
b
y = a • x
y = a + b
y = a + bx + cx
2
W obliczeniach statystycznych wystąpi błąd, jeśli:
Bezwzględna wartość wyniku pośredniego lub wyniku
obliczeń będzie równa lub większa niż 1 x 10
100
.
Mianownik będzie równy zero.
Podjęta zostanie próba wyciągnięcia pierwiastka z liczb
ujemnej.
Równanie regresji kwadratowej nie ma rozwiązania.
24
k
ł
ć
w
BŁĘDY I ZAKRESY OBLICZEŃ
Błędy
Błąd wystąpi, jeśli wynik obliczenia wykroczy poza dopuszczalny zakres obliczeń lub podjęta zostanie próba
przeprowadzenia niedopuszczalnej operacji matematycznej. W przypadku wystąpienia błędu, naciśnięcie
przycisku
miejscu wystąpienia błędu. Zmodyfikuj równanie lub
naciśnij przycisk
lub
spowoduje ustawienia kursora w
, żeby skasować błąd.
Kody i typy błędów
Błąd składni (Error 1):
Podjęto próbę wykonania nieprawidłowej operacji.
Na przykład: 2
Błąd obliczeń (Error 2):
Bezwzględna wartość pośredniego lub końcowego
wyniku obliczeń jest równa lub większa niż 10
100
.
Podjęto próbę wykonania dzielenia przez 0 (lub wyni
pośredni był równy 0).
Podczas wykonywania obliczeń przekroczony zosta
dopuszczalny zakres.
Błąd zagłębienia (Error 3):
Przekroczona została liczba dopuszczalnych buforów.
(Dostępnych jest 10 buforów* przeznaczonych na wartości liczbowe i 24 bufory na instrukcje obliczeniowe.) * 5
buforów w trybie STAT i w trybie obliczeń na liczbach
zespolonych.
W trybie obliczeń statystycznych wprowadzono ponad
100 elementów danych.
Błąd długości równania (Error 4):
Równanie wykroczyło poza bufor (142 znaki).
Błąd przywołania równania (Error 5):
Zapisane w pamięci równanie zawiera funkcję niedo-
stępną w bieżącym trybie obliczeń. Na przykład: wartoś
liczbowa zawierająca w zapisie dziesiętnym cyfry inne niż
0 i 1 nie może zostać przywołana podczas obliczeń
trybie dwójkowym.
Błąd przepełnienia pamięci (Error 6):
Równanie wykroczyło poza bufor pamięci wyrażenia
(w sumie 256 znaków dla pamięci F1 – F4).
25
Zakresy obliczeń [16]
W określonych przedziałach kalkulator wykonuje ob-
liczenia z dokładnością do ± 1 najmniej znaczącej
cyfry mantysy. Błąd obliczeń jednak wzrasta podczas
wykonywania ciągłych obliczeń z powodu akumulacji
poszczególnych błędów. (Tak samo dzieje się w przy-
padku funkcji y
x
, , ex, ln itp., w przypadku których
obliczenia ciągłe są przeprowadzane wewnętrznie.)
Dodatkowo, błąd obliczeń będzie się akumulował
i zwiększał w pobliżu punktów przegięcia i pojedynczych punktów funkcji.
Zakresy obliczeń:
Jeśli bezwzględna wartość wpisu albo ostatecznego lub
-99
±10
~ ±9.999999999 × 1099 i 0.
pośredniego wyniku jest mniejsza niż 10
-99
, wartość ta
będzie traktowana jako zero w obliczeniach i na wyświe-
tlaczu.
26
27
28
*n – liczby całkowite
WYMIANA BATERII
Uwagi dotyczące wymiany baterii
Nieodpowiednie postępowanie z bateriami może spowodować wyciek elektrolitu lub wybuch. Należy pamiętać o przestrzeganiu następujących zasad postępowania z bateriami:
Zawsze należy wymieniać obydwie baterie jednocześnie.
Nie wolno instalować nowej baterii ze starą.
Instalując baterie należy się upewnić, że są one odpowiedniego typu.
Instalując baterie należy je włożyć zgodnie z oznaczeniami w kalkulatorze.
W nowym kalkulatorze baterie są instalowane w fabryce i mogą być rozładowane zależnie od czasu przechowywania
kalkulatora w magazynie.
Uwagi dotyczące skasowania zawartości pamięci
Podczas wymiany baterii cała zawartość pamięci jest kasowana.
Zawartość pamięci może również ulec skasowaniu przy uszkodzeniu kalkulatora lub podczas jego naprawy.
Żeby uniknąć utraty ważnych danych, wszelkie ważne informacje znajdujące się w pamięci kalkulatora należy
przepisywać na papier.
Kiedy wymienić baterie
Baterie należy wymienić, jeśli obraz na wyświetlaczu ma słaby kontrast.
29
Ostrzeżenia
Jeśli płyn, który może wyciec z baterii, dostanie się do oczu, może spowodować poważne obrażenia. W takim przypadku
należy przemyć oko czystą wodą i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Jeśli płyn z nieszczelnej baterii zabrudzi skórę lub ubranie, należy go niezwłocznie spłukać czystą wodą.
Jeśli kalkulator ma pozostawać przez dłuższy czas nieużywany, należy wyjąć z niego baterie, żeby zabezpieczyć go przed
uszkodzeniem, które mógłby spowodować wyciek z baterii. Baterie należy przechowywać w bezpiecznym miejscu.
Rozładowanych baterii nie należy przechowywać w kalkulatorze.
Nie należy instalować w kalkulatorze częściowo rozładowanych baterii i używać równocześnie baterii różnych typów.
Baterie należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.
Rozładowane baterie pozostawione w kalkulatorze mogą wycieknąć i uszkodzić kalkulator.
Niewłaściwe postępowanie z bateriami może spowodować wybuch.
Baterii nie wolno wrzucać do ognia, ponieważ mogłyby wybuchnąć.
Funkcja automatycznie wyłączająca kalkulator
Żeby zmniejszyć zużycie baterii, kalkulator wyłączy się automatycznie, jeśli w ciągu 10 minut nie zostanie naciśnięty żaden
przycisk.
30
Procedura wymiany baterii
1. Wyłącz zasilanie naciskając przycisk
2. Wykręć dwa wkręty. (Rys. 1)
.
3. Zsuń i unieś osłonę baterii.
4. [EL-531W/509W] Wyjmij zużyte baterie podważając je długopisem lub innym podobnym przedmiotem. (Rys. 2)
[EL-531WH] Wyjmij zużytą baterię.
5. Włóż dwie nowe baterie, biegunem dodatnim (+) skierowane do góry.
[EL-531WH] Zainstaluj nową baterię, dociskając ją w kierunku bieguna ujemnego „-”. (Rys. 3)
6. Załóż z powrotem osłonę baterii i wkręć wkręty.
7. Naciśnij przycisk RESET z tyłu kalkulatora.
Upewnij się, że na wyświetlaczu pojawią się informacje pokazane poniżej. Jeśli zawartość wyświetlacza jest inna, zain-
staluj ponownie baterie i jeszcze raz sprawdź informacje widoczne na wyświetlaczu.
DODATKOWE INFORMACJE NA TEMAT KALKULATORA
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony www: http://sharp-world.com/calculator/
31
DANE TECHNICZNE
Obliczenia: Obliczenia naukowe, obliczenia statystyczne itp.
Obliczenia wewnętrzne: Mantysy o wielkości do 14 cyfr
Operacje oczekujące: 24 obliczenia, 10 wartości liczbowych (5 wartości liczbowych w trybie STAT
i w trybie obliczeń na liczbach zespolonych)
Źródło zasilania: [EL-531W/509W] wbudowane baterie słoneczne 3V (napięcie stałe), baterie
alkaliczne (LR44) x 2
[EL-531WH] 1,5V (napięcie stałe), wydajna bateria manganowa (AA lub R6)
Pobór mocy: [EL-531W/509W] 0,0002 W [EL-531WH] 0,0001 W
Czas pracy: [EL-531W/509W] ok. 5.000 godzin, [EL-531WH] ok. 17.000 godzin
podczas ciągłego wyświetlania 55555. w temperaturze 25°C.
Zmienia się w zależności od intensywności użycia i innych czynności.
Temperatura otoczenia podczas pracy: 0°C – 40°C (32°F – 104°F)
Wymiary zewnętrzne: [EL-531W/509W] 79,6 mm (szer.) x 154,5 mm (gł.) x 13,2 mm (wys.)
[EL-531WH] 79,6 mm (szer.) x 154,5 mm (gł.) x 18,2 mm (wys.)
Ciężar (razem z bateriami/baterią): [EL-531W/509W] ok. 95 g, [EL-531WH] Ok. 110 g
Akcesoria: Zainstalowane baterie (2 - [EL-531W/509W], 1 - [EL-531WH]), instrukcja obsługi,
skrócony opis obsługi, osłona klawiatury
32
SHARP ELECTRONICS
GESSELSCHAFT M.B.H. Sp. z o.o.
ODDZIAŁ W POLSCE
02-844 Warszawa, ul. Puławska 469
tel. +48 22 545 81 00
Loading...