Roland FR-5, FR-7 User Manual [nl]

r®

FR-7/FR-5

Handleiding

WAARSCHUWING – Om het risico op brand of elektrocutie te voorkomen mag u dit apparaat nooit blootstellen aan vochtigheid of regen.

CAUTION

RISK OF ELECTRIC SHOCK

DO NOT OPEN

ATTENTION: RISQUE DE CHOC ELECTRIQUE NE PAS OUVRIR

CAUTION: TO REDUCE THE RISK OF ELECTRIC SHOCK,

DO NOT REMOVE COVER (OR BACK).

NO USER-SERVICEABLE PARTS INSIDE.

REFER SERVICING TO QUALIFIED SERVICE PERSONNEL.

De bliksemschicht in een driehoek wijst de gebruiker op niet geïsoleerde “gevaarlijke spanningen” in het inwendige van dit product die sterk genoeg zijn om voor elektrocutie te zorgen.

Het uitroepteken in een driehoek wijst de gebruiker erop dat alle instructies voor het juiste gebruik van dit apparaat te vinden zijn in de bijgeleverde handleiding.

TIPS VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTROCUTIE EN VERWONDINGEN VAN PERSONEN.

OPMERKINGEN VOOR UW VEILIGHEID LEES DEZE INSTRUCTIES AANDACHTIG DOOR.

WAARSCHUWING – Tijdens het gebruik van elektronische apparaten moet u altijd op de volgende punten letten:

1.Lees alle instructies aandachtig door.

2.Bewaar deze handleiding op een veilige plaats.

3.Volg alle waarschuwingen op.

4.Voer alle instructies uit zoals ze er staan.

5.Gebruik dit apparaat nooit in de buurt van water.

6.Maak het product enkel schoon met een zachte droge doek.

7.Blokkeer nooit de ventilatieopeningen (indien aanwezig). Stel het product alleen overeenkomstig de instructies van de fabrikant op.

8.Plaats het product nooit in de buurt van warmtebronnen, zoals stoven, ovens, radiatoren of andere apparaten die veel warmte genereren.

9.Probeer nooit het veiligheidssysteem van een gepolariseerde stekker of een stekker met aarding te omzeilen. Een gepolariseerde stekker heeft twee pennen waarvan de ene wat breder is dan de andere.

Een stekker met aarding is voorzien van twee pennen en een uitsparing. De brede of derde pen is er voor uw veiligheid. Als de bijgeleverde stekker niet in uw stopcontact past, moet u het door een vakman laten vervangen.

10.Zorg dat niemand over het netsnoer kan struikelen. Dat is met name in de buurt van het stopcontact gevaarlijk, maar kan er ook in de buurt van de aansluitingen op het apparaat voor zorgen dat de aders breken.

11.Gebruik enkel de uitdrukkelijk door de fabrikant aanbevolen opties en uitbreidingen.

12.Verbreek, tijdens een onweer, of als u het product langere tijd niet wilt gebruiken, de aansluiting op het lichtnet.

13.Laat alle onderhoudswerken en herstellingen over aan een door Roland erkende herstellingsdienst. Als het netsnoer beschadigd is of wanneer er vloeistoffen of regenwater in het inwendige terecht zijn gekomen, moet u het product onmiddellijk uitschakelen en contact opnemen met een erkende herstellingsdienst.

Voor het Verenigd Koninkrijk IMPORTANT: THE WIRES IN THIS MAINS LEAD ARE COLOURED IN ACCORDANCE WITH THE FOLLOWING CODE.

BLUE: NEUTRAL

BROWN: LIVE

As the colours of the wires in the mains lead of this apparatus may not correspond with the coloured markings identifying the terminals in your plug, proceed as follows:

The wire which is coloured BLUE must be connected to the terminal which is marked with the letter N or coloured BLACK. The wire which is coloured BROWN must be connected to the terminal which is marked with the letter L or coloured RED. Under no circumstances must either of the above wires be connected to the earth terminal of a three pin plug.

De door de FR-5 en FR-7 gehanteerde technologie wordt in verschillende landen beschermd door patenten.

r

FR-7/FR-5

Handleiding

Bedankt voor uw aankoop van de Roland FR-7/FR-5 V-Accordion. De FR-7/FR-5 is een bijzonder veelzijdig elektronisch instrument dat de geluiden van verschillende accordeoninstrumenten kan emuleren. Waarschijnlijk weet u beter dan wij dat “de” accordeon thuishoort in de familie van instrumenten waar een balg vrij zwevende rieten (of tongen) aan het trillen brengt en dat bijna elk land een eigen accordeontype heeft. Ziehier een aantal namen: “Aeloine”, “Aerophone”, “Bayan”, “Buzika”, “Concertina”, “Drängkammarorgel”, “Fisarmonica”, “Hanuri”, “Melodeon”, “Pedalowka”, “Schwyzerorgeli”, “Squeeze Box”, “Sun Fin Chin”. En dat is nog maar een begin.

Voor het eerst in de geschiedenis stelt Roland een accordeoninstrument voor dat de meest uiteenlopende balginstrumenten kan “emuleren” (realistisch nabootsen). Hoewel we hier bovendien over de meest geavanceerde MIDI-stuurbron aller tijden praten (die dus nóg meer kan dan een toetseninstrument), blinkt de FR-7/FR-5 vooral uit door de mogelijkheid om te klinken zoals een hele verzameling instrumenten. Dat heeft niet alleen financiële voordelen (een FR-7/FR-5 kost veel minder dan alle originele instrumenten die hij emuleert): u kunt immers met uw vertrouwde techniek heel wat stijlen en muziekgenres aan.

Om de functies van de FR-7/FR-5 zo snel mogelijk te leren kennen en er jaren plezier aan te beleven leest u deze Handleiding het best in z’n geheel door.

Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, “Belangrijke opmerkingen” (blz. 9) door. Daar vindt u namelijk belangrijke tips en een opsomming van wat u wel en niet met de FR-7/FR-5 mag doen. Bewaar deze handleiding op een veilige plaats op, omdat u ze later beslist nog eens nodig hebt.

Copyright ©2004 ROLAND EUROPE. Alle rechten voorbehouden. Het kopiëren, verveelvoudigen of openbaar maken van deze handleiding, hetzij gedeeltelijk, hetzij in z’n geheel is niet toegestaan zonder de schriftelijke toestemming van Roland Europe S.p.a.

FR-7/FR-5 V-Accordion

|

r

4

V-Accordion r

Inhoud

1. Opzienbarende functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2. Belangrijke opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

3. Voorzieningen op de panelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Bedieningorganen van de diskantsectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Bedieningspaneel van de basknoppen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Display en masterbar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Aansluitingspaneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Aansluitingen van de FBC-7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

4. Voorbereidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Aansluitingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Inen uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Luisteren naar de demosongs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Eerste kennismaking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 De secties van de FR-7/FR-5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 Orkestklanken gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Andere handige functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

5. Over de FBC-7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Werken met de FBC-7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 Batterij opladen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

6. Klanken editen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Parameters kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Parameterwaarden instellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 TUNING-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 TREBLE EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 BASS EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 FREE BASS EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 ORC.BASS EDIT-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 ORCH. EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 SET COMMON-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 SYSTEM-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 UTILITY-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

7. MIDI-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Een woordje over MIDI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Algemene MIDI-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 MIDI-parameters voor de verschillende secties/parts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72 Instellingen via MIDI archiveren (Bulk Dump) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

8. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Instellingen met de WRITE-functie opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Laden van de fabrieksinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Verhelpen van storingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Parameteroverzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Voorgeprogrammeerde Sets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

Demosongs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

9. MIDI-implementatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

MIDI-implementatietabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

10. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

11. Index. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

5

FR-7/FR-5 V-Accordion

Opzienbarende functies |

1. Opzienbarende functies

Volledig autonoom elektronisch instrument

Hoewel de FR-7/FR-5 een volledig autonoom instrument is, hoeft u de FR-7 niet eens op een versterker aan te sluiten om iets te horen. Het ingebouwde versterkingssysteem is immers voldoende krachtig voor kleine zalen, restaurants, enz. (De FR-5 bevat geen interne versterking.)

Bovendien wordt de FR-7 met een oplaadbare batterij (NiMh) geleverd, zodat u hem niet noodzakelijk op een stopcontact hoeft aan te sluiten. Die batterij gaat ±8 uur mee. (Voor de FR-5 is de batterij als optie beschikbaar.)

Geavanceerde MIDI-controle

De FR-7/FR-5 is de meest veelzijdige en “muzikale” MIDIstuurbron ooit met veel meer mogelijkheden dan een MIDIklavier (zelfs al sluit je daar verschillende speelhulpen op aan) of MIDI-blaasinstrument.

Het pianoklavier van de diskantsectie zendt zelfs aftertouchcommando’s.

PBM (Physical Behavior Modeling)

De FR-7/FR-5 V-Accordion hanteert een nieuw klankopwekkingssysteem van Roland dat naar de naam “PBM” (Physical Behavior Modeling) luistert en haast “griezelig echte” accordeonklanken voortbrengt.

Superrealistische accordeonsimulaties

De FR-7/FR-5 bevat 40 geheugens (“Sets”) met 14 diskant-, 7 basen 7 stradella-basregisters. Alle voortgebrachte geluiden berusten op samples van populaire traditionele akoestische accordeons. Er zijn zelfs verschillende stemmingssystemen.

Met deze V-Accordion beschikt u, met andere woorden, over tal van instrumenten, bv. voor Italiaanse jazz, Duitse volksmuziek, Franse musette, bandoneon enz. – zonder uw techniek aan te passen.

Orkestklanken

Digitale voordelen

De V-Accordion bevat alle functies en geluiden van een traditionele accordeon en voelt dan ook in alle opzichten natuurlijk aan. Dat neemt niet weg dat hij tevens de voordelen van een elektronisch muziekinstrument biedt:

•Hij weegt minder dan een akoestisch instrument.

•Hij biedt een grote klankverscheidenheid.

•U kunt de accordeongeluiden helemaal naar uw hand zetten (en dus eigen klanken programmeren).

•U kunt telkens de meest geschikte mode voor de basknoppen kiezen (Minor 3rd Free Bass, 5th, Bayan, North Europe enz.).

•Hij ontstemt niet, terwijl de mechanische onderdelen minder aan slijtage onderworpen zijn.

•U kunt in één toonaard spelen, maar wel zorgen dat de muziek in een andere toonaard wordt weergegeven (transpositie).

•U kunt met een hoofdtelefoon spelen (d.w.z. zonder uw gezin of buren te storen).

Sublieme flexibiliteit

Met de V-Accordion kunt u externe MIDI-compatibele instrumenten aansturen. Het diskantklavier en de bas-/ akkoordknoppen zijn aanslaggevoelig, terwijl de balg veel meer articulatiemogelijkheden biedt dan eender welk MIDIklavier, MIDI-blaasinstrument enz. dat u misschien al kent. In de Highof Low-mode (zie blz. 25) kunt u tot 4 secties tegelijk aansturen (twee klanken voor de rechterhand/twee andere voor de linker).

Er zijn 22 orkestklanken die samen met de accordeongeluiden kunnen worden bespeeld – compleet met balgarticulatie (een soort blaascontrole/breathcontrol, maar veel fijner) en unieke klaviermodes (Solo, Dual, High en Low).

Orkestbassen

De FR-7/FR-5 biedt tevens 7 orkestbasklanken die samen met de accordeonbassen kunnen worden bespeeld.

r

•Alle in dit document vermelde productnamen zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van de betreffende eigenaars.

6

V-Accordion r

Veilig gebruik van dit product

Veilig gebruik van dit product

VEILIG GEBRUIK VAN DIT APPARAAT

INSTRUCTIES VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTRISCHE SCHOKKEN EN VERWONDINGEN

Over deWAARSCHUWING enLET OP labels

Wijst de gebruiker op het risico op

dodelijke ongevallen of zware ver- WAARSCHUWING wondingen als gevolg van een fout

gebruik van dit apparaat.

Het foute gebruik van dit apparaat kan leiden tot verwondingen en of materi le schade.

* "Materi le" schade heeft betrekking op LET OP! het beschadigen van het meubilair of

andere huishoudelijke voorwerpen evenals huisdieren enz.

Over de symbolen

Een driehoek maakt de gebruiker attent op belangrijke instructies of waarschuwingen. De juiste betekenis van het symbool wordt bepaald door de tekening in de driehoek. Het links getoonde symbool wordt gebruikt voor algemene waarschuwingen of om de aandacht te vestigen op gevaar.

Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die nooit mogen worden uitgevoerd. Wat nooit mag worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool wordt gebruikt om aan te geven dat het toestel nooit uit elkaar mag worden gehaald.

Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die moeten worden uitgevoerd. Wat er moet worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool betekent dat de stekker van het stroomsnoer van de uitgang moet worden losgekoppeld.

HOUD ALTIJD HET VOLGENDE IN DE GATEN

WAARSCHUWING

• Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, de volgende punten en de rest van deze handleiding door.

...................................................................................................................................

• Open nooit de behuizing van dit product en breng vooral geen wijzigingen aan.

...................................................................................................................................

•Probeer nooit de FR-7/FR-5 of FBC-7 te herstellen c.q. bepaalde onderdelen zelf te vervangen (tenzij dit in deze handleiding uitdrukkelijk staat vermeld). Laat alle herstellingen en onderhoudswerken over aan uw Roland-dealer, een erkende herstellingsdienst of de distributeur (zie de adressen op de “Information”-pagina).

...................................................................................................................................

• Zet de FR-7/FR-5 of FBC-7 nooit op één van de volgende plaatsen:

• Plaatsen die onderworpen zijn aan extreme temperaturen (bv. in de zon, in een gesloten auto, in de buurt van een radiator of fornuis enz.);

•Vochtige plaatsen (badkamer, natte vloer, in de buurt van een wasmachine enz.);

•Natte plaatsen;

•Buiten in de regen;

•Stoffige plaatsen;

•Plaatsen die aan sterke trillingen onderworpen zijn.

...................................................................................................................................

•Wanneer u de FR-5 of FR-7 niet gebruikt, zet u hem het best niet verticaal. Als u hem verticaal op de bühne/op de vloer moet zetten, zorg dan dat hij tegen een stevig oppervlak (muur, zwaar muziekinstrument e.d.) aanleunt.

...................................................................................................................................

•Sluit de FBC-7 aan op een stopcontact dat beantwoordt aan de vereisten op het naamplaatje achterop de FBC-7 en aan de specificaties in deze handleiding.

...................................................................................................................................

WAARSCHUWING

•Beschadig nooit het netsnoer en zet er geen zware voorwerpen op. Zorg dat de kabel altijd zo wordt gelegd dat hij niet afgeklemd of op een andere manier gekneusd wordt. Het gebruik van een beschadigde kabel kan leiden tot brand of elektrocutie.

....................................................................................................................................

•Dit instrument kan hetzij op zich, hetzij samen met een externe versterker of hoofdtelefoon, voor een geluidsniveau zorgen dat tot gehoorverlies kan leiden. Gebruik het dus nooit lange tijd op hoog volume. Als u ook maar vermoedt dat u gehoorproblemen begint te krijgen, schakelt u de FR-7/FR-5 en de FBC-7 best meteen uit en neemt u contact op met een oorarts.

....................................................................................................................................

•Zorg dat er nooit kleine metalen of brandbare voorwerpen c.q. vloeistoffen (water, dranken e.d.) in het inwendige van de FR-7/FR-5 of FBC-7 terechtkomen.

....................................................................................................................................

•In gezinnen met kleine kinderen moeten de ouders de kroost zo lang helpen bij het bedienen van de FR-7/FR-5 en FBC-7 tot de kinderen zelf weten wat ze wel en niet mogen doen.

....................................................................................................................................

•Behandel de FR-7/FR-5 FBC-7 altijd met de nodige zorg. (Laat hem nooit vallen!)

....................................................................................................................................

•In de volgende gevallen moet u dit product meteen uitschakelen, de aansluiting op het lichtnet verbreken en contact opnemen met een door Roland erkende herstellingsdienst, uw Roland-dealer of de verdeler (zie de “Information”-pagina):

•Wanneer de stekker of het netsnoer zichtbaar beschadigd is.

•Wanneer een voorwerp of vloeistof in het inwendige van de FR-7/FR-5 of FBC-7 terecht is gekomen;

•Wanneer het product in de regen heeft gestaan of op een andere manier nat is geworden;

•Wanneer het product niet naar behoren lijkt te werken.

7

FR-7/FR-5 V-Accordion

Opzienbarende functies | Veilig gebruik van dit product

•Sluit het netsnoer van de FBC-7 nooit aan op een stroomcircuit waar al talrijke andere apparaten op zijn aangesloten. Wees bijzonder voorzichtig met verlengkabels: het opgenomen vermogen van alle apparaten mag niet hoger liggen dan de capaciteit (Watt/Ampère) van de verlengkabel. Anders smelten de aders namelijk. Let altijd op de gegevens die op de gehanteerde kabel staan vermeld.

WAARSCHUWING

• Vóór het gebruik van de FBC-7 in het buitenland neemt u het best contact op met uw dealer om te zorgen dat u de juiste voeding gebruikt (zie ook de adressen op de “Infor- mation”-pagina in deze handleiding).

LET OP!

•Zet de FR-7/FR-5 en FBC-7 altijd op een goed verluchte plaats.

...................................................................................................................................

• Trek, bij het verbreken van de aansluiting op het lichtnet,

altijd aan de stekker van het netsnoer –nooit aan de kabel zelf. Anders gaan eventueel de aders stuk.

...................................................................................................................................

•Stroomen signaalkabels draait u het best nooit samen om storingen te voorkomen. Bovendien moet u zorgen dat de kabels buiten het bereik van kinderen liggen.

...................................................................................................................................

•Ga nooit op de FR-7/FR-5 of FBC-7 staan en zet er geen zware voorwerpen op.

...................................................................................................................................

• Raak het netsnoer en de overige kabels nooit met natte handen aan.

•Let, bij het transport van de FBC-7, op de volgende dingen. Houd het instrument stevig vast om verwondingen c.q. schade aan andere voorwerpen te voorkomen.

•Verbreek de aansluiting op het lichtnet.

•Verbreek de aansluiting op alle andere instrumenten.

...................................................................................................................................

•Schakel de FR-7/FR-5 altijd uit voordat u hem schoon-

maakt. Bovendien verbreekt u het best de aansluiting op het lichtnet.

...................................................................................................................................

• Verbreek, tijdens een onweer, de aansluiting van de FBC-7 op het lichtnet.

...................................................................................................................................

•Als u ooit schroeven moet verwijderen, legt u ze het best op een veilige plaats (buiten het bereik van kinderen). Zo hoeft u ze later niet te zoeken en is het vrijwel onmogelijk dat kleine kinderen ze inslikken.

...................................................................................................................................

r

8

V-Accordion r

Belangrijke opmerkingen

2. Belangrijke opmerkingen

Lees naast “Veilig gebruik van dit product” op blz. 7 ook de volgende punten even door:

Voeding

•Sluit het instrument nooit aan op een stroomkring waarop ook apparaten, die brom veroorzaken, zijn aangesloten (elektrische motoren, dimmersystemen enz.).

•Schakel zowel de FR-7/FR-5 als de overige instrumenten uit voordat u ze op elkaar aansluit. Zo voorkomt u schade aan de luidsprekers en andere apparaten.

•Hoewel het LC-display en de LEDs doven, wanneer u het product met zijn POWER-schakelaar uitzet, betekent dit niet dat de verbinding met het lichtnet helemaal is verbroken. Om de verbinding compleet te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben, ook de stekker uit het stopcontact trekken. Het verdient dan ook aanbeveling om een stopcontact te kiezen waar u gemakkelijk bij kunt.

Opstelling

•Als u de FR-7/FR-5 te dicht bij een versterker of grote transformator plaatst, zou er brom kunnen ontstaan. Om het probleem te verhelpen of op z’n minst te verzachten, moet u één van beide in voorkomend geval op een andere plaats zetten.

•Dit product kan de radioof TV-ontvangst storen. Zet het daarom nooit in de buurt van dergelijke apparaten.

•Zet de FR-7/FR-5 nooit in de buurt van sterke magnetische velden (bv. grote luidsprekers).

•Zet de FR-7/FR-5 altijd op een stevig en vlak oppervlak.

•Als u in de buurt van dit product een draadloze telefoon, afstandsbediening e.d. gebruikt, zou er een bromgeluid kunnen optreden. Dat is met name het geval, wanneer u wordt opgebeld of zelf iemand belt. Het verdient dan ook aanbeveling om tijdens het bellen e.d. iets verder van het product vandaan te gaan staan of het uit te schakelen.

•Zorg dat dit product nooit wordt blootgesteld aan extreme temperaturen (bv. in het directe zonlicht of in een gesloten auto). Verder moet u voorkomen dat dit product in het directe zonlicht of in de buurt van een krachtige spot staat, omdat de ombouw anders zou kunnen verkleuren. Overdreven warmte kan er namelijk voor zorgen dat de ombouw vervormt of verkleurt.

•Om storingen te voorkomen mag u dit product nooit op vochtige plaatsen (bv. in de regen, in een badkamer e.d.) gebruiken.

•Laat nooit voorwerpen uit rubber, vinyl e.d. lange tijd op het instrument liggen. Dat kan er namelijk toe leiden dat de ombouw verkleurt of dat er randen/plekken ontstaan, die nauwelijks kunnen worden verwijderd.

•Zet nooit een vaas, glas e.d. op dit instrument. Vermijd bovendien het gebruik van verstuivers en sprays, parfum, alcohol, nagellak e.d. in de buurt van het product. Indien de bewuste stof toch plekken op het behuizing achterlaat, dient u deze onmiddellijk te verwijderen.

•Leg nooit zware voorwerpen op de toetsen of knoppen. Dat kan er namelijk toe leiden dat de betreffende toetsen of knoppen na verloop van tijd niet meer werken.

•Kleef geen stickers e.d. op het instrument. Als u ze later weer verwijdert, laten ze namelijk lelijke plekken achter, die u eventueel nauwelijks nog kunt verwijderen. (De bij dit instrument geleverde sticker heeft maar een heel lichte kleeflaag).

Onderhoud

•Gebruik, voor het schoonmaken van de FR-7/FR-5, enkel een zachte, droge of lichtjes bevochtigde doek. Om hardnekkig vuil te verwijderen gebruikt u een neutraal reinigingsmiddel. Wrijf het instrument daarna droog met een zachte doek.

•Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners want die kunnen de behuizing beschadigen.

Herstellingen en uw data

•Houd er rekening mee dat alle data in het interne geheugen van het instrument tijdens een herstelling gewist kunnen worden. In bepaalde gevallen (met name wanneer het geheugen zelf beschadigd is) kunnen we de eventueel gewiste data niet meer herstellen. Roland kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het verlies van uw data.

Bijkomende voorzorgsmaatregelen

•Als gevolg van een defect aan de geheugenchips of een foute bediening kan het gebeuren dat de inhoud van de geheugens verloren gaat. Daarom verdient het aanbeveling om de Bulk Dumpfunctie van de FR-7/FR-5 voor het archiveren van uw instellingen te gebruiken (zie blz. 75).

•Behandel de knoppen, regelaars, aansluitingen enz. van dit instrument met de nodige zorg. Een al te brutale behandeling kan leiden tot storingen of beschadiging van bepaalde onderdelen.

•Sla nooit op het display en zet er geen zware voorwerpen op.

•Trek, voor het verbreken van eender welk soort aansluitingen, enkel aan de stekker en nooit aan de daaraan vastzittende kabel. Anders zou u de aders of interne componenten namelijk kunnen beschadigen, wat een kortsluiting kan veroorzaken.

•Tijdens het gebruik wordt dit instrument warm. Dit is volledig normaal.

•Denk eraan dat u het volume laat op de avond of ‘s ochtends best niet te hard zet om geluidsoverlast bij de buren te voorkomen. Het best gebruikt u op die momenten een hoofdtelefoon.

•Als u het instrument moet vervoeren, verpak dan weer in de originele leveringsdoos (met polsters). U zou echter ook voor een flightcase of koffer kunnen kiezen.

•Gebruik uitsluitend het vermelde zwelpedaal (EV-5, EV-8; optie). Bij gebruik van andere zwelpedalen zou u de FR-7/FR-5 namelijk kunnen beschadigen.

•Gebruik uitsluitend kabels van Roland voor de audioverbindingen. Als u audiokabels van een ander merk gebruikt, moet u even het volgende in de gaten houden:

Sommige aansluitkabels bevatten weerstanden. Die maken ze ongeschikt voor gebruik met dit product, omdat het volume/ niveau dan te laag is. In sommige gevallen hoort u eventueel helemaal niets. Als u niet zeker weet wat voor kabels u hebt, neemt u het best contact op met uw dealer of de importeur van de kabels.

Voorzorgsmaatregelen voor de bijgeleverde (FR-7) of een optionele (FR-5) accu

•Het temperatuurbereik voor deze batterij luidt als volgt. Gebruik een batterij nooit buiten dit bereik, omdat dit de werking ervan beïnvloedt en de levensduur verkort. Gebruik (ontlading): 0~50°C, opslag: –20~30°C, opladen: 0~40°C.

•Gebruik c.q. laat een batterij nooit op bijzonder warme plaatsen liggen, dus nooit in de zon, in een gesloten auto, naast een verwarming e.d. Anders zou de batterij kunnen beginnen lekken, wat in het beste geval de levensduur van de batterij verkort.

•Laad een batterij nooit op een koude plaats (onder 0°C) of buiten op, terwijl het aan het vriezen is. Anders zou de batterijvloeistof kunnen beginnen lekken, wat in het beste geval de levensduur van de batterij verkort.

•Voorkom dat er kraanof zoutwater op de accu spat. Bovendien moeten de aansluitingen droog blijven. Anders wordt de batterij namelijk heet c.q. begint hij (of zijn aansluitingen) te roesten.

9

FR-7/FR-5 V-Accordion

Belangrijke opmerkingen | Veilig gebruik van dit product

		• Laad de accu van de FR-7/FR-5 uitsluitend met de bijgeleverde
		FBC-7 op. Anders zou een overdreven stroomhoeveelheid voor een
		ontoereikende oplading, het lekken van batterijvloeistof, hitte,
		ontploffingen of zelfs brand kunnen zorgen.
		• Meer details over het opladen van de FR-7/FR-5-batterij vindt u op
		blz. 32.
		• Sluit de accu noot direct op een stopcontact aan en verbind
		hem nooit met een sigarenaansteker van een auto. Het vol-
		tage is zó hoog dat het teveel aan stroom ervoor zorgt dat de accu
		begint te lekken, oververhit, ontploft en/of een brand veroorzaakt.
		• Als een pas gekochte accu roestplekken vertoont, warm wordt of
		niet helemaal naar behoren lijkt te werken, mag u hem niet
		gebruiken. Breng hem dan meteen terug naar uw Roland dealer.
		• Alvorens de accu voor het eerst op te laden moet u hem helemaal
		uitputten.
		• Laat een accu nooit binnen bereik van baby’s of kleine kinderen
		liggen. Zorg er tevens voor dat baby’s of kleine kinderen de accu
		niet uit de FBC-7 kunnen halen, terwijl hij opgeladen wordt.
		• Leg aan iedereen, die de accu moet hanteren, uit hoe je hem aan-
		sluit e.d.
		• Werp de accu nooit in een vuur. Verwarm hem onder geen beding.
		Anders zou de isolatie namelijk kunnen smelten, zouden er giftige
		gassen vrijkomen; een chemische reactie met waterstof zou een
		brand kunnen veroorzaken, er zou batterijvloeistof kunnen uitlek-
		ken e.d.
		• Let, tijdens het opladen, op de juiste polariteit van de accu (“+”- en
		“–”-pool). Anders zou hij namelijk kunnen leeglopen en een brand
		of scheikundige reacties kunnen veroorzaken. Tijdens het normale
		gebruik is zoiets vrijwel uitgesloten, omdat de batterij en de kabel
		maar op één manier kunnen worden aangesloten.
		• Verwijder nooit de buitenbekleding van een accu en beschadig
		hem nooit.
		• Sla nooit op de accu en laat hem nooit vallen. De schok kan ervoor
		zorgen dat de accu begint te lekken, oververhit, ontploft en/of een
		brand veroorzaakt.
		• De schok kan ervoor zorgen dat de accu begint te lekken, overver-
		hit, ontploft en/of een brand veroorzaakt.
		• Verwijder nooit beschermingsmechanismen of andere onderdelen.
		Probeer de accu nooit te openen.
		• De positieve (+) aansluiting van de batterij is van een ventilatie-
		opening voorzien. Dat gedeelte mag u nooit vervormen of versper-
		ren. De hitte kan ervoor zorgen dat de accu begint te lekken, over-
		verhit, ontploft en/of een brand veroorzaakt.
		• De batterij mag nooit te sterk geladen worden (dus nooit langer
		dan door de FBC-7 voorzien – let op de indicator). Probeer nooit
		een eerder opgeladen accu nog verder op te laden. Dat kan er
		namelijk voor zorgen dat de accu begint te lekken, oververhit, ont-
		ploft en/of een brand veroorzaakt.
		• Als de accu na afloop van de vastgestelde termijn nog niet volledig
		is opgeladen, moet u de laadprocedure stopzetten. Wanneer u een
		accu te lang oplaadt, begint hij eventueel te lekken, wordt hij te
		warm en/of veroorzaakt hij een brand.
		• Als batterijvloeistof in uw ogen spat, moet u deze laatste meteen
		met stromend kraanwater spoelen en een dokter raadplegen. De
		alkalinevloeistof is bijzonder schadelijk voor uw ogen en kan er
		eventueel zelfs voor zorgen dat u blind wordt.
		• Als de vloeistof op uw huid of uw kleding drupt, moet u dat gebied
	r	meteen onder stromend water uitwassen. Batterijvloeistof kan
		huidletsels veroorzaken.
		• Als een accu niet langer naar behoren werkt, moet u hem volgens
		de in uw streek geldende milieubepalingen weggooien.
		• Als de accu begint te lekken, verkleurt of begint te vervormen, mag
		u hem niet meer gebruiken. Hij zou immers kunnen oververhitten
		en ontploffen c.q. een brand kunnen veroorzaken.

10

V-Accordion r

Voorzieningen op de panelen

3. Voorzieningen op de panelen

Bedieningorganen van de diskantsectie

A

B I CD J

B K

E

L

F

G	M
	H

ADATA/ENTER-regelaar

Met deze regelaar kunt u waarden invoeren, menu-items en “shortcuts” kiezen door eraan te draaien. U kunt er tevens op drukken (ENTER) om een instelling te bevestigen of om naar een andere parameter in het display te springen.

BUP/DOWN-knoppen

Op de hoofdpagina dienen [UP] en [DOWN] voor het kiezen van 6 belangrijke functies: TRANSPOSE (druk één keer op [UP]), MUSETTE DETUNE (2x [UP]), SCALE TUNING (3x [UP]), ORCHESTRA VOLUME (druk één keer op [DOWN]), ORCHESTRA BASS VOLUME (2x [DOWN]) en VALVE & BUTTON NOISE (3x [DOWN]).

Na het oproepen van het MENU kunt u met [UP] en [DOWN] waarden invoeren (zelfde functie als de

[DATA÷ENTER]-regelaar).

CEXIT/JUMP-knop

Met de [EXIT÷JUMP]-knop gaat u terug naar de hoofdpagina (d.w.z. de pagina die tijdens het spelen op de FR-7/ FR-5 wordt getoond). Na keuze van een menufunctie keert u met een korte druk op [EXIT÷JUMP] terug naar een hoger niveau. Druk er daarna nog eens op om naar de hoofdpagina te gaan.

Door [EXIT÷JUMP] ingedrukt te houden, terwijl de hoofdpagina wordt afgebeeld, activeert u de JUMP-functie (zie blz. 35).

DMENU/WRITE-knop

Met deze knop kunt u het MENU van de FR-7/FR-5 selecteren waar u toegang hebt tot de beschikbare functies. Houd [MENU÷WRITE] ingedrukt om de WRITE-functie te activeren. Daarmee kunt u instellingen opslaan.

EVOLUME-regelaar

Met deze regelaar stelt u het algemene volume van de V-Accordion in.

FBALANCE-regelaar

Hiermee stelt u de balans tussen de bas (“Bass”) en diskantsectie (“Treble”) in. Draai hem naar “BASS” om het volume van de diskantsectie te verminderen. Draai hem naar “TREBLE” om het volume van de bassectie te verminderen.

GSET-knoppen

Via deze twee knoppen hebt u toegang tot de 40 Setgeheugens. Elke Set bevat geschikte instellingen voor de 14 Treble-, 7 Bass-, 7 Free Bass-registers, 22 orkestklanken en 7 orkestbasgeluiden.

HDiskantregisters

De diskantsectie biedt de volgende 14 schakelaars (“registers”):

1	Bassoon	8	Master
2	Bandon	9	Musette
3	Cello	10	Celeste
4	Harmon	11	Tremolo
5	Organ	12	Clarinet
6	Accord	13	Oboe
7	Violin	14	Piccolo

Via het [ORCHESTRA]-register wijst u de Treble-registers aan de 22 interne orkestklanken toe. Activeer het en druk vervolgens op één van de registers 1~13 om de gewenste klank te kiezen (“BRASS”, “SAX”, “WIND”, “HARMONICA”, “VIOLIN” enz.). Druk op [CANCEL] om weer de “accordeonfunctie” van de registers 1~14 te kiezen.

Opgelet: In de Orchestra-mode hebt u met de eerste 9 registers toegang tot twee klanken (A/B) van de familie wier naam boven het register staat. Om een “B”-klank te kiezen moet u twee keer op het betreffende register klikken.

Houd [ORCHESTRA] ingedrukt, terwijl u op een register 9~14 drukt om de Link-functies in te schakelen (zie blz. 43) of een Orchestra-mode te kiezen (zie blz. 25).

11

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorzieningen op de panelen | Bedieningspaneel van de basknoppen

IPOWER-knop

Druk op deze knop om de V-Accordion in (knop licht op) of uit te schakelen (dooft).

Opgelet: Als u langer dan 10 minuten niet op de FR-7/FR-5 speelt, wordt hij automatisch uitgeschakeld om energie te besparen. Dat kunt u echter veranderen (zie blz. 62).

JSORDINA-schakelaar

Via deze ON/OFF-schakelaar kunt u de simulatie van de houten resonantiekast inen uitschakelen.

KDELAY-regelaar

De FR-7/FR-5 bevat drie digitale effecten die simultaan kunnen worden gebruikt. Met deze regelaar stelt u het volume van het delay-effect (echo) in (zie blz. 58).

LCHORUS-regelaar

Met deze regelaar stelt u het volume van het choruseffect in (zie blz. 56).

MREVERB-regelaar

Met deze regelaar stelt u het volume van het galmeffect (reverb) in (zie blz. 55).

Bedieningspaneel van de basknoppen

N

O

NBasregisters

Met deze schakelaars kunt u de gewenste basmix instellen. De beschikbare voetmaten zijn:

1	2’	5	8’/4’/2’
2	4’	6	16’/8’/8-4’
3	8-4’	7	16’/2’
4	16’/8’/8-4’/4’/2’

Druk de laatste drie registers (als u erop kijkt) samen in om de Orchestra Bass-sectie in of uit te schakelen (zie blz. 27).

P

OORCH BASS-registers

Druk de laatste drie registers (wanneer u erop kijkt) samen in om de Orchestra Bass-mode te selecteren. Druk opnieuw op de laatste drie registers om weer de normale basmode te kiezen.

PFREE BASS-registers

Druk de eerste drie (“FREE BASS”) registers (wanneer u erop kijkt) samen in om de Free Bass-mode te selecteren. De FR-7/FR-5 bevat verschillende systemen voor deze mode (zie blz. 61). Druk nog een keer op de eerste drie registers om naar de normale basmode terug te gaan.

Display en masterbar

r	Q

		Q Masterbar
		In de meeste gevallen dient deze
		balk (die u kunt indrukken) voor het
		oproepen van het toegewezen dis-
		kantregister. In de Dual-, Highof
		Low-mode kunt u er de orkestsectie
		mee inen uitschakelen.
		R Display
		Het display van de FR-7/FR-5 houdt
		u op de hoogte van de status.
P

12

Aansluitingspaneel

R

STO FBC-7-connector

Gebruik de bijgeleverde kabel voor het verbinden van deze connector met de FBC-7 voeding/pedalenbak/batterijlader. Dat kan in de volgende gevallen noodzakelijk zijn:

•Voor het voeden van de FR-7/FR-5 zonder de batterij te gebruiken. Vaak hoeft is dat waarschijnlijk overbodig,

omdat de bijgeleverde batterij (FR-7) zo’n 8 uur meegaat.

Opgelet: Zie “Aansluiten van de FBC-7” op blz. 31 voor details over het juiste gebruik van de batterij.

Indien u de 19-pin-kabel aansluit, mag u de FR-7/FR-5 nooit op z’n kant zetten, wanneer u hem niet gebruikt.

•Zet de V-Accordion altijd op zijn rubberen poten om schade aan de 19-pin-stekker te voorkomen.

•Behandel de FR-7/FR-5 altijd met de nodige zorg en wees bijzonder voorzichtig met de kabel om te voorkomen dat de 19-pin-kabel stuk gaat of vervormt.

•Als u de FR-7/FR-5 op uw schoot zet, moet u zorgen dat de 19-pin-kabel zich tussen uw benen bevindt (dus niet naar buiten is gedraaid) om hem niet onnodig te beschadigen.

V-Accordion r

Aansluitingspaneel

ST

•Om bepaalde functies met de voet te bedienen (zie blz. 31).

•Om de FR-7/FR-5 als MIDI-stuurbron te gebruiken (alleen de FBC-7 heeft MIDI-aansluitingen).

TOUTPUT L/MONO & R/MONO-connectors

Deze connectors kunt u op een externe versterker, een mengpaneel of een draadloos systeem aansluiten.

Als u beide connectors aansluit, worden de audiosignalen van de FR-7/FR-5 in stereo weergegeven. Gebruikt u maar één kabel (die u op de “L”- of “R”-connector aansluit), dan is de audioweergave van de FR-7/FR-5 mono.

Opgelet: Als u geen draadloos systeem wilt gebruiken, is het slimmer de FR-7/FR-5 via de FBC-7 op een externe versterker aan te sluiten.

Opgelet: De luidsprekers van de FR-7 worden niet uitgeschakeld, wanneer u hier één of twee kabels aansluit.

UPHONES-connector

Hier kunt u een stereohoofdtelefoon (Roland RH-25, RH-50 of RH-200) aansluiten. Zodra u een hoofdtelefoon aansluit, worden de luidsprekers van de FR-7 uitgeschakeld.

Aansluitingen van de FBC-7

A B C D E F

APOWER ON-schakelaar

Druk hierop om de FBC-7 (maar niet de FR-7/FR-5) in en uit te schakelen.

BAC-aansluiting

Hier moet u het bijgeleverde netsnoer aansluiten. Zie ook blz. 15.

CMIDI THRU/OUT/IN-connectors

Via deze connectors kunt u de FR-7/FR-5 op externe MIDIapparaten aansluiten (zie blz. 66).

DOUTPUT R/MONO & L/MONO-connectors

Verbind deze connectors met een externe versterker of een mengpaneel. Voor stereogebruik moet u beide connectors aansluiten.

EEXPRESSION PEDAL-connector

Hier kunt u een optioneel zwelpedaal van de EV-serie aansluiten (zie blz. 31).

FTO FR7/5V-ACCORDION-connector

Gebruik de bijgeleverde 19-pin-kabel om deze connector met uw FR-7/FR-5 te verbinden (zie blz. 31).

Opgelet: Zie “Werken met de FBC-7” op blz. 31 voor bijkomende functies van de FBC-7.

13

Gebruik hetzij een lange signaalkabel (10m of meer), hetzij een optioneel draadloos systeem (aanbevolen).

nector van de FBC-7 op een stopcontact aan te sluiten.

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Aansluitingen

4. Voorbereidingen

Aansluitingen

De FR-7 werkt ook, wanneer u hem noch op een versterker, noch op de FBC-7 voeding/pedalenbak/lader aansluit. Een FR-5 zonder optionele batterij moet u evenwel op de bijgeleverde FBC-7 aansluiten.

FR-7/FR-5 op de FBC-7 aansluiten

Als u geen batterij bezit (FR-5) of er niet mee wilt werken (FR-7), moet u de V-Accordion via de bijgeleverde kabel op de FBC-7 aansluiten. Die kabel voedt de FR-7/FR-5, zendt pedaalcommando’s en stuurt de audiosignalen van de FR-7/FR-5 naar de OUTPUT L/MONO- & R-con- nector van de FBC-7.

In dat geval hoeft u de OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 niet eens met een externe versterker te verbinden.

Sluit de FR-7/FR-5 zoals in de afbeelding getoond aan.

Opgelet: Deze verbinding moet u hanteren, wanneer u de MIDI-functies van de FR-7/FR-5 wilt gebruiken (zie blz. 66).

De geluiden van de FR-7/FR-5 hanteren een bijzonder natuurlijke stereoplaatsing. Als u de V-Accordion op een mengpaneel aansluit, moet u de PAN-regelaar van de ingang, waarop u de OUTPUT L-connector (diskantsectie) hebt aangesloten, op “11 uur” zetten; draai de PAN-regelaar van de ingang, waarop u de OUTPUT R-connector (bas- & akkoordsectie) hebt aangesloten, naar “3 uur”. Ongeveer zo: T B/C . Die instelling kunt u echter wijzigen (zie blz. 61).

INPUT

L + R

	Gebruik de bijgeleverde	OUTPUT
		L/MONO + R/MONO
	19-kabel.

Opgelet: Vergeet niet de AC-con-

r

OUTPUT-connectors gebruiken

Als u met de bijgeleverde (FR-7) bat-

terij werkt en de FR-7/FR-5 op een
PA-systeem of een mengpaneel
moet aansluiten, gebruikt u het best
een draadloos systeem om geen
overdreven lange signaalkabels te
hoeven gebruiken.
De FR-7 bevat een luidsprekersy-
steem en hoeft dus niet altijd op een
externe versterker te worden aange-
sloten. Voor de FR-5 hebt u echter
wel een audioverbinding nodig.
Zolang u hem niet van een optionele
batterij voorziet, moet u hem
immers op de FBC-7 aansluiten (zie	OUTPUT	INPUT
hierboven).	L/MONO + R/MONO	L + R

U zou ook met een hoofdtelefoon (Roland RH-25, RH-50 of RH-200)

kunnen werken. Als u een hoofdtele-

foon op de FR-7 aansluit, worden zijn luidsprekers uitgeschakeld.

Opgelet: De OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 zijn zelfs beschikbaar, wanneer u de FR-7/FR-5 met de FBC-7 verbindt. Sluit ze echter nooit op de andere connectors van de FBC-7 aan, omdat dat niet werkt.

14

Inen uitschakelen

De werkwijze voor het inschakelen wordt bepaald door het gebruik van een batterij of de FBC-7 Foot Pedal/DC Power/ Battery Charger Unit.

Opgelet: Gebruik uitsluitend de bij de FR-7 geleverde of een gelijkwaardige batterij die u bij uw Roland-dealer gekocht hebt. Door andere batterijen te gebruiken kunt u zowel de FR-7/FR-5 als de FBC-7 beschadigen. Roland is niet aansprakelijk voor schade die te wijten is aan batterijen die niet uitdrukkelijk werden aanbevolen. Dergelijke schade valt trouwens niet onder de garantiebepalingen van Roland.

Als u een batterij en geen externe versterking gebruikt (alleen FR-7)

(1) Druk op de [POWER]-knop om de FR-7 in te schakelen.

Opgelet: U zou ook een hoofdtelefoon kunnen aansluiten.

(2)Begin te spelen (zie “Eerste kennismaking” op blz. 17).

(3)Druk opnieuw op de [POWER]-knop (zodat hij dooft), wanneer u klaar bent.

Wanneer u een batterij en een audioverbinding met een extern apparaat gebruikt

De FR-5 moet altijd op een versterker worden aangesloten (tenzij u voldoende hebt aan een hoofdtelefoon), terwijl u tevens de FBC-7 moet gebruiken.

Opgelet: U zou ook een draadloze zender bij uw Roland-dea- ler kunnen kopen en hem op de OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 kunnen aansluiten.

(1)Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op de minimumwaarde.

U zou het ook gewoon kunnen uitschakelen.

(2)Verbind de OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 via

twee 1/4”-gitaarkabels met het externe audioapparaat.

Opgelet: U zou ook een hoofdtelefoon op de PHONES-con- nector kunnen aansluiten. Dan hebt u geen audioverbinding nodig.

(3) Druk op de [POWER]-knop (licht op) om de FR-7/FR-5 in te schakelen.

Het -icoontje betekent dat de FR-7/FR-5 op batterijen werkt (en houdt u tevens op de hoogte van de resterende batterijspanning).

(4)Schakel het ontvangende audioapparaat in.

(5)Begin te spelen (zie “Eerste kennismaking” op blz. 17).

—Uitschakelen van uw systeem—

(6)Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op de minimumwaarde of schakel het uit.

V-Accordion r

Inen uitschakelen

(7)Druk nog een keer op de [POWER]-knop van de FR-7/ FR-5 [POWER] (hij dooft weer).

Als u met de FBC-7 werkt

Als de FR-7/FR-5 via de bijgeleverde FBC-7-eenheid wordt gevoed, moet u als volgt te werk gaan:

(1)Sluit de FR-7/FR-5 met behulp van de 19-kabel aan op de FBC-7.

(2)Verbind de AC INLET-connector van de FBC-7 met een stopcontact dat aan alle vereisten beantwoordt (zie blz. 81).

Naar een stopcontact

De FBC-7 mag alleen op een stopcontact worden aangesloten dat aan de vereisten (zie de onderkant van de eenheid) voldoet. Meer details over de voeding vindt u op blz. 81.

(3)Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op de minimumwaarde.

U zou het ook gewoon kunnen uitschakelen.

(4)Verbind de OUTPUT-connectors van de FBC-7 met het externe audioapparaat (versterker, mixer enz.).

Hoewel u ook de OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 zou kunnen gebruiken, is dat waarschijnlijk alleen nodig, wanneer u met een draadloos systeem werkt. Het werken met de OUTPUT-connectors van de FBC-7 heeft namelijk het voordeel dat u maar één kabel op de FR-7/FR-5 en de FBC-7 hoeft aan te sluiten.

(5)Druk op de [POWER¥ON]-knop om de FBC-7 uit te schakelen.

De POWER ON-indicator op het bedieningspaneel van de FBC-7 licht rood op.

15

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Luisteren naar de demosongs

(6)Druk op de [POWER]-knop (licht op) om de FR-7/ FR-5 in te schakelen.

Het -icoontje in het display betekent dat de FR-7/FR-5 door de FBC-7 gevoed wordt.

(7)Schakel het ontvangende audioapparaat in.

(8)Begin te spelen (zie “Eerste kennismaking” op blz. 17).

—Uitschakelen van uw systeem—

(9)Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op de minimumwaarde of schakel het uit.

(10)Druk nog een keer op de [POWER]-knop van de FR-7/ FR-5 om te zorgen dat hij dooft.

(11)Schakel de FBC-7 uit.

Luisteren naar de demosongs

Eén van de verrassende aspecten van uw V-Accordion is wellicht dat hij ook helemaal alleen kan spelen! Hij bevat immers een reeks demosongs die de verschillende klanken en toepassingen ten tonele voeren. Laten we daar dus eerst naar luisteren.

(1)Schakel de FR-7/FR-5 in.

Zie “Inen uitschakelen” op blz. 15. Het display ziet er ongeveer als volgt uit:

Laten we deze pagina de “hoofdpagina” noemen.

Opgelet: Indien nodig, kunt u een korte boodschap programmeren die bij het inschakelen van de FR-7/FR-5 verschijnt.

(2)Houd SET [√] en [®] samen ingedrukt om naar de volgende displaypagina te gaan:

De weergave begint automatisch vanaf de eerste demosong (er zijn 21 demosongs).

r

(3)Indien nodig, kunt u met de SET [√][®]-knoppen een andere demosong kiezen.

(4)Met de [VOLUME]-regelaar kunt u het volume instellen.

Opgelet: Alle demosongs zijn copyright ©2004 Roland Europe en fèbbre. Opvoeringen ervan in het openbaar of de opname van deze songs is verboden.

(5)Druk op [EXIT÷JUMP] (of tegelijk op SET [√] en [®]) om de demomode weer te verlaten.

16

V-Accordion r

Eerste kennismaking

Eerste kennismaking

Secties van de FR-7/FR-5

Alvorens u te tonen wat de FR-7/FR-5 allemaal in z’n mars heeft willen we de verschillende “secties” van uw V-Accordion even voorstellen om zijn structuur te verduidelijken.

De FR-7/FR-5 is een “virtuele” accordeon. Die term hebben we aan synthesizers ontleend, die de geluiden van andere synthesizers met een andere technologie simuleren (vandaar benamingen zoals “vir- tueel-analoge synthesizer” e.d.).

De FR-7/FR-5 genereert de geluiden van verschillende accordeoninstrumenten (het “virtuele” gedeelte) en kan zelfs orkestklanken, zoals trompet, fluit e.d. voortbrengen (synthesizer-gedeelte).

De in de afbeelding rechts getoonde secties bevatten verschillende functies die u kunt instellen. Die functies gaan we vanaf nu gewoon “parameters” noemen.

Masterbar

Treble-sectie

Bass-, Orchestra Bass- & Free Basssectie

Bass-, Orchestra Bass- &

Free Bass-registers

Met de parameters kunt u bepaalde aspecten van de FR-7/ FR-5-“sound” wijzigen: zo kunt u een Franse musette, een Italiaanse accordeon enz. kiezen, bepalen hoe “vals” de virtuele tongen mogen staan, digitale effecten toevoegen enz. Elke sectie heeft aparte parameters, zodat u zo lang aan het geluid kunt sleutelen tot “uw” accordeon helemaal naar uw zin is. Die instellingen kunt u opslaan en telkens weer voor dat bepaalde genre c.q. nummer oproepen. U hoeft de parameters dus maar één keer in te stellen.

De verschillende secties vallen onder de koepel van zgn. “Sets”. Waarom dat nu weer? Omdat u dan telkens maar één geheugen (de bewuste Set) hoeft te kiezen om de instellingen van alle secties op te slaan of te laden.

Set 40

		Set 3
COMMON		Set 2
		Set 1
Reverb
Chorus
Delay
Name
Icon
Master Bar
Treble	Bass	Free Bass	Orch. Bass	Orchestral
1~14	1~7	1~7	1~7	1~22

Als u niet vies bent van wat programmeren, kunt u er echter ook voor zorgen dat elk register een compleet ander instrument vertegenwoordigt, zodat de overkoepelende Set a.h.w. een container (de eerder vermelde kofferbak) voor verschillende accordeongeluiden wordt.

	Eén mogelijkheid: elk Treble-	Treble 14:
	register vertegenwoordigt	Cajun
	een ander instrument.
	Treble 2:	Dit systeem geldt
		tevens voor de Bass-,
	Italian
		Free Bass-, Orchestra
	Treble 1:
		Bassen Orchestra-sec-
	Bandoneon
		tie.

Een ander voordeel van de Set-structuur is dat u tevens drie effecten (reverb, chorus, delay), die telkens voor alle secties gelden, anders kunt instellen.

Oh ja… de Sets kunt u met de SET [√][®]-knoppen van de FR-7/FR-5 en de SET-voetschakelaars ([1], [2]) van de FBC-7 kiezen (als deze laatste op de FR-7/FR-5 is aangesloten).

Bij levering bevatten de 40 Set-geheugens al bruikbare instellingen. U kunt ze echter door uw eigen instellingen vervangen. (En als 40 Sets wat aan de krappe kant zijn, kunt u via MIDI nieuwe geheugens opslaan en laden, zie blz. 75).

“Sets” zijn zowat de kofferbak van een auto waarin tal van instrumenten liggen (bandoneon, musette enz.). Die instrumenten kunt u via de registers oproepen.

Er zijn 14 Treble-geheugens, 7 Bass-, Free Bassen Orchestra Bass-registers en 22 Orchestra-registers. Met uitzondering van de orkestklanken kunnen de registers hetzelfde doen als op een akoestische accordeon. Dan dienen ze voor het wijzigen van de voetmaatcombinaties.

17

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Eerste kennismaking

Easyof Full-mode kiezen

Aanvankelijk start de FR-7/FR-5 in de “Easy”-mode op. In die mode kunt u alleen de belangrijkste parameters selecteren. Het voordeel daarvan is dat u niet meteen wordt bedolven onder de mogelijkheden van de FR-7/FR-5. Daar staat echter tegenover dat u bepaalde (weliswaar betrekkelijk “specialistische” parameters) niet eens kunt selecteren.

Om alle mogelijkheden van de FR-7/FR-5 te benutten moet u de “Full”-mode kiezen:

(1)Schakel de FR-7/FR-5 in.

Zie “Inen uitschakelen” op blz. 15. Het display ziet er ongeveer als volgt uit:

Laten we deze pagina de “hoofdpagina” noemen.

(2)Houd de [EXIT÷JUMP]-knop ingedrukt tot het display er als volgt uitziet:

(6)Druk op [EXIT÷JUMP] om naar de hoofdpagina te springen.

De FR-7/FR-5 vraagt nu of u deze wijziging wilt opslaan.

“YES” wordt automatisch geselecteerd. Om uw wijzigingen op te slaan moet u als volgt tewerk gaan. (Wilt u ze niet opslaan, dan draait u aan de [DATA÷ENTER]-regelaar om “NO” te kiezen en drukt u vervolgens op de [DATA÷ENTER]-regelaar.)

Om uw wijziging op te slaan:

(7)Druk op de [DATA÷ENTER]-regelaar. Het display antwoordt nu met:

(3)Druk op register [8] en [2] om naar de volgende pagina te gaan:

(4)Druk op de [DATA÷ENTER]-regelaar.

(5)Draai aan de [DATA÷ENTER]-regelaar of druk op de [UP]/ [DOWN]-knoppen om “Full” (alle parameters tonen) of “Easy” (alleen de belangrijkste parameters tonen) te kiezen.

r

Opgelet: De GLOBAL-pagina bevat alle parameters die in het Global-geheugen worden opgeslagen (er is maar één zo’n geheugen).

(8)Druk op de [MENU÷WRITE]-knop om uw wijzigingen op te slaan. Het display bevestigt dit even:

Opgelet: Als u “NO” hebt gekozen, worden de Global-instellin- gen maar zo lang gehanteerd tot u de FR-7/FR-5 uitschakelt (of de instellingen opnieuw wijzigt).

18

V-Accordion r

Over de hoofdpagina

Over de hoofdpagina

Waarschijnlijk hebt u al lang gemerkt dat de FR-7/FR-5 er eigenlijk uitziet zoals een gewone accordeon – behalve dan dat er wat meer knoppen en regelaars zijn. Het display toont telkens informatie over de gehanteerde instellingen.

	Wat er precies in het display verschijnt, hangt af van de geko-									A Gekozen orkestregister (hier “12”).
	zen functie. Na het inschakelen van de FR-7/FR-5 of wanneer									B Orchestra-mode.
	u verschillende keren op de [EXIT÷JUMP]-knop drukt, ver-									C Voeding (hier de batterij).
	schijnt de hoofdpagina. In bepaalde gevallen verschijnt de
										Als u met een batterij werkt, wordt hier de reste-
	hoofdpagina na het wijzigen van een parameter automatisch.
										rende lading afgebeeld.
	Die pagina moet afgebeeld worden, als u op de FR-7/FR-5 wilt
										D Nummer van de momenteel gekozen Set.
	spelen zonder zijn “interne” instellingen te wijzigen.
										E Gekozen diskantregister (hier “10”).
	Een typische hoofdpagina ziet er bv. als volgt uit:
										F Bass-, Free Bassof Orchestra Bass-register (hier
			A B C D
										“4”).
										U kunt telkens maar één van de twee bassecties
										(“Free Bass” of “Bass”) gebruiken.
	E								G	G Partkeuze-indicator. Vertelt u of het diskantklavier
	F									momenteel aan de accordeonof de orkestklank
										toegewezen is.

De precieze inhoud verschilt naar gelang de momenteel gekozen Set evenals de instellingen van de speelhulpen en secties. De velden A~Hzijn echter altijd aanwezig:

Opgelet: Meestal verandert de in het display getoonde informatie, wanneer u aan een regelaar draait of op een knop drukt. Even later verschijnt dan waarschijnlijk echter weer de hoofdpagina.

19

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | De secties van de FR-7/FR-5

r

De secties van de FR-7/FR-5

Nu wordt het tijd dat we wat met de FR-7/FR-5 gaan doen, omdat u hem tenslotte daarvoor hebt gekocht. Laten we de secties één voor één overlopen.

Treble-sectie (diskant)

De Treble-sectie bespeelt u via het 41 toetsen tellende “pianoklavier”.

Welke klank u dan hoort, wordt bepaald door het laatst ingedrukte register (1~14). Deze sectie kunt u voor het spelen van een accordeon- c.q. een orkestklank –of zelfs beide– gebruiken.

(1)Sluit de FR-7/FR-5 (indien nodig) aan en schakel hem in.

Zie blz.14 en 15.

(2)Hang de FR-7/FR-5 om, druk op

een diskantregister en speel op het “pianoklavier”.

Hoewel de FR-7/FR-5 een elektronisch muziekinstrument is, hoort u enkel wat u speelt, wanneer u de balg heen en weer beweegt. Zolang de balg niet beweegt, hoort u niets (net zoals op een akoestische accordeon).

Opgelet: Waneer de FR-7/FR-5 via MIDI wordt aangestuurd, hoeft u de balg niet in te drukken c.q. uit te trekken.

Zwarte cirkels betekenen dat de Cassotto-functie (zie

blz. 41) uitgeschakeld is. Holle cirkels betekenen dat de Cas- sotto-functie actief is. Ziehier wat de registers en de gegevens in het display betekenen (zoals gezegd, kunnen de punten zwart of wit zijn):

Diskantregisters

1	Bassoon	8	Master
2	Bandon	9	Musette
3	Cello	10	Celeste
4	Harmon	11	Tremolo
5	Organ	12	Clarinet
6	Accord	13	Oboe
7	Violin	14	Piccolo

(3)Druk op één van de registers om een andere klank te kiezen.

Het display bevestigt uw keuze en toont welke voetmaat u gekozen hebt.

Deze indicaties slaan op de octaven (verticale richting, ) en het aantal licht ontstemde tongen, die worden

gebruikt (horizontale richting, ). De ontstemde tongen zijn alleen voor het centrale register (8’) beschikbaar.

8–' 4' 22/3 ' 51/3 '

8' 16' 8+'

Het TREBLE-veld op de hoofdpagina toont het nummer van het momenteel gekozen register:

(4)Vindt u het volume wat te hard of te zacht, dan kunt u de instelling met de [VOLUME]-regelaar wijzigen.

(5)Hoort u de diskantnoten nog steeds niet, dan moet u de [BALANCE]-regelaar in het midden zetten.

Met deze regelaar bepaalt u de balans tussen het Trebleen Bass-register. Als hij zich helemaal bij “BASS” bevindt, hoort u de Treble-sectie niet meer. Wanneer u de balans wijzigt, bevestigt het display die instelling even:

20

(6)Kies met de SET [√][®]-knoppen een andere Set en speel opnieuw een paar noten.

Het nummer van de gekozen Set verschijnt rechtsboven in het display. Sets kunt u ook met de SET-voetschakelaars van de FBC-7 kiezen:

■Sordina gebruiken

Met de [SORDINA]-scha- kelaar kunt u het geluid zachter zetten. Op een akoestische accordeon sluit u hiermee de resonantiekamer binnenin het instrument.

De FR-7/FR-5 simuleert dit effect op een elektronische manier (hij bevat namelijk geen enkele tong).

Het display bevestigt even dat de Sordina actief is:

Opgelet: De Sordina geldt alleen voor de Treble-sectie. Opgelet: Als u een orgelgeluid (8A~9B) aan het diskantregister toevoegt (door de orkestsectie te activeren), is de Sordinafunctie tijdelijk niet beschikbaar. De orgelgeluiden gebruiken namelijk een Rotary-effect dat de Sordina-functie tijdelijk op non-actief zet (en de modulatie van een draaiende orgelluidspreker toevoegt). Via de aftertouch kunt u afwisselend de hoge en de trage Rotary-snelheid kiezen. “Aftertouch” wordt gegenereerd, wanneer u een toets na de eigenlijke aanslag nog verder indrukt.

V-Accordion r

Treble-sectie (diskant)

■Digitale effecten van de FR-7/FR-5 gebruiken

Tijdens het spelen op het diskantklavier hebt u wellicht gehoord dat de accordeongeluiden met effecten (waarschijnlijk galm) worden bewerkt. Misschien is u tevens opgevallen dat de effecten na het kiezen van een andere Set anders klinken. Dat komt omdat de effectinstellingen deel uitmaken van de parameters, die u voor elke Set apart kunt opslaan.

De FR-7/FR-5 bevat 3 digitale effecten:

Reverb: Dit effect wekt de indruk dat u in een concertzaal, kerk of kamer zit te spelen. Het zorgt voor meer “diepte”.

Chorus: Dit effect wekt de indruk dat verschillende instrumenten van hetzelfde type dezelfde partij aan het spelen zijn (en doet dus denken aan het gebruik van verschillende licht ontstemde tongen).

Delay: Dit effect herhaalt de signalen en zorgt dus voor echo’s. Korte intervallen (het zgn. “slapback”-effect) leveren een effect op dat op galm lijkt. Langere intervallen daarentegen zorgen voor echte echo’s.

Met de regelaars [DELAY], [CHORUS] en [REVERB] kunt u het volume van deze drie effecten instellen. Draai ze helemaal naar links (naar de kleine stip), als u het effect niet nodig hebt.

Draai ze naar rechts (grote stip) om het effectvolume te verhogen.

Opgelet: De instellingen van deze regelaars gelden voor alle secties en Sets.

Eens u de parameters van de FR-7/FR-5 wat beter kent, zal u beseffen dat deze regelaars eigenlijk alleen als redder in de nood (d.w.z. op de bühne) bedoeld zijn. U kunt het effectniveau namelijk voor elke sectie apart instellen en de regelaars [DELAY], [CHORUS] en [REVERB] dus gewoon in het midden laten staan, omdat de hoeveelheid effect bij het kiezen van een andere Set automatisch verandert.

Opgelet: In bepaalde gevallen hoort u geen verschil, wanneer u aan een regelaar draait. Dat houdt dan verband met de Send Level-instelling van de secties (zie bv. blz. 42). Het betekent dat de betreffende sectie dat effect niet aanspreekt (en er dus geen signaal naartoe stuurt). Zelfs door de betreffende regelaar op de maximumwaarde te zetten verandert u dan dus niets aan het geluid.

21

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | De secties van de FR-7/FR-5

Bassectie

De Bass-sectie bespeelt u via de “Stradella”-knoppen.

Met de knoppen van deze sectie kunt u zowel basnoten als akkoorden spelen. De akkoorden hanteren dezelfde klank (register) als de basnoten – vandaar de naam van deze sectie. De “echte” basnoten zijn aan de twee aangeduide rijen toegewezen. Met de overige knoppen speelt u akkoorden.

De FR-7/FR-5 wordt met verschillende referentiekappen (concaaf en met lijnen) geleverd om u bij het vinden van de basen akkoordknoppen te helpen zonder er de hele tijd naar te kijken. Bij levering zijn de hieronder in het zwart getoonde knoppen van dergelijke kappen voorzien. Indien nodig, kunt u ze verwijderen en op andere knoppen schuiven, als u dat prettiger vindt.

ORCH BASS FREE BASS

Ab3

Eb3

Bb3

F3

C3

G3

D3

A3

E3

B3

F#3

C#3

Ab3

Eb3

Bb3

F3

C3

G3

D3

A3

Basknop-

E3

B3

F#3

C#3

Ab3

Eb3

Bb3

F3

C3

G3

D3

A3

E3

B3

F#3

C#3

Ab3

Eb3

Bb3

F3

pen

EM

BM

F#M

C#M

AbM

EbM

BbM

FM

CM

GM

DM

AM

EM

BM

F#M

C#M

AbM

EbM

BbM

FM

Em

Bm

F#m

C#m

Abm

Ebm Bbm

Fm

Cm

Gm

Dm

Am

Em

Bm

F#m

C#m

Abm

Ebm Bbm

Fm

E7

B7

F#7

C#7

Ab7

Eb7

Bb7

F7

C7

G7

D7

A7

E7

B7

F#7

C#7

Ab7

Eb7

Bb7

F7

Edim

Bdim

F#dim

C#dim

Abdim

Ebdim

Bbdim

Fdim

Cdim

Gdim

Ddim

Adim

Edim

Bdim

F#dim

C#dim

Abdim

Abdim

Bbdim

Fdim

Akkoordknoppen*

(*) Dit kunt u veranderen in 3 basen 3 akkoordrijen. Zie “8.5 Bass & Chord Mode” op blz. 61.

De kappen zien er als volgt uit:

Omhoog trekken om te kunnen verwijderen

Referentiekap

Op de knop schuiven

Het door de bassectie voortgebrachte geluid wordt bepaald door het laatst ingedrukte register. Deze sectie kunt u als “accordeon”, voor het spelen van een orkestklank of zelfs beide gebruiken.

	(1)	Sluit de FR-7/FR-5 (indien nodig) aan en schakel hem in.
		Zie blz.14 en 15.
	(2)	Hang de FR-7/FR-5 om, druk op een register en speel op
		het basklavier (knoppen).
r		Hoewel de FR-7/FR-5 een elektronisch muziekinstrument
		is, hoort u enkel wat u speelt, als u de balg heen en weer
		beweegt.
	(3)	Druk op één van de registers om een andere klank te kie-
		zen.
				ORCH BASS				FREE BASS

Het display bevestigt uw keuze en toont welke voetmaat u gekozen hebt:

2'

4' 8-4' 8' 16'

Deze indicaties slaan op de octaven (verticale richting) en het aantal licht ontstemde tongen, die worden gebruikt (horizontale richting).

Het BASS-veld op de hoofdpagina toont het nummer van het momenteel gekozen register:

Opgelet: U kunt ook verschillende registers tegelijk activeren om een voller geluid te bekomen.

(4)Vindt u het volume wat te hard of te zacht, dan kunt u de instelling met de [VOLUME]-regelaar wijzigen.

(5)Als u de gespeelde basen akkoordnoten nog steeds niet hoort, moet u de stand van de [BALANCE]-regelaar wijzigen.

Met deze regelaar bepaalt u de balans tussen de Trebleen de Bass-registers. Als u hem helemaal naar TREBLE draait, hoort u de Bass-sectie niet meer.

(6)Kies met de SET [√][®]-knoppen een andere Set en speel opnieuw een paar noten.

22

Het nummer van de gekozen Set verschijnt rechtsboven in het display. Sets kunt u ook met de SET-voetschakelaars van de FBC-7 kiezen.

■Spelen in de Free Bass-mode

De FR-7/FR-5 biedt ook een Free Bass-mode, die vooral door professionals wordt gebruikt, die de noten van de linkerhand (bassectie) liever op een andere manier spelen. Misschien gaat u hem nooit gebruiken, maar experimenteren mag u er wel mee…

Opgelet: Zie blz. 61 voor het kiezen van het nootsysteem dat in de Free Bass-mode wordt gehanteerd. Die instelling geldt voor alle Sets.

(1) Druk de drie “FREE BASS”-registers samen in.

ORCH BASS

FREE BASS

Het display antwoordt nu met:

8'	8'
L	H
16'	16'

“L” slaat op het lage bereik en “H” op het hoge. De verdeling van die bereiken verschilt naar gelang de gekozen FREE BASS-mode. Zie ook de afbeelding op blz. 63 waar het hoge bereik d.m.v. zwarte knoppen wordt aangeduid en het lage bereik door witte.

Opgelet: Op blz. 61 komt u te weten hoe de basknoppen aan de beschikbare Free Bass-noten toegewezen zijn.

(2)Kies, indien nodig, met de basregisters een andere registratie.

(3)Druk nog een keer op de drie FREE BASS-registers om

naar de normale basmode terug te gaan.

Opgelet: U kunt nog een orkestklank aan de Bassof Free Bass-sectie toevoegen. Zie blz. 27 voor meer details.

V-Accordion r

Bassectie

■Digitale effecten van de FR-7/FR-5 gebruiken

Tijdens het spelen met de basknoppen hebt u waarschijnlijk gehoord dat de accordeongeluiden met effecten (waarschijnlijk galm) worden bewerkt. Misschien is u tevens opgevallen dat de effecten na het kiezen van een andere Set anders klinken.

De FR-7/FR-5 bevat 3 digitale effecten, die voor alle secties gelden. Zie blz. 21 voor meer details en de manier waarop u ze kunt instellen.

Opgelet: In bepaalde gevallen hoort u geen verschil, wanneer u aan een regelaar draait. Dat houdt verband met de Send Level-instelling van de secties. Het betekent dat de betreffende sectie (of alle secties) dat effect niet aanspreekt (en er dus geen signaal naartoe stuurt). Zelfs door de betreffende regelaar op de maximumwaarde te zetten verandert u dan dus niets aan de sound.

23

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Orkestklanken gebruiken

r

Orkestklanken gebruiken

Uw FR-7/FR-5 bevat tevens PCM-geluiden (samples) van verschillende instrumenten, die niets met een accordeon te maken hebben. Dankzij die klanken beschikt u zelfs zonder MIDI-apparatuur over veel meer muzikale mogelijkheden. Dat neemt niet weg dat u daar dan nog MIDI-klankbronnen aan kunt toevoegen, die u vanop de FR-7/FR-5 aanstuurt. Zie blz. 66 voor meer details. Laten we echter eerst kijken hoe de interne orkestklanken te gebruiken.

De Orchestra-functie van de FR-7/FR-5 omvat twee secties: één voor het diskantklavier (“Orchestra”) en een tweede voor de basknoppen (“Orchestra Bass”).

Voor beide klavieren kunt u instellen dat de orkestklanken samen met de accordeongeluiden (elke noot/elk akkoord die/ dat u speelt is een combinatie van accordeon + instrumentklank) of apart (geen accordeon) worden aangestuurd.

Zodoende activeert u de Orchestra-part. Het display verandert nu (en misschien wordt bij u een andere klanknaam afgebeeld):

Orkestklanken voor de diskantsectie (Treble)

Opgelet: U kunt telkens maar één orkestklank kiezen.

(1) Druk op het [ORCHESTRA]-register.

Het display antwoordt nu met:

De pijl springt van de TREBLEnaar de ORCH-regel. Door nu op een register te drukken kiest u een orkestklank. Laten we even kijken naar de informatie op deze pagina:

•“SOLO” betekent dat de gelijknamige mode geselecteerd is (er zijn vier modes – zie verderop).

•“CANCEL” betekent dat de Orchestra-sectie momenteel uit staat. Wanneer u op het diskantklavier speelt, hoort u alleen de Treble-accordeon.

Wilt u daadwerkelijk een orkestklank bespelen, dan moet u nu een klank kiezen (zie verderop).

•In het TREBLE-veld ziet u een klaviericoontje. Het betekent dat het Treble-klavier momenteel aan de diskantaccordeon is toegewezen. Het ORCH-veld bevat daarentegen geen klaviericoontje – dit bevestigt dus de “CANCEL”-boodschap.

•De klanknaam (“Celeste”) slaat op het register dat u voor de TREBLE-sectie (accordeon) gekozen hebt.

(2)Druk op één van de registers om de gewenste orkestklank te kiezen (zie de namen onder de diskantregisters).

Vergelijk de hierboven vermelde informatie met wat u nu ziet:

•Naast het ORCH-veld wordt nu een klanknaam

(“Ac Guitar”) afgebeeld. Die klank hoort u zo meteen, wanneer u op het diskantklavier speelt.

•Het klaviericoontje is inmiddels van het TREBLEnaar het ORCH-veld verhuisd.

De 22 beschikbare orkestklanken en de toegewezen registers zijn:

Treble-orkestklanken

1A	Trombone	7A	HighLand*
1B	Trumpet	7B	Zampogna*
2A	Tenor Sax	8A	PercOrgan
2B	Alto Sax	8B	JazzOrgan
3A	Clarinet	9A	RotOrgan
3B	Oboe	9B	TremOrg
4A	Harmonica	10	ScatVoice
4B	Mute Harm	11	Mandolin
5A	Violin	12	AcGuitar
5B	Pizzicato	13	AcPiano
6A	Flute
6B	Pan Flute

*Zie “Over de “HighLand”- en “Zampogna”-klank” op blz. 25.

De eerste negen registers bieden telkens toegang tot twee klanken (“A” and “B”). Om een “B”-klank te kiezen moet u het betreffende register opnieuw indrukken.

Als u een “B”-klank (bv. 5B “Pizzicato”) kiest, daarna op een ander register drukt (12 “AcGuitar”) en opnieuw het vorige register (5) kiest, roept de FR-7/FR-5 automatisch de “B”- klank (“Pizzicato”) op. Die “toewijzing” onthoudt de FR-7/ FR-5 zo lang tot u hem weer uitschakelt. Als u in dit stadium klank 5A “Violin” nodig hebt, moet u opnieuw op register [5] drukken.

24

Het display bevestigt uw keuze even en beeldt zowel de naam van de gekozen klank als het nummer van het ingedrukte register af:

(3)Speel een paar noten op het diskantklavier.

Het diskantklavier is aanslaggevoelig. Het volume en de klankkleur van de orkestklank verschillen dus naar gelang de kracht/snelheid waarmee u de diskanttoetsen indrukt (voor de klanken 11, 12 en 13).

Opgelet: De diskantaccordeon is niet aanslaggevoelig. U kunt het volume en de klankkleur ervan echter via de snelheid, waarmee u de balg indrukt en uittrekt, beïnvloeden (net zoals op een “echte” accordeon).

Het diskantklavier zendt zelfs aftertouchcommando’s. “Aftertouch” wordt gegenereerd, wanneer u een toets na de eigenlijke aanslag nog verder indrukt. Voor bepaalde orkestklanken (gitaar, fluit enz.) en de Treble-accordeon- sectie kunt u hiermee tijdelijk de toonhoogte verlagen (“buigen”). Als u een orgelklank kiest, dient de aftertouch voor het omschakelen tussen de hoge en trage Rotarysnelheid.

Opgelet: Dit aftertoucheffect geldt voor alle noten, die u op dat moment speelt. Als u een akkoord speelt en maar één toets van de aangeslagen noten verder indrukt, verandert de toonhoogte van alle noten. (MIDI-specialisten noemen dit “kanaalaftertouch”.)

■Over de “HighLand”- en “Zampogna”-klank

Uw FR-7/FR-5 bevat twee doedelzakklanken: “HighLand” en “Zampogna”. De instrumenten waar deze klanken op berusten hanteren één of zelfs verschillende bourdonnoten (“dreunen”) waarover dan de melodie wordt gespeeld.

Om een vergelijkbaar effect te bereiken wordt het laagste octaaf van het pianoklavier aan de bourdonnoten toegewezen, wanneer u één van deze klanken op de FR-7/FR-5 kiest:

Hier kunt u de melodie spelen.

Zijn aan de bourdonnoten toegewezen.

Ziehier hoe de bourdonfunctie werkt:

•Als u maar één grijze toets (zie de illustratie) indrukt, wordt er maar één noot aangehouden. U kunt de toets meteen na het spelen van de noot weer loslaten – de betreffende noot blijft namelijk gewoon doordreunen.

•Als u twee (of meer) toetsen tegelijk indrukt, worden de overeenkomstige noten aangehouden (de bourdonfunctie is polyfoon).

V-Accordion r

Orkestklanken voor de diskantsectie (Treble)

•Om de momenteel klinkende bourdonnoten weer uit te schakelen kunt u hetzij een andere toets in het grijze gebied (om die bourdonnoot te hanteren), hetzij de toetsen van alle klinkende noten indrukken om de dreun volledig te

stoppen.

Opgelet: Dit bourdonsysteem is alleen voor de klanken “HighLand” en “Zampogna” beschikbaar.

■Orchestra-mode selecteren

Naar gelang de instellingen van de geselecteerde Set kan de Orchestra-part samen met de diskantaccordeon worden bespeeld. Er bestaan vier combinaties voor het gebruik van de Orchestra-sectie en de diskantaccordeon.

Als de Orchestra-part uit staat (CANCEL), dient de masterbar voor het selecteren van het diskantregister dat u via “7.8 Master Bar Recall” (blz. 59) gekozen hebt.

Na het kiezen van één van de modes (DUAL, HIGH, LOW of SOLO) en het activeren van de Orchestra-part (CANCEL uit) dient de masterbar echter voor het inen uitschakelen van de Orchestra-part. In de SOLO-mode betekent dit dat u dan afwisselend de diskantaccordeon en de orkestklank hoort.

SOLO [14]: Wanneer u de Orchestra-sectie activeert (zie stap (2) hierboven), hoort u uitsluitend de gekozen orkestklank. Druk op [CANCEL] om naar de diskantaccordeonklank te gaan.

DUAL [13]: De orkestklank wordt aan de diskantaccordeon toegevoegd, zodat elke gespeelde noot door beide (orkestklank en accordeon) wordt weergegeven.

Even ter herinnering: in dit geval bevatten zowel het ORCHals het TREBLE-veld een klaviericoontje om u erop te wijzen dat beide aangestuurd worden.

HIGH [12]: Nu wordt het iets ingewikkelder – maar muzikaal nóg interessanter. Als u deze mode kiest en telkens maar één noot speelt, wordt die door de orkestklank weergegeven. Houdt u die toets ingedrukt, terwijl u links daarvan (eronder) andere noten speelt, dan wordt de hoogste noot door de orkestklank weergegeven. Alle lagere noten sturen echter de diskantaccordeon aan. Dit is perfect voor situaties waarin u tegelijk met verschillende klanken akkoorden en een sololijn wilt spelen. Ongeveer zo:

Noten van de orkestklank

Noten van de accordeon

25

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Orkestklanken gebruiken

LOW [11]: Dit is het tegenovergestelde van “HIGH” en komt dus van pas, wanneer de melodie (of tweede stem) boven de noten ligt, die u wilt aanhouden.

Noten van de accordeon

Noten van de orkestklank

(4)Houd de [ORCHESTRA]-knop ingedrukt, terwijl u op [11], [12], [13] of [14] drukt om de gewenste mode te selecteren.

Het display bevestigt uw keuze even (er wordt telkens maar één van de volgende boodschappen getoond):

(5) Speel opnieuw een paar noten en luister naar het resultaat.

Opgelet: De keuze van de Orchestra-mode wordt in de Set opgeslagen (zie blz. 43). Die mode wordt telkens gehanteerd, wanneer u de Orchestra-part activeert.

■Snel toevoegen en uitschakelen van de orkestklank

		Na de Orchestra-sectie geactiveerd en een mode gekozen
	r	te hebben kunt u bepaalde frasen met de accordeon spelen
		en daar op de gewenste plaatsen een orkestklank aan toe-
		voegen.
		Met het volgende kunt u de Orchestra-part in de DUAL-,
		HIGHof LOW-mode inen uitschakelen. De diskantaccor-
		deon blijft echter de hele tijd actief.

(6)Druk op de masterbar, die zich net onder het diskantklavier bevindt, om de orkestklank afwisselend in en uit te schakelen.

Het display ziet er nu ongeveer als volgt uit (in de HIGHen LOW-mode wordt hetzelfde systeem gehanteerd):

Kijk even welk veld momenteel een klaviericoontje bevat, druk de masterbar opnieuw in en kijk nog eens naar het display. Speel een paar noten om te snappen wat er gebeurt.

■Volume van de (Treble) orkestklank instellen

Soms is de ORCHESTRA-klank (in de DUAL-, HIGHof LOWmode) eventueel wat de luid of te stil t.o.v. de diskantaccordeon. Dan kunt er het volume van wijzigen:

(7)Druk één keer op de [DOWN]-knop.

(8)Stel met de [DATA÷ENTER]-regelaar de gewenste waarde in.

Dit is eigenlijk een balansparameter met een instelbereik van –30~“Std”~+30. “Std” betekent dat de Orchestra-part zijn “normale” volume hanteert. Met negatieve waarden (–) zet u de orkestklank zachter en met positieve (+) harder. De nieuwe waarde (en de overige wijzigingen, die u misschien al doorgevoerd hebt) kunt u opslaan. Zie blz. 77.

(9)Druk op de [EXIT÷JUMP]-knop om naar de hoofdpagina te gaan.

26

■Orkestpartij uitschakelen

Om te zorgen dat enkel nog de diskantaccordeon klinkt:

(10)Druk op het [CANCEL]-register. Nu is de FR-7/FR-5 weer een “doodgewone” accordeon.

Om de orkestpartij daarna opnieuw te activeren moet u stap (1) en (2) op blz. 24 uitvoeren.

Orkestklanken voor de bassectie

De orkestbaspart kunt u aan de Bassof Free Bass-sectie toevoegen (naar gelang welke van beide momenteel actief is, zie blz. 22). Hier zijn er geen speciale modes (DUAL, SOLO enz.) en kunt u de masterbar niet gebruiken om tussen de orkestbas en de bassectie heen en weer te schakelen.

Bovendien doet de orkestbas precies wat zijn naam belooft: hij geldt uitsluitend voor de basrijen (de knoppen die zich het dichtst bij de balg bevinden) en kan dus niet via de akkoordknoppen worden bespeeld.

(1) Druk de drie “ORCH BASS”-registers samen in.

ORCH BASS				FREE BASS
[7]	[5]	[4]	[3]	[2]	[1]

Het display antwoordt nu met:

(2) Kies met de basregisters de gewenste klank.

Orkestbasklanken

1	Acoustic	5	Picked
2*	Bowed*	6*	Tuba*
3	Fingered	7	Tuba Mix
4	Fretless

Opgelet: De dynamiek van de met een (*) gemerkte klanken kan alleen via de balgbewegingen worden beïnvloed. Die klanken zijn namelijk niet aanslaggevoelig. Zie, voor de overige klanken, tevens “8.11 Orch. Bass Touch” op blz. 62.

Opgelet: De cijfers in de afbeelding hierboven bevinden zich niet op de registers zelf. We hebben ze hier alleen voor een snellere oriëntatie toegevoegd.

V-Accordion r

Orkestklanken voor de bassectie

■Volume van de orkestbas instellen

Soms is de orkestbasklank eventueel wat de luid of te stil t.o.v. de Bass-/Free Bass-accordeon. Dan kunt er het volume van wijzigen:

(3)Druk twee keer op de [DOWN]-knop.

Het display antwoordt nu met:

(4)Stel met de [DATA÷ENTER]-regelaar de gewenste waarde in.

Dit is eigenlijk een balansparameter met een instelbereik van –30~“Std”~+30. “Std” betekent dat de Orchestra Basspart zijn “normale” volume hanteert. Met negatieve waarden (–) zet u de orkestbas zachter en met positieve (+) harder.

De nieuwe waarde (en de overige wijzigingen, die u misschien al doorgevoerd hebt) kunt u opslaan. Zie blz. 77.

(5)Druk op de [EXIT÷JUMP]-knop om naar de hoofdpagina te gaan.

■Orkestbaspartij uitschakelen

(6)Druk opnieuw op de drie ORCH BASS-registers om naar de normale basmode terug te gaan.

27

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Andere handige functies

r

Andere handige functies

Na de voorstelling van de orkestfuncties willen we het “akoestische” (maar virtuele) domein even laten voor wat het is en

de “elektronische” functies van de FR-7/FR-5 bekijken.

Uw FR-7/FR-5 is een virtueel instrument. Hoewel hij verdraaid veel op zijn akoestische voorouders lijkt, berust hij op een volstrekt ander concept (technologie) – en kan hij dus veel meer. In dit hoofdstuk gaan we een aantal functies voorstellen waar u misschien nog nooit van gehoord hebt. Eens u echter weet hoe ze werken, zal u er waarschijnlijk gretig gebruik van maken.

Algemene opmerking

De hier besproken functies kunt u via het bedieningspaneel selecteren, omdat we ervan uitgaan dat u ze vaker nodig hebt dan de overige parameters.

De hier gemaakte instellingen worden niet automatisch opgeslagen. Er is zelfs geen “Wilt u opslaan”-vraag die u erop wijst dat uw wijzigingen gewist worden, wanneer u ze niet opslaat. De hier besproken functies zijn immers in eerste instantie voor tijdelijke wijzigingen bedoeld. Wilt u ze voor eeuwig en altijd (of tot u ze opnieuw wijzigt) bewaren, dan moet u ze opslaan (zie blz. 77).

De hier besproken functies kunt u ook via het MENU van de FR-7/FR-5 instellen.

Functies i.v.m. de toonhoogte

■Transpositie

De FR-7/FR-5 bevat een Transpose-functie waarmee u de toonaard van de gespeelde noten kunt wijzigen. Het voordeel van dit systeem is dat u een stuk bv. in E (Mi) majeur kunt laten klinken, terwijl u het eigenlijk in C (Do) speelt.

Dat kan handig blijken, wanneer u een stuk het liefst met de vertrouwde vingerzetting speelt, terwijl de overige muzikanten een andere toonaard verkiezen.

Laten we even een voorbeeld bekijken:

Dit speelt u…

Transpose

…en zo klinkt het.

(1)Zorg dat de hoofdpagina wordt afgebeeld en druk één keer op de [UP]-knop.

(2)Kies met de [DATA÷ENTER]-regelaar de toonaard waarin de gespeelde noten moeten klinken.

De afgebeelde noot (“C#” in het voorbeeld hierboven) slaat altijd op de toonaard van C (Do), zodat u even moet rekenen om te zorgen dat u (bijvoorbeeld) in F# kunt spelen, terwijl de muziek in Bb wordt weergegeven. Daarom raden we aan vooral op de waarde te letten, omdat die het interval vertegenwoordigt. Dit laatste kunt u als volgt berekenen:

•Welke toonaard hanteert het nummer? (Dit is uw “0”- waarde.) Voorbeeld→ E majeur

•In welke toonaard wilt u het spelen? Voorbeeld→ C majeur

•Hoeveel halve tonen moet u de noten “verschuiven”? Voorbeeld→ [C#, D, Eb, E]= 4 omhoog, dus “4”.

(3)Druk op [EXIT÷JUMP] om naar de hoofdpagina te springen.

■Musette Detune

Ziehier de eerste parameter die de kracht van de virtuele technologie binnenin de FR-7/FR-5 al voor een deel prijsgeeft… U weet waarschijnlijk dat het 8’-diskantregister van een accordeon 2 of zelfs 3 tongen bevat, die in de regel licht verschillend gestemd worden om een voller geluid te bekomen (accordeonisten noemen dit het “musetteeffect”). Eén tong wordt iets boven, de andere iets onder de toon gestemd (en als er nog een derde is, wordt die “juist” gestemd).

Het stemmen van tongen is een secuur karweitje dat de meeste accordeonisten niet zelf uitvoeren.

Op de FR-7/FR-5 daarentegen kun je de “tongen” (die er eigenlijk niet zijn) anders “stemmen” door gewoon aan de [DATA÷ENTER]-regelaar te draaien.

28

(1)Zorg dat de hoofdpagina wordt afgebeeld en druk twee keer op de [UP]-knop.

(2)Kies met de [DATA÷ENTER]-regelaar een andere stemming voor de diskanttongen.

De mogelijkheden luiden: Off (geen ontstemming), Dry, Classic, F-Folk, American L, American_H, North Eur, German L, D-Folk L, Italian L, German H, Alpine, Italian H, D-Folk H, French, Scottish.

(3)Druk op [EXIT÷JUMP] om naar de hoofdpagina te springen.

■Scale (stemmingssysteem)

Bijna elke muziekcultuur houdt er een eigen accordeonvariant op na. De Arabische, Indonesische en andere muziekculturen werken bv. niet met de gelijkzwevende stemming die in Europa, Noord-/Zuid-Amerika e.d. wordt gehanteerd. De FR-7/FR-5 bevat een “Scale”-parameter waarmee u het stemmingssysteem kunt kiezen dat het best bij de te spelen muziek past. Als u tussen de fabrieksinstellingen geen geschikt systeem vindt, kunt u er zelf één programmeren (zie blz. 38) en het daarna eveneens via deze parameter selecteren.

Opgelet: Zie “1.1 Master Tune” op blz. 38 voor het wijzigen van de referentietoonhoogte van de FR-7/FR-5 (d.w.z. als u hem “echt” wilt stemmen).

(1)Zorg dat de hoofdpagina wordt afgebeeld en druk drie keer op de [UP]-knop.

(2)Kies met de [DATA÷ENTER]-regelaar het gewenste stemmingssysteem.

De mogelijkheden luiden:

Equal (Off): Hiermee verdeelt u elk octaaf in 12 gelijk grote stappen (intervallen).

V-Accordion r

Functies i.v.m. de toonhoogte

User 1~3: Deze instellingen slaan op stemmingssystemen die u zelf hebt geprogrammeerd (of door iemand hebt laten programmeren). Zie “1.4 Scale Edit” op blz. 38 voor meer details.

Arabic 1 & 2: De naam zegt het al: deze twee instellingen vertegenwoordigen Arabische stemmingssystemen. Kies “1” om de E (Mi) en B (Si) een kwarttoon lager te stemmen (–50 cent). “2” slaat op een toonladder waar de E (Mi) en A (La) een kwarttoon lager gestemd staan.

Just Major: Deze klassieke (westerse) stemming lost de ambiguïteit van kwinten en tertsen op. Akkoorden klinken weliswaar erg mooi, maar voor melodieën is deze stemming minder geschikt.

Just Minor: Een reine stemming voor mineurtoonaarden.

Pythagorean: Deze stemming werd bedacht door de oude Grieken. Ze lost de ambiguïteit van kwarten en kwinten op. De tertsen wijken weliswaar lichtjes van de “juiste waarde” af, toch klinken melodieën in deze stemming erg zuiver.

Mean-Tone: Deze stemming voorziet de reine (Just) stemming van een aantal compromissen, waardoor ze makkelijker te transponeren is.

Werckmeister: Deze stemming combineert de middentoonen Pythagoras-stemming en “werkt” in alle toonaarden.

Kirnberger: Dit is in feite het resultaat van verbeteringen aan de middentoonen reine stemming. Deze stemming kunt u in alle toonaarden gebruiken, omdat ze zich zonder meer tot transposities leent.

Voor alle stemmingen behalve “Equal” moet u ook de grondtoon (“C” voor majeur en “A” voor mineur) instellen om de juiste toonaard te kiezen.

(3)Druk op de [DATA÷ENTER]-regelaar om het “KEY”-veld te activeren (het wordt nu “negatief” afgebeeld).

(4)Kies met de [DATA÷ENTER]-regelaar de benodigde grondtoon (C~B).

(5)Druk op [EXIT÷JUMP] om naar de hoofdpagina te springen.

29