Roland FR-5, FR-7 User Manual [nl]

r®

FR-7/FR-5

Handleiding

WAARSCHUWING

– Om het risico op brand of elektrocutie te voorkomen mag u dit apparaat nooit blootstellen aan vochtigheid of regen.

CAUTION

RISK OF ELECTRIC SHOCK

DO NOT OPEN

ATTENTION

CAUTION: TO REDUCE THE RISK OF ELECTRIC SHOCK,

NO USER-SERVICEABLE PARTS INSIDE.

REFER SERVICING TO QUALIFIED SERVICE PERSONNEL.

: RISQUE DE CHOC ELECTRIQUE NE PAS OUVRIR

DO NOT REMOVE COVER (OR BACK).

De bliksemschicht in een driehoek wijst de gebruiker op niet geïso­leerde “gevaarlijke spanningen” in het inwendige van dit product
die sterk genoeg zijn om voor elektrocutie te zorgen.

Het uitroepteken in een driehoek wijst de gebruiker erop dat alle in­structies voor het juiste gebruik van dit apparaat te vinden zijn in de
bijgeleverde handleiding.

TIPS VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTROCUTIE EN VERWONDINGEN VAN PERSONEN.

OPMERKINGEN VOOR UW VEILIGHEID

LEES DEZE INSTRUCTIES AANDACHTIG DOOR.

WAARSCHUWING

1. Lees alle instructies aandachtig door.

2. Bewaar deze handleiding op een veilige plaats.

3. Volg alle waarschuwingen op.

4. Voer alle instructies uit zoals ze er staan.

5. Gebruik dit apparaat nooit in de buurt van water.

6. Maak het product enkel schoon met een zachte droge doek.

7. Blokkeer nooit de ventilatieopeningen (indien aanwezig). Stel
het product alleen overeenkomstig de instructies van de fabri­kant op.

8. Plaats het product nooit in de buurt van warmtebronnen, zoals
stoven, ovens, radiatoren of andere apparaten die veel warmte
genereren.

9. Probeer nooit het veiligheidssysteem van een gepolariseerde
stekker of een stekker met aarding te omzeilen. Een gepolari­seerde stekker heeft twee pennen waarvan de ene wat breder
is dan de andere.
Een stekker met aarding is voorzien van twee pennen en een
uitsparing. De brede of derde pen is er voor uw veiligheid. Als
de bijgeleverde stekker niet in uw stopcontact past, moet u het
door een vakman laten vervangen.

– Tijdens het gebruik van elektronische apparaten moet u altijd op de volgende punten letten:

10. Zorg dat niemand over het netsnoer kan struikelen. Dat is met
name in de buurt van het stopcontact gevaarlijk, maar kan er
ook in de buurt van de aansluitingen op het apparaat voor zor­gen dat de aders breken.

11. Gebruik enkel de uitdrukkelijk door de fabrikant aanbevolen op­ties en uitbreidingen.

12. Verbreek, tijdens een onweer, of als u het product langere tijd
niet wilt gebruiken, de aansluiting op het lichtnet.

13. Laat alle onderhoudswerken en herstellingen over aan een door
Roland erkende herstellingsdienst. Als het netsnoer beschadigd
is of wanneer er vloeistoffen of regenwater in het inwendige te­recht zijn gekomen, moet u het product onmiddellijk uitschake­len en contact opnemen met een erkende herstellingsdienst.

IMPORTANT: THE WIRES IN THIS MAINS LEAD ARE COLOURED IN ACCORDANCE WITH THE FOLLOWING CODE.

BLUE:
BROWN:

As the colours of the wires in the mains lead of this apparatus may not correspond with the coloured markings identifying
the terminals in your plug, proceed as follows:
The wire which is coloured BLUE must be connected to the terminal which is marked with the letter N or coloured BLACK.
The wire which is coloured BROWN must be connected to the terminal which is marked with the letter L or coloured RED.
Under no circumstances must either of the above wires be connected to the earth terminal of a three pin plug.

De door de FR-5 en FR-7 gehanteerde technologie wordt in verschillende landen beschermd door patenten.

NEUTRAL
LIVE

Voor het Verenigd Koninkrijk

r

s

FR-7/FR-5

Handleiding

NEDERLANDS NEDERLANDS

NEDERLANDS NEDERLANDS

Bedankt voor uw aankoop van de Roland FR-7/FR-5 V-Accordion. De FR-7/FR-5 is een bijzonder veelzijdig elektronisch
instrument dat de geluiden van verschillende accordeoninstrumenten kan emuleren. Waarschijnlijk weet u beter dan
wij dat “de” accordeon thuishoort in de familie van instrumenten waar een balg vrij zwevende rieten (of tongen) aan
het trillen brengt en dat bijna elk land een eigen accordeontype heeft. Ziehier een aantal namen: “Aeloine”, “Aerop­hone”, “Bayan”, “Buzika”, “Concertina”, “Drängkammarorgel”, “Fisarmonica”, “Hanuri”, “Melodeon”, “Pedalowka”,
“Schwyzerorgeli”, “Squeeze Box”, “Sun Fin Chin”. En dat is nog maar een begin.

Voor het eerst in de geschiedenis stelt Roland een accordeoninstrument voor dat de meest uiteenlopende balginstru­menten kan “emuleren” (realistisch nabootsen). Hoewel we hier bovendien over de meest geavanceerde MIDI-stuurbron
aller tijden praten (die dus nóg meer kan dan een toetseninstrument), blinkt de FR-7/FR-5 vooral uit door de mogelijk­heid om te klinken zoals een hele verzameling instrumenten. Dat heeft niet alleen financiële voordelen (een FR-7/FR-5
kost veel minder dan alle originele instrumenten die hij emuleert): u kunt immers met uw vertrouwde techniek heel
wat stijlen en muziekgenres aan.

Om de functies van de FR-7/FR-5 zo snel mogelijk te leren kennen en er jaren plezier aan te beleven leest u deze Hand­leiding het best in z’n geheel door.

Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, “Belangrijke opmerkingen” (blz. 9) door. Daar vindt u namelijk belangrijke
tips en een opsomming van wat u wel en niet met de FR-7/FR-5 mag doen. Bewaar deze handleiding op een veilige
plaats op, omdat u ze later beslist nog eens nodig hebt.

Copyright ©2004 ROLAND EUROPE. Alle rechten voorbehouden. Het kopiëren, verveelvoudigen of openbaar maken van deze handleiding, hetzij gedeeltelijk, hetzij in z’n geheel i

niet toegestaan zonder de schriftelijke toestemming van Roland Europe S.p.a.

FR-7/FR-5

|

V-Accordion

r

4

Inhoud

1. Opzienbarende functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

2. Belangrijke opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9

3. Voorzieningen op de panelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

4. Voorbereidingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

5. Over de FBC-7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

6. Klanken editen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35

7. MIDI-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

8. Varia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

9. MIDI-implementatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

10. Informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

11. Index. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90

V-Accordion

Bedieningorganen van de diskantsectie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

Bedieningspaneel van de basknoppen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Display en masterbar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Aansluitingspaneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Aansluitingen van de FBC-7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Aansluitingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

In- en uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

Luisteren naar de demosongs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Eerste kennismaking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

De secties van de FR-7/FR-5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Orkestklanken gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Andere handige functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Werken met de FBC-7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Batterij opladen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Parameters kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Parameterwaarden instellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37

TUNING-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

TREBLE EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40

BASS EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

FREE BASS EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

ORC.BASS EDIT-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

ORCH. EDIT-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53

SET COMMON-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

SYSTEM-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

UTILITY-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63

Een woordje over MIDI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66

Algemene MIDI-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

MIDI-parameters voor de verschillende secties/parts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72

Instellingen via MIDI archiveren (Bulk Dump) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

Instellingen met de WRITE-functie opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Laden van de fabrieksinstellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Verhelpen van storingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

Specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Parameteroverzicht. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

Voorgeprogrammeerde Sets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

Demosongs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

MIDI-implementatietabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

r

5

FR-7/FR-5

Opzienbarende functies

V-Accordion

|

1. Opzienbarende functies

Volledig autonoom elektronisch instrument

Hoewel de FR-7/FR-5 een volledig autonoom instrument is,
hoeft u de FR-7 niet eens op een versterker aan te sluiten
om iets te horen. Het ingebouwde versterkingssysteem is
immers voldoende krachtig voor kleine zalen, restaurants,
enz. (De FR-5 bevat geen interne versterking.)

Bovendien wordt de FR-7 met een oplaadbare batterij (Ni­Mh) geleverd, zodat u hem niet noodzakelijk op een stop­contact hoeft aan te sluiten. Die batterij gaat ±8 uur mee.
(Voor de FR-5 is de batterij als optie beschikbaar.)

Geavanceerde MIDI-controle

De FR-7/FR-5 is de meest veelzijdige en “muzikale” MIDI­stuurbron ooit met veel meer mogelijkheden dan een MIDI­klavier (zelfs al sluit je daar verschillende speelhulpen op
aan) of MIDI-blaasinstrument.

Het pianoklavier van de diskantsectie zendt zelfs after­touchcommando’s.

PBM (Physical Behavior Modeling)

De FR-7/FR-5 V-Accordion hanteert een nieuw klankop­wekkingssysteem van Roland dat naar de naam “PBM”
(Physical Behavior Modeling) luistert en haast “griezelig
echte” accordeonklanken voortbrengt.

Superrealistische accordeonsimulaties

De FR-7/FR-5 bevat 40 geheugens (“Sets”) met 14 diskant-,
7 bas- en 7 stradella-basregisters. Alle voortgebrachte
geluiden berusten op samples van populaire traditionele
akoestische accordeons. Er zijn zelfs verschillende stem­mingssystemen.

Met deze V-Accordion beschikt u, met andere woorden,
over tal van instrumenten, bv. voor Italiaanse jazz, Duitse
volksmuziek, Franse musette, bandoneon enz. – zonder uw
techniek aan te passen.

Digitale voordelen

De V-Accordion bevat alle functies en geluiden van een
traditionele accordeon en voelt dan ook in alle opzichten
natuurlijk aan. Dat neemt niet weg dat hij tevens de voor­delen van een elektronisch muziekinstrument biedt:

• Hij weegt minder dan een akoestisch instrument.

• Hij biedt een grote klankverscheidenheid.

• U kunt de accordeongeluiden helemaal naar uw hand zet­ten (en dus eigen klanken programmeren).

• U kunt telkens de meest geschikte mode voor de basknop­pen kiezen (Minor 3rd Free Bass, 5th, Bayan, North Europe
enz.).

• Hij ontstemt niet, terwijl de mechanische onderdelen min­der aan slijtage onderworpen zijn.

• U kunt in één toonaard spelen, maar wel zorgen dat de
muziek in een andere toonaard wordt weergegeven (trans­positie).

• U kunt met een hoofdtelefoon spelen (d.w.z. zonder uw
gezin of buren te storen).

Sublieme flexibiliteit

Met de V-Accordion kunt u externe MIDI-compatibele
instrumenten aansturen. Het diskantklavier en de bas-/
akkoordknoppen zijn aanslaggevoelig, terwijl de balg veel
meer articulatiemogelijkheden biedt dan eender welk MIDI­klavier, MIDI-blaasinstrument enz. dat u misschien al kent.

In de High- of Low-mode (zie blz. 25) kunt u tot 4 secties
tegelijk aansturen (twee klanken voor de rechterhand/twee
andere voor de linker).

Orkestklanken

Er zijn 22 orkestklanken die samen met de accordeongelui­den kunnen worden bespeeld – compleet met balgarticula­tie (een soort blaascontrole/breathcontrol, maar veel fijner)
en unieke klaviermodes (Solo, Dual, High en Low).

Orkestbassen

De FR-7/FR-5 biedt tevens 7 orkestbasklanken die samen
met de accordeonbassen kunnen worden bespeeld.

r

6

• Alle in dit document vermelde productnamen zijn handelsmerken
of geregistreerde handelsmerken van de betreffende eigenaars.

Veilig gebruik van dit product

V-Accordion

Veilig gebruik van dit product

VEILIG GEBRUIK VAN DIT APPARAAT

INSTRUCTIES VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTRISCHE SCHOKKEN EN VERWONDINGEN

r

Over de en labels Over de symbolen

WAARSCHUWING

Wijst de gebruiker op het risico op

WAARSCHUWING

dodelijke ongevallen of zware ver­wondingen als gevolg van een fout
gebruik van dit apparaat.

Het foute gebruik van dit apparaat kan
leiden tot verwondingen en of materi le
schade.

LET OP!

* "Materi le" schade heeft betrekking op

het beschadigen van het meubilair of
andere huishoudelijke voorwerpen
evenals huisdieren enz.

LET OP

Een driehoek maakt de gebruiker attent op belangrijke
instructies of waarschuwingen. De juiste betekenis van het
symbool wordt bepaald door de tekening in de driehoek. Het
links getoonde symbool wordt gebruikt voor algemene
waarschuwingen of om de aandacht te vestigen op gevaar.

Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die nooit
mogen worden uitgevoerd. Wat nooit mag worden gedaan
wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links
getoonde symbool wordt gebruikt om aan te geven dat het
toestel nooit uit elkaar mag worden gehaald.

Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die moeten
worden uitgevoerd. Wat er moet worden gedaan wordt
aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde
symbool betekent dat de stekker van het stroomsnoer van de
uitgang moet worden losgekoppeld.

HOUD ALTIJD HET VOLGENDE IN DE GATEN

WAARSCHUWING WAARSCHUWING

• Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, de volgende
punten en de rest van deze handleiding door.

...................................................................................................................................

• Open nooit de behuizing van dit product en breng vooral
geen wijzigingen aan.

...................................................................................................................................

• Probeer nooit de FR-7/FR-5 of FBC-7 te herstellen c.q.
bepaalde onderdelen zelf te vervangen (tenzij dit in deze
handleiding uitdrukkelijk staat vermeld). Laat alle herstel­lingen en onderhoudswerken over aan uw Roland-dealer,
een erkende herstellingsdienst of de distributeur (zie de
adressen op de “Information”-pagina).

...................................................................................................................................

• Zet de FR-7/FR-5 of FBC-7 nooit op één van de volgende
plaatsen:

• Plaatsen die onderworpen zijn aan extreme tempera-

turen (bv. in de zon, in een gesloten auto, in de buurt
van een radiator of fornuis enz.);

• Vochtige plaatsen (badkamer, natte vloer, in de buurt

van een wasmachine enz.);

• Natte plaatsen;

• Buiten in de regen;

• Stoffige plaatsen;

• Plaatsen die aan sterke trillingen onderworpen zijn.

...................................................................................................................................

• Wanneer u de FR-5 of FR-7 niet gebruikt, zet u hem het
best niet verticaal. Als u hem verticaal op de bühne/op de
vloer moet zetten, zorg dan dat hij tegen een stevig
oppervlak (muur, zwaar muziekinstrument e.d.) aanleunt.

...................................................................................................................................

• Sluit de FBC-7 aan op een stopcontact dat beantwoordt
aan de vereisten op het naamplaatje achterop de FBC-7
en aan de specificaties in deze handleiding.

...................................................................................................................................

• Beschadig nooit het netsnoer en zet er geen zware voor­werpen op. Zorg dat de kabel altijd zo wordt gelegd dat
hij niet afgeklemd of op een andere manier gekneusd
wordt. Het gebruik van een beschadigde kabel kan leiden
tot brand of elektrocutie.

....................................................................................................................................

• Dit instrument kan hetzij op zich, hetzij samen met een
externe versterker of hoofdtelefoon, voor een geluidsni­veau zorgen dat tot gehoorverlies kan leiden. Gebruik het
dus nooit lange tijd op hoog volume. Als u ook maar ver­moedt dat u gehoorproblemen begint te krijgen, schakelt
u de FR-7/FR-5 en de FBC-7 best meteen uit en neemt u
contact op met een oorarts.

....................................................................................................................................

• Zorg dat er nooit kleine metalen of brandbare voorwer­pen c.q. vloeistoffen (water, dranken e.d.) in het inwen­dige van de FR-7/FR-5 of FBC-7 terechtkomen.

....................................................................................................................................

• In gezinnen met kleine kinderen moeten de ouders de
kroost zo lang helpen bij het bedienen van de FR-7/FR-5
en FBC-7 tot de kinderen zelf weten wat ze wel en niet
mogen doen.

....................................................................................................................................

• Behandel de FR-7/FR-5 FBC-7 altijd met de nodige zorg.
(Laat hem nooit vallen!)

....................................................................................................................................

• In de volgende gevallen moet u dit product meteen uit­schakelen, de aansluiting op het lichtnet verbreken en
contact opnemen met een door Roland erkende herstel­lingsdienst, uw Roland-dealer of de verdeler (zie de
“Information”-pagina):

• Wanneer de stekker of het netsnoer zichtbaar bescha-

digd is.

• Wanneer een voorwerp of vloeistof in het inwendige

van de FR-7/FR-5 of FBC-7 terecht is gekomen;

• Wanneer het product in de regen heeft gestaan of op

een andere manier nat is geworden;

• Wanneer het product niet naar behoren lijkt te wer-

ken.

7

FR-7/FR-5

Opzienbarende functies

• Sluit het netsnoer van de FBC-7 nooit aan op een

• Vóór het gebruik van de FBC-7 in het buitenland neemt u

V-Accordion

| Veilig gebruik van dit product

stroomcircuit waar al talrijke andere apparaten op zijn
aangesloten. Wees bijzonder voorzichtig met verlengka­bels: het opgenomen vermogen van alle apparaten mag
niet hoger liggen dan de capaciteit (Watt/Ampère) van de
verlengkabel. Anders smelten de aders namelijk. Let altijd
op de gegevens die op de gehanteerde kabel staan ver­meld.

WAARSCHUWING

het best contact op met uw dealer om te zorgen dat u de
juiste voeding gebruikt (zie ook de adressen op de “Infor­mation”-pagina in deze handleiding).

LET OP!

• Zet de FR-7/FR-5 en FBC-7 altijd op een goed verluchte
plaats.

...................................................................................................................................

• Trek, bij het verbreken van de aansluiting op het lichtnet,
altijd aan de stekker van het netsnoer –nooit aan de
kabel zelf. Anders gaan eventueel de aders stuk.

...................................................................................................................................

• Stroom- en signaalkabels draait u het best nooit samen
om storingen te voorkomen. Bovendien moet u zorgen
dat de kabels buiten het bereik van kinderen liggen.

...................................................................................................................................

• Ga nooit op de FR-7/FR-5 of FBC-7 staan en zet er geen
zware voorwerpen op.

...................................................................................................................................

• Raak het netsnoer en de overige kabels nooit met natte
handen aan.

• Let, bij het transport van de FBC-7, op de volgende din­gen. Houd het instrument stevig vast om verwondingen
c.q. schade aan andere voorwerpen te voorkomen.

• Verbreek de aansluiting op het lichtnet.

• Verbreek de aansluiting op alle andere instrumenten.

...................................................................................................................................

• Schakel de FR-7/FR-5 altijd uit voordat u hem schoon­maakt. Bovendien verbreekt u het best de aansluiting op
het lichtnet.

...................................................................................................................................

• Verbreek, tijdens een onweer, de aansluiting van de
FBC-7 op het lichtnet.

...................................................................................................................................

• Als u ooit schroeven moet verwijderen, legt u ze het best
op een veilige plaats (buiten het bereik van kinderen). Zo
hoeft u ze later niet te zoeken en is het vrijwel onmoge­lijk dat kleine kinderen ze inslikken.

...................................................................................................................................

r

8

2. Belangrijke opmerkingen

Lees naast “Veilig gebruik van dit product” op blz. 7 ook de volgende punten even door:

V-Accordion

Belangrijke opmerkingen

r

Voeding

• Sluit het instrument nooit aan op een stroomkring waarop ook
apparaten, die brom veroorzaken, zijn aangesloten (elektrische
motoren, dimmersystemen enz.).

• Schakel zowel de FR-7/FR-5 als de overige instrumenten uit voor­dat u ze op elkaar aansluit. Zo voorkomt u schade aan de luidspre­kers en andere apparaten.

• Hoewel het LC-display en de LEDs doven, wanneer u het product
met zijn POWER-schakelaar uitzet, betekent dit niet dat de verbin­ding met het lichtnet helemaal is verbroken. Om de verbinding
compleet te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben,
ook de stekker uit het stopcontact trekken. Het verdient dan ook
aanbeveling om een stopcontact te kiezen waar u gemakkelijk bij
kunt.

Opstelling

• Als u de FR-7/FR-5 te dicht bij een versterker of grote transforma­tor plaatst, zou er brom kunnen ontstaan. Om het probleem te ver­helpen of op z’n minst te verzachten, moet u één van beide in
voorkomend geval op een andere plaats zetten.

• Dit product kan de radio- of TV-ontvangst storen. Zet het daarom
nooit in de buurt van dergelijke apparaten.

• Zet de FR-7/FR-5 nooit in de buurt van sterke magnetische velden
(bv. grote luidsprekers).

• Zet de FR-7/FR-5 altijd op een stevig en vlak oppervlak.

• Als u in de buurt van dit product een draadloze telefoon, afstands­bediening e.d. gebruikt, zou er een bromgeluid kunnen optreden.
Dat is met name het geval, wanneer u wordt opgebeld of zelf
iemand belt. Het verdient dan ook aanbeveling om tijdens het bel­len e.d. iets verder van het product vandaan te gaan staan of het
uit te schakelen.

• Zorg dat dit product nooit wordt blootgesteld aan extreme tempe­raturen (bv. in het directe zonlicht of in een gesloten auto). Verder
moet u voorkomen dat dit product in het directe zonlicht of in de
buurt van een krachtige spot staat, omdat de ombouw anders zou
kunnen verkleuren. Overdreven warmte kan er namelijk voor zor­gen dat de ombouw vervormt of verkleurt.

• Om storingen te voorkomen mag u dit product nooit op vochtige
plaatsen (bv. in de regen, in een badkamer e.d.) gebruiken.

• Laat nooit voorwerpen uit rubber, vinyl e.d. lange tijd op het
instrument liggen. Dat kan er namelijk toe leiden dat de ombouw
verkleurt of dat er randen/plekken ontstaan, die nauwelijks kunnen
worden verwijderd.

• Zet nooit een vaas, glas e.d. op dit instrument. Vermijd bovendien
het gebruik van verstuivers en sprays, parfum, alcohol, nagellak
e.d. in de buurt van het product. Indien de bewuste stof toch plek­ken op het behuizing achterlaat, dient u deze onmiddellijk te ver­wijderen.

• Leg nooit zware voorwerpen op de toetsen of knoppen. Dat kan er
namelijk toe leiden dat de betreffende toetsen of knoppen na ver­loop van tijd niet meer werken.

• Kleef geen stickers e.d. op het instrument. Als u ze later weer ver­wijdert, laten ze namelijk lelijke plekken achter, die u eventueel
nauwelijks nog kunt verwijderen. (De bij dit instrument geleverde
sticker heeft maar een heel lichte kleeflaag).

Onderhoud

• Gebruik, voor het schoonmaken van de FR-7/FR-5, enkel een
zachte, droge of lichtjes bevochtigde doek. Om hardnekkig vuil te
verwijderen gebruikt u een neutraal reinigingsmiddel. Wrijf het
instrument daarna droog met een zachte doek.

• Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners want die
kunnen de behuizing beschadigen.

Herstellingen en uw data

• Houd er rekening mee dat alle data in het interne geheugen van
het instrument tijdens een herstelling gewist kunnen worden. In
bepaalde gevallen (met name wanneer het geheugen zelf bescha­digd is) kunnen we de eventueel gewiste data niet meer herstellen.
Roland kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het verlies van
uw data.

Bijkomende voorzorgsmaatregelen

• Als gevolg van een defect aan de geheugenchips of een foute
bediening kan het gebeuren dat de inhoud van de geheugens ver­loren gaat. Daarom verdient het aanbeveling om de Bulk Dump­functie van de FR-7/FR-5 voor het archiveren van uw instellingen
te gebruiken (zie blz. 75).

• Behandel de knoppen, regelaars, aansluitingen enz. van dit instru­ment met de nodige zorg. Een al te brutale behandeling kan leiden
tot storingen of beschadiging van bepaalde onderdelen.

• Sla nooit op het display en zet er geen zware voorwerpen op.

• Trek, voor het verbreken van eender welk soort aansluitingen,
enkel aan de stekker en nooit aan de daaraan vastzittende kabel.
Anders zou u de aders of interne componenten namelijk kunnen
beschadigen, wat een kortsluiting kan veroorzaken.

• Tijdens het gebruik wordt dit instrument warm. Dit is volledig nor­maal.

• Denk eraan dat u het volume laat op de avond of ‘s ochtends best
niet te hard zet om geluidsoverlast bij de buren te voorkomen. Het
best gebruikt u op die momenten een hoofdtelefoon.

• Als u het instrument moet vervoeren, verpak dan weer in de origi­nele leveringsdoos (met polsters). U zou echter ook voor een
flightcase of koffer kunnen kiezen.

• Gebruik uitsluitend het vermelde zwelpedaal (EV-5, EV-8; optie).
Bij gebruik van andere zwelpedalen zou u de FR-7/FR-5 namelijk
kunnen beschadigen.

• Gebruik uitsluitend kabels van Roland voor de audioverbindingen.
Als u audiokabels van een ander merk gebruikt, moet u even het
volgende in de gaten houden:
Sommige aansluitkabels bevatten weerstanden. Die maken ze
ongeschikt voor gebruik met dit product, omdat het volume/
niveau dan te laag is. In sommige gevallen hoort u eventueel hele­maal niets. Als u niet zeker weet wat voor kabels u hebt, neemt u
het best contact op met uw dealer of de importeur van de kabels.

Voorzorgsmaatregelen voor de bijgeleverde
(FR-7) of een optionele (FR-5) accu

• Het temperatuurbereik voor deze batterij luidt als volgt. Gebruik
een batterij nooit buiten dit bereik, omdat dit de werking ervan
beïnvloedt en de levensduur verkort.

opslag

: –20~30°C,

• Gebruik c.q. laat een batterij nooit op bijzonder warme plaatsen
liggen, dus nooit in de zon, in een gesloten auto, naast een ver­warming e.d. Anders zou de batterij kunnen beginnen lekken, wat
in het beste geval de levensduur van de batterij verkort.

• Laad een batterij nooit op een koude plaats (onder 0°C) of buiten
op, terwijl het aan het vriezen is. Anders zou de batterijvloeistof
kunnen beginnen lekken, wat in het beste geval de levensduur van
de batterij verkort.

• Voorkom dat er kraan- of zoutwater op de accu spat. Bovendien
moeten de aansluitingen droog blijven. Anders wordt de batterij
namelijk heet c.q. begint hij (of zijn aansluitingen) te roesten.

opladen

: 0~40°C.

Gebruik (ontlading)

: 0~50°C,

9

FR-7/FR-5 V-Accordion

Belangrijke opmerkingen

• Laad de accu van de FR-7/FR-5 uitsluitend met de bijgeleverde
FBC-7 op. Anders zou een overdreven stroomhoeveelheid voor een
ontoereikende oplading, het lekken van batterijvloeistof, hitte,
ontploffingen of zelfs brand kunnen zorgen.

• Meer details over het opladen van de FR-7/FR-5-batterij vindt u op
blz. 32.

• Sluit de accu noot direct op een stopcontact aan en verbind
hem nooit met een sigarenaansteker van een auto. Het vol­tage is zó hoog dat het teveel aan stroom ervoor zorgt dat de accu
begint te lekken, oververhit, ontploft en/of een brand veroorzaakt.

• Als een pas gekochte accu roestplekken vertoont, warm wordt of
niet helemaal naar behoren lijkt te werken, mag u hem niet
gebruiken. Breng hem dan meteen terug naar uw Roland dealer.

• Alvorens de accu voor het eerst op te laden moet u hem helemaal
uitputten.

• Laat een accu nooit binnen bereik van baby’s of kleine kinderen
liggen. Zorg er tevens voor dat baby’s of kleine kinderen de accu
niet uit de FBC-7 kunnen halen, terwijl hij opgeladen wordt.

• Leg aan iedereen, die de accu moet hanteren, uit hoe je hem aan­sluit e.d.

• Werp de accu nooit in een vuur. Verwarm hem onder geen beding.
Anders zou de isolatie namelijk kunnen smelten, zouden er giftige
gassen vrijkomen; een chemische reactie met waterstof zou een
brand kunnen veroorzaken, er zou batterijvloeistof kunnen uitlek­ken e.d.

• Let, tijdens het opladen, op de juiste polariteit van de accu (“+”- en
“–”-pool). Anders zou hij namelijk kunnen leeglopen en een brand
of scheikundige reacties kunnen veroorzaken. Tijdens het normale
gebruik is zoiets vrijwel uitgesloten, omdat de batterij en de kabel
maar op één manier kunnen worden aangesloten.

• Verwijder nooit de buitenbekleding van een accu en beschadig
hem nooit.

• Sla nooit op de accu en laat hem nooit vallen. De schok kan ervoor
zorgen dat de accu begint te lekken, oververhit, ontploft en/of een
brand veroorzaakt.

• De schok kan ervoor zorgen dat de accu begint te lekken, overver­hit, ontploft en/of een brand veroorzaakt.

• Verwijder nooit beschermingsmechanismen of andere onderdelen.
Probeer de accu nooit te openen.

• De positieve (+) aansluiting van de batterij is van een ventilatie­opening voorzien. Dat gedeelte mag u nooit vervormen of versper­ren. De hitte kan ervoor zorgen dat de accu begint te lekken, over­verhit, ontploft en/of een brand veroorzaakt.

• De batterij mag nooit te sterk geladen worden (dus nooit langer
dan door de FBC-7 voorzien – let op de indicator). Probeer nooit
een eerder opgeladen accu nog verder op te laden. Dat kan er
namelijk voor zorgen dat de accu begint te lekken, oververhit, ont­ploft en/of een brand veroorzaakt.

• Als de accu na afloop van de vastgestelde termijn nog niet volledig
is opgeladen, moet u de laadprocedure stopzetten. Wanneer u een
accu te lang oplaadt, begint hij eventueel te lekken, wordt hij te
warm en/of veroorzaakt hij een brand.

• Als batterijvloeistof in uw ogen spat, moet u deze laatste meteen
met stromend kraanwater spoelen en een dokter raadplegen. De
alkalinevloeistof is bijzonder schadelijk voor uw ogen en kan er
eventueel zelfs voor zorgen dat u blind wordt.

• Als de vloeistof op uw huid of uw kleding drupt, moet u dat gebied
meteen onder stromend water uitwassen. Batterijvloeistof kan
huidletsels veroorzaken.

• Als een accu niet langer naar behoren werkt, moet u hem volgens
de in uw streek geldende milieubepalingen weggooien.

• Als de accu begint te lekken, verkleurt of begint te vervormen, mag
u hem niet meer gebruiken. Hij zou immers kunnen oververhitten
en ontploffen c.q. een brand kunnen veroorzaken.

| Veilig gebruik van dit product

r

10

A

C

E

F

3. Voorzieningen op de panelen

Bedieningorganen van de diskantsectie

B

D

B

V-Accordion

Voorzieningen op de panelen

J

r

I

K

L

G

A

DATA/ENTER-regelaar

Met deze regelaar kunt u waarden invoeren, menu-items
en “shortcuts” kiezen door eraan te draaien. U kunt er
tevens op drukken (ENTER) om een instelling te bevestigen
of om naar een andere parameter in het display te sprin­gen.

B

UP/DOWN-knoppen

Op de hoofdpagina dienen
zen van 6 belangrijke functies: TRANSPOSE (druk één keer
op

[UP]

), MUSETTE DETUNE (2x

[UP]

), ORCHESTRA VOLUME (druk één keer op
ORCHESTRA BASS VOLUME (2x
TON NOISE (3x

Na het oproepen van het MENU kunt u met

[DOWN]
[DATA÷ENTER]

C

EXIT/JUMP-knop

Met de
gina (d.w.z. de pagina die tijdens het spelen op de FR-7/
FR-5 wordt getoond). Na keuze van een menufunctie keert
u met een korte druk op
niveau. Druk er daarna nog eens op om naar de hoofdpa­gina te gaan.

Door

[EXIT÷JUMP]

pagina wordt afgebeeld, activeert u de JUMP-functie (zie
blz. 35).

D

MENU/WRITE-knop

Met deze knop kunt u het MENU van de FR-7/FR-5 selecte­ren waar u toegang hebt tot de beschikbare functies. Houd

[MENU÷WRITE]

ren. Daarmee kunt u instellingen opslaan.

E

VOLUME-regelaar

Met deze regelaar stelt u het algemene volume van de
V-Accordion in.

[DOWN]

waarden invoeren (zelfde functie als de

-regelaar).

[EXIT÷JUMP]

ingedrukt om de WRITE-functie te active-

[UP]

en

[DOWN]

[UP]

[DOWN]

).

-knop gaat u terug naar de hoofdpa-

[EXIT÷JUMP]

ingedrukt te houden, terwijl de hoofd-

voor het kie-

), SCALE TUNING (3x

[DOWN]

) en VALVE & BUT-

[UP]

en

terug naar een hoger

M

H

F

BALANCE-regelaar

Hiermee stelt u de balans tussen de bas (“Bass”) en diskant­sectie (“Treble”) in. Draai hem naar “BASS” om het volume
van de diskantsectie te verminderen. Draai hem naar “TRE­BLE” om het volume van de bassectie te verminderen.

G

SET-knoppen

Via deze twee knoppen hebt u toegang tot de 40 Set­geheugens. Elke Set bevat geschikte instellingen voor de 14
Treble-, 7 Bass-, 7 Free Bass-registers, 22 orkestklanken en
7 orkestbasgeluiden.

),

H

Diskantregisters

De diskantsectie biedt de volgende 14 schakelaars (“regis­ters”):

1 Bassoon 8 Master

2 Bandon 9 Musette

3 Cello 10 Celeste

4 Harmon 11 Tremolo

5 Organ 12 Clarinet

6 Accord 13 Oboe

7 Violin 14 Piccolo

Via het

[ORCHESTRA]

aan de 22 interne orkestklanken toe. Activeer het en druk
vervolgens op één van de registers 1~13 om de gewenste
klank te kiezen (“BRASS”, “SAX”, “WIND”, “HARMONICA”,
“VIOLIN” enz.). Druk op
functie” van de registers 1~14 te kiezen.

Opgelet: In de Orchestra-mode hebt u met de eerste 9 regis­ters toegang tot twee klanken (A/B) van de familie wier naam
boven het register staat. Om een “B”-klank te kiezen moet u
twee keer op het betreffende register klikken.

Houd

[ORCHESTRA]

9~14 drukt om de Link-functies in te schakelen (zie blz. 43)
of een Orchestra-mode te kiezen (zie blz. 25).

-register wijst u de Treble-registers

[CANCEL]

ingedrukt, terwijl u op een register

om weer de “accordeon-

11

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorzieningen op de panelen | Bedieningspaneel van de basknoppen

I

POWER-knop

Druk op deze knop om de V-Accordion in (knop licht op) of
uit te schakelen (dooft).

Opgelet: Als u langer dan 10 minuten niet op de FR-7/FR-5
speelt, wordt hij automatisch uitgeschakeld om energie te
besparen. Dat kunt u echter veranderen (zie blz. 62).

J

SORDINA-schakelaar

Via deze ON/OFF-schakelaar kunt u de simulatie van de
houten resonantiekast in- en uitschakelen.

Bedieningspaneel van de basknoppen

N

K

DELAY-regelaar

De FR-7/FR-5 bevat drie digitale effecten die simultaan
kunnen worden gebruikt. Met deze regelaar stelt u het
volume van het delay-effect (echo) in (zie blz. 58).

L

CHORUS-regelaar

Met deze regelaar stelt u het volume van het choruseffect
in (zie blz. 56).

M

REVERB-regelaar

Met deze regelaar stelt u het volume van het galmeffect
(reverb) in (zie blz. 55).

N

Basregisters

Met deze schakelaars kunt u de gewenste basmix instellen.
De beschikbare voetmaten zijn:

1

2

3

4

Druk de laatste drie registers (als u erop kijkt) samen in om
de Orchestra Bass-sectie in of uit te schakelen (zie blz. 27).

2’

4’

8-4’

16’/8’/8-4’/4’/2’

8’/4’/2’

5

16’/8’/8-4’

6

7

16’/2’

Display en masterbar

PO

O

ORCH BASS-registers

Druk de laatste drie registers (wanneer u erop kijkt) samen
in om de Orchestra Bass-mode te selecteren. Druk opnieuw
op de laatste drie registers om weer de normale basmode
te kiezen.

P

FREE BASS-registers

Druk de eerste drie (“FREE BASS”) registers (wanneer u erop
kijkt) samen in om de Free Bass-mode te selecteren. De
FR-7/FR-5 bevat verschillende systemen voor deze mode
(zie blz. 61). Druk nog een keer op de eerste drie registers
om naar de normale basmode terug te gaan.

Q

Masterbar

In de meeste gevallen dient deze
balk (die u kunt indrukken) voor het
oproepen van het toegewezen dis­kantregister. In de Dual-, High- of
Low-mode kunt u er de orkestsectie
mee in- en uitschakelen.

R

Display

Het display van de FR-7/FR-5 houdt

P

u op de hoogte van de status.

Q

r

12

Aansluitingspaneel

V-Accordion

Aansluitingspaneel

r

R

S

TO FBC-7-connector

Gebruik de bijgeleverde kabel voor het verbinden van deze
connector met de FBC-7 voeding/pedalenbak/batterijlader.
Dat kan in de volgende gevallen noodzakelijk zijn:

• Voor het voeden van de FR-7/FR-5 zonder de batterij te
gebruiken. Vaak hoeft is dat waarschijnlijk overbodig,
omdat de bijgeleverde batterij (FR-7) zo’n 8 uur meegaat.

Opgelet: Zie “Aansluiten van de FBC-7” op blz. 31 voor details
over het juiste gebruik van de batterij.

Indien u de 19-pin-kabel aansluit, mag u de FR-7/FR-5
nooit op z’n kant zetten, wanneer u hem niet gebruikt.

• Zet de V-Accordion altijd op zijn rubberen poten om schade
aan de 19-pin-stekker te voorkomen.

• Behandel de FR-7/FR-5 altijd met de nodige zorg en wees
bijzonder voorzichtig met de kabel om te voorkomen dat de
19-pin-kabel stuk gaat of vervormt.

• Als u de FR-7/FR-5 op uw schoot zet, moet u zorgen dat de
19-pin-kabel zich tussen uw benen bevindt (dus niet naar
buiten is gedraaid) om hem niet onnodig te beschadigen.

S

• Om bepaalde functies met de voet te bedienen (zie blz. 31).

• Om de FR-7/FR-5 als MIDI-stuurbron te gebruiken (alleen
de FBC-7 heeft MIDI-aansluitingen).

T

OUTPUT L/MONO & R/MONO-connectors

Deze connectors kunt u op een externe versterker, een
mengpaneel of een draadloos systeem aansluiten.

Als u beide connectors aansluit, worden de audiosignalen
van de FR-7/FR-5 in stereo weergegeven. Gebruikt u maar
één kabel (die u op de “L”- of “R”-connector aansluit), dan
is de audioweergave van de FR-7/FR-5 mono.

Opgelet: Als u geen draadloos systeem wilt gebruiken, is het
slimmer de FR-7/FR-5 via de FBC-7 op een externe versterker
aan te sluiten.
Opgelet: De luidsprekers van de FR-7 worden niet uitgescha­keld, wanneer u hier één of twee kabels aansluit.

U

PHONES-connector

Hier kunt u een stereohoofdtelefoon (Roland RH-25,
RH-50 of RH-200) aansluiten. Zodra u een hoofdtelefoon
aansluit, worden de luidsprekers van de FR-7 uitgeschakeld.

T

Aansluitingen van de FBC-7

AB CDEF

A

POWER ON-schakelaar

Druk hierop om de FBC-7 (maar niet de FR-7/FR-5) in en uit
te schakelen.

B

AC-aansluiting

Hier moet u het bijgeleverde netsnoer aansluiten. Zie ook
blz. 15.

C

MIDI THRU/OUT/IN-connectors

Via deze connectors kunt u de FR-7/FR-5 op externe MIDI­apparaten aansluiten (zie blz. 66).

D

OUTPUT R/MONO & L/MONO-connectors

Verbind deze connectors met een externe versterker of een
mengpaneel. Voor stereogebruik moet u beide connectors
aansluiten.

E

EXPRESSION PEDAL-connector

Hier kunt u een optioneel zwelpedaal van de EV-serie aan­sluiten (zie blz. 31).

F

TO FR7/5V-ACCORDION-connector

Gebruik de bijgeleverde 19-pin-kabel om deze connector
met uw FR-7/FR-5 te verbinden (zie blz. 31).

Opgelet: Zie “Werken met de FBC-7” op blz. 31 voor bijko­mende functies van de FBC-7.

13

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Aansluitingen

4. Voorbereidingen

Aansluitingen

De FR-7 werkt ook, wanneer u hem noch op een versterker, noch op de FBC-7 voeding/pedalenbak/lader aansluit. Een
FR-5 zonder optionele batterij moet u evenwel op de bijgeleverde FBC-7 aansluiten.

FR-7/FR-5 op de FBC-7 aansluiten

Als u geen batterij bezit (FR-5) of er niet mee
wilt werken (FR-7), moet u de V-Accordion via
de bijgeleverde kabel op de FBC-7 aansluiten.
Die kabel voedt de FR-7/FR-5, zendt pedaal­commando’s en stuurt de audiosignalen van de
FR-7/FR-5 naar de OUTPUT L/MONO- & R-con­nector van de FBC-7.

In dat geval hoeft u de OUTPUT-connectors van
de FR-7/FR-5 niet eens met een externe ver­sterker te verbinden.
Sluit de FR-7/FR-5 zoals in de afbeelding
getoond aan.

Opgelet: Deze verbinding moet u hanteren, wanneer
u de MIDI-functies van de FR-7/FR-5 wilt gebruiken
(zie blz. 66).

De geluiden van de FR-7/FR-5 hanteren een bij­zonder natuurlijke stereoplaatsing. Als u de
V-Accordion op een mengpaneel aansluit, moet u
de PAN-regelaar van de ingang, waarop u de
OUTPUT L-connector (diskantsectie) hebt aange­sloten, op “11 uur” zetten; draai de PAN-regelaar
van de ingang, waarop u de OUTPUT R-connector
(bas- & akkoordsectie) hebt aangesloten, naar “3
uur”. Ongeveer zo: . Die instelling kunt
u echter wijzigen (zie blz. 61).

T

B/C

Gebruik de bijgeleverde
19-kabel.

Opgelet: Vergeet niet de AC-con­nector van de FBC-7 op een stop­contact aan te sluiten.

L/MONO + R/MONO

INPUT

L + R

OUTPUT

OUTPUT-connectors gebruiken

Als u met de bijgeleverde (FR-7) bat­terij werkt en de FR-7/FR-5 op een
PA-systeem of een mengpaneel
moet aansluiten, gebruikt u het best
een draadloos systeem om geen
overdreven lange signaalkabels te
hoeven gebruiken.
De FR-7 bevat een luidsprekersy­steem en hoeft dus niet altijd op een
externe versterker te worden aange­sloten. Voor de FR-5 hebt u echter
wel een audioverbinding nodig.
Zolang u hem niet van een optionele
batterij voorziet, moet u hem
immers op de FBC-7 aansluiten (zie
hierboven).

U zou ook met een hoofdtelefoon
(Roland RH-25, RH-50 of RH-200)
kunnen werken. Als u een hoofdtele­foon op de FR-7 aansluit, worden zijn luidsprekers uitgeschakeld.

Opgelet: De OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 zijn zelfs beschikbaar, wanneer u de FR-7/FR-5 met de FBC-7 verbindt. Sluit ze echter nooit
op de andere connectors van de FBC-7 aan, omdat dat niet werkt.

Gebruik hetzij een lange signaalkabel (10m of meer), hetzij een optioneel
draadloos systeem (aanbevolen).

OUTPUT

L/MONO + R/MONO

r

INPUT

L + R

14

In- en uitschakelen

De werkwijze voor het inschakelen wordt bepaald door het
gebruik van een batterij of de FBC-7 Foot Pedal/DC Power/
Battery Charger Unit.

Opgelet: Gebruik uitsluitend de bij de FR-7 geleverde of een
gelijkwaardige batterij die u bij uw Roland-dealer gekocht hebt.
Door andere batterijen te gebruiken kunt u zowel de FR-7/FR-5
als de FBC-7 beschadigen. Roland is niet aansprakelijk voor
schade die te wijten is aan batterijen die niet uitdrukkelijk werden
aanbevolen. Dergelijke schade valt trouwens niet onder de garan­tiebepalingen van Roland.

Als u een batterij en geen externe versterking
gebruikt (alleen FR-7)

(1) Druk op de

[POWER]

-knop om de FR-7 in te schakelen.

(7) Druk nog een keer op de

FR-5

[POWER]

(hij dooft weer).

[POWER]

V-Accordion

-knop van de FR-7/

r

In- en uitschakelen

Als u met de FBC-7 werkt

Als de FR-7/FR-5 via de bijgeleverde FBC-7-eenheid wordt
gevoed, moet u als volgt te werk gaan:

(1) Sluit de FR-7/FR-5 met behulp van de 19-kabel aan op

de FBC-7.

(2) Verbind de AC INLET-connector van de FBC-7 met een

stopcontact dat aan alle vereisten beantwoordt (zie
blz. 81).

Naar een stopcontact

Opgelet: U zou ook een hoofdtelefoon kunnen aansluiten.

(2) Begin te spelen (zie “Eerste kennismaking” op blz. 17).
(3) Druk opnieuw op de

[POWER]

-knop (zodat hij dooft),

wanneer u klaar bent.

Wanneer u een batterij en een audioverbinding met een extern apparaat gebruikt

De FR-5 moet altijd op een versterker worden aangesloten
(tenzij u voldoende hebt aan een hoofdtelefoon), terwijl u
tevens de FBC-7 moet gebruiken.

Opgelet: U zou ook een draadloze zender bij uw Roland-dea­ler kunnen kopen en hem op de OUTPUT-connectors van de
FR-7/FR-5 kunnen aansluiten.

(1) Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op

de minimumwaarde.

U zou het ook gewoon kunnen uitschakelen.

(2) Verbind de OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 via

twee 1/4”-gitaarkabels met het externe audioapparaat.

Opgelet: U zou ook een hoofdtelefoon op de PHONES-con­nector kunnen aansluiten. Dan hebt u geen audioverbinding
nodig.

(3) Druk op de

te schakelen.

Het -icoontje betekent dat de FR-7/FR-5 op batterijen
werkt (en houdt u tevens op de hoogte van de resterende
batterijspanning).

(4) Schakel het ontvangende audioapparaat in.
(5) Begin te spelen (zie “Eerste kennismaking” op blz. 17).

—Uitschakelen van uw systeem—

(6) Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op

de minimumwaarde of schakel het uit.

[POWER]

-knop (licht op) om de FR-7/FR-5 in

De FBC-7 mag alleen op een stopcontact worden aan­gesloten dat aan de vereisten (zie de onderkant van de
eenheid) voldoet. Meer details over de voeding vindt u
op blz. 81.

(3) Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op

de minimumwaarde.

U zou het ook gewoon kunnen uitschakelen.

(4) Verbind de OUTPUT-connectors van de FBC-7 met het

externe audioapparaat (versterker, mixer enz.).

Hoewel u ook de OUTPUT-connectors van de FR-7/FR-5 zou
kunnen gebruiken, is dat waarschijnlijk alleen nodig, wan­neer u met een draadloos systeem werkt. Het werken met
de OUTPUT-connectors van de FBC-7 heeft namelijk het
voordeel dat u maar één kabel op de FR-7/FR-5 en de
FBC-7 hoeft aan te sluiten.

(5) Druk op de

[POWER¥ON]

-knop om de FBC-7 uit te scha-

kelen.

De POWER ON-indicator op het bedieningspaneel van de
FBC-7 licht rood op.

15

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Luisteren naar de demosongs

(6) Druk op de [POWER]-knop (licht op) om de FR-7/

FR-5 in te schakelen.

Het -icoontje in het display betekent dat de FR-7/FR-5
door de FBC-7 gevoed wordt.

(7) Schakel het ontvangende audioapparaat in.
(8) Begin te spelen (zie “Eerste kennismaking” op blz. 17).

—Uitschakelen van uw systeem—

(9) Zet het volume van het ontvangende audioapparaat op

de minimumwaarde of schakel het uit.

(10) Druk nog een keer op de

FR-5 om te zorgen dat hij dooft.

(11) Schakel de FBC-7 uit.

[POWER]

-knop van de FR-7/

Luisteren naar de demosongs

Eén van de verrassende aspecten van uw V-Accordion is wellicht dat hij ook helemaal alleen kan spelen! Hij bevat
immers een reeks demosongs die de verschillende klanken en toepassingen ten tonele voeren. Laten we daar dus eerst
naar luisteren.

(1) Schakel de FR-7/FR-5 in.

Zie “In- en uitschakelen” op blz. 15. Het display ziet er
ongeveer als volgt uit:

Laten we deze pagina de “hoofdpagina” noemen.

Opgelet: Indien nodig, kunt u een korte boodschap program­meren die bij het inschakelen van de FR-7/FR-5 verschijnt.

(2) Houd SET

gende displaypagina te gaan:

[√]

en

[®]

samen ingedrukt om naar de vol-

(3) Indien nodig, kunt u met de SET [√][®]-knoppen een

andere demosong kiezen.

(4) Met de

(5) Druk op

[VOLUME]

Opgelet: Alle demosongs zijn copyright ©2004 Roland Europe
en fèbbre. Opvoeringen ervan in het openbaar of de opname
van deze songs is verboden.

[EXIT÷JUMP]

demomode weer te verlaten.

-regelaar kunt u het volume instellen.

(of tegelijk op SET

[√]

en

[®]

) om de

De weergave begint automatisch vanaf de eerste demo­song (er zijn 21 demosongs).

r

16

Eerste kennismaking

Secties van de FR-7/FR-5

Alvorens u te tonen wat de FR-7/FR-5 allemaal in z’n mars heeft
willen we de verschillende “secties” van uw V-Accordion even voor­stellen om zijn structuur te verduidelijken.

De FR-7/FR-5 is een “virtuele” accordeon. Die term hebben we aan
synthesizers ontleend, die de geluiden van andere synthesizers met
een andere technologie simuleren (vandaar benamingen zoals “vir­tueel-analoge synthesizer” e.d.).

De FR-7/FR-5 genereert de geluiden van verschillende accordeon­instrumenten (het “virtuele” gedeelte) en kan zelfs orkestklanken,
zoals trompet, fluit e.d. voortbrengen (synthesizer-gedeelte).

De in de afbeelding rechts getoonde secties bevatten verschillende
functies die u kunt instellen. Die functies gaan we vanaf nu gewoon
“parameters” noemen.

Met de parameters kunt u bepaalde aspecten van de FR-7/
FR-5-“sound” wijzigen: zo kunt u een Franse musette, een Ita­liaanse accordeon enz. kiezen, bepalen hoe “vals” de virtuele
tongen mogen staan, digitale effecten toevoegen enz. Elke
sectie heeft aparte parameters, zodat u zo lang aan het geluid
kunt sleutelen tot “uw” accordeon helemaal naar uw zin is.
Die instellingen kunt u opslaan en telkens weer voor dat
bepaalde genre c.q. nummer oproepen. U hoeft de parameters
dus maar één keer in te stellen.

De verschillende secties vallen onder de koepel van zgn.
“Sets”. Waarom dat nu weer? Omdat u dan telkens maar één

geheugen (de bewuste Set) hoeft te kiezen om de instellingen
van alle secties op te slaan of te laden.

Set 40

Set 3

COMMON

Reverb
Chorus

Delay

Name

Icon

Master Bar

Set 2

Set 1

Als u niet vies bent van wat programmeren, kunt u er echter
ook voor zorgen dat elk register een compleet ander instru­ment vertegenwoordigt, zodat de overkoepelende Set a.h.w.
een container (de eerder vermelde kofferbak) voor verschil­lende accordeongeluiden wordt.

Een ander voordeel van de Set-structuur is dat u tevens drie
effecten (reverb, chorus, delay), die telkens voor alle secties
gelden, anders kunt instellen.

Oh ja… de Sets kunt u met de SET
FR-7/FR-5 en de SET-voetschakelaars (
kiezen (als deze laatste op de FR-7/FR-5 is aangesloten).

Masterbar

Treble-sectie

Eén mogelijkheid: elk Treble­register vertegenwoordigt
een ander instrument.

Treble 2:

Italian

Treble 1:

Bandoneon

V-Accordion

r

Eerste kennismaking

Bass-, Orchestra
Bass- & Free Bass­sectie

Bass-, Orchestra Bass- &
Free Bass-registers

Treble 14:

Cajun

Dit systeem geldt
tevens voor de Bass-,
Free Bass-, Orchestra
Bass- en Orchestra-sec­tie.

[√][®]

-knoppen van de

[1], [2]

) van de FBC-7

Treble

1~14

Bass

1~7

Free Bass

1~7

Orch. Bass

1~7

Orchestral

1~22

Bij levering bevatten de 40 Set-geheugens al bruikbare instel­lingen. U kunt ze echter door uw eigen instellingen vervan­gen. (En als 40 Sets wat aan de krappe kant zijn, kunt u via
MIDI nieuwe geheugens opslaan en laden, zie blz. 75).

“Sets” zijn zowat de kofferbak van een auto waarin tal van
instrumenten liggen (bandoneon, musette enz.). Die instru­menten kunt u via de registers oproepen.

Er zijn 14 Treble-geheugens, 7 Bass-, Free Bass- en Orchestra
Bass-registers en 22 Orchestra-registers. Met uitzondering
van de orkestklanken kunnen de registers hetzelfde doen als
op een akoestische accordeon. Dan dienen ze voor het wijzi­gen van de voetmaatcombinaties.

17

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Eerste kennismaking

Easy- of Full-mode kiezen

Aanvankelijk start de FR-7/FR-5 in de “Easy”-mode op. In die
mode kunt u alleen de belangrijkste parameters selecteren.
Het voordeel daarvan is dat u niet meteen wordt bedolven
onder de mogelijkheden van de FR-7/FR-5. Daar staat echter
tegenover dat u bepaalde (weliswaar betrekkelijk “specialisti­sche” parameters) niet eens kunt selecteren.

Om alle mogelijkheden van de FR-7/FR-5 te benutten moet u
de “Full”-mode kiezen:

(1) Schakel de FR-7/FR-5 in.

Zie “In- en uitschakelen” op blz. 15. Het display ziet er
ongeveer als volgt uit:

Laten we deze pagina de “hoofdpagina” noemen.

(2) Houd de

als volgt uitziet:

[EXIT÷JUMP]

-knop ingedrukt tot het display er

(6) Druk op

gen.

De FR-7/FR-5 vraagt nu of u deze wijziging wilt opslaan.

[EXIT÷JUMP]

om naar de hoofdpagina te sprin-

(3) Druk op register

gaan:

(4) Druk op de
(5) Draai aan de

[DOWN]

“Easy” (alleen de belangrijkste parameters tonen) te kie­zen.

[8]

en

[2]

om naar de volgende pagina te

[DATA÷ENTER]

[DATA÷ENTER]

-knoppen om “Full” (alle parameters tonen) of

-regelaar.

-regelaar of druk op de

[UP]

“YES” wordt automatisch geselecteerd. Om uw wijzigingen op
te slaan moet u als volgt tewerk gaan. (Wilt u ze niet opslaan,
dan draait u aan de
zen en drukt u vervolgens op de
Om uw wijziging op te slaan:

(7) Druk op de

woordt nu met:

Opgelet: De GLOBAL-pagina bevat alle parameters die in het
Global-geheugen worden opgeslagen (er is maar één zo’n
geheugen).

(8) Druk op de

te slaan. Het display bevestigt dit even:

/

Opgelet: Als u “NO” hebt gekozen, worden de Global-instellin­gen maar zo lang gehanteerd tot u de FR-7/FR-5 uitschakelt
(of de instellingen opnieuw wijzigt).

[DATA÷ENTER]

[DATA÷ENTER]

[MENU÷WRITE]

-regelaar om “NO” te kie-

[DATA÷ENTER]

-regelaar. Het display ant-

-knop om uw wijzigingen op

-regelaar.)

r

18

V-Accordion

Over de hoofdpagina

r

Over de hoofdpagina

Waarschijnlijk hebt u al lang gemerkt dat de FR-7/FR-5 er eigenlijk uitziet zoals een gewone accordeon – behalve dan dat
er wat meer knoppen en regelaars zijn. Het display toont telkens informatie over de gehanteerde instellingen.

Wat er precies in het display verschijnt, hangt af van de geko­zen functie. Na het inschakelen van de FR-7/FR-5 of wanneer
u verschillende keren op de
schijnt de hoofdpagina. In bepaalde gevallen verschijnt de
hoofdpagina na het wijzigen van een parameter automatisch.
Die pagina moet afgebeeld worden, als u op de FR-7/FR-5 wilt
spelen zonder zijn “interne” instellingen te wijzigen.

Een typische hoofdpagina ziet er bv. als volgt uit:

[EXIT÷JUMP]

-knop drukt, ver-

ABCD

E

G

F

De precieze inhoud verschilt naar gelang de momenteel geko­zen Set evenals de instellingen van de speelhulpen en secties.
De velden

A~H

zijn echter altijd aanwezig:

A Gekozen orkestregister (hier “12”).
B Orchestra-mode.
C Voeding (hier de batterij).

Als u met een batterij werkt, wordt hier de reste­rende lading afgebeeld.

D Nummer van de momenteel gekozen Set.
E Gekozen diskantregister (hier “10”).
F Bass-, Free Bass- of Orchestra Bass-register (hier

“4”).
U kunt telkens maar één van de twee bassecties
(“Free Bass” of “Bass”) gebruiken.

G Partkeuze-indicator. Vertelt u of het diskantklavier

momenteel aan de accordeon- of de orkestklank
toegewezen is.

Opgelet: Meestal verandert de in het display getoonde infor­matie, wanneer u aan een regelaar draait of op een knop drukt.
Even later verschijnt dan waarschijnlijk echter weer de hoofd­pagina.

19

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | De secties van de FR-7/FR-5

De secties van de FR-7/FR-5

Nu wordt het tijd dat we wat met de FR-7/FR-5 gaan doen, omdat u hem tenslotte daarvoor hebt gekocht. Laten we de
secties één voor één overlopen.

Treble-sectie (diskant)

De Treble-sectie bespeelt u via het 41
toetsen tellende “pianoklavier”.

Welke klank u dan hoort, wordt
bepaald door het laatst ingedrukte
register (1~14). Deze sectie kunt u
voor het spelen van een accordeon­c.q. een orkestklank –of zelfs beide–
gebruiken.

(1) Sluit de FR-7/FR-5 (indien nodig)

aan en schakel hem in.

Zie blz.14 en 15.

(2) Hang de FR-7/FR-5 om, druk op

een diskantregister en speel op het “pianoklavier”.

Hoewel de FR-7/FR-5 een elektronisch muziekinstrument
is, hoort u enkel wat u speelt, wanneer u de balg heen en
weer beweegt. Zolang de balg niet beweegt, hoort u niets
(net zoals op een akoestische accordeon).

Opgelet: Waneer de FR-7/FR-5 via MIDI wordt aangestuurd,
hoeft u de balg niet in te drukken c.q. uit te trekken.

(3) Druk op één van de registers om een andere klank te kie-

zen.

Het display bevestigt uw keuze en toont welke voetmaat u
gekozen hebt.

Zwarte cirkels betekenen dat de Cassotto-functie (zie
blz. 41) uitgeschakeld is. Holle cirkels betekenen dat de Cas­sotto-functie actief is. Ziehier wat de registers en de gege­vens in het display betekenen (zoals gezegd, kunnen de
punten zwart of wit zijn):

Diskantregisters

1 Bassoon 8 Master

2 Bandon 9 Musette

3 Cello 10 Celeste

4 Harmon 11 Tremolo

5 Organ 12 Clarinet

6 Accord 13 Oboe

7 Violin 14 Piccolo

Het TREBLE-veld op de hoofdpagina toont het nummer van
het momenteel gekozen register:

Deze indicaties slaan op de octaven (verticale richting,

) en het aantal licht ontstemde tongen, die worden
gebruikt (horizontale richting, ). De ontstemde tongen
zijn alleen voor het centrale register (8’) beschikbaar.

2

2 / '

1

5 / '

3

3

8–'4'

8' 16' 8+'

(4) Vindt u het volume wat te hard of te zacht, dan kunt u

de instelling met de

(5) Hoort u de diskantnoten nog steeds niet, dan moet u de

[BALANCE]

Met deze regelaar bepaalt u de balans tussen het Treble- en
Bass-register. Als hij zich helemaal bij “BASS” bevindt, hoort
u de Treble-sectie niet meer. Wanneer u de balans wijzigt,
bevestigt het display die instelling even:

-regelaar in het midden zetten.

[VOLUME]

-regelaar wijzigen.

r

20

V-Accordion

Treble-sectie (diskant)

r

(6) Kies met de SET

[√][®]

-knoppen een andere Set en speel

opnieuw een paar noten.

Het nummer van de gekozen Set verschijnt rechtsboven in
het display. Sets kunt u ook met de SET-voetschakelaars
van de FBC-7 kiezen:

■Sordina gebruiken

Met de

[SORDINA]

-scha­kelaar kunt u het geluid
zachter zetten. Op een
akoestische accordeon
sluit u hiermee de reso­nantiekamer binnenin het
instrument.

De FR-7/FR-5 simuleert dit
effect op een elektronische
manier (hij bevat namelijk
geen enkele tong).

Het display bevestigt even
dat de Sordina actief is:

Opgelet: De Sordina geldt alleen voor de Treble-sectie.
Opgelet: Als u een orgelgeluid (8A~9B) aan het diskantregister

toevoegt (door de orkestsectie te activeren), is de Sordina­functie tijdelijk niet beschikbaar. De orgelgeluiden gebruiken
namelijk een Rotary-effect dat de Sordina-functie tijdelijk op
non-actief zet (en de modulatie van een draaiende orgelluid­spreker toevoegt). Via de aftertouch kunt u afwisselend de
hoge en de trage Rotary-snelheid kiezen. “Aftertouch” wordt
gegenereerd, wanneer u een toets na de eigenlijke aanslag nog
verder indrukt.

■Digitale effecten van de FR-7/FR-5 gebruiken

Tijdens het spelen op het diskantklavier hebt u wellicht
gehoord dat de accordeongeluiden met effecten (waar­schijnlijk galm) worden bewerkt. Misschien is u tevens
opgevallen dat de effecten na het kiezen van een andere
Set anders klinken. Dat komt omdat de effectinstellingen
deel uitmaken van de parameters, die u voor elke Set apart
kunt opslaan.

De FR-7/FR-5 bevat 3 digitale
effecten:

Reverb:

Dit effect wekt de indruk
dat u in een concertzaal, kerk of
kamer zit te spelen. Het zorgt voor
meer “diepte”.

Chorus:

Dit effect wekt de indruk
dat verschillende instrumenten van
hetzelfde type dezelfde partij aan
het spelen zijn (en doet dus denken
aan het gebruik van verschillende
licht ontstemde tongen).

Delay:

Dit effect herhaalt de signalen en zorgt dus voor
echo’s. Korte intervallen (het zgn. “slapback”-effect) leveren
een effect op dat op galm lijkt. Langere intervallen daaren­tegen zorgen voor echte echo’s.

Met de regelaars

[DELAY], [CHORUS]

en

[REVERB]

kunt u
het volume van deze drie effecten instellen. Draai ze hele­maal naar links (naar de kleine stip), als u het effect niet
nodig hebt.

Draai ze naar rechts (grote stip) om het effectvolume te
verhogen.

Opgelet: De instellingen van deze regelaars gelden voor alle
secties en Sets.

Eens u de parameters van de FR-7/FR-5 wat beter kent, zal
u beseffen dat deze regelaars eigenlijk alleen als redder in
de nood (d.w.z. op de bühne) bedoeld zijn. U kunt het
effectniveau namelijk voor elke sectie apart instellen en de
regelaars

[DELAY], [CHORUS]

en

[REVERB]

dus gewoon in
het midden laten staan, omdat de hoeveelheid effect bij
het kiezen van een andere Set automatisch verandert.

Opgelet: In bepaalde gevallen hoort u geen verschil, wanneer
u aan een regelaar draait. Dat houdt dan verband met de Send
Level-instelling van de secties (zie bv. blz. 42). Het betekent dat
de betreffende sectie dat effect niet aanspreekt (en er dus geen
signaal naartoe stuurt). Zelfs door de betreffende regelaar op
de maximumwaarde te zetten verandert u dan dus niets aan
het geluid.

21

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | De secties van de FR-7/FR-5

Bassectie

De Bass-sectie bespeelt u via de “Stradella”-knoppen.

Met de knoppen van deze sectie kunt u zowel basnoten als
akkoorden spelen. De akkoorden hanteren dezelfde klank
(register) als de basnoten – vandaar de naam van deze sectie.
De “echte” basnoten zijn aan de twee aangeduide rijen toege­wezen. Met de overige knoppen speelt u akkoorden.

De FR-7/FR-5 wordt met verschillende referentiekappen (con­caaf en met lijnen) geleverd om u bij het vinden van de bas­en akkoordknoppen te helpen zonder er de hele tijd naar te
kijken. Bij levering zijn de hieronder in het zwart getoonde
knoppen van dergelijke kappen voorzien. Indien nodig, kunt u
ze verwijderen en op andere knoppen schuiven, als u dat pret­tiger vindt.

ORCH BASS

FREE BASS

Het display bevestigt uw keuze en toont welke voetmaat u
gekozen hebt:

2'
4'
8-4'
8'
16'

Deze indicaties slaan op de octaven (verticale richting) en
het aantal licht ontstemde tongen, die worden gebruikt
(horizontale richting).

Het BASS-veld op de hoofdpagina toont het nummer van
het momenteel gekozen register:

Opgelet: U kunt ook verschillende registers tegelijk activeren
om een voller geluid te bekomen.

(4) Vindt u het volume wat te hard of te zacht, dan kunt u

de instelling met de

[VOLUME]

-regelaar wijzigen.

Ab3 Eb3 Bb3 F3 C3 G3 D3 A3 E3 B3 F#3 C#3 Ab3 Eb3 Bb3 F3 C3 G3 D3 A3

E3 B3 F#3 C#3 Ab3 Eb3 Bb3 F3 C3 G3 D3 A3 E3 B3 F#3 C#3 Ab3 Eb3 Bb3 F3

EM BM F#M C#M AbM EbM BbM FM CM GM DM AM EM BM F#M C#M AbM EbM BbM FM

Em Bm F#m C#m Abm Ebm Bbm Fm Cm Gm Dm Am Em Bm F#m C#m Abm Ebm Bbm Fm

E7 B7 F#7 C#7 Ab7 Eb7 Bb7 F7 C7 G7 D7 A7 E7 B7 F#7 C#7 Ab7 Eb7 Bb7 F7

Bdim F#dim C#dim Abdim Ebdim Bbdim Fdim Cdim Gdim Ddim Adim Edim Bdim F#dim C#dim Abdim Abdim Bbdim Fdim

Edim

Akkoordknoppen*

(*) Dit kunt u veranderen in 3 bas- en 3 akkoordrijen. Zie “8.5 Bass &
Chord Mode” op blz. 61.

Basknop­pen

De kappen zien er als volgt uit:

Omhoog trekken om te kunnen verwijderen

Referentiekap

Op de knop schuiven

Het door de bassectie voortgebrachte geluid wordt bepaald
door het laatst ingedrukte register. Deze sectie kunt u als
“accordeon”, voor het spelen van een orkestklank of zelfs
beide gebruiken.

(1) Sluit de FR-7/FR-5 (indien nodig) aan en schakel hem in.

Zie blz.14 en 15.

(2) Hang de FR-7/FR-5 om, druk op een register en speel op

het basklavier (knoppen).

Hoewel de FR-7/FR-5 een elektronisch muziekinstrument
is, hoort u enkel wat u speelt, als u de balg heen en weer
beweegt.

(3) Druk op één van de registers om een andere klank te kie-

zen.

ORCH BASS

FREE BASS

(5) Als u de gespeelde bas- en akkoordnoten nog steeds niet

hoort, moet u de stand van de

[BALANCE]

-regelaar wij-

zigen.

Met deze regelaar bepaalt u de balans tussen de Treble- en
de Bass-registers. Als u hem helemaal naar TREBLE draait,
hoort u de Bass-sectie niet meer.

(6) Kies met de SET

[√][®]

-knoppen een andere Set en speel

opnieuw een paar noten.

r

22

V-Accordion

r

Bassectie

Het nummer van de gekozen Set verschijnt rechtsboven in
het display. Sets kunt u ook met de SET-voetschakelaars
van de FBC-7 kiezen.

■Spelen in de Free Bass-mode

De FR-7/FR-5 biedt ook een Free Bass-mode, die vooral
door professionals wordt gebruikt, die de noten van de lin­kerhand (bassectie) liever op een andere manier spelen.
Misschien gaat u hem nooit gebruiken, maar experimente­ren mag u er wel mee…

Opgelet: Zie blz. 61 voor het kiezen van het nootsysteem dat
in de Free Bass-mode wordt gehanteerd. Die instelling geldt
voor alle Sets.

(1) Druk de drie “FREE BASS”-registers samen in.

ORCH BASS

FREE BASS

Het display antwoordt nu met:

■Digitale effecten van de FR-7/FR-5 gebruiken

Tijdens het spelen met de basknoppen hebt u waarschijnlijk
gehoord dat de accordeongeluiden met effecten (waar­schijnlijk galm) worden bewerkt. Misschien is u tevens
opgevallen dat de effecten na het kiezen van een andere
Set anders klinken.

De FR-7/FR-5 bevat 3 digitale effecten, die voor alle secties
gelden. Zie blz. 21 voor meer details en de manier waarop u
ze kunt instellen.

Opgelet: In bepaalde gevallen hoort u geen verschil, wanneer
u aan een regelaar draait. Dat houdt verband met de Send
Level-instelling van de secties. Het betekent dat de betreffende
sectie (of alle secties) dat effect niet aanspreekt (en er dus
geen signaal naartoe stuurt). Zelfs door de betreffende rege­laar op de maximumwaarde te zetten verandert u dan dus
niets aan de sound.

8' 8'

L H

16' 16'

“L” slaat op het lage bereik en “H” op het hoge. De verdeling
van die bereiken verschilt naar gelang de gekozen FREE
BASS-mode. Zie ook de afbeelding op blz. 63 waar het hoge
bereik d.m.v. zwarte knoppen wordt aangeduid en het lage
bereik door witte.

Opgelet: Op blz. 61 komt u te weten hoe de basknoppen aan
de beschikbare Free Bass-noten toegewezen zijn.

(2) Kies, indien nodig, met de basregisters een andere regi-

stratie.

(3) Druk nog een keer op de drie FREE BASS-registers om

naar de normale basmode terug te gaan.

Opgelet: U kunt nog een orkestklank aan de Bass- of Free
Bass-sectie toevoegen. Zie blz. 27 voor meer details.

23

FR-7/FR-5

Voorbereidingen

V-Accordion

| Orkestklanken gebruiken

Orkestklanken gebruiken

Uw FR-7/FR-5 bevat tevens PCM-geluiden (samples) van verschillende instrumenten, die niets met een accordeon te
maken hebben. Dankzij die klanken beschikt u zelfs zonder MIDI-apparatuur over veel meer muzikale mogelijkheden. Dat
neemt niet weg dat u daar dan nog MIDI-klankbronnen aan kunt toevoegen, die u vanop de FR-7/FR-5 aanstuurt. Zie
blz. 66 voor meer details. Laten we echter eerst kijken hoe de interne orkestklanken te gebruiken.

De Orchestra-functie van de FR-7/FR-5 omvat twee secties:
één voor het diskantklavier (“Orchestra”) en een tweede voor
de basknoppen (“Orchestra Bass”).

Voor beide klavieren kunt u instellen dat de orkestklanken
samen met de accordeongeluiden (elke noot/elk akkoord die/
dat u speelt is een combinatie van accordeon + instrument­klank) of apart (geen accordeon) worden aangestuurd.

Zodoende activeert u de Orchestra-part. Het display veran­dert nu (en misschien wordt bij u een andere klanknaam
afgebeeld):

Orkestklanken voor de diskantsectie (Treble)

Opgelet:

(1) Druk op het

• “SOLO” betekent dat de gelijknamige mode geselecteerd is

• “CANCEL” betekent dat de Orchestra-sectie momenteel uit

• In het TREBLE-veld ziet u een klaviericoontje. Het betekent

• De klanknaam (“Celeste”) slaat op het register dat u voor de

(2) Druk op één van de registers om de gewenste orkest-

U kunt telkens maar één orkestklank kiezen.

[ORCHESTRA]

Het display antwoordt nu met:

De pijl springt van de TREBLE- naar de ORCH-regel. Door
nu op een register te drukken kiest u een orkestklank.

Laten we even kijken naar de informatie op deze pagina:

(er zijn vier modes – zie verderop).

staat. Wanneer u op het diskantklavier speelt, hoort u
alleen de Treble-accordeon.
Wilt u daadwerkelijk een orkestklank bespelen, dan moet u
nu een klank kiezen (zie verderop).

dat het Treble-klavier momenteel aan de diskantaccordeon
is toegewezen. Het ORCH-veld bevat daarentegen geen
klaviericoontje – dit bevestigt dus de “CANCEL”-boodschap.

TREBLE-sectie (accordeon) gekozen hebt.

klank te kiezen (zie de namen onder de diskantregisters).

-register.

Vergelijk de hierboven vermelde informatie met wat u nu
ziet:

• Naast het ORCH-veld wordt nu een klanknaam
(“Ac Guitar”) afgebeeld. Die klank hoort u zo meteen, wan­neer u op het diskantklavier speelt.

• Het klaviericoontje is inmiddels van het TREBLE- naar het
ORCH-veld verhuisd.
De 22 beschikbare orkestklanken en de toegewezen regis­ters zijn:

Treble-orkestklanken

1A Trombone 7A HighLand*

1B Trumpet 7B Zampogna*

2A Tenor Sax 8A PercOrgan

2B Alto Sax 8B JazzOrgan

3A Clarinet 9A RotOrgan

3B Oboe 9B TremOrg

4A Harmonica 10 ScatVoice

4B Mute Harm 11 Mandolin

5A Violin 12 AcGuitar

5B Pizzicato 13 AcPiano

6A Flute

6B Pan Flute

*Zie “Over de “HighLand”- en “Zampogna”-klank” op
blz. 25.

De eerste negen registers bieden telkens toegang tot twee
klanken (“A” and “B”). Om een “B”-klank te kiezen moet u
het betreffende register opnieuw indrukken.

Als u een “B”-klank (bv. 5B “Pizzicato”) kiest, daarna op een
ander register drukt (12 “AcGuitar”) en opnieuw het vorige
register (5) kiest, roept de FR-7/FR-5 automatisch de “B”­klank (“Pizzicato”) op. Die “toewijzing” onthoudt de FR-7/
FR-5 zo lang tot u hem weer uitschakelt. Als u in dit sta­dium klank 5A “Violin” nodig hebt, moet u opnieuw op
register

[5]

drukken.

r

24

Orkestklanken voor de diskantsectie (Treble)

V-Accordion

r

Het display bevestigt uw keuze even en beeldt zowel de
naam van de gekozen klank als het nummer van het inge­drukte register af:

(3) Speel een paar noten op het diskantklavier.

Het diskantklavier is aanslaggevoelig. Het volume en de
klankkleur van de orkestklank verschillen dus naar gelang
de kracht/snelheid waarmee u de diskanttoetsen indrukt
(voor de klanken 11, 12 en 13).

Opgelet: De diskantaccordeon is niet aanslaggevoelig. U kunt
het volume en de klankkleur ervan echter via de snelheid,
waarmee u de balg indrukt en uittrekt, beïnvloeden (net zoals
op een “echte” accordeon).

Het diskantklavier zendt zelfs aftertouchcommando’s.
“Aftertouch” wordt gegenereerd, wanneer u een toets na
de eigenlijke aanslag nog verder indrukt. Voor bepaalde
orkestklanken (gitaar, fluit enz.) en de Treble-accordeon­sectie kunt u hiermee tijdelijk de toonhoogte verlagen
(“buigen”). Als u een orgelklank kiest, dient de aftertouch
voor het omschakelen tussen de hoge en trage Rotary­snelheid.

Opgelet: Dit aftertoucheffect geldt voor alle noten, die u op
dat moment speelt. Als u een akkoord speelt en maar één toets
van de aangeslagen noten verder indrukt, verandert de toon­hoogte van alle noten. (MIDI-specialisten noemen dit “kanaal­aftertouch”.)

■Over de “HighLand”- en “Zampogna”-klank

Uw FR-7/FR-5 bevat twee doedelzakklanken: “HighLand” en
“Zampogna”. De instrumenten waar deze klanken op berus­ten hanteren één of zelfs verschillende bourdonnoten
(“dreunen”) waarover dan de melodie wordt gespeeld.

Om een vergelijkbaar effect te bereiken wordt het laagste
octaaf van het pianoklavier aan de bourdonnoten toege­wezen, wanneer u één van deze klanken op de FR-7/FR-5
kiest:

Hier kunt u de melodie spelen.

• Om de momenteel klinkende bourdonnoten weer uit te
schakelen kunt u hetzij een andere toets in het grijze
gebied (om die bourdonnoot te hanteren), hetzij de toetsen
van alle klinkende noten indrukken om de dreun volledig te
stoppen.

Opgelet: Dit bourdonsysteem is alleen voor de klanken “High­Land” en “Zampogna” beschikbaar.

■Orchestra-mode selecteren

Naar gelang de instellingen van de geselecteerde Set kan
de Orchestra-part samen met de diskantaccordeon worden
bespeeld. Er bestaan vier combinaties voor het gebruik van
de Orchestra-sectie en de diskantaccordeon.

Als de Orchestra-part uit staat (CANCEL), dient de master­bar voor het selecteren van het diskantregister dat u via
“7.8 Master Bar Recall” (blz. 59) gekozen hebt.
Na het kiezen van één van de modes (DUAL, HIGH, LOW of
SOLO) en het activeren van de Orchestra-part (CANCEL
uit) dient de masterbar echter voor het in- en uitschakelen
van de Orchestra-part. In de SOLO-mode betekent dit dat
u dan afwisselend de diskantaccordeon en de orkestklank
hoort.

SOLO [14]:

Wanneer u de Orchestra-sectie activeert (zie
stap (2) hierboven), hoort u uitsluitend de gekozen orkest­klank. Druk op

[CANCEL]

om naar de diskantaccordeon-

klank te gaan.

DUAL [13]:

De orkestklank wordt
aan de diskantaccordeon toege­voegd, zodat elke gespeelde noot
door beide (orkestklank en accor­deon) wordt weergegeven.
Even ter herinnering: in dit geval bevatten zowel het
ORCH- als het TREBLE-veld een klaviericoontje om u erop
te wijzen dat beide aangestuurd worden.

HIGH [12]:

Nu wordt het iets ingewikkelder – maar muzi­kaal nóg interessanter. Als u deze mode kiest en telkens
maar één noot speelt, wordt die door de orkestklank weer­gegeven. Houdt u die toets ingedrukt, terwijl u links daar­van (eronder) andere noten speelt, dan wordt de hoogste
noot door de orkestklank weergegeven. Alle lagere noten
sturen echter de diskantaccordeon aan. Dit is perfect voor
situaties waarin u tegelijk met verschillende klanken
akkoorden en een sololijn wilt spelen. Ongeveer zo:

Noten van de orkestklank

Zijn aan de bourdonnoten toegewezen.

Ziehier hoe de bourdonfunctie werkt:

• Als u maar één grijze toets (zie de illustratie) indrukt, wordt
er maar één noot aangehouden. U kunt de toets meteen na
het spelen van de noot weer loslaten – de betreffende noot
blijft namelijk gewoon doordreunen.

• Als u twee (of meer) toetsen tegelijk indrukt, worden de
overeenkomstige noten aangehouden (de bourdonfunctie
is polyfoon).

Noten van de accordeon

25

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Orkestklanken gebruiken

LOW [11]:

komt dus van pas, wanneer de melodie (of tweede stem)
boven de noten ligt, die u wilt aanhouden.

(4) Houd de

[11], [12], [13]

selecteren.

Dit is het tegenovergestelde van “HIGH” en

Noten van de accordeon

Noten van de orkestklank

[ORCHESTRA]

of

-knop ingedrukt, terwijl u op

[14]

drukt om de gewenste mode te

(6) Druk op de masterbar, die zich net onder het diskantkla-

vier bevindt, om de orkestklank afwisselend in en uit te
schakelen.

Het display ziet er nu ongeveer als volgt uit (in de HIGH- en
LOW-mode wordt hetzelfde systeem gehanteerd):

Kijk even welk veld momenteel een klaviericoontje bevat,
druk de masterbar opnieuw in en kijk nog eens naar het
display. Speel een paar noten om te snappen wat er
gebeurt.

Het display bevestigt uw keuze even (er wordt telkens maar
één van de volgende boodschappen getoond):

(5) Speel opnieuw een paar noten en luister naar het resul-

taat.

Opgelet: De keuze van de Orchestra-mode wordt in de Set
opgeslagen (zie blz. 43). Die mode wordt telkens gehanteerd,
wanneer u de Orchestra-part activeert.

■Snel toevoegen en uitschakelen van de
orkestklank

Na de Orchestra-sectie geactiveerd en een mode gekozen
te hebben kunt u bepaalde frasen met de accordeon spelen
en daar op de gewenste plaatsen een orkestklank aan toe­voegen.

Met het volgende kunt u de Orchestra-part in de DUAL-,
HIGH- of LOW-mode in- en uitschakelen. De diskantaccor­deon blijft echter de hele tijd actief.

■Volume van de (Treble) orkestklank instellen

Soms is de ORCHESTRA-klank (in de DUAL-, HIGH- of LOW­mode) eventueel wat de luid of te stil t.o.v. de diskantac­cordeon. Dan kunt er het volume van wijzigen:

(7) Druk één keer op de

(8) Stel met de

waarde in.

Dit is eigenlijk een balansparameter met een instelbereik
van –30~“Std”~+30. “Std” betekent dat de Orchestra-part
zijn “normale” volume hanteert. Met negatieve waarden (–)
zet u de orkestklank zachter en met positieve (+) harder.

De nieuwe waarde (en de overige wijzigingen, die u mis­schien al doorgevoerd hebt) kunt u opslaan. Zie blz. 77.

(9) Druk op de

te gaan.

[DATA÷ENTER]

[EXIT÷JUMP]

[DOWN]

-knop.

-regelaar de gewenste

-knop om naar de hoofdpagina

r

26

V-Accordion

Orkestklanken voor de bassectie

r

■Orkestpartij uitschakelen

Om te zorgen dat enkel nog de diskantaccordeon klinkt:

(10) Druk op het

[CANCEL]

-register. Nu is de FR-7/FR-5 weer

een “doodgewone” accordeon.

Om de orkestpartij daarna opnieuw te activeren moet u
stap (1) en (2) op blz. 24 uitvoeren.

Orkestklanken voor de bassectie

De orkestbaspart kunt u aan de Bass- of Free Bass-sectie toe­voegen (naar gelang welke van beide momenteel actief is, zie
blz. 22). Hier zijn er geen speciale modes (DUAL, SOLO enz.) en
kunt u de masterbar niet gebruiken om tussen de orkestbas
en de bassectie heen en weer te schakelen.

Bovendien doet de orkestbas precies wat zijn naam belooft:
hij geldt uitsluitend voor de basrijen (de knoppen die zich
het dichtst bij de balg bevinden) en kan dus niet via de
akkoordknoppen worden bespeeld.

(1) Druk de drie “ORCH BASS”-registers samen in.

ORCH BASS

[7] [6] [5] [4] [3] [2] [1]

Het display antwoordt nu met:

FREE BASS

■Volume van de orkestbas instellen

Soms is de orkestbasklank eventueel wat de luid of te stil
t.o.v. de Bass-/Free Bass-accordeon. Dan kunt er het
volume van wijzigen:

(3) Druk twee keer op de

[DOWN]

-knop.

Het display antwoordt nu met:

(2) Kies met de basregisters de gewenste klank.

Orkestbasklanken

1 Acoustic 5 Picked

2* Bowed* 6* Tuba*

3 Fingered 7 Tuba Mix

4 Fretless

Opgelet: De dynamiek van de met een (*) gemerkte klanken
kan alleen via de balgbewegingen worden beïnvloed. Die klan­ken zijn namelijk niet aanslaggevoelig. Zie, voor de overige
klanken, tevens “8.11 Orch. Bass Touch” op blz. 62.
Opgelet: De cijfers in de afbeelding hierboven bevinden zich
niet op de registers zelf. We hebben ze hier alleen voor een
snellere oriëntatie toegevoegd.

(4) Stel met de

[DATA÷ENTER]

-regelaar de gewenste

waarde in.

Dit is eigenlijk een balansparameter met een instelbereik
van –30~“Std”~+30. “Std” betekent dat de Orchestra Bass­part zijn “normale” volume hanteert. Met negatieve waar­den (–) zet u de orkestbas zachter en met positieve (+) har­der.

De nieuwe waarde (en de overige wijzigingen, die u mis­schien al doorgevoerd hebt) kunt u opslaan. Zie blz. 77.

(5) Druk op de

[EXIT÷JUMP]

-knop om naar de hoofdpagina

te gaan.

■Orkestbaspartij uitschakelen

(6) Druk opnieuw op de drie ORCH BASS-registers om naar

de normale basmode terug te gaan.

27

FR-7/FR-5 V-Accordion

Voorbereidingen | Andere handige functies

Andere handige functies

Na de voorstelling van de orkestfuncties willen we het “akoestische” (maar virtuele) domein even laten voor wat het is en
de “elektronische” functies van de FR-7/FR-5 bekijken.

Uw FR-7/FR-5 is een virtueel instrument. Hoewel hij verdraaid
veel op zijn akoestische voorouders lijkt, berust hij op een vol­strekt ander concept (technologie) – en kan hij dus veel meer.
In dit hoofdstuk gaan we een aantal functies voorstellen waar
u misschien nog nooit van gehoord hebt. Eens u echter weet
hoe ze werken, zal u er waarschijnlijk gretig gebruik van
maken.

Algemene opmerking

De hier besproken functies kunt u via het bedieningspaneel
selecteren, omdat we ervan uitgaan dat u ze vaker nodig hebt
dan de overige parameters.

De hier gemaakte instellingen worden niet automatisch opge­slagen. Er is zelfs geen “Wilt u opslaan”-vraag die u erop wijst
dat uw wijzigingen gewist worden, wanneer u ze niet opslaat.
De hier besproken functies zijn immers in eerste instantie
voor tijdelijke wijzigingen bedoeld. Wilt u ze voor eeuwig en
altijd (of tot u ze opnieuw wijzigt) bewaren, dan moet u ze
opslaan (zie blz. 77).

De hier besproken functies kunt u ook via het MENU van de
FR-7/FR-5 instellen.

Functies i.v.m. de toonhoogte

■Transpositie

De FR-7/FR-5 bevat een Transpose-functie waarmee u de
toonaard van de gespeelde noten kunt wijzigen. Het voor­deel van dit systeem is dat u een stuk bv. in E (Mi) majeur
kunt laten klinken, terwijl u het eigenlijk in C (Do) speelt.
Dat kan handig blijken, wanneer u een stuk het liefst met
de vertrouwde vingerzetting speelt, terwijl de overige
muzikanten een andere toonaard verkiezen.

Laten we even een voorbeeld bekijken:

(1) Zorg dat de hoofdpagina wordt afgebeeld en druk één

keer op de

(2) Kies met de

de gespeelde noten moeten klinken.

De afgebeelde noot (“C
altijd op de toonaard van C (Do), zodat u even moet reke­nen om te zorgen dat u (bijvoorbeeld) in F
terwijl de muziek in B
we aan vooral op de waarde te letten, omdat die het inter­val vertegenwoordigt. Dit laatste kunt u als volgt bereke­nen:

• Welke toonaard hanteert het nummer? (Dit is uw “0”­waarde.) Voorbeeld→ E majeur

• In welke toonaard wilt u het spelen?
Voorbeeld→ C majeur

• Hoeveel halve tonen moet u de noten “verschuiven”?
Voorbeeld→ [C

(3) Druk op

gen.

[UP]

-knop.

[DATA÷ENTER]

#

, D, Eb, E]= 4 omhoog, dus “4”.

[EXIT÷JUMP]

-regelaar de toonaard waarin

#

” in het voorbeeld hierboven) slaat

b

wordt weergegeven. Daarom raden

om naar de hoofdpagina te sprin-

#

kunt spelen,

Dit speelt u…

Transpose

…en zo klinkt het.

r

■Musette Detune

Ziehier de eerste parameter die de kracht van de virtuele
technologie binnenin de FR-7/FR-5 al voor een deel prijs­geeft… U weet waarschijnlijk dat het 8’-diskantregister van
een accordeon 2 of zelfs 3 tongen bevat, die in de regel
licht verschillend gestemd worden om een voller geluid te
bekomen (accordeonisten noemen dit het “musette­effect”). Eén tong wordt iets boven, de andere iets onder de
toon gestemd (en als er nog een derde is, wordt die “juist”
gestemd).

Het stemmen van tongen is een secuur karweitje dat de
meeste accordeonisten niet zelf uitvoeren.

Op de FR-7/FR-5 daarentegen kun je de “tongen” (die er
eigenlijk niet zijn) anders “stemmen” door gewoon aan de

[DATA÷ENTER]

-regelaar te draaien.

28

V-Accordion

Functies i.v.m. de toonhoogte

r

(1) Zorg dat de hoofdpagina wordt afgebeeld en druk twee

keer op de

(2) Kies met de

ming voor de diskanttongen.

De mogelijkheden luiden: Off (geen ontstemming), Dry,
Classic, F-Folk, American L, American_H, North Eur, German
L, D-Folk L, Italian L, German H, Alpine, Italian H, D-Folk H,
French, Scottish.

(3) Druk op

gen.

■Scale (stemmingssysteem)

Bijna elke muziekcultuur houdt er een eigen accordeonva­riant op na. De Arabische, Indonesische en andere muziek­culturen werken bv. niet met de gelijkzwevende stemming
die in Europa, Noord-/Zuid-Amerika e.d. wordt gehanteerd.

De FR-7/FR-5 bevat een “Scale”-parameter waarmee u het
stemmingssysteem kunt kiezen dat het best bij de te spelen
muziek past. Als u tussen de fabrieksinstellingen geen
geschikt systeem vindt, kunt u er zelf één programmeren
(zie blz. 38) en het daarna eveneens via deze parameter
selecteren.

Opgelet: Zie “1.1 Master Tune” op blz. 38 voor het wijzigen
van de referentietoonhoogte van de FR-7/FR-5 (d.w.z. als u
hem “echt” wilt stemmen).

(1) Zorg dat de hoofdpagina wordt afgebeeld en druk drie

keer op de

[UP]

-knop.

[DATA÷ENTER]

[EXIT÷JUMP]

[UP]

-knop.

-regelaar een andere stem-

om naar de hoofdpagina te sprin-

User 1~3: Deze instellingen slaan op stemmingssystemen
die u zelf hebt geprogrammeerd (of door iemand hebt laten
programmeren). Zie “1.4 Scale Edit” op blz. 38 voor meer
details.

Arabic 1 & 2: De naam zegt het al: deze twee instellingen
vertegenwoordigen Arabische stemmingssystemen. Kies “1”
om de E (Mi) en B (Si) een kwarttoon lager te stemmen (–50
cent). “2” slaat op een toonladder waar de E (Mi) en A (La)
een kwarttoon lager gestemd staan.

Just Major: Deze klassieke (westerse) stemming lost de
ambiguïteit van kwinten en tertsen op. Akkoorden klinken
weliswaar erg mooi, maar voor melodieën is deze stem­ming minder geschikt.

Just Minor: Een reine stemming voor mineurtoonaarden.
Pythagorean: Deze stemming werd bedacht door de oude

Grieken. Ze lost de ambiguïteit van kwarten en kwinten op.
De tertsen wijken weliswaar lichtjes van de “juiste waarde”
af, toch klinken melodieën in deze stemming erg zuiver.

Mean-Tone: Deze stemming voorziet de reine (Just) stem­ming van een aantal compromissen, waardoor ze makkelij­ker te transponeren is.

Werckmeister: Deze stemming combineert de midden­toon- en Pythagoras-stemming en “werkt” in alle toonaar­den.

Kirnberger: Dit is in feite het resultaat van verbeteringen
aan de middentoon- en reine stemming. Deze stemming
kunt u in alle toonaarden gebruiken, omdat ze zich zonder
meer tot transposities leent.

Voor alle stemmingen behalve “Equal” moet u ook de
grondtoon (“C” voor majeur en “A” voor mineur) instellen
om de juiste toonaard te kiezen.

(3) Druk op de

te activeren (het wordt nu “negatief” afgebeeld).

(4) Kies met de

grondtoon (C~B).

(5) Druk op

gen.

[DATA÷ENTER]

[DATA÷ENTER]

[EXIT÷JUMP]

-regelaar om het “KEY”-veld

-regelaar de benodigde

om naar de hoofdpagina te sprin-

(2) Kies met de

mingssysteem.

De mogelijkheden luiden:
Equal (Off): Hiermee verdeelt u elk octaaf in 12 gelijk

grote stappen (intervallen).

[DATA÷ENTER]

-regelaar het gewenste stem-

29