Velleman CS102 User Manual [en, de, es, fr, pl]

CS102

PROFESSIONAL METAL DETECTOR PROFESSIONELE METAALDETECTOR DÉTECTEUR DE MÉTAUX PROFESSIONNEL DETECTOR DE METALES PROFESIONAL PROFESSIONELLER METALLDETEKTOR PROFESJONALNY WYKRYWACZ METALI

USER MANUAL 3 GEBRUIKERSHANDLEIDING 10 NOTICE D’EMPLOI 18 MANUAL DEL USUARIO 26 BEDIENUNGSANLEITUNG 34 INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA 42

CS102 Rev. 01

Fig1

CS102

User manual

1. Introduction

To all residents of the European Union Important environmental information about this product

This symbol on the device or the package indicates that disposal of the device after its lifecycle could harm the environment. Do not dispose of the unit (or batteries) as unsorted municipal waste; it should be taken to a specialized company for recycling. This device should be returned to your distributor or to a local recycling service. Respect the local environmental rules.

If in doubt, contact your local waste disposal authorities.

Thank you for choosing Velleman! Please read the manual thoroughly before bringing this device into service. If the device was damaged in transit, do not install or use it and contact your dealer. Damage caused by disregard of certain guidelines in this manual is not covered by the warranty and the dealer will not accept responsibility for any ensuing defects or problems.

2. Safety Instructions

Keep the device away from children and unauthorised users.

Caution: wearing headphones in public places may lead to hazardous situations as traffic noise or audible warning signals are subdued.

NEVER TOUCH AMUNITION OR OTHER POTENTIALLY LETHAL OBJECTS. Clearly mark the finding location – have somebody guard the site when possible - and contact the local authorities at once.

3. General Guidelines

Refer to the Velleman® Service and Quality Warranty on the last pages of this manual.

• Protect this device from shocks and abuse. Avoid brute force when operating the device.

• Protect the device against extreme heat, dust and moisture.

• Familiarise yourself with the functions of the device before actually using it.

• All modifications of the device are forbidden for safety reasons.

• Only use the device for its intended purpose. Using the device in an unauthorised way will void the

warranty.

• Damage caused by disregard of certain guidelines in this manual is not covered by the warranty and the dealer will not accept responsibility for any ensuing defects or problems.

• The warranty does not cover damage caused by salty environments.

• Always make sure to comply with local rules and regulations.

• If the device is not used for a long time, remove the batteries. Leaking batteries can cause serious

damage.

4. Features

• DISC/TONE: discriminate between different metal types

• GND BALL: adjust soil interference

• VOL: adjust volume

• TRACE: trace the target being detected

• SENS: adjust the sensitivity

• TRESHOLD: adjust the strength of the signal

• adjustable handle

• target indicator

• on/off button

• waterproof searching coil

• 'all metal' mode can detect all kinds of metal

5. Overview

Refer to the illustrations on page 2 of this manual.

metal detector G extension shaft

A arm rest H cable B control shaft with handle I spring-loaded button C control box J locking nut D battery compartment K lower shaft E target indicator L nut F 5-pin input jack M search coil

CS102

control box + indicator

1 DISC/TONE discrimination control: to eliminate (notch) undesired metals

Note: this setting influences the sensitivity

2 GND BAL ground balance control: to eliminate background signals caused by

mineralized soils

3 VOL volume button: set speaker or headphone volume to normal or low 4 TRACE trace button: to keep the detector in tune 5 PHONE headphone jack: to connect an external headphone (not incl.) 6 SENS sensitivity control: to control the depth of detection 7 THRESHOLD threshold control: adjust the level of the received signal 8 LOW BAT low battery indication: lights up when voltage drops below 8.8V 9 DISC - TONE discrimination mode selector: in DISC mode, type of metal is indicated by

tone length; in TONE mode it is indicated using high or low tones

10 analogue meter needle indicates signal intensity (ALL METAL mode) or metal type (DISC

mode)

6. How it works

• A (low frequency) metal detector basically consists of a transmitter, a receiver and a

microprocessor (control box) which handles the signals.

Transmitter

• The transmitter is a coil of wire located inside the search coil. By sending an alternating current

through this coil a magnetic field is generated, having a polarity pointing either into or out of the ground. This magnetic field will induce a flow of current inside nearby metallic objects. These objects in turn will create a magnetic field with a polarity which is usually opposite to that of the magnetic field of the transmitter.

Receiver

• The receiver is another coil of wire that is located inside the search coil and which is constructed

in such a way that the magnetic field of the transmitting coil does not induce current in it. Magnetic fields from nearby metallic objects however will produce an electric current in the receiver coil.

Phase shift

• The signal received from the receiving coil will usually be delayed versus the transmitted signal

due to the tendency of conductors to impede changes in the flow of current, the so called inductance. The delay is referred to as phase shift. Metal objects that are primarily inductive e.g. large thick objects made of good conductors (gold, silver, copper…) will result in large phase shifts, whereas metal objects that are primarily resistive e.g. smaller thin objects made of less conductive materials will result only in minor phase shifts. Refer to the table below for a short overview of the electrical conductivity of some materials.

Material Electrical

conductivity (S/m)

silver 63.01 × 106 nickel 14.3 × 106

copper 59.6 × 106 iron 9.93 × 106

gold 45.2 × 106 platinum 9.66 × 106

aluminium 37.8 × 106 tin 9.17 × 106

calcium 29.8 × 106 sea water 4.788

zinc 16.6 × 106 drinking water 0.0005 ~ 0.05

Material Electrical

conductivity (S/m)

CS102

• Note that detection also depends on the size, shape, depth… of the metal.

Ferromagnetic

• Substances that usually conduct very poorly or not at all can become magnetized when inside a

magnetic field, resulting in a strong signal picked up by the receiver. However, this signal shows little or no phase shift. Soils containing small grains of iron-bearing minerals will show ferromagnetic characteristics.

Discrimination

• Since any given metal will respond with its own characteristic phase shift, it will be possible to

distinct between them. The process of distinguishing between different metals is called

discrimination.

Ground balance

• As mentioned earlier, soils that contain iron will produce a response signal which can be a lot

stronger than the signal produced by a metallic object concealed in it. This is also the case for places where ground water contains a lot of dissolved salt.

• However, the phase shift caused by the ground, the ground effect, remains fairly constant over a

limited area when the search head is kept at a steady height.

• Accurate ground balance makes it possible to precisely pin-point the location and depth of an

object. It is essential when working in ‘all metal’ mode.

7. Preparation

• Prior to use, the CS102 must be assembled.

• Mount the search coil [M] on the lower shaft [K]. Push the bolt through the holes and tighten

with the nut knob [L]. Do not tighten the search coil fixation too hard e.g. do not use pliers or other tools.

• Slide the extension shaft [G] into the control shaft [B]. Rotate the extension shaft [G] until the

spring-loaded buttons snap into place.

• Line up the spring-loaded buttons [I] of the lower shaft [K] with the holes in the extension shaft

[G]. Slide the lower shaft [K] into the extension shaft [G].

• To determine the ideal shaft length, stand upright holding the metal detector by the handle [B]

and your arm on the arm rest [A]. When holding your arm relaxed next to your body, the search coil [M] should be about ½” to 2” (max.) above the ground. To adjust the length, press on the spring-loaded button [I] and move the lower shaft [K] to the desired length.

• Turn the locking nut [J] counter clockwise (top view) to secure the lower shaft.

• Loosen the search coil fixation knob, adjust the search coil [M] so it is parallel to the ground and

tighten the nut knob.

• Wind the cable [H] around the shaft, leaving enough slack. Insert the plug into the 5-pin input

jack [F]. The slotted connector only fits in one way, do not force.

• Insert batteries (see §14).

8. Operation

• It is strongly advised to test the detector at home before going into the field. Perform tests with

different metals e.g. coins, golden ring, silver spoon… o Perform indoor tests by placing the detector on a wooden or plastic table, search coil [M]

facing the ceiling and slowly moving a metal object over the coil. Be sure not to wear jewellery as these will influence the reading. Hold the metal object under different angles while moving across the coil and notice the difference in detection. Note that the volume will increase quickly as the metal object passes directly in front of the search head, with the loudest sound occurring when the search head is centred immediately over the metal object. As the object passes beyond the search head the sound will quickly fade.

Note:

o Also perform outdoor tests to learn the influence of the soil type on the detector and to

Never test the detector on a floor inside a building. Most buildings have metal of some

kind in the floor, which might interfere with the objects you’re testing or mask the signal completely. The search coil will not detect without motion. You must move the object since you are not sweeping with the detector at this time. If the detector does not detect the material, check the battery power and verify that the search coil is properly connected.

practise ground balancing. Place a metal object on the ground and slowly sweep the search coil [M] over it. Be careful when using valuable metals for outdoor testing – make sure you can always retrieve them.

CS102

Note:

The detector responds with a strong signal when it detects most valuable metal objects. If

a signal does not repeat after you sweep the search coil over the target a few times, the target is probably junk metal. False signals can be caused by trashy ground, electrical interference or large irregular pieces of junk metal. False signals are usually broken or non-repeatable.

• Switch on the detector by turning the discrimination threshold control [7] clockwise. To switch it

off, turn the control counter clockwise until a click is heard.

• When desired, plug a headphone (not included) with a 3.5mm plug into the headphone jack [5].

Consider using a headphone with sound control, as the detector can only switch output sound level between normal or low mode.

• Set the speaker (or headphone) sound level to normal or low using the volume button [3].

• When the low battery indication [8] lights up, replace the batteries to ensure detecting accuracy.

ALL METAL -mode

• To find any kind of metal, turn the discrimination control knob [1] counter clockwise until a click

is heard. Set the sensitivity control [6] to average. Setting the sensitivity control [6] to high in all-metal mode will produce a complex return signal.

• Hold the search coil [M] ±1m above the ground, press and hold the trace button [4] and turn

the ground balance control [2] to area ‘P’. Release the trace button [4].

• Hold the search coil [M] ½”~2” from the ground. If the meter [10] points to the right (speaker

sound high), turn the ground balance control [2] counter clockwise; if the meter [10] points towards the left (speaker sound low), rotate the ground balance control [2] clockwise.

Note:

After each ground balance control [2] adjustment, press the trace button [4] to initialize the

new setting. Press the trace button [4] whenever the detector is drifting away from the sensitivity setting, e.g. when moving from dry ground to wet ground.

• When searching in highly mineralized areas, set the sensitivity control [6] and threshold control

[7] to low by turning counter clockwise, and keep the searching coil [M] slightly further away

from the ground.

DISC -mode

• When a metal object is detected, set the discrimination mode detector [9] to ‘DISC’ and slowly

turn the discrimination control [1] clockwise (away from ‘all metal’). The further the knob is turned, the more metals will be rejected. Refer to §6 how it works – phase shift for more information.

• If the discrimination control [1] is set to zero, all detected metals will produce a long tone. When

set higher, rejected metals will produce a short tone while accepted metals still produce a long tone.

TONE -mode

• Set the discrimination mode detector [9] to ‘TONE’ to get a tone indication depending on the

type of detected metal. Low resistive metals (e.g. Silver) will produce a high tone, while higher resistive metals (e.g. Copper) will produce a lower tone.

• If the discrimination control [1] is set to zero, all detected metals will produce a high tone. When

set higher, rejected metals will produce a low tone while accepted metals still produce a high tone.

9. Recommendations for use

• Treasure hunting can be a profitable and a rewarding hobby, if approached in a patient and

diligent manner. Time spent researching to locate a worthwhile search site can be time wasted if your search is hasty and erratic. To achieve maximum results, it is important to decide on your approach to each particular site, before the actual search.

• Tactics will be decided by the type of site – it is more profitable to scan a small area thoroughly

than to conduct a haphazard search of the total site. However, when the site is too far away for you to make several return visits, a plan should be adopted which gives maximum site coverage, but at the same time allows some detailed search.

• It quite often happens that where one find is made, other finds will be made in the immediate

vicinity. Accordingly, places having the highest density of markers represent the most likely spots for further finds.

• The detailed search is made by marking out strips of a width determined by the sweep of the

detector, and moving forwards the approximate diameter of the search head after each sweep until the ‘strip’ has been completely covered. The adjacent strips are covered in similar manner, until the complete area has been thoroughly searched.

• Wooden pegs and string are ideal for marking out areas, but very often natural landmarks such

as trees, rocks and plants can with practice, prove just as effective.

CS102

10. Useful tips

• No detector is 100 percent accurate. Various conditions influence metal detection. The detector's

reaction depends on a number of things:

• the angle at which the object rests in the ground.

• the depth of the object.

• the amount of iron in the object.

• the size of the object

Search coil sweeping hints

• Never sweep the search coil as if it were a pendulum. Raising the search coil while sweeping or

at the end of a sweep will cause false readings.

• Sweep slowly. Hurrying will cause you to miss targets.

• It is better to sweep the search coil from side to side in a straight line and keep the search coil

parallel with the ground.

• The detector responds with a signal when it detects most valuable metal objects. If a signal does

not repeat after you’ve swept the search coil over the target a few times, the target is probably junk metal.

• False signals can be caused by trashy ground, electrical interference, or large irregular pieces of

junk metal.

• False signals are usually broken or non-repeatable.

Pinpointing a target

• Accurately pinpointing a target makes digging it up easier. Accurate pinpointing takes practice,

and we suggest you practice finding and digging up small metal objects on your own property before you search other locations.

• Sometimes, targets are difficult to accurately locate due to the sweep direction. Try changing

your sweep direction to pinpoint a target.

• Follow these steps to pinpoint a target.

• When the detector detects a buried target, continue sweeping

the search coil over the target in a narrowing side-to-side motion.

• Make a visual note of the exact spot on the ground where the detector beeps.

• Stop the search coil directly over this spot on the ground. Then move the search coil straight forward away from you and straight back toward you a couple of times.

• Make a visual note of the exact spot on the ground where the detector beeps.

• Repeat Steps 1-3 at a right-angle to the original search line, making an "X" pattern. The target will be directly below the "X" at the point of the loudest response.

Notes:

• If trash in an area is so heavy that you get false signals, slow your sweep and use shorter

• Recently buried coins might not respond the same as coins buried for a long period of time

• Some nails, nuts, bolts, and other iron objects (such as old bottle caps) oxidise and create a

sweeps.

because of oxidation.

"halo" effect. A halo effect is caused by a mixture of natural elements in the ground and the oxidation created by different metals. Because of the metal mixtures, target signals might not be in a "fixed" position. This effect makes these objects very hard to detect accurately.

Detection range

• The detection range will vary depending on the size of the object, the length of time an object has been buried and the type of ground the object is buried in. The best soil is compact soil, where you can locate coins at great depth, especially if they have interacted with the salts in the ground, which makes them appear larger to the detector. The worst conditions for detecting are in loose soil or freshly dug ground or when the object has only recently been buried. Ninety percent of all objects are found within 6" of the surface. Adverse soil conditions can reduce the detection range by as much as 50%.

Determining the target size and depth

• An operator who is familiar with his instrument will be able to do an excellent job of determining object size, shape and depth before he digs. He does this through careful analysis of the audio

CS102

signals coming from the detector. You should always listen for the specific characteristics of a signal. Determine over how large an area the contact generates a signal to try and "outline" the object before you dig. Listen for the sharpness or dullness of the signal and determine the strength of the signal. A coin generates a sharp signal, while the signal for a nail is vague.

Batteries

• Always carry a spare set of batteries when going out on a fieldtrip.

• Using headphones will increase batteries life-time.

11. Cleaning and storage

• The life of your detector is shortened by neglect or careless use. Wipe the housing with a damp cloth and then wipe it dry carefully if you have used the detector in a hostile environment (salty water, sand, etc.).

• Do not clean the detector with solvents or detergents.

• The search coil is waterproof and can be submerged in either fresh or salt water. However, do

not let water enter the control box. Rinse the search coil with fresh water after using in salt water.

Salt damage

• Salty air can penetrate the control box in case of frequent use in a salty environment. Parts of the electronic circuitry may corrode. You can protect your metal detector by covering the control box with polythene. The warranty does not cover damage caused by salty environments.

Storage

• Store the detector in a dry and warm environment under normal humidity conditions.

• Remove the batteries to prevent them from leaking if the metal detector is to be stored for long

periods.

12. Troubleshooting

• Before turning the device in for repair, read this section as it might contain the solution for your problem.

• When problems occur, first check the batteries. Replace the batteries when necessary and ensure the connections are correct and secure.

Oscillating Signal

• This is caused most often by outside sources such as fluorescent lights, radios, power lines and the proximity of other metal detectors. There’s not much you can do about it.

Intermittent Sound from Speaker

• This can have several origins:

o This could be due to poor battery connections. Make sure the batteries are securely clipped in

place.

o A radio transmission from a passing taxi or another vehicle using radio transmitter

equipment.

o The speaker may have come loose. Have your dealer fix the speaker back into place.

The detector drifts out of tune

• The metal detector can be affected by changing temperatures e.g. when the device is taken out of storage and out into the field. Wait a while until the temperature of your CS102 has stabilised. The device may need as much as half an hour to acclimatise if the change in temperature is extreme.

• Sometimes batteries will cause the signal to drift. Replace them if this is the case.

13. Code of Conduct

• Do not interfere with archaeological sites or ancient monuments. Join your local archaeological society if you are interested in ancient history.

• Do not leave a mess. Use a sharpened trowel or knife to cut a neat circle or triangle, extract the object and carefully replace the soil and the grass.

• Help keep your country tidy. Bottle tops, silver paper and tin cans belong in a waste bin. Rusty iron and other scrap should be collected and taken to a specialized company for further handling.

• Do not trespass: ask permission before venturing onto private property.

• Report all historical finds to the local museum or government and get expert help if you

accidentally discover a site of archaeological interest.

• Be very careful if you discover any live ammunition or any lethal object such as an unexploded mine. Do not touch the object! Mark the site carefully and report the find at once to the local police.

• Do not leave gates open when crossing fields and do not damage crops or frighten animals.

CS102

• Try to get along with any other detector you may meet. There is much to be learnt from experienced users.

• Always obey local laws and regulations. Contact your local government for more information.

Notice:

It is illegal for anyone to use a metal detector on a scheduled ancient monument unless

permission has been obtained from the Historic Buildings and Ancient Monument Commission for England or the Secretary of State for the Environment in Scotland and Wales.

14. Batteries

• When battery-voltage is low (<8.8V), the low battery indicator [8] lights up and batteries must be replaced to ensure correct functioning of the detector.

• Switch off the detector by turning the threshold control [7] counter clockwise until a click is heard.

• The batteries are divided over 2 separate battery compartments [D] at the back of the control box [C], one on either side of the shaft.

• Open the compartments [D] and insert 8 new 1.5V AA batteries (not included) following the polarity markings inside the compartment. Make sure these batteries are all of the same type and capacity. Never mix old and new batteries.

• Close the battery compartments. The detector is now ready for use.

WARNING: Do not puncture or throw batteries in fire as they might explode. Do not attempt to recharge non-rechargeable batteries. Dispose of batteries in accordance with local regulations. Keep batteries away from children.

15. Technical specifications

discrimination modes notch, tone frequency 6.5KHz sensitivity 20cm for a € 2 coin (Ø 25mm), in 'all metal' mode, under ideal

circumstances low battery indication red LED when <8.8V signal output speaker and 3.5mm headphone jack display 6.35cm (2.5") analogue panel meter power supply 8x 1.5V battery type AA (LR6C, not incl.) dimensions length 112~144cm (44"~57")

coil Ø21.5cm (8.5")

weight 1260g (2.78lbs)

Use this device with original accessories only. Velleman nv cannot be held responsible in the event of damage or injury resulted from (incorrect) use of this device.

For more info concerning this product, please visit our website www.velleman.eu. The information in this manual is subject to change without prior notice.

No part of this manual or may be copied, reproduced, translated or reduced to any electronic medium or otherwise without the prior written consent of the copyright holder.

CS102

Gebruikershandleiding

1. Inleiding

Aan alle ingezetenen van de Europese Unie Belangrijke milieu-informatie betreffende dit product

Dit symbool op het toestel of de verpakking geeft aan dat, als het na zijn levenscyclus wordt weggeworpen, dit toestel schade kan toebrengen aan het milieu. Gooi dit toestel (en eventuele batterijen) niet bij het gewone huishoudelijke afval; het moet bij een gespecialiseerd bedrijf terechtkomen voor recyclage. U moet dit toestel naar uw verdeler of naar een lokaal recyclagepunt brengen. Respecteer de plaatselijke milieuwetgeving.

Hebt u vragen, contacteer dan de plaatselijke autoriteiten betreffende de verwijdering.

Dank u voor uw aankoop! Lees deze handleiding grondig voor u het toestel in gebruik neemt. Werd het toestel beschadigd tijdens het transport, installeer het dan niet en raadpleeg uw dealer.

2. Veiligheidsinstructies

Houd buiten het bereik van kinderen en onbevoegden.

Let op: Het dragen van een hoofdtelefoon op de openbare weg kan gevaarlijk zijn. Zorg ervoor dat u alle waarschuwingsgeluiden en het verkeer goed kunt horen.

RAAK NOOIT MUNITIE OF ANDERE LEVENSGEVAARLIJKE OBJECTEN AAN. Baken de locatie af – laat eventueel iemand de locatie bewaken – en waarschuw onmiddellijk de plaatselijke overheid.

3. Algemene richtlijnen

Raadpleeg de Velleman® service- en kwaliteitsgarantie achteraan deze handleiding.

• Bescherm dit toestel tegen schokken. Vermijd brute kracht tijdens de bediening van dit toestel.

• Bescherm dit toestel tegen extreme temperaturen, stof en vochtigheid.

• Leer eerst de functies van het toestel kennen voor u het gaat gebruiken.

• Om veiligheidsredenen mag de gebruiker geen wijzigingen aanbrengen aan het toestel.

• Gebruik het toestel enkel waarvoor het gemaakt is. Bij onoordeelkundig gebruik vervalt de

garantie.

• De garantie geldt niet voor schade door het negeren van bepaalde richtlijnen in deze handleiding

en uw dealer zal de verantwoordelijkheid afwijzen voor defecten of problemen die hier rechtstreeks verband mee houden.

• Schade door wijzigingen die de gebruiker heeft aangebracht aan het toestel vallen niet onder de

garantie.

• De garantie geldt niet voor schade wegens gebruik in zoute omgevingen.

• Leef de locale wetgeving zorgvuldig na.

• Verwijder de batterijen uit de metaaldetector indien u hem een lange tijd niet gebruikt. Batterijen

kunnen gaan lekken en het interne circuit ernstig beschadigen.

4. Eigenschappen

• DISC/TONE: discriminatie tussen verschillende metaaltypes

• GND BALL: bijregeling van de bodemeigenschappen

• VOL: volumeregeling

• TRACE: reset van de instelling

• SENS: instelling van de gevoeligheid

• TRESHOLD: instelling van de signaalsterkte

• lengte van de steel is regelbaar

• plaatsaanduiding van het voorwerp

• aan-uitschakelaar

• waterbestendige zoekschotel

• ALL METAL-stand: detecteert alle soorten metaal

CS102

5. Omschrijving

Raadpleeg de figuren op pagina 2 van deze handleiding.

metaaldetector G verlengsteel

A armsteun H kabel B handvat I knop met veer C bedieningspaneel J vergrendeling D batterijvak K onderste steel E target indicator L moer F 5-pins ingangsaansluiting M zoekschotel

bedieningspaneel + indicator

1 DISC/TONE discriminatie: metaalfilter

opmerking: deze instelling beïnvloedt de gevoeligheid 2 GND BAL bodembalans: uitsluiten van mineralen in de bodem 3 VOL volumeknop: bijstellen van het volume van de hoofdtelefoon of de luidspreker 4 TRACE reset van de instelling 5 PHONE aansluiting externe hoofdtelefoon (niet meegeleverd) 6 SENS gevoeligheidsregeling: instelling van de dieptegevoeligheid 7 THRESHOLD bijstelling van de basistoon 8 LOW BAT aanduiding zwakke batterij: licht op wanneer batterijspanning < 8,8 V 9 DISC - TONE keuzeschakelaar discriminatiesignaal: in DISC-stand wordt het metaaltype

aangegeven door de lengte van de toon, in TONE-stand wordt het metaaltype

aangegeven door de toonhoogte

10 analoge meter de naald geeft de signaalsterkte (ALL METAL) of het metaaltype (DISC) aan

6. Werking

• Een (laagfrequente) metaaldetector bestaat voornamelijk uit een zender, een ontvanger en een microprocessor die de signalen verwerkt.

De zender

• De zender is een spoel binnenin de zoekschotel. Door een wisselstroom door deze spoel te jagen, wordt een magnetisch veld gegenereerd met een polariteit van of naar de bodem toe. Dit magnetische veld induceert een stroom in het metalen object dat op zijn beurt een magnetisch veld genereert met een tegengestelde polariteit.

De ontvanger

• De ontvanger is een tweede spoel binnenin de zoekschotel en is zo gebouwd dat het magnetische veld van de spoel geen stroom voortbrengt. Het magnetische veld van een metalen object zal echter wel een elektrische stroom in de spoel induceren.

Faseverschuiving

• Het ontvangen signaal zal doorgaans een vertraging oplopen ten opzichte van het uitgezonden signaal. Dit komt omdat bij geleiders een verandering van stroomflux optreedt, de zogeheten zelfinductie. Deze vertraging wordt aangeduid met faseverschuiving. Metalen objecten met een primaire inductie, namelijk grote objecten bestaande uit goede geleiders (goud, zilver, koper…), vertonen een grote faseverschuiving. Metalen objecten met een primaire weerstand, namelijk kleine objecten bestaande uit slechte geleiders, vertonen slechts kleinere faseverschuivingen. Raadpleeg de tabel hieronder voor een kort overzicht van de verscheidene materialen en hun geleidende eigenschappen.

Materiaal Elektrische geleiding (S/m) Materiaal Elektrische geleiding (S/m)

zilver 63,01 × 106 nikkel 14,3 × 106

koper 59,6 × 106 ijzer 9,93 × 106

goud 45,2 × 106 platina 9,66 × 106

aluminium 37,8 × 106 tin 9,17 × 106

calcium 29,8 × 106 zout water 4,788

zink 16,6 × 106 zoet water 0,0005 ~ 0,05

• De waarneming van een metalen voorwerp hangt af van zijn grootte, vorm en diepte.

CS102

Ferromagnetisme

• Slechte geleiders die zich in een magnetisch veld bevinden, kunnen toch magnetische signalen uitzenden die door de metaaldetector goed worden opgevangen. Deze signalen vertonen geen of slechts een kleine faseverschuiving. Bodems met ijzermineralen bezitten deze ferromagnetische eigenschappen.

Discriminatie

• Elke metaalsoort heeft een eigen faseverschuiving. Dankzij de verschillende faseverschuivingen kan men een metaalsoort van een ander onderscheiden. Het onderscheiden van de metalen heet

discriminatie.

Bodembalans

• Zoals hierboven vermeld, zullen ijzerhoudende bodems een signaal uitzenden dat sterker is dan het signaal uitgezonden door het metalen object in die bodem. Dit fenomeen vindt ook plaats in een bodem met veel zout water.

• Deze bodems hebben echter een zeer constante faseverschuiving wanneer u de zoekschotel stilhoudt.

• Door de bodembalans zorgvuldig bij te regelen, kunt u een de plaats en de diepte van het object nauwkeurig bepalen. U moet de bodembalans bijregelen in ALL METAL-stand.

7. Voorbereiding

• Assembleer uw detector. Monteer de zoekschotel [M] op de onderste steel [K]. Duw de bout door de gaten en draai vast met de moer [L]. Draai de zoekschotel niet te hard vast.

• Schuif de verlengsteel [G] in het handvat [B] en draai de steel [G] tot hij in het handvat klikt.

• Plaats de knoppen [I] op de onderste steel [K] tegenover de gaten in de holes in de

verlengsteel [G]. schuif de onderste steel [K] in de verlengsteel [G].

• Bepaal nu de ideale lengte van de metaaldetector. Sta mooi recht en houd de detector aan het handvat [B] vast zodat uw arm in de armsteun [A] ligt. Houd uw arm losjes naast uw lichaam zodat de zoekschotel [M] ongeveer 5 cm boven de grond hangt. Regel de lengte door op de knop [I] te drukken en de onderste steel [K] aan te passen.

• Draai de vergrendeling [J] vast en bevestig de onderste steel.

• Maak de zoekschotel [M] lichtjes los, regel bij zodat hij evenwijdig met de grond staat en

bevestig met de moer.

• Wikkel de kabel [H] lichtjes rond de steel. Steek de stekker voorzichtig in de 5-pins ingang [F].

• Plaats de batterijen (zie §14).

8. Gebruik

• Test eerst de detector met muntstukken, ringen, zilveren bestek… alvorens hem te gaan gebruiken. o Test de detector eerst binnenshuis. Plaats de detector op een houten vloer of een plastic tafel

met de zoekschotel [M] naar het plafond gericht. Verwijder uw horloge en juwelen. Beweeg het testvoorwerp langzaam voor de zoekschotel. Houd het testvoorwerp onder verschillende hoeken vast en merk het verschil in hoorbaar signaal. Het signaal is het luidst wanneer het voorwerp zich pal in het centrum van de zoekschotel bevindt.

Opmerking

o Test de detector nu ook buitenshuis zodat u de invloed van de verschillende bodemtypes

ondervindt. Dit is een goede oefening om de bodembalans bij te regelen. Plaats een metalen voorwerp op de grond en slinger de zoekschotel [M] langzaam over het testvoorwerp.

Opmerking

• Schakel de detector in door de THRESHOLD-knop [7] naar rechts te draaien; schakel hem uit door de knop naar links te draaien tot u de knop hoort klikken.

: Test de detector nooit op de vloer binnenshuis. Het gewapend beton de meeste huizen kan de signalen van de testvoorwerpen volledig overtreffen. De zoekschotel functioneert niet indien u die niet slingert. U kunt het testvoorwerp ook voor de zoekschotel heen en weer bewegen. Controleer de batterijen en zorg ervoor dat de zoekschotel correct is aangesloten indien u geen signaal ontvangt.

: De detector geeft een sterk signaal wanneer hij een kostbaar voorwerp waarneemt. Geeft hij geen signaal wanneer u veelvuldig over het voorwerp slingert, dan is het waarschijnlijk schroot. Valse signalen worden veroorzaakt door een bevuilde bodem, elektrische storingen of grote stukken schroot. Een vals signaal wordt doorgaans snel afgebroken en wordt geen tweede keer herhaald.

CS102

• Gebruik indien gewenst een hoofdtelefoon (niet meegeleverd) met een stekker van 3,5 mm. Gebruik bij voorkeur een model met instelbaar volume, aangezien de detector slechts een ‘normal’- en een ‘low’-stand heeft.

• Stel het volume van de detector in met de volumeknop [3].

• Vervang de batterijen zodra de aanduiding voor zwakke batterijen [8] oplicht.

ALL METAL-stand

• Draai de DISC/TONE-knop [1] volledig naar links tot u de knop hoort klikken. Draai de SENS- knop [6] tot in het midden (een hoge gevoeligheid in de ALL METAL-stand veroorzaakt complexe signalen).

• Houd de zoekschotel [M] ongeveer 1 m boeven de grond, houd de TRACE-knop [4] ingedrukt en draai gelijktijdig de GND BAL-knop [2] naar de P-zone. Laat de TRACE-knop [4] los.

• Houd de zoekschotel [M] nu 5 cm boven de grond. Draai de GND BAL-knop [2] naar links indien de naald van de meter [10] naar rechts wijst (hoge toon). Draai de GND BAL-knop [2] naar rechts indien de naald van de meter [10] naar links wijst (lage toon).

Opmerking

: Druk na elke regeling van de bodembalans [2] op de TRACE-knop [4] om de nieuwe

instelling te bevestigen. Druk op de TRACE-knop [4] zodra de omstandigheden verschillen van de instellingen, bv. wanneer u van een droge naar een vochtige bodem overgaat.

• Houd de SENS- [6] en de THESHOLD-instelling [7] laag indien u in een zeer gemineraliseerde bodem zoekt. Houd ook de zoekschotel [M] iets hoger boven de grond.

DISC-stand

• Wanneer u een metalen voorwerp waarneemt, plaats de DISC/TONE-schakelaar [9] op DISC en draai de DISC/TONE-knop [1] langzaam naar rechts (weg van ALL METAL). Hoe verder u de knop naar rechts draait, hoe meer metalen genegeerd worden. Raadpleeg §6 Werking – Faseverschuiving voor meer informatie.

• Als de DISC/TONE-knop [1] op de minimale stand staat, zullen alle waargenomen metalen voorwerpen een lange toon genereren. Op een hogere instelling zullen de te negeren metalen een korte toon genereren terwijl de waardevolle metalen nog steeds een lange toon genereren.

TONE-stand

• Plaats de DISC/TONE-schakelaar [9] op TONE. De detector genereert een toon naargelang het waargenomen metaaltype. Metalen met een lage weerstand zoals zilver genereren een hoge toon; metalen met een hogere weerstand zoals koper genereren een lagere toon.

• Als de DISC/TONE-knop [1] op de minimale stand staat, zullen alle waargenomen metalen voorwerpen een lange toon genereren. Op een hogere instelling zullen de te negeren metalen een lage toon genereren terwijl de waardevolle metalen nog steeds een hogere toon genereren.

9. Gebruikstips

• Schattenjagen kan een winstgevende en dankbare hobby zijn als u er een geduldige en toegewijde houding op na houdt. De tijd die u doorbrengt om een goede zoekplaats te bepalen kan tijdverspilling zijn als u te gehaast zoekt. Om maximaal resultaat te behalen, beslist u best op voorhand voor ieder terrein welke benadering u zult hanteren.

• Uw tactiek zal afhangen van het soort terrein – een kleiner gebied grondig aftasten, rendeert vaak meer dan lukraak op een groot terrein zoeken. Als het terrein echter te ver weg ligt om meerdere bezoeken te brengen, bedenkt u best een strategie die een maximale oppervlakte beslaat, maar toch detailzoeken mogelijk maakt.

• Het gebeurt vaak dat er dicht in de buurt van een vondst later nog vondsten gedaan worden. Bijgevolg zullen terreinen waar u veel signalen ontvangt de grootste kans op verdere vondsten bieden.

• Gedetailleerd zoeken doet u door banden af te bakenen die even breed zijn als de zijdelingse beweging met de detector, en binnen die banden vooruit te gaan aan het tempo van de doorsnee van de zoekschotel per zwaai, tot u de volledige band hebt afgestapt. Zo verdeelt u het hele gebied dat u wilt doorzoeken in banden, en op die manier mist u geen enkel plekje. Houten stokjes en koord zijn ideaal om banden af te bakenen maar vaak kunnen, mits een beetje oefening, natuurlijke herkenningspunten zoals bomen, stenen en planten al even efficiënt zijn.

• Terwijl u aan het zoeken bent, moet u er op letten de zoekschotel zo dicht mogelijk bij de grond te houden. Op die manier kunt u tot op de maximale diepte zoeken. Het bereik van de detector is beperkt en als u de zoekschotel te ver van de grond houdt, vermindert u de effectieve zoekdiepte van uw speurtocht.

• Probeer zo netjes mogelijk te werken als u voorwerpen opgraaft. Niemand ziet graag een voetpad of een veld met putten door achteloos graafwerk – zelfs kleine putjes kunnen gevaarlijk zijn omdat mensen daardoor kunnen struikelen en zich kwetsen.

• Gebruik een stomp truweel of plantenschopje om een graszode uit te steken en schep die uit met een klomp aarde eraan. Controleer eerst of de klomp aarde het gedetecteerde voorwerp bevat

CS102

voor u de klomp uiteenhaalt. Gebruik geen scherpe voorwerpen want een kras op een muntstuk kan de waarde aanzienlijk doen dalen.

• Plaats, nadat u het voorwerp opgegraven hebt, de grond en eventuele graszode zo netjes mogelijk terug.

• Een laatste nuttige tip: ‘verzamel’ alle zilverpapier en schroot die u vindt; als u het gewoon weg gooit, zult u het later waarschijnlijk nog eens bespeuren!

10. Nuttige informatie

Zoektips

• Geen enkele metaaldetector is 100 % betrouwbaar. Talrijke factoren kunnen de reacties van de detector bij het opsporen van metaal beïnvloeden, zoals:

o de hoek waarin het voorwerp zich in de grond bevindt o de diepte waarop het voorwerp zich bevindt o het aandeel aan ijzer dat het voorwerp bevat o de omvang van het voorwerp.

Efficiënt zoeken

• Beweeg de zoekschotel niet zoals een pendel. De zoekschotel hoger heffen tijdens of op het einde van een zwaai, kan aanleiding geven tot foute resultaten.

• Beweeg de detector langzaam. Door te vlug te bewegen kunt u voorwerpen missen.

• De ideale beweging met de zoekschotel is zijwaarts en in een rechte lijn, waarbij u de

zoekschotel steeds op eenzelfde afstand van de bodem houdt.

Een doelwit bepalen

• Door uw doelwit zo precies mogelijk te bepalen, maakt u het opgraven gemakkelijker.

• Een precieze bepaling vergt enige ervaring. We raden dan ook deze praktijkervaring op te doen

door te zoeken en opgravingen te doen op uw eigendom voor u andere plekken gaat ontdekken.

• Soms wordt de precieze bepaling van het doelwit bemoeilijkt door de slingerrichting. Om het doelwit preciezer te kunnen bepalen, kunt u proberen de richting van de slingerbeweging te veranderen.

• Volg de volgende stappen om het doelwit te bepalen:

• Wanneer de detector een begraven doelwit ontdekt, blijf de

zoekschotel dan over het doel bewegen met steeds kleinere zijdelingse slingerbewegingen.

• Markeer de exacte plek op de grond waar de detector een

geluidssignaal geeft.

• Houd de zoekschotel onmiddellijk stil boven deze plek. Beweeg

de zoekschotel vervolgens in een voorwaartse beweging van u vandaan en keer dan terug. Herhaal dit een aantal keren. Markeer terug de exacte plek waar de detector een geluidssignaal laat horen.

• Herhaal stappen 1 tot en met 3 nu in een hoek van 90° ten

opzichte van de oorspronkelijke zoekrichting, waardoor u een patroon in de vorm van een X beschrijft. Het doelwit zal zich onmiddellijk onder de X bevinden, daar waar het signaal het luidst klinkt.

Opmerkingen

• Indien een plek zoveel afval bevat dat dit aanleiding geeft tot misleidende signalen, vertraag en

verkort dan de slingerbewegingen.

• Recent begraven muntstukken kunnen anders gaan reageren dan langer begraven muntstukken

omwille van de oxidatie bij deze laatste.

• Bepaalde soorten spijkers, schroeven, bouten en andere ijzeren voorwerpen (zoals oude

flesdoppen) oxideren en creëren een kringlichteffect. Dit kringlichteffect wordt veroorzaakt door een mengeling van natuurlijke stoffen in de grond en van de oxidatie van verschillende metalen. Door deze mengeling van metalen kan het voorkomen dat signalen niet op een ‘vaste’ plaats weerklinken. Dit effect maakt het dan ook bijzonder moeilijk om dergelijke voorwerpen precies te bepalen.

Detectiebereik

• Het detectiebereik wordt beïnvloed door de omvang van het voorwerp, hoe lang het voorwerp al onder de grond zit en de samenstelling van de ondergrond waarin het voorwerp ligt. U krijgt de beste resultaten in een droge en compacte grond. Hier kunt u tot op grote diepte nog steeds munten vinden, in het bijzonder indien ze hebben geageerd met de zouten in de ondergrond, die ervoor zorgen dat de doelvoorwerpen groter lijken voor de detector. Het moeilijkst is een losse

CS102

of net omgewoelde ondergrond of wanneer het object nog maar net in de ondergrond ligt. Negentig procent van alle voorwerpen worden gevonden op een diepte van minder dan 15 cm. Een slechte bodem kan het detectiebereik met wel 50 % verminderen.

Diepte en grootte van het doelvoorwerp bepalen

• Een ervaren gebruiker heeft, nog voor hij begint te vragen, al een goed idee over de grootte, vorm en diepte van het voorwerp. De aard van het geluidssignaal is hierbij een belangrijke leidraad. U moet altijd luisteren naar de specifieke kenmerken van een signaal. Probeer het gebied af te bakenen waarbinnen de detector een signaal genereert en begin pas dan te graven. Luister naar de scherpte of dofheid van het signaal en bepaal de sterkte ervan. Een muntje zorgt voor een scherp signaal, terwijl het signaal voor een nagel eerder vaag is.

Batterijen

• Zorg ervoor dat u altijd reservebatterijen hebt.

• Gebruik een hoofdtelefoon zodat de batterijen langer meegaan.

11. Onderhoud en opslag

• De levensduur van uw metaaldetector wordt beperkt door een gebrek aan onderhoud of onaangepast en onvoorzichtig gebruik. Veeg de behuizing schoon met een vochtige doek en droog hem daarna zorgvuldig af met een droge doek indien u de behuizing heeft gebruikt in een vijandige omgeving (zout water, zand, enz.).

• Reinig de detector nooit met solventen of detergenten.

• De zoekschotel is bestand tegen water en kan in zowel zoet als in zout water worden gebruikt.

Houd het bedieningspaneel echter droog en vochtvrij. Spoel de schotel na gebruik in zout water met zoet water om corrosie te vermijden.

Beschadiging door zout

• Zoute lucht kan de controlebox binnendringen indien u de detector vaak gebruikt in een zoute omgeving. De elektrische componenten kunnen in dat geval corroderen. U kunt de controlebox beschermen met polytheen.De garantie geldt niet voor schade die werd veroorzaakt door een zoute omgeving.

Opslag

• Bewaar de detector in een droge en warme omgeving.

• Verwijder de batterijen indien u het toestel gedurende lange tijd niet zal gebruiken. De batterijen

zouden kunnen lekken indien u dit niet doet

12. Problemen en oplossingen

• Lees de puntjes hieronder alvorens u de detector laat repareren. Misschien kunt u het probleem zelf oplossen.

• Controleer eerst de batterijen en vervang ze indien nodig. Zorg ervoor dat alle kabels correct zijn aangesloten.

Schommelend signaal

• Dit wordt meestal veroorzaakt door externe bronnen zoals tl-lampen, taxi’s, radio’s, stroomkabels en de nabijheid van andere metaaldetectoren. Hiertegen valt niet veel te beginnen.

Onderbroken geluid via luidspreker

• Verschillende oorzaken zijn mogelijk:

• Slechte batterijaansluitingen. Zorg ervoor dat de batterijen goed aangesloten zijn.

• Een radio-uitzending van een voorbijrijdende taxi of een ander voertuig met zendapparatuur.

• De luidspreker kan losgekomen zijn. Laat uw kleinhandelaar de luidspreker weer vastmaken.

De detector wordt ontregeld

• De metaaldetector kan beïnvloed worden door temperatuurswijzigingen, bv. wanneer u het toestel uit zijn opbergplaats neemt om het in open lucht te gebruiken. Wacht een poosje tot het toestel geacclimatiseerd is. Bij grote temperatuurswijzigingen kan dit zelfs een half uur duren.

• Soms wordt het signaal beïnvloed door de batterijen. Vervang ze indien nodig.

13. Gedragscode

• Verstoor geen archeologische sites en beschadig geen historische monumenten. Word lid van de plaatselijke archeologische vereniging indien geschiedenis u interesseert.

• Laat geen rotzooi achter. Gebruik een truweel of een mes om een mooie cirkel of driehoek uit te snijden, verwijder het gevonden voorwerp en leg de aarde en de graszoden zorgvuldig terug.

CS102

• Help mee om uw land proper te houden. Flessendopjes, zilverpapier en blikjes zou men niet mogen weggooien. Doe uw medemens een plezier en gooi ze in de eerste vuilbak die u ziet. Raap roestig ijzer of ander schroot voorzichtig op en breng het naar een recyclagecentrum.

• Kom niet op verboden terrein zonder toestemming van de eigenaar.

• Breng het plaatselijke museum of de overheid op de hoogte van elke historische vondst en roep

de hulp in van deskundigen indien u toevallig op een site stoot van archeologisch belang.

• Wees zeer voorzichtig wanneer u onontplofte bommen, mijnen of andere explosieven vindt. Raak het voorwerp in kwestie niet aan! Geef de vindplaats nauwkeurig aan en meld de vondst zo snel mogelijk aan de plaatselijke politie.

• Laat geen hekkens open staan wanneer u door de velden loopt. Beschadig geen gewassen en doe de dieren niet opzettelijk schrikken.

• Probeer een goede verstandhouding op te bouwen met de andere gebruikers die u ontmoet. U kunt veel leren van ervaren schattenjagers.

• Leef de plaatselijke wetgeving nauwkeurig na. Neem contact op met het gemeentebestuur voor meer informatie.

Opmerking

: In Vlaanderen: Artikel 9 van het decreet van 30 juni 1993, met een wijziging van 28

februari 2003 van de wet- en regelgeving van de afdeling Monumenten en Landschappen van Vlaanderen, bepaalt het volgende: 'Het is verboden om zonder of in afwijking van een schriftelijke vergunning van de Executieve of haar gemachtigde, detectoren, inzonderheid metaaldetectoren, te gebruiken om archeologische monumenten op te sporen en te verzamelen. De Executieve stelt de vergunningsprocedure vast. Het gebruik van detectoren kan slechts worden vergund in het kader van een toepassing van artikel 6 § 1 vergunde opgraving'. Het melden van archeologische munten en voorwerpen vindt nog plaats via musea en via het 'Provinciaal Gallo-Romaans museum' in Tongeren. Alle meldingen horen ten slotte terecht te komen in de 'Centrale Archeologische Inventaris', afdeling vondstmelding. Dit is een onderdeel van het 'Instituut voor het Archeologisch Patrimonium' Koning Albert II laan 19, bus 5 B-1210 Brussel, België. Aanmelden kan ook via internet. In Nederland: Hoewel het gericht zoeken en graven naar archeologische voorwerpen in Nederland is verboden, wordt de hobby bijna overal toegestaan, mits men zich aan de normaal geldende regels houdt. Uitgezonderd hiervan zijn een aantal gegevens waarbij men het zoeken door middel van een algemene politieverordening (A.P.V.) heeft verboden (o.a. in Nijmegen en Arnhem). Twee instanties regelen de vondstmeldingen: voor munten en penningen is dat 'Numis' van de 'Stichting Het Geld- en Bankmuseum' Postbus 2407, 3500 GK Utrecht; voor archeologische voorwerpen is dat 'Archis' van het R.O.B. Postbus 1600, 3800 BP Amersfoort. Gemeld dienen te worden: alle schatvondsten, gouden en zilveren voorwerpen met een kunstzinnige of archeologische waarde en munten en voorwerpen van vóór 1600.

14. Batterijen

• Vervang de batterijen van zodra de aanduiding voor zwakke batterijen [8] oplicht (spanning < 8,8 V).

• Schakel de detector uit door de THRESHOLD-knop [7] volledig naar links te draaien tot u een klik hoort.

• De batterijen zijn verdeeld over twee afzonderlijke vakken [D] achteraan de controlebox [C].

• Open het batterijvak [D] en plaats acht nieuwe AA-batterijen van 1,5 V (niet meegeleverd)

volgens de polariteitaanduidingen. Gebruik geen oude en nieuwe batterijen door elkaar.

• Sluit het batterijvak.

LET OP: Doorboor geen batterijen en gooi ze nooit in het vuur. Herlaad geen alkalinebatterijen. Houd batterijen buiten het bereik van kinderen.

+ 36 hidden pages

Velleman CS102 User Manual [en, de, es, fr, pl]

Specifications and Main Features

Frequently Asked Questions

User Manual