– Om het risico op brand of elektrocutie te voorkomen mag u dit apparaat nooit blootstellen aan vochtigheid of regen.
CAUTION
RISK OF ELECTRIC SHOCK
DO NOT OPEN
ATTENTION
CAUTION: TO REDUCE THE RISK OF ELECTRIC SHOCK,
NO USER-SERVICEABLE PARTS INSIDE.
REFER SERVICING TO QUALIFIED SERVICE PERSONNEL.
: RISQUE DE CHOC ELECTRIQUE NE PAS OUVRIR
DO NOT REMOVE COVER (OR BACK).
De bliksemschicht in een driehoek wijst de gebruiker op niet geïsoleerde “gevaarlijke spanningen” in het inwendige van dit product
die sterk genoeg zijn om voor elektrocutie te zorgen.
Het uitroepteken in een driehoek wijst de gebruiker erop dat alle instructies voor het juiste gebruik van dit apparaat te vinden zijn in de
bijgeleverde handleiding.
TIPS VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTROCUTIE EN VERWONDINGEN VAN PERSONEN.
OPMERKINGEN VOOR UW VEILIGHEID
LEES DEZE INSTRUCTIES AANDACHTIG DOOR.
WAARSCHUWING
1. Lees alle instructies aandachtig door.
2. Bewaar deze handleiding op een veilige plaats.
3. Volg alle waarschuwingen op.
4. Voer alle instructies uit zoals ze er staan.
5. Gebruik dit apparaat nooit in de buurt van water.
6. Maak het product enkel schoon met een zachte droge doek.
7. Blokkeer nooit de ventilatieopeningen (indien aanwezig). Stel
het product alleen overeenkomstig de instructies van de fabrikant op.
8. Plaats het product nooit in de buurt van warmtebronnen, zoals
stoven, ovens, radiatoren of andere apparaten die veel warmte
genereren.
9. Probeer nooit het veiligheidssysteem van een gepolariseerde
stekker of een stekker met aarding te omzeilen. Een gepolariseerde stekker heeft twee pennen waarvan de ene wat breder
is dan de andere.
Een stekker met aarding is voorzien van twee pennen en een
uitsparing. De brede of derde pen is er voor uw veiligheid. Als
de bijgeleverde stekker niet in uw stopcontact past, moet u het
door een vakman laten vervangen.
– Tijdens het gebruik van elektronische apparaten moet u altijd op de volgende punten letten:
10. Zorg dat niemand over het netsnoer kan struikelen. Dat is met
name in de buurt van het stopcontact gevaarlijk, maar kan er
ook in de buurt van de aansluitingen op het apparaat voor zorgen dat de aders breken.
11. Gebruik enkel de uitdrukkelijk door de fabrikant aanbevolen opties en uitbreidingen.
12. Gebruik alleen karretjes, stands, statieven, houders enz. die door de fabrikant uitdrukkelijk worden aanbevolen of bij dit product worden
geleverd. Als u het product op een wagen zet,
moet u erop letten dat de wagen niet kan vallen,
omdat dit ernstige verwondingen kan veroorzaken.
13. Verbreek, tijdens een onweer, of als u het product langere tijd
niet wilt gebruiken, de aansluiting op het lichtnet.
14. Laat alle onderhoudswerken en herstellingen over aan een door
Roland erkende herstellingsdienst. Als het netsnoer beschadigd
is of wanneer er vloeistoffen of regenwater in het inwendige terecht zijn gekomen, moet u het product onmiddellijk uitschakelen en contact opnemen met een erkende herstellingsdienst.
Lever dit product in bij een lokaal afvalverzamelpunt. NIET met normaal huishoudelijk afval
afvoeren.
De door de E-80 gehanteerde technologie is in verschillende landen beschermd door patenten.
Voor het Verenigd Koninkrijk
r
s
Handleiding
ENGLISHENGLISH
Bedankt voor uw aankoop van de Roland E-80 Music Workstation. De E-80 is het meest complete arrangerinstrument
van de hele Roland-geschiedenis en bevat als dusdanig alle voordelen van een Roland-instrument: perfecte begeleidingen, hoogwaardige klanken, de mogelijkheid om het klankaanbod uit te breiden d.m.v. golfvormkaarten (SRX-serie), een
D Beam-controller, virtuele orgeldrawbars, een Vocal Harmonist, de Cover-functies van de unieke DisCover 5 van Roland, een gitaarmode… Er is gewoon teveel om het hier al allemaal op te noemen.
We hebben getracht de meeste beschikbare functies meteen toegankelijk te maken en de E-80 dus ook maar meteen
voorzien van een drukgevoelig kleurendisplay en een gebruikersinterface waarmee je snel wegwijs bent op de E-80.
Om de functies van de E-80 zo snel mogelijk te leren kennen en er jaren plezier aan te beleven leest u deze Handleiding
het best in z’n geheel door.
Om u niet onnodig te verwarren, gaan we in deze handleiding het woordje “knop” gebruiken, wanneer we verwijzen
naar de druktoetsen op het frontpaneel van de E-80. Op die manier weet u dat een “toets” alleen op het klavier kan
slaan.
Om plaats (en tijd) te besparen, gaan we het woordje “song” hanteren, wanneer we het hebben over Stand MIDI Files.
Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, “Belangrijke opmerkingen” op blz. 11 door. Daar vindt u namelijk belangrijke
tips en een opsomming van wat u wel en niet met de E-80 mag doen. Bewaar deze handleiding op een veilige plaats op,
omdat u ze later beslist nog eens nodig hebt.
zonder de schriftelijke toestemming van Roland Europe S.p.a verboden.
E-80
Music Workstation
Functies
Functies
Een bijzonder compleet arrangerinstrument
De E-80 is gewoon een fantastisch instrument met de
meest geavanceerde en beste klankopwekking die Roland ooit gemaakt heeft. Hij combineert de Virtual ToneWheel-technologie van Roland (afgeleid van onze succesvolle VK-serie) met een superieure interne klankbron
(afkomstig van de Fantom-X-serie) en biedt de mogelijkheid het klankarsenaal met behulp van één of twee
golfvormkaarten van de SRX-serie uit te breiden.
Nieuw interfaceconcept
Tijdens de ontwikkeling van de E-80 hebben we erop
gelet alle beschikbare functies snel en gemakkelijk
bereikbaar te maken. Via drukgevoelige kleurdisplay en
het indrukwekkende aantal knoppen op het frontpaneel
bereikt u de beschikbare functies in de regel meteen,
zodat er geen beroep wordt gedaan op ingewikkelde
menustructuren.
Parameters, die met elkaar verband houden, bevinden
zich in de regel op dezelfde of op z’n minst naburige
pagina’s, terwijl ze tevens veel sneller kunnen worden
ingesteld dan op oudere instrumenten.
Cover-functies en “Makeup Tools” voor Standard
MIDI Files en Styles
De orkestratie van Standard MIDI Files en Music Styles
kun je veranderen door gewoon een andere Song of
Style Cover-instelling te kiezen. Bovendien kunt u met
de MAKEUP TOOLS-parameters werken, die op instrumenten gebaseerd zijn en toelaten om je songs of
Styles te wijzigen zonder uren aan het editen van
afzonderlijke events te besteden.
Via vier programmeerbare MARK & JUMP-geheugens
kunt u zelfs de structuur van Standard MIDI Files wijzigen en op die manier nieuwe versies van eerder opgenomen materiaal maken.
“Adaptive Chord Voicing”-technologie
De Arranger van de E-80 heeft niet alleen een volledig
nieuwe structuur (met 4 begeleidingsniveaus, 4 intro’s
en 4 slotfrasen), maar berust tevens op een muzikalere
realtime-conversie van de door u gespeelde akkoorden.
De gepatenteerde ACV-technologie van Roland kan
namelijk Style-partijen transponeren en er op zie
manier voor zorgen, dat de strijkers, piano e.d. niet langer onnatuurlijk heen en weer springen.
Guitar-mode
De E-80 biedt een Guitar-mode waarmee je via het klavier bijzonder realistische elektrische en akoestische
gitaarpartijen kunt spelen. Die partijen kunnen samen
met de Arranger (live-gebruik) en voor de opname met
de 16--sequencer/recorder of Style Composer van de
E-80 worden gebruikt.
Indrukwekkend aantal effecten
De E-80 bevat talrijke effectprocessors voor alle parts
en secties. Zo zijn er drie aparte multi-effectprocessors
(MFX A~C) voor songs en Styles, die los staan van de
MFX van de Keyboard-parts. Bovendien heeft elke part
zijn eigen 3-bands equalizer. Zelfs de druminstrumenten van Standard MIDI Files en Music Styles (d.w.z. de
bas- en snaredrum, de HiHat, de toms enz.) beschikken
over een aparte toonregeling.
Viewer
De E-80 bevat een VIEWER-functie voor de weergave
van teksten (bv. liedjesteksten) of BMP-bestanden in
het interne display of op een extern scherm. Er is zelfs
een PAGE TURNER-functie, die door de “pagina’s” bladert of een heuse diashow van de aanwezige beelden
creëert.
2 aansluitingen voor golfvormborden van de
SRX-serie
Het klankarsenaal van de E-80 kan met twee golfvormborden van de SRX-serie worden uitgebreid (die borden
zijn oorspronkelijk bedoeld voor de synthesizers van de
Fantom-X-serie van Roland). Bepaalde borden bevatten
audiolussen (“grooves”), die automatisch met het songof Style-tempo gesynchroniseerd worden, zodat u de
sequencer- en Style-data met audio kunt opfleuren.
Versterking
De E-80 bevat het beste versterkingssysteem dat Roland ooit voor een arrangerkeyboard ontwikkeld heeft.
Bovendien beschikken de Keyboard- en Song/Style-secties over aparte “Mastering Tools”-effecten en een programmeerbare “Digital Bass Enhancer”-functie, zodat
de E-80 in elke situatie gewoon perfect moet klinken.
Met een handige schakelaar kunt u de interne luidsprekers bovendien uitschakelen, als u ze niet nodig hebt.
Professionele Vocal Harmonist
Nog zo’n ijzersterke functie van de E-80 is de Vocal
Harmonist, die uw zang van automatische harmoniestemmen voorziet, terwijl er bovendien een aantal
functies klaarstaan waarmee u uw stem (of die van
iemand anders) kunt veranderen.
Daarvoor moet u uiteraard een optionele (Roland
DR-10 of DR-20) microfoon op de E-80 aansluiten. U
kunt echter ook de signalen van andere bronnen (synthesizers e.d.) bewerken. Verder is er een EXTERNAL
AUDIO IN-part met eigen effectsectie waarmee u
externe signalen met line-niveau (afkomstig van een
module, een CD-speler e.d.) kunt bewerken.
De signalen van uw stem en/of de Vocal Harmonistpartijen kunnen hetzij via de MAIN OUTPUT-connectors,
hetzij direct naar één of twee bijkomende mixerkanalen
r
4
(of versterkers) worden uitgestuurd. In het tweede
geval moet u de VOCAL HARMONIST OUTPUT-connectors gebruiken.
Supersnelle recorder en uitgebreide 16-sporen
sequencer
De E-80 biedt twee functies voor het opnemen van
nieuw materiaal: een Recorder met een oersimpele
REC-START-STOP-bediening en een uitgebreide 16-sporen sequencer met editfuncties voor het bewerken van
sporen of afzonderlijke gegevens (microscoopfuncties).
Net zoals talrijke andere functies kan ook de Recorder
van de E-80 met de overige secties samenwerken: aan
elk User Program kunt u immers een song koppelen, u
kunt zorgen dat alle Standard MIDI Files automatisch
naar een toonaard worden getransponeerd die u prettig
vindt, de akkoorden van de afgespeelde songs worden
in het display getoond enz.
Finder-functies voor songs, Music Styles en User
Programs
De E-80 laat toe om met een bijna onbeperkt aantal
songs, Music Styles en User Programs (van het interne
geheugen, een geheugenkaart of een diskette) te werken. Hoewel er nog steeds voorgeprogrammeerde
Music Styles zijn, kunt u ook met “CUSTOM”-verwijzingen naar begeleidingen in het interne geheugen of op
een geheugenkaart werken en zelfs direct eender welke
“externe” Style laden. Dit snelle selectiesysteem is ook
voor Standard MIDI Files (songs) en User Programs
beschikbaar.
Dankzij een pientere Finder-database is er bijna geen
verschil meer tussen “interne” en “externe” data: alles
werkt pijlsnel.
E-80 Music Workstation
r
Functies
…en nog veel meer
Als we alle functies van de E-80 zouden opsommen,
zou deze inleiding nog tien pagina’s beslaan. Maar u
wilt natuurlijk aan de slag met uw nieuwe aanwinst.
Daarom willen we u vragen om deze handleiding volledig door te nemen. Aan het einde ervan zal u toegeven
dat de E-80 veel meer kan dan andere instrumenten.
Succes en veel plezier ermee!
Play List-functie
Via de Play List-functie van de E-80 kunt u de volgorde,
waarin u bepaalde songs wilt afspelen, op voorhand
vastleggen. Het voordeel van dergelijke “ketens” is dat u
tijdens uw optreden niets hoeft te doen voor het laden
van de benodigde songs.
Bovendien kunt u tijdens de weergave van één song al
de volgende voorbereiden (NEXT SONG-functie).
D Beam Controller
De E-80 is uitgerust met de erg populaire D-Beam-controller*, waarmee u de song- en Style-weergave kunt
beïnvloeden en bovendien toegang hebt tot DJ-functies
– gewoon door uw hand boven een onzichtbare infraroodstraal te bewegen. Natuurlijk is ook de BENDER/
MODULATION-hendel van de partij, terwijl u bovendien
optionele voetschakelaars en zelfs een zwelpedaal kunt
aansluiten.
(*De D Beam-technologie wordt in licentie van Interactive Light, Inc., vervaardigd)
5
E-80
Music Workstation
Veilig gebruik van dit product
Veilig gebruik van dit product
INSTRUCTIES VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTRISCHE SCHOKKEN EN VERWONDINGEN
VEILIG GEBRUIK VAN DIT APPARAAT
Over de en labelsOver de symbolen
WAARSCHUWING
Wijst de gebruiker op het risico op
WAARSCHUWING
LET OP!
dodelijke ongevallen of zware verwondingen als gevolg van een fout
gebruik van dit apparaat.
Het foute gebruik van dit apparaat kan
leiden tot verwondingen en of materi le
schade.
* "Materi le" schade heeft betrekking op
het beschadigen van het meubilair of
andere huishoudelijke voorwerpen
evenals huisdieren enz.
LET OP
Een driehoek maakt de gebruiker attent op belangrijke
instructies of waarschuwingen. De juiste betekenis van het
symbool wordt bepaald door de tekening in de driehoek. Het
links getoonde symbool wordt gebruikt voor algemene
waarschuwingen of om de aandacht te vestigen op gevaar.
Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die nooit
mogen worden uitgevoerd. Wat nooit mag worden gedaan
wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links
getoonde symbool wordt gebruikt om aan te geven dat het
toestel nooit uit elkaar mag worden gehaald.
Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die moeten
worden uitgevoerd. Wat er moet worden gedaan wordt
aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde
symbool betekent dat de stekker van het stroomsnoer van de
uitgang moet worden losgekoppeld.
HOUD ALTIJD HET VOLGENDE IN DE GATEN
WAARSCHUWINGWAARSCHUWING
• Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, de volgende
punten en de rest van deze handleiding door.
• Probeer nooit de E-80 zelf te herstellen of bepaalde
onderdelen te vervangen (tenzij dit in deze handleiding
uitdrukkelijk staat vermeld). Laat alle herstellingen en
onderhoudswerken over aan uw Roland-dealer, een
erkende herstellingsdienst of de distributeur (zie de
adressen op de “Informatie”-pagina).
• Draai of buig de stroomkabel niet teveel. Plaats er nooit
zware objecten op. Dit kan de kabel beschadigen, wat
defecten en een kortsluiting kan veroorzaken. Beschadigde kabels kunnen brand en schokgevaar veroorzaken!
• Dit instrument kan hetzij op zich, hetzij samen met een
externe versterker of hoofdtelefoon, voor een geluidsniveau zorgen dat tot gehoorverlies kan leiden. Werk nooit
langere tijd op een hoog volumeniveau of op een niveau
dat u onprettig vindt. Als u enig gehoorverlies of piepen
in de oren ervaart, dient u direct te stoppen met het
gebruik van het product en een oorarts te raadplegen.
• Zorg dat geen enkel voorwerp (bijv. ontvlambaar materiaal, munten, spelden) of vloeistoffen van welke soort dan
ook (bijv. water, frisdrank enz.) het product binnendringen.
• In gezinnen met kleine kinderen moeten de ouders de
kroost zo lang bij het bedienen van de E-80 helpen tot de
kinderen zelf weten wat ze wel en niet mogen doen.
• Sluit het netsnoer van de E-80 nooit aan op een stroomcircuit waar al talrijke andere apparaten op zijn aangesloten. Wees extra voorzichtig met het gebruik van verlengsnoeren – de totale hoeveelheid stroom die wordt
gebruikt door alle apparatuur, die u op het stopcontact
van het verlengsnoer hebt aangesloten, mag nooit het
stroomniveau (watt/ampères) van het verlengsnoer overschrijden. Overmatige lading kan het isolatiemateriaal
van de kabel doen verhitten en uiteindelijk doorsmelten.
• Vóór het gebruik van de E-80 in het buitenland neemt u
het best contact op met uw dealer om te zorgen dat u de
juiste voeding gebruikt (zie ook de adressen op de “Informatie”-pagina in deze handleiding).
• Zet de E-80 altijd op een goed verluchte plaats.
• Dit product mag uitsluitend op een KS-12 keyboardstand
van Roland worden geplaatst. Bij gebruik van een ander
model of merk kan het gebeuren dat het instrument valt
en verwondingen veroorzaakt.
• Let, bij het transport van het instrument, op de volgende
dingen. Houd het instrument stevig vast om verwondingen c.q. schade aan andere voorwerpen te voorkomen.
• Verbreek de aansluiting op het lichtnet.
• Verbreek de aansluiting op alle andere instrumenten.
• Verwijder de lessenaar.
• Schakel dit product altijd uit alvorens het schoon te
maken. Bovendien verbreekt u het best ook de aansluiting op het lichtnet.
• Als u ooit schroeven moet verwijderen, legt u ze het best
op een veilige plaats (buiten het bereik van kinderen). Zo
hoeft u ze later niet te zoeken en is het vrijwel onmogelijk dat kleine kinderen ze inslikken.
Lees naast “Veilig gebruik van dit product” op blz. 6 ook de volgende punten even door:
r
Voeding
• Sluit het instrument nooit aan op een stroomkring waarop ook apparaten,
die brom veroorzaken, zijn aangesloten (elektrische motoren, dimmersystemen enz.).
• Schakel zowel de E-80 als de overige instrumenten uit voordat u ze op
elkaar aansluit. Dit helpt u om storingen en/of schade aan speakers of
andere elementen te voorkomen.
• Hoewel het LC-display en de LEDs doven, wanneer u het product met zijn
POWER-schakelaar uitzet, betekent dit niet dat de verbinding met het
lichtnet helemaal is verbroken. Om de verbinding op het lichtnet volledig
te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben, ook de stekker uit
het stopcontact trekken. Het verdient dan ook aanbeveling een stopcontact te kiezen waar u gemakkelijk bij kunt c.q. een voorziening met een
schakelaar te hanteren.
Plaatsing
• Als u de E-80 te dicht bij een versterker of grote transformator plaatst, zou
er brom kunnen ontstaan. Om het probleem te verhelpen of op z’n minst
te verzachten zou u één van beide in voorkomend geval op een andere
plaats moeten zetten.
• Dit instrument kan de radio- of TV-ontvangst storen. Plaats het dus nooit
te dicht bij dergelijke ontvangers.
• Houd tijdens het hanteren van de diskdrive het volgende in de gaten: Zie
bovendien “Alvorens diskettes te gebruiken (werken met de drive)”.
• Plaats het product nooit in de buurt van sterke magnetische velden (bv.
luidsprekers).
• Zet de E-80 altijd op een stevig en vlak oppervlak.
• Verplaats het product nooit, wanneer de diskdrive aan het draaien is.
Vermijd bovendien zware schokken.
• Om problemen te voorkomen dient u de E-80 te beschermen tegen direct
zonlicht, hitte, vochtigheid en stof. Laat de E-80 nooit in de auto liggen als
deze in de zon staat.
• Om storingen te voorkomen mag u de E-80 nooit op vochtige plaatsen (bv.
in de regen, in een badkamer e.d.) gebruiken.
• Leg nooit zware voorwerpen op de toetsen. Dat kan er namelijk toe leiden
dat de betreffende toetsen na verloop van tijd niet meer werken.
Onderhoud
• Gebruik, voor het schoonmaken van de E-80, alleen een zachte, droge of
lichtjes bevochtigde doek. Om hardnekkig vuil te verwijderen gebruikt u
een neutraal reinigingsmiddel. Wrijf het instrument daarna droog met een
zachte doek.
• Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners want die kunnen de
behuizing beschadigen.
Herstellingen en uw data
• Houd er rekening mee dat alle data in het interne geheugen van het
instrument tijdens een herstelling gewist kunnen worden. In bepaalde
gevallen (met name wanneer het geheugen zelf beschadigd is) kunnen we
de eventueel gewiste data niet meer herstellen. Roland kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het verlies van uw data.
Andere voorzorgsmaatregelen
• Als gevolg van een defect aan de geheugenchips of een foute bediening
kan het gebeuren dat de inhoud van de geheugens verloren gaat.
• Behandel de knoppen, regelaars, aansluitingen enz. van de E-80 met de
nodige zorg. Hardhandig gebruik kan tot storingen leiden.
• Sla nooit op het display en oefen er geen grote druk op uit.
• Trek, voor het verbreken van eender welk soort aansluitingen, alleen aan
de stekker en nooit aan de daaraan vastzittende kabel. Zo vermijdt u een
kortsluiting of schade aan de interne elementen van de kabel.
• Tijdens het gebruik wordt de E-80 warm. Dit is volledig normaal.
• Denk eraan dat u het volume laat op de avond of ‘s ochtends best niet te
hard zet om geluidsoverlast bij de buren te voorkomen. Het best gebruikt u
op die momenten een hoofdtelefoon.
• Voor het transport van de E-80 gebruikt u het best de originele verpakking
of een speciaal hiervoor gemaakte koffer. U zou echter ook voor een
flightcase of koffer kunnen kiezen.
• Gebruik uitsluitend het vermelde zwelpedaal (EV-5, EV-7; optie). Bij
gebruik van andere zwelpedalen zou u de E-80 namelijk kunnen beschadigen.
Over het drukgevoelige display
• Plekken en ander vuil in het display verwijdert u het best met ethanol.
Voorkom echter dat deze vloeistof tussen de gummiring en de beschermlaag van het display terechtkomt. Gebruik nooit organische oplosmiddelen
of schoonmaakproducten. Maak het display alleen schoon met ethanol.
Alvorens diskettes te gebruiken (werken met de
drive)
• Plaats de E-80 op een stevig en vlak oppervlak waar het niet blootgesteld
staat aan trillingen. Als het instrument toch onder een hoek moet worden
geplaatst, moet dit binnen het toegestane bereik gebeuren: 2° opwaarts;
18° neerwaarts.
• Gebruik de E-80 nooit meteen nadat u hem van een bijzonder vochtige/
droge plaats naar een droge/vochtige plaats hebt gebracht. Snelle temperatuur- en vochtigheidsveranderingen kunnen namelijk voor condensatie
in de drive zorgen, en dat leidt tot schade aan de diskette c.q. aan de drive.
Wacht na het transport van het instrument een aantal uren alvorens het
te gebruiken.
• Schuif een diskette altijd voorzichtig, maar kordaat in de drive tot ze vastklikt. Om een diskette uit de drive te halen moet u op de EJECT-knop drukken. Haal een diskette nooit met geweld uit de drive.
• Probeer nooit de diskette uit de drive te halen, terwijl ze nog wordt gelezen (d.w.z. zolang de indicator van de drive oplicht). Anders beschadigt u
namelijk zowel de diskette zelf als de drive.
• Haal de diskette uit de drive alvorens het instrument in of uit te schakelen.
• Om schade aan de koppen van de drive te voorkomen moet u de diskette
altijd volledig horizontaal houden, terwijl u ze in de drive schuift (dus
nooit onder een hoek). Druk de diskette voorzichtig in de drive. Ga nooit
met geweld te werk.
• Om schade aan de drive te voorkomen mag u er alleen diskettes in steken.
Probeer nooit andere datadragers in de drive te schuiven. Zorg dat er geen
spelden, clips of andere voorwerpen in de drive terechtkomen.
Behandeling van diskettes
• Diskettes bevatten een plasticschijfje met een magnetische laag. Het
opslaan en lezen van data op/van een diskette vereist een microscopische
precisie. Houd daarom de volgende punten in de gaten:
• Raak nooit de magnetische laag van de diskette aan.
• Bewaar diskettes altijd op schone en stofvrije plaatsen.
• Stel een diskette nooit bloot aan extreme temperaturen (laat ze nooit
in een gesloten auto liggen waar de zon op staat). Aanbevolen temperatuur: 10°~50°C (50°~122°F).
• Stel een diskette nooit bloot aan krachtige magnetische velden. Leg ze
bv. nooit op een luidspreker.
11
E-80 Music Workstation
Belangrijke opmerkingen
• Diskettes zijn uitgerust met een “WRITE”-beschermingsnokje waarmee
u kunt voorkomen dat ze onvrijwillig worden overschreven. Het verdient aanbeveling dit nokje alleen in de WRITE-stand te zetten, wanneer u nieuwe data naar de floppy wilt wegschrijven.
Achterkant van de diskette
WRITE
(u kunt data wegschrijven)
Nokje
• Diskettes met belangrijke data beveiligt u het best altijd tegen ongewild
overschrijven (zet het nokje in de PROTECT-stand) alvorens ze in de
drive van een ander apparaat te stoppen.
• Kleef de sticker altijd volledig op de diskette. Doet u dat namelijk niet,
dan kan het gebeuren dat u de diskette op zekere dag niet meer uit de
drive kunt halen.
• Leg een diskette na gebruik weer in het doosje of de verpakking.
PROTECT
(u kunt geen data wegschrijven)
Opslag van de instellingen
• Als u dit product langere tijd niet inschakelt, wordt de geheugeninhoud
gewist, met als gevolg dat weer de fabrieksinstellingen worden opgeroepen. Om geen belangrijke data te verliezen archiveert u de interne instellingen daarom het best op regelmatige tijdstippen (zie blz. 234).
Alvorens geheugenkaarten te gebruiken
• Bepaalde geheugenkaarten zijn met een PROTECT-schakelaar uitgerust
waarmee u kunt voorkomen dat de opgeslagen data overschreven of
gewist worden. (De E-80 is eveneens van een dergelijke schakelaar voorzien.) Zolang de beveiliging actief is (“ON”), kunt u geen data naar de
betreffende diskette wegschrijven. Vergeet dus niet de beveiliging uit te
schakelen, wanneer u data wilt opslaan.
AanUit
• Op de kaartpoort van dit product kunt u CompactFlash- en SmartMedia™kaarten (3,3V) aansluiten. U zou echter ook voor een Microdrive-opslagmedium kunnen kiezen. (Voor SmartMedia™-kaarten hebt u een adapter
nodig.)
• Schuif de geheugenkaart volledig, maar voorzichtig, in de poort tot hij
vastklikt.
• Raak nooit de aansluitingen van de geheugenkaart aan. Voorkom bovendien dat de aansluitingen vuil worden.
• CompactFlash- en SmartMedia-kaarten (3,3V) bevatten precisieonderdelen. Behandel de kaarten met de nodige zorg en houd tevens het volgende
in de gaten.
• Om geheugenkaarten tegen statische ontladingen te beschermen moet
u alle statische elektriciteit uit uw lichaam afleiden alvorens een kaart
vast te pakken.
• Zorg dat de aansluitingen van de kaart nooit in aanraking komen met
metalen voorwerpen.
• Stel een geheugenkaart nooit bloot aan sterke trillingen en laat ze
nooit vallen.
• Laat een kaart nooit in de zon, een gesloten auto of op andere warme
c.q. koude plaatsen liggen (opslagtemperatuur: –25~85°C).
• Zorg dat uw geheugenkaarten nooit nat worden.
• Probeer nooit een kaart te openen of te modificeren.
r
• Haal de kaart nooit uit de slot en schakel het apparaat nooit uit, terwijl de
kaart nog wordt gelezen of wanneer er data naar worden weggeschreven.
Anders beschadigt u namelijk de data op de geheugenkaart c.q. de kaart
zelf.
• Om te voorkomen dat de data van een SmartMedia™-kaart worden overschreven, kunt u er een schrijfbeveiligings-sticker op kleven. Dan kunt u de
kaart echter niet meer formatteren. Om de kaart de formatteren of er data
naar weg te schrijven moet u die sticker weer verwijderen. Meer details
over de schrijfbeveiligings-sticker vindt u in de handleiding bij de geheugenkaart.
• Als u probeert om de kaart te formatteren c.q. er data naar weg te schrijven, terwijl ze beveiligd is, verschijnt een foutmelding. In dat geval moet u
hetzij een andere kaart gebruiken, hetzij de sticker verwijderen.
• Tijdens het inschakelen mag u geen geheugenkaart in de slot steken/verwijderen. Wacht dus tot de E-80 zijn interne data geactualiseerd heeft (tot
de boodschappen “Song database checking…” en “User Program database
checking…” verdwenen zijn).
• Schakel het instrument nooit in, zolang de geheugenkaart zich maar
gedeeltelijk in de slot bevindt. Anders beschadigt u namelijk de data in het
interne geheugen.
Geheugenkaarten die u met de E-80 kunt gebruiken
• De E-80 kan gewone CompactFlash- en SmartMedia-kaarten lezen. U kunt
dergelijke kaarten dus ook in een computerzaak of op plaatsen kopen waar
accessoires voor digitale camera’s e.d worden verkocht.
• Geheugenkaarten moeten aan de volgende voorwaarden voldoen.
• De E-80 kan alleen geheugenkaarten van de hierboven vermelde types
lezen.
Elektromagnetische stralen
• Elektromagnetische stralen kunnen de audiokwaliteit nadelig beïnvloeden.
Dergelijke storingen uiten zich in de weergave van een audiosignaal. Door
de elektromagnetische interferentie te verwijderen zorgt u dat ook de
weergave van het audiosignaal stopt.
Aansprakelijkheid en copyright
• Het opnemen, verdelen, de verkoop, het verhuur, opvoeren in het openbaar evenals het uitzenden, geheel of gedeeltelijk, van beschermde werken
(muzikale composities, video, optredens e.d.) zijn alleen mits de toestemming van de eigenaar(s) toegelaten.
• Gebruik dit product nooit voor doeleinden die het auteursrecht van derden
zouden kunnen schenden. Roland kan niet aansprakelijk worden gesteld
voor inbreuken op het auteursrecht van andere personen, zelfs al werd een
dergelijke inbreuk met behulp van dit instrument gepleegd.
• De Styles, Music Assistant-registraties, User Programs en andere muziekdata, die in dit instrument, op andere datadragers of langs elektronische
kanalen ter beschikking worden gesteld, zijn eigendom van Roland Europe
S.p.a. Het gebruik ervan is alleen toegestaan voor privé-toepassingen in
combinatie met producten van Roland Europe S.p.a.
Elk ander gebruik, het kopiëren en/of modificeren van deze data voor
andere doeleinden dan de hierboven vermelde zijn alleen toegestaan mits
een voorafgaande schriftelijke toestemming.
• SmartMedia is een handelsmerk van Toshiba Corp.
• CompactFlash en zijn handelsmerken van de SanDisk Corporation
en worden in licentie van de CompactFlash-vereniging gebruikt. Roland
Corporation is een erkende licentienemer van het CompactFlash™- en CFhandelsmerk.
• Alle in dit document vermelde productnamen zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van de betreffende eigenaars.
12
E-80 Music Workstation
1.Voorzieningen op de panelen
Frontpaneel
Opgelet: De meeste knoppen kunt u ingedrukt houden om naar de bijbehorende displaypagina te gaan.
r
Frontpaneel
A
POWER ON-knop
Druk op deze knop om de E-80 in en uit te schakelen. Om
de verbinding compleet te verbreken moet u, na de schakelaar gedeactiveerd te hebben, ook de stekker uit het
stopcontact trekken. Zie ook “In-/uitschakelen van de
E-80” op blz. 21.
B
MASTER VOLUME-regelaar
Met deze regelaar stelt u het algemene volume van de
E-80 (alle secties) in. De instelling van deze regelaar
bepaalt tevens het volume in een eventueel aangesloten
hoofdtelefoon.
C
BALANCE-regelaar
Met deze regelaar stelt u de balans in tussen de Arranger
of de songpartijen (“ACCOMP”) en de soloklanken (“KEYBOARD”).
D
EXT SOURCE-regelaar
Met deze regelaar kunt u het volume van een audiobron
(synthesizer, MP3-speler enz.) instellen, die u op de
EXTERNAL SOURCE-connectors aan de achterkant van de
E-80 hebt aangesloten.
E
STYLE-sectie
Met deze knoppen kunt u één van de twaalf Music Stylefamilies kiezen. De knop van de gekozen familie licht op.
F
D BEAM-knoppen
Met de knoppen eronder kunt u een andere functie aan
de D Beam-controller (
G
MARK JUMP-sectie
Met deze knoppen (
geprogrammeerde plaatsen binnen de huidige song
springen. Bovendien kunt u posities voor songs programmeren die er nog geen bevatten.
H
RECORDER-sectie
[PLAY¥LIST]
te roepen waar u een lijst van de af te spelen songs kunt
kiezen, bestaande lijsten kunt editen, nieuwe program-
-knop: Druk op deze knop om de pagina op
O
) toewijzen. Zie blz. 72.
[1]~[4]
) kunt naar één van de vier
meren enz. Als de indicator van deze knop oplicht, dienen
[|√], [º], [‰], [PLAY÷STOP¥®÷ª]
van de songweergave. Houd
wijl u op
teren.
[NEXT¥SONG]
ren, terwijl de eerder gekozen Standard MIDI File nog
wordt afgespeeld. Als de Recorder de weergave van de
nieuwe song automatisch moet starten, moet u op deze
knop drukken. Als de
deze knop voor het selecteren van de volgende song in
de gekozen lijst.
[MINUS¥ONE]
te schakelen die u zelf wilt spelen (of zingen). U kunt zelf
bepalen welke partij dan uitgeschakeld wordt (blz. 45).
[16-TRK¥SEQ.]
sequencer (MIDI-recorder) van de E-80. Deze sequencer
kan veel meer dan wat u misschien van uw vorige Roland-arranger kent (zie blz. 172).
[|√], [º], [‰], [PLAY÷STOP¥®÷ª]
u terug naar het begin van de huidige song, “spoelt” u
terug of vóór in stappen van één maat en start/stopt u
de weergave van de geselecteerde song.
Druk op de
nemen (zie blz. 60).
I
ASSIGN SW-sectie
Aan de
de gewenste functie toewijzen. Dat heeft het voordeel
dat u vaak benodigde functies, die u alleen via het functiemenu bereikt, direct kunt oproepen. De ASSIGN SWtoewijzingen maken deel uit van de instellingen die u in
een User Program kunt opslaan.
Zolang u geen andere toewijzing kiest, dienen ze voor
het activeren van de FADE IN- en FADE OUT-functie.
[MINUS¥ONE]
-knop: U kunt al een nieuwe song selecte-
-knop: Druk op deze knop om de partij uit
-knop: Met deze knop activeert u de
[REC¥∏]
[ASSIGN¥SW¥1]
drukt om de demomode te selec-
[PLAY¥LIST]
-knop om een nieuwe song op te
- en
voor het beïnvloeden
[PLAY¥LIST]
: Met deze knoppen keert
[ASSIGN¥SW¥2]
ingedrukt, ter-
-knop oplicht, dient
-knop kunt u
13
E-80 Music Workstation
Voorzieningen op de panelen
J
STYLE CONTROL-sectie
Met deze knoppen kiest u het gewenste Music Stylepatroon en start/stopt u de Style-weergave (zie blz. 25).
K
DISK & MEDIA-knop
Druk op deze knop om data van het interne geheugen,
een diskette of PCMCIA-kaart te laden c.q. ernaar weg te
schrijven. Bovendien vindt u hier functies voor het
bestandsbeheer, zoals het wissen van bestanden, het formatteren van floppies of kaarten enz. (blz. 225).
L
EFFECTS-knop
Met deze knop roept u een pagina op waar u de effecten
van de verschillende E-80-partijen kunt instellen. Druk
één keer op deze knop om de KEYBOARD-effecten te
selecteren en twee keer voor de STYLE & SONG-effecten.
M
LYRICS & SCORE-knop
Druk op deze knop om te zorgen dat de tekst van het
nummer in het display wordt getoond. Bovendien verschijnen dan de namen van de door de songpartijen
gespeelde akkoorden in het display. Deze laatste zijn
gegevens, die de E-80 tijdens de weergave berekent.
Deze functie kan zelfs de noten van de gekozen partij in
het display tonen. Met deze knop hebt u tevens toegang
tot de VIEWER-functie (zie blz. 56).
N
MUSIC ASSISTANT-knop
Met deze knop selecteert u de MUSIC ASSISTANT-mode
waarin u Music Style-registraties voor specifieke nummers kunt kiezen, die u wilt spelen. U kunt ook zelf Music
Assistant-registraties programmeren.
O
D Beam-controller
Met deze speelhulp kunt u de klankkleur van de
gespeelde noten en de songweergave beïnvloeden, maar
ook andere unieke effecten verkrijgen. Hiervoor hoeft u
uw hand maar boven de twee “ogen” van de D Beam te
bewegen (op/neer, links/rechts).
Met de D BEAM-knoppen
aan de D Beam-controller toewijzen. Zie blz. 72.
P
LCD CONTRAST-regelaar
Hiermee kunt u het contrast van het display wijzigen, als
u de informatie niet kunt lezen. Het display is drukgevoelig en moet dus altijd duidelijk leesbaar zijn (anders
weet u niet wat u aan het doen bent).
Opgelet: Soms duurt het even voordat het display op temperatuur komt. Daarom zou het kunnen dat u het contrast na
verloop van tijd nog eens moet veranderen.
Q
COVER-knop
Met deze knop hebt u toegang tot voorgeprogrammeerde instellingen voor het wijzigen van het song- of
Music Style-karakter. Druk er één of twee keer op om de
Song- of Style-mode te kiezen. Zie blz.44 en 86.
R
MAKEUP TOOLS-knop
Met deze knop kunt u de instellingen van de huidige
song of Music Style wijzigen, als de voorgeprogrammeerde Cover-instellingen niet het gewenste resultaat
opleveren. Zie blz. 140.
S
MENU-knop
Druk op deze knop om een menu met functies van de
E-80 op te roepen, die u misschien niet elke dag nodig
hebt.
T
EXIT-knop
Druk op deze knop om naar de vorige displaypagina of
de hoofdpagina van de E-80 terug te gaan.
F
kunt u een andere functie
r
14
U
VW
U
Toewijsbare regelaars
Deze regelaars kunt u als virtuele drawbars gebruiken
(als de
[HARMONIC¥BAR]
voetmaten boven de regelaars voor hun specifieke functie (blz. 33).
Opgelet: De HARMONIC BAR-functie is alleen voor de volgende parts beschikbaar: UP1, LW1 en MBS.
V
TYPE-knoppen
De TYPE-knoppen dienen voor het selecteren van parameters, die met de regelaars kunnen worden ingesteld
(stereopositie of volume, reverb- of chorusaandeel).
W
MODE-knoppen
Met deze vier knoppen kiest u de partgroep wier instellingen u wilt veranderen:
[STYLE]
(Arranger-parts),
[HARMONIC¥BAR]
-knop oplicht). Zie dan de
[SONG]
(Recorder-parts),
[PART]
(Keyboard-parts) en
.
X
E-80 Music Workstation
X
USER PROGRAM-sectie
Met deze knoppen kunt u het gewenste User Program
(registratiegeheugen) oproepen. Druk op de
om een pagina op te roepen waar u User Programs kunt
kiezen of de huidige instellingen in een User Program
kunt opslaan. U kunt ook het voorafgaande (
volgende (
knoppen samen in te drukken verlaat u de User Programmode weer.
Met de
daarna opgeroepen User Programs negeren (zie blz. 129).
[UP]
) User Program kiezen. Door deze twee
[HOLD]
-knop kunt u bepaalde instellingen van
r
Frontpaneel
[LIST]
[DOWN]
-knop
)/
Y
Y
DATA ENTRY-sectie
Met het wiel kunt u de momenteel in het display geselecteerde parameterwaarde instellen. Draai eraan om de
beschikbare instellingen te overlopen. U kunt er ook op
drukken om te zorgen dat een numeriek klavier in het
display verschijnt waarmee u dan waarden kunt invoeren.
Om de gekozen waarde in kleine stappen te wijzigen
drukt u op
verhoging). Met de
meter kiezen die u wilt editen (u kunt echter ook gewoon
op het betreffende displayveld drukken).
Zolang de hoofdpagina wordt afgebeeld, kunt u met het
[DATA÷ENTRY]
tempo instellen.
[DEC]
(waardevermindering) of
[ß][†][®][√]
-wiel en de
[DEC]/[INC]
[INC]
(waarde-
-knoppen kunt u de para-
-knoppen het
Z
Opgelet: De meeste knoppen kunt u ingedrukt houden om naar de bijbehorende displaypagina te gaan.
a
Z
FINDER-sectie
Druk op één van deze knoppen om songs (
Styles (
[STYLE]
) of User Programs (
interne geheugen, op een diskette of een geheugenkaart
te zoeken. Zie blz.42, 96 en 127.
a
TONE-sectie
Met de TONE-knoppen kunt u telkens één van de 16
interne klankfamilies kiezen. De benodigde klank binnen
die familie kiest u daarna via het display.
De
[SRX¥EXPANSION]
installatie van één of twee optionele golfvormkaarten in
de E-80. Eens u dat gedaan hebt, kunt u afwisselend de
eerste (“A”) en de tweede (“B”) kaart kiezen door deze
knop herhaaldelijk in te drukken.
Druk op de
Bar”-sectie te activeren en het geluid ervan met de toewijsbare regelaars (
drawbars.
[HARMONIC¥BAR]
-knop is alleen beschikbaar na de
-knop om de “Harmonic
U
) in te stellen. Die fungeren dan als
[SONG]
[USER¥PRG]
) in het
),
15
E-80 Music Workstation
Voorzieningen op de panelen
c
gfhij
b
TRANSPOSE-sectie
Met deze knoppen kunt u de E-80 in stappen van een
halve toon hoger (
dien kunt u bepalen welke partijen er dan precies worden
getransponeerd (blz. 66).
Als geen van beide knoppen oplicht, wordt geen enkele
partij getransponeerd.
c
EASY SETTING-sectie
Met deze knoppen kunt u de E-80 heel snel anders configureren:
mode),
(Guitar-mode van de E-80 kiezen, blz. 36) en
(toewijzen van een pianoklank aan het volledige klavier).
Zie ook blz. 64.
d
KBD MODE-sectie
Druk op de
hand verschillende klanken te bespelen (blz. 64). (U kunt
zelfs een tweede splitpunt gebruiken, zie blz. 99.)
Druk op de
ken aan het volledige klavier (d.w.z. zonder split) toe te
wijzen. Zie blz. 64.
e
VOCAL HARMONIST-sectie
Met de knoppen en regelaars van deze sectie bedient u
de “Vocal Harmonist”-functie. U kunt o.m. het volume
van de microfoon en de effectintensiteit voor de via de
Vocal Harmonist MIC INPUT-connector ontvangen signalen instellen. Zie blz. 46.
f
TEMPO-sectie
[METRONOME]
metronoom in en uit te schakelen.
Met de overige knoppen kunt u het tempo van de metronoom, de Arranger en de recorder/sequencer instellen.
[ARR]
[ORGAN]
[]
) of lager (
(gebruik van de Arranger in de SPLIT-
(de naam zegt het al),
[SPLIT]
-knop om met de linker- en rechter-
[WHOLE]
-knop om één of verschillende klan-
-knop: Druk op deze knop om de interne
[ƒ]
) transponeren. Boven-
dbe
[GUITAR]
[PIANO]
g
KEYBOARD PART-sectie
De TONE ASSIGN-knoppen dienen voor het kiezen van de
Keyboard-part waar u een andere klank aan wilt toewijzen blz. 29. “Keyboard-parts” zijn de parts die u zelf kunt
spelen. De E-80 bevat nog andere parts, die “automatisch” (door de Arranger of Recorder) worden bespeeld.
Met de PART ON/OFF-knoppen kunt u de gewenste Keyboard-parts in- en uitschakelen.
h
ONE TOUCH-sectie
Met deze knoppen kunt u het gewenste “One Touch”geheugen kiezen. Er zijn vier “One Touch”-geheugens per
Music Style. De geheugens hebben veel gemeen met de
User Programs, omdat ze voor het toewijzen van andere
klanken en effectinstellingen aan de Keyboard-parts en
voor tal van andere wijzigingen kunnen worden gebruikt.
Zie blz. 87.
i
TONE EFFECTS-sectie
Druk op de
Keyboard-parts toe te wijzen (blz. 111). (Deze processor
is tevens voor de D Beam- en MELODY INTELL-part
beschikbaar.)
Druk op de
om een tweede (en eventueel derde) stem aan uw solo’s
of melodieën toe te voegen (zie blz. 84).
j
V-LINK-knop
Druk op deze knop om de V-LINK-functies van de E-80
voor de afstandsbediening van videomateriaal te gebruiken. Hiervoor kunt u de speelhulpen, bepaalde knoppen
en de toetsen helemaal rechts op de E-80 gebruiken. Met
V-LINK-compatibele videoapparaten kunt u beeldmateriaal bij uw spel betrekken en op die manier ook de visuele
kant van uw optredens bepalen. Sluit de E-80 bv. aan op
een optionele DV-7PR of V-4 van Edirol om op het
gewenste moment andere filmpjes te starten & kiezen.
Bovendien kunt u met de speelhulpen, sommige knoppen en het hoogste octaaf van de E-80 de weergavesnelheid wijzigen, andere clips kiezen enz.
[MULTI¥FX]
[MELODY¥INTELLIGENCE]
-knop om nog een effect aan de
-knop (licht op)
r
16
lmkn
k
BENDER/MODULATION-hendel
Druk deze hendel naar de achterkant van de E-80 om de
noten van de actieve Keyboard-parts van modulatie te
voorzien. Schuif hem naar links of rechts om de toonhoogte van de actieve Keyboard-parts tijdelijk te verlagen of te verhogen. Voor de HARMONIC BAR-klanken en
de geluiden van de TONE
modulatie-as gebruiken voor het kiezen van de lage en
hoge Rotary-snelheid.
l
Diskdrive
Hier kunt u een 2DD- of 2HD-diskette insteken en er
Styles, Recorder-songs en MIDI Set naar wegschrijven.
Druk op de uitwerptoets om de diskette daarna weer uit
de drive te kunnen halen.
Opgelet: Verwijder de diskette nooit, terwijl de E-80 ze nog
leest, er data naar wegschrijft e.d. Anders beschadigt u namelijk de floppy en eventueel zelfs de kop binnenin de drive.
[ORGAN]
-familie kunt u de
E-80 Music Workstation
m
PHONES 1- & 2-connector
Hier kunt u twee stereo-hoofdtelefoons aansluiten (bij
voorkeur een Roland RH-25, RH-50, RH-200 of RH-300).
n
SPEAKER OFF-schakelaar
Met deze schakelaar kunt u de interne luidsprekers uitschakelen (in dat geval licht de indicator op). Dat kan
handig zijn, wanneer u de E-80 op een extern versterkingssysteem aansluit en de interne versterking niet
nodig hebt.
Door een hoofdtelefoon aan te sluiten bereikt u hetzelfde resultaat als met het activeren van
[SPEAKER¥OFF]
.
Frontpaneel
r
17
E-80 Music Workstation
Voorzieningen op de panelen
Achterpaneel
(linker kant)
ABCDEFGIH
A
FC7 PEDAL-connector
Hier kunt u een optionele FC-7 voetschakelaareenheid
aansluiten en voor het kiezen, starten, stoppen enz. van
Style-patronen gebruiken. De functies van deze voetschakelaareenheid kunt u zelf programmeren (ze gelden
dan voor de E-80 in z’n geheel).
B
PEDAL HOLD-connector
Een optionele DP-2, DP-6 of BOSS FS-5U voetschakelaar,
die u op deze connector aansluit, kan voor het aanhouden van de Keyboard-partnoten worden gebruikt. (Ook
de MELODY INTELL-part kunt u op deze manier laten
doorklinken.) Deze functie wordt ook wel “Sustain” of
“demper” genoemd.
C
PEDAL SWITCH-connector
Met een hier aangesloten DP-2, DP-6 of FS-5U voetschakelaar kunt u een functie naar keuze beïnvloeden.
D
PEDAL EXPRESSION-connector
Sluit hier een optioneel EV-5, EV-7 of BOSS FV-300L
zwelpedaal aan om er het volume van één of verschillende parts mee te kunnen instellen.
E
MIDI THRU/OUT/IN-connectors
Via deze connectors kunt u de E-80 op externe MIDIapparaten aansluiten, wat voor verschillende toepassingen handig is: ontvangst van muziekdata van een
externe sequencer, doorseinen van uw spel op het klavier
(en de commando’s van de afgespeelde songs) naar een
externe sequencer, gebruik van de E-80 als masterkeyboard enz.
Opgelet: De MIDI-functies van de E-80 vindt u in het Menu
(blz. 237). Vaak benodigde MIDI-instellingen kunnen als “MIDI
Sets” worden opgeslagen.
F
USB-poort
De USB-poort kunt u voor het archiveren van uw data en
de MIDI-communicatie met uw computer gebruiken.
G
PCMCIA-poort
Hier kunt u een geheugenkaart (PCMCIA, CompactFlash,
SmartMedia™ of Microdrive) aansluiten. Voor kaarten,
die geen PCMCIA-kaarten zijn, hebt u een adapter nodig
(die u in een computerzaak e.d. vindt). Zie ook de voorzorgsmaatregelen op blz. 12.
H
Beveiligingsschakelaar voor intern geheugen
Met deze schakelaar kunt u het interne vergrendelen ( )
of toegankelijk ( ) maken. Zie blz. 21.
I
VIDEO OUTPUT-connector
Verbind deze connector met de geschikte ingang van een
TV of monitor. In dat geval worden de liedjesteksten (van
songs die deze gegevens bevatten) en de berekende
akkoordinformatie (blz. 53) altijd op het externe scherm
getoond, zelfs al licht de
(wat dan betekent dat de liedjesteksten en akkoorden
niet in het display van de E-80 verschijnen). Ook de VIEWER-informatie (zie blz. 56) kan naar het externe scherm
worden doorgeseind.
Opgelet: Het signaalformaat (PAL of NTSC) kan via een MENUfunctie worden ingesteld.
[LYRICS&SCORE]
-knop niet op
(rechter kant)
JK LMN
J
METRONOME LEVEL-regelaar en OUT-aansluiting
De metronoomsignalen van de E-80 kunnen via de
METRONOME OUT-connector naar buiten worden
gestuurd. Op deze connector kunt u een hoofdtelefoon
(Roland RH-300, RH-200, RH-50 of RH-25) aansluiten.
Dat is bv. handig voor een drummer (die dan over een
“click track”) beschikt. Met de METRONOME
regelaar kunt u het volume van de hoofdtelefoon instellen.
K
EXTERNAL SOURCE/AUDIO IN L/R-connectors
Hier kunt u de audio-uitgangen van een externe signaalbron (CD/MP3-speler, synthesizer enz.) aansluiten. Als
dat apparaat 1/4”-uitgangen heeft, hebt u hetzij ver-
r
18
[LEVEL]
loopstekkers (1/4”‰ RCA/cinch), hetzij Roland PJ-1Mkabels nodig. Deze ingangen zijn alleen geschikt voor
signalen op line-niveau.
We praten hier over stereo-aansluitingen (met een linker
en rechter kanaal). Als u maar één kabel op “L” (of “R”)
aansluit, wordt het signaal ook alleen via het linker (of
-
rechter) kanaal weergegeven.
Het volume van de via deze connectors ontvangen sig-
nalen kunt u met de
L
VOCAL HARMONIST-sectie
[INPUT]
-schakelaar: Als u een microfoon op de INPUTconnector aansluit, moet u deze schakelaar op “MIC” zetten. Wilt u de “Vocal Harmonist”-functie voor andere
D
EXT SOURCE-regelaar instellen.
E-80 Music Workstation
r
Frontpaneel
signalen gebruiken (gitaar, externe synthesizers & modules, CDs, MDs enz.), dan moet u deze schakelaar op “LINE”
zetten.
Opgelet: De “LINE”-instelling werkt alleen voor elektrische en
basgitaren, als u een dergelijk instrument aansluit op een
effectpedaal of rack-effect (dat u op Bypass zet) en diens uitgang dan met de INPUT-connector verbindt.
INPUT-connector: Hier kunt u een optionele microfoon
(bv. een Roland DR-10 of DR-20) c.q. een andere signaalbron aansluiten wiens signaal u met de Vocal Harmonistfunctie van de E-80 wilt bewerken. Dit is een gecombineerde connector waarop u hetzij een symmetrische
XLR-, hetzij een asymmetrische 1/4”-jack kunt aansluiten. (Deze connector levert geen fantoomvoeding.)
Opgelet: De INPUT-aansluiting is mono.
M
OUTPUT MAIN R & L/MONO-connectors
Deze connectors moet u met een externe versterker, een
mengpaneel e.d. verbinden. Met een handige schakelaar
kunt u de interne luidsprekers van de E-80 uitschakelen,
als u ze niet nodig hebt. Zie
Opgelet: Als de versterker of het mengpaneel (nog) maar één
ingang heeft, moet u er de L/MONO-connector op aansluiten.
Het verdient echter aanbeveling om zo vaak mogelijk in stereo
te werken.
N
AC-connector
n
hierboven.
Hier moet u het bijgeleverde netsnoer aansluiten.
19
E-80 Music Workstation
Voorbereidingen en demosongs
2.Voorbereidingen en demosongs
Waarschijnlijk zit u al te popelen om eindelijk met uw E-80 aan de slag te gaan. Dat gaan we zo meteen doen. Maar we
moeten hem eerst aansluiten.
Aansluitingen
De E-80 bevat interne luidsprekers. U hoeft hem dus niet aan te sluiten op een externe versterker (bv. van de KC-serie van
Roland). U kunt tevens een optionele hoofdtelefoon (Roland RH-25, RH-50, RH-200 of RH-300 bv.) gebruiken.
Schakel zowel de E-80 als de externe apparaten uit alvorens ze op elkaar aan te sluiten of de aansluitingen (audio of
MIDI) weer te verbreken. Als u geen toegang hebt tot de geluidsinstallatie van de zaal waar u moet optreden, vraagt u
het best aan de plaatselijke geluidsman (of -vrouw) om het volume van de PA op de minimumwaarde te zetten.
Mengpaneel, keyboardversterker,
actieve luidsprekers enz.
Dynamische microfoon (kies “MIC”)
Andere signaalbron (kies “LINE”)
[Microfoon: DR-10 of DR-20]
*Sluit de microfoon via een asymmetrische 1/4”-monojack of een symmetrische XLR-stekker aan.
Zwelpedaal
(EV-5, EV-7)
Roland
Naar een stopcontact
MAIN
R, L/MONO
AC
VOCAL
HARMONIST
INPUT
CD/MP3-speler enz.
Stereo-hoofdtelefoon
EXTERNAL
SOURCE
METRONOME
EXPRESSION
OUT
PEDAL
PEDALPEDAL
SWITCH
HOLD
Voetschakelaars
(DP-2, DP-6 of
BOSS FS-5U)
Opgelet: Gebruik liefst een dynamische microfoon. U kunt echter ook een condensatormicrofoon gebruiken, als u die aansluit op een DI-box
(met voeding).
Opgelet: Met uitzondering van het netsnoer zijn alle bijkomende dingen in de afbeelding hierboven opties. Meer details hierover vindt u bij uw
Roland-dealer.
r
20
(RH-25, RH-50, RH-200 of RH-300)
Stereo-hoofdtelefoon
E-80 Music Workstation
In-/uitschakelen van de E-80
Na het aansluiten van de E-80 op de overige apparaten moet u als volgt tewerk gaan:
Bescherming van het interne geheugen
Na het uitpakken van de E-80 –en alvorens hem in te schakelen–
moet u de beveiliging van zijn interne geheugen uitschakelen om
intern data te kunnen opslaan.
• Schuif de schakelaar in de “ ”-stand om de geheugenbeveiliging te deactiveren.
(Om het interne geheugen later weer te vergrendelen moet u
de schakelaar in de “ ”-stand schuiven.)
Inschakelen van de E-80
(1) Sluit het netsnoer aan op de AC-connector en vervol-
gens op een stopcontact.
r
Frontpaneel
(2) Druk op de [POWER¥ON]-knop helemaal links op de
E-80 om hem in te schakelen.
(3) Als u de E-80 op een mengpaneel aangesloten hebt, moet u dat nu inschakelen.
(4) Schakel de versterker, de actieve luidsprekers of de keyboardversterker(s) in.
(5) Stel met de MASTER [VOLUME]-regelaar het uitgangs-
volume van de E-80 in.
VOLUME
Instellen van het displaycontrast
Na het inschakelen, of als de E-80 al een tijdje aan staat, is het
display eventueel nog maar nauwelijks af te lezen. Bovendien
beïnvloeden de hoek waaronder u naar het display kijkt en de
verlichting op de plaats waar u staat de leesbaarheid van het
display.
In dergelijke gevallen kunt u met de
links van het display het contrast instellen.
[LCD¥CONTRAST]
-regelaar
Uitschakelen van de E-80
(1) Schakel eerst alle externe apparaten uit.
(2) Druk op de [POWER≈ON]-knop achterop de E-80 om hem uit te schakelen.
Opgelet: Om de verbinding op het lichtnet volledig te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben, ook de stekker uit het stopcontact trekken.
Opgelet: Wacht minstens 2~3 seconden alvorens de E-80 opnieuw in te schakelen.
21
E-80 Music Workstation
Voorbereidingen en demosongs
Interactieve demo van de E-80
De E-80 bevat een interactieve demofunctie die u een indruk geeft van zijn belangrijkste functies. Die zou u meteen eens
moeten gebruiken. Omdat de demo zichzelf uitwijst, gaan we hier alleen tonen hoe hem in en uit te schakelen.
(1) Druk de [PLAY¥LIST]- en [MINUS¥ONE]-knop samen
in.
PLAY
NEXT
SONG
DEMO
MINUS
ONE
LIST
Het display verandert in:
(2) Druk, indien nodig, op het [LANGUAGE]-veld en
kies de taal voor deze interactieve demofunctie.
(5) Om de demo te stoppen en de demofunctie van de
E-80 weer te verlaten moet u op de RECORDER
[PLAY÷STOP¥®÷ª]- of de [EXIT]-knop drukken.
EXIT
(Druk op
selecteren. Dan verandert er niets aan de taalkeuze.)
(3) Druk op het veld waarmee u toegang hebt tot de
benodigde demofunctie.
Er zijn 12 klankdemo’s, 12 Style-demo’s, 1 demo van de
lyrics- en notatiefunctie en één Vocal Harmonist-demo.
(4) Hoort u de muziek maar nauwelijks, dan moet u
met de [VOLUME]-regelaar (helemaal links, in de
MASTER-sectie) een hoger volume instellen.
[CLOSE]
, als u deze pagina helemaal niet wilde
VOLUME
r
22
Over de hoofdpagina
Als u de demomode (of eender welke andere displaypagina)
verlaat c.q. zolang u geen enkele instelling van de E-80 wijzigt, ziet het display er ongeveer als volgt uit:
ABC
D
E
FF
De hier getoonde informatie wordt eerst en vooral
bepaald door de instellingen van de E-80, de geladen
data enz. De afbeelding geeft echter een goede indruk
van wat u op uw instrument ziet.
In tegenstelling tot eerdere arrangerinstrumenten van
Roland zijn bijna alle in het display getoonde gegevens
aan velden toegewezen waar u op kunt drukken om naar
een andere pagina te springen, een parameter te editen
of een parameter te selecteren.
Druk bv. op het
TING-pagina te gaan. Druk op
punt in te stellen.
De
[SONG]
gedragen zich dus ook anders: druk op één van deze
knoppen om de sectie te kiezen wier tempo moet worden weergegeven. (De tempowaarde kunt u met de
[√SLOW][FAST®]
weergave, met
om van de Style- naar de Song-mode te gaan, omdat dat
automatisch gebeurt – druk gewoon op de
[PLAY÷STOP¥®÷ª]
TEMPO-displayveld om naar de “ARRANGER SETTINGSARRANGER OPTIONS”-pagina te springen.
Opgelet: Zolang de hoofdpagina wordt afgebeeld, kunt u het
tempo tevens met het [DATA÷ENTRY]-wiel en de [DEC]/[INC]knoppen instellen.
A
-veld om naar de ARRANGER SET-
B
om een andere split-
- en
[STYLE]
-knoppen C zien er anders uit en
-knoppen en, na het stoppen van de
[TAP]
instellen.) U kunt ze niet gebruiken
- of
[START÷STOP]
-knop. Druk op het
G
H
E-80 Music Workstation
Met het SCALE TUNE-veld
waar u de stemming van de E-80-noten kunt wijzigen
(om bv. Arabische toonladders te gebruiken).
Met het TRANSPOSE-veld
displaypagina waar u één, verschillende of alle secties
kunt transponeren (naar gelang de op die pagina gekozen mode). Dit veld heeft dezelfde functie als de TRANSPOSE-knoppen.
Als de Guitar-mode van de E-80 actief is, ziet het display
er als volgt uit:
Druk op het
te gaan. Dit veld kan hetzij een elektrische, hetzij een
akoestische gitaar bevatten. Die slaat op het type instrument dat u gekozen hebt.
Dit veld heeft dezelfde functie als de EASY SETTING
[GUITAR]
Zoals u ziet, kunt u heel wat instellen zonder ook maar
één menu te openen.
Opgelet: Als de hoofdpagina niet automatisch wordt afgebeeld, kunt u ze oproepen door op de [EXIT]-knop te drukken.
I
-veld om naar de “GUITAR MODE”-pagina
-knoppen.
G
gaat u naar een pagina
H
tenslotte springt u naar de
r
Frontpaneel
I
Via de met D gemerkte velden springt u naar een
pagina waar u songs (SONG), Music Styles (STYLE) of
User Programs (USER PROG) kunt kiezen. Deze velden
hebben dezelfde functie als de gelijknamige knoppen van
de FINDER-sectie.
Via de OCTAVE-knopicoontjes
geselecteerde Keyboard-part (die door een rode pijl
wordt aangeduid) hoger en lager stemmen. Om een Keyboard-part te kiezen moet u op zijn TONE ASSIGN-knop
drukken.
De overige velden
board-part waar u een andere klank aan wilt toewijzen,
en het oproepen van de “TONE SELECT”-pagina. Ze hebben dezelfde functie als de (KEYBOARD PART) TONE
ASSIGN-knoppen.
F
dienen voor het kiezen van de Key-
E
kunt u de momenteel
23
E-80 Music Workstation
Eerste kennismaking
3.Eerste kennismaking
In dit hoofdstuk komen alleen de belangrijkste functies aan bod, die we stap voor stap gaan bekijken.
C
Recorder-sectie:
Hoe werkt het allemaal?
Uw E-80 is verschillende instrumenten in één. Voor het
spelen beschikt u namelijk over drie hoofdsecties.
A
Keyboard-parts:
Deze sectie bevat de parts die u via het klavier kunt aansturen – vandaar de benaming “Keyboard”. De E-80
bevat zeven Keyboard-parts, waarvan u er maximaal zes
tegelijk kunt bespelen: UP1, UP2, UP3, LW1, LW2 en MBS.
“UP” staat voor “Upper” en verwijst naar de rechter klavierhelft (als u met een split werkt). “LW” staat voor
“Lower” en slaat dus op de linker helft. “MBS” is de afkorting voor “Manual Bass”, d.w.z. een monofone baspart
wiens noten door de gespeelde akkoorden worden
bepaald.
Er is geen Manual Drum-part, omdat alle zonet vernoemde parts voor het spelen van een Drum Set kunnen
worden gebruikt. De zevende part, “MELODY INT”, is wat
computergebruikers “cross-platform” noemen: hij gaat
weliswaar door voor Keyboard-part, maar hij wordt
gedeeltelijk door de Arranger gestuurd. Zie “Melody
Intelligence” op blz. 84.
B
Arranger/Style-sectie:
Omdat die benaming op het frontpaneel wordt gehanteerd, nemen we ze gewoon over. De betreffende sectie
bevat namelijk een 16-sporen sequencer, een eenvoudig
te gebruiken MIDI-opnamefunctie en een bijzonder veelzijdige Standard MIDI File-player met heel wat functies
die u tijdens het spelen kunt gebruiken.
Linkerhand:
Arranger-sturing
De Arranger is uw bandje (of orkest). Hij speelt namelijk
de begeleiding (die we Music Style noemen). In zekere
zin werkt de Arranger zoals een drumcomputer: hij
speelt namelijk begeleidingspatronen.
In tegenstelling tot een drumcomputer kunt u echter
heel gemakkelijk het benodigde patroon kiezen. Zo hoeft
u de volgorde van de patronen niet op voorhand te programmeren. Bovendien speelt de Arranger niet alleen de
drums, maar ook een bas en melodische partijen. De
toonaard hiervan bepaalt u aan de hand van uw zelf
gespeelde akkoorden (meestal in de linker klavierhelft).
Met de Vocal Harmonist-functie kunt u ook zang en
zelfs koortjes aan uw muziek toevoegen (blz. 46).
Rechterhand: melodie
(Keyboard-parts)
r
24
Spelen met een automatische
begeleiding
Laten we beginnen met de automatische begeleidingsfunctie, die “Arranger” heet, maar in het display en op
het frontpaneel ook vaak “Style” wordt genoemd.
De Arranger is een “interactieve weergavesequencer” die
voor de begeleiding zorgt. De begeleidingen noemen we
“Music Styles” omdat ze telkens begeleidingspartijen voor
een bepaald muziekgenre (rock, pop, dance, wals enz.)
bevatten.
De Arranger laat toe de melodische begeleidingspartijen
(bas, piano, gitaar enz.) te transponeren door gewoon
andere akkoorden te spelen. In de regel doet u dit waarschijnlijk met uw linkerhand. Elke Music Style omvat verschillende patronen, zodat u kunt beginnen met een inleiding, vervolgens een simpele begeleiding kunt kiezen voor
de eerste strofe en een iets uitgebreidere voor de refreinen.
Met een “Ending”-patroon breit u tenslotte een mooi einde
aan uw stuk.
Laten we eerst naar de belangrijkste Arranger-functies
kijken:
(1) Sluit de E-80 aan en schakel hem in (zie blz.20 en
21).
(2) Druk op de EASY SETTING [ARR]-knop.
E-80 Music Workstation
Spelen met een automatische begeleiding
r
(5) Druk op de [MAIN]-knop (licht op).
STYLE CONTROL
INTROMAINEND/RITSTART
VARIATION
12 3 4
BASS
INVERSION
AUTO
FILL IN
SYNC
START
STOP
STOP
(6) Speel in de linker helft (links van de C-toets onder
USER PROGRAM [LIST] en [1]) een akkoord en druk
op de STYLE CONTROL [START÷STOP]-knop.
START
STOP
De
[START÷STOP]
-knop licht op en de Arranger speelt nu
een begeleiding van de gekozen Music Style (waarschijnlijk “Strummlin’Pop”).
Deze begeleiding weerklinkt in de toonaard van de noot
die u daarnet hebt gespeeld (“C”). De naam van het overeenkomstige akkoord wordt linksboven in het display
getoond:
ARR ORGAN
De indicator van de knop licht op en het klavier wordt in
twee helften verdeeld. In de linker helft kunt u akkoorden spelen. De rechter helft is voor het spelen van melodieën bedoeld.
(3) Als de SYNC [START]-knop oplicht (wat waarschijn-
lijk het geval is), moet u erop drukken om hem uit
te schakelen.
SYNC
START STOP
(4) Zet de [MASTER¥VOLUME]-regelaar op een aan-
vaardbare waarde (iets voorbij “1/4”).
Opgelet: Zie “Song/Arranger Start Priority” op blz. 246, als de
arrangerweergave nu niet start.
(7) Speel nu een ander akkoord in de linkerhelft.
Hetzelfde patroon wordt nu in een andere toonaard
gespeeld. U hoeft trouwens geen volledige akkoorden te
spelen:
• Voor majeurakkoorden volstaat één noot (bv. “C” voor Do
majeur, “A” voor La majeur enz.).
• Voor mineurakkoorden hoeft u alleen de grondnoot en
de derde toets rechts daarvan in te drukken.
VOLUME
25
E-80 Music Workstation
Eerste kennismaking
• Voor septiemakkoorden speelt u de grondnoot en de
tweede toets links daarvan.
C majeurC mineur
Alleen de toets die overeenkomt met
de naam van het gewenste akkoord.
C7
Grondnoot + tweede toets links daarvan
Opgelet: De functie voor dit “eenvingersysteem” heet “INTELLIGENT” (blz. 89). Op blz. 273 vindt u een overzicht van de
andere akkoorden die u met dit systeem kunt spelen (overmatig, verminderd enz.).
Momenteel hoort u het “MAIN 1”-patroon (de
en VARIATION
[1]
-knop lichten op). Dit is de simpele
Grondnoot + derde toets rechts
daarvan
[MAIN]
begeleidingsversie van de gekozen Style. Laten we nu de
begeleiding voor het refrein kiezen:
(8) Druk op de VARIATION [2]-knop (de [MAIN]- en [1]-
knop lichten op, terwijl [2] knippert).
STYLE CONTROL
INTROMAINEND/RITSTART
VARIATION
12 3 4
Aan het einde van het VARIATION
VARIATION
[2]
-knop op en speelt de Arranger een andere
BASS
INVERSION
AUTO
FILL IN
[1]
-patroon licht de
SYNC
START
STOP
STOP
begeleiding.
(9) Probeer nu ook de variaties 3 en 4 even uit.
(3) Druk op de [AUTO¥FILL¥IN]-knop (licht op).
STYLE CONTROL
INTROMAINEND/RITSTART
VARIATION
12 3 4
BASS
INVERSION
AUTO
FILL IN
SYNC
START
STOP
STOP
(4) Druk op een VARIATION [1]~[4]-knop om een ander
MAIN-patroon te kiezen.
De
[MAIN]
-knop en de gekozen VARIATION
[1]~[4]
-knop
knipperen.
Wat er nu gebeurt, hangt af van wanneer u op de knop
drukt:
-
• Als u op gelijk welke tel vóór de laatste tel van een maat
op deze knop drukt, duurt de Fill tot aan het einde van de huidige maat. Vervolgens wordt het nieuw gekozen
patroon afgespeeld (de
[MAIN]
- en de gekozen VARIA-
TION-knop lichten dan op).
• Als u op de laatste tel van een maat op deze knop drukt,
begint de Fill op de eerste tel van de volgende maat en duurt hij een volledige maat. Daarna wordt het nieuwe
patroon gekozen.
Druk u opnieuw op dezelfde cijferknop (
[1]~[4]
), dan
wordt er volgens de zojuist vernoemde regels een overgang gespeeld. Aan het einde daarvan keert de Arranger
echter terug naar het patroon dat u daarvóór al
gebruikte.
(5) Schakel de [AUTO¥FILL¥IN]-knop uit als de keuze van
een nieuw patroon niet meer door een Fill-In moet
worden voorafgegaan.
Opgelet: U kunt de lengte van een Fill-In ook halveren. Zie
“Half Bar on Fill In/Main” op blz. 71, 75 en 78.
Professionele overgangen: Fill In
Tot nu toe hebben we alleen met de belangrijkste begeleidingspatronen gewerkt (d.w.z. de frasen, die zo lang worden herhaald tot u de Arranger stopt).
De verschillende variaties kunt u gebruiken voor de strofen
(1), tweede strofen (2), refreinen (3 & 4) en andere songdelen. Om een dergelijk patroon te kiezen hoeft u maar de
knoppen VARIATION
[1]~[4]
te gebruiken. Dat zorgt voor
plotse veranderingen van de begeleiding, terwijl “echte”
muzikanten een nieuw deel in de regel “aankondigen”
d.m.v. een roffel in de drums en andere variaties van de
begeleiding.
Op de E-80 zorgt u op de volgende manier voor dergelijke
overgangen:
(1) Start de weergave van het MAIN [1]-patroon (zie
hierboven).
(2) Speel in de linker klavierhelft een akkoord.
r
Intro & Ending
Nu we ook de overgangen onder de knie hebben, vraagt u
zich misschien af hoe je met een professionele inleiding
begint en op een stijlvolle manier eindigt. Hiervoor beschikt
u over een
Terwijl de MAIN-patronen zo vaak herhaald worden tot u
een ander patroon kiest of de Arranger stopt, worden FillIns (zie hierboven), Intro’s en Endings maar één keer
gespeeld.
Zodra het INTRO-patroon afgelopen is, vervolgt de Arranger automatisch met het MAIN
gelang welke knop knippert). Aan het einde van het
Ending-patroon stopt de Arranger daarentegen.
(1) Stop de Arranger-weergave door op de
[START÷STOP]-knop te drukken (hij dooft).
(2) Speel in de linker klavierhelft een akkoord om de
toonaard van het Intro-patroon te bepalen.
[INTRO]
- en
[END/RIT]
-knop.
[1]~[4]
-patroon (naar
26
E-80 Music Workstation
r
Spelen met een automatische begeleiding
(3) Druk op de [INTRO]- en de cijferknop ([1]~[4]) van
het Intro-patroon dat u wilt horen.
STYLE CONTROL
INTROMAINEND/RITSTART
VARIATION
12 3 4
BASS
INVERSION
AUTO
FILL IN
SYNC
START
STOP
STOP
(4) Druk op de [START÷STOP]-knop om de Arranger-
weergave te starten.
De Arranger speelt nu de inleiding van de gekozen Music
Style. Het “MEASURE”-veld op de hoofdpagina telt nu
achteruit (“–4”, “–3” enz.) om de duur van de Intro aan te
geven. Indien gewenst, kunt u nu ook de andere drie
Intro-patronen uitproberen door op
[INTRO]
en
[1]~[4]
drukken. Het cijfer verwijst naar de complexiteit van de
begeleiding.
Opgelet: Speel tijdens de Intro-weergave geen noten. De
meeste Intro’s bevatten namelijk al akkoordwissels die u door
uw eigen akkoorden grondig in de war zou kunnen sturen.
Tijdens de Arranger-weergave knippert de
[START÷STOP]-knop rood op de eerste tel en groen
op de overige tellen van de maat om het tempo aan
te duiden. Zolang de Arranger gestopt is, zorgt de
[METRONOME]-knop voor deze optische indicatie
(hij knippert echter alleen in het rood). Zie “Flashing
Metronome” op blz. 247 voor het uitschakelen van
die indicatie.
te
[END÷RIT]
-knop geen cijferknop
[1]~[4]
indrukt, kiest de
Arranger automatisch de ENDING-frase met hetzelfde
nummer als de tot dan toe gebruikte MAIN-frase.
Opgelet: Ook hier is het slimmer om tijdens de Ending-frase
geen akkoorden te spelen.
Opgelet: Zie “Bijkomende Arranger/Style-functies” op blz. 82
voor bijkomende Arranger-functies.
Opgelet: Patronen kunt u ook via de Aftertouch-functie kiezen. Zie blz. 83.
Music Styles kiezen
Tot nu toe hebben we maar één Music Style gebruikt (en
wel degene die tijdens het inschakelen automatisch wordt
gekozen). Ziehier hoe u andere Music Styles kiest:
(1) Druk op een STYLE-knop om een Music Style-fami-
lie te kiezen.
STYLE
LIVE
8 BEAT 16 BEATROCK
BALL
ROOM
JAZZ
BLUES
BAND
50's & 60's
BOSSA
SAMBA
De indicator van die knop licht op en het display ziet er
als volgt uit:
DISCO
DANCE
CONTEMP
LATINWORLD
(5) Druk op één van de VARIATION [1]~[4]-knoppen om
het patroon te kiezen dat na afloop van de Intro
moet worden gespeeld (de betreffende knop knippert).
Door nu al op
[MAIN]
te drukken zorgt u dat het Intropatroon aan het begin van de eerstkomende maat (dus
waarschijnlijk vóór het officiële) einde overgaat in iets
anders.
(6) Wacht tot het gekozen MAIN-patroon begonnen is
en druk dan op de [END/RIT]-knop.
STYLE CONTROL
INTROMAINEND/RITSTART
VARIATION
12 3 4
BASS
INVERSION
AUTO
FILL IN
SYNC
START
STOP
STOP
Aan het einde van de huidige patrooncyclus speelt de
Arranger het Ending-patroon af en stopt daarna. Tijdens
de weergave van het Ending-patroon telt het
“MEASURE”-veld op de hoofdpagina achteruit (“–4”, “–3”
enz.) om de duur van het patroon aan te geven.
Ook hier kunt u weer kiezen uit vier verschillende
Ending-frasen. Als u na het inschakelen van de
Het display toont 10 Music Styles van de zonet opgeroepen familie. Als de naam van de gewenste Style niet
afgebeeld wordt…
(2) Kies met de [PAGE¥1]~[PAGE¥5]-knoppen een
andere pagina.
Het aantal pagina’s verschilt naar gelang de gekozen
familie. Bepaalde families bevatten maar één pagina,
andere daarentegen twee, drie, vier of vijf.
(3) Druk op het veld van de Style die u wilt gebruiken.
27
E-80 Music Workstation
Eerste kennismaking
Als de Arranger aan het draaien is, terwijl u een andere
Style kiest, begint de nieuwe Style vanaf de eerstvolgende maat.
(4) Druk op de [EXIT]-knop om terug te gaan naar de
hoofdpagina.
Werken met de Keyboard-parts
Uw E-80 biedt zes “parts” waarmee u verschillende
klanken via het klavier kunt spelen. Die noemen we de
“Keyboard-parts”. Laten we nu een melodie bij de begeleiding spelen.
EXIT
Tempo instellen
Als de begeleiding te snel (of te traag) speelt, kunt u het
tempo van de Music Style wijzigen:
√
SLOWFAST
DEFAULT
(1) Druk op [ôSLOW] om het tempo in stappen van
één eenheid te verlagen.
(2) Druk op [FAST¥®] om het tempo in stappen van één
eenheid op te voeren.
Op de meeste pagina’s, waar het tempo niet wordt afgebeeld, verschijnt nu even het volgende venster om de
ingestelde waarde te bevestigen:
®
Spelen met een Upper- en/of Lower-part
Tijdens het inschakelen wordt de UP1-part automatisch
geactiveerd en aan het volledige klavier toegewezen. Dat
komt, omdat de E-80 in de EASY SETTING “PIANO”-mode
opstart. De KBD MODE
(1) Druk op de PART ON/OFF [UP1]-knop, als hij niet
oplicht.
MBS LW 2 LW 1
(2) Speel een paar noten op het klavier.
De klank van de UP1-part is aan het volledige klavier
toegewezen. Wilt u hem alleen via de rechter helft
bespelen, dan moet u op de KBD MODE
drukken.
[WHOLE]
KEYBOARD PART
-knop licht eveneens op.
TONE ASSIGN
UP 3 UP 2 UP 1
PART ON/OFF
[SPLIT]
-knop
U zou ook verschillende keren –in de maat van het
gewenste tempo– op de
[TAP]
-knop kunnen drukken.
Het nieuwe tempo verschijnt rechtsboven in het display:
De
[METRONOME]
-knop knippert rood om de eerste tel
van elke maat aan te geven (zolang de Arranger niet
loopt). Zie “Flashing Metronome” op blz. 247 voor het
uitschakelen van die indicatie.
Tijdens de Arranger-weergave knippert de
[START÷STOP]
-knop rood op de eerste en groen op de
overige tellen van de maat.
(3) Om daarna weer het voorgeprogrammeerde tempo
te kiezen moet u [ôSLOW] ingedrukt houden en
tegelijk op [FAST¥®] drukken:
SPLIT
(3) Stel met de MASTER [VOLUME]-regelaar het uit-
gangsvolume van de E-80 in.
VOLUME
(4) Met de [BALANCE]-regelaar bepaalt u de balans
tussen de begeleiding en de door uzelf gespeelde
partijen.
BALANCE
ACCOMPKEYBOARD
r
28
E-80 Music Workstation
Werken met de Keyboard-parts
r
Draai hem naar “KEYBOARD”, als uw zelf gespeelde
noten te stil zijn. Draai hem naar “ACCOMP”, als uw spel
wat hard is t.o.v. de Arranger (of song).
Opgelet: Zie blz. 106 voor het instellen van de onderlinge
balans tussen de Keyboard-parts.
(5) Druk op de PART ON/OFF-knop van andere Key-
board-parts die u misschien wilt toevoegen
(“layer”).
Alterneren tussen klanken
De E-80 laat toe verschillende klanken tegelijk te spelen
door meerdere Keyboard-parts in te schakelen. Andere
parts worden door de Arranger/Music Styles gespeeld en
heten bijgevolg Style-parts. En dan zijn er nog de parts die
door de Recorder worden aangestuurd – de Song-parts.
De Keyboard-parts kunt u hetzij samen of voor het alterneren tussen verschillende klanken gebruiken.
Kies met de PART ON/OFF-knoppen de part(s), die u wilt
bespelen.
U kunt verschillende klanken tegelijk (wat we een “layer”
noemen) of via aparte klavierzones (“split”) bespelen. Er is
zelfs een dynamische splitfunctie (zie blz. 99). Hierna vindt
u een voorstelling van de Keyboard-parts.
(Zie blz. 82 voor de Style-parts.)
• UP1 (Upper1): Upper1 is meestal de belangrijkste
solopart (en wordt in de Piano-mode automatisch geactiveerd).
• UP2: De Upper2-part kan dienen als bijkomende solopartij naast Upper1 – of als een alternatieve melodieklank. Hij biedt twee stemmingsparameters (“Coarse” en
“Fine”) die Upper1 niet heeft.
• UP3: De Upper3-part is nog een solopart, die u desgewenst samen met UP1 en UP2 kunt gebruiken. U kunt
hem echter ook via een aparte klavierzone (zie blz. 99)
bespelen.
• LW1 en LW2: De Lower1- en Lower2-part kunt u hetzij
op dezelfde manier gebruiken als de UP-parts (in de
WHOLE-mode) of via de linker klavierhelft bespelen (in
de SPLIT-mode).
• MBS: In de WHOLE-mode is ook de MBS-part een “doodgewone” part. In de SPLIT-mode verzorgt hij echter een
semi-automatische baslijn, zolang minstens één van de
twee LW-parts actief is. Als geen LW-knop oplicht,
gedraagt hij zich zoals een gewone Keyboard-part.
Opgelet: Alle Keyboard-parts kunnen voor het spelen van
drumpartijen worden gebruikt. In tegenstelling tot eerdere
Roland-keyboards heeft de E-80 namelijk geen “Manual
Drums”-part meer.
• MELODY INTELL (Melody Intelligence): Deze part wordt
door de Arranger aangestuurd en speelt automatisch
harmonieën. Die worden bij de melodie gevoegd, die u
met de UP1-part speelt. Die part kunt u niet zelf aansturen. Dat verklaart meteen waarom de knop van die part
zich niet in de KEYBOARD PART-sectie bevindt (hij maakt
deel uit van de TONE EFFECTS-sectie). Er zijn 18 verschillende harmonietypes (blz. 84).
Klanken kiezen voor de Keyboard-parts
■One Touch
Tijdens het werken met de Arranger is de eenvoudigste
manier om geschikte klanken voor de Keyboard-parts te
kiezen het gebruik van de ONE TOUCH-functie. De “One
Touch”-geheugens zijn eigenlijk kleine User Programs.
Zie blz. 87 voor meer details.
(1) Druk op de gewenste ONE TOUCH-knop.
1
Er zijn vier “One Touch”-geheugens per Music Style. De
instellingen ervan maken deel uit van de Style-data en
kunnen dan ook snel naar andere E-80’s worden overgeheveld door de Style-bestanden gewoon te kopiëren.
Opgelet: De meeste “One Touch”-geheugens activeren de
SYNC START-functie. Als u niet wilt dat de Arranger begint,
zodra u een noot of akkoord speelt, moet u de [SYNC¥START]knop uitschakelen.
(2) Kies een Style (blz. 27) en start de Arranger-weer-
gave door op de [START÷STOP]-knop te drukken.
Speel een melodie bij de begeleiding. U zal merken dat de
klanken van alle Keyboard-parts perfect bij de sfeer van
de Style aansluiten.
(3) Kies een andere Style en speel opnieuw een solo.
De actieve Keyboard-part (waarschijnlijk UP1) hanteert
nu een andere klank (zelfs uitgeschakelde Keyboardparts kiezen een andere klank).
(4) Druk op een andere ONE TOUCH-knop om die regi-
stratie te gebruiken.
(5) Druk opnieuw op dezelfde knop, als u de “One
Touch”-instellingen niet meer nodig hebt.
■Met de hand klanken kiezen
De E-80 bevat 1100 “Tones” (oftewel klanken) en 54 Drum
Sets.
(1) Kies de part waar u een andere klank of Drum Set
aan wilt toewijzen:
• Druk op de TONE ASSIGN-knop van de gewenste part
(moet oplichten).
KEYBOARD PART
TONE ASSIGN
MBS LW 2 LW 1
—of—
UP 3 UP 2 UP 1
PART ON/OFF
29
E-80 Music Workstation
Eerste kennismaking
• Druk, op de hoofdpagina, op de regel van de part waar u
een andere klank aan wilt toewijzen.
In dat geval springt de E-80 meteen naar de TONEpagina van de momenteel gehanteerde klank.
De rode pijl duidt de part aan waar u een andere klank
aan kunt toewijzen (de TONE ASSIGN-knop licht eveneens op).
Opgelet: U kunt zelfs aan momenteel uitgeschakelde Keyboard-parts andere klanken toewijzen. Op die manier kunt u de
volgende klank al voorbereiden, terwijl u nog een andere Keyboard-part gebruikt.
(2) Druk op een TONE-knop om een familie en de
“beste” klank daarvan te kiezen (de betreffende
klank wordt nu al gekozen).
Zie blz. 33 voor de
voor de
[SRX¥EXPANSION¥A÷B]
Het display beeldt nu een lijst van de binnen deze familie
beschikbare klanken af:
[HARMONIC¥BAR]
-knop.
-klanken en blz. 32
(4) Als u nog steeds niet gelukkig bent met de gekozen
klank, kunt u met de velden [PAGE¥1]~[PAGE¥5] en
[˚] een andere pagina kiezen (indien beschikbaar).
Het
[˚]
-veld verschijnt alleen, als er meer dan vijf
pagina’s zijn. Andere klankfamilies bevatten minder dan
vijf pagina’s. Het aantal pagina’s verschilt naar gelang de
gekozen familie.
(5) Druk op het veld van de gewenste klank.
(6) Druk op de [EXIT]-knop om terug te gaan naar de
hoofdpagina.
EXIT
Als u deze TONE-familie later opnieuw kiest, springt de
E-80 automatisch naar de pagina waar zich de laatst
gekozen klank bevindt (en roept hem meteen op).
Over de klanken van de E-80
Probeer de klanken zorgvuldig uit door afwisselend hard
en zacht aan te slaan. U zal versteld staan van de rijke
nuances die u daarmee bereikt. (Op blz. 68 vindt u meer
details over de aanslaggevoeligheid.)
Zo is er bv. een “JazzScat”-klank (VOCAL-familie), met
drie dynamiekniveaus waarmee u “doe”, “bap” of “dauw”
kunt spelen door de toetsen harder of zachter aan te
slaan. Voor talrijke gitaarklanken zijn er dan weer hammer-on/bedinggeluiden die u via de maximale aanslag
kunt aansturen.
Bovendien kunt u, door het klavier (met de OCTAVEparameter) naar het laagste octaaf te transponeren,
soms typische “bijgeluiden” spelen (het schuiven van de
vingers over gitaarsnaren, het kloppen op de klankkast
van de gitaar enz.)
Items met een
naast de naam zijn klanken, die zich op het golfvormbord
van de SRX-serie bevinden (als uw instrument een dergelijk bord bevat). Die klanken worden automatisch aan
de juiste families toegewezen (en bevinden zich meestal
op de laatste pagina van de betreffende familie).
(3) Druk op het veld van de gewenste klank. Als u die
niet vindt passen, drukt u op een ander veld.
De laatste klank, die u in elke familie kiest, wordt tijdelijk
onthouden en telkens gekozen, wanneer u op de betreffende TONE-knop drukt. (Die keuze kunt u echter wijzigen door gewoon op een ander veld te drukken.)
[EXP¥A]
- of
[EXP¥B]
-vermelding rechts
r
30
■Keuze van het klankensysteem (Sound Set Mode)
De Roland-ingenieurs hadden zoiets van “misschien
worden de gebruikers aanvankelijk overdonderd door het
aantal klanken per TONE-familie”. Daarom toont de E-80
niet alle klanken, wanneer u hem voor het eerst inschakelt. Deze “beperkte” displaymode heet “BEST SELECTION”. In die mode kunt u alleen de “nieuwe” klanken
selecteren.
Misschien hebt u echter af en toe “oudere” klanken (van
de G- en VA-serie) nodig. Dan moet u “EXTENDED” kiezen:
(1) Druk op de [MENU]-knop.
MENU
Loading...
+ 254 hidden pages
You need points to download manuals.
1 point = 1 manual.
You can buy points or you can get point for every manual you upload.