Roland E-60, E-50 User Manual [nl]

r®

Handleiding

WAARSCHUWING

This equipment has been tested and found to comply with the limits for a Class B digital device, pursuant to Part 15 of the FCC Rules. These limits are designed to provide reasonable protection against harmful interference in a residential installation. This equipment generates, uses, and can radiate radio frequency energy and, if not installed and used in accordance with the instructions, may cause harmful interference to radio communications. However, there is no guarantee that interference will not occur in a particular installation. If this equipment does cause harmful interference to radio or television reception, which can be determined by turning the equipment off and on, the user is encouraged to try to correct the interference by one or more of the following measures:

– Reorient or relocate the receiving antenna. – Increase the separation between the equipment and receiver. – Connect the equipment into an outlet on a circuit different from that to which the receiver is connected. – Consult the dealer or an experienced radio/TV technician for help.

This device complies with Part 15 of the FCC Rules. Operation is subject to the following two conditions: (1) This device may not cause harmful interference, and (2) This device must accept any interference received, including interference that may cause undesired operation.

Unauthorized changes or modification to this system can void the users authority to operate this equipment. This equipment requires shielded interface cables in order to meet FCC class B Limit.

– Om het risico op brand of elektrocutie te voorkomen mag u dit apparaat nooit blootstellen aan vochtigheid of regen.

For EU Countries

This product complies with the requirements of European Directive EMC 89/336/EEC.

Dieses Produkt entspricht der europäischen Richtlinie EMC 89/336/EEC.

Ce produit est conforme aux exigences de la directive européenne EMC 89/336/EEC.

Questo prodotto è conforme alle esigenze della direttiva europea EMC 89/336/EEC.

Este producto cumple con la directrice EMC 89/336/EEC de la CE.

Dit product beantwoordt aan de richtlijn EMC 89/336/EEC van de Europese Unie.

For the USA

FEDERAL COMMUNICATIONS COMMISSION

RADIO FREQUENCY INTERFERENCE STATEMENT

For Canada

NOTICE

This Class B digital apparatus meets all requirements of the Canadian Interference-Causing Equipment Regulations.

AVIS

Cet appareil numérique de la classe B respecte toutes les exigences du Règlement sur le matériel brouilleur du Canada.

For the U.K.

IMPORTANT: THE WIRES IN THIS MAINS LEAD ARE COLOURED IN ACCORDANCE WITH THE FOLLOWING CODE.

BLUE: BROWN:

As the colours of the wires in the mains lead of this apparatus may not correspond with the coloured markings identifying the terminals in your plug, proceed as follows: The wire which is coloured BLUE must be connected to the terminal which is marked with the letter N or coloured BLACK. The wire which is coloured BROWN must be connected to the terminal which is marked with the letter L or coloured RED. Under no circumstances must either of the above wires be connected to the earth terminal of a three pin plug.

Lever dit product in bij een lokaal afvalverzamelpunt. NIET met normaal huishoudelijk afval afvoeren.

NEUTRAL LIVE

De door de E-60/E-50 gehanteerde technologie is in verschillende landen beschermd door patenten.

Handleiding

ENGLISH ENGLISH

Bedankt voor uw aankoop van de Roland E-60/E-50 Music Workstation. De E-60/E-50 biedt alle voordelen van een Roland-instrument: perfecte begeleidingen, hoogwaardige klanken, een D Beam-controller (E-60), professionele effecten, de Cover-functies van de gevierde G-70, een Guitar-mode… Er is gewoon teveel om het hier al allemaal op te noemen.

We hebben getracht de meeste beschikbare functies meteen toegankelijk te maken en de E-60/E-50 dus voorzien van een drukgevoelig display (met 16 grijswaarden) en een gebruikersinterface waarmee je snel wegwijs bent op de E-60/ E-50.

Om de functies van de E-60/E-50 zo snel mogelijk te leren kennen en er jaren plezier aan te beleven leest u deze Handleiding het best in z’n geheel door.

Om u niet onnodig te verwarren, gaan we in deze handleiding het woordje “knop” gebruiken, wanneer we verwijzen naar de druktoetsen op het frontpaneel van de E-60/E-50. Op die manier weet u dat een “toets” alleen op het klavier kan slaan.

Om plaats (en tijd) te besparen, gaan we het woordje “song” hanteren, wanneer we het hebben over Stand MIDI Files.

Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, “Belangrijke opmerkingen” op blz. 11 door. Daar vindt u namelijk belangrijke tips en een opsomming van wat u wel en niet met de E-60/E-50 mag doen. Bewaar deze handleiding op een veilige plaats op, omdat u ze later beslist nog eens nodig hebt.

ENGLISH ENGLISH

zonder de schriftelijke toestemming van Roland Europe S.p.a verboden.

E-60/E-50

Functies

Music Workstation

Functies

Roland’s meest complete arrangerinstrument ooit

De E-60/E-50 is gewoon een fantastisch instrument met de meest geavanceerde en beste klankopwekking die Roland ooit gemaakt heeft. De superieure klankbron is gebaseerd op de al bijna legendarische Fantom-Xserie.

Nieuw interfaceconcept

Tijdens de ontwikkeling van de E-60/E-50 hebben we erop gelet alle beschikbare functies snel en gemakkelijk bereikbaar te maken. Via het drukgevoelige display en het indrukwekkende aantal knoppen op het frontpaneel bereikt u de beschikbare functies in de regel meteen. Er wordt geen beroep gedaan op ingewikkelde menustructuren.

Parameters, die met elkaar verband houden, bevinden zich in de regel op dezelfde of op z’n minst naburige pagina’s, terwijl ze tevens veel sneller kunnen worden ingesteld dan op oudere instrumenten.

Cover-functies en Makeup Tools voor Standard MIDI Files en Styles

De orkestratie van Standard MIDI Files en Music Styles kunt u veranderen door gewoon een andere Song of Style Cover-instelling te kiezen. Bovendien kunt u met de MAKEUP TOOLS-parameters werken, die op instrumenten gebaseerd zijn en toelaten om je songs of Styles te wijzigen zonder uren aan het editen van afzonderlijke events te besteden.

Via vier programmeerbare MARK & JUMP-geheugens kunt u zelfs de structuur van Standard MIDI Files wijzigen en op die manier nieuwe versies van eerder opgenomen materiaal maken.

“Adaptive Chord Voicing”-technologie

De Arranger van de E-60/E-50 heeft niet alleen een volledig nieuwe structuur (met 4 begeleidingsniveaus, 4 intro’s en 4 slotfrasen), maar berust tevens op een muzikalere realtime-conversie van de door u gespeelde akkoorden. De gepatenteerde ACV-technologie van Roland kan namelijk Style-partijen transponeren en er op zie manier voor zorgen, dat de strijkers, piano e.d. niet langer onnatuurlijk heen en weer springen.

Guitar-mode

De E-60/E-50 biedt een Guitar-mode waarmee je via het klavier bijzonder realistische elektrische en akoestische gitaarpartijen kunt spelen. Die partijen kunnen samen met de Arranger (live-gebruik) en voor de opname met de 16-sequencer/recorder of de Style Composer van de E-60/E-50 worden gebruikt.

Supersnelle recorder en uitgebreide 16-sporen sequencer

De E-60/E-50 biedt twee functies voor het opnemen van nieuw materiaal: een Recorder met een oersimpele REC-START-STOP-bediening en een uitgebreide 16-sporen sequencer met editfuncties voor het bewerken van sporen of afzonderlijke gegevens (microscoopfuncties).

Net zoals talrijke andere functies kan ook de Recorder van de E-60/E-50 met de overige secties samenwerken: aan elk User Program kunt u immers een song koppelen, u kunt zorgen dat alle Standard MIDI Files automatisch naar een toonaard worden getransponeerd die u prettig vindt, de akkoorden van de afgespeelde songs worden in het display getoond enz.

Finder-functies voor songs, Music Styles en User Programs

De E-60/E-50 laat toe om met een bijna onbeperkt aantal songs, Music Styles en User Programs (van het interne geheugen, een geheugenkaart of een diskette) te werken. Hoewel er nog steeds voorgeprogrammeerde Music Styles zijn, kunt u ook met “CUSTOM”-verwijzingen naar begeleidingen in het interne geheugen of op een geheugenkaart werken en zelfs direct eender welke “externe” Style laden. Dit snelle selectiesysteem is ook voor Standard MIDI Files (songs) en User Programs beschikbaar.

Dankzij een pientere Finder-database is er bijna geen verschil meer tussen “interne” en “externe” data: alles werkt pijlsnel.

Play List-functie

Via de Play List-functie van de E-60/E-50 kunt u de volgorde, waarin u bepaalde songs wilt afspelen, op voorhand vastleggen. Het voordeel van dergelijke “ketens” is dat u tijdens uw optreden niets hoeft te doen voor het laden van de benodigde songs.

Bovendien kunt u tijdens de weergave van één song al de volgende voorbereiden (NEXT SONG-functie).

D Beam-controller (E-60)

De E-60 is uitgerust met de erg populaire D-Beam-controller*, waarmee u de song- en Style-weergave kunt beïnvloeden en bovendien toegang hebt tot DJ-functies – gewoon door uw hand boven een onzichtbare infraroodstraal te bewegen.

Natuurlijk is ook de BENDER/MODULATION-hendel van de partij, terwijl u bovendien optionele voetschakelaars en zelfs een zwelpedaal kunt aansluiten.

(* De D Beam-technologie wordt in licentie van Interactive Light, Inc., vervaardigd)

…en nog veel meer

Als we alle functies van de E-60/E-50 zouden opsommen, zou deze inleiding nog tien pagina’s beslaan. Maar u wilt natuurlijk aan de slag met uw nieuwe aanwinst. Daarom willen we u vragen om deze handleiding volledig door te nemen. Aan het einde ervan zal u toegeven dat de E-60/E-50 veel meer kan dan andere instrumenten.

Succes en veel plezier ermee!

E-60/E-50 Music Workstation

Functies

E-60/E-50

Functies

Veilig gebruik van dit product

Music Workstation

VEILIG GEBRUIK VAN DIT APPARAAT

INSTRUCTIES VOOR HET VOORKOMEN VAN BRAND, ELEKTRISCHE SCHOKKEN EN VERWONDINGEN

Over de en labels Over de symbolen

WAARSCHUWING

Wijst de gebruiker op het risico op

WAARSCHUWING

dodelijke ongevallen of zware verwondingen als gevolg van een fout gebruik van dit apparaat.

Het foute gebruik van dit apparaat kan leiden tot verwondingen en of materi le schade.

LET OP!

* "Materi le" schade heeft betrekking op

het beschadigen van het meubilair of andere huishoudelijke voorwerpen evenals huisdieren enz.

LET OP

Een driehoek maakt de gebruiker attent op belangrijke instructies of waarschuwingen. De juiste betekenis van het symbool wordt bepaald door de tekening in de driehoek. Het links getoonde symbool wordt gebruikt voor algemene waarschuwingen of om de aandacht te vestigen op gevaar.

Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die nooit mogen worden uitgevoerd. Wat nooit mag worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool wordt gebruikt om aan te geven dat het toestel nooit uit elkaar mag worden gehaald.

Dit symbool maakt de gebruiker attent op dingen die moeten worden uitgevoerd. Wat er moet worden gedaan wordt aangegeven door de tekening in de cirkel. Het links getoonde symbool betekent dat de stekker van het stroomsnoer van de uitgang moet worden losgekoppeld.

HOUD ALTIJD HET VOLGENDE IN DE GATEN

WAARSCHUWING WAARSCHUWING

• Lees, alvorens dit instrument te gebruiken, de volgende punten en de rest van deze handleiding door.

.................................................................................................

• Open het product niet en voer geen enkele interne aanpassingen uit.

.................................................................................................

• Probeer nooit de E-60/E-50 zelf te herstellen of bepaalde onderdelen te vervangen (tenzij dit in deze handleiding uitdrukkelijk staat vermeld). Laat alle herstellingen en onderhoudswerken over aan uw Roland-dealer, een erkende herstellingsdienst of de distributeur (zie de adressen op de “Information”-pagina).

.................................................................................................

• Zet de E-60/E-50 nooit op de volgende plaatsen:

• Plaatsen, die onderhevig zijn aan extreme temperatu-

ren (bv. direct zonlicht in een gesloten voertuig, bij een verwarming, op apparatuur die warmte genereert; of

• Klam zijn (bv. badkuip, wasruimten, natte vloeren); of

• Vochtig zijn; of

• Blootgesteld zijn aan regen; of

• Stoffig zijn; of

• Onderhevig zijn aan sterke trillingen.

.................................................................................................

• Dit product dient alleen te worden gebruikt met een

standaard of een statief dat door Roland is aanbevolen.

.................................................................................................

• Zet het product altijd op een stevig en effen oppervlak. Zet het nooit op een sterk trillende of hellende plaats.

• Sluit de E-60/E-50 aan op een stopcontact dat beantwoordt aan de vereisten op de adapter en aan de specificaties in deze handleiding.

.................................................................................................

• Draai of buig de adapterkabel niet teveel. Zet er nooit zware objecten op. Dit kan de kabel beschadigen, wat defecten en een kortsluiting kan veroorzaken. Beschadigde kabels kunnen brand en elektrocutie veroorzaken!

................................................................................................

• Dit instrument kan hetzij op zich, hetzij samen met een externe versterker of hoofdtelefoon, voor een geluidsniveau zorgen dat tot gehoorverlies kan leiden. Werk nooit langere tijd op een hoog volumeniveau of op een niveau dat u onprettig vindt. Als u enig gehoorverlies of piepen in de oren ervaart, dient u direct te stoppen met het gebruik van het product en een oorarts te raadplegen.

................................................................................................

• Zorg dat geen enkel voorwerp (bijv. ontvlambaar materiaal, munten, spelden) of vloeistoffen van welke soort dan ook (bijv. water, frisdrank enz.) het product binnendringen.

................................................................................................

• In gezinnen met kleine kinderen moeten de ouders de kroost zo lang bij het bedienen van de E-60/E-50 helpen tot de kinderen zelf weten wat ze wel en niet mogen doen.

................................................................................................

• Bescherm het product tegen hevige schokken. (Laat het niet vallen!)

................................................................................................

• In de volgende gevallen moet u het instrument meteen uitschakelen, de aansluiting van de adapter op het lichtnet verbreken en contact opnemen met een door Roland erkende herstellingsdienst (zie de “Information”-pagina):

• Als de adapter of zijn kabel zichtbaar beschadigd is;

• Wanneer een voorwerp of vloeistof in het inwendige

van de E-60/E-50 terecht is gekomen;

• Wanneer het product in de regen heeft gestaan of op

een andere manier nat is geworden;

• Wanneer het product niet naar behoren lijkt te wer-

ken.

................................................................................................

• Sluit de adapter nooit aan op een stroomcircuit waar al talrijke andere apparaten op zijn aangesloten. Wees extra voorzichtig met het gebruik van verlengsnoeren – de totale hoeveelheid stroom die wordt gebruikt door alle apparatuur, die u op het stopcontact van het verlengsnoer hebt aangesloten, mag nooit het stroomniveau (watt/ampères) van het verlengsnoer overschrijden. Overmatige lading kan het isolatiemateriaal van de kabel doen verhitten en uiteindelijk doorsmelten.

.................................................................................................

WAARSCHUWING

• Vóór het gebruik van de E-60/E-50 in het buitenland neemt u het best contact op met uw dealer om te zorgen dat u de juiste voeding gebruikt (zie ook de adressen op de “Information”-pagina in deze handleiding).

.................................................................................................

LET OP!

• Zet de E-60/E-50 altijd op een goed verluchte plaats.

• Dit product mag uitsluitend op een KS-12 keyboardstand van Roland worden geplaatst. Bij gebruik van een ander model of merk kan het gebeuren dat het instrument valt en verwondingen veroorzaakt.

.................................................................................................

• Pak altijd alleen de stekker van de stroomkabel vast, wanneer u een kabel op een stopcontact of op dit product aansluit c.q. ervan loskoppelt.

.................................................................................................

• Probeer te voorkomen dat snoeren en kabels in de knoop raken. Bovendien moet u zorgen dat de kabels buiten het bereik van kinderen liggen.

.................................................................................................

• Klim nooit op het product en plaats er nooit zware voorwerpen op.

E-60/E-50 Music Workstation

Functies

.................................................................................................

• Raak de adapter en de overige kabels nooit met natte handen aan.

• Let, bij het transport van het instrument, op de volgende dingen. Houd het instrument stevig vast om verwondingen c.q. schade aan andere voorwerpen te voorkomen.

• Verbreek de aansluiting op het lichtnet.

• Verbreek de aansluiting op alle andere instrumenten.

• Verwijder de lessenaar.

• Schakel dit product altijd uit alvorens het schoon te maken. Bovendien verbreekt u het best ook de aansluiting op het lichtnet.

.................................................................................................

• Verbreek, tijdens een onweer, de aansluiting op het lichtnet.

.................................................................................................

• Als u ooit schroeven moet verwijderen, legt u ze het best op een veilige plaats (buiten het bereik van kinderen). Zo hoeft u ze later niet te zoeken en is het vrijwel onmogelijk dat kleine kinderen ze inslikken.

.................................................................................................

E-60/E-50

Inhoud

Music Workstation

Functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Belangrijke opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1. Bedieningsorganen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Frontpaneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Achterpaneel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

2. Voorbereidingen en demosongs . . . . . . . . . . . . . . 18

Aansluitingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

In-/uitschakelen van de E-60/E-50 . . . . . . . . . . . . . . 19

Internal Memory Protect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

Instellen van het displaycontrast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

Uitschakelen van de E-60/E-50 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .19

Interactieve demo van de E-60/E-50. . . . . . . . . . . . . 20

Over de hoofdpagina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Algemene opmerking i.v.m. het menu van de E-50 . . . .21

3. Eerste kennismaking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Hoe werkt het allemaal? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Spelen met een automatische begeleiding. . . . . . . . 22

Professionele overgangen: Fill In . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

Intro & Ending. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .24

Music Styles kiezen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

Tempo instellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

Werken met de Keyboard-parts . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Spelen met een Upper- en/of de Lower-part. . . . . . . . . .26

Alterneren tussen klanken. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .26

Klanken kiezen voor de Keyboard-parts . . . . . . . . . . . . . . 27

Drummen op het klavier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .28

Realistische gitaarpartijen spelen (Guitar-mode) . . 29

Eerste kennismaking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .29

Bijkomende ARPEGGIO-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Guitar-mode van de E-60/E-50 verlaten . . . . . . . . . . . . .30

Gitaarklanken kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Over de akkoordinformatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Werken met de beschikbare STRUMM-technieken . . . . .31

Spelen van vraag-en-antwoord-patronen . . . . . . . . . . . . 32

Guitar Mode Options . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Werken met de Music Assistant . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

Als de benodigde registratie nog niet te zien is… . . . . . .33

Nóg sneller werken… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Werken met de Finder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

Standard MIDI Files (songs) afspelen. . . . . . . . . . . . . 35

Snel zoeken van de benodigde song . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

Weergave starten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

Andere handige functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .36

Werken met de ‘Song Cover’-functie . . . . . . . . . . . . . . . .38

Minus One . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

Liedjesteksten en akkoorden in het display tonen. . . . . . 39

Partituren bekijken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .39

Opnemen van uw muziek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Opnemen met Style-begeleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

Beluisteren van uw song . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .41

Opnemen zonder begeleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Partijen toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .42

Song opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .44

4. Over de Keyboard-modes. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

Arranger-, Piano-, Organ- en Guitar-mode . . . . . . . 45

Split- en Whole-mode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

SPLIT Keyboard-mode. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

Werken in de WHOLE-mode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

Parts in- en uitschakelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .47

5. Speelhulpen gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .48

Pitch Bend en modulatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Transpositie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Global Transpose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .49

Octave. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

Key Touch (aanslaggevoeligheid). . . . . . . . . . . . . . . . 50

Master Tune. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

D Beam-controller gebruiken (E-60). . . . . . . . . . . . . 51

Optionele voetschakelaars gebruiken . . . . . . . . . . . . 54

Sustain-voetschakelaar (HOLD). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54

Foot Switch. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .55

Expression (Foot Pedal). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .56

Scale Tuning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

Metronoom . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59

6. Bijkomende Arranger/Style-functies . . . . . . . . . . .60

Weergavefuncties (Style Control) . . . . . . . . . . . . . . . 60

Music Style starten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Style-weergave stoppen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60

Over Sync Start & Stop. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .61

Andere Style-divisies kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61

Andere manieren om Arranger-patronen te kiezen . . . .61

Bass Inversion. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .62

Melody Intelligence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

Koppelen van het MELODY INTELL-type aan de Styles

(Style Melody Intell Link) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .63

Gebruik van de Cover-functie . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

Freeze Data. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .64

Style met COVER-wijziging opslaan. . . . . . . . . . . . . . . . . .64

One Touch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

Negeren van bepaalde “One Touch”-instellingen (Hold).65 Eigen “One Touch”-instellingen programmeren (WRITE)66

Geavanceerde Arranger-instellingen . . . . . . . . . . . . 67

Akkoord-herkenningsgebied (ZONE) . . . . . . . . . . . . . . . . .67

Arranger Type (akkoordmode). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

Arranger Hold. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .67

Intro & Ending Alteration. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68

Dynamic Arranger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .68

Tempoparameters (Arranger Options). . . . . . . . . . . . 69

Style-tempo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69

TEMPO CHANGE (RITARD en ACCELER) . . . . . . . . . . . . . . .69

Werken met “externe” Styles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71

CUSTOM-geheugens gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .71

CUSTOM-toewijzingen programmeren . . . . . . . . . . . . . . .71

Disk User . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .72

Style Finder: snel zoeken van Styles . . . . . . . . . . . . . 73

Snel zoeken van de benodigde Style . . . . . . . . . . . . . . . . .73

‘Style Finder’-informatie wijzigen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

7. Geavanceerde functies voor de Keyboard-parts .77

Stemmen van Upper2: Coarse Tune en Fine Tune . 77

Portamento voor UP1 en UP2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77

Portamento Time. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77

Portamento Mode: Mono/Poly . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78

Lower Hold. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78

Tone Edit: ‘editen’ van de Keyboard-parts . . . . . . . . 79

E-60/E-50 Music Workstation

8. Mixerfuncties & effecten gebruiken . . . . . . . . . . 81

Mixen van de Keyboard-parts. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81

Volume en status van de Style-parts. . . . . . . . . . . . . 82

Effectprocessors van de Keyboard-parts editen . . . 83

Reverb voor de Keyboard-parts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

Chorus voor de Keyboard-parts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .84

Multi-effectprocessor (Multi-FX) gebruiken. . . . . . . 84

Ander MFX-type kiezen en editen . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

Koppelen van het Multi-FX-type aan de Upper1-klank

(Upper 1 M-FX Link) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

Effecten voor songs en Styles. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86

Reverb voor de Style-/Song-parts . . . . . . . . . . . . . . . . . . .86

Chorus voor de Style-/Song-parts . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87

Digital Bass Enhancer-functie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

9. Werken met User Programs. . . . . . . . . . . . . . . . . . 88

Instellingen opslaan in een User Program . . . . . . . . 88

User Programs kiezen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

Cancel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89

User Programs met de hand kiezen . . . . . . . . . . . . . . . . . .90

User Programs kiezen met

Werken met de User Program Finder. . . . . . . . . . . . . . . . .90

Snel zoeken van het benodigde User Program . . . . . . . .91

Selectief laden van User Program-instellingen

(User Program Hold) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92

Negeren van de AUTO FILL-functie (Fill In On

User Program Change) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .92

[DOWN][UP]

. . . . . . . . . . . . . .90

Automatische functies voor User Programs. . . . . . . 94

Song Link . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .94

MIDI Set koppelen aan een User Program . . . . . . . . . . . .94

User Program Recall . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95

Wijzigen van de User Program Finder-informatie. . 96

Wijzigen van de User Program Finder-informatie. . . . . . 96

Index editen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .98

Music Assistant-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100

Nieuwe Music Assistant-registraties aanmaken . . . . . .100

Music Assistant-registraties editen . . . . . . . . . . . . . . . . .100

Music Assistant-registratie opslaan. . . . . . . . . . . . . . . . .101

10. Song en Style Makeup Tools . . . . . . . . . . . . . . . . 102

Mixen van de Song- of Style-parts . . . . . . . . . . . . .102

Werken met de ‘Makeup Tools’. . . . . . . . . . . . . . . . . 103

Algemene werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .104

PALETTE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105

SOUND EDIT voor klanken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .105

SOUND EDIT voor Drum Sets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106

DRUM INSTR EDIT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .106

COMMON . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107

Alvorens uw instellingen op te slaan. . . . . . . . . . . .107

Opslaan van de gewijzigde song of Style . . . . . . . . 108

11. Nóg meer songfuncties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109

Programmeren van MARK & JUMP-posities. . . . . . 109

Werken met de Song Finder . . . . . . . . . . . . . . . . . . .110

Songs zoeken met de Song Finder . . . . . . . . . . . . . . . . . .110

Editen van de Song Finder-gegevens . . . . . . . . . . . . . . .112

Index editen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113

‘Play List’-functie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115

Playlists programmeren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115

Playlists editen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .116

Werken met playlists . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118

Playlists beheren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118

12. Editen van de Lyrics-data . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Tekst aan song toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .120

Exporteren van Lyrics-data als tekstbestand . . . . .122

13. Werken met de 16-sporen sequencer . . . . . . . . . 123

Over de hoofdpagina van de sequencer. . . . . . . . . 123

Algemene overwegingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123

Voorbeeld 1: Alles zelf opnemen . . . . . . . . . . . . . . . 124

Voorbereidingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125

Voorbeeld 2: sporen toevoegen . . . . . . . . . . . . . . . . 127

Song opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127

Editen van 16-sporen songs. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

Eenvoudige wijzigingen en handige functies . . . . . . . . 129

Eén of verschillende sporen editen (TRACK EDIT). . . . . 129

Editen van songdata met Microscope Edit. . . . . . . 143

Algemene opmerkingen over MICRO EDIT . . . . . . . . . . 143

Editen van events . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145

Andere editoperaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146

Style Converter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

Algemene overwegingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147

Werken met de Style Converter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

Sporen beluisteren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148

14. Styles programmeren (Style Composer) . . . . . . . 151

Concept . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151

Styles helemaal zelf opnemen . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

Style Composer starten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152

Wissen van het RAM-geheugen (Initialize Style). . . . . 152

Voorbereidingen voor het eerste spoor . . . . . . . . . . . . . 153

Opname. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156

Style beluisteren en andere sporen toevoegen . . . 156

Style opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

Andere sporen en divisies opnemen. . . . . . . . . . . . . . . . 157

Uitschakelen van sporen tijdens de opname van andere

sporen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

Opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157

Werken met bestaande Styles . . . . . . . . . . . . . . . . . 158

Beginnen met alle sporen van een bestaande Style . . 158

Individuele Style-sporen kopiëren . . . . . . . . . . . . . . . . . 159

Editen van Styles via bijkomende opnamen . . . . . 160

Toevoegen van noten in realtime . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160

Toevoegen van versieringen in realtime . . . . . . . . . . . . 160

Instellingen van een partij wijzigen of toevoegen. . . . 160

Expression, Panpot, Reverb, Chorus . . . . . . . . . . . . . . . . 161

Style-tempo vastleggen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

Style Track Edit-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162

Editen van Style-events (Style Micro Edit). . . . . . . 170

Algemene opmerkingen over STYLE MICRO EDIT. . . . . 170

Editen van events . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 172

Andere editoperaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173

15. Disk/Media-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

Laden van data . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

Data opslaan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 176

Rename-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178

Delete . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

Copy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180

Format . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181

Import User Program-functie. . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

16. Data archiveren met een computer (USB) . . . . . 184

Archiveren van alle data van de E-60/E-50 . . . . . . . . . 186

Je weet maar nooit… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 186

17. MIDI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187

Werkwijze. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

Oproepen van de MIDI-functies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187

Werken met presets. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188

Werkwijze voor het editen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 188

E-60/E-50 Music Workstation

Editen van de MIDI-parameters . . . . . . . . . . . . . . . . 189

Keyboard-, Style-, Song-parts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .189

MIDI System-parameters. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190

MIDI Sets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193

MIDI Set opslaan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193

MIDI Sets gebruiken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .193

Automatische MIDI Set-keuze tijdens het inschakelen 194

18. Andere dingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Werken met V-LINK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 195

Algemene instellingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196

Song/Arranger Start Priority. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .196

Flashing Exit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197

Flashing Metronome. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197

Info . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .197

Initialiseren van de E-60/E-50 (Factory Reset). . . . . . . .197

19. Specificaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198

20. MFX-typen en parameters . . . . . . . . . . . . . . . . . . 200

21. MIDI-implementatietabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208

22. Eenvinger-akkoordensysteem . . . . . . . . . . . . . . . 209

23. Index . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211

E-60/E-50 Music Workstation

Belangrijke opmerkingen

Lees naast “Veilig gebruik van dit product” op blz. 6 ook de volgende punten even door:

Voeding

• Sluit het instrument nooit aan op een stroomkring waarop ook apparaten, die brom veroorzaken, zijn aangesloten (elektrische motoren, dimmersystemen enz.).

• Schakel zowel de E-60/E-50 als de overige instrumenten uit voordat u ze op elkaar aansluit. Dit helpt u om storingen en/of schade aan speakers of andere elementen te voorkomen.

• Hoewel het LC-display en de LEDs doven, wanneer u het product met zijn POWER-schakelaar uitzet, betekent dit niet dat de verbinding met het lichtnet helemaal is verbroken. Om de verbinding op het lichtnet volledig te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben, ook de stekker van de adapter uit het stopcontact trekken. Het verdient dan ook aanbeveling een stopcontact te kiezen waar u gemakkelijk bij kunt c.q. een voorziening met een schakelaar te hanteren.

Plaatsing

• Als u de E-60/E-50 te dicht bij een versterker of grote transformator plaatst, zou er brom kunnen ontstaan. Om het probleem te verhelpen of op z’n minst te verzachten zou u één van beide in voorkomend geval op een andere plaats moeten zetten.

• Dit instrument kan de radio- of TV-ontvangst storen. Plaats het dus nooit te dicht bij dergelijke ontvangers.

• Houd tijdens het hanteren van de diskdrive het volgende in de gaten: Zie bovendien “Alvorens diskettes te gebruiken (werken met de drive)”.

• Plaats het product nooit in de buurt van sterke magnetische velden (bv.

luidsprekers).

• Zet de E-60/E-50 altijd op een stevig en vlak oppervlak.

• Verplaats het product nooit, wanneer de diskdrive aan het draaien is.

Vermijd bovendien zware schokken.

• Om problemen te voorkomen dient u de E-60/E-50 te beschermen tegen direct zonlicht, hitte, vochtigheid en stof. Laat de E-60/E-50 nooit in de auto liggen als deze in de zon staat.

• Om storingen te voorkomen mag u de E-60/E-50 nooit op vochtige plaatsen (bv. in de regen, in een badkamer e.d.) gebruiken.

• Leg nooit zware voorwerpen op de toetsen. Dat kan er namelijk toe leiden dat de betreffende toetsen na verloop van tijd niet meer werken.

Onderhoud

• Gebruik, voor het schoonmaken van de E-60/E-50, alleen een zachte, droge of lichtjes bevochtigde doek. Om hardnekkig vuil te verwijderen gebruikt u een neutraal reinigingsmiddel. Wrijf het instrument daarna droog met een zachte doek.

• Gebruik nooit oplosmiddelen zoals bv. verfverdunners want die kunnen de behuizing beschadigen.

Herstellingen en uw data

• Houd er rekening mee dat alle data in het interne geheugen van het instrument tijdens een herstelling gewist kunnen worden. In bepaalde gevallen (met name wanneer het geheugen zelf beschadigd is) kunnen we de eventueel gewiste data niet meer herstellen. Roland kan niet aansprakelijk worden gesteld voor het verlies van uw data.

Andere voorzorgsmaatregelen

• Als gevolg van een defect aan de geheugenchips of een foute bediening kan het gebeuren dat de inhoud van de geheugens verloren gaat.

• Behandel de knoppen, regelaars, aansluitingen enz. van de E-60/E-50 met de nodige zorg. Hardhandig gebruik kan tot storingen leiden.

• Sla nooit op het display en oefen er geen grote druk op uit.

• Trek, voor het verbreken van eender welk soort aansluitingen, alleen aan de stekker en nooit aan de daaraan vastzittende kabel. Zo vermijdt u een kortsluiting of schade aan de interne elementen van de kabel.

• Tijdens het gebruik wordt de E-60/E-50 warm. Dit is volledig normaal.

• Om uw buren niet te storen zou u het volume van de E-60/E-50 binnen aanvaardbare perken moeten houden. Het best gebruikt u op die momenten een hoofdtelefoon.

• Voor het transport van de E-60/E-50 gebruikt u het best de originele verpakking of een speciaal hiervoor gemaakte koffer. U zou echter ook voor een flightcase of koffer kunnen kiezen.

• Gebruik uitsluitend het vermelde zwelpedaal (EV-5, EV-7; optie). Bij gebruik van andere zwelpedalen zou u de E-60/E-50 namelijk kunnen beschadigen.

Over het drukgevoelige display

• Plekken en ander vuil in het display verwijdert u het best met ethanol. Voorkom echter dat deze vloeistof tussen de rubberen ring en de beschermlaag van het display terechtkomt om schade te vermijden. Gebruik nooit organische oplosmiddelen of schoonmaakproducten. Maak het display alleen schoon met ethanol.

Alvorens diskettes te gebruiken (werken met de drive)

• Zet de E-60/E-50 op een stevig en vlak oppervlak waar het niet blootgesteld staat aan trillingen. Als het instrument toch onder een hoek moet worden geplaatst, moet dit binnen het toegestane bereik gebeuren: 2° opwaarts; 18° neerwaarts.

• Gebruik de E-60/E-50 nooit meteen nadat u hem van een bijzonder vochtige/droge plaats naar een droge/vochtige plaats hebt gebracht. Snelle temperatuur- en vochtigheidsveranderingen kunnen namelijk voor condensatie in de drive zorgen, en dat leidt tot schade aan de diskette c.q. aan de drive. Wacht na het transport van het instrument een aantal uren alvorens het te gebruiken.

• Schuif een diskette altijd voorzichtig, maar kordaat in de drive tot ze vastklikt. Om een diskette uit de drive te halen moet u op de uitwerptoets drukken. Haal een diskette nooit met geweld uit de drive.

• Probeer nooit de diskette uit de drive te halen, terwijl ze nog wordt gelezen (d.w.z. zolang de indicator van de drive oplicht). Anders beschadigt u namelijk zowel de diskette zelf als de drive.

• Haal de diskette uit de drive alvorens het instrument in of uit te schakelen.

• Om schade aan de koppen van de drive te voorkomen moet u de diskette altijd volledig horizontaal houden, terwijl u ze in de drive schuift (dus nooit onder een hoek). Druk de diskette voorzichtig in de drive. Ga nooit met geweld te werk.

• Om schade aan de drive te voorkomen mag u er alleen diskettes in steken. Probeer nooit andere datadragers in de drive te schuiven. Zorg dat er geen spelden, clips of andere voorwerpen in de drive terechtkomen.

Behandeling van diskettes

• Diskettes bevatten een plasticschijfje met een magnetische laag. Het opslaan en lezen van data op/van een diskette vereist een microscopische precisie. Houd daarom de volgende punten in de gaten:

• Raak nooit de magnetische laag van de diskette aan.

• Bewaar diskettes altijd op schone en stofvrije plaatsen.

• Stel een diskette nooit bloot aan extreme temperaturen (laat ze nooit

in een gesloten auto liggen waar de zon op staat). Aanbevolen temperatuur: 10°~50°C.

• Stel een diskette nooit bloot aan krachtige magnetische velden. Leg ze

bv. nooit op een luidspreker.

E-60/E-50 Music Workstation

Belangrijke opmerkingen

• Diskettes zijn uitgerust met een “WRITE”-beschermingsnokje waarmee u kunt voorkomen dat ze onvrijwillig worden overschreven. Het verdient aanbeveling dit nokje alleen in de WRITE-stand te zetten, wanneer u nieuwe data naar de floppy wilt wegschrijven.

Achterkant van de diskette

WRITE (u kunt data wegschrijven)

Nokje

• Diskettes met belangrijke data beveiligt u het best altijd tegen ongewild overschrijven (zet het nokje in de PROTECT-stand) alvorens ze in de drive van een ander apparaat te stoppen.

• Kleef de sticker altijd volledig op de diskette. Doet u dat namelijk niet, dan kan het gebeuren dat u de diskette op zekere dag niet meer uit de drive kunt halen.

• Leg een diskette na gebruik weer in het doosje of de verpakking.

PROTECT (u kunt geen data wegschrijven)

Opslag van de instellingen

• Als u dit product langere tijd niet inschakelt, wordt de geheugeninhoud gewist, met als gevolg dat weer de fabrieksinstellingen worden opgeroepen. Om geen belangrijke data te verliezen archiveert u de interne instellingen daarom het best op regelmatige tijdstippen (zie blz. 184).

Alvorens geheugenkaarten te gebruiken

• Bepaalde geheugenkaarten zijn met een PROTECT-schakelaar uitgerust waarmee u kunt voorkomen dat de opgeslagen data overschreven of gewist worden. (De E-60/E-50 is eveneens van een dergelijke schakelaar voorzien.) Zolang geheugenbeveiliging actief is, kunt u geen data naar de betreffende diskette wegschrijven. Vergeet dus niet de beveiliging uit te schakelen, wanneer u data wilt opslaan.

• Haal de kaart nooit uit de slot en schakel het apparaat nooit uit, terwijl de kaart nog wordt gelezen of wanneer er data naar worden weggeschreven. Anders beschadigt u namelijk de data op de geheugenkaart c.q. de kaart zelf.

• Om te voorkomen dat de data van een SmartMedia™-kaart worden overschreven, kunt u er een schrijfbeveiligings-sticker op kleven. Dan kunt u de kaart echter niet meer formatteren. Om de kaart de formatteren of er data naar weg te schrijven moet u die sticker weer verwijderen. Meer details over de schrijfbeveiligings-sticker vindt u in de handleiding bij de geheugenkaart.

• Als u probeert om de kaart te formatteren c.q. er data naar weg te schrijven, terwijl ze beveiligd is, verschijnt een foutmelding. In dat geval moet u hetzij een andere kaart gebruiken, hetzij de sticker verwijderen.

• Tijdens het inschakelen mag u geen geheugenkaart in de slot steken/verwijderen. Wacht dus tot de E-60/E-50 zijn interne data geactualiseerd heeft (tot de boodschappen “Song database checking…” en “User Program database checking…” verdwenen zijn).

• Schakel het instrument nooit in, zolang de geheugenkaart zich maar gedeeltelijk in de slot bevindt. Anders beschadigt u namelijk de data in het interne geheugen.

Geheugenkaarten die u met de E-60/E-50 kunt gebruiken

• De E-60/E-50 kan gewone CompactFlash- en SmartMedia-kaarten lezen. U kunt dergelijke kaarten dus ook in een computerzaak of op plaatsen kopen waar accessoires voor digitale camera’s e.d worden verkocht.

• Geheugenkaarten moeten aan de volgende voorwaarden voldoen.

• Voeding: 3,3V

• Capaciteit: 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256, 512MB, 1GB, 2GB, 4GB (2GB en

4GB alleen met een Microdrive)

• De E-60/E-50 kan alleen geheugenkaarten van de hierboven vermelde types lezen.

Aan Uit

• Op de kaartpoort van dit product kunt u CompactFlash- en SmartMedia™kaarten (3,3V) aansluiten. U zou echter ook voor een Microdrive-opslagmedium kunnen kiezen. (Voor SmartMedia™-kaarten hebt u een adapter nodig.)

• Schuif de geheugenkaart volledig, maar voorzichtig, in de poort tot hij vastklikt.

• Raak nooit de aansluitingen van de geheugenkaart aan. Voorkom bovendien dat de aansluitingen vuil worden.

• CompactFlash- en SmartMedia-kaarten (3,3V) bevatten precisieonderdelen. Behandel de kaarten met de nodige zorg en houd tevens het volgende in de gaten.

• Om geheugenkaarten tegen statische ontladingen te beschermen moet

u alle statische elektriciteit uit uw lichaam afleiden alvorens een kaart vast te pakken.

• Zorg dat de aansluitingen van de kaart nooit in aanraking komen met

metalen voorwerpen.

• Stel een geheugenkaart nooit bloot aan sterke trillingen en laat ze

nooit vallen.

• Laat een geheugenkaart nooit in de zon, een gesloten auto of op

andere warme c.q. koude plaatsen liggen (opslagtemperatuur: –25~ 85°C).

• Zorg dat uw geheugenkaarten nooit nat worden.

• Probeer nooit een kaart te openen of te modificeren.

Elektromagnetische stralen

• Elektromagnetische stralen kunnen de audiokwaliteit nadelig beïnvloeden. Dergelijke storingen uiten zich in de weergave van een audiosignaal. Door de elektromagnetische interferentie te verwijderen zorgt u dat ook de weergave van het audiosignaal stopt.

Aansprakelijkheid en copyright

• Het opnemen, verdelen, de verkoop, het verhuur, opvoeren in het openbaar evenals het uitzenden, geheel of gedeeltelijk, van beschermde werken (muzikale composities, video, optredens e.d.) zijn alleen mits de toestemming van de eigenaar(s) toegelaten.

• Gebruik dit product nooit voor doeleinden die het auteursrecht van derden zouden kunnen schenden. Roland kan niet aansprakelijk worden gesteld voor inbreuken op het auteursrecht van derden, zelfs al werd een dergelijke inbreuk met behulp van dit instrument gepleegd.

• De Styles, Music Assistant-registraties, User Programs en andere muziekdata, die in dit instrument, op andere datadragers of langs elektronische kanalen ter beschikking worden gesteld, zijn eigendom van Roland Europe S.p.a. Het gebruik ervan is alleen toegestaan voor privé-toepassingen in combinatie met producten van Roland Europe S.p.a. Elk ander gebruik, het kopiëren en/of modificeren van deze data voor andere doeleinden dan de hierboven vermelde zijn alleen toegestaan mits een voorafgaande schriftelijke toestemming.

• SmartMedia is een handelsmerk van Toshiba Corp.

• Compact Flash en zijn handelsmerken van de SanDisk Corporation en worden in licentie van de CompactFlash-vereniging gebruikt. Roland Corporation is een erkende licentienemer van het CompactFlash™-handelsmerk en het CF-logo.

• Alle in dit document vermelde productnamen zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van de betreffende eigenaars.

E-60/E-50 Music Workstation

1. Bedieningsorganen

Frontpaneel

Opgelet: De meeste knoppen kunt u ingedrukt houden om naar de bijbehorende displaypagina te gaan.

Frontpaneel

MASTER VOLUME-regelaar

Met deze regelaar stelt u het algemene volume van de E-60/E-50 (alle secties) in. De instelling van deze regelaar bepaalt tevens het volume in een eventueel aangesloten hoofdtelefoon.

MASTER BALANCE-regelaar

Met deze regelaar stelt u de balans in tussen de Arranger of de songpartijen (“ACCOMP”) en de soloklanken (“KEYBOARD”).

D Beam Controller (E-60)

Met deze speelhulp kunt u de klankkleur van de gespeelde noten en de songweergave beïnvloeden, maar ook andere unieke effecten verkrijgen. Hiervoor hoeft u uw hand maar boven de twee “ogen” van de D Beam te bewegen (op/neer, links/rechts).

Met de knoppen eronder kunt u een andere functie aan de D Beam-controller toewijzen. Zie blz. 51.

MARK JUMP-sectie

Met deze knoppen ([1]~[4]) kunt naar één van de vier geprogrammeerde plaatsen binnen de huidige song springen. Bovendien kunt u posities voor songs programmeren die er nog geen bevatten.

RECORDER-sectie

[PLAY¥LIST]-knop: Druk op deze knop om de pagina op te roepen waar u een lijst van de af te spelen songs kunt kiezen, bestaande lijsten kunt editen, nieuwe programmeren enz. Als de indicator van deze knop oplicht, dienen [|√], [º], [‰], [PLAY÷STOP¥®÷ª] voor het beïnvloeden van de songweergave.

[NEXT¥SONG]-knop: U kunt al een nieuwe song selecteren, terwijl de eerder gekozen Standard MIDI File nog wordt afgespeeld. Als de Recorder de weergave

van de nieuwe song automatisch moet starten, moet u op deze knop drukken. Als de [PLAY¥LIST]-knop oplicht, dient deze knop voor het selecteren van de volgende song in de gekozen lijst.

[MINUS¥ONE]-knop: Druk op deze knop om de partij uit te schakelen die u zelf wilt spelen (of zingen). U kunt zelf bepalen welke partij dan uitgeschakeld wordt (blz. 38).

[16-TRK¥SEQ.]-knop: Met deze knop activeert u de sequencer (MIDI-recorder) van de E-60/E-50. Deze sequencer kan veel meer dan wat u misschien van uw vorige Roland-arranger kent (zie blz. 123).

[|√], [º], [‰], [PLAY÷STOP¥®÷ª]: Met deze knoppen keert u terug naar het begin van de huidige song, “spoelt” u terug of vóór in stappen van één maat en start/stopt u de weergave van de geselecteerde song. Druk op de [REC¥∏]-knop om een nieuwe song op te nemen (zie blz. 41).

STYLE-sectie

Met deze knoppen kunt u één van de 8 Music Stylefamilies kiezen. De knop van de gekozen familie licht op.

STYLE CONTROL-sectie

Met deze knoppen kiest u het gewenste Music Stylepatroon en start/stopt u de Style-weergave (zie blz. 22).

TEMPO-sectie

[METRONOME]-knop: Druk op deze knop om de interne metronoom in en uit te schakelen. Met de overige knoppen ([TAP], [√SLOW], [FAST®]) kunt u het tempo van de metronoom, de Arranger en de recorder/sequencer instellen.

E-60/E-50 Music Workstation

Bedieningsorganen

MUSIC ASSISTANT-knop

Met deze knop selecteert u de MUSIC ASSISTANTmode waarin u Music Style-registraties voor specifieke nummers kunt kiezen, die u wilt spelen. U kunt ook zelf Music Assistant-registraties programmeren.

LYRICS & SCORE-knop

Druk op deze knop om te zorgen dat de tekst van het nummer in het display wordt getoond. Bovendien verschijnen dan de namen van de door de songpartijen gespeelde akkoorden in het display. Deze laatste zijn gegevens, die de E-60/E-50 tijdens de weergave berekent. Deze functie kan zelfs de noten van de gekozen partij in het display tonen.

MIXER-knop

Met deze knop roept u een pagina op waar u de volumebalans en de effecten van de verschillende E-60/ E-50-partijen (KEYBOARD, SONG en STYLE) kunt instellen.

DISK & MEDIA-knop

Druk op deze knop om data van het interne geheugen, een diskette of PCM/CIA-kaart te laden c.q. ernaar weg te schrijven. Bovendien vindt u hier functies voor het bestandsbeheer, zoals het wissen van bestanden, het formatteren van floppies of kaarten enz. (blz. 175).

LCD CONTRAST-regelaar

Hiermee kunt u het contrast van het display wijzigen, als u de informatie niet kunt lezen. Het display is drukgevoelig en moet dus altijd duidelijk leesbaar zijn (anders weet u niet wat u aan het doen bent).

Opgelet: Soms duurt het even voordat het display op temperatuur komt. Daarom zou het kunnen dat u het contrast na verloop van tijd nog eens moet veranderen.

COVER-knop

Met deze knop hebt u toegang tot voorgeprogrammeerde instellingen voor het wijzigen van het songof Music Style-karakter. Druk er één of twee keer op om de Song- of Style-mode te kiezen. Zie blz.38 en

64.

MAKEUP TOOLS-knop

Met deze knop kunt u de instellingen van de huidige song of Music Style wijzigen, als de voorgeprogrammeerde Cover-instellingen niet het gewenste resultaat opleveren. Zie blz. 102.

MENU-knop

Druk op deze knop om een menu met functies van de E-60/E-50 op te roepen, die u misschien niet elke dag nodig hebt.

EXIT-knop

Druk op deze knop om naar de vorige displaypagina of de hoofdpagina van de E-60/E-50 terug te gaan.

E-60/E-50 Music Workstation

Opgelet: De meeste knoppen kunt u ingedrukt houden om naar de bijbehorende displaypagina te gaan.

Frontpaneel

DATA ENTRY-sectie

Met het wiel kunt u de momenteel in het display geselecteerde parameterwaarde instellen. Draai eraan om de beschikbare instellingen te overlopen. U kunt er ook op drukken om te zorgen dat een numeriek klavier in het display verschijnt waarmee u dan waarden kunt invoeren.

Om de gekozen waarde in kleine stappen te wijzigen drukt u op [DEC] (waardevermindering) of [INC] (waardeverhoging). Met de [ß][†][®][√]-knoppen kunt u de parameter kiezen die u wilt editen (u kunt echter ook gewoon op het betreffende displayveld drukken).

Zolang de hoofdpagina wordt afgebeeld, kunt u met het [DATA÷ENTRY]-wiel en de [DEC]/[INC]-knoppen het tempo instellen.

FINDER-sectie

Druk op één van deze knoppen om songs ([SONG]), Styles ([STYLE]) of User Programs ([USER¥PRG]) in het interne geheugen, op een diskette of een geheugenkaart te zoeken. Zie blz.35, 73 en 90.

TONE-sectie

Met de TONE-knoppen kunt u telkens één van de 8 interne klankfamilies kiezen. De benodigde klank binnen die familie kiest u daarna via het display.

USER PROGRAM-sectie

Met deze knoppen kunt u het gewenste User Program (registratiegeheugen) oproepen. Druk op de [LIST]-knop om een pagina op te roepen waar u User Programs kunt kiezen of de huidige instellingen in een User Program kunt opslaan.

U kunt ook het voorafgaande ([DOWN])/volgende ([UP]) User Program kiezen. Door deze twee knoppen samen in te drukken verlaat u de User Program-mode weer.

Met de [HOLD]-knop kunt u bepaalde instellingen van daarna opgeroepen User Programs negeren (zie blz. 92).

EASY SETTING-sectie

Met deze knoppen kunt u de E-60/E-50 heel snel anders configureren: [ARR] (gebruik van de Arranger in de SPLIT-mode), [ORGAN] (de naam zegt het al),

[GUITAR] (Guitar-mode van de E-60/E-50 kiezen, ) en [PIANO] (toewijzen van een pianoklank aan het volle-

dige klavier). Zie ook blz. 45.

KEYBOARD PART-sectie

De TONE ASSIGN-knoppen dienen voor het kiezen van de Keyboard-part waar u een andere klank aan wilt toewijzen blz. 27. “Keyboard-parts” zijn de parts die u zelf kunt spelen. De E-60/E-50 bevat nog andere parts, die “automatisch” (door de Arranger of Recorder) worden bespeeld.

Met de PART ON/OFF-knoppen kunt u de gewenste Keyboard-parts in- en uitschakelen.

DEMO-knop

Druk op deze knop om de demosongs van de E-60/ E-50 te beluisteren (zie blz. 20).

TONE EFFECTS-sectie

Druk op de [MULTI¥FX]-knop om nog een effect aan de Keyboard-parts toe te wijzen (blz. 84). (Deze processor is tevens voor de D Beam- en MELODY INTELLpart beschikbaar.)

Opgelet: De D Beam-controller en de bijbehorende part bestaan alleen op de E-60.

Druk op de [MELODY¥INTELLIGENCE]-knop (licht op) om een tweede (en eventueel derde) stem aan uw solo’s of melodieën toe te voegen (zie blz. 62).

TRANSPOSE-knop

Druk op deze knop om de E-60/E-50 met de in het display getoonde knopicoontjes in stappen van halve tonen hoger of lager te transponeren. Bovendien kunt u bepalen welke partijen er precies worden getransponeerd (blz. 48).

ONE TOUCH-sectie

Met deze knoppen kunt u het gewenste One Touchgeheugen kiezen. Er zijn vier dergelijke geheugens voor alle interne en de 80 Custom-Styles. De geheugens lijken sterk op de User Programs, omdat ze voor het toewijzen van andere klanken en effectinstellingen aan de Keyboard-parts en voor tal van andere wijzigingen kunnen worden gebruikt. Zie blz. 65.

V-LINK-knop

Druk op deze knop om de V-LINK-functies van de E-60/E-50 voor de afstandsbediening van videomateriaal te gebruiken. Hiervoor kunt u de speelhulpen, bepaalde knoppen en de toetsen helemaal rechts op de E-60/E-50 gebruiken. Met V-LINK-compatibele videoapparaten kunt u beeldmateriaal bij uw spel betrekken en op die manier ook de visuele kant van uw optredens bepalen. Sluit de E-60/E-50 bv. aan op een optionele DV-7PR of V-4 van Edirol om op het gewenste moment andere filmpjes te starten & kie-

E-60/E-50 Music Workstation

Bedieningsorganen

zen. Bovendien kunt u met de speelhulpen, sommige knoppen en het hoogste octaaf van de E-60/E-50 de weergavesnelheid wijzigen, andere clips kiezen enz.

POWER ON-knop

Druk op deze knop om de E-60/E-50 in en uit te schakelen. Om de verbinding compleet te verbreken moet u, na de schakelaar gedeactiveerd te hebben, ook de stekker uit het stopcontact trekken. Zie ook “In-/uitschakelen van de E-60/E-50” op blz. 19.

BENDER/MODULATION-hendel

Druk deze hendel naar de achterkant van de E-60/ E-50 om de noten van de actieve Keyboard-parts van modulatie te voorzien. Schuif hem naar links of rechts om de toonhoogte van de actieve Keyboardparts tijdelijk te verlagen of te verhogen. Na keuze van een TONE [ORGAN]-klank kunt u de modulatie-as gebruiken voor het kiezen van de lage en hoge Rotary-snelheid.

PHONES 1- & 2-connector

Hier kunt u twee stereo-hoofdtelefoons aansluiten (bij voorkeur een Roland RH-25, RH-50, RH-200 of RH-300).

Diskdrive

Hier kunt u een 2DD- of 2HD-diskette insteken en er Styles, Recorder-songs, User Programs en MIDI Sets naar wegschrijven. Druk op de uitwerptoets om de diskette daarna weer uit de drive te kunnen halen.

Opgelet: Verwijder de diskette nooit, terwijl de E-60/E-50 ze nog leest, er data naar wegschrijft e.d. Anders beschadigt u namelijk de floppy en eventueel zelfs de kop binnenin de drive.

Achterpaneel

E-60/E-50 Music Workstation

Frontpaneel

PCMCIA

USB

OUT MIDI IN HOLD R L/MONO

FGHI

PCMCIA-poort

Hier kunt u een geheugenkaart (PCMCIA, CompactFlash, SmartMedia™ of Microdrive) aansluiten. Voor geheugenkaarten, die geen PCMCIA-kaarten zijn, hebt u een geschikte adapter nodig (die u in een computerzaak e.d. vindt). Zie ook de voorzorgsmaatregelen op blz. 12.

Beveiligingsschakelaar voor intern geheugen

Met deze schakelaar kunt u het interne geheugen vergrendelen ( ) of toegankelijk ( ) maken. Zie blz. 19.

DC IN-connector

Hier moet u de bijgeleverde adapter (PSB-4U) aansluiten. Als hij beschadigd of defect is, moet u hem door een nieuwe PSB-4U vervangen. Werk nooit met andere adapters, omdat die de E-60/E-50 onherstelbaar kunnen beschadigen.

FOOTSWITCH/EXPRESSION-connector

Met een hier aangesloten DP-2, DP-6 of FS-5U voetschakelaar kunt u een functie naar keuze beïnvloeden.

Anderzijds kunt u hier een optioneel EV-5 of FV-300L pedaal van Roland aansluiten en daarmee het volume van de geselecteerde parts instellen.

OUTPUT R, L/MONO-connectors

Deze connectors moet u met een externe versterker, een mengpaneel e.d. verbinden. Zij zenden de muziek van de arranger, de recorder en de Keyboard-parts naar de buitenwereld.

USB-poort

De USB-poort kunt u voor het archiveren van uw data en de MIDI-communicatie met uw computer gebruiken.

MIDI OUT/IN-connectors

Via deze connectors kunt u de E-60/E-50 op externe MIDI-apparaten aansluiten, wat voor verschillende toepassingen handig is: ontvangst van muziekdata van een externe sequencer, doorseinen van uw spel op het klavier (en de commando’s van de afgespeelde songs) naar een externe sequencer, gebruik van de E-60/E-50 als masterkeyboard enz.

Opgelet: De MIDI-functies van de E-60/E-50 vindt u in het Menu (blz. 187). Vaak benodigde MIDI-instellingen kunnen als “MIDI Sets” worden opgeslagen.

DC IN 12V 2.5A

USE ROLAND PSB-4U

ADAPTOR ONLY

HOLD-connector

Een optionele DP-2, DP-6 of BOSS FS-5U voetschakelaar, die u op deze connector aansluit, kan voor het aanhouden van de Keyboard-partnoten worden gebruikt. (Ook de MELODY INTELL-part kunt u op deze manier laten doorklinken.) Deze functie wordt ook wel “Sustain” of “Damper” genoemd.

Kabelhaak

Draai het snoer van de adapter rond de haak rechts naast de connector om te voorkomen dat de aansluiting op het lichtnet onvrijwillig wordt verbroken.

FOOTSWITCH/

EXPRESSION

OUTPUT

E-60/E-50 Music Workstation

Voorbereidingen en demosongs

2. Voorbereidingen en demosongs

Waarschijnlijk zit u al te popelen om eindelijk met uw E-60/E-50 aan de slag te gaan. Dat gaan we zo meteen doen. Maar we moeten hem eerst aansluiten.

Aansluitingen

De E-60/E-50 bevat interne luidsprekers. U hoeft hem dus niet aan te sluiten op een externe versterker (bv. van de KCserie van Roland). U kunt tevens een optionele hoofdtelefoon (Roland RH-25, RH-50, RH-200 of RH-300 bv.) gebruiken.

Schakel zowel de E-60/E-50 als de externe apparaten uit alvorens ze op elkaar aan te sluiten of de aansluitingen (audio of MIDI) weer te verbreken. Als u geen toegang hebt tot de geluidsinstallatie van de zaal waar u moet optreden, vraagt u het best aan de plaatselijke geluidsman (of -vrouw) om het volume van de PA op de minimumwaarde te zetten.

Mengpaneel, keyboard-

versterker, actieve luid-

sprekers enz.

—OPTIE—

EXPRESSION/

FOOTSWITCH

OUTPUT R, L/MONO

Zwelpedaal (EV-5, EV-7)

Roland

Naar een stopcontact

HOLD

Voetschakelaar

(DP-2, DP-6 of

BOSS FS-5U)

–OF–

Voetschakelaar

(DP-2, DP-6 of

BOSS FS-5U)

Opgelet: Met uitzondering van de adapter zijn alle bijkomende dingen in de afbeelding hierboven opties. Meer details hierover vindt u bij uw Roland-dealer.

Stereo-hoofdtelefoon (RH-25, RH-50, RH-200 of RH-300)

E-60/E-50 Music Workstation

In-/uitschakelen van de E-60/E-50

Na het aansluiten van de E-60/E-50 op de overige apparaten moet u als volgt tewerk gaan:

Internal Memory Protect

Na het uitpakken van de E-60/E-50 –en alvorens hem in te schakelen– moet u de beveiliging van zijn interne geheugen (een niet bewegende harde schijf) uitschakelen om intern data te kunnen opslaan.

• Schuif de schakelaar in de “ ”-stand om de geheugenbeveiliging te deactiveren. (Om het interne geheugen later weer te vergrendelen moet u de schakelaar in de “ ”-stand schuiven.)

Inschakelen van de E-60/E-50

(1) Sluit het netsnoer aan op de AC-connector en vervol-

gens op een stopcontact.

Frontpaneel

(2) Druk op de [POWER¥ON]-knop links van het klavier om

de E-60/E-50 in te schakelen.

(3) Als u de E-60/E-50 op een mengpaneel aangesloten hebt, moet u dat nu inschakelen.

(4) Schakel de versterker, de actieve luidsprekers of de keyboardversterker(s) in. (5) Stel met de MASTER [VOLUME]-regelaar het uitgangs-

volume van de E-60/E-50 in.

MAS

VOLUME

Instellen van het displaycontrast

Na het inschakelen of als de E-60/E-50 al een tijdje aan staat, is het display eventueel nog maar nauwelijks af te lezen. Bovendien beïnvloeden de hoek waaronder u naar het display kijkt en de verlichting op de plaats waar u staat de leesbaarheid van het display.

In dergelijke gevallen kunt u met de [LCD¥CONTRAST]-rege- laar links van het display het contrast instellen.

Uitschakelen van de E-60/E-50

(1) Schakel eerst alle externe apparaten uit. (2) Druk op de [POWER≈ON]-knop achterop de E-60/E-50 om hem uit te schakelen.

Opgelet: Wacht minstens 2~3 seconden alvorens de E-60/E-50 opnieuw in te schakelen. Opgelet: Om de verbinding op het lichtnet volledig te verbreken moet u, na op POWER gedrukt te hebben, ook de stekker uit het stopcon-

tact trekken.

E-60/E-50 Music Workstation

Voorbereidingen en demosongs

Interactieve demo van de E-60/E-50

De E-60/E-50 bevat een interactieve demofunctie die u een indruk geeft van zijn belangrijkste functies. Die zou u meteen eens moeten gebruiken. Omdat de demo zichzelf uitwijst, gaan we hier alleen tonen hoe hem in en uit te schakelen.

(1) Druk op de [DEMO]-knop.

DEMO

Het display verandert in:

(2) Druk, indien nodig, op het [LANGUAGE]-veld en

kies de taal voor deze interactieve demofunctie.

(4) Hoort u de muziek maar nauwelijks, dan moet u

met de [VOLUME]-regelaar (helemaal links, in de MASTER-sectie) een hoger volume instellen.

MAS

VOLUME

(5) Om de demo te stoppen en de demofunctie van de

E-60/E-50 weer te verlaten moet u op [DEMO], RECORDER [PLAY÷STOP¥®÷ª] of de [EXIT]-knop drukken.

EXIT

(Druk op [CLOSE], als u deze pagina helemaal niet wilde selecteren. Dan verandert er niets aan de taalkeuze.)

(3) Druk op het veld waarmee u toegang hebt tot de

benodigde demofunctie.

Er zijn 8 klank- en 8 Style-demo’s.

Over de hoofdpagina

Als u de demomode (of eender welke andere displaypagina) verlaat c.q. zolang u geen enkele instelling van de E-60/E-50 wijzigt, ziet het display er ongeveer als volgt uit:

A BC

E-60/E-50 Music Workstation

Met het SCALE TUNE-veld G gaat u naar een pagina waar u de stemming van de E-60/E-50-noten kunt wijzigen (om bv. Arabische toonladders te gebruiken).

Met het TRANSPOSE-veld H tenslotte springt u naar de displaypagina waar u één, verschillende of alle secties kunt transponeren (naar gelang de op die pagina gekozen mode). Dit veld heeft dezelfde functie als de [TRANSPOSE]-knop.

Frontpaneel

F F

De hier getoonde informatie wordt eerst en vooral bepaald door de instellingen van de E-60/E-50, de geladen data enz. De afbeelding geeft echter een goede indruk van wat u op uw instrument ziet.

Bijna alle in het display getoonde gegevens zijn aan velden toegewezen waarop u kunt drukken om naar een andere pagina te springen, een parameter te editen of te selecteren.

Druk bv. op het A-veld om naar de “ARRANGER SETTING”-pagina te gaan. Druk op B om een ander splitpunt in te stellen.

De [SONG]- en [STYLE]-knoppen C zien er anders uit en gedragen zich dus ook anders: druk op één van deze knoppen om de sectie te kiezen wier tempo moet worden weergegeven. (De tempowaarde kunt u met de [√SLOW][FAST®]-knoppen en, na het stoppen van de weergave, met [TAP] instellen.) U kunt ze niet gebruiken om van de Style- naar de Song-mode te gaan, omdat dat automatisch gebeurt – druk gewoon op de [PLAY÷STOP¥®÷ª]- of [START÷STOP]-knop.

Opgelet: Zolang de hoofdpagina wordt afgebeeld, kunt u het tempo tevens met het [DATA÷ENTRY]-wiel en de [DEC]/[INC]knoppen instellen.

Als de Guitar-mode van de E-60/E-50 actief is, ziet het display er als volgt uit:

Druk op het I-veld om naar de “GUITAR MODE”pagina te gaan. Dit veld kan hetzij een elektrische, hetzij een akoestische gitaar bevatten. Die slaat op het type instrument dat u gekozen hebt.

Dit veld heeft dezelfde functie als de [GUITAR]-knop. Zoals u ziet, kunt u heel wat instellen zonder ook

maar één menu te openen.

Opgelet: Als de hoofdpagina niet automatisch wordt afgebeeld, kunt u ze oproepen door op de [EXIT]-knop te drukken.

Algemene opmerking i.v.m. het menu van de E-50

Als u op de [MENU]-knop van de E-60 drukt, ziet het display er als volgt uit:

Via de met D gemerkte velden springt u naar een pagina waar u songs (SONG), Music Styles (STYLE) of User Programs (USER PROG) kunt kiezen. Deze velden hebben dezelfde functie als de gelijknamige knoppen van de FINDER-sectie.

Via de OCTAVE-knopicoontjes E kunt u de momenteel geselecteerde Keyboard-part (die door een pijl wordt aangeduid) hoger en lager stemmen. Om een Keyboard-part te kiezen moet u op zijn TONE ASSIGN-knop drukken.

De overige velden F dienen voor het kiezen van de Keyboard-part waar u een andere klank aan wilt toewijzen, en het oproepen van de “TONE SELECT”pagina. Ze hebben dezelfde functie als de (KEYBOARD PART) TONE ASSIGN-knoppen.

Omdat de E-50 geen D Beam-controller heeft, ziet zijn “MENU”-pagina er als volgt uit:

E-60/E-50 Music Workstation

Eerste kennismaking

3. Eerste kennismaking

In dit hoofdstuk komen alleen de belangrijkste functies aan bod, die we stap voor stap gaan bekijken.

Recorder-sectie:

Hoe werkt het allemaal?

Uw E-60/E-50 is verschillende instrumenten in één. Voor het spelen beschikt u namelijk over drie hoofdsecties.

Keyboard-parts:

Deze sectie bevat de parts die u via het klavier kunt aansturen – vandaar de benaming “Keyboard”. De E-60/E-50 heeft vijf Keyboard-parts waarvan u er vier tegelijk kunt bespelen: UP1, UP2, LWR en MBS. “UP” staat voor “Upper” en verwijst naar de rechter klavierhelft (als u met een split werkt). “LWR” staat voor “Lower” en slaat dus op de linker helft. “MBS” is de afkorting voor “Manual Bass”, d.w.z. een monofone baspart wiens noten door de gespeelde akkoorden worden bepaald.

Er is geen Manual Drum-part, omdat alle zonet vernoemde parts voor het spelen van een Drum Set kunnen worden gebruikt. De vijfde part, “MELODY INT”, is iets tweeslachtiger: hij gaat weliswaar door voor Keyboard-part, maar hij wordt gedeeltelijk door de Arranger gestuurd. Zie “Melody Intelligence” op blz. 62.

Arranger/Style-sectie:

Linkerhand:

Arranger-sturing

Rechterhand: melodie

(Keyboard-parts)

Omdat die benaming op het frontpaneel wordt gehanteerd, nemen we ze gewoon over. De betreffende sectie bevat namelijk een 16-sporen sequencer, een eenvoudig te gebruiken MIDI-opnamefunctie en een bijzonder veelzijdige Standard MIDI File-player met heel wat functies die u tijdens het spelen kunt gebruiken.

Spelen met een automatische begeleiding

Laten we beginnen met de automatische begeleidingsfunctie, die “Arranger” heet, maar in het display en op het frontpaneel ook vaak “Style” wordt genoemd.

De Arranger is een “interactieve weergavesequencer” die voor de begeleiding zorgt. De begeleidingen noemen we “Music Styles” omdat ze telkens begeleidingspartijen voor een bepaald muziekgenre (rock, pop, dance, wals enz.) bevatten.

De Arranger laat toe de melodische begeleidingspartijen (bas, piano, gitaar enz.) te transponeren door gewoon andere akkoorden te spelen. In de regel doet u dit waarschijnlijk met uw linkerhand. Elke Music Style omvat verschillende patronen, zodat u kunt beginnen met een inleiding, vervolgens een simpele begeleiding kunt kiezen voor de eerste strofe en een iets uitgebreidere voor de refreinen. Met een “Ending”-patroon breit u tenslotte een mooi einde aan uw stuk.

Laten we eerst naar de belangrijkste Arranger-functies kijken:

(1) Sluit de E-60/E-50 aan en schakel hem in (zie

blz.18 en 19).

(2) Druk op de EASY SETTING [ARR]-knop.

Linkerhand:

Arranger-sturing

De Arranger is uw bandje (of orkest). Hij speelt namelijk de begeleiding (die we Music Style noemen). In zekere zin werkt de Arranger zoals een drumcomputer: hij speelt namelijk begeleidingspatronen.

In tegenstelling tot een drumcomputer kunt u echter heel gemakkelijk het benodigde patroon kiezen. Zo hoeft u de volgorde van de patronen niet op voorhand te programmeren. Bovendien speelt de Arranger niet alleen de drums, maar ook een bas en melodische partijen. De toonaard hiervan bepaalt u aan de hand van uw zelf gespeelde akkoorden (meestal in de linker klavierhelft).

Rechterhand: melodie

(Keyboard-parts)

ARR ORGAN

De knop licht op en het klavier wordt in twee helften verdeeld. In de linker helft kunt u akkoorden spelen. De rechter helft is voor het spelen van melodieën bedoeld.

E-60/E-50 Music Workstation

Spelen met een automatische begeleiding

(3) Als de [SYNC]-knop oplicht (wat waarschijnlijk het

geval is), moet u erop drukken om hem uit te schakelen.

SYNC

(4) Zet de MASTER [VOLUME]-regelaar op een aan-

vaardbare waarde (iets voorbij “1/4”).

MAS

VOLUME

(5) Druk op de [MAIN]-knop (licht op).

(6) Speel in de linker klavierhelft een akkoord en druk

op de STYLE CONTROL [START÷STOP]-knop.

• Voor majeurakkoorden volstaat één noot (bv. “C” voor Do majeur, “A” voor La majeur enz.).

• Voor mineurakkoorden hoeft u alleen de grondnoot en de derde toets rechts daarvan in te drukken.

• Voor septiemakkoorden speelt u de grondnoot en de tweede toets links daarvan.

C majeur C mineur

Alleen de toets die overeenkomt met de naam van het gewenste akkoord.

Grondnoot + tweede toets links daarvan.

Opgelet: De functie voor dit “eenvingersysteem” heet “INTELLIGENT” (blz. 67). Op blz. 209 vindt u een overzicht van de andere akkoorden die u met dit systeem kunt spelen (overmatig, verminderd enz.).

Grondnoot + derde toets rechts daarvan.

Momenteel hoort u het “MAIN 1”-patroon (de [MAIN]- en VARIATION [1]-knop lichten op). Dit is de simpele begeleidingsversie van de gekozen Style. Laten we nu een geschikte begeleiding voor het refrein kiezen:

(8) Druk op de VARIATION [2]-knop (de [MAIN]- en [1]-

knop lichten op, terwijl [2] knippert).

START

STOP

De [START÷STOP]-knop licht op en de Arranger speelt nu een begeleiding van de gekozen Music Style (waarschijnlijk “Strummlin’ Pop”).

Deze begeleiding weerklinkt in de toonaard van de noot die u daarnet hebt gespeeld (“C”). De naam van het overeenkomstige akkoord wordt linksboven in het display getoond:

Opgelet: Zie “Song/Arranger Start Priority” op blz. 196, als de arrangerweergave niet start.

(7) Speel nu een ander akkoord in de linkerhelft.

Hetzelfde patroon wordt nu in een andere toonaard gespeeld. U hoeft trouwens geen volledige akkoorden te spelen:

Aan het einde van het VARIATION [1]-patroon licht de VARIATION [2]-knop op en speelt de Arranger een andere begeleiding.

(9) Probeer nu ook de variaties 3 en 4 even uit.

Professionele overgangen: Fill In

Tot nu toe hebben we alleen met de belangrijkste begeleidingspatronen gewerkt (d.w.z. de frasen, die zo lang worden herhaald tot u de Arranger stopt).

De verschillende variaties kunt u gebruiken voor de strofen (1), tweede strofen (2), refreinen (3 & 4) en andere songdelen. Om een dergelijk patroon te kiezen hoeft u maar de knoppen VARIATION [1]~[4] te gebruiken. Dat zorgt voor plotse veranderingen van de begeleiding, terwijl “echte” muzikanten een nieuw deel in de regel “aankondigen” d.m.v. een roffel in de drums en andere variaties van de begeleiding.

Op de E-60/E-50 zorgt u op de volgende manier voor dergelijke overgangen:

(1) Start de weergave van het MAIN [1]-patroon (zie

hierboven).

(2) Speel in de linker klavierhelft een akkoord.

E-60/E-50 Music Workstation

Eerste kennismaking

(3) Druk op de [AUTO¥FILL¥IN]-knop (licht op).

(4) Druk op een VARIATION [1]~[4]-knop om een ander

MAIN-patroon te kiezen.

De [MAIN]-knop en de gekozen VARIATION [1]~[4]knop knipperen.

Wat er nu gebeurt, hangt af van wanneer u op de knop drukt:

• Als u op gelijk welke tel vóór de laatste tel van een maat op deze knop drukt, duurt de Fill tot aan het einde van de huidige maat. Vervolgens wordt het nieuw gekozen patroon afgespeeld (de [MAIN]- en de gekozen VARIATION-knop lichten dan op).

• Als u op de laatste tel van een maat op deze knop drukt, begint de Fill op de eerste tel van de volgende maat en duurt hij een volledige maat. Daarna wordt het nieuwe patroon gekozen. Druk u opnieuw op dezelfde cijferknop ([1]~[4]), dan wordt er volgens de zojuist vernoemde regels een overgang gespeeld. Aan het einde daarvan keert de Arranger echter terug naar het patroon dat u daarvóór al gebruikte.

(5) Schakel de [AUTO¥FILL¥IN]-knop uit als de keuze van

een nieuw patroon niet meer door een Fill-In moet worden voorafgegaan.

Opgelet: U kunt de lengte van een Fill-In ook halveren. Zie “Half Bar on Fill In” op blz. 55.

Intro & Ending

Nu we ook de overgangen onder de knie hebben, vraagt u zich misschien af hoe je met een professionele inleiding begint en op een stijlvolle manier eindigt. Daarvoor dienen de [INTRO]- en de [END/RIT]-knop.

Terwijl de MAIN-patronen zo vaak herhaald worden tot u een ander patroon kiest of de Arranger stopt, worden Fill-Ins (zie hierboven), Intro’s en Endings maar één keer gespeeld.

Zodra het INTRO-patroon afgelopen is, vervolgt de Arranger automatisch met het MAIN [1]~[4]-patroon (naar gelang welke knop knippert). Aan het einde van het Ending-patroon stopt de Arranger daarentegen.

(1) Stop de Arranger-weergave door op de

[START÷STOP]-knop te drukken (hij dooft).

(2) Speel in de linker klavierhelft een akkoord om de

toonaard van het Intro-patroon te bepalen.

(3) Druk op de [INTRO]- en de cijferknop ([1]~[4]) van

het Intro-patroon dat u wilt horen.

(4) Druk op de [START÷STOP]-knop om de Arranger-

weergave te starten.

De Arranger speelt nu de inleiding van de gekozen Music Style. Het “MEASURE”-veld op de hoofdpagina telt nu achteruit (“–4”, “–3” enz.) om de duur van de Intro aan te geven. Indien gewenst, kunt u nu ook de andere drie Intro-patronen uitproberen door op [INTRO] en [1]~[4] te drukken. Het cijfer verwijst naar de complexiteit van de begeleiding.

Opgelet: Speel tijdens de Intro-weergave geen noten. De meeste Intro’s bevatten namelijk al akkoordwissels die u door uw eigen akkoorden grondig in de war zou kunnen sturen.

Tijdens de Arranger-weergave knippert de [START÷STOP]-knop rood op de eerste tel en groen op de overige tellen van de maat om het tempo aan te duiden. Zolang de Arranger gestopt is, zorgt de [METRONOME]-knop voor deze optische indicatie (hij knippert echter alleen in het rood).

(5) Druk op één van de VARIATION [1]~[4]-knoppen om

het patroon te kiezen dat na afloop van de Intro moet worden gespeeld (de betreffende knop knippert).

Door nu al op [MAIN] te drukken zorgt u dat het Intro-patroon aan het begin van de eerstkomende maat (dus waarschijnlijk vóór het officiële) einde overgaat in iets anders.

(6) Wacht tot het gekozen MAIN-patroon begonnen is

en druk dan op de [END/RIT]-knop.

Aan het einde van de huidige patrooncyclus speelt de Arranger het Ending-patroon af en stopt daarna. Tijdens de weergave van het Ending-patroon telt het “MEASURE”-veld op de hoofdpagina achteruit (“–4”, “–3” enz.) om de duur van het patroon aan te geven. Ook hier kunt u weer kiezen uit vier verschillende Ending-frasen. Als u na het inschakelen van de [END/ RIT]-knop geen cijferknop [1]~[4] indrukt, kiest de Arranger automatisch de ENDING-frase met hetzelfde nummer als de tot dan toe gebruikte MAINfrase.

Opgelet: Ook hier is het slimmer om tijdens de Ending-frase geen akkoorden te spelen.

E-60/E-50 Music Workstation

Spelen met een automatische begeleiding

Opgelet: Zie “Bijkomende Arranger/Style-functies” op blz. 60 voor bijkomende Arranger-functies.

Music Styles kiezen

Tot nu toe hebben we maar één Music Style gebruikt (en wel degene die tijdens het inschakelen automatisch wordt gekozen). Ziehier hoe u andere Music Styles kiest:

(1) Druk op een STYLE-knop om een Music Style-fami-

lie te kiezen.

8 BEAT

16 BEAT

LIVE

BAND

De indicator van die knop licht op en het display ziet er als volgt uit:

Het display toont 10 Music Styles van de zonet opgeroepen familie. Als de naam van de gewenste Style niet afgebeeld wordt…

(2) Kies met de [PAGE¥1]~[PAGE¥4]-knoppen een

andere pagina.

Het aantal pagina’s verschilt naar gelang de gekozen familie. Bepaalde families bevatten maar één pagina, andere daarentegen twee, drie of zelfs vier.

(3) Druk op het veld van de Style die u wilt gebruiken.

DISCO

BALL

ROCK LATIN

DANCE

ROOM

JAZZ

BLUES

TRADIT WORLD

(4) Druk op de [EXIT]-knop om terug te gaan naar de

hoofdpagina.

EXIT

Tempo instellen

Als de begeleiding te snel (of te traag) speelt, kunt u het tempo van de Music Style wijzigen:

DEFAULT

√SLOW

(1) Druk op [√¥SLOW] om het tempo in stappen van

één eenheid te verlagen.

(2) Druk op [FAST¥®] om het tempo in stappen van één

eenheid op te voeren.

Op de meeste pagina’s, waar het tempo niet wordt afgebeeld, verschijnt nu even het volgende venster om de ingestelde waarde te bevestigen:

U zou ook verschillende keren –in de maat van het gewenste tempo– op de [TAP]-knop kunnen drukken. Het nieuwe tempo verschijnt rechtsboven in het display:

FAST

Als de Arranger aan het draaien is, terwijl u een andere Style kiest, begint de nieuwe Style vanaf de eerstvolgende maat.

De [METRONOME]-knop knippert rood om de eerste tel van elke maat aan te geven (zolang de Arranger niet loopt). Tijdens de Arranger-weergave knippert de [START÷STOP]-knop rood op de eerste en groen op de overige tellen van de maat.

(3) Om daarna weer het voorgeprogrammeerde tempo

te kiezen moet u [√¥SLOW] ingedrukt houden en tegelijk op [FAST¥®] drukken:

E-60/E-50 Music Workstation

Eerste kennismaking

Werken met de Keyboard-parts

Uw E-60/E-50 biedt 4 “parts” waarmee u verschillende klanken via het klavier kunt bespelen. Die noemen we de “Keyboard-parts”. Laten we nu een melodie bij de begeleiding spelen.

Spelen met een Upper- en/of de Lower-part

Tijdens het inschakelen wordt de UP1-part automatisch geactiveerd en aan het volledige klavier toegewezen. Dat komt, omdat de E-60/E-50 in de EASY SETTING “PIANO”-mode opstart.

(1) Druk op de PART ON/OFF [UP1]-knop, als hij niet

oplicht.

(2) Speel een paar noten op het klavier.

De klank van de UP1-part is aan het volledige klavier toegewezen.

U zou nu ook op de TONE EFFECTS [MULTI¥FX]-knop kunnen drukken om een gepast effect aan de Keyboard-parts (hier UP1) toe te wijzen. Zie blz. 84 voor meer details.

(3) Stel met de MASTER [VOLUME]-regelaar het uit-

gangsvolume van de E-60/E-50 in.

MAS

VOLUME

(4) Met de [BALANCE]-regelaar bepaalt u de balans

tussen de begeleiding en de door uzelf gespeelde partijen.

Alterneren tussen klanken

De E-60/E-50 laat toe verschillende klanken tegelijk te spelen door meerdere Keyboard-parts in te schakelen. Andere parts worden door de Arranger/Music Styles gespeeld en heten bijgevolg Style-parts. En dan zijn er nog de parts die door de Recorder worden aangestuurd – de Song-parts.

De Keyboard-parts kunt u hetzij samen of voor het alterneren tussen verschillende klanken gebruiken.

Kies met de PART ON/OFF-knoppen de part(s), die u wilt bespelen.

U kunt verschillende klanken tegelijk (wat we een “layer” noemen) of via aparte klavierzones (“split”) bespelen. Hierna vindt u een voorstelling van de Keyboard-parts. (Zie blz. 60 voor de Style-parts.)

• UP1 (Upper1): Upper1 is meestal de belangrijkste solopart (en wordt in de Piano-mode automatisch geactiveerd).

• UP2: De Upper2-part kan dienen als bijkomende solopartij naast Upper1 – of als een alternatieve melodieklank. Hij biedt twee stemmingsparameters (“Coarse” en “Fine”) die Upper1 niet heeft.

• LWR: De Lower-part kan aan de linker klavierhelft worden toegewezen.

• MBS: De MBS-part verzorgt een semi-automatische baslijn, zolang de LWR-parts actief is. Als de LWRknop niet oplicht, gedraagt hij zich zoals een gewone Keyboard-part.

Opgelet: Alle Keyboard-parts kunnen voor het spelen van drumpartijen worden gebruikt. In tegenstelling tot eerdere Roland-keyboards heeft de E-60/E-50 namelijk geen “Manual Drums”-part meer.

• MELODY INTELL (Melody Intelligence): Deze part wordt door de Arranger aangestuurd en speelt automatisch harmonieën. Die worden bij de melodie gevoegd, die u met de UP1-part speelt. Die part kunt u niet zelf aansturen. Dat verklaart meteen waarom de knop van die part zich niet in de KEYBOARD PARTsectie bevindt (hij maakt deel uit van de TONE EFFECTS-sectie). Er zijn 18 verschillende harmonietypes (blz. 62).

BALANCE

ACCOMP

KEYBOARD

Draai hem naar “KEYBOARD”, als uw zelf gespeelde noten te stil zijn. Draai hem naar “ACCOMP”, als uw spel wat hard is t.o.v. de Arranger (of song).

Opgelet: Zie blz. 81 voor het instellen van de onderlinge balans tussen de Keyboard-parts.

(5) Druk op de PART ON/OFF-knop van andere Key-

board-parts die u misschien wilt toevoegen (“layer”).

E-60/E-50 Music Workstation

Werken met de Keyboard-parts

Klanken kiezen voor de Keyboard-parts

■One Touch

Tijdens het werken met de Arranger is de eenvoudigste manier om geschikte klanken voor de Keyboardparts te kiezen het gebruik van de ONE TOUCH-functie. De “One Touch”-geheugens zijn eigenlijk kleine User Programs. Zie blz. 65 voor meer details.

(1) Druk op de gewenste ONE TOUCH-knop.

ONE

Er zijn vier One Touch-geheugens per Music Style (voor de 136 fabrieks-Styles en de 80 CUSTOMgeheugens).

Opgelet: De meeste “One Touch”-geheugens activeren de SYNC START-functie. Als u niet wilt dat de Arranger begint, zodra u een noot of akkoord speelt, moet u de [SYNC]-knop uitschakelen.

(2) Kies een Style (blz. 25) en start de Arranger-weer-

gave door op de [START÷STOP]-knop te drukken.

Speel een melodie bij de begeleiding. U zal merken dat de klanken van alle Keyboard-parts perfect bij de sfeer van de Style aansluiten.

(3) Kies een andere Style en speel opnieuw een solo.

De actieve Keyboard-part (waarschijnlijk UP1) hanteert nu een andere klank (zelfs uitgeschakelde Keyboard-parts kiezen een andere klank).

(4) Druk op een andere ONE TOUCH-knop om die regi-

stratie te gebruiken.

(5) Druk opnieuw op dezelfde knop, als u de “One

Touch”-instellingen niet meer nodig hebt.

• Druk, op de hoofdpagina, op de regel van de part waar u een andere klank aan wilt toewijzen.

In dat geval springt de E-60/E-50 meteen naar de “TONE”-pagina van de momenteel gehanteerde klank.

De pijl duidt de part aan waar u een andere klank aan kunt toewijzen (de TONE ASSIGN-knop licht eveneens op).

Opgelet: U kunt zelfs aan momenteel uitgeschakelde Keyboard-parts andere klanken toewijzen. Op die manier kunt u de volgende klank al voorbereiden, terwijl u nog een andere Keyboard-part gebruikt.

(2) Druk op een TONE-knop om een familie en de

“beste” klank daarvan te kiezen (de betreffende klank wordt nu al gekozen).

Het display beeldt nu een lijst van de binnen deze familie beschikbare klanken af:

■Met de hand klanken kiezen

De E-60/E-50 bevat 1050 klanken (alias “Tones”) en 33 Drum Sets, die in 8 families onderverdeeld zijn.

(1) Kies de part waar u een andere klank of Drum Set

aan wilt toewijzen:

• Druk op de TONE ASSIGN-knop van de gewenste part (moet oplichten).

–OF–

(3) Druk op het veld van de gewenste klank. Als u die

niet vindt passen, drukt u op een ander veld.

De laatste klank, die u in elke familie kiest, wordt tijdelijk onthouden en telkens gekozen, wanneer u op de betreffende TONE-knop drukt. (Die keuze kunt u echter wijzigen door gewoon op een ander veld te drukken.)

(4) Als u nog steeds niet gelukkig bent met de gekozen

klank, kunt u met de velden [PAGE¥1]~[PAGE¥5] en [˚] een andere pagina kiezen (indien beschikbaar).

Het [˚]-veld verschijnt alleen, als er meer dan vijf pagina’s zijn. Andere klankfamilies bevatten minder dan vijf pagina’s. Het aantal pagina’s verschilt naar gelang de gekozen familie.

(5) Druk op het veld van de gewenste klank. (6) Druk op de [EXIT]-knop om terug te gaan naar de

hoofdpagina.

E-60/E-50 Music Workstation

Eerste kennismaking

Als u deze TONE-familie later opnieuw kiest, springt de E-60/E-50 automatisch naar de pagina waar zich de laatst gekozen klank bevindt (en roept hem meteen op).

Over de klanken van de E-60/E-50

Probeer de klanken zorgvuldig uit door afwisselend hard en zacht aan te slaan. U zal versteld staan van de rijke nuances die u daarmee bereikt. (Op blz. 50 vindt u meer details over de aanslaggevoeligheid.)

Zo is er bv. een “JazzScat”-klank (VOCAL-familie), met drie dynamiekniveaus waarmee u “doe”, “bap” of “dauw” kunt spelen door de toetsen harder of zachter aan te slaan. Voor talrijke gitaarklanken zijn er dan weer hammer-on/bedinggeluiden die u via de maximale aanslag kunt aansturen.

Bovendien kunt u, door het klavier (met de OCTAVEparameter) naar het laagste octaaf te transponeren, soms typische “bijgeluiden” spelen (het schuiven van de vingers over gitaarsnaren, het kloppen op de klankkast van de gitaar enz.)

■Keuze van het klankensysteem (Sound Set Mode)

De Roland-ingenieurs hadden zoiets van “misschien worden de gebruikers aanvankelijk overdonderd door het aantal klanken per TONE-familie”. Daarom toont de E-60/E-50 niet alle klanken, wanneer u hem voor het eerst inschakelt. Deze “beperkte” displaymode heet “BEST SELECTION”. In die mode kunt u alleen de “nieuwe” klanken selecteren.

Misschien hebt u echter af en toe “oudere” klanken (van de G- en VA-serie) nodig. Dan moet u “EXTENDED” kiezen:

(1) Druk op de [MENU]-knop.

(2) Druk op het [UTILITY]- en het [STARTUP]-veld.

(3) Druk op [EXTENDED] of [BEST¥SELECTION] om uw

keuze te maken.

Deze instelling wordt opgeslagen en zo lang gehanteerd tot u ze weer wijzigt.

Drummen op het klavier

De E-60/E-50 laat ook toe om drum- en percussieklanken via het klavier te spelen. Als u al met een ouder arrangerinstrument van Roland gewerkt hebt, weet u misschien dat er vroeger een “M.Drums”-part voor het spelen van percussie was. Die part bestaat niet meer, omdat u nu met eender welke van de volgende Keyboard-parts kunt drummen: UP1, UP2, LWR en MBS.

(1) Druk op de TONE ASSIGN-knop van de part waar u

een Drum Set aan wilt toewijzen (die knop licht op).

(2) Druk op de TONE [DRUMS]-knop.

(3) Druk op een veld om een andere Drum Set te kie-

zen.

Het display verandert in:

Indien nodig, kunt u met [PAGE¥1]~[PAGE¥4] naar een andere pagina gaan om daar een Drum Set te kiezen.

(4) Speel een paar noten op het klavier.

E-60/E-50 Music Workstation

Realistische gitaarpartijen spelen (Guitar-mode)

Aan elke toets is een andere drum-/percussieklank toegewezen. Druk op de tweede “C”-toets van links (C2) om een basdrumnoot te spelen (“Kick”) en op de witte toets rechts daarvan (D2) om een snare te horen. Probeer nu ook de andere toetsen even uit.

IPopKik36

IPopCStk37st

IPopSn38st

IPopGstS39st

IPopSn40st

IPopTomLFl41

IPopHat1_42

IPopTomL43

IPopHat2_44

IPopTomMFl45

IPopHat3_46

IPopTomM47

IPopTomHFl48

IPopCyml2_52

IPopTomH50

(dit is maar een voorbeeld)

(5) Druk op de [EXIT]-knop om terug te gaan naar de

hoofdpagina.

EXIT

Realistische gitaarpartijen spelen (Guitar-mode)

De E-60/E-50 biedt een Guitar-mode waarmee u, via het klavier, bijzonder realistische gitaarpartijen kunt spelen. Zoals u zal merken, vereist dit een misschien ongewone aanpak, die echter wel bijzonder muzikaal en zelfs logisch ineen zit als u gedachtegang eenmaal gesnapt hebt.

Wanneer u de Guitar-mode activeert, fungeert de UP1part als “hoofdgitaar”, terwijl de UP2-part voor het dubbelen van de gitaarnoten kan worden gebruikt. Zolang de gitaarmode actief is, kunnen UP1 en UP2 echter niet voor andere melodische doeleinden worden gebruikt. Hoewel u hem –mits een beetje oefening– ook in realtime kunt gebruiken, bewijst de Guitar-mode vooral tijdens de opname van song- en Style-partijen zijn nut.

(1) Druk op de EASY SETTING [GUITAR]-knop.

GUITAR PIANO

De indicators van de twee knoppen lichten op en het display ziet er als volgt uit:

Met het [Off÷On]-knopicoontje kunt u de Guitarmode in- en uitschakelen. Als u deze pagina met EASY SETTING [GUITAR] kiest, wordt hij automatisch geactiveerd.

Als u nu op [EXIT] drukt om naar de hoofdpagina terug te gaan, verandert het display:

Het UPPER1-veld onder “GUITAR MODE” beeldt de naam van de momenteel gekozen gitaarklank af. Door gewoon op dit veld te drukken kunt u geen andere gitaarklank voor UPPER 1 kiezen: druk liever op het GUITAR MODE-veld om naar de hierboven getoonde pagina te gaan en wijzig daar alle benodigde instellingen. (De gitaarklank van UPPER2 wordt automatisch gekozen. Die kunt u niet wijzigen.)

Eerste kennismaking

(2) Druk op het [ELECTRIC]- of [ACOUSTIC]-schakelaari-

coontje om aan te geven of u een elektrische of akoestische gitaar nodig hebt.

Uw keuze wordt door de grote gitaarafbeelding rechtsboven in het display weergegeven.

(3) Speel een akkoord in het “CHORD”-gebied van het

klavier.

Opgelet: Deze pagina kunt u ook oproepen door op de

[MENU]-knop‰ [GUITAR¥MODE] te drukken. In dat geval moet u de Guitar-mode eventueel nog activeren door op het [Off/ On]-knopicoontje (zie verderop) te drukken.

E-60: Hier akkoorden spelen

E-50: Hier akkoorden spelen

(Indien nodig, kunt u die toetsen meteen weer loslaten.)

E-60/E-50 Music Workstation

Eerste kennismaking

Opgelet: De toetsen in het “CHORD”-gebied sturen tevens alle andere Keyboard-parts aan die op dat moment actief zijn (in tegenstelling tot de “ARPEGGIO”- en “STRUMM”-toetsen). Naar gelang de ingeschakelde Keyboard-parts spelen dan eventueel tevens MBS, LWR (links). Zelfs de akkoordherkenning van de Arranger blijft actief.

De in het “CHORD”-gebied gespeelde noten worden als dusdanig niet door de gitaarsectie van de E-60/ E-50 weergegeven. Ze geven alleen aan wat u zo meteen zal horen…

(4) Druk op de eerste “C”-toets rechts van het

“CHORD”-gebied.

Lage E-snaar A-snaar

E-60

E-50

D-snaar

Hoge E-snaar B-snaar

G-snaar

Lage E-snaar A-snaar

D-snaar

Hoge E-snaar B-snaar

G-snaar

U hoort nu de noot die een gitarist op de lage Esnaar zou spelen. De toets, die u momenteel indrukt, maakt deel uit van de “ARPEGGIO”-sectie.

(5) Druk nu op de “D” rechts van de daarnet gebruikte

“C”.

U hoort nu de noot die een gitarist op de A-snaar zou spelen.

(6) Herhaal dit vervolgens met de toetsen “E”, “F”, “G”

en “A” om ook de overige gitaarnoten van het gespeelde akkoord te horen.

Even samenvatten: de zes tot nu toe ingedrukte toetsen vertegenwoordigen de zes virtuele gitaarsnaren. Die kunt u gebruiken om, op basis van het gespeelde akkoord (“CHORD”-gebied), arpeggio’s te spelen/tokkelen. De frasering van uw arpeggio’s wordt uitsluitend door de volgorde bepaald waarin u de toetsen indrukt.

Als u deze “snaartoetsen” meteen na het inschakelen van de E-60/E-50 (en vóór het spelen van het eerste akkoord) indrukt, speelt de Guitar-mode de basisnoten van de zes snaren (te weten E-A-D-G-B-E). Zodra u echter in het “CHORD”-gebied een akkoord speelt, onthoudt de E-60/E-50 het en hanteert hij het zo lang tot u een ander akkoord speelt.

(7) Speel een ander akkoord in het “CHORD”-gebied

en gebruik de “snaartoetsen” (in het “ARPEGGIO”gebied) opnieuw om de betreffende noten te spelen.

Bijkomende ARPEGGIO-functies

De hierboven besproken en afgebeelde toetsen komen overeen met de normale “werkwijze” van een gitaar. In het “ARPEGGIO”-gebied kunt u echter nog andere dingen doen (de meeste van die functies zijn aan zwarte “ARPEGGIO”-toetsen toegewezen):

Laagste akkoordnoot

Traag neerwaarts akkoord (6 snaren)

E-60

E-50

Traag neerwaarts akkoord (4 snaren)

Grondnoot van het akkoord Kwint van het akkoord Laagste akkoordnoot

Laagste akkoordnoot

Traag neerwaarts akkoord (6 snaren) Traag neerwaarts akkoord (4 snaren)

Grondnoot van het akkoord Kwint van het akkoord Laagste akkoordnoot

(1) Speel een akkoord in het “CHORD”-gebied van het

klavier.

(2) Druk op één van de volgende toetsen om het

“effect” ervan te horen:

● Laagste akkoordnoot (B3 & F#4)—Met deze toetsen

kunt u de laagste noten van de in het “CHORD”-gebied gespeelde noten weergeven. Bijvoorbeeld: speelt u een “C”-akkoord met de toetsen C-E-G, dan hoort u een “C”. Speelt u hetzelfde akkoord met de toetsen G-C-E, dan hoort u een “G”.

● Traag neerwaarts akkoord (6 snaren) (C#4)—Met deze

toets zorgt u dat alle zes “snaren” ongeveer op hetzelfde moment worden aangeslagen. Verderop zal u zien dat er ook een “snelle” variant is die de snaren nagenoeg simultaan “aanslaat”. “Neerwaarts” betekent overigens dat het gesimuleerde plectrum (of de duim/vinger) van de bovenkant van de gitaar (de lage E-snaar) naar de vloer beweegt.

● Traag neerwaarts akkoord (4 snaren) (Eb4)—Dit lijkt op

het vorige effect. Hier worden echter maar vier noten gespeeld.

● Kwint van het akkoord (Ab4)—Met deze toets speelt u

de kwint van het laatst ingegeven akkoord (bv. de G van een “C”-akkoord). Dit zou u met de volgende functie kunnen combineren voor uitermate populaire gitaarlicks, die op het afwisselen tussen de grondtoon en de kwint berusten. (U mag ze natuurlijk ook samen spelen.)

● Grondnoot van het akkoord (Bb4)—In tegenstelling tot de B3 of F#4 hoort u bij het indrukken van deze toets altijd de grondtoon van het laatst ingevoerde akkoord (dus een C voor een “C”-akkoord, een E voor een “E”akkoord enz.).

Guitar-mode van de E-60/E-50 verlaten

Om de Guitar-mode te verlaten kunt u op eender welke EASY SETTING-knop ([ARR], [ORGAN] of [PIANO]) of het [Off÷On]-schakelaaricoontje van de “GUITAR MODE”pagina drukken (om “Off” te kiezen).

U zou echter ook een User Program kunnen kiezen dat de Guitar-mode uitzet (zie blz. 89).

+ 190 hidden pages

Roland E-60, E-50 User Manual [nl]

Specifications and Main Features

Frequently Asked Questions

User Manual

Functies

Inhoud

Belangrijke opmerkingen

1. Bedieningsorganen

Frontpaneel

Voorbereidingen en demosongs

Aansluitingen

Eerste kennismaking

Hoe werkt het allemaal?

Spelen met een automatische begeleiding

Werken met de Keyboard-parts