Casio LK-73 Owner's Manual [nl]

MIDI

MIDI

1 MODE 2 TRANSPOSE/TUNE/MIDI 3 Cijfertoetsen

4 START/STOP 5 LEFT/TRACK 1 6 RIGHT/TRACK 2

7 [+]/[–]

Wat is MIDI?

MIDI is een afkorting van Musical Instument Digital
Interface, wat de Engelse naam is voor de wereldstandaard
voor digitale signalen en aansluitingen die het uitwisselen
van muziekdata mogelijk maakt tussen muziekinstrumenten
en computers (machines) die door verschillende fabrikanten
gemaakt zijn. MIDI aangepaste apparatuur kan
boodschappen als drukken op en loslaten van klaviertoetsen,
toonveranderingen en andere data uitwisselen.
Hoewel u niet over speciale kennis over MIDI hoeft te
beschikken om dit toestel op zichzelf te gebruiken, is het
nodig enige kunde te hebben om MIDI bediening uit te
voeren. Dit hoofdstuk geeft u een overzicht van MIDI zodat u
voorlopig uit de voeten kunt.

1 Computer of ander MIDI toestel

 Zorg ervoor de LOCAL CONTROL functie van dit

keyboard uit te schakelen (pagina D-54) om de MIDI
THRU functie van een aangesloten computer, sequencer
of ander MIDI toestel te gebruiken.

MIDI aansluitingen

MIDI boodschappen worden verzonden via de MIDI OUT
aansluiting van de ene naar de MIDI IN aansluiting van een
tweede machine via een MIDI kabel. Om bijvoorbeeld een
boodschap van dit keyboard naar een andere machine te
verzenden dient u met een MIDI kabel de MIDI OUT
aansluiting van dit toestel aan te sluiten op de MIDI IN
aansluiting van de andere machine. Om nu MIDI
boodschappen terug te zenden naar dit keyboard dient u de
MIDI OUT aansluiting van de andere machine m.b.v. een
MIDI kabel aan te sluiten op de MIDI IN aansluiting van dit
keyboard.
Om een computer of ander MIDI toestel te gebruiken om met
dit keyboard geproduceerde MIDI data op te nemen en weer
te geven dient u zowel de MIDI IN als de MIDI OUT
aansluitingen van beide machines aan te sluiten om data te
zenden en te ontvangen.

641A-F-117A

MIDI kanalen

MIDI maakt het mogelijk de data voor meerdere onderdelen
op hetzelfde moment te zenden waarbij elk onderdeel via een
gescheiden MIDI kanaal verzonden wordt. Er zijn 16 MIDI
kanalen, genummerd 1 tot en met 16, en MIDI kanaaldata
wordt altijd bijgesloten bij het oversturen van data
(toetsindrukken, pedaalbediening, etc.).
Het zendende en het ontvangende toestel dienen op hetzelfde
kanaal te worden ingesteld opdat het ontvangende toestel de
data juist kan ontvangen en spelen. Als het ontvangende
toestel bijvoorbeeld op kanaal 2 ingesteld is, zal het enkel
MIDI kanaal 2 data ontvangen en alle andere kanalen
negeren.

D-51

MIDI

Dit keyboard is uitgerust met multi-klankkleur
mogelijkheden wat zoveel betekent als dat het tegelijkertijd
boodschappen kan ontvangen via alle 16 MIDI kanalen en 16
onderdelen kan spelen.
Bediening van keyboard en pedalen die uitgevoerd wordt op
dit keyboard wordt uitgezonden door een MIDI kanaal in te
stellen (1 - 16) en daarna de juiste boodschap te zenden.

zodat het aangesloten kan worden op een computer of ander
toestel en gebruikt voor weergave van algemene MIDI data
die gekocht, vanaf het internet geplukt of via andere bronnen
verkregen worden.

Veranderen van MIDI
instellingen

U kunt dit keyboard gebruiken samen met een externe
sequencer, synthesizer of ander MIDI toestel om mee te
spelen met verkrijgbare algemene MIDI software. Dit
hoofdstuk vertelt u hoe de vereiste MIDI instellingen
gemaakt kunnen worden bij het aansluiten van een extern
toestel.

TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

Algemene MIDI

Zoals we reeds gezien hebben maakt MIDI het mogelijk om
muziekdata uit te wisselen tussen toestellen die
geproduceerd zijn door verschillende fabrikanten. Deze
muzikale data bestaat niet uit de noten zelf maar meer uit
informatie of een klaviertoets ingedrukt wordt of losgelaten
en het toonnummer.
Als bijvoorbeeld toonnummer 1 op een keyboard
geproduceerd door Bedrijf A PIANO is terwijl toonnummer 1
op een keyboard geproduceerd door Bedrijf B BASS dan zal
bij zenden van data van het keyboard geproduceerd door
Bedrijf A naar het keyboard geproduceerd door Bedrijf B een
resultaat geven dat geheel anders is dan het origineel. Als een
computer, sequencer of ander toestel met mogelijkheden voor
automatische begeleiding gebruikt wordt om muziekdata te
produceren voor het keyboard geproduceerd door Bedrijf A
dat 16 onderdelen (16 kanalen) heeft en die data wordt
gezonden naar het keyboard geproduceerd door Bedrijf B dat
enkel 10 onderdelen (10 kanalen) kan produceren dan
kunnen de onderdelen die niet kunnen worden geproduceerd
ook niet gehoord worden.
De standaard voor de toonnummerreeks, het aantal
drumplaatjes en andere algemene factoren die de opzet van
de geluidsbron bepalen, werd vastgesteld door onderlinge
afspraken tussen de fabrikanten en wordt algemene MIDI
genoemd.
Deze algemene MIDI standaard definieert de nummerreeks,
de nummerreeks van de drumgeluiden, het aantal MIDI
kanalen dan gebruikt kan worden en andere algemene
factoren die de opzet van de geluidsbron bepalen. Hierdoor
kan op een algemene MIDI geluidsbron geproduceerde data
weergegeven worden met gelijkwaardige tonen en identieke
nuances als het origineel zelfs bij weergave via de
geluidsbron van andere fabrikanten.
Dit keyboard komt overeen met de algemene MIDI standaard

Telkens bij indrukken van de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets
wordt naar het volgende van 12 instelschermen gegaan: het
transponeerscherm, het stemscherm en 10 MIDI
instelschermen. Mocht u per ongeluk het te gebruiken scherm
voorbijgaan, blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets
drukken totdat het scherm opnieuw verschijnt. Merk tevens
op dat wanneer een instelscherm automatisch uit de display
verdwijnt als u gedurende vijf seconden geen bediening
uitvoert.

GM MODE (Default: uit)

J on (aan)

Dit keyboard speelt algemene MIDI data van een computer of
ander extern toestel. De MIDI IN CHORD JUDGE functie kan
niet gebruikt worden wanneer de GM MODE functie
ingeschakeld (on) is.

J oFF (uit)

De MIDI IN CHORD JUDGE functie kan gebruikt worden.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het GM MODE scherm
verschijnt.

Voorbeeld:

Wanneer de GM MODE functie uitgeschakeld
(off) is

D-52

641A-F-118A

2. Schakel de stand aan en uit m.b.v. de [+] en [–]

of [0] en [1] toetsen.

Voorbeeld:

Om de GM MODE functie in te schakelen

1 Brandt

KEYBOARD CHANNEL (keyboardkanaal)

MIDI

te laten branden, kunt u analyzeren hoe verschillende
onderdelen van een arrangement gespeeld worden.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het NAVIGATE CHANNEL
scherm verschijnt.

2. Verander van kanaalnummer m.b.v. de [+], [–]

en cijfertoetsen [1] - [8].

Voorbeeld:

om kanaal 2 in te stellen

 Het navigeerkanaal wordt automatisch ingesteld op 1

wanneer u MIDI IN CHORD JUDGE inschakelt.

Dit keyboardkanaal is het kanaal dat gebruikt wordt om
MIDI boodschappen van dit keyboard te zenden naar een
extern toestel. Als keyboardkanaal kunt u één kanaal van 1
t/m 16 instellen.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het KEYBOARD CHANNEL
scherm verschijnt.

2. Verander van kanaalnummer m.b.v. de [+] en

[–] cijfertoetsen.

Voorbeeld:

om kanaal 4 in te stellen

NAVIGATE CHANNEL (Default: 4)

Bij ontvangst van MIDI boodschappen van een extern toestel
voor weergave op dit keyboard is het navigeerkanaal het
kanaal waarvan de data in de display verschijnt en dat
gebruikt wordt om klaviertoetsen te laten branden. Als
navigeerkanaal kunt u één kanaal van 1 t/m 8 instellen. Daar
deze instelling u data op elk kanaal van in de handel
verkrijgbare MIDI software laat gebruiken om klaviertoetsen

J Om bepaalde klanken uit te schakelen tijdens

weergave van MIDI data die ontvangen wordt

Navigeerkanaal aan/uit

1. Druk op de RIGHT/TRACK 2 toets alvorens

MIDI data te spelen.

 Hierdoor wordt het geluid van het

navigeerkanaal uitgeschakeld maar
klaviertoetsen blijven oplichten in overeenkomst
met de via dat kanaal ontvangen data. Druk
nogmaals op de RIGHT/TRACK 2 toets om het
kanaal opnieuw in te schakelen.

Volgende lagere kanaal van het navigeerkanaal aan/
uit

1. Druk op de LEFT/TRACK 1 toets alvorens MIDI

data te spelen.

 Hierdoor wordt het geluid uitgeschakeld van het

kanaal dat één lager is dan het navigeerkanaal
maar klaviertoetsen blijven oplichten in
overeenkomst met de via dat kanaal ontvangen
data. Druk nogmaals op de LEFT/TRACK 1 toets
om het kanaal opnieuw in te schakelen.

Voorbeeld:

Als het navigeerkanaal 4 is, dan zal de
bovenstaande handeling kanaal 3 uitschakelen.
Als het navigeerkanaal 1 of 2 is, schakelt de
bovenstaande handeling kanaal 8 uit.

641A-F-119A

D-53

MIDI

MIDI IN CHORD JUDGE (Default: uit)

J on (aan)

Bij instelling van een akkoordinstelmethode gekozen wordt
met de MODE schakelaar, worden akkoorden ingesteld door
de kanaalnootdata die binnenkomt via de MIDI IN
aansluiting.

J oFF (uit)

MIDI IN CHORD JUDGE is uitgeschakeld.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het MIDI IN CHORD JUDGE
scherm verschijnt.

2. Schakel de stand aan en uit m.b.v. de [+] en [–]

of [0] en [1] toetsen.

Voorbeeld:

Om de MIDI IN CHORD JUDGE functie in te
schakelen

LOCAL CONTROL uit (off) wanneer de MIDI THRU functie
van een computer of extern toestel gebruikt wordt. Merk
tevens op dat geen geluid geproduceerd zal worden door het
keyboard als LOCAL CONTROL uitgeschakeld en geen
extern toestel aangesloten is.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het LOCAL CONTROL scherm
verschijnt.

Voorbeeld:

Als LOCAL CONTROL ingeschakeld is

2. Schakel de stand aan en uit m.b.v. de [+] en [–]

of [0] en [1] toetsen.

Voorbeeld:

Om LOCAL CONTROL uit te schakelen

 De MIDI IN CHORD JUDGE functie wordt automatisch

uitgeschakeld wanneer u naar een ander navigeerkanaal
dan 01 verandert.

LOCAL CONTROL (Default: aan)

Deze instelling bepaalt of het toetsenbord en de klankbron
van dit keyboard intern aangesloten zijn of niet. Bij opname
naar een computer of een ander extern toestel aangesloten op
de MIDI IN/OUT aansluiting, helpt het als LOCAL
CONTROL uitgeschakeld is.

J on (aan)

Alles dat op het toetsenbord gespeeld wordt, zal ook
weergegeven worden door de interne klankbron en
tegelijkertijd worden afgegeven als een MIDI boodschap via
de MIDI OUT aansluiting.

J oFF (uit)

Alles dat gespeeld wordt op dit toetsenbord wordt als MIDI
boodschap afgegeven via de MIDI OUT aansluiting zonder te
worden weergegeven door de interne klankbron. Schakel

D-54

LOCAL CONTROL
ingeschakeld (aan)

Op het toetsenbord
gespeelde noten worden
weergegeven door de
interne klankbron en
afgegeven als MIDI
boodschap via de MIDI
OUT aansluiting.

LOCAL CONTROL
uitgeschakeld (uit)

Op het toetsenbord
gespeelde noten worden
afgegeven als MIDI
boodschap via de MIDI
OUT aansluiting maar niet
weergegeven door de
interne klankbron. De
MIDI THRU aansluiting
van het aangesloten toestel
kan gebruikt worden om
de MIDI boodschap terug
te sturen en weer te geven
via zijn eigen geluidsbron.

641A-F-120A

ACCOMP MIDI OUT (Default: uit)

J on (aan)

De automatische begeleiding wordt gespeeld door het
keyboard en de corresponderende MIDI boodschap
afgegeven via de MIDI OUT aansluiting.

MIDI

SUSTAIN/ASSIGNABLE JACK

J oFF (uit)

MIDI boodschappen van de automatische begeleiding
worden niet afgegeven via de MIDI OUT aansluiting.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het ACCOMP MIDI OUT scherm
verschijnt.

Voorbeeld:

Als ACCOMP MIDI OUT uitgeschakeld is

2. Schakel de stand aan en uit m.b.v. de [+] en [–]

of [0] en [1] toetsen.

Voorbeeld:

Om ACCOMP MIDI OUT in te schakelen

TOUCH CURVE (Default: 0)

J 0

Normale toetsgevoeligheidcurve

J 1

Luider dan een normale toon zelfs wanneer weinig druk
gebruikt wordt om op klaviertoets te drukken. Als de het
aanslagvolume uitgeschakeld is, wordt geluid bij een luider
volume dan gewoonlijk weergegeven.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het TOUCH CURVE SELECT
scherm verschijnt.

2. Schakel de stand aan en uit m.b.v. de [+] en [–]

of [0] en [1] toetsen.

Voorbeeld:

Om toetsgevoeligheidcurve 1 in te stellen

J SUS (aanhouden)

Stelt een aanhoudeffect*1 in bij indrukken van het pedaal.

J SoS (sostenuto)

Stelt een sostenuto-effect*2 in bij indrukken van het pedaal.

J SFt (zacht)

Bewerkstelligt een vermindering van het geluid in bij
indrukken van het pedaal.

J rHy (ritme)

Bewerkstelligt bediening van de START/STOP toets bij
indrukken van het pedaal.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het SUSTAIN/ASSIGNABLE
JACK scherm verschijnt.

Voorbeeld:

Als aanhouden ingeschakeld is

2. Verander de stand m.b.v. de [+] en [–] of [0], [1],

[2] en [3] toetsen.

Voorbeeld:

Om het ritme in te stellen

*1. Aanhouden

Bij pianotonen an andere klanken die wegsterven, werkt
het pedaal als een demppedaal waarbij de klanken
langer aangehouden worden dan het pedaal ingedrukt
gehouden wordt. Bij orgeltonen en andere doorlopende
klanken blijven op het keyboard gespeelde noten
aangehouden worden totdat het pedaal wordt
losgelaten. In beide gevallen wordt het aanhoudeffect
tevens uitgeoefend op noten die gespeeld worden terwijl
het pedaal reeds ingedrukt is.

*2. Sostenuto

Dit effect werkt hetzelfde als bij aanhouden behalve dat
het enkel uitgeoefend wordt op noten die reeds klinken
op het moment dat het pedaal ingedrukt wordt. Noten

641A-F-121A

D-55

MIDI

die dus gespeeld worden als het pedaal reeds ingedrukt
is, worden niet beïnvloed.

SOUND RANGE SHIFT (Default: aan)

J on (aan)

Verschuift tonen in het lage bereik naar een lagere octaaf en
“072 PICCOLO” naar een hogere octaaf.

J oFF (uit)

Speelt tonen in het lage bereik en “072 PICCOLO” op hun
normale niveau.

op het gehele keyboard. Die zonder asterisk betreffen
boodschappen die slechts op een kanaal invloed hebben.

NOTE ON/OFF (noot aan/uit)

Deze boodschap zendt data bij het indrukken (NOTE ON) of
loslaten (NOTE OFF) van klaviertoetsen.
Een NOTE ON/OFF boodschap bevat een nootnummer (om
aan te geven welke toets ingedrukt of losgelaten wordt) en
snelheid (druk op het toetsenbord tussen 1 en 127). NOTE ON
snelheid wordt altijd gebruikt om het relatieve volume van de
noot te bepalen. Dit keyboard ontvangt geen NOTE OFF
snelheidsdata.
Bij indrukken of loslaten van een klaviertoets bij dit keyboard
wordt de corresponderende NOTE ON of NOTE OFF
boodschap verzonden via de MIDI OUT aansluiting.

1. Blijf dan op de TRANSPOSE/TUNE/MIDI toets

drukken totdat het SOUND RANGE SHIFT
scherm verschijnt.

2. Verander de stand m.b.v. de [+] en [–] of [0] en

[1] toetsen.

Voorbeeld:

Om SOUND RANGE SHIFT uit te schakelen

Boodschappen

Er is een grote hoeveelheid boodschappen gedefinieerd onder
de MIDI standaard en dit hoofdstuk geeft de details
betreffende die boodschappen die verzonden en ontvangen
kunnen worden door dit keyboard. Een asterisk wordt
gebruikt om boodschappen aan te duiden die invloed hebben

D-56

 De toonhoogte van een noot hangt af van de gebruikte toon

zoals aangegeven in de “Notentabel” op pagina A-1.
Wanneer dit keyboard een nootnummer ontvangt dat
buiten zijn bereik van noten valt wordt dezelfde noot van de
dichtstbijliggende octaaf gesubstitueerd.

PROGRAM CHANGE

(programmaverandering)

Dit is de toonkeuzeboodschap. De PROGRAM CHANGE kan
toondata bevatten binnen het bereik van 0 - 127.
Een programmaveranderboodschap wordt verzonden via de
MIDI OUT aansluiting van het keyboard telkens wanneer u
het toonnummer met de hand verandert. Ontvangst van een
programmaveranderboodschap van een externe machine
verandert de tooninstelling van dit keyboard.

 Dit keyboard ondersteunt 128 tonen in het bereik van 0 t/m

127. Kanaal 10 is echter het percussie-enkel kanaal en de
kanalen 0, 8, 16, 24, 25, 32, 40, 48 en 62 corresponderen
aan de negen drumklanken van dit keyboard.

641A-F-122A

PITCH BEND (toonhoogtebereik)

Deze boodschap bevat informatie betreffende buigen van de
toonhoogte zodat de toonhoogte tijdens spelen op het
toetsenbord soepeltjes omhoog en omlaag gaat. Dit keyboard
zendt geen toonhoogtebuigdata maar kan wel dergelijke data
ontvangen.

MIDI

 De met het voetpedaal uitgeoefende aanhoud-

(regelnummer 64) sostenuto (regelnummer 66) en het
zachte (regelnummer 67) effecten zijn ook van kracht.

ALL SOUND OFF (alle geluid uit)

CONTROL CHANGE

(bedieningsverandering)

Deze boodschap voegt effecten toe zoals vibrator en
veranderingen in het volume die optreden tijdens spelen op
het keyboard. Bedieningsveranderdata bevatten een
bedieningsnummer (om het type effect te identificeren) en
een bedieningswaarde (om de aan/uit status en de
effectdiepte in te stellen).

Hieronder volgt een lijst van data die verzonden of
ontvangen kan worden met de bedieningsverandering.

Effect Bedieningsnummer

Modulation (Modulatie) 1

Volume 7

Pan 10

Expression (Expressie) 11

Hold 1 64

Sostenuto 66

Soft Pedal (Zacht pedaal) 67

RPN* 100 / 101

Data Entry (Data-invoer) 6/38

geeft enkel-ontvangst boodschappen aan

* RPN is de afkorting van Registered Parameter Nummer

(geregistreerd parameternummer) dat een speciale
bedieningsveranderingsnummer is, gebruikt voor het
combineren van meervoudige bedieningsveranderingen.
De bediende parameter wordt ingesteld met de
bedieningswaarden 100 en 101 waarna instellingen
worden gemaakt m.b.v. de bedieningswaarden van voor
DATA ENTRY (regelnummers 6 en 38).
Dit keyboard gebruikt RPN om transponeren (de algehele
afstemming van dit keyboard in stapjes van een halve
toon) en de afstemming (de algehele fijnafstemming van
dit keyboard en de gevoeligheid van toonhoogtebuiging
(toonhoogtebreedte in overeenkomst met buigdata) van
een ander extern MIDI toestel te regelen bij dit keyboard.

Deze boodschap dwingt al het via het betreffende kanaal
geproduceerde geluid te stoppen.

ALL NOTES OFF (alle noten uit)

Deze boodschap schakelt alle via het betreffende kanaal
geproduceerde noten uit.

 Eventueel via een aanhoudpedaal of een sostenutopedaal

aangehouden noten blijven klinken tot de volgende
pedaal uit boodschap ontvangen wordt.

RESET ALL CONTROLLERS

(alle regelaars terugstellen)

Deze boodschap stelt toonhoogteregeling en andere
bedieningsveranderingen terug naar de normale staat.

SYSTEM EXCLUSIVE* (systeem-exclusief)

Deze boodschap wordt gebruikt om systeemexclusieve
kenmerken te regelen zoals toonfijnregelingen die uniek zijn
voor een bepaalde machine. Oorspronkelijk betekende
systeemexclusief dat het kenmerkend was voor een bepaald
model maar tegenwoordig zijn er als je het zo mag
omschrijven “universele systeemexclusieve” kenmerken die
van toepassing zijn bij machines van verschillende modellen
en zelfs van verschillend fabrikaat.
Hieronder volgen de systeemexclusieve boodschappen die
door dit keyboard worden ondersteund.

J GM SYSTEM ON ([F0][7E][7F][09][01][F7])

De GM SYSTEM ON functie wordt door een externe machine
gebruikt om het GM systeem van dit keyboard in te
schakelen. GM betekent “General MIDI” ofwel algemene
MIDI.

 GM SYSTEM ON neemt meer tijd in beslag dan andere

boodschappen zodat wanneer GM SYSTEM ON in de
sequencer opgeslagen is het meer dan 100 msec kan
duren tot de volgende boodschap.

641A-F-123A

D-57

MIDI

J GM SYSTEM OFF ([F0][7E][7F][09][02][F7])

GM SYSTEM OFF wordt door een externe machine gebruikt
om het GM systeem van dit keyboard uit te schakelen.

D-58

641A-F-124A