Sharp EL-531LH User Manual

Download

SPIS TREŒCI

WPROWADZENIE ................................................................... 2

SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA

NIENORMALNYCH WARUNKÓW ........................................... 3

WYŚWIETLACZ....................................................................... 3

PRZECZYTAĆ PRZED

ROZPOCZĘCIEM UŻYTKOWANIA KALKULATORA............... 4

USTAWIENIE POCZĄTKOWE................................................. 6

OBLICZENIA NAUKOWE ........................................................ 9

Działania arytmetyczne ....................................................... 9

Funkcje ............................................................................... 9

Liczby losowe.................................................................... 10

Przekształcenia jednostek miary kątów............................. 10

Obliczenia z użyciem pamięci ........................................... 10

Obliczenia z udziałem ułamków ........................................ 11

Obliczenia czasowe - system dziesiętny i system

sześćdziesiątkowy............................................................. 11

Przekształcenie współrzędnych......................................... 12

Funkcja modyfikacji........................................................... 12

OBLICZENIA STATYSTYCZNE............................................. 13

BŁĘDY I ZAKRES OBLICZEŃ ............................................... 14

FUNKCJE NAUKOWE I FUNKCJE KALKULATORA............. 16

WYMIANA BATERII ............................................................... 17

DANE TECHNICZNE ............................................................. 18

PRZYKŁADY OBLICZEŃ ....................................................... 19

Urządzenie to spełnia wymagania normy 89/336/EEC z uwzględnieniem poprawek 93/ 68/ EEC.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 1

WPROWADZENIE

Miło nam, że wybraliście Państwo kalkulator naukowy SHARP EL-531LH. Niniejsza instrukcja ma za zadanie pomóc w zapoznaniu się z tym urządzeniem. Należy ją zachować do dalszego wykorzystania.

Zasady użytkowania W celu zapewnienia bezawaryjnego działania urządzenia, należy stosować się do poniższych zasad:

1. Nie należy nosić kalkulatora w tylnej kieszeni spodni.

2. Nie należy narażać urządzenia na działanie ekstremalnych

temperatur.

3. Należy chronić kalkulator przed upuszczeniem lub

nadmiernym uciskiem.

4. Obudowę urządzenia należy czyścić wyłącznie przy pomocy

suchej, miękkiej ściereczki.

Obudowa ochronna Kalkulator jest wyposażony w obudowę chroniącą przyciski oraz wyświetlacz, kiedy urządzenie nie jest używane.

1. Nacisnąć tylny koniec kalkulatora, a następnie przesunąć

urządzenie do przodu.

2. Przekręcić kalkulator w celu włożenia go do obudowy.

• Należy zawsze zamykać kalkulator w obudowie, kiedy nie

jest on używany. W tym celu należy wykonać opisane powyżej czynności w odwrotnej kolejności.

str. 2 Kalkulator naukowy EL-531 LH

SPOSÓB POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYSTĄPIENIA NIENORMALNYCH WARUNKÓW

Jeżeli kalkulator podczas działania jest narażony na działanie silnego, zewnętrznego pola elektrycznego lub na silne uderzenie, może to spowodować przerwanie działania wszystkich przycisków, łącznie z przyciskiem [ON/C]. W takim przypadku należy nacisnąć przycisk RESET znajdujący się z tyłu urządzenia. Należy pamiętać, że po przeprowadzeniu tej operacji zawartość pamięci zostanie wykasowana.

! Przycisk RESET należy używać wyłącznie w następujących

sytuacjach:

• Po wymianie baterii;

• W celu wykasowania całej zawartości pamięci;

• W przypadku wystąpienia nienormalnych warunków lub

przerwania działania wszystkich przycisków.

Jeżeli kalkulator wymaga naprawy, należy dokonać jej wyłącznie u przedstawiciela firmy SHARP, w serwisie SHARP lub w serwisie autoryzowanym przez SHARP.

WYŚWIETLACZ

Podczas normalnego działania nie wszystkie komunikaty i symbole są wyświetlane.

Symbol

Równanie Mantysa Wykładnik

Jeżeli wyświetlana wartość zawiera się w przedziale ±0.000000001 - ± 9999999999, na wyświetlaczu widnieje tylko mantysa. W innych przypadkach następuje automatyczne przełączenie na system notacji naukowej. Istnieje możliwość wyboru systemu notacji w zależności od rodzaju przeprowadzanych obliczeń.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 3

Wprowadzone równanie jest wyświetlane w środkowej części wyświetlacza.

Poniżej przedstawiono znaczenie symboli i komunikatów pojawiających się w górnej części wyświetlacza.

2ndF

HYP

ALPHA

FIX SCI ENG DEG RAD

GRAD STAT

Pojawia się na wyświetlaczu, jeżeli całe równanie lub wynik nie mogą zostać wyświetlone. Komunikat ten pojawia się na wyświetlaczu po naciśnięciu przycisku drugiej funkcji [2ndF]. Oznacza on, że uaktywniona jest druga funkcja przycisku przedstawiona na klawiaturze w kolorze. Komunikat funkcji hiperbolicznych, pojawia się na wyświetlaczu po naciśnięciu przycisku [hyp]. Po naciśnięciu przycisków [2ndF][hyp] na wyświetlaczu pojawi się komunikat 2ndF HYP oznaczający, że aktywne są funkcje odwrotne hiperboliczne. Komunikat oznaczający, że może zostać przeprowadzona operacja wprowadzenia i wyświetlania zawartości pamięci lub operacja wyświetlania danych statystycznych. Komunikaty systemów notacji.

Komunikaty jednostek miary kąta.

Komunikat trybu obliczeń statystycznych. Komunikat oznaczający, że w pamięci niezależnej jest przechowywana wartość liczbowa.

PRZECZYTAĆ PRZED ROZPOCZĘCIEM UŻYTKOWANIA KALKULATORA

Obliczenia w kalkulatorze są wykonywane w oparciu o logikę algebraiczną. System logiki algebraicznej pozwala na łatwe wprowadzanie równań tzn. tak, jak one wyglądają w rzeczywistości. Np. w celu wykonania działania sin 30 + cos 45 należy nacisnąć kolejno przyciski [sin]30[+][cos]45[=]. Obliczenia - od najprostszych do najbardziej skomplikowanych równań - mogą być przeprowadzane w łatwy do zrozumienia sposób.

• Podczas używania kalkulatora po raz pierwszy należy

nacisnąć przycisk RESET znajdujący się z tyłu urządzenia.

str. 4 Kalkulator naukowy EL-531 LH Notacja przycisków użyta w instrukcji W niniejszej instrukcji użyta została następująca notacja przycisków.

e ln x

π Exp [Exp]

Jak przedstawiono powyżej, w przypadku użycia drugiej funkcji,

[ln] [2ndF][e [X]

[2ndF][π]

Przycisk logarytmu

]

Przycisk funkcji ex Przycisk obliczeń z użyciem pamięci

Przycisk wykładnika Przycisk liczby π

w niniejszej instrukcji po przycisku [2ndF] przedstawiona zostanie tylko druga funkcja. Zostanie to zapisane jako „naciśnięcie przycisków [2ndF][druga funkcja], co oznacza, że najpierw należy nacisnąć przycisk [2ndF], a następnie przycisk wybranej drugiej funkcji. Pierwsza funkcja (lub cyfra), która widnieje na przycisku, nie zostanie w takim wypadku przedstawiona. Wprowadzane cyfry nie są przedstawiane w instrukcji jako przyciski, lecz jako cyfry.

Włączanie i wyłączanie zasilania W celu włączenia zasilania należy nacisnąć przycisk [ON/C]. W celu wyłączenia zasilania należy nacisnąć przycisk [2ndF][OFF]

Sposoby kasowania liczb lub działań Istnieją trzy metody kasowania liczb lub działań:

[ON/C] Naciśnięcie tego przycisku powoduje

wykasowanie wszystkich wartości oraz funkcji i wzorów obliczeń. Nie dotyczy to danych statystycznych oraz zawartości pamięci w normalnym trybie pracy.

[2ndF][CA]

Naciśnięcie tych przycisków powoduje wykasowanie wszystkich wartości z wyjątkiem zawartości pamięci niezależnej „M” w normalnym trybie pracy. Powoduje też skasowanie zawartości pamięci statystycznych.

[DEL]

Naciśnięcie tego przycisku podczas wprowadzania liczby powoduje wykasowanie ostatniej wyświetlanej cyfry. Naciśnięcie tego przycisku, w trybie edycji powoduje wykasowanie jednej cyfry, funkcji itp., na miejscu której znajduje się kursor.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 5

Priorytety operacji Obliczenia są przeprowadzane w następującej kolejności:

1. Funkcje poprzedzone argumentem (x

, Y

2. Y

-1 2

, x , n!, itp.)

3. Mnożenie wartości przechowywanej w pamięci (2Y itp.)

4. Funkcje po których następuje argument (sin, cos itp.)

5. Mnożenie funkcji (2sin30 itp.)

6. nCr, nPr

7. ×, ÷

8. +, -

9. =, M+, M-, ⇒M, DEG, RAD, GRAD, DATA, CD, →rθ,

→xy oraz inne operacje kończące obliczenia

• W przypadku użycia nawiasów, wyrażenia zamknięte

nawiasami mają pierwszeństwo przed innymi obliczeniami.

Operacja zawieszania Operacje, które nie mogą zostać przeprowadzone natychmiast z powodu kolejności działań lub z powodu zastosowania nawiasów muszą być czasowo zawieszone (operacja zawieszania). Kalkulator umożliwia wprowadzenie i przechowanie do 16 działań oraz do 8 wartości numerycznych (8 wartości w normalnym trybie pracy oraz 4 wartości w trybie obliczeń statystycznych).

USTAWIENIE POCZĄTKOWE

Wybór trybu pracy

Kalkulator może pracować w 3 trybach pracy opisanych poniżej. W celu wyboru trybu pracy należy nacisnąć przycisk [MODE], a następnie podać numer odpowiadający wybranemu trybowi pracy.

[0] Normalny tryb pracy.

Tryb ten jest używany podczas wykonywania operacji arytmetycznych, podstawiania arytmetycznego, oraz obliczeń z udziałem funkcji.

[1] Tryb obliczeń statystycznych

Tryb ten jest używany do przeprowadzania obliczeń statystycznych. Po wejściu do tego trybu pracy w prawym górnym rogu wyświetlacza pojawia się napis STAT

str. 6

Kalkulator naukowy EL-531 LH

Wybór systemu notacji Kalkulator umożliwia wybór jednego z czterech systemów notacji wyświetlanych wartości.

FIX System ustalonej liczby miejsc po przecinku dziesiętnym.

Wyświetlana liczba posiada ustaloną przez użytkownika liczbę miejsc po przecinku dziesiętnym. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji liczb, na wyświetlaczu widnieje komunikat FIX

SCI System notacji naukowej

Liczba jest wyświetlana w notacji naukowej. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji liczb, na wyświetlaczu widnieje komunikat SCI. Mantysa wartości jest wyświetlana z określoną liczbą miejsc po przecinku dziesiętnym.

ENG System notacji inżynierskiej

Liczba jest wyświetlana w notacji inżynierskiej. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji liczb, na wyświetlaczu widnieje komunikat ENG. Mantysa wartości jest wyświetlana z określoną liczbą miejsc po przecinku dziesiętnym. Oprócz mantysy wyświetlany jest wykładnik będący wielokrotnością 3.

System zmiennoprzecinkowy

Liczba jest wyświetlana ze zmienną ilością miejsc po przecinku dziesiętnym. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji danych, na wyświetlaczu nie widnieje żaden komunikat. Wartości w zakresie 0.000000001 ≤ x ≤ 9999999999 wyświetlane są w notacji naukowej.

W celu zmiany systemu notacji należy w momencie, kiedy wyświetlany jest wynik obliczeń lub po wykasowaniu wyświetlanych wartości przy pomocy przycisku [ON/C], nacisnąć przyciski [2ndF][FSE]. Każde naciśnięcie przycisków [2ndF][FSE] powoduje wybór jednego z systemów notacji w sekwencji FIX → SCI → ENG → System zmiennoprzecinkowy → FIX itd.

Określanie liczby miejsc po przecinku dziesiętnym Jeżeli wybrany jest system ustalonej liczby miejsc po przecinku dziesiętnym; system notacji naukowej lub system notacji inżynierskiej (na wyświetlaczu widnieje jeden z komunikatów FIX, SCI lub ENG), możliwe jest ustawienie stałej liczby miejsc po przecinku dziesiętnym w zakresie od 0 do 9. Po ustawieniu liczby miejsc po przecinku dziesiętnym wyświetlana wartość będzie zaokrąglana zgodnie z ustawieniem.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 7

W celu określenia ilości miejsc po przecinku dziesiętnym należy w momencie, kiedy wyświetlany jest wynik obliczeń lub po wykasowaniu wyświetlanych wartości przy pomocy przycisku [ON/C], nacisnąć przyciski [2ndF][TAB], a następnie nacisnąć przycisk numeryczny odpowiadający wybranej ilości miejsc po przecinku dziesiętnym.

Określenie jednostek miary kąta Kalkulator umożliwia ustawienie jednej z trzech jednostek miary kąta:

Stopnie (°) Radiany (rad) Na wyświetlaczu pojawia się komunikat RAD Grady (g) Na wyświetlaczu pojawia się komunikat GRAD

W celu określenia jednostek miary kąta należy nacisnąć przycisk [DRG]. Każde naciśnięcie przycisku [DRG] powoduje wybór jednostek miary kąta w sekwencji DEG → RAD → GRAD → DEG itd.

Uwaga: Dla przykładów znajdujących się w dalszej części instrukcji należy upewnić się, czy na wyświetlaczu nie widnieje żaden z poniższych komunikatów.

FIX, SCI, ENG - patrz punkt „Wybór systemu notacji” str. 7

Edycja równania Kalkulator umożliwia edycję równania nie tylko podczas jego wprowadzania, ale również po wyznaczeniu wyniku.

[Edycja równania podczas wprowadzania równania]

• Nacisnąć przycisk [

kursora;

• Jeżeli zachodzi potrzeba usunięcia cyfry, przesunąć kursor

tak, aby znalazł się pod cyfrą, która ma zostać usunięta, a następnie nacisnąć przycisk [DEL]; Wykonanie tej operacji

Na wyświetlaczu pojawia się komunikat DEG

] lub przycisk [ ] w celu przesunięcia

powoduje usunięcie cyfry, na miejscu której ma być ustawiony

kursor.

• Jeżeli zachodzi potrzeba wstawienia cyfry między cyfry

istniejące, należy przesunąć kursor tak, aby znalazł się na następnym polu za cyfrą, przed którą ma zostać wstawiona nowa cyfra, a następnie wprowadzić cyfrę.

[Edycja równania po obliczeniu wyniku]

• Nacisnąć przyciski [2ndF][

] w celu powrotu do równania;

• Przeprowadzić edycję w taki sam sposób, jak to opisano

powyżej.

str. 8 Kalkulator naukowy EL-531 LH Podstawienie arytmetyczne Jeżeli istnieje wzór, i należy tylko podstawić liczby, kalkulator bardzo ułatwia wykonanie tego zadania. Wprowadzony wzór zostaje zapisany w pamięci jako formuła. Po obliczeniu pierwszego wyniku, naciśnięcie przycisków [2ndF][?] powoduje automatyczne przesunięcie kursora na miejsce pierwszej liczby będącej składnikiem wzoru. Możliwa jest wtedy jej zmiana. Po wykonaniu zmiany ponowne naciśnięcie przycisków [2ndF][?] powoduje automatyczne przesunięcie kursora na miejsce następnej liczby będącej składnikiem formuły. W ten sposób można zmienić wszystkie liczby będące składnikiem wzoru. Naciśnięcie przycisku [=] w dowolnym momencie powoduje obliczenie wyniku nowego równania.

Przykład:

2 2

A + B = % A = 2.5, B = 4.5

Naciśnięte przyciski Wyświetlacz Oznaczenie 1 2.5 [x ][+] 3.5 [x ] [=]

2 [2ndF][?] 2.5 + 3.5 3 [2ndF][?] 2.5 + 3.5 4 [DEL]4[=] 2.5 + 4.5

$ A = 2.5, B = 3.5

2 2

2.5 + 3.5 = 18.5

2 2

= 26.5

OBLICZENIA NAUKOWE

• Jeżeli na wyświetlaczu widnieje jeden z komunikatów FIX,

SCI lub ENG, należy usunąć ten komunikat przez naciśnięcie przycisków [2ndF][FSE] (patrz punkt „Wybór systemu notacji).

Obliczenia arytmetyczne (patrz tabela na str. 19)

Funkcje (patrz tabela na str. 20)

Przed wykonaniem obliczeń z udziałem funkcji należy nacisnąć przycisk [ON/C].

• Przed rozpoczęciem obliczeń należy wybrać jednostkę miary

kątów (patrz punkt „Wybór jednostek miary kątów”).

• Obliczenia łańcuchowe (wynik ostatnich obliczeń jest użyty

do następnych obliczeń).

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 9

Liczby losowe

Naciśnięcie przycisków [2ndF][RANDOM][=] powoduje wygenerowanie trzycyfrowej liczby pseudo-losowej. W celu generacji następnej liczby losowej należy nacisnąć przycisk [=]. Operację tą można przeprowadzić zarówno w normalnym trybie pracy jak i w trybie obliczeń statystycznych.

• Liczby losowe wykorzystują pamięć Y. Każda liczba losowa

jest generowana na bazie wartości przechowywanej w pamięci Y (seria liczb pseudo-losowych).

Zmiana jednostek miary kątów (patrz tabela na str. 21) Jednostki miary kątów mogą być zmieniane w następującej sekwencji: stopnie → radiany → grady → stopnie itd.

Obliczenia z wykorzystywaniem pamięci (patrz tabela na str. 22) Kalkulator posiada jedną pamięć niezależną (M), jedną pamięć ostatniego wyniku oraz dwie pamięci tymczasowe (X, Y).

Pamięć niezależna (M) Pamięć niezależna jest dostępna w normalnym trybie pracy. [STO][M]

Wykasowanie zawartości pamięci niezależnej oraz wprowadzenie do niej wyświetlanej wartości.

[RCL][M] lub [2ndF][ALPHA][M][=]

Wyświetlanie wartości przechowywanej w pamięci niezależnej.

[M+]

Dodanie wyświetlanej wartości do wartości przechowywanej w pamięci niezależnej.

[2ndF][M-]

Odjęcie wyświetlanej wartości od wartości przechowywanej w pamięci niezależnej.

• Naciśnięcie przycisków 0 [STO][M] powoduje wykasowanie

zawartości pamięci niezależnej (wprowadzenie do niej wartości zerowej).

Pamięci tymczasowe (X, Y) Pamięci tymczasowe X oraz Y są dostępne w normalnym trybie pracy. [STO] [X], [Y]:

Wprowadzenie wyświetlanej wartości do określonej pamięci tymczasowej (X, Y).

[RCL] [X], [Y] lub [2ndF][ALPHA] [X], [Y] [=]:

Wyświetlanie wartości przechowywanej w pamięci tymczasowej (określonej przez naciśnięcie odpowiedniego przycisku literowego).

str. 10

Kalkulator naukowy EL-531 LH

• Zawartość pamięci tymczasowej zostaje skasowana

w momencie zmiany trybu pracy lub w momencie wprowadzenia do niej wartości zerowej.

Pamięć ostatniego wyniku Pamięć ostatniego wyniku jest dostępna w normalnym trybie pracy oraz w trybie obliczeń statystycznych. Wynik obliczeń otrzymany po naciśnięciu przycisku [=] lub innego przycisku kończącego obliczenia zostaje automatycznie wprowadzony do pamięci ostatniego wyniku. [2ndF][ANS]:

Wyświetlanie zawartości pamięci ostatniego wyniku.

• Zawartość pamięci ostatniego wyniku zostaje wykasowana w

momencie zmiany trybu pracy.

Uwaga: Wyniki obliczeń z udziałem podanych poniżej funkcji zostają automatycznie wprowadzone do pamięci X lub pamięci Y. Z tego powodu, podczas używania tych funkcji należy zwrócić uwagę na pamięć X i pamięć Y.

• Liczby losowe Pamięć Y

• →rθ, →xy Pamięć X, pamięć Y

Obliczenia na ułamkach (patrz tabela na str.22) [ab/c]: Przycisk ten jest używany do wprowadzania ułamków lub do przekształcania liczb. [2ndF][d/c]: Naciśnięcie tych przycisków umożliwia przekształcenie liczb.

• Liczby z ułamkiem dziesiętnym lub zapisywane w postaci

wykładniczej nie mogą być wprowadzone jako ułamek. We wszystkich przypadkach w części całkowitej, liczniku i mianowniku wprowadzonych może zostać łącznie do 10 cyfr (uwzględniając symbol ( )).

• Jeżeli liczba cyfr, która ma zostać wyświetlona, jest większa od

10, liczba zostaje przekształcona i wyświetlona w postaci dziesiętnej.

Obliczenia czasowe - system dziesiętny i system sześćdziesiętny (patrz tabela na str. 23)

Kalkulator posiada możliwość dokonywanie przekształceń liczby z systemu dziesiętnego na system sześćdziesiętny i odwrotnie.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 11

Dodatkowo w systemie sześćdziesiętnym możliwe jest przeprowadzenie czterech podstawowych działań arytmetycznych oraz obliczeń z udziałem pamięci. (Operacje te, oprócz obliczeń z udziałem pamięci, są dostępne również w trybie obliczeń statystycznych).

Konwersja współrzędnych (patrz tabela na str.23) Przekształcenie współrzędnych może zostać przeprowadzone w normalnym trybie pracy oraz w trybie obliczeń statystycznych. Przed rozpoczęciem obliczeń należy wybrać jednostkę miary kątów (patrz punkt „Określanie jednostek miary kąta" str.8). [2ndF][→rθ]: Przekształcenie współrzędnych prostokątnych (x, y) na współrzędne biegunowe (r, θ). [2ndF][→xy]: Przekształcenie współrzędnych biegunowych (r, θ) na współrzędne prostokątne (x, y).

Y Y

P ( ×, y )

P ( r

, θ)

0 0

(współrzędne prostokątne i współrzędne biegunowe)

[2ndF][ ‘ ]: Wprowadzenie współrzędnej prostokątnej y lub współrzędnej biegunowej θ. [←][→]: Przełączenie między współrzędną x i współrzędną y lub między współrzędną r i współrzędną θ.

• Wynik obliczeń jest automatycznie wprowadzany do pamięci

X i pamięci Y.

Wartość r lub wartość x zostaje wprowadzona do pamięci X. Wartość θ lub wartość y zostaje wprowadzona do pamięci Y.

Funkcja modyfikacji (patrz tabela na str. 24) W opisywanym kalkulatorze wszystkie wyniki obliczeń zapisywane są wewnętrznie w notacji naukowej, co oznacza, że mantysa wyniku może posiadać do 12 cyfr.

str. 12 Kalkulator naukowy EL-531 LH Jednakże, ponieważ wyniki obliczeń są wyświetlane w takiej notacji, jaka została wybrana przez użytkownika, i posiadają określoną przez użytkownika ilość miejsc po przecinku dziesiętnym, wyniki obliczeń wewnętrznych mogą się różnić od wyniku przedstawionego na wyświetlaczu. Przy użyciu funkcji modyfikacji wynik obliczeń wewnętrznych jest modyfikowany w ten sposób, aby był taki sam jak wyświetlana wartość. W ten sposób w dalszych obliczeniach pominięty jest błąd, jaki wystąpiłby w wyniku różnicy między wartością biorącą udział w tych obliczeniach, a wartością wyświetlaną. Funkcja ta może być na przykład przydatna podczas przeprowadzania obliczeń, w których każda cyfra liczby jest brana pod uwagę.

OBLICZENIA STATYSTYCZNE

(patrz tabela na str. 24) Możliwe jest wyznaczenie następujących parametrów

statystycznych (patrz tabela poniżej). W celu wejścia do trybu obliczeń statystycznych należy nacisnąć przyciski [MODE][1].

[Wprowadzanie danych] Wprowadzone dane są przechowywane w pamięci aż do naciśnięcia przycisków [2ndF][CA]. Przed wprowadzeniem nowych danych, należy wykasować zawartość pamięci. Alternatywnym sposobem wykasowania zawartości pamięci jest naciśnięcie przycisków [MODE][1].

Dana [DATA] Dana [ , ], liczba powtórzeń danej [DATA] (wprowadzenie kilku takich samych danych ×)

[Korekta wprowadzonych danych] Korekta przed naciśnięciem przycisku [DATA]:

Kalkulator naukowy EL-531 LH

Przy pomocy przycisku [ON/C] usunąć niepoprawną daną. Jeżeli po wprowadzeniu niepoprawnej danej nie został jeszcze naciśnięty przycisk [ , ] to wartość może zostać skorygowana przy pomocy przycisku [DEL].

Korekta po naciśnięciu przycisku [DATA] Jeżeli jako ostatni naciśnięty został przycisk [DATA] (nie została potem wykonana żadna operacja), niepoprawną daną można usunąć przy pomocy przycisków [2ndF][CD]. Jeżeli po naciśnięciu przycisku [DATA] została już wykonana jakaś operacja, należy wprowadzić ponownie dane, które mają zostać skorygowane, a następnie nacisnąć przyciski [2ndF][CD].

[Wyświetlanie wyników obliczeń statystycznych]

• Wartości

Wzory obliczeń statystycznych We wzorach obliczeń statystycznych opisanych w późniejszej części instrukcji (Przykłady obliczeń), wystąpienie jednej z poniżej opisanych okoliczności powoduje wystąpienie błędu:

Średnia próbek (danych x)

sx Standardowe odchylenie próbki (danych x)

Standardowe odchylenie populacji (danych x)

σx

Liczebność populacji

Suma próbek (danych x)

Σx

Suma kwadratów próbek (danych x)

Σx

str. 13

,sx, σx, n, Σx, Σx mogą zostać wyświetlone

przez naciśnięcie przycisku [RCL], a następnie odpowiedniego przycisku statystycznego.

• wartość bezwzględna wyniku cząstkowego lub wyniku

końcowego jest równa lub większa od 1 x 10

100

;

• mianownik wynosi 0;

• podjęta została próba obliczenia pierwiastka kwadratowego

liczby ujemnej.

B£ÊDY I ZAKRES OBLICZEÑ

1. Błędy

Błąd obliczeń wystąpi w sytuacji, gdy przekroczony zostanie zakres obliczeń, lub gdy zostanie podjęta próba niepoprawnych obliczeń matematycznych. W przypadku wystąpienia błędu obliczeń, naciśnięcie przycisku [

] lub przycisku [ ] powoduje automatyczne cofnięcie kursora na miejsce równania, gdzie błąd się pojawił. W celu usunięcia błędu obliczeń należy dokonać edycji równania (zostało to opisane w punkcie „Edycja równania”) lub nacisnąć przycisk [ON/C].

str. 14 Kalkulator naukowy EL-531 LH

• Liczba występująca po komunikacie „Error” jest kodem

błędu. Ponieważ kod ten określa typ błędu, należy sprawdzić jego znaczenie.

2. Kody i typy błędów

1 Błąd składni

• Podjęta została próba wykonania niepoprawnych

obliczeń,

Np. próba przeprowadzenia przekształcenia współrzędnych po wprowadzeniu tylko jednej danej lub jednej współrzędnej. 2 [2ndF][→rθ].

2 Błąd obliczeń

• Wartość bezwzględna wyniku cząstkowego lub wyniku końcowego jest równa lub większa od 1× 10

100

;

• Dzielenie przez 0;

• Przekroczone zostały zakresy dziedzin

i przeciwdziedzin odczas przeprowadzania obliczeń z udziałem funkcji lub obliczeń statystycznych.

3 Błąd głębokości

• Przekroczona ilość dostępnych buforów (Kalkulator posiada 8 buforów, do których mogą być wprowadzone wartości numeryczne oraz 16 buforów, do których wprowadzone mogą zostać wzory matematyczne).

Równanie jest za długie

• Liczba znaków równania przekroczyła dozwoloną ilość

159. Ilość znaków równania musi być mniejsza od

159.

3. Zakres obliczeń (patrz tabela na str. 25)

• W zakresie określonym poniżej dokładność kalkulatora wynosi ± 1 dla ostatniej cyfry mantysy. Podczas przeprowadzania obliczeń ciągłych (w tym obliczeń łańcuchowych), błędy kumulują się prowadząc do zmniejszenia dokładności.

• Zakres obliczeń wynosi

-99 99

± 10 - ± 9.999999999 x 10 i 0.

Jeżeli wartość bezwzględna wartości wprowadzanej lub cząstkowego / końcowego wyniku obliczeń jest mniejsza niż 10

, wartość zostaje zaokrąglona i wyświetlona jako 0 i taka

wartość bierze udział w dalszych obliczeniach.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 15

FUNKCJE NAUKOWE I FUNKCJE KALKULATORA

Funkcje naukowe

Funkcja

Statystyczne

Przekształ- cenia

Obliczenia czasu

Zawieszenie

n, Σx, Σx

x ,σx, sx, x DATA, x, w

DATA, CD

↔ D° M’ S, ↔ DEG, → rθ, → xy, ← (r lub x), → (θ lub y), DEG↔RAD,

RAD↔GRAD, GRAD↔DEG Obliczenia arytmetyczne, (+, - ,x, ÷)

STO, RCL, M+, M16 wzorów matematycznych

Liczba funkcji

Potęgi, pierwiastki

Ułamki

8 liczb 24

Funkcje arytmetyczne, wyniki, (ułamek ↔ wartość dziesiętna,

ułamek mieszany ↔ ułamek niewłaściwy) liczba dziesiętna →

Trygonometryczn e,odwrotnie trygonometryczne

Inne

Podstawienie arytmetyczne

ułamek, STO, RCL, M+, M-

sin, cos, tan, sin , cos , tan dla wszystkich jednostek miary kątów

sinh, cosh, tanh, sinh

x x 2 -1

, 10 , ln, log, x , , , x , DEG,

e RAD, GRAD, n!, nPr, nCr, %, +%, -%,

×%, ÷%, FIX, SCI, ENG, TAB (0-9), MDF, π, EXP, RANDOM.

-1

-1 -1

-1 -1 -1

, cosh , tanh ,

str. 16 Kalkulator naukowy EL-531 LH

Funkcje kalkulatora

Funkcja Liczba

Działania arytmetyczne Wykrycie błędu

Inne

+, -, x, ÷

Składnia, obliczenia, głębokość, równanie zbyt długie

C, CE (

), → (DEL), CA, DEL, +/-,

, ,

129 24 153

Razem Funkcje naukowe Funkcje kalkulatora

funkcji

7 Pamięć STO, RCL, M+, M-, X, Y, ANS 4

WYMIANA BATERII

Uwagi dotyczące wymiany baterii

Niewłaściwe użycie baterii może doprowadzić do wycieknięcia elektrolitu lub wybuchu ogniw. Z tego powodu należy przestrzegać poniższe zasady:

• Należy zawsze wymieniać obie baterie jednocześnie;

• Nie należy wkładać baterii nowych razem z bateriami

wyładowanymi.

• Należy upewnić się, że nowe baterie są odpowiedniego typu.

• Podczas zakładania baterii należy zachować właściwą

polaryzację - tak jak to zaznaczono na kalkulatorze.

• Baterie są wkładane do kalkulatora u producenta przed jego

wysłaniem. Z tego powodu mogą wyczerpać się wcześniej niż to podano w danych technicznych.

Kiedy należy dokonać wymiany baterii Wymiany baterii należy dokonać, gdy wyświetlane symbole są niewyraźne.

Uwaga

• Baterie należy przechowywać poza zasięgiem dzieci.

• Pozostawienie wyładowanych baterii w komorze baterii może

spowodować wylanie z nich elektrolitu i zniszczenie urządzenia.

• Niewłaściwe posługiwanie się bateriami może doprowadzić

do ich wybuchnięcia.

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 17

• Baterie muszą zostać wymienione na inne tego samego typu.

• Niektóre baterie można ponownie ładować, a inne nie. Należy

upewnić się, że używane są baterie jednorazowe.

• Nie należy wrzucać baterii do ognia. Grozi to eksplozją.

Sposób wymiany baterii

1. Wyłączyć zasilanie przy pomocy przycisków [2ndF][OFF].

2. Odkręcić dwie śruby znajdujące się z tyłu urządzenia i zdjąć pokrywę komory baterii.

3. Wyjąć wyładowane baterie.

4. Zainstalować dwie nowe baterie.

• Najpierw należy włożyć koniec "-" przytrzymywany sprężynką.

5. Założyć pokrywę komory baterii i przykręcić śruby.

6. Nacisnąć przycisk RESET znajdujący się z tyłu urządzenia.

• Należy upewnić się, czy po naciśnięciu przycisku RESET

wygląd wyświetlacza będzie taki, jak na poniższym rysunku:

Automatyczne wyłączanie zasilania Jeżeli przez około 10 minut nie zostanie naciśnięty żaden przycisk, zasilanie zostanie automatycznie wyłączone. Ma to na celu przedłużenie czasu pracy baterii.

DANE TECHNICZNE

Obliczenia: Obliczenia naukowe, obliczenia statystyczne

itp.

Obliczenia wew.:

Liczba cyfr mantysy nie większa niż 12

Zasilanie: 3 V DC, wysokowydajne dwie baterie magnezowe

(AA lub R6 ×2)

str. 18 Kalkulator naukowy EL-531 LH Zużycie mocy: 0.0006W Czas pracy baterii:

Około 15 000 godzin (przy ciągłym wyświetlaniu liczby 55555 w temperaturze 20°C). Jest uzależniony od sposobu wykorzystania i

innych czynników Temperatura działania:

0°C - 40°C Wymiary: 84 mm (szerokość) x 157 mm (długość) x 22.2

mm (grubość) Waga: około 151 g (z bateriami) Akcesoria: Dwie baterie Aa lub R6 (zainstalowane fabrycznie

w urządzeniu), karta wskazówek, instrukcja

obsługi.

PRZYKŁADY OBLICZEŃ

• Kalkulator wyświetla równanie oraz wynik jednocześnie,

choć w poniższych przykładach przedstawiony jest tylko wynik.

Obliczenia arytmetyczne

Przykład

(1)

45+285+3 =

18 6

15 8+−

42×(-5) + 120=

(5×103 ) +

-3

) =

(4×10

* Możliwe jest pominięcie nawiasów [ ) ] jeśli występują one

tuż przed znakiem [ =] lub [M+].

Naciśnięte

przyciski

(2)

45 [+] 285 [÷]

3 [=]

[ON/C] [ ( ] 18 [+]

6 [ )] [÷]

[( ] 15 [ -] 8

[=] *

42 [×] [+/-] 5

(42 [×] 5 [+/-])

[+] 120 [=]

5 [

Exp] 3 [÷]

4 [

Exp] [+/-] 3

(4 [

Exp] 3 [+/-])

[=]

Wyświetlacz

(3)

140.

3.428571429

-90.

1250000.

Uwagi

(4)

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 19

Funkcje

(1) (2) (3) (4)

sin 60

[ON/C] [sin] 60 [=]

DEG

0.866025403

DEG

{

cos [ ]

tan-11=[ ] [ON/C] [2ndF] [tan ] 1

• Wyniki obliczeń wartości funkcji trygonometrycznych

rad =

odwrotnych wyświetlane są w następującym zakresie:

DEG

RAD

GRAD

[ON/C] [cos] [( ]

2ndF] [π] [÷] 4 [ ) ] [=]

[

θ = sin

θ = tan

-1

-90 ≤ θ ≤ 90 0 ≤ θ ≤ 180

−

-100

θ ≤ θ ≤

≤ θ ≤ 100 0 ≤ θ ≤ 200

0.707106781

[=]

RAD

GRAD GRAD

[g]

50.

-1

θ =cos x

0 ≤ θ ≤ π

(1) (2) (3)

(cosh 1.5 +

sin 1.5)

tanh−=

ON/C] [( ] [hyp] [cos] 1.5

[

[+] [

hyp] [sin] 1.5 [ )]

[

ON/C] [2ndF] [archyp]

[tan] [( ] 5 [

] [=]

÷] 7 [ )]

[=] In 20 = [ON/C] [In] 20 [=] log 50 = [ON/C] [log] 50 [=] e3 =

1.7

161

-2 4 2

8 -3 ×5 =

(123) 1

[ON/C] [2ndF] [e×] 3 [=]

[ON/C] [2ndF] [10x] 1.7

[=]

[

ON/C] 6 [2ndF] [x

[+] 7[

[ON/C] 8 [y ×] [+/-] 2 [-]

3 [y

[

ON/C] 12 [y

-1

2ndF] [x

] [=]

] 4 [×] 5 [x 2][=]

] 3 [y ×] 4

-1

[

2ndF] [x

] [=]

-1

20.08553692

0.895879734

2.995732274

1.698970004

20.08553692

50.11872336

]

0.309523809

-2024.984375

6.447419591

(4)

str. 20 Kalkulator naukowy EL-531 LH

(1) (2) (3) (4)

49 − 814=

[ON/C] [√] 49 [-] 4

2ndF] [√] 81 [=]

[

4! [ON/C] 4 [2ndF] [n!] [=] (4×3×2×1 =)

P =

= (n-r) !

nPr

C =

rnr

!( )!−

n! = n .(n-1). (n-2)...2 . 1

[ON/C] 10 [2ndF] [n Pr]

3 [=]

[ON/C] 5 [n Cr]

2 [=]

500×25 % = 500 [×] 25 [%]

120÷400 =? % 120 [÷] 400 [%] 500+ (500×

500 [+] 25 [%]

25 %) 400-(400×

400 [-] 30 [%]

30 %)

Zmiana jednostki miary kątów

(1) (2) (3) (4)

→?[rad]

→?g

-1 o

sin

0.8 = ?

→?[rad]

→?g

180° = π [rad] = 200 (π = 3.141592654)

[

2ndF] [DRG ]

[

2ndF] [DRG ]

[

2ndF] [DRG ]

[2ndF] [sin ]

[

2ndF] [DRG ]

[

2ndF] [DRG ]

0.8 [=]

-1

DEG

90.

RAD

1.570796327

GRAD

100.

DEG

90.

DEG

53.13010235

RAD

0.927295218

GRAD

59.03344706

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 21

Obliczenia z wykorzystaniem pamięci

24.

720.

10.

125.

30.

625.

280.

DEG

[]rad

100g

°(DEG)

[rad]

(1) (2)

24+(8×2) =

×2)×5 =

23+45+78 =

+)52-31+43 =

-)64+73-12 = (A)

×] 2 [STO] [M]

8 [

÷] [RCL] [M] [=]

24 [

RCL] [M] [×] 5 [=]

[

ON/C] [STO] [M]

[ 23 [+] 45 [+] 78 [ 52 [ -] 31 [+] 43 [

64 [+] 73 [ -] 12

M+] M+]

[2ndF] [M-]

[

RCL] [M]

$1 = Υ104

Υ25,090 = $?

25090 [

104 [STO] [Y]

÷] [RCL] [Y]

[=]

$2,750 =Υ? 2750 [×]

[

r = 3cm

πr2 = ?

→ Y)

4624+

= . ...( )A

[

×(A)+60+(A)=

$ Pamięć niezależna

RCL] [Y] [=]

STO] [Y]

2ndF] [π] [2ndF] [ALPHA]*

3 [

[

÷] [( ] 4 [+]

24 [

Y] [x

] [=]

6 [ )] [=]

×] [2ndF] [ANS]

3 [

[+] 60 [

[

2ndF] [ANS] [=]

28.27433388

÷]

(3) (4)

16.

1.5

80.

146.

64.

125.

85.

104.

241.25

M M

(A)

286000. 3

(A)

2.4

32.2

% Pamięć ostatniego wyniku & Pamięć tymczasowa

* Pomiędzy wartością "π" a zmienną można pominąć znak

mnożenia.

Obliczenia na u³amkach

(1) (2) (3)

124

5629

= ()

3 [

[ON/C] [2ndF] [3] 2 [a

a /c] 3 [=]

[

2ndF] [d/c]

[

ab/c] 9 [=]

[

a /c]

/c]

4┌ 5┌ 6

4.833333333 29 ┌ 6

1.424219561

ab/c] 1 [ab/c] 2 [+]

str. 22 Kalkulator naukowy EL-531 LH Obliczenia na wartościach dziesiętnych i sześćdziesiętnych

(1) (2) (4)

12 39'18"05

→ ? (10) $

O O

12 [

D M'S] 39 [D M'S]

18 [

[

2ndF] [↔DEG]

D M'S] 5

123.678

123.678 [

→ ? (60)%

3h30m45s + 6h45m36s =

? (60) % 3h45m -

1.69h = ? (60) %

sin62 12' 24" = ? (10) $

$ Liczba dziesiętna

3 [

D M'S] 30 [D M'S]

6 [

D M'S] 45 [D M'S]

1.69 [=] [

12 [

[

O O

3 [

DOM'S] 45 [-]

2ndF] [↔

ON/C] [sin] 62

[

DO M'S] 24 [=]

2ndF]

↔DEG]

45 [+]

36 [=]

DEG

D M'S]

[

12.65501389

123

]

0.884635235

(3)

40'40.80

16'21.00

03'36.00

12.6550138

123o40'40"80

10h16m21s

2h3m36s

DEG

% Liczba sześćdziesiętna

Konwersja współrzędnych

(1) (2) (3) (4)

{

x = 6 y = 4

r = ? θ = ?

r = 14

θ =

x = ? y = ?

↓

2ndF] [ , ] 4

6 [

[

2ndF] [#rθ]

[ [

2ndF] [ , ]

14 [

2ndF] [π] [÷] 5

[

2ndF] [#×y]

[ [

→] ←]

7.211102551

←

33.6900675

7.211102551

11.32623792

←

8.22899353

11.32623792

DEG

→

RAD

x y

→

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 23

Funkcja modyfikacji

(1) (2) (3) (4)

FIX, TAB = 1

5 ÷ 9 = (A)

× 9 =

(A)

5 [

÷] 9 [=] ×] 9 [=]

[

5 [

÷] 9 [=]

[

2ndF] [MDF]

×] 9 [=]

[

0.6

5.0

5.55555555555

FIX, TAB = 1

0.6

5.4

0.6

×10-1×9

×9

Obliczenia statystyczne

Wzory:

∑

∑× = × + × + ... + ×

1 2 n

∑×

= ×

+ ×

[Obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej]

xnx

sx =

+ ... + ×2 n: liczebność próbki

n−−

xnx

−Σ

σx

Jako przykład: wyznaczyć wyniki na podstawie następujących danych:

Wyniki Liczba osób

30 40 50 60 70 80 90 100

2 5 4 6 11 13 7 2

(2) (3) (4)

[ 30 [ , ] 2 [ 40 [ , ] 5 [ 50 [ , ] 4 [ 60 [ , ] 6 [ 70 [ , ] 11 [ 80 [ , ] 13 [ 90 [ , ] 7 [

100 [ , ] 2 [

[

RCL] [

[RCL] [σx]

RCL] [

[ [

RCL] [sx]

MODE] 1

DATA] DATA] DATA] DATA] DATA] DATA] DATA] DATA]

x ]

] [ =]

STAT

11.

17.

28.

41.

48.

50.

69.2

17.7583783

3460.

17.93867103

321.7959184

n n n n n n

σx

str. 24 Kalkulator naukowy EL-531 LH Dziedziny funkcji

Funkcja

(1)

sin x cos x tan x

-1

sin

-1

cos

-1

tan x,

ln x log x

DEG: |x |

RAD: |x | <

GRAD: |x |

|x | ≤ 1

100

|x |

< 10

-99 100

≤ x < 10

• y > 0: -10 < x log y < 100

• y = 0: 0 < × < 10

• y < 0:

x = n (0

100

-10

< × log |y| ≤ 100

• y > 0: -10

• y = 0: 0 < x < 10

• y < 0: x= 2n-1

Dziedzina

(2)

< 10

(tan x : |x |

≠ 90 (2n-1)) *

180

(tan x : |x | ≠

× 10

(tan x : |x |

< |× | < 1:

( 0

-10

≠ 100 (2n-1)) *

100

= 2n-1, x ≠ 0)*

100

log y < 100 (x ≠ 0)

100

< |x | < 1: = n, x ≠ 0)*

100

1 x

< log |y| ≤ 100

21()n − )

Kalkulator naukowy EL-531 LH str. 25

Funkcja

(1)

e× -10 10× -10 < x < 100 sinh x

cosh x tanh x

-1

sinh x cosh-1 x

-1

tanh x x2

x -1 n! nPr

nCr

→ DEG

M'S

→ r, θ

x, y

r, θ → x, y

100

< x ≤ 230.2585092

100

|x | ≤ 230.2585092

|x |

< 10

≤ x < 10

|x |

< 1

|x |

< 10

100

0 ≤ x 10

100

|x |

< 10

≤ n ≤ 69*

≤ r ≤ n ≤ 999999999*

nnr!

< 10

()−

≤ r ≤ n ≤ 999999999*

≤ r ≤ 69

nnr!

< 10

()− !

0o00'00.01 ≤ |x | < 10000o

+ < 10

0 ≤ r < 10 DEG: |

RAD: |

GRAD: |

DRG

DEG

→RAD, GRAD→DEG: |× | < 10

RAD

→GRAD: |x| <

* (n, r: liczby całkowite)

str. 26 Kalkulator naukowy EL-531 LH

(x ≠ 0)

100

θ| < 4.5 × 10

θ| <

180

θ| <

Dziedzina

(2)

1010

× 1010

1096

100

Sharp EL-531LH User Manual

Specifications and Main Features

Frequently Asked Questions

User Manual

SPIS TREŒCI

WPROWADZENIE

OBLICZENIA NAUKOWE

OBLICZENIA STATYSTYCZNE

B£ÊDY I ZAKRES OBLICZEÑ

FUNKCJE NAUKOWE I FUNKCJE KALKULATORA

WYMIANA BATERII

DANE TECHNICZNE

Obliczenia arytmetyczne

Funkcje

Obliczenia na u³amkach

Funkcja modyfikacji

Obliczenia statystyczne