Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Niniejsza instrukcja uruchomienia oraz obsługi została stworzona z wielką starannością i dbałością o
każdy szczegół oraz parametr techniczny. Niemniej jednak, firma PETER electronic GmbH & Co. KG
nie ponosi odpowiedzialności za szkody wynikające z pomyłek zawartych w znajdujących się w niej
zakładce, noszącej nazwę: Parametry techniczne i zastrzega sobie prawo do dowolnego zmieniania
ich, w celu ulepszenia lub dostosowania produktu do potrzeb, warunków lub norm obowiązujących
na danym obszarze.
Iinstrukcja ta jest przeznaczona do każdej osoby, która wykonuje lub będzie wykonywała
ustanawiania i regulację urządzenia, użytkuje lub będzie użytkowała nasze urządzenie oraz dla służb
lub osób które zajmują się naprawami oraz konserwacją urzadzenia i systemu w skład który wchodzi
nasze urządzenie do zattrzymywania (hamowania ) DC. Wszystkie pojawiające się w tekście nazwy
firm, instytucji lub marek są znakami towarowymi lub zastrzeżonymi znakami towarowymi
należacymi tylko i wyłącznie do ich właścicieli, a użycie ich tekście stanowi tylko odnosienie i nie jest
niewłasciwym, lub niezgodnym z prawami autorskimi użyciem. W razie pytań technicznych, bardzo
prosimy o kontakt z działem obsługi Klienta: biuro obsługi klienta pracuje w dni robocze, czyli od
poniedziałku do piątku w godzinach 9:00 - 17:00.
Symbole i skróty użyte w instrukcji:
Wskazówka:
Uwagi wyjaśniają zalety niektórych ustawień i są pomocne w uzyskaniu jak największych możliwości i
osiągnięć w pracy z naszym urządzeniem.
Ostrzeżenia: Należy przeczytać i zastosować się do opisanych w danym miejscu
wskazówek i zaleceń!
Ostrzeżenia informują o zagrożeniach i pomagają chronić przed porażeniem lub
zatrzymaniem akcji serca ale także w celu uniknięcia uszkodzenia urządzenia.
Uwaga: Wysokie ryzyko porażenia prądem!
Jeśli widzisz ten znak, należy sprawdzić, czy urządzenie jest odłączone i zabezpieczone
przed przypadkowym włączeniem linii zasalania.
Instrukcje bezpieczeństwa w czasie podłączania, odłączania, pracy, napraw i konserwacji urządzenia.
Przed rozpoczęciem pracy z urządzeniem, należy bezwzględnie zapoznać się z niniejszą instrukcją
obsługi oraz zaznajomić się z samym produktem. Należy zwrócić szczególną uwagę na informację
dotyczące bezpieczeństwa oraz porady ogólne, aby uniknąć poważnych uszkodzeń zdrowia oraz
uszkodzeń sprzętu poprzez nieprawidłowe jego użytkowanie. Należy zachować wszystkie dostarczone
z produktem dokumenty, wraz z niniejsza instrukcją, tak aby w razie konieczności mieć możliwość
sprawdzenia i porównania zawartych w niej informacji z zastaną sytuacją wynikłą w trakcie
użytkowania produktu. Należy przekazać niniejszą instrukcję każdemu, kto będzie użytkował
urzadzenie w niej opisane. Urządzenie może być używana tylko i wyłacznie zgodnie ze swoim
przenaczeniem oraz w zgodzie z parametrami i specyfikacją techniczną podaną w sekcji dane
techniczne, odpowiadające parametrom danego urządzenia. W posługiwaniu się oraz podczas pracy
Strona 2 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
z urządzeniem nie należy używać siły! Nie wolno używać urządzania, jeżeli zauważymy na niej
jakiekolwiek ślady uszkodzenia na obudowie, elementach zasilających lub w sekcji sterującej. Można
dokonywać przeglądów i napraw urządzenia tylko i wyłącznie opisanych w niniejszej instrukcji. Należy
postępować dokładnie według podanych kroków. Do napraw i przeglądów należy stosować tylko
i wyłącznie części oryginalne.
Opisane urządzenia posiadają elementy, które są wykorzystywane w przemysłowych systemach
elektroenergetycznych. Niedozwolone usunięcie osłon podczas pracy może spowodować poważne
obrażenia zdrowia operatora oraz osób postronnych, a występujące w tych urządzeniach części są
poddane działaniu wysokiego napięcia.
Korekty mogą być wykonywane wyłącznie przez przeszkolony personel, przy zachowaniu wszystkich zasad bezpieczeństwa, jakie obowiązują na danym terenie, czy zakładzie pracy. Prace instalacyjne
mogą być wykonywane tylko przy wyłączonym zasilaniu!
Należy zwrócić uwagę na prawidłowe uziemienie wszystkich elementów napędowych!
Przed uruchomieniem elektronicznego urządzenia hamującego i oddaniem go do eksploatacji, należy
dokładnie zapoznać się z niniejszą instrukcją uruchomienia. Użytkownik musi również zapewnić, że
sprzęt i związane z nimi elementy są zamontowane zgodnie z prawem i przepisami lokalnymi
oraz w zgodzie z normami zakładowymi i ze specyfikacja techniczną systemu do którego ma zostać
podłączony. Dla Unii Europejskiej obowiązują przepisu VDE VDE0100, VDE0110 (EN 60664) VDE0160
(EN 50178), VDE 0113 (EN 60204, EN 61310), VDE 0660 (EN 50274) oraz odpowiednie przepisy TÜV
wraz z normami stowarzyszeń zawodowych i technicznych.
Użytkownik ma obowiązek zapewnienia właściwego podłączenia napędu silnika oraz doprowadzenie
do bezpiecznego stanu po awarii instrumentu, wywołanego błędem operacyjnym, w którym
jednostka sterującazostała uszkodzona lub przestała działać prawidłowo.
Zapewnienie bezpieczeństwa
Urządzenie może być używana właściwie, tylko i wyłącznie zgodnie z jego przeznaczeniem oraz
w zgodzie z parametrami podanymi w specyfikacji technicznej odpowiedniej dla urządzenia. W
posługiwaniu się oraz podczas pracy z urządzeniem nie należy używać siły!
Nie wolno używać urządzania, jeżeli zauważymy na niej jakiekolwiek ślady uszkodzenia na obudowie,
elementach zasilających lub liniach danych. Nie wolno przechowywać produktu wraz z
rozpuszczalnikami! Nie wolno stosować żadnych pochłaniaczy wilgoci. Można dokonywać przeglądów
i napraw urządzenia tylko i wyłącznie opisanych w niniejszej instrukcji. Należy postępować dokładnie
według podanych kroków. Do napraw i przeglądów należy stosować tylko i wyłącznie oryginalne
części
Praca urządzenia oraz jego magazynowanie powinny odbywać się w warunkach zgodnych ze
specyfikacją urządzenia (patrz poprzednie strony niniejszej instrukcji). W przypadku wystąpienia
zwarcia duży prąd może spowodować poważne oparzenia. Przed podłączeniem urządzenia należy
sprawdzić stan techniczny złącz, użytych przewodów oraz stan samego urządzenia. Urządzenie musi
być włączone do sieci za pomocą przewodów trzyżyłowych, z prawidłowym zachowaniem zgodności
Strona 3 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
połączeń wyprowadzeń. Nieprawidłowe podłączenie grozi porażeniem. Urządzenie odprowadza prąd
upływowy od odbiorników poprzez przewód ochronny – całkowity prąd upływowy nie powinien
jednak przekraczać 3,5 mA. Wszelkie czynności naprawcze dokonywane przez użytkownika są
zabronione i grożą utratą zdrowia lub życia. Wszystkie naprawy oraz wymiana baterii modułu
bateryjnego powinny być dokonywane wyłącznie przez wykwalifikowany personel serwisu.
Informacje ostrzegawcze: Przeczytaj je uważnie, następnie bezwzględnie się do
nich zastosuj!
Ostrzeżenia są wskazane w celu ochrony użytkownika przed niebezpieczeństwem lub
pomagają zapobiegać przed uszkodzeniem urządzenia lub innego mienia
znajdującego si w bezpośrednim lub dalszym sąsiedztwie. Przeczytaj ostrzeżenia oraz
porady bardzo dokładnie i podejmij środki zapobiegawcze wskazane w danej
poradzie! Brak przestrzegania ostrzeżeń może skutkować powstaniem poważnych
obrażeń fizycznych, uszkodzeniem urządzenia, zniszczeniem mienia, ranami lub
kontuzjami osób trzecich a także, w skrajnych przepadkach, śmiercią lub kalectwem!
Uwaga: Zagrożenie życia przez porażenie prądem!
Kiedy zobaczysz ten znak, zawsze upewnij się, że urządzenie nie znajduje się pod
napięciem i jest zabezpieczone w sposób wystarczający przed przypadkowym
dotykiem lub innym zagrożeniem ze strony organizmów żywych. Przeczytaj
ostrzeżenia oraz porady bardzo dokładnie i podejmij środki zapobiegawcze wskazane
w danej poradzie! Brak przestrzegania ostrzeżeń może skutkować powstaniem
poważnych obrażeń fizycznych, uszkodzeniem urządzenia, zniszczeniem mienia,
ranami lub kontuzjami osób trzecich a także, w skrajnych przepadkach, śmiercią lub
kalectwem!
deklaracja zgodności:
Elektroniczne hamulce VersBrake ...- L (LP) są nazywane w żargonie przemysłowym jako
„urządzenia”, ale nie są one w elementami będącymi w użyciu lub urządzeniami łączącymi do
włączania w sensie „Ustawy o bezpieczeństwie urządzeń”, w ustawie odnośnie bezpieczeństwa
„EMC” – czyli kompatybilności elektromagnetycznej, która opisuje zdolność danego urządzenia
elektrycznego lub elektronicznego do poprawnej pracy w określonym środowisku
elektromagnetycznym i nieemitowanie szumów lub zniekształceń pola elektromagnetycznego, które
może powodować zakłócenie poprawnego działania i pracy innych urządzeń pracujących w danym
środowisku. Środowisko elektromagnetyczne to inaczej mówiąc miejsce użytkowania danego
urządzenia określone poziomem i charakterem zaburzeń pochodzących różnych innych źródeł.
Zgodnie z zaleceniami Polskiego Komitetu Normalizacyjnego termin "zaburzenie
elektromagnetyczne" oznacza przyczynę, czyli konkretne zjawisko elektromagnetyczne, które
powoduje zakłócenie, czyli degradację pracy urządzenia. W ramach kompatybilności
elektromagnetycznej rozróżnia się pojęcia emisji zaburzeń i odporności na zaburzenia. Każde
Strona 4 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
pracujące urządzenie elektryczne czy elektroniczne jest źródłem tych zaburzeń o różnych poziomach i
charakterze. Pomiar emisji zaburzeń i badania odporności na pole elektromagnetyczne wykonuje się
w komorze bezodbiciowej EMC. Urzadzenie nie podpada tez pod dyrektywy „WE dyrektywa
maszynowa”, tylko poprzez integrację odpowiednich elementów w budowie, użytkownik końcowy
nadaje specyficzny tryb pracy urzadzenia.
Prawidłowe działanie urządzenia wymaga sieci zasilających zgodnych z normą DIN EN 50160
(IEC38).
Umowa z integratorem z istniejącą konstrukcją oraz adaptacja urządzenie do lokalnych przepisów jest obowiązkiem
użytkownika.
Uruchomienie jest zabronione aż do momentu, gdy produkt końcowy jest zgodny z 89/392/EWG (dyrektywa maszynowa) i
73/23 / EWG (dyrektywa niskonapięciowa).
Urządzenia serii VersiBrake ...- L (LP) to urządzenia elektryczne, do stosowania w systemach energetycznych
przemysłowych. Są one przeznaczone do stosowania w maszynach do spowolnienia mas wirujących dysków dla silników
trójfazowych. Biorąc pod uwagę wytyczne instalacyjne następujące warunki są spełnione:
Emisja: praca ciągła: EN 61000-6-3 : 2001
Emisja: Hamulce: EN 60947-4-2
odporność na zakłócenia: EN 61000-6-2 : 2001
Podpisał:
Dr. Thomas Stiller
Geschäftsführer
Ogólny opis urządzenia:
Elektroniczne urządzenie do hamowania typu VersiBrake-L są dostępne w wersji obudowanej, jak
również jako konstrukcja „Open Frame” z płytką obwodu drukowanego (LP). Umożliwiają one
odpowiednie hamowanie trójfazowych i jednofazowych silników asynchronicznych. Układy
hamulcowe są stosowane do napędów, które muszą być spowolnione w specjalny sposób ze
względów bezpieczeństwa i ze względów na funkcjonowanie całego systemu, którego są częścią.
Hamowanie jest inicjowana przez „odpytywanie” napięcia silnika. Okablowanie stycznika silnika nie
musi zostać podłączone (nie jest wymagane), ale jest możliwe, jeśli wymagane jest wykrywanie
duplikatów (dla systemów redundantnych). Zintegrowana detekcja postoju przełącza prąd
hamowania po udanym zatrzymaniu silnika. W czasie wyłączania silnika, który jest większy niż 3s,
działa również bez sprzężenia zwrotnego dla zasilania trzeciej fazy silnika (6T3).
Wersja z obudową oraz „Open Frame” PCB mają również diody LED, służące do sygnalizacji usterek
oraz różnych warunków błędów.
Strona 5 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Podczas określania nazwy, elementy dla wersji z obudową są podawane bez nawiasów a dla wariantu
„Open Frame” (LP) w nawiasach.
Układy hamulców wykorzystują hamowanie dynamiczne. Hamowanie dynamiczne polega na
odłączeniu od sieci uzwojenia stojana i zasilenie go prądem stałym. W uzwojeniu dzięki bezwładności
wirnika powstaje SEM wskutek przecinania stałego (nieruchomego) pola magnetycznego
wywołanego prądem stałym płynącym w uzwojeniu stojana. Pod wpływem SEM, w zamkniętym przez
rezystancję R uzwojeniu wirnika popłynie prąd, który oddziaływając na pole stojana wywoła moment
hamujący. Po włączeniu napięcia zasilającego z 1L1 (L1) oraz (L2) 3L2 na główny stycznik blokady X5
(X5) X6 (X6) oraz dla podania sygnału na obwody płytki drukowanej (X10) (X11) zamknięte, Silnik
może zostać Uruchomiony.
Logiczne sterownie zapewnia, że nie zostaje zainicjowane hamowanie przy mocy samego silnika ani
od systemu i za pomocą wyłącznika głównego. Całkowicie automatyczny przebieg hamowania
rozpoczyna się , gdy na zaciskach 2T1 (T1), 4T2 (T2) zostanie wykryty spadek napięcia silnika. Podczas
hamowania, główny stycznik, podłączony poprzez złącza stykowe X5 (X5) X6 (X6) jest zamknięty. Po
pewnym czasie opóźnienia, zoptymalizowane w zależności od wielkości napięcia szczątkowego
samego silnika, zintegrowany przekaźnik hamowania znajduje się pod napięciem.
Po odczekaniu czasu odbicia kontaktu, regulowany prąd DC jest doprowadzany do uzwojenia silnika.
Otrzymane pole magnetyczne wywiera na nieruchomym stojanie obrotowego wirnika efekt
hamowania. Prąd jest wytwarzany bezpośrednio przez sterowanie kąta tyrystora. Dodatkowo zastosowane zostały specjalne, półprzewodnikoweukłady ochrony przed przepięciami prądowymi.
Potencjometrem I (P2) regulujemy prądu hamowania (a tym samym moment hamowania) w zakresie
od około 10 ... 100% ustawionego prądu znamionowego. Zintegrowana detekcja postoju silnik, która
współpracuje z portem przewodowym 6T3 (T3) na wysokości portu otwartego 6T3 (T3) służy do
wymiany informacji o bieżącej formie hamowania oraz napięcia szczątkowego i zostaje odwrócona
dla prądu hamowaniu po 1,5s od wykrytego postoju silnika. W celu dostosowania się do różnych
silników, próg postoju można regulować za pomocą pokrętła regulacyjnego n0 (P1).
Błędy, które występują podczas hamowania zostaną wyświetlone przez wskaźnik świetlny (dioda
LED), a dla wersji z obwodem drukowanym dodatkowo poprzez komunikat błędu na stykach (X10)
(X11). Podłączenie zewnętrznego do urządzenia hamowania, zwiększa bezpieczeństwo (układ
redundantny) i wymagana podłączenia do zacisków X3; normalnie zamknięty (NC) zestyk stycznika
silnika można podłączyć dodatkowo do (X1), X4 (X2). Hamowanie jest wyzwalane przez dwie
niezależne metody.
Wskazówki ostrzegawcze!
Aby zapewnić niezawodne działanie hamulca oraz wykrywanie zatrzymania, ważne jest aby
pamiętać o następujących rzeczach: moc hamowania nie może przekraczać 3-krotności prądu znamionowego silnika. Prac musi przebiegać bez zawracania portu 6T3 (T3), lub stosowanego w
układach jednofazowych VB-l i dodatkowo zapewniony jest przepływ prądu hamowania co najmniej
1,5 s przed zatrzymaniem silnika. W czasie krótszym niż podane 1,5 s nie zostanie wykryte
zatrzymanie silnika! Prąd hamowania były przez to ustawiony na wartość maksymalną przez cały czas
trwania procesu hamowania. To może doprowadzić do zniszczenia silnika i wygenerowaniu
komunikatu o błędach urządzenia hamulcowego.
Strona 7 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Sygnał LED (Dla urządzeń ze
wskaźnikiem LED (V9))
Stan operacyjny
Sygnalizator LED jest
zaświecony
Napięcie sieciowe jest podłączone, urządzenie hamujące jest
gotowe do pracy
Sygnalizator LED miga 1x(a)
Brak wykrycia postoju silnik dla maksymalnego czasu hamowania
Sygnalizator LED miga 2x(a)
Nastawiony prąd hamowania nie został osiągnięty
Sygnalizator LED miga 3x(a)
Częstotliwość hamowania jest zbyt wysoka
Sygnalizator LED miga 5x(a)
3x pod rząd nie wykryto zatrzymania silnika
Sygnał LED (Dla urządzeń ze
wskaźnikiem LED I (V16))
Stan operacyjny
Sygnalizator LED jest
zaświecony
Płynie prąd hamowania
Nie ma napięcia na VB-L
Styki (X10), (X11) otwarte
Jest ma napięcia na VB-L, brak błędów
Styki (X10), (X11) zamknięte
Brak zatrzymania w maksymalnym czasie
hamowania
Styki (X10), (X11) otwarte (a)
Nastawiony prąd hamowania nie został
osiągnięty
Styki (X10), (X11) otwarte (a)
Częstotliwość hamowania jest zbyt wysoka
Styki (X10), (X11) otwarte (b)
3x pod rząd nie wykryto zatrzymania silnika
Styki (X10), (X11) otwarte (b)
Zaciski sterujące
Oznaczenie
opis
X3 (X1), X4 (X2)
Styki startowe
Połączenie z przerwą na stycznik silnika. W standardowych
zastosowaniach połączenie to jest wymagane. Połączenie jest
obowiązkowe tylko wtedy, gdy uruchomienia hamowania ma
zwiększyć bezpieczeństwo (system redundantny).
Wskazówka:
Jeżeli z powodu na przykład dużych mas odśrodkowych lub innych przyczyn, które wymagają
dłuższego czasu hamowania, albo gdy prąd znamionowy nie jest wystarczający, producent urządzenia
zaleca wydłużenie czasu hamowania, lub należy przeprowadzić proces hamowania z wyższym
prądem znamionowym urządzenia.
Wskaźnik urządzenia:
a: wielokrotne błyski z krótką przerwą
Przekaźnik alarmowy (dostępny tylko w wersji „Open Frame” z obwodem na płytce PCB).
Możliwe są następujące stany dotyczące sygnalizacji błędu (X10), (X11):
(a) Błąd występuje wtedy, gdy silnik jest ponownie uruchamiany (napięcie w T1, T2, T3) jest
resetowany.
(b) Reset błędu krótkim (5S) wyłączenie napięcia zasilania przy L1, L2.
Sterowanie wejścia i wyjścia:
Wejściasterujące.
Strona 8 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Zaciski sterujące
Oznaczenie
opis
X5 (X5), X6 (X6),
X7 (X7)
Styki blokujące
(bezpotencjałowy,
styk przemienny
do X5)
Podczas hamowania, styk pomiędzy X5 i X6 jest otwarty.
Ten kontakt jest zapętlony pod kontrolą stycznika silnika. W
ten sposób zapobiega się uruchomieniu silnika podczas
hamowania. Styk między X5 i X7 jest zamknięty podczas
hamowania. Pozwala to, na przykład, na stosowanie
obwodów gwiazda-trójkąt w czasie hamowania, stycznik w
układzie gwiazdy jest sterowany przez podłączenie do
stojana silnika. Proszę odnieść się do propozycji połączenia
znajdującej się na kolejnych stronach niniejszej instrukcji,
W przypadku awarii, styki te zostają otwarte. Dokładne
szczegóły dotyczące charakterystyki wyzwalania patrz
akapit: Możliwe są następujące stany dotyczące sygnalizacji
błędu (X10), (X11). Możliwość ta jest aktywna tylko w wersji
Open Frame PCB.
Stan styków
Styki blokujące X5 – X6
Stycznik gwiazda X5 – X7
Jak można ten stan
zresetować
Rozruch silnika
Zamknięte
Otwarte
Praca silnika
Zamknięte
Otwarte
Hamowanie silnika
Otwarte
Zamknięte
Poprawne zakończenie
hamowania silnika
Zamknięte
Otwarte
Częstotliwość hamowania
jest zbyt wysoka
Otwarte
S02, S05 zamknięte
Zamknięte
S02, S05 otwarte
Poprzez krótkie (trwające
około 5 sekund) odłączenie
od sieci zasilania
3x pod rząd nie wykryto
zatrzymania silnika
Otwarte
S02, S04 zamknięte
Zamknięte
S02, S05 otwarte
Poprzez krótkie (trwające
około 5 sekund) odłączenie
od sieci zasilania
Informacje dla trybu pracy bez podłączonego styku wyjściowego:
Czas opóźnienia hamowania (remanencji) może być rozszerzony o 50%.
Przekaźnik zatrzaskowy otwiera się natychmiast po zamknięciu stycznika silnika, ale tuż przed
zamknięciem przekaźnika hamulca. W porównaniu do początku pracy z podłączonym stykiem
oznacza to, że silnik może zostać uruchomiony ponownie w czasie opóźnienia hamowania
(remanencji).
Uwaga: Ryzyko porażenia prądem!
Zaciski X3 (X1), X4 (X2) mają podłączony potencjał sieci zasilania! Dlatego przy układaniu kabli
przyłączeniowych, upewnij się, że są one zabezpieczone przed niepowołanych i/lub przypadkowym
kontaktem!!
Wyjścia sterujące.
Zachowanie styków przemiennych X5, X6, X7:
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Oznaczenie modelu
VB 230-6
L (LP)
VB 23025 L (LP)
VB 23030 L (LP)
VB 400-6
L (LP)
VB 40025 L (LP)
VB 40030 L (LP)
Napięcie sieciowe
Zgodnie z normą EN
50160 (IEC 38)
220/240V ± 10% 50/60Hz
380/415V ± 10% 50/60Hz
Moc wejściowa dla
elektroniki
3 VA
Zalecany dla prądów
znamionowych
silnika
0,3. ..3A
2...12,5A
2...15A
0,3. ..3A
2...12,5A
2...15A
Prąd znamionowy
6 A
25 A
30 A
6 A
25 A
30 A
ED przy maksymalnej
mocy hamowania
60 %
8 %
5 %
60 %
8 %
5 %
I²t Wartość dla
półprzewodnikowych
elementów mocy
310 A²s
1250 A²s
1350 A²s
310 A²s
1250 A²s
1350 A²s
Moc hamowania
0 ... 110VDC
0 ... 220VDC
Maksymalny czas
hamowania
12 sekund
Kontrola i regulacja:
Korzystanie z pokrętła regulacyjnego umożliwia ustawienie następujących parametrów (Oznaczenia
dla wersji open frame PCB (LP) przedstawiono w nawiasach ().).
„I“, „(P2)“: Regulacja prądu hamowania.
Prąd hamowania może być ustawiony w zakresie od około 10% - 100% prądu
znamionowego. Zmiana ta jest w przybliżeniu liniowa.
„n0“, „(P1)“ Dostosowanie zawieszenia progu i hamowanie przy wyłączonym silniku.
Dzięki tej kontroli można wykonać regulację progu postoju silnika, która może być w
ten sposób dostosowana do szerokiej gamy typów i rozwiązań silników, jak również
ustawić zachowanie gdy prądu hamowania zostanie naruszony, lub gdy silnik się
zatrzyma. Przekręcenie w „lewo” ustawia wykrywanie bezruchu na poziom
najbardziej wrażliwy i hamowanie na wersję łagodniejszą, przy wydajności dla
osiągnięcia wyłączenia silnika. W pewnych okolicznościach, siła hamowania jest
wyłączona jeszcze przed zatrzymaniem silnika. Trymer powinny być ustawione tak,
żeby uzyskać wyłączenie prądu ok 1-1,5s po pełnym zatrzymaniu silnika.
Ustawienie fabryczne jest na około 40%.
Wskazówka:
Jeśli pokrętło jest ustawione zbyt daleko w kierunku zatrzymania, postój nie jest wykrywany na
końcu. Prąd hamowania dalej przepływa nawet po zakończeniu maksymalnego czasu hamowania.
Jest on sygnalizowany przez informację „Brak zatrzymania podczas maksymalnego czasu
hamowania”.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
www.conrad.pl
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Obciążalność styku
wyjścia
przekaźnikowego
3A/250VAC 3A/24VDC
Czas opóźnienia dla
redukcji rezydualnej
EMF
Samo-optymalizujący się w przedziale od 0,2 ... 2s
Maksymalna
średnica przewodu
przyłączeniowego:
Wersja z obudową
Wersja PCB
2 x 2,5mm² na każdy zacisk przyłączeniowy
Połączenie z kablem i złączem płaskim 6,3 x 0,8mm
Zakres temperatury składowania
-25 ... 75°C
Zakres temperatury pracy
0 ... 45° C
Stopień ochrony:
- Wersja z obudową
- Wersja PCB
IP 20
IP 00
Środowisko pracy
Kategoria przepięć III, stopień zanieczyszczenia 2
Waga urządzenia:
- Wersja z obudową
- Wersja PCB
0,6 kg
0,25 kg
Warunki środowiskowe.
Uruchomienie urządzenia:
Uruchomienie odbywa się w trzech etapach:
1. Montaż urządzenia
2. Podłączenie i
3. Ustawienie parametrów pracy
instrukcje dotyczące instalacji i montażu:
Instalator musi przestrzegać zasad bezpieczeństwa związanych z obsługą urządzeń znajdujących się
pod napięciem elektrycznym!
ZASADY BEZPIECZEŃSTWA PRZY OBSŁUDZE URZĄDZEŃ POD NAPIĘCIEM
1. Urządzenia elektryczne (elektroniczne) powszechnie stosowane to najczęściej: elektryczne lub elektroniczne
przyrządy pomiarowe, transformatory, maszyny elektryczne, napędy elektryczne, urządzenia grzejne i instalacje
elektryczne.
2. Urządzenia elektryczne powinny spełniać wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy określone w Polskich
Normach i właściwych przepisach przez cały okres użytkowania.
3. Obsługę urządzeń elektrycznych może prowadzić osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe,
potwierdzone aktualnym zaświadczeniem kwalifikacyjnym „E", po sprawdzeniu umiejętności związanych z
obsługą oraz znajomością przepisów bhp.
4. Osoby zatrudnione przy urządzeniach elektrycznych powinny być wyposażone w odpowiednią odzież roboczą
i rękawice ochronne.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
5. Osoby zatrudnione przy urządzeniach elektrycznych powinny ściśle przestrzegać wszelkich przepisów bhp,
obowiązujących przy urządzeniach elektrycznych.
PODSTAWOWE CZYNNOŚCI PRZED ROZPOCZĘCIEM PRACY:
1. Przed przystąpieniem do pracy należy zapoznać się z dokumentacją urządzenia elektrycznego oraz
przygotować potrzebne narzędzia, przyrządy, tablice ostrzegawcze i niezbędny sprzęt izolacyjny.
2. Sprawdzić stan techniczny urządzeń i instalacji elektrycznych (stan izolacji przewodów i kabli, wtyczek,
wyłączników, gniazd), zerowanie, uziemienie, stan zabezpieczeń przeciwporażeniowych, przeciwpożarowych.
3. Sprawdzić stan techniczny zabezpieczeń prądowych (przeciwzwarciowych, przeciążeniowych,
przepięciowych), które powinny być opisane.
4. Sprawdzić stan oznakowania przeciwpożarowego urządzeń i instalacji elektrycznych.
CZYNNOŚCI PODCZAS PRACY l PO JEJ ZAKOŃCZENIU:
1. Eksploatować urządzenia elektryczne/elektroniczne zgodnie z przeznaczeniem.
2. W trakcie prowadzenia eksploatacji urządzenia elektrycznego należy prowadzić zapisy w dzienniku
eksploatacji urządzenia elektrycznego w sposób określony odrębnymi przepisami.
3. Podczas wykonywania prac przy urządzeniach elektrycznych należy odłączyć napięcie i zabezpieczyć się przed
przypadkowym załączeniem urządzenia przez osoby niepowołane lub nie poinformowane o celowym
odłączeniu napięcia przez wywieszenie na odpowiednim wyłączniku napisów „Nie włączać".
4. Sprawdzić czy w odłączonym urządzeniu elektrycznym nie występuje napięcie.
5. Prace konserwatorskie wykonywać zgodnie z instrukcjami eksploatacji oraz konserwacji poszczególnych
urządzeń.
6. W razie konieczności pracy pod napięciem stosować narzędzia i sprzęt izolacyjny jak rękawice i kalosze
dielektryczne.
7. W razie samoczynnego wyłączenia urządzenia lub przepalenia się bezpieczników, włączyć je powtórnie po
usunięciu przyczyny zwarcia i założeniu nowych bezpieczników.
8. Do przyłączenia maszyn i urządzeń należy stosować gniazda ze stykiem (bolcem) uziemiającym.
9. Po zakończeniu pracy usunąć tablice ostrzegawcze, zabezpieczyć urządzenie elektryczne, uporządkować
swoje miejsce pracy, narzędzia i sprzęt oraz zgłosić wykonanie pracy przełożonemu.
CZYNNOŚCI ZABRONIONE:
1. Zabrania się dopuszczania do eksploatacji urządzeń elektrycznych bez potwierdzenia skuteczności ochrony
przed możliwością porażenia prądem elektrycznym.
2. Nie wolno dokonywać żadnych zmian w obsługiwanym urządzeniu przez obsługujących.
3. Zabrania się usuwania ochron, zabezpieczeń, zwierania przekaźników, blokowania wyłączników.
4. Zabrania się stosowania prowizorycznych napraw bezpieczników lub stosowania niewłaściwych wkładek
bezpiecznikowych.
5. Zakładanie bezpieczników przy włączonej maszynie jest zabronione.
6. Zabrania się ciągnięcia za przewód elektryczny przy wyciąganiu wtyczki z gniazda.
7. Zabrania się eksploatowania gniazd wtykowych oraz wtyczek z uszkodzoną obudową lub wkładką izolacyjną.
8. Zabrania się zastawiania przejść do rozdzielni, tablic rozdzielczych, układów sterowania, wyłączników itp.
9. Zabrania się przeciążania urządzeń elektrycznych ponad dopuszczalną wartość.
10. Nie należy nigdy dotykać części będących pod napięciem.
11. Nie należy dotykać zacisków kondensatorów nawet wówczas gdy są odłączone.
12. Zabrania się pozostawiania bez dozoru włączonych urządzeń elektrycznych.
13. Zabrania się dostępu do urządzeń lub instalacji elektrycznych osobom niepowołanym.
Strona 12 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Remonty, naprawy, konserwacje urządzeń elektrycznych/elektronicznych, mogą być wykonywane tylko przez
przeszkolonych i uprawnionych specjalistów z aktualnymi zaświadczeniami kwalifikacyjnymi.
Wszystkie zmiany prowadzone w układach elektrycznych/elektronicznych podczas napraw maszyn i urządzeń
powinny być obowiązkowo zaznaczone w dokumentacji technicznej (schematach, układach połączeń, opisie
itp.).
W sprawach nie uregulowanych niniejszą instrukcją, mają zastosowanie przepisy szczegółowe zawarte w DTR
maszyn i urządzeń elektrycznych/elektronicznych oraz przepisy zabezpieczeń przeciw porażeniowych,
przeciwpożarowych i od zagrożeń wybuchowych.
Uwaga: Ryzyko porażenia prądem!
Dla prawidłowego funkcjonowania wszystkich podzespołów oraz zabezpieczeń, muszą zostać
spełnione następujące warunki pracy dal elektronicznego urządzenia do hamowania serii ...- l (PR):
1. VersiBrake ...- l (LP) jest podpięty i pracuje w warunkach kategorii przepięciowe III.
2. Upewnij się, że osiągnięty został stopień zanieczyszczenia 2 lub lepszy, zgodnie z normą IEC 664
oraz że taki stan rzeczy (warunki pracy) są utrzymywane w całym okresie użytkowania.
3. (Urządzenie) jest zamontowane w odpowiedniej obudowie (stopień ochrony przynajmniej IP54).
4. (Urządzenia) musi być wolny od działania warunków lub obciążeń niedozwolonych takich jak na
przykład: woda, olej, węgiel, kurz oraz inne podobne.
5. Po zainstalowaniu wersji z otwartym obwodem PCB wyżywienie (LP), należy uwzględnić wymagane
odległości określone w normie EN 50274
Pierwsza pomoc przy porażeniu prądem elektrycznym. Jeżeli przez nieostrożne obchodzenie się z instalacją
elektryczną nastąpi porażenie człowieka prądem elektrycznym wówczas należy:
- uwolnić go spod napięcia,
- czynność uwalniania wykonać ostrożnie, ażeby nie zostać również porażonym,
- najlepiej od razu pozbawić instalację elektryczną napięcia przez wykręcenie bezpieczników lub, gdy to nie jest możliwe, należy przeciąć przewód podnapięciem szczypcami z izolowaną rękojeścią
- czynności te wykonywać ręką izolowaną i stojąc na płycie izolującej (guma, szkło, sucha deska),
- po uwolnieniu sprawdzić czy daje oznaki życia,
- osobom silnie porażonymi nie oddychającym, przywrócić oddech, stosując sztuczne oddychanie jednym ze znanych sposobów,
- sztuczne oddychanie i masaż serca stosować tak długo aż osoba porażona dojdzie do przytomności lub do
chwili przybycia lekarza,
- w przypadku stwierdzenia oparzenia założyć na ranę suchy, jałowy opatrunek,
- w każdym przypadku chory musi być hospitalizowany.
Wskazówki ostrzegawcze:
Należy bezwzględnie zapewnić minimalną odległość do innych jednostek. Dla wersji w
zamkniętej obudowie wynoszą one odpowiednio 50mm w górę od urządzenia i 50mm w dół od
urządzenia.
Strona 13 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Silnik asynchroniczny jest zbudowany z 2 podstawowych części: stojana który jest elementem
nieruchomym i wykonany jest z ferromagnetycznych blach elektrotechnicznych ze żłobkami na cewki
uzwojenia i części ruchomej, zwanej wirnikiem, która również wykonana jest z blach ze żłobkami na
uzwojenia. Prąd przemienny w wielofazowym, symetrycznym uzwojeniu stojana powoduje
powstanie w silniku zmiennego pola magnetycznego, generowanego przez każdą z faz w taki sposób,
że wypadkowe pole jest polem wirującym, które wiruje wzdłuż obwodu maszyny, czyli wokół wirnika.
Pole to w wyniku indukcji elektromagnetycznej, powoduje powstanie sił elektromotorycznych w
uzwojeniu wirnika, pod wpływem których płynie prąd elektryczny, który powoduje powstanie
magnetycznego, wirującego pola wirnika. Oddziaływanie wirujących pól magnetycznych od stojana
i od wirnika wywołuje powstanie tzw. momentu elektromagnetycznego, który działa na wirnik co
powoduje powstanie momentu obrotowego odpowiedzialnego za ruch obrotowy samego wirnika.
Siła elektromotoryczna w uzwojeniach wirnika powstaje, gdy wirnik obraca się z prędkością inną niż
prędkość wirowania pola magnetycznego (nazywana prędkością synchroniczną). W typowych
silnikach pracy ciągłej przy obciążeniu znamionowym jest to o dwa do czterech procent mniej niż
szybkość wirowania pola magnetycznego (poślizg). Silnik asynchroniczny bez obciążenia uzyskuje
obroty prawie równe obrotom silnika synchronicznego. Silnik indukcyjny nie może kręcić się (bez
pomocy zewnętrznego napędu) z prędkością synchroniczną (poślizg = 0), gdyż wówczas w uzwojeniu
wirnika nie indukowałyby się napięcia i nie płynęłyby prądy, w konsekwencji silnik nie uzyskiwałby
momentu elektromagnetycznego. Zwiększenie prędkości wirnika za pomocą zewnętrznego napędu
ponad prędkość synchroniczną sprawia, że silnik staje się generatorem - zaczyna wydawać do źródła
zasilania uzwojenia stojana, czyli typowo do trójfazowej sieci elektroenergetycznej, moc czynną.
Nadal jednak pobiera ze źródła zasilania uzwojenia stojana prąd bierny i, w konsekwencji, moc
bierną. Prąd bierny potrzebny jest do wytworzenia pola wirującego w maszynie. Mówi się, że
maszyna indukcyjna magnesowana jest od strony stojana (od strony sieci zasilającej). Maszyny
asynchroniczne są maszynami odwracalnymi, tzn. w pewnych warunkach mogą pracować jako silniki
(1 > poślizg > 0, czyli prędkość wirnika większa od 0 i mniejsza od prędkości synchronicznej), a w
pewnych jako generatory (poślizg < 0, czyli prędkość wirnika większa od prędkości synchronicznej),
bez potrzeby zmiany ich konstrukcji. Maszyny, których wirniki wirują z prędkością synchroniczną,
nazywa się maszynami synchronicznymi. Budowa i działanie stojana jest identyczne jak w maszynach
asynchronicznych, ale pole magnetyczne wirnika jest wymuszane poprzez doprowadzenie osobnego
napięcia stałego do uzwojenia wirnika (tzw. uzwojenia wzbudzenia, innego niż w maszynie
asynchronicznej i nie trójfazowego) lub przez magnesy stałe. W ten sposób maszyna posiada
magnesowanie własne i nie musi pobierać prądu biernego i mocy biernej z sieci zasilającej uzwojenie
stojana. Maszyna synchroniczna, jeśli nie zostanie do niej podane napięcie wzbudzenia, a uzwojenie
wzbudzenia zostanie zwarte, zachowuje się jak maszyna asynchroniczna z niesymetrycznym (nie
trójfazowym) uzwojeniem wirnika. W chwili odłączenia silnika od zewnętrznego napięcia w wyniku
bezwładności jego mas wirujących oraz z powodu zjawiska komutacji, czyli faktu, że w wirniku
strumień magnetyczny nie maleje skokowo do zera, silnik również pracuje jako prądnica, a na jego
zaciskach indukuje się napięcie związane z jego prędkością (ponieważ prędkość maleje, to i
częstotliwość napięcia indukowanego maleje). Część powstałej w ten sposób energii można odzyskać,
ładując np. akumulator. Wówczas taki sposób zatrzymywania nazywa się hamowaniem
prądnicowym.
Strona 14 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Efekt wirowania pola jest uzyskiwany automatycznie w instalacjach trójfazowych, w instalacjach
jednofazowych konstruuje się układy uzwojeń, w których płynie prąd z przesunięciem fazowym, co
uzyskuje się przez zasilanie jednej fazy uzwojenia przez kondensator lub dodatkowe uzwojenie
zwarte. Prędkość wirowania silnika zależy od prędkości wirowania pola stojana. Prędkość wirowania
pola stojana zależy od częstotliwości napięcia zasilania oraz od konstrukcji uzwojeń (tzw. liczby par
biegunów). Uzwojenia wirnika mogą być wewnętrznie połączone (zwarte - silnik zwarty) lub ich
końcówki są przyłączone do pierścieni ślizgowych przekazujących przez szczotki prąd na zewnątrz
silnika (silnik pierścieniowy). Wyprowadzone na zewnątrz uzwojenia są połączone przez oporniki lub
zwarte. Oporniki podłącza się na czas rozruchu silnika, następnie zmniejsza się opór i zwiera
uzwojenia. Oporniki ograniczające prąd uzwojeń wirnika stosuje się w celu zwiększenia momentu
obrotowego i zmniejszenia prądu pobieranego przez silnik (by nie przeciążyć instalacji zasilającej)
szczególnie podczas rozruchu silnika lub w celu uzyskania łagodnego startu silnika. Szczególnym
przypadkiem silnika zwartego (choć w zasadzie obecnie produkowane są głównie takie), jest silnik
klatkowy. Uzwojenie wirnika w takim silniku ma kształt klatki dla wiewiórki lub chomika (stąd
angielska nazwa - squirrel cage motor). Uzwojenia wirnika otrzymuje się poprzez zalanie klatki
aluminium, bądź (szczególnie w silnikach większych mocy) klatka wykonana jest ze spawanych
mosiężnych prętów. Silnik klatkowy charakteryzuje wyjątkowo wysoka trwałość, brak przekazywania
prądu do części ruchomych przez styki eliminuje iskrzenie i zużywanie się szczotek. Jedynymi
elementami podlegającymi zużyciu są w nim łożyska. Jego wadą jest trudny rozruch: przy dużym
(bliskim znamionowemu) obciążeniu, silnik może w ogóle nie ruszyć z miejsca, natomiast przy
niewielkim lub braku obciążenia rusza bardzo gwałtownie. Regulacja prędkości obrotowej przy
zasilaniu bezpośrednio z sieci jest niemożliwa. Zmianę kierunku obrotów silnika asynchronicznego
trójfazowego uzyskuje się poprzez zamianę miejscami dowolnych dwóch spośród trzech przewodów
fazowych zasilających silnik. W przypadku silnika jednofazowego, zmianę kierunku obrotów silnika
uzyskuje się poprzez przełączenie kondensatora rozruchowego z jednego uzwojenia na drugie.
Wówczas uzwojenie pracujące jako główne zamienia się w pomocnicze (rozruchowe), a pracujące
wcześniej jako pomocnicze, staje się uzwojeniem głównym dając w rezultacie zmianę kierunku
obrotów silnika.
Praca hamulcowa silnika indukcyjnego
Hamowanie silnikiem indukcyjnym występuje wówczas, gdy moment elektromagnetyczny silnika
działa w kierunku przeciwnym do kierunku prędkości obrotowej.
Dla silnika trójfazowego możemy zastosować jeden z trzech rodzajów hamowania:
- hamowanie naturalne, zwane także hamowaniem przeciw-łączeniowym (przeciwprądem). występujące przy prędkości wirowania przeciwnej do kierunku wirowania pola magnetycznego;
- hamowanie prądnicowe (ze zwrotem energii do sieci), zwane nad-synchronicznym. występujeprzy prędkości wirnika większej od prędkości wirowania pola magnetycznego;
- hamowanie dynamiczne, czyli hamowanie prądem stałym. Przy doborze każdego z rodzajów hamowania należy zwrócić uwagę na:
- zakresy prędkości obrotowych oraz
- charakterystykę mechaniczną silnika i urządzenia hamowanego.
Strona 15 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Energia hamowania, jaką pobiera silnik w formie energii mechanicznej, może być oddawana do
sieci w postaci energii elektrycznej lub tracona w silniku i włączonych w obwód wirnika rezystorach.
1) Hamowanie naturalne - ma miejsce wtedy, gdy wirnik wiruje w kierunku przeciwnym do kierunku
wirowania pola magnetycznego. Stan taki ma miejsce wtedy, gdy moment M wytworzony w silniku
będzie mniejszy od momentu hamującego Mh wskutek włączenia dużej rezystancji w obwód wirnika.
Zmiana pozycji przełącznika powoduje zmianę kolejności faz, a zatem zmianę kierunku wytwarzanego
momentu. Aby uniknąć dużego prądu silnika, przed przełączeniem włączany jest dodatkowy rezystor
w obwód wirnika, który dodatkowo pozwala na zwiększenie momentu hamującego.
2) Hamowanie prądnicowe (z odzyskiem energii) występuje przy prędkości wirnika większej od
prędkości wirowania pola magnetycznego. Hamowanie prądnicowe może wystąpić np. przy
opuszczaniu ciężaru w za pomocą silnika normalnie podnoszącego ciężar. Praktyczne zastosowanie
tego rodzaju hamowania polega na zamianie w silniku indukcyjnym kierunku wirowania strumienia
magnetycznego, przez zamianę dwóch przewodów zasilających przyłączonych do tabliczki zaciskowej
silnika. Zamieniony kierunku wirowania strumienia magnetycznego powoduje również zmianę znaku
momentu M wytworzonego w silniku i wtedy zależność M = f(n).Moment jest równy zero, czyli
maszyna wiruje synchronicznie przy prędkości ‒n1. Charakterystyki M = f(n) przecinają prostą Mobc
(obrazującą obciążenie) w zakresie pracy prądnicowej przy prędkości nad-synchronicznej, ujemnej w
stosunku do prędkości występujących przy podnoszeniu ciężaru. Włączając odpowiednie rezystancje
w obwód wirnika, uzyskuje się odpowiednie prędkości obrotowe silnika. Przy hamowaniu z
odzyskiem energii maszyna indukcyjna pracuje jako prądnica i przekazuje do sieci moc uzyskaną od
napędzającego ją, opadającego ciężaru G. Jest to zaleta hamowania z odzyskiem energii; jego wadą
jest możliwość hamowania tylko przy dużych prędkościach obrotowych.
3) Hamowanie dynamiczne - jest to hamowanie prądem stałym
Hamowanie dynamiczne polega na odłączeniu uzwojenia stojana od napięcia sieci zasilającej , z
jednoczesnym przyłączeniem zasilania uzwojeń stojana z układu prądu stałego (Rys. 15), tak, aby
wytworzyć w uzwojeniu wirnika stały strumień magnetyczny. W wirniku wirującym w tym stałym
polu indukują się napięcia i płyną prądy, które wytwarzają moment skierowany przeciwnie do
kierunku wirowania wirnika. Wartość tego momentu można regulować zmieniając wartość prądu
stałego zasilającego stojan lub włączając odpowiednią rezystancję dodatkową Rn w uzwojenie
wirnika. Przy stosowaniu hamowania dynamicznego nie można doprowadzić do całkowitego
zahamowania urządzenia, gdyż przy spadku prędkości obrotowej wartość napięcia indukowanego w
wirniku się zmniejsza. Energia mechaniczna zamienia się całkowicie na ciepło w wirniku i ewentualnie
połączonej z nim szeregowo rezystancji. Źródłem prądu stałego jest najczęściej odpowiedni układ
prostowniczy, zasilany z sieci przez transformator obniżający napięcie. Napięcie zasilające
wynosi tylko kilka procent napięcia znamionowego silnika. Moc pobierana przez silnik przy
hamowaniu dynamicznym jest znacznie mniejsza niż przy hamowaniu przeciwprądem.
Strona 16 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Podłączenie.
Urządzenie hamujące musi być zamontowane zgodnie z załączonym schematem połączeń.
W przypadku zastosowania innych połączeń, przed rozpoczęciem pracy, należy się skonsultować z
producentem lub sprzedawcą.
Wskazówka: Na naszej stronie internetowej www.peter-electronic.com można znaleźć inne, podobne
schematy połączeń dla obwodów specjalnych.
Wskazówka: Przed uruchomieniem elektronicznego hamulca silnikowego, całe okablowanie musi być
dokładnie sprawdzone.
W celu zapewnienia niezawodności pracy oraz zgodności z warunkami prawidłowego podłączenia
należy: nastawić odpowiednio styki X5 (X5), X6 (X6) na terminalu urządzenia hamującego, tak aby
dawały zwrotną informację do obwodu sterowania stycznika silnika tak, że podczas hamowania
stycznika silnik nie może zadziałać nieprawidłowo.
Ustawienia parametrów.
Kolejność instalacji:
(Liczby w nawiasach odnoszą się do wersji open frame z płytka obwodów drukowanych)
1. Odłączyć całą instalację (system pracy oraz urządzenie) od napięcia sieciowego,
2. Wykonać odpowiednia regulację za pomocą potencjometru „I”, „(P2)” aby uzyskać pożądaną siłę
hamowania. Ponieważ kontroler regulacji zachowuje się w przybliżeniu liniowo, na podstawie
ustawienia potencjometru można mniej więcej ustalić jaki będzie prąd hamowania. Lewy ogranicznik
potencjometru odpowiada wartości około 10% prądu znamionowego. Pozycja środkowa odpowiada
wartości około 50% prądu znamionowego. Prawy ogranicznik odpowiada 100% wartości prądu
znamionowego.
3. potencjometr "n0", "(P1)" jest fabrycznie ustawiony na około 40%.
4. Następnie należy podłączyć przełącznik systemowy
5. Zainicjować operację hamowania przez przełączania ON / OFF silnika.
Wskazówka: Podczas pierwszego uruchomienia urządzenia do hamowania pomiar parametrów może
być wykonany za pomocą miernika z funkcją True RMS!
Regulacja prądu hamowania:
Prąd hamowania należy ustawić na jak najniższym z możliwych poziomie, aby uniknąć
niepotrzebnego nagrzewania półprzewodników mocy oraz samego silnika. Jest to szczególnie ważne
przy zastosowaniu wysokiej częstotliwości przełączania. Zalecamy, aby ograniczyć maksymalny prąd
hamowania do maksymalnej wartości równej 2,5-krotności znamionowego prądu silnika. Za pomocą
potencjometru „I”, „(P2)” można ustawić pożądany moment hamujący.
Regulacja czasu hamowania:
Korekta czasu nie jest konieczna, gdyż moc hamowania włącza się na około 1,5 sekundy po wykryciu
zatrzymania silnika i jest wyłączana automatycznie. Gdy nie zostanie wykryte zatrzymanie podczas
standardowo ustawionego maksymalnego czas hamowania (10s dla standardowych urządzeń), prąd
Strona 17 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Błąd pokazywane na
wyświetlaczu LED
"Ready", "(V9)"
Rodzaj błędu
Możliwe przyczyny powstania błędu
Potencjalne rozwiązywanie
problemów
Miganie 1x
silnik nie osiągną
stanu zatrzymania
podczas trwania
maksymalnego
czasu hamowania
Prąd hamowania jest zbyt niski.
Należy podwyższyć prąd hamowania
Bezwładność jest zbyt wysoka
Wymienić urządzenie do hamowania
na wersję obsługującą większe silniki,
lub na obsługujące znacznie większy
znamionowy prąd hamowania.
Linia „6T3” „(T3)” nie jest
podłączony, a nie silnik jest zasilany
1.5s przed zatrzymaniem.
Jeśli to możliwe podłączyć 6T3 (T3) lub
ustawić prąd hamowania na
nieznacznie niższą wartość.
Czas progu zawieszenia nie została
skorygowany.
Należy dostosować (skorygować) czas
progu zawieszenia za pomocą „N0”.
hamowania jest wyłączony, po upływie tego czasu. Ten przypadek jest sygnalizowany za pomocą
migającej diody LED „gotowe”, „(V9)” od 1X.
Ustawianie progu zatrzymania:
W większości przypadków dobre wyniki można osiągnąć przy pozostawieniu ustawień fabrycznych
(nasta na około 40%). Przełączniki prądu hamowania przed silnikiem, wyłącza prąd hamowania na
około 1,5 s po wykryciu całkowitego zatrzymania silnika. Korekta parametru może być wykonana przy
pomocy kontroli regulacyjnej. Optymalne ustawienie musi być określone w sposób empiryczny, przez
wykonanie kilku zatrzymań i dobranie odpowiedniego progu zatrzymania. Regulator powinien być
zmieniany tylko w małych krokach (co najwyżej co 10%). Bardziej szczegółowy opis funkcji można
znaleźć na poprzednich stronach niniejszej instrukcji.
UWAGA!
Jeśli gniazdo 6T3 nie jest podłączone, silnik musi być zasilany przez czas 1,5s przed osiągnięciem
pozycji zatrzymania. Jeżeli podczas tego okresu, wynoszącego 1,5s, nie zostanie wykryte zatrzymanie
silnika, prąd hamowania przepływa do osiągnięcia maksymalnego czasu hamowania. Jeśli jest to
konieczne, wówczas prąd hamowania musi być ustawione na nieznacznie niższą wartość.
Możliwe komunikaty o błędach podczas uruchamiania:
Podczas rozruchu, jak również w czasie pracy i hamowania mogą wystąpić błędy w normalnym
działaniu. Poniższe informacje mają na celu pomoc w lokalizacji uszkodzeń i potencjalnych usterek.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Miganie 2x
Skorygowany
(nastawiony) prąd
hamowania nie
został osiągnięty
Przerwa w obwodzie hamulcowym.
Silnik może być uruchamiany przez
połączenie gwiazda-trójkąt.
Układ sterowania za pomocą stycznika
w konfiguracji gwiazdy może być
zamknięty podczas hamowania.
Rezystancja uzwojenia silnika jest
zbyt wysoka w stosunku do
skorygowanej wartości prądu
hamowania.
Zmiana wartości prądu hamowania
(skorygowanie), dopóki nie zniknie
pojawiający się błąd.
Miganie 3x
Urządzenie
hamowania jest
przeciążone.
Częstotliwość
hamowania jest
zbyt wysoka.
Została przekroczona górna,
określona maksymalna częstotliwość
hamowania.
Należy zmniejszyć aktualnie ustawiony
prąd hamowania lub zmniejszyć
częstotliwość hamowania. Podczas
uruchamiania 4 operacji hamowania
pod rząd, urządzenie może zwrócić kod
przeciążenia, nawet bez nie pojawiło
się realne przeciążenie.
Miganie 5x
3x pod rząd nie
wykryto
zatrzymania
silnika
Prąd hamowania jest zbyt niski.
Należy zapewnić wyższą siłę
hamowania
Bezwładność jest zbyt wysoka
Wymienić urządzenie do hamowania
na wersję obsługującą większe silniki,
lub na obsługujące znacznie większy
znamionowy prąd hamowania.
Linia "6T3" "(T3)" nie jest
podłączona.
Jeśli to możliwe podłączyć 6T3 (T3) lub
ustawić prąd hamowania na
nieznacznie niższą wartość.
Czas progu zawieszenia nie została
skorygowany.
Należy dostosować (skorygować) czas
progu zawieszenia za pomocą „N0”.
Wskazówka: Wszystkie arkusze danych i instrukcje uruchomienie można znaleźć na naszej stronie
internetowej www.peter-electronic.com.
Zasady wymiarowania i dokonywania obliczeń:
Wskazówka: Wszystkie arkusze danych i instrukcje uruchomienie można znaleźć na naszej stronie
internetowej www.peter-electronic.com.
Wymiarowanie urządzenia hamulcowego:
Wybór odpowiedniego urządzenia hamulcowego jest stosunkowo łatwy dla większości popularnych
zastosowań. Zwykle akceptowalny moment obrotowy hamowania osiąga się, w czasie hamowania z
wykorzystaniem połączenia „gwiazdy” Y, ale przyjmuje się, dla prostoty obliczeń, że prąd hamowania
równa się dwukrotności prądu znamionowego silnika. Przy hamowaniu uzwojenia silnika tylko w
układnie § (trójkąt), można uzyskań pożądany efekt hamowania, jednak należy się spodziewać, że
wystarczający moment obrotowy hamowania zostanie osiągnięty przy co najmniej 2,5-krotności
znamionowego prądu silnika. Założenia te są jednak bardzo zgrubne, dlatego do specjalnych
zastosowań wymagana jest dokładniejsza kalkulacja, która może być przeprowadzona przy użyciu
następującego wzoru:
Obliczenie prądu hamowania (IB):
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Obwód uzwojenia silnika
przy eksploatacji
nominalnej
podczas hamowania
Gdzie:
IB = prąd hamowania
1,3 = współczynnik kształtu 50 / 60Hz
fB = współczynnik hamowania, zgodnie z tabelą 1
Ta = czas rozpoczęcia bezpośredniego przełączania
(Czas do osiągnięcia prędkości znamionowej)
tB = wymagany czas hamowania
IN = prąd znamionowy
Tabela 1.
Prąd hamowania określa się za pomocą jednego z powyższych schematów, jednak nie powinien być
mniejszy lub równa mocy znamionowej urządzenia hamulcowego. Oczekuje się, że po wyliczeniu wymaganego prądu, dobierzemy urządzenie do hamowania, którego prąduwynosi 100% prądu
znamionowego. Ponadto należy bezwzględnie zapewnić, że razem z urządzeniami, maksymalny prąd
hamowania wynosi do 30A i działa przez nie dłużej niż 20s. Specyfikacja arkusz danych dla cyklu pracy (DC) nie może zostać przekroczona.
Obliczanie cyklu pracy (DC):
Gdzie:
tB = czas hamowania
Czas cyklu = całkowity czas cyklu (praca, hamowanie)
Dla uzyskania czasu hamowania > 20 s należy się liczyć z urządzeniami działającymi w przedziale do
36A lub dla uzyskania dla czasu hamowania > 40s dla urządzeń o prądzie 40A. Wartość ta powinna być brana pod uwagę jako rozwiązanie mające na celu zmniejszenia maksymalnych dopuszczalnych
Strona 20 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
prądów hamowania przy wyborze urządzeń hamujących. Więcej informacji można znaleźć w
instrukcji rozruchu poszczególnych urządzeń napędowych. Jeżeli cykl pracy (DC) wynosi powyżej
dopuszczalnych poziomów, podanych w specyfikacji technicznej, czy arkuszu danych, należy
zastosować zmniejszenie maksymalnego dopuszczalnego prądu hamowania. Informacja ta może być
również znaleziona w instrukcji uruchomienia urządzenia. Jeżeli redukcja prądu hamowania nie jest
to możliwa, należy zastosować urządzenie do hamowania o wyższej mocy.
Przykład:
Jeśli wymagany cykl pracy (DC) jest dwukrotnie wyższy niż w podany w specyfikacji technicznej
danego urządzenia, do prawidłowego zatrzymania musza zostać że urządzenie urządzenia hamujące
charakteryzujące się dwukrotnym prądem znamionowym.
Obliczanie systemu zabezpieczającego (bezpiecznika):
Zasadniczo, użytkownik ma dwie opcje do wykonania odpowiedniego zabezpieczenia:
1. Zabezpieczenie zgodne z normą DIN EN 60947-4-2, typu "1", które zapewnia, że układ hamujący
może działać po zwarciu.
2. Zabezpieczenie zgodne z normą DIN EN 60947-4-2, typu "2",które zapewnia, że układ hamujący
urządzenie musi być przestrojony po wystąpieniu zwarcia, aby móc kontynuować dalszą pracę.
Chodzi o zmniejszenie ryzyka uszkodzenia przekaźnika hamulcowego (stycznika hamowania).
Dlatego, jeśli to możliwe, jego kontakty muszą być sprawdzone przed ponownym podłączeniem
zasilania. Jeżeli wykonanie takiego sprawdzenia jest możliwe do przeprowadzania przez samego użytkownika, urządzenie musi zostać sprawdzone przez producenta, lub przez autoryzowany przez
producenta serwis.
Poniższe informacje odnośnie zabezpieczeń odnoszą się do następujących warunków operacyjnych:
• Zastosowanie standardowych silników asynchronicznych,
• Cykl pracy (ED) nie jest wyższy niż podany w karcie katalogowej urządzenia.
Zabezpieczenie dla typu „1” :
Jako bezpiecznik, czyli wyłącznik zabezpieczający, zalecany jest element z wyzwalaczem typu B, C, D
lub K (GL) lub wyłącznik.
Biorąc pod uwagę jakie mogą wystąpić maksymalne prądy hamowanie (zwykle jest to prąd
znamionowy) wartości bezpiecznika należy dobrać według tablicy 2, kolumna 3.
Wskazówka: Przekroje dla okablowania muszą być zgodne z normami DIN VDE 0100-430, DIN EN
57100-430.
Zabezpieczenie dla typu „2” :
Strona 21 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Kolumna 1
Kolumna 2
Kolumna 3
Kolumna 4
Maksymalny prąd
hamowania / prąd
znamionowy urządzenia
Rodzaj
urządzenia
Skorelowana
wartość
bezpiecznika
typu „1”
Zalecany zakres dla wartości
odcięcia-I²t dla ochrony
bezpieczników
półprzewodnikowych typu „2”
6 A
VB ...-6L (LP)
6 A
150... 250 A²s
25 A
VB ...-25L (LP)
25 A
500... 900 A²s
30 A
VB ...-30L (LP)
30 A
600... 900 A²s
Typ urządzenia
Prąd hamowania
Czas hamowania
Częstotliwość hamowania
VB ...-6 L
6 A
5 s
10s
1 cykl hamowania co 8 sekund
1 cykl hamowania co 16 sekund
VB ...-6 L
3 A
5 s
10s
1 cykl hamowania co 5 sekund
1 cykl hamowania co 10 sekund
VB ...-30 L
30 A
5 s
10s
1 cykl hamowania co 90 sekund
1 cykl hamowania co 180 sekund
VB ...-25,30 L
25 A
5 s
10s
1 cykl hamowania co 60 sekund
1 cykl hamowania co 120 sekund
VB ...-25,30 L
20 A
5 s
1 cykl hamowania co 40 sekund
Aby ochronić bezpieczniki półprzewodnikowe mocy dla klasy operacyjny gR (bezpieczniki,
bezpieczniki półprzewodnikowe dużej szybkości zadziałania). Jednakże, ponieważ bezpieczniki te nie
zapewniają ochrony linia, należy zastosować zewnętrzną, dodatkową ochronę dla samej linii (GL).
Odpowiednie parametry bezpiecznika linia (GL), można podebrać z tabeli numer 2, dane z kolumny
numer 3. Aby zapewnić ochronę bezpieczników półprzewodnikowych GR muszą być dopbrane
właściwe parametry zabezpieczenia, które mają działanie szczątkowe dla wartości I²t zgodne
z zakresami wskazanymi w tabeli 2, kolumna czwarta. Wybrana wartość danego bezpiecznika nie
powinna być mniejsza niż oczekiwany (wyliczony) prądu hamowania (prąd hamowania urządzenia).
Wskazówka: Podstawą zalecanej wartości I²t dla prądu hamowania i dla doboru właściwego rodzaju
bezpiecznika, która pomoże dobrać element z typoszeregu oferowanego przez konkretnego
producenta. Ze względu na dużą liczbę producentów, rozmiarów i typów, podawanie jakiejkolwiek
rekomendacji przez producenta (PETER Electronic) lub przez sprzedawcę (Conrad Electronic) nie ma
sensu. Dobór pozostawiamy w rękach użytkownika. Jeżeli jednak masz kłopot z doborem, zapraszamy
do kontaktu n biurem obsługi klienta.
Wskazówka: Jeśli bezpiecznik lub wartość odcięcia I²t jest zbyt mała, bezpiecznik półprzewodnikowy
zareaguje podczas hamowania.
Tabela numer 2.
Dopuszczalna zdolność hamowania (częstość hamowania):
Częstotliwość hamowania zależy od nastawionego prądu hamowania.
Elektroniczne urządzenia do hamowania typu VB L (LP) mają następujące częstotliwości hamowania:
Pośrednie wartości znajdują się w tabeli 3 poniżej.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
10s
1 cykl hamowania co 80 sekund
VB ...-25,30 L
15 A
5 s
10s
1 cykl hamowania co 25 sekund
1 cykl hamowania co 50 sekund
VB ...-25,30 L
10 A
5 s
10s
1 cykl hamowania co 17 sekund
1 cykl hamowania co 35 sekund
Wskazówki ostrzegawcze!
Przy konfiguracji maszyny lub uruchomieniu 4 operacji hamowania pod rząd, z wykorzystaniem prądu
znamionowego w czasie hamowania 10 sekund możliwe jest pojawienie się błędu przeciążenia. Po
pojawieniu się takiego komunikatu, należy wyłączyć urządzenie i poczekać aż wróci do swojego
normalnego trybu pracy i temperatury. Wymaga to odłączenia zasilania przez okres przynajmniej 15
minut.
Przeczytaj uważnie instrukcję obsługi, w szczególności należy przestrzegać wskazówek dotyczących
bezpieczeństwa. Jeśli nie zastosujesz się do zasad zawartych w instrukcji bezpieczeństwa i informacjami na
temat właściwego postępowania, producent ani sprzedawca nie ponosi żadnej odpowiedzialności za
ewentualne uszkodzenia ciała lub uszkodzenia mienia jakie z tego wynikną.
• Urządzenie nie jest zabawką. Przechowuj w miejscu niedostępnym dla dzieci i zwierząt.
• Nie należy pozostawiać materiału pakunkowego wykorzystanego do zapakowania niniejszego urządzenia
leżącego beztrosko. Może on stać się niebezpiecznym materiałem, którym będą się bawić dzieci.
• Produkt należy chronić przed ekstremalnymi temperaturami, bezpośrednim nasłonecznieniem, silnymi
wstrząsami, wysoką wilgotnością powietrza, obecnością gazów palnych, pary wodnej i rozpuszczalników i cieczy
o odczynie kwaśnym lub zasadowym.
• Nie należy umieszczać urządzenia w miejscu, w którym jest narażone na naprężenia mechaniczne.
• Jeśli nie zamierzasz korzystać już z urządzenia, należy zabezpieczyć produkt przed przypadkowym
uszkodzeniem. Bezpieczna praca nie może być zagwarantowana, jeśli produkt:
- Jest w jakikolwiek sposób uszkodzony w widocznym miejscu,
- Nie działa prawidłowo,
- Był przechowywany przez dłuższy czas w złych warunkach otoczenia lub
- Został poddany poważnym na prężeniom i przeciążeniom związanym z transportem.
• Z produktem należy postępować ostrożnie. Wstrząsy, uderzenia lub upadek nawet z niewielkiej wysokości
może spowodować uszkodzenie produktu.
• Ponadto należy przestrzegać instrukcji dotyczących bezpieczeństwa i funkcjonowania innych urządzeń, które
są podłączone do urządzenia.
• Nie wolno uszkodzić akumulatora (baterii). Uszkodzenie obudowy akumulatora może spowodować wybuch
lub pożar i poważnie zagrozić Twojemu życiu lub zdrowiu!
• Nigdy nie zwieraj styków akumulatora. Nie wrzucać baterii lub urządzenia do ognia. Istnieje
niebezpieczeństwo pożaru i wybuchu, które mogą zagrozić życiu lub zdrowiu wszystkich osób w pobliżu!
• Należy regularnie ładować akumulator, nawet jeśli produkt nie jest często używany. Ze względu na fakt, że
bateria jest wykonana ze specjalnych materiałów, które umożliwiają wielokrotne ładowanie bez utraty
pojemności baterii (akumulatora), nie trzeba najpierw rozładować akumulator do zera (pusta, w pełni
rozładowana bateria).
• Należy skonsultować się z ekspertem w razie wątpliwości na temat pracy, bezpieczeństwa i podłączenia
urządzenia.
• Jeśli masz pytania, które pozostają bez odpowiedzi po przeczytaniu niniejszej instrukcji, skontaktuj się z
działem pomocy technicznej lub z działem obsługi klienta.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
Zwiększone zagrożenie w obszarach zagrożonych wybuchem wymaga szczególnej uwagi
w instrukcjach bezpieczeństwa i odniesieniach przy oddaniu do eksploatacji. Należy przestrzegać
krajowych przepisów i zasad bezpieczeństwa w celu zapobiegania wypadkom, jak również normy
europejskiej EN 60079-14. Wszystkie prace dla połączenia, na oddanie do eksploatacji i konserwacji
ma być wykonywany przez wykwalifikowanych i odpowiedzialnych pracowników technicznych.
Nieodpowiednie zachowanie może spowodować ciężkie obrażenia osobiste i uszkodzenia mienia.
Reakcja ochrony silnika cieplnego musi bezpośrednio wyłączyć silnik, także wtedy, gdy stosuje się
razem z konwerterami. Musi to być zrealizowane w części logicznej lub w konfiguracji przy
przetworniku.
Urządzenie może być zainstalowane tylko na zewnątrz stref zagrożonych wybuchem dla ochrony
silników przeciw-wybuchowych. W przypadku zastosowania w atmosferach potencjalnie
zagrożonych, urządzenie musi być zgodne z wymaganym rodzaju ochrony.
Zwiększone zagrożenie w obrębie stref zagrożonych wybuchem pyłu palnego wymaga szczególnej
uwagi w instrukcjach bezpieczeństwa i odniesień na oddanie do eksploatacji. Należy przestrzegać
krajowych przepisów i zasad bezpieczeństwa w celu zapobiegania wypadkom, jak również normy
europejskiej EN 60079-14. Montaż, podłączenie elektryczne i uruchomienie być wykonywane
wyłącznie przez wykwalifikowany personel serwisowy. Nieodpowiednie zachowanie może
spowodować ciężkie obrażenia osobiste i uszkodzenia mienia.
Urządzenie może być zainstalowany tylko na zewnątrz zagrożonych wybuchem dla ochrony silników
przeciw-wybuchowych. W przypadku stosowania w strefach zagrożonych wybuchem, urządzenie ma
być wyposażone w osłony pyłu zgodnie z normą EN 60529.
Krzywa obciążenie dla modelu VB 400-6 L
Strona 24 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
DYREKTYWA NR 2002/96/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
(1) Cele wspólnotowej polityki ochrony środowiska naturalnego to, w szczególności,
zachowanie, ochrona i poprawienie jakości środowiska naturalnego, ochrona zdrowia
ludzkiego oraz rozważne i racjonalne wykorzystanie zasobów naturalnych. Polityka ta
opiera się na zasadzie ostrożności oraz na zasadach działania zapobiegawczego,
usuwania szkody w pierwszym rzędzie u źródła i płaci zanieczyszczający.
(2) Wspólnotowy Program Polityki i Działań w Odniesieniu do Środowiska Naturalnego i
Stałego Rozwoju (Piąty program działań w dziedzinie ochrony środowiska
naturalnego)5 głosi, iż osiągnięcie stałego rozwoju wymaga znaczących zmian w
bieżących wzorcach rozwoju, produkcji, zużycia oraz zachowania i zaleceń, między
innymi, ograniczenia konsumpcyjnego marnotrawienia zasobów naturalnych oraz
zapobiegania zanieczyszczeniom. Wymienia zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny
(WEEE), jako jeden z obszarów docelowych wymagających uregulowania w świetle
stosowania zasad zapobiegania, odzysku oraz bezpiecznego usuwania odpadów.
(3) Komunikat Komisji z dnia 30 lipca 1996 r., w sprawie przeglądu wspólnotowej strategii
zarządzania odpadami podkreśla, iż tam, gdzie ograniczenie powstawania odpadów nie
jest możliwe, należy ponownie użyć i odzyskać materiały lub energię odpadów.
(4) W rezolucji Rady z dnia 24 lutego 1997 r., w sprawie wspólnotowej strategii i elektronicznego oraz oparcie
tych wniosków o zasadę odpowiedzialności producenta. W tej samej rezolucji, Parlament Europejski, uprasza
Radę i Komisję o przesłanie propozycji ograniczenia liczby odpadów.
(6) Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r., w sprawie odpadów8 przewiduje,
iż na mocy odrębnych dyrektyw można ustanowić szczególne zasady dotyczące
poszczególnych przypadków, lub uzupełniające zasady podane w dyrektywie
75/442/EWG w sprawie zarządzania poszczególnymi kategoriami odpadów.
(7) Gwałtownie rośnie ilość odpadów WEEE powstałych we Wspólnocie. Zawartość
niebezpiecznych części składowych w zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym
(EEE) jest głównym problemem tam, gdzie faza zarządzania odpadami oraz faza
recyklingu WEEE jest realizowana w niewystarczającym zakresie.
(8) Działając pojedynczo, Państwa Członkowskie nie są w stanie skutecznie osiągnąć celu
usprawnienia zarządzania WEEE. W szczególności, poszczególne, wnioski krajowe w
sprawie zasady odpowiedzialności producenta mogą prowadzić do znacznych
rozbieżności w obciążeniu finansowym po stronie podmiotów gospodarczych. Fakt
istnienia zróżnicowanej polityki krajowej w sprawie zarządzania WEEE ujemnie
wpływa na skuteczność realizowania polityki recyklingu. Z tego powodu należy
ustanowić kryteria zasadnicze na poziomie wspólnotowym.
(9) Przepisy niniejszej dyrektywy stosuje się do produktów oraz wytwórców, bez względu
na technikę sprzedaży, w tym także sprzedaż na odległość i elektroniczna. W związku z
tym, o ile jest to wykonalne, obowiązki producentów oraz dystrybutorów,
korzystających z kanałów sprzedaży na odległość oraz elektronicznej, przyjmują
tożsamą formę oraz należy je wprowadzać w życie w sposób jednolity, w celu
uniknięcia sytuacji, w której koszty przepisów niniejszej dyrektywy dotyczącej WEEE
w ramach, których sprzęt sprzedano drogą sprzedaży na odległość lub elektronicznej,
ponosiły inne kanały dystrybucji.
6 Dz.U. C 76 z 11.3.1997, str. 1.
7 Dz.U. C 362 z 2.12.1996, str. 241.
8 Dz.U. L 194 z 25.7.1975, str. 47. Dyrektywa ostatnio zmieniona decyzją Komisji 96/350/WE (Dz.U. L 135 z
6.6.1996, str. 32).
(10) Niniejsza dyrektywa obejmuje wszelkiego rodzaju sprzęt elektryczny i elektroniczny
używany przez konsumentów oraz sprzęt elektryczny i elektroniczny przeznaczony do
użytku profesjonalnego. Niniejszą dyrektywę stosuje się bez uszczerbku dla
prawodawstwo wspólnotowego w sprawie bezpieczeństwa oraz wymogów
Strona 28 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
zdrowotnych chroniących wszystkie podmioty mające styczność z WEEE, a także dla
specyficznego prawodawstwa Wspólnoty w sprawie zarządzania odpadami, w
szczególności dyrektywy Rady 91/157/EWG z dnia18 marca 1991 r. w sprawie baterii i
akumulatorów zawierających niektóre substancje niebezpieczne9.
(11) Dyrektywa 91/157/EWG wymaga możliwie najszybszej rewizji, w szczególności w
świetle niniejszej dyrektywy.
(12) Na mocy niniejszej dyrektywy, ustanowienie odpowiedzialności producenta jest jednym
ze środków zachęcających do projektowania oraz produkcji sprzętu elektrycznego i
elektronicznego w sposób w pełni uwzględniający oraz umożliwiający jego naprawę,
prawdopodobną aktualizację, ponowne użycie, demontaż oraz recykling.
(13) Aby zagwarantować bezpieczeństwo oraz zdrowie personelowi dystrybutora
zaangażowanego w zwrot wyrobu i obróbkę WEEE, stosownie do ustawodawstwa
krajowego i prawodawstwa wspólnotowego w sprawie wymogów bezpieczeństwa i
zdrowia, Państwa Członkowskie muszą ustalić warunki, na których dystrybutorzy mogą
odmówić zwrotu produktu.
(14) Państwa Członkowskie powinny zachęcać do projektowania i produkcji sprzętu
elektrycznego i elektronicznego w sposób uwzględniający i ułatwiający jego demontaż
oraz odzysk, w szczególności ponowne użycie i recykling WEEE, ich części
składowych i materiałów. Producenci nie powinni uniemożliwiać ponownego użycia
WEEE stosując specyficzne rozwiązania projektowe lub procesy produkcyjne, o ile
takie rozwiązania projektowe lub procesy produkcyjne nie niosą korzyści nadrzędnych,
na przykład w odniesieniu do ochrony środowiska naturalnego i/lub wymogów
bezpieczeństwa.
(15) Zbiórka selektywna stanowi warunek konieczny do zagwarantowania specyficznego
przetwarzania oraz recyklingu WEEE i jest niezbędna do osiągnięcia wybranego we
Wspólnocie poziomu ochrony zdrowia ludzkiego i środowiska naturalnego.
Konsumenci muszą się aktywnie przyczyniać do pomyślnej realizacji takiej zbiórki
oraz należy ich zachęcać do zwrotu WEEE. W tym celu, należy ustanowić dogodną
infrastrukturę zwrotu WEEE, w tym składowiska publiczne, gdzie prywatne
gospodarstwa domowe mogą co najmniej nieodpłatnie zwracać ich odpady.
(16) Aby utrzymać wybrany poziom bezpieczeństwa oraz zharmonizowane, wspólnotowe
cele w zakresie środowiska naturalnego, Państwa Członkowskie muszą przyjąć
właściwe środki mające na celu zminimalizowanie usuwania WEEE, jako nie
posortowanych odpadów komunalnych oraz osiągnięcie wysokiego poziomu
selektywnej zbiórki WEEE. Aby zagwarantować, iż Państwa Członkowskie walczą o
ustanowienie efektywnych planów zbierania odpadów, niezbędne jest osiągnięcie
wysokiego poziomu zbiórki WEEE pochodzących z prywatnych gospodarstw
domowych.
9 Dz.U. L 78 z 26.3.1991, str. 38. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 98/101/WE (Dz.U. L 1 z
5.1.1999, str. 1).
(17) Aby zapobiec przenikaniu zanieczyszczeń do materiału pochodzącego z recyklingu lub
kanałów powstawania odpadów, niezbędne jest specjalne przetwarzanie WEEE.
Przetwarzanie takie jest najbardziej skutecznym środkiem zapewnienia zgodności z
wybranym, wspólnotowym poziomem ochrony środowiska naturalnego. Każdy zakład
lub przedsiębiorstwo przeprowadzające recykling oraz czynności związane z
przetwarzaniem muszą spełniać minimalne normy zapobiegania ujemnemu wpływowi
przetwarzania WEEE na środowisko naturalne. Możliwie najlepsze, dostępne techniki
przetwarzania, odzysku oraz recyklingu stosuje się pod warunkiem, że gwarantują one
zdrowie ludzi oraz wysoki poziom ochrony środowiska naturalnego. Definicje
możliwie najlepszych technik przetwarzania, odzysku i recyklingu można rozszerzać
stosownie z procedurami dyrektywy 96/61/WE.
Strona 29 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
(18) Tam, gdzie sytuacja tego wymaga, ponowne użycie WEEE oraz ich części składowych,
podzespołów i elementów zaopatrzenia należy traktować w oparciu o zasadę
pierwszeństwa. Tam, gdzie ponowne użycie nie jest właściwe, wszystkie zebrane
selektywnie WEEE należy przekazać do odzysku, który umożliwia osiągnięcie
wysokiego poziomu recyklingu i odzysku. Ponadto, producentów należy zachęcać do
stosowania materiału pochodzącego z recyklingu w nowym sprzęcie.
(19) Na poziomie wspólnotowym należy ustanowić podstawowe zasady dotyczące
finansowania zarządzania WEEE, a plany finansowania muszą przyczyniać się do
osiągania wysokich wskaźników zbiórki odpadów, a także do realizowania zasady
odpowiedzialności producenta.
(20) Użytkownicy sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z prywatnych
gospodarstw domowych muszą mieć możliwość zwrotu WEEE, co najmniej
nieodpłatnie. W związku z tym, wytwórcy muszą finansować odbiór ze składowisk,
oraz przetwarzanie, odzysk i usuwanie WEEE. Aby w możliwie najskuteczniejszym
stopniu skutecznie zastosować ideę odpowiedzialności producenta, każdy producent
odpowiada za finansowanie zarządzania odpadami powstałymi z jego wyrobów.
Producent musi mieć możliwość podjęcia decyzji w sprawie wypełnienia tego
obowiązku indywidualnie, lub przystępując do zbiorowego programu. Wprowadzając
produkt do obrotu, każdy producent musi przedłożyć gwarancję finansową
zapobiegającą ponoszeniu kosztów zarządzania WEEE, pochodzącymi z produktów
porzuconych, przez społeczeństwo lub innych producentów. W ramach zbiorowego
programu finansowania, do którego wszyscy wytwórcy obecni na rynku w chwili
wystąpienia kosztów wnoszą proporcjonalny wkład, wszyscy obecni wytwórcy ponoszą
wspólną odpowiedzialność za finansowanie zarządzania starego złomu. Zbiorowe
programy finansowania nie skutkują wykluczeniem producentów drobnych i
niskodochodowych, importerów oraz nowych podmiotów wchodzących na rynek. W
okresie przejściowym, producentom należy umożliwić dobrowolne przedstawianie
nabywcom, z chwilą sprzedaży nowych produktów, kosztów zbiórki, przetwarzania i
usuwania starego złomu w sposób przyjazny dla środowiska naturalnego. Producenci
korzystający z tego przepisu powinni zagwarantować, że podane koszty nie
przekraczają rzeczywistych, poniesionych kosztów.
(21) Do celów pomyślnego prowadzenia zbiórki WEEE niezbędne jest przekazanie
użytkownikom informacji w sprawie wymogu nie usuwania WEEE, jako nie
posortowanych odpadów komunalnych oraz wymogu selektywnej zbiórki WEEE, a
także systemów zbiórki i ich znaczenia dla zarządzania WEEE. Informacje te wiążą się
z właściwym cechowaniem sprzętu elektrycznego i elektronicznego, który mogłyby
skończyć w koszach na śmieci lub podobnych punktach zbiórki odpadów komunalnych.
(22) Informacje przekazywane przez producentów w sprawie identyfikacji materiałów i
części składowych mają istotne znaczenie dla ułatwienia zarządzania, w szczególności
przetwarzania i odzysku/recyklingu WEEE.
(23) Państwa Członkowskie powinny zapewnić, że infrastruktura kontroli i nadzoru
umożliwia sprawdzenie właściwego wykonywania niniejszej dyrektywy,
uwzględniając, między innymi, zalecenie 2001/331/WE Parlamentu Europejskiego i
Rady z dnia 4 kwietnia 2001 r., wprowadzające minimalne kryteria kontroli
środowiskowej w Państwach Członkowskich10.
(24) Informacje w sprawie wagi lub, jeśli nie jest to możliwe, liczbę sprzętu elektrycznego i
elektronicznego wprowadzanego do obrotu we Wspólnocie, a także wskaźników
zbiórki, ponownego użycia (w tym, o ile to możliwe, ponownego użycia całego sprzętu,
odzysku/recyklingu oraz wywozu WEEE zebranych stosownie z niniejszą dyrektywą są
niezbędne w celu monitorowania osiągania celów niniejszej dyrektywy.
(25) Państwa Członkowskie mogą podjąć decyzję o wykonaniu niektórych przepisów
Strona 30 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
niniejszej dyrektywy na mocy umów zawieranych między właściwymi władzami, a
zainteresowanymi sektorami gospodarki pod warunkiem spełnienia poszczególnych
wymogów.
(26) Przystosowanie do postępu naukowego i technicznego niektórych przepisów
dyrektywy, wykazu produktów ujętych w kategoriach podanych w załączniku IA,
selektywnego przetwarzania materiałów i części składowych WEEE, wymogów
technicznych dotyczących składowania i przetwarzania WEEE, a także symbolu
oznaczania EEE, zgodnie z procedurą komitetu.
(27) Środki niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy należy przyjąć zgodnie z decyzją
Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r., ustanawiającą warunki wykonywania
uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji
W pierwszym rzędzie, celem niniejszej dyrektywy jest ograniczenie ilość zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego (WEEE), a ponadto, ponownego użycia, recyklingu oraz
innych form odzysku takiego złomu tak, aby ograniczyć ilość usuwanych odpadów. Jest nim
również dążenie do poprawy funkcjonowania w środowisku naturalnym wszystkich
podmiotów zaangażowanych w cykl życia sprzętu elektrycznego i elektronicznego, tzn.
producentów, dystrybutorów i konsumentów, w szczególności, podmiotów bezpośrednio
zaangażowanych w przetwarzanie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
1. Niniejszą dyrektywę stosuje się do sprzętu elektrycznego i elektronicznego ujętych w
kategoriach wymienionych w załączniku IA pod warunkiem, że dany sprzęt nie jest częścią
innego rodzaju sprzęt, który nie wchodzi w zakres stosowania niniejszej dyrektywy. załącznik
IB zawiera wykaz produktów ujętych w kategoriach wymienionych w załączniku IA.
2. Niniejszą dyrektywę stosuje się bez uszczerbku dla prawodawstwa wspólnotowego w
sprawie wymogów bezpieczeństwa oraz zdrowia, a także szczególnego prawodawstwa
wspólnotowego w sprawie zarządzania odpadami.
3. Z niniejszej dyrektywy wyłącza się sprzęt związany z ochroną podstawowych interesów
bezpieczeństwa Państw Członkowskich, broń, amunicję oraz materiały wojskowe. Jednakże,
nie dotyczy to produktów, które nie są przeznaczone wyłącznie do celów wojskowych.
Definicje
Do celów niniejszej dyrektywy stosuje się następujące definicje:
a) „sprzęt elektryczny i elektroniczny” lub „EEE” oznacza sprzęt, którego właściwe
działanie jest uzależnione od zasilania prądem elektrycznym lub polem
elektromagnetycznym oraz sprzęt do wytwarzania, przesyłu oraz pomiaru prądu i pól
ujęty w kategoriach wymienionych w załączniku IA oraz przeznaczony do użycia przy
napięciu znamionowym nieprzekraczającym 1 000 Volt dla prądu zmiennego i 1 500
Volt dla prądu stałego;
b) „zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny” lub „WEEE” oznaczaja sprzęt elektryczny
lub elektroniczny, które jest odpadem w rozumieniu art. 1 lit. a) dyrektywy
75/442/EWG, w tym wszystkie części składowe, podzespoły i produkty zaopatrzenia
stanowiące część produktu w momencie jego usuwania;
c) „zapobieganie” oznacza środki mające na celu ograniczenie ilości oraz szkodliwości
WEEE oraz materiałów i substancji w nich się znajdujących dla środowiska
naturalnego;
d) „ponowne użycie” oznacza każdą czynność, w której wyniku WEEE lub ich części
składowych używa się w tym samym celu, dla jakiego były przewidziane, w tym dalsze
użycie sprzętu lub jego części składowych, które zwrócono do punktów zbiórki,
dystrybutorów, zakładów recyklingu lub wytwórców;
e) „recykling” oznacza ponowne przetworzenie odpadów w procesie produkcji do
pierwotnego celu lub do innych celów, ale z wyłączeniem odzysku energii, co oznacza
użycie odpadów palnych, jako źródła wytwarzania energii w procesie bezpośredniego
spalania, lub bez innych odpadów, ale z odzyskiem ciepła;
Strona 31 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
f) „odzysk” oznacza wszelkie czynności i działania określonych w załączniku IIB do
dyrektywy 75/442/EWG;
g) „usuwanie” oznacza wszelkie czynności i działania określonych w załączniku IIA do
dyrektywy 75/442/EWG;
h) „przetwarzanie” oznacza wszelkie działania, po przekazaniu WEEE do zakładu w celu
oczyszczenia ich z zanieczyszczeń, demontażu, pocięcia, odzysku lub przygotowania do
usunięcia oraz wszelkie inne czynności wykonane do celów odzysku i/lub usunięcia
WEEE;
i) „producent” oznacza każdą osobę, bez względu na wykorzystaną technikę sprzedaży, w
tym środki komunikacji na odległość, stosownie do dyrektywy 97/7/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 20 maja 1997 r., w sprawie ochrony konsumentów w
przypadku umów zawieranych na odległość12, która:
(i) wytwarza i sprzedaje sprzęt elektryczny i elektroniczny pod własną marką,
(ii) pod własną marką odsprzedaje wytworzony sprzęt za pośrednictwem innych
dostawców, jak przewidziano w (i) odsprzedającego nie uznaje się za
„wytwórcę”, jeśli na sprzęcie widnieje znak firmowy producenta, lub
(iii) na terenie Państwa Członkowskiego, prowadzi działalność związaną z wywozem i
przywozem sprzętu elektrycznego i elektronicznego.
Za „producenta” nie uznaje się nikogo, kto realizuje finansowanie na zasadzie
wyłączności w ramach oraz zgodnie z umową finansowania chyba, że jednocześnie
działa, jako producent w rozumieniu (i)-(iii);
j) „dystrybutor” oznacza każdą osobę, która, w ramach prowadzonej działalności
gospodarczej, dostarcza sprzęt elektryczny lub elektroniczny stronie, która zamierza ich
używać;
k) „WEEE pochodzące z prywatnych gospodarstw domowych” oznacza WEEE
pochodzące z prywatnych gospodarstw domowych oraz ze źródeł komercyjnych,
przemysłowych, instytucjonalnych i innych, które, z uwagi na ich charakter i ilość, są
podobne do WEEE pochodzących z prywatnych gospodarstw domowych;
l) „substancje lub preparaty niebezpieczne” oznacza wszelkie substancje lub preparaty,
które zgodnie z dyrektywą Rady 67/548/EWG13 lub dyrektywą 1999/45/WE14
Parlamentu Europejskiego należy uznać za niebezpieczne,
m) „umowa finansowania” oznacza każdą pożyczkę, dzierżawę, najem lub umowę
sprzedaży odroczonej lub ustalenia odnoszące się do każdego sprzętu, bez względu na
to, czy warunki tej umowy lub ustaleń, albo każdej umowy dodatkowej, przewidują
12 Dz.U. L 144 z 4.6.1997, str. 19.
13 Dz.U. 196 z 16.8.1967, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/59/WE (Dz.U. L 225 z
21.8.2001, str. 1).
14 Dz.U. L 200 z 30.7.1999, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2001/60/WE (Dz.U. L 226
z 22.8.2001, str. 5).
przeniesienie lub możliwość przeniesienia prawa własności do tego sprzętu.
Projekt produktu
Państwa Członkowskie zachęcają do projektowania i produkcji sprzętu elektrycznego i
elektronicznego w sposób uwzględniający i umożliwiający jego demontaż oraz odzysk, w
szczególności ponowne użycie i recykling WEEE, ich części składowych i materiałów. W
tym kontekście, Państwa Członkowskie podejmą właściwe środki zmierzające do tego, by
producenci nie uniemożliwiali ponownego użycia WEEE, stosując specyficzne rozwiązania
projektowe lub procesy produkcyjne, o ile takie rozwiązania projektowe lub procesy
produkcyjne nie niosą korzyści nadrzędnych, na przykład, w odniesieniu do ochrony
środowiska naturalnego i/lub wymogów bezpieczeństwa.
Zbiórka selektywna
1. Państwa Członkowskie przyjmują właściwe środki do celu ograniczenia ilości
Strona 32 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
usuwanych WEEE, jako nieposortowanych odpadów komunalnych oraz osiągnięcia
wysokiego poziomu zbiórki selektywnej WEEE.
2. W odniesieniu do odpadów pochodzących z prywatnych gospodarstw domowych,
Państwa Członkowskie zapewniają, że do dnia 13 sierpnia 2005 r.:
a) zostaną ustanowione systemy umożliwiające posiadaczom końcowym oraz
dystrybutorom zwrócenie takich odpadów, co najmniej nieodpłatnie. Państwa
Członkowskie zapewniają dostępność wymaganych punktów zbiórki odpadów, w
szczególności uwzględniając gęstość zaludnienia;
b) dostarczając nowy produkt, dystrybutorzy odpowiadają za zapewnienie, że odpady te
można zwrócić do dystrybutora, co najmniej nieodpłatnie, w oparciu o na zasadzie
bezpośredniej wzajemnej relacji o ile sprzęt jest właściwego rodzaju i pełni te same
funkcje, co sprzęt dostarczony. Państwa Członkowskie mogą odstąpić od wykonywania
tego obowiązku pod warunkiem, że zapewniają posiadaczowi końcowemu, ze zwrot
WEEE nie będzie przez to bardziej skomplikowany i zapewnią że ten system dla
posiadacza końcowego pozostanie wolny od opłat. Państwa Członkowskie stosujące ten
przepis powiadomią o tym Komisję;
c) bez uszczerbku dla przepisów lit. a) i b), producenci mogą ustanowić i działać
indywidualnie i/lub w zbiorowych systemach zwrotu towaru dla WEEE pochodzących
z prywatnych gospodarstw domowych pod warunkiem ich zgodności z celami
niniejszej dyrektywy;
d) uwzględniając krajowe i wspólnotowe normy bezpieczeństwa i zdrowia, na mocy lit. a)
i b), można odmówić zwrotu WEEE zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu personelu
z uwagi na ich zanieczyszczenie. Państwa Członkowskie wprowadzą przepisy
szczególne dotyczące takich WEEE.
Państwa Członkowskie mogą ustanowić przepisy szczególne dotyczące WEEE w lit. a) i b),
jeśli sprzęt nie zawieraja podstawowych części składowych lub, jeśli sprzęt zawieraja odpady
inne niż WEEE.
3. W przypadku WEEE innych, niż WEEE pochodzące z prywatnych gospodarstw
domowych, oraz bez uszczerbku dla art. 9, Państwa Członkowskie zapewniają, że producenci
lub strony trzecie działające w ich imieniu, zapewnią zbiórkę takich odpadów.
4. Państwa Członkowskie zapewniają, że wszystkie WEEE zebrane na mocy powyższego
ust. 1, 2 i 3 przewozi się do zakładów przetwarzania zatwierdzonych na mocy art. 6, o ile
sprzętu nie używa się ponownie w całości. Państwa Członkowskie zapewniają, że
przewidziane ponowne użycie nie prowadzi do obchodzenia przepisów niniejszej dyrektywy,
w szczególności art. 6 i 7. Zbiórkę i przewóz selektywnie zebranych WEEE prowadzi się w
sposób optymalizujący ponowne wykorzystanie i recykling tych części składowych
lubsprzętu, które można ponownie użyć lub odzyskać w całości.
5. Bez uszczerbku dla ust. 1, Państwa Członkowskie zapewniają, że najpóźniej do dnia 31
grudnia 2006 r., osiągnięty zostanie średni wskaźnik zbiórki selektywnej WEEE
pochodzących z prywatnych gospodarstw domowych rzędu przynajmniej czterech
kilogramów na mieszkańca rocznie.
Stanowiąc w sprawie wniosku Komisji oraz uwzględniając doświadczenie techniczne i
gospodarcze Państw Członkowskich, Parlament Europejski i Rada ustanowią nowy cel
obligatoryjny do dnia 31 grudnia 2008 r. Może on przyjąć formę procentowego udziału ilości
sprzętu elektrycznego i elektronicznego sprzedanego prywatnym gospodarstwom domowym
w latach ubiegłych.
Przetwarzanie
1. Państwa Członkowskie zapewniają, że stosownie do prawodawstwa wspólnotowego,
producenci lub strony trzecie działające w ich imieniu, ustanowią systemy przetwarzania
WEEE przy użyciu możliwie najlepszych, dostępnych technik przetwarzania, odzysku i
recyklingu. Producenci mogą ustanowić te systemy indywidualnie i/lub zbiorowo. Aby
Strona 33 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
zagwarantować zgodność z art. 4 dyrektywy 75/442/EWG, przetwarzanie obejmuje
przynajmniej usunięcie wszelkich cieczy oraz przetwarzanie selektywne zgodne z
załącznikiem II do niniejszej dyrektywy.
Na mocy procedury podanej w art. 14 ust. 2 do załącznika II można wprowadzić inne
technologie przetwarzania gwarantujące przynajmniej identyczny poziom ochrony zdrowia
ludzkiego oraz środowiska naturalnego.
Do celów ochrony środowiska naturalnego, Państwa Członkowskie mogą ustanowić
minimalne normy jakości dla przetwarzania zebranych WEEE. Państwa Członkowskie
opowiadające się za takimi normami jakości powiadamiają Komisję, która publikuje te
normy.
2. Państwa Członkowskie gwarantują, że zgodnie z art. 9 i 10 dyrektywy 75/442/EWG,
właściwe władze wydadzą stosowne zezwolenie każdemu zakładowi lub przedsiębiorstwu
zajmującemu się przetwarzaniem.
Odstępstwo od wymogu posiadania zezwolenia określonego w art. 11 ust. 1 lit. b) dyrektywy
75/442/EWG można stosować do czynności odzysku dotyczących WEEE, jeśli przed
rejestracją, właściwe władze przeprowadzają kontrolę mającą na celu zagwarantowanie
zgodności z art. 4 dyrektywy 75/442/EWG.
Kontrola taka powinna objąć sprawdzenie:
a) rodzaju i ilości odpadów, które mają być poddane przetworzeniu;
b) ogólnych wymogów technicznych, które mają być spełnione;
c) środków ostrożnościktóre należy przedsięwziąć.
Kontrolę należy przeprowadzać, co najmniej raz w roku, a Państwa Członkowskie powinny
przekazać Komisji jej wyniki.
3. Państwa Członkowskie gwarantują, że każdy zakład lub przedsiębiorstwo zajmujące się
przetwarzaniem, składuje i przetwarza WEEE zgodnie z wymogami technicznymi
wymienionymi w załączniku III.
4. Państwa Członkowskie gwarantują, że zezwolenie lub rejestracja określona w ust. 2
obejmuje wszystkie warunki niezbędne do zapewnienia zgodności z wymogami ust. 1 i 3 do
celów osiągnięcia celów odzysku określonych w art. 7.
5. Czynności przetwarzania można również prowadzić poza terytorium właściwego
Państwa Członkowskiego lub Wspólnoty pod warunkiem, że wysyłka WEEE odbywa się
zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) nr 259/93 z dnia 1 lutego 1993 r., w sprawie
nadzoru i kontroli wysyłek odpadów w obrębie, z i do Wspólnoty Europejskiej15.
WEEE wywożone poza obszar Wspólnoty zgodnie z rozporządzeniem Rady (EWG) nr
259/93, rozporządzeniem Rady (WE) nr 1420/199916 z dnia 29 kwietnia 1999 r.,
ustanawiającym wspólne zasady i procedury stosowane do wysyłki niektórych rodzajów
odpadów do niektórych krajów nienależących do OECD oraz rozporządzeniem Komisji (WE)
nr 1547/199917 z dnia 12 lipca 1999 r., określającym procedury kontrolne, na mocy
rozporządzenia Rady (EWG) nr 259/93 mające zastosowanie do wysyłek niektórych rodzajów
odpadów do niektórych krajów, do których nie ma zastosowania ostateczna decyzja OECD
C(92)39, podlegają wyłącznie obowiązkowi wypełnienia zobowiązań i celów art. 7 ust. 1 i 2
niniejszej dyrektywy, jeśli eksporter może udowodnić, iż czynności odzysku, ponownego
użycia i/lub recyklingu przeprowadzono na warunkach równorzędnych z wymogami
niniejszej dyrektywy.
6. Państwa Członkowskie zachęcają zakłady lub przedsiębiorstwa przeprowadzające
15 Dz.U. L 30 z 6.2.1993, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) Nr
2557/2001 (Dz.U. L 349 z 31.12.2001, str. 1).
16 Dz.U. L 166 z 1.7.1999, str. 6. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) Nr
2243/2001 (Dz.U. L 303 z 20.11.2001, str. 11).
17 Dz.U. L 185 z 17.7.1999, str 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) Nr
2243/2001.
Strona 34 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
czynności przetwarzania do wprowadzenia systemów zarządzania środowiskiem naturalnym
zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 761/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19
marca 2001 r., dopuszczającym dobrowolny udział organizacji w systemie zarządzania
środowiskiem i audytu środowiskowego we Wspólnocie (EMAS)18.
Odzysk
1. Państwa Członkowskie zapewniają, że zgodnie z prawodawstwem wspólnotowym,
producenci, lub strony trzecie działające w ich imieniu, ustanowią systemy indywidualnie lub
zbiorowo w celu zapewniania odzysku WEEE zebranych selektywnie zgodnie z art. 5.
Państwa Członkowskie nadają pierwszeństwo ponownemu użyciu całego sprzętu. Do datyokreślonej w ust. 4, sprzętu takiego nie uwzględnia się do ustalenia celów wymienionych w
ust. 2.
2. W odniesieniu do WEEE przesłanych do przetwarzania zgodnie z art. 6, Państwa
Członkowskie zapewniają, że do dnia 31 grudnia 2006 r., producenci spełnią następujące cele:
a) dla WEEE ujętych w kategorii 1 i 10 załącznika IA,
- wskaźnik odzysku zwiększa się minimalnie do 80% średniej wagi sprzętu, oraz
- ponowne użycie i recykling części składowych, materiału i substancji zwiększa
się minimalnie do 75% średniej wagi sprzętu;
b) dla WEEE ujętych w kategorii 3 i 4 załącznika IA,
- wskaźnik odzysku zwiększa się minimalnie do 75% średniej wagi sprzętu, oraz
- ponowne użycie i recykling części składowych, materiału i substancji zwiększa
się minimalnie do 65% średniej wagi sprzętu;
c) dla WEEE ujętych w kategorii 2, 5, 6, 7 i 9 załącznika IA,
- wskaźnik odzysku zwiększa się minimalnie do 70% średniej wagi sprzętu, oraz
- ponowne użycie irecykling części składowych, materiału i substancji zwiększa
się minimalnie do 50% średniej wagi sprzętu;
d) dla gazowych lamp wyładowczych, wskaźnik ponownego użycia i recyklingu części
składowych, materiału i substancji powinien osiągnąć minimalnie 80% wagi lamp.
3. Państwa Członkowskie zapewniają, że do celów obliczania tych celów, producenci lub
strony trzecie działające w ich imieniu, rejestrują dane dotyczące masy WEEE, ich części
składowych, materiałów lub substancji w momencie ich wprowadzenia (wejścia) i
wyprowadzenia (wyjścia) z zakładu przetwarzania i/lub wprowadzenie (wejścia) i
wyprowadzenia (wyjścia) z zakładu odzyskiwania lub recyklingu.
18 Dz.U. L 114 z 24.4.2001, str. 1.
Zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 14 ust. 2, Komisja ustanawia szczegółowe zasady
nadzorowania zgodności, w tym specyfikacje materiałów, Państw Członkowskich z celami
wymienionymi w ust. 2. Komisja przedstawi te działania do dnia 13 sierpnia 2004 r.
4. Stanowiąc na wniosek Komisji, Parlament Europejski i Rada ustanowią nowe cele dla
odzysku i ponownego użycia / recyklingu, włączając, jeśli właściwe, ponownego użycia
całego sprzętu oraz produktów ujętych w kategorii 8 załącznika IA, do dnia 31 grudnia 2008
r. Powyższe należy wykonać z uwzględnieniem korzyści dla środowiska naturalnego
wynikających z użytkowania sprzętu elektrycznego i elektronicznego, takiego jak lepsza
wydajność zasobów wynikająca z nowych osiągnięć w dziedzinie materiałów i technologii.
Uwzględnić należy również postęp techniczny w dziedzinie ponownego użycia, odzysku i
recyklingu, produktów i materiałów, a także doświadczenie zdobyte przez Państwa
Członkowskie i przemysł.
5. Państwa Członkowskie zachęcają do opracowywania nowych technologii odzysku,
recyklingu i przetwarzania.
Finansowanie w odniesieniu do WEEE pochodzących z prywatnych gospodarstw
domowych
1. Państwa Członkowskie zapewniają, że do dnia 13 sierpnia 2005 r., producenci dostarczą
przynajmniej plany finansowania zbiórki, przetwarzania, odzysku oraz przyjaznego dla
Strona 35 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
środowiska usuwania WEEE pochodzących z prywatnych gospodarstw domowych,
składowanych w punktach zbiórki ustanowionych na mocy art. 5 ust. 2.
2. W przypadku produktów wprowadzonych do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r., każdy
producent odpowiada za czynności finansowania podane w ust. 1, dotyczące odpadów
pochodzących z jego produktów. Producent może podjąć decyzję o wypełnieniu tego
obowiązku indywidualnie, lub przyłączając się do programu zbiorowego.
Państwa Członkowskie zapewniają, że wprowadzając produkt do obrotu, każdy producent
dostarczy gwarancję wskazującą, że zarządzanie WEEE zostanie sfinansowane oraz, że
producenci oznaczą swoje produkty w sposób nie budzący wątpliwości zgodnie z art. 11
ust. 2. Gwarancja ta zapewni finansowanie czynności określonych w ust. 1, odnoszących się
do tego produktu. Gwarancja może mieć formę uczestnictwa producenta we właściwych
programach finansowania zarządzania WEEE, ubezpieczenia recyklingu lub zablokowania
konta bankowego.
Z chwilą sprzedaży nowych produktów, nabywcom nie przedstawia się poszczególnych
kosztów zbiórki, przetwarzania oraz przyjaznego dla środowiska naturalnego usuwania
WEEE.
3. Odpowiedzialność za finansowanie kosztów zarządzania WEEE pochodzących z
produktów wprowadzonych do obrotu przed datą określoną w ust. 1 (stary złom) zapewnia się
w ramach jednego lub większej liczby systemów, do których proporcjonalny wkład wnoszą
wszyscy producenci obecni na rynku z chwilą wystąpienia właściwych kosztów, tzn.
proporcjonalnie do ich udziału w rynku właściwego dla danego typu sprzętu.
Państwa Członkowskie zapewniają, że w ośmioletnim okresie przejściowym od wejścia w
życie niniejszej dyrektywy (dziesięcioletnim w przypadku kategorii 1 załącznika IA), z
chwilą sprzedaży nowych produktów, producentom zezwala się na przedstawianie nabywcom
kosztów zbiórki, przetwarzania oraz przyjaznego dla środowiska naturalnego usuwania
WEEE. Wspomniane koszty nie mogą przekraczać faktycznie poniesionych kosztów.
4. Państwa Członkowskie zapewniają, że producenci dostarczający sprzęt elektryczny lub
elektroniczny za pomocą metod komunikacji na odległość także spełnią wymogi podane w
tym artykule w odniesieniu do sprzętu dostarczanego w Państwie Członkowskim, w którym
mieści się siedziba nabywcy tego sprzętu.
Finansowanie w odniesieniu do WEEE pochodzących od innych użytkowników, niż
prywatne gospodarstwa domowe
Państwa Członkowskie zapewniają, iż producenci zapewnią finansowanie kosztów zbiórki,
przetwarzania, odzysku i przyjaznego dla środowiska usuwania WEEE pochodzących z
produktów pochodzących od użytkowników innych, niż prywatne gospodarstwa domowe i
wprowadzonych do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r.
Producenci przedstawią plany finansowania zarządzania WEEE pochodzących z produktów
wprowadzonych do obrotu przed dniem 13 sierpnia 2005 r., (stary złom). Alternatywnie,
Państwa Członkowskie mogą ustalić, iż użytkownicy inni niż prywatne gospodarstwa
domowe, również odpowiadają za finansowanie tych WEEE, w całości lub w części.
Bez uszczerbku dla niniejszej dyrektywy, producenci i użytkownicy inni, niż prywatne
gospodarstwa domowe, mogą zawierać umowy określające inne metody finansowania.
Informacje dla użytkowników
1. Państwa Członkowskie zapewniają, że użytkownicy sprzętu elektrycznego i
elektronicznego w prywatnych gospodarstwach domowych otrzymają niezbędne informacje
dotyczące:
a) wymogu nie usuwania WEEE, jako nieposortowanych odpadów komunalnych oraz
selektywnej zbiórki takich WEEE;
b) udostępnionych im systemów zwrotu i zbiórki;
c) ich roli w przyczynianiu się do ponownego użycia, recyklingu i innych form odzysku
WEEE;
Strona 36 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
d) potencjalnych skutków dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego wynikających z
obecności substancji niebezpiecznych w sprzęcie elektrycznym i elektronicznym;
e) znaczenia symbolu podanego w załączniku IV.
2. Państwa Członkowskie przyjmą właściwe środki w taki sposób, aby konsumenci mogli
uczestniczyć w zbiórce WEEE oraz, aby zachęcić ich do ułatwiania procesu ponownego
użycia, przetwarzania i odzysku.
3. Do celu zminimalizowania ilości usuwanych WEEE, jako nieposortowanych odpadów
komunalnych oraz ułatwienia ich selektywnej zbiórki, Państwa Członkowskie zapewniają, że
producenci właściwie oznaczą sprzęt elektryczny i elektroniczny wprowadzony do obrotu po
dniu 13 sierpnia 2005 r., symbolem podanym w załączniku IV. W przypadkach wyjątkowych
oraz tam, gdzie jest to niezbędne z uwagi na wielkość lub funkcję produktu, nadruk symbolu
należy umieścić na opakowaniu zbiorczym, na instrukcji użycia oraz na gwarancji sprzętu
elektrycznego i elektronicznego.
4. Państwa Członkowskie mogą wymagać, aby producenci i/lub dystrybutorzy umieszczali
niektóre lub wszystkie informacje określone w ust. 1 do 3 np. na instrukcjach użycia lub w
punkcie sprzedaży.
Informacje dla zakładów przetwarzania
1. W celu ułatwienia ponownego użycia i właściwego oraz przyjaznego dla środowiska
naturalnego przetwarzania WEEE, w tym konserwacji, aktualizacji, odnowienia i recyklingu,
Państwa Członkowskie podejmują wszelkie środki niezbędne do zagwarantowania, że dla
każdego rodzaju nowego EEE wprowadzonego do obrotu w terminie jednego roku po
wprowadzeniu do obrotu sprzętu, producenci przekażą informacje dotyczące jego ponownego
użycia i przetworzenia. Na tyle, na ile wymagają tego ośrodki zajmujące się ponownym
użyciem, przetworzeniem i recyklingiem oraz do celów wypełnienia przepisów niniejszej
dyrektywy, informacje te powinny dotyczyć poszczególnych części składowych oraz
materiałów EEE, a także miejsca znajdowania się w EEE substancji i preparatów
niebezpiecznych. Producenci EEE przekazują takie informacje upoważnionym ośrodkom
ponownego użycia, przetwarzania i recyklingu w formie podręcznika lub w postaci zapisu
elektronicznego (CD-ROM, usługa on-line).
2. Państwa Członkowskie zapewniają łatwe ustalenie każdego producenta sprzętu
elektrycznego lub elektronicznego wprowadzonego do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r., w
oparciu o znak umieszczony na urządzeniu. Co więcej, do celów ustalenia daty wprowadzenia
urządzenia do obrotu w sposób nie budzący wątpliwości, znak widniejący się na sprzęcie
powinien wskazywać, że został wprowadzony do obrotu po dniu 13 sierpnia 2005 r. Komisja
wspiera przygotowanie norm europejskich niezbędnych do tego celu.
Informacje oraz sprawozdawczość
1. Państwa Członkowskie opracowują rejestr producentów oraz gromadzą informacje, w
tym uzasadnione oszacowania, w sprawie zasad obliczania rocznych ilości i kategorii sprzętu
elektrycznego i elektronicznego wprowadzonego do obrotu, zebranego w na wszystkie
sposoby, ponownie użytego, poddanego recyklingowi i odzyskanego na terytoriach Państw
Członkowskich oraz w sprawie wywozu zebranych odpadów, według ich wagi lub, jeśli nie
jest to możliwe, według ilości.
Państwa Członkowskie zapewniają, że producenci dostarczający sprzęt elektryczny i
elektroniczny za pomocą metod komunikacji na odległość, przekażą informacje w sprawie
zgodności z wymogami art. 8 ust. 4 oraz w sprawie ilości i kategorii sprzętu elektrycznego i
elektronicznrgo wprowadzonego do obrotu Państwa Członkowskiego, w którym mieści się
siedziba nabywcy tego sprzętu.
Państwa Członkowskie zapewniają, że w terminie 18 miesięcy od daty zakończenia
uwzględnionego okresu, Komisja otrzyma niezbędne informacje, obejmujące okresy
dwuletnie. Pierwszy zestaw informacji będzie obejmował lata 2005 i 2006. Informacje należy
przekazać w formacie ustalonym w terminie jednego roku po wejściu w życie niniejszej
Strona 37 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
dyrektywy, stosownie do procedury określonej w art. 14 ust. 2 do celów ustanowienia baz
danych dotyczących WEEE oraz ich przetwarzania.
Do celów spełnienia wymogów tego ustępu, Państwa Członkowskie zapewnią właściwą
wymianę informacji, w szczególności dotyczących czynności przetwarzania określonych w
art. 6 ust. 5.
2. Bez uszczerbku dla wymogów ust. 1, Państwa Członkowskie, co trzy lata, przesyłają
Komisji sprawozdanie w sprawie wykonywania niniejszej dyrektywy. Sprawozdanie
przygotowuje się na podstawie kwestionariusza bądź planu sporządzonego przez Komisję
stosownie do procedury ustanowionej w art. 6 dyrektywy Rady 91/692/EWG z dnia 23
grudnia 1991 r., normalizująca i racjonalizująca sprawozdania dotyczące wykonywania
niektórych dyrektyw odnoszących się do środowiska19. Kwestionariusz lub plan przesyła się
Państwom Członkowskim na sześć miesięcy przed rozpoczęciem okresu, do którego odnosi
się sprawozdanie. Sprawozdanie dla Komisji sporządza się w terminie dziewięciu miesięcy od
końca trzyletniego okresu, do którego się odnosi.
Pierwsze sprawozdanie trzyletnie będzie obejmować okres od 2004 do 2006 r.
Komisja publikuje sprawozdanie dotyczące wykonania niniejszej dyrektywy w terminie
dziewięciu miesięcy od otrzymania sprawozdań od Państw Członkowskich.
Dostosowanie do postępu naukowo - technicznego
Wszelkie zmiany niezbędne do celów dostosowania art. 7 ust. 3, załącznika IB (w
szczególności do celów możliwości dodania opraw oświetleniowych wykorzystywanych w
gospodarstwach domowych, żarówek żarnikowych oraz produktów fotowoltaicznych, np.:
płytek ogniw słonecznych), załącznika II (w szczególności uwzględniając nowe osiągnięcia
techniczne w dziedzinie przetwarzania WEEE), oraz załącznika III i IV do postępu naukowotechnicznego
wprowadza się stosowanie do procedury określonej w art. 14 ust. 2.
19 Dz.U. L 377 z 31.12.1991, str. 48.
Przed wprowadzeniem zmian do załączników, Komisja, zasięga, między innymi, opinii
producentów sprzętu elektrycznego i elektronicznego, podmiotów gospodarczych
zajmujących się recyklingiem, przetwarzaniem oraz organizacji zajmujących się ochroną
środowiska naturalnego, a także związków pracowniczych i konsumenckich.
Komitet
1. Komisja jest wspomagana przez Komitet ustanowiony zgodnie z przepisami art. 18
dyrektywy 75/442/EWG.
2. W przypadku odwołań do niniejszego ustępu, stosuje się art. 5 i 7 decyzji
1999/468/WE, z uwzględnieniem jej art. 8.
Okres określony w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468/WE ustala się na trzy miesiące.
3. Komitet uchwala swój regulamin wewnętrzny
Kary
Państwa Członkowskie ustalają kary, które stosuje się w przypadku naruszenia krajowych
przepisów przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą. W związku z tym, przewidziane sankcje
muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.
Kontrola i nadzór
Państwa Członkowskie zapewniają, że kontrole i nadzór umożliwiają sprawdzenie
właściwego wykonywania niniejszej dyrektywy.
Transpozycja
1. Państwa Członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i
administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 13 sierpnia 2004 r., i
niezwłocznie powiadamiają o tym Komisję.
Przepisy przyjęte przez Państwa Członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy
Strona 38 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego
odniesienia ustanawiają Państwa Członkowskie.
2. Państwa Członkowskie przekazują Komisji teksty przepisów ustawowych,
wykonawczych i administracyjnych, przyjętych w dziedzinach objętych niniejszą dyrektywą
3. Pod warunkiem osiągnięcia celów wymienionych w niniejszej dyrektywie, Państwa
Członkowskie mogą transponować przepisy określone w art. 6 ust. 6, art. 10 ust. 1 oraz art. 11
na mocy umów zawieranych między właściwymi władzami, a zainteresowanymi sektorami
gospodarczymi. Umowy takie muszą spełniać następujące wymogi:
a) umowy podlegają wykonaniu;
b) w umowach określa się cele wraz z podaniem ostatecznych terminów ich realizacji;
c) umowy publikuje się w krajowych dziennikach urzędowych lub w dokumentach
krajowych, które są w równym stopniu dostępne dla opinii publicznej i przekazane
Komisji;
d) wyniki osiągane w ramach tych umów, są regularnie nadzorowane, a odpowiednie
sprawozdania przesyłane do właściwych władz i do Komisji oraz podane do publicznej
wiadomości na warunkach podanych w umowie;
e) właściwe władze gwarantują, że zbadano postęp osiągnięty w ramach umowy;
f) w przypadku niedopełnienia umowy, Państwa Członkowskie muszą zastosować
odpowiednie przepisy niniejszej dyrektywy, na drodze środków ustawowych,
wykonawczych lub administracyjnych.
4. a) Grecja i Irlandia, które z uwagi na ogólny:
- niedostatek infrastruktury recyklingu,
- uwarunkowania geograficzne takie, jak duża liczba wysp oraz występowanieobszarów wiejskich i górskich,
- niską gęstość zaludnienia, oraz
- niski poziomu użycia EEE,
nie są w stanie osiągnąć celu zbiórki wymienionego w art. 5 ust. 5 akapit pierwszy
lub celów odzysku wymienionych w art. 7 ust. 2 oraz, które, na mocy art. 5 ust. 2
akapit trzeci dyrektywy Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r., w sprawie
składowania odpadów20, mogą składać wniosek o przedłużenie nieprzekraczalnego
terminu podanego w tym artykule,
mogą przedłużyć terminy określone w art. 5 ust. 5 i art. 7 ust. 2 niniejszej
dyrektywy do 24 miesięcy.
Te Państwa Członkowskie powiadamiają Komisję o swojej decyzji najpóźniej z
chwilą transpozycji niniejszej dyrektywy.
b) Komisja informuje o tych decyzjach pozostałe Państwa Członkowskie i Parlament
Europejski.
20 Dz.U. L 182 z 16.7.1999, str. 1.
5. W terminie pięciu lat od wejścia w życie niniejszej dyrektywy, Komisja składa
sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w oparciu o doświadczenie zdobyte w
zakresie stosowania niniejszej dyrektywy, w szczególności w odniesieniu do zbiórki
selektywnej, przetwarzania, odzysku i systemów finansowania. Co więcej, sprawozdanie
opiera się na osiągnięciach technologicznych, zdobytym doświadczeniu, wymaganiach w
dziedzinie środowiska naturalnego oraz funkcjonowaniu rynku wewnętrznego. Tam, gdzie
jest to właściwe, sprawozdaniu towarzyszą wnioski o rewizję właściwych przepisów
niniejszej dyrektywy.
Wejście w życie
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie w dniu jej opublikowania w Dzienniku Urzędowym
Unii Europejskiej.
Kategorie sprzętu elektrycznego i elektronicznego objętego niniejszą dyrektywą
1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego
Strona 39 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
2. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego
3. Sprzęt IT i telekomunikacyjny
4. Urządzenia konsumenckie
5. Sprzęt oświetleniowy
6. Przyrządy elektryczne i elektroniczne (z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych
przyrządów przemysłowych)
7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy
8. Wyroby medyczne (z wyjątkiem wszelkich wyrobów zaimplantowanych i
zainfekowanych)
9. Przyrządy do nadzoru i kontroli
10. Automaty
Wykaz produktów, które należy uwzględnić do celów niniejszej dyrektywy oraz, które
ujęto w kategoriach załącznika IA
1. Wielkogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego
Wielkogabarytowe urządzenia chłodzące
Chłodziarki, Zamrażarki, Pozostałe urządzenia używane do chłodzenia, konserwowania i przechowywania,
żywności, Pralki, Suszarki do ubrań, Zmywarki, Urządzenia kuchenne, Piece elektryczne, Elektryczne płyty
grzejne, Mikrofalówki, Pozostałe wielkogabarytowe , urządzenia używane do gotowania i innego typu,
przetwarzania żywności, Elektryczne urządzenia grzejne, Grzejniki elektryczne, Pozostałe wielkogabarytowe
urządzenia używane do ogrzewania pomieszczeń, łóżek, mebli wypoczynkowych, Wentylatory elektryczne,
Urządzenia klimatyzacyjne, Pozostały sprzęt wentylujący, wyciągi wentylacyjne i sprzęt konfekcjonujący,
2. Małogabarytowe urządzenia gospodarstwa domowego
Odkurzacze, Zamiatacze do dywanów, Pozostałe urządzenia czyszczące, Urządzenia używane do szycia, dziania,
tkania i innego typu przetwarzania wyrobów, włókienniczych, Żelazka i pozostałe urządzenia do prasowania,
maglowania i pozostałe urządzenia, służące do pielęgnacji ubrań, Tostery, Frytownice, Rozdrabniacze, młynki
do kawy oraz sprzęt do otwierania i zamykania pojemników i opakowań, Noże elektryczne, Urządzenia do
strzyżenia włosów, suszenia włosów, szczotkowania zębów, golenia, masażu oraz pozostałe urządzenia do
pielęgnacji ciała, Zegary, zegarki oraz urządzenia do celów odmierzania, wskazywania lub rejestrowania, czasu,
Wagi
3. Sprzęt IT i telekomunikacyjny
Zcentralizowane przetwarzanie danych:
Płyty główne, Minikomputery, Jednostki drukujące, Komputery osobiste:
Komputery osobiste (w tym CPU, mysz, ekran i klawiatura), Laptopy (w tym CPU, mysz, ekran i klawiatura),
Notebooki, Notepady, Drukarki, Sprzęt kopiujący, Elektryczne i elektroniczne maszyny do pisania, Kalkulatory
kieszonkowe i biurowe, Oraz pozostały sprzęt do zbierania, przechowywania, przetwarzania, prezentowania lub
przekazywania informacji drogą elektroniczną, Terminale i systemy użytkownika, Faksy, Teleksy, Telefony,
Automaty telefoniczne, Telefony bezprzewodowe, Telefony komórkowe, Systemy zgłoszeniowe
oraz pozostałe produkty lub urządzenia przesyłające dźwięk, obrazy lub pozostałe informacje za pomocą
technologii telekomunikacyjnej
4. Sprzęt konsumencki
Odbiorniki radiowe, Odbiorniki telewizyjne, Kamery video, Sprzęt wideo, Sprzęt hi-fi
Wzmacniacze dźwięku, Instrumenty muzyczne, Oraz pozostałe produkty lub sprzęt do celów nagrywania i
kopiowania dźwięku lub obrazów, w tym sygnałów lub innych technologii przesyłu dźwięku i obrazu za pomocą
technologii telekomunikacyjnych
5. Sprzęt oświetleniowy
Oprawy oświetleniowe do lamp fluorescencyjnych z wyjątkiem opraw oświetleniowych
stosowanych w gospodarstwach domowych, Zwykłe lampy fluorescencyjne, Kompaktowe lampy
fluorescencyjne, Wysokowydajne lampy wyładowcze, w tym ciśnieniowe lampy sodowe oraz lampy,
halogenowe, Lampy sodowe niskiego ciśnienia, Pozostały sprzęt oświetleniowe do celów rozpraszania i
emitowania światła, z wyjątkiem żarówek żarnikowych
6. Narzędzia elektryczne i elektroniczne (z wyjątkiem wielkogabarytowych, stacjonarnych
Strona 40 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
narzędzi przemysłowych), Wiertarki, Piły, Maszyny do szycia, Sprzęt do skręcania, mielenia, piaskowania,
przemiału, piłowania, cięcia, nawiercania, robienia otworów, nabijania, składania, stolarki lub podobnych
metod przetwarzania, drewna, metalu i innych tworzyw.
Narzędzia do nitowania, ćwiekowania lub przyśrubowania lub usuwania nitów,
ćwieków, śrub lub podobnych zastosowań.
Narzędzia do spawania, lutowania lub podobnych zastosowań.
Sprzęt do rozpylania, rozprowadzania, rozpraszania lub innego typu nanoszenia cieczy
lub substancji gazowych innymi metodami.
Narzędzia do koszenia trawy lub innych prac ogrodniczych.
7. Zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy
Kolejki elektryczne lub tory wyścigowe, Kieszonkowe konsole do gier video, Gry video
Komputerowo sterowane urządzenia do uprawiania sportów rowerowych, nurkowania,
biegania, wiosłowania, itp.
Sprzęt sportowy z elektrycznymi lub elektronicznymi częściami składowymi, Automaty wrzutowe
8. Wyroby medyczne (z wyjątkiem wszystkich produktów zaimplantowanych i
zainfekowanych)
Urządzenia do radioterapii, Urządzenia kardiologiczne, Urządzenia do dializ, Urządzenia do wentylowania płuc,
Medycyna nuklearna:
Sprzęt laboratoryjny do diagnozowania in-vitro, Analizatory, Zamrażarki, Testy płodności
Pozostałe urządzenia do wykrywania, zapobiegania, nadzorowania, leczenia, łagodzenia choroby, urazów lub
niepełnosprawności
9. Przyrządy do nadzoru i kontroli
Czujniki dymu, Regulatory ciepła, Termostaty, Sprzęt pomiarowy, ważący lub nastawu używane w
gospodarstwie domowym lub, jako sprzęt laboratoryjny
Pozostałe przyrządy nadzoru i kontroli używane w obiektach przemysłowych (np. w
panelach sterowniczych)
10. Automaty
Automaty do napojów gorących, Automaty do butelek lub puszek z zimnymi i gorącymi napojami, Automaty do
produktów stałych, Automaty na pieniądze, Wszystkie automaty wydające wszelkiego typu produkty
Selektywne przetwarzanie materiałów i części składowych zużytego sprzętu
elektrycznego i elektronicznego zgodnie z art. 6 ust. 1.
1. Z selektywnie zebranych WEEE, należy usunąć przynajmniej następujące substancje,
preparaty oraz części składowe:
- polichlorowane bifenyle, stosownie do dyrektywy Rady 96/59/WE z dnia 16
września 1996 r., w sprawie unieszkodliwiania polichlorowanych bifenyli i
polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT)21,
- części składowe zawierające miedź takie, jak wyłączniki lub podświetlacze,
- baterie,
- płytki obwodów drukowanych do telefonów komórkowych oraz inne wyroby,
jeśli powierzchnia płytek obwodów drukowanych jest większa niż 10
centymetrów kwadratowych,
- wkłady drukujące, płynne i proszkowe, a także tonery barwiące,
- odpady azbestu oraz części składowe zawierające azbest,
- lampy elektronopromieniowe,
- chlorofluorowęgle (CFC), hydrochlorofluorowęgle (HCFC) lub hydrofluorowęgle(HFC), węglowodory (HC),
- gazowe lampy wyładowcze,
- wyświetlacze ciekłokrystaliczne (tam, gdzie jest to właściwe, wraz z obudową) opowierzchni większej niż 100 centymetrów kwadratowych oraz wszystkie tego
Strona 41 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
typu podświetlacze z gazowymi lampami wyładowczymi,
- zewnętrzne okablowanie elektryczne,
- części składowe zawierające ogniotrwałe włókna ceramiczne, jak podano w
dyrektywie Komisji 97/69/WE z dnia 5 grudnia 1997 r., dostosowującej do
postępu technicznego dyrektywę Rady 67/548/EWG odnoszącą się do
klasyfikacji, pakowania i oznakowania substancji niebezpiecznych22,
- części składowe zawierające substancje skażone radioaktywnie, z wyjątkiem
części składowych poniżej progów wyłączenia podanych w art. 3 oraz załącznika
I do dyrektywy Rady 96/29/Euratom z dnia 13 maja 1996 r., ustanawiającej
podstawowe normy bezpieczeństwa w zakresie ochrony zdrowia pracowników i
21 Dz.U. L 243 z 24.9.1996, str. 31.
22 Dz.U. L 343 z 13.12.1997, str. 19.
ogółu społeczeństwa przed zagrożeniami wynikającymi z promieniowania
jonizującego23,
- kondensatory zawierające dane substancje (wysokość > 25 mm, średnica > 25 mm
lub proporcjonalnie podobne wielkości),Te substancje, preparaty i części składowe usuwa się lub odzyskuje stosownie do art. 4
dyrektywy Rady 75/442/EWG.
2. Podane poniżej części składowe WEEE, zebrane selektywnie, należy przetwarzać
stosownie do wskazań:
- lampy elektronopromieniowe: Należy usunąć osłonę fluorescencyjną,
- sprzęt zawierający gazy zubożające warstwę ozonową lub mające potencjał
powodowania globalnego efektu cieplarnianego (GWP) powyżej 15 takie, jak te
znajdujące się w piankach oraz obwodach chłodzących: gazy należy właściwie
odessać i odpowiednio oczyścić. Rozporządzenie (WE) nr 2037/2000 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 29 czerwca 2000 r., w sprawie substancji
zubożających warstwę ozonową24
- gazowe lampy wyładowcze: Należy usunąć miedź.
3. Uwzględniając aspekty środowiska naturalnego oraz celowość ponownego użycia i
recyklingu, ust. 1 i 2 stosuje się w sposób umożliwiający przyjazne dla środowiska
naturalnego ponowne użycie i recykling części składowych lub całych urządzeń.
4. Na mocy procedury określonej w art. 14 ust. 2, w oparciu o zasadę pierwszeństwa,
Komisja ocenia, czy wpisy dotyczące:
- płytek obwodów drukowanych do telefonów komórkowych; oraz
- wyświetlaczy ciekłokrystalicznychnależy zmienić.
23 Dz.U. L 159 z 29.6.1996, str. 1.
24 Dz.U. L 244 z 29.9.2000, str. 1. Rozporządzenie ostatnio zmienione rozporządzeniem (WE) Nr 2039/2000
(Dz.U. L 244 z 29.9.2000, str. 26).
Wymogi techniczne zgodnie z art. 6 ust. 3.
1. Miejsca przeznaczone do składowania (w tym składowania czasowego) WEEE przed
ich przetworzeniem (bez uszczerbku dla wymogów dyrektywy Rady 1999/31/WE):
- nieprzepuszczalne podłoża na odpowiednim obszarze z urządzeniami do usuwania
wycieków, separatorem cieczy oraz urządzeniami do czyszczenia i
unieszkodliwiania substancji tłustych,
- osłona zapobiegająca skutkom warunków atmosferycznych na właściwych
obszarach.
2. Miejsca przeznaczone do przetwarzania WEEE:
- wagi do ważenia masy przetworzonych odpadów,
- nieprzepuszczalne podłoża na odpowiednim obszarze z urządzeniami do usuwania
wycieków, separatorem cieczy oraz urządzeniami do czyszczenia i
Strona 42 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Instrukcja do Urządzenie hamowania VB 400-25L www.conrad.pl
unieszkodliwiania substancji tłustych,
- właściwe składowiska zdemontowanych części zapasowych,
- właściwe pojemniki do składowania baterii, PCB/PCT zawierających
kondensatory i inne odpady niebezpieczne takie, jak odpady radioaktywne,
- sprzęt do oczyszczania wody, który odpowiada rozporządzeniom z zakresu
ochrony zdrowia i środowiska.
Finansowanie w odniesieniu do WEEE pochodzących od użytkowników innych, niż
prywatne gospodarstwa domowe.
„Stwierdzając, iż podniesiono kwestie sporne dotyczące następstw finansowych dla
producentów, w rozumieniu art. 9 Parlament Europejski, Rada i Komisja deklarują wspólny
zamiar zbadania tych kwestii przy najbliższej okazji. Jeśli okaże się, iż sporny charakter tych
kwestii jest zasadny, Komisja poinformuje o zamiarze złożenia wniosku o wprowadzenie
zmian do art. 9 dyrektywy. Parlament i Rada decydują się podjąć jak najszybsze działania w
sprawie takiego wniosku zgodnie z właściwymi dla nich procedurami wewnętrznymi.”
Bezpieczeństwo podłączenia elektrycznego:
Użytkownik powinien obsługiwać urządzenie zgodnie ze wskazówkami zawartymi w instrukcji obsługi.
Wewnątrz urządzenia występuje wysokie napięcie, nie wolno dotykać elementów pod napięciem, przed
użyciem urządzenia należy dokładnie przeczytać instrukcję obsługi. Należy uziemić urządzenie. Aby
zminimalizować niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym obudowę urządzenia należy uziemić.
Obciążenie elektroniczne musi być podłączone do sieci zasilającej poprzez trzy przewodowy kabel, zakończony
zaciskiem ochronnym (PE). Nie dotykać obwodów pod napięciem. Nie można zdejmować obudowy urządzenia.
Naprawy i regulacje mogą być przeprowadzane tylko przez wykwalifikowany serwis. Nie wymieniać
podzespołów gdy urządzenie jest podłączone do sieci zasilającej. W specyficznych przypadkach wewnętrzne
układy mogą znajdować się pod napięciem nawet gdy odłączony jest kabel zasilający. Przed przystąpieniem do
naprawy należy odłączyć kabel zasilający, rozładować układ oraz wymontować wewnętrzne źródło zasilania.
Nie wymieniać i nie modyfikować układów elektronicznych. W związku z groźbą porażenia prądem
elektrycznym nie przeprowadzać napraw i modyfikacji urządzenia. W przypadku uszkodzenia urządzenie
należy oddać do naprawy sprzedawcy lub do autoryzowanego serwisu.
Strona 43 z 43
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Franciszka Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska