Hp 48GII User Manual [nl]
hp 48gII grafische rekenmachine
gebruiksaanwijzing
H
Editie 2
HP artikelnummer F2226-90013
Mededeling
Het REGISTER JE PRODUCT AAN: www.register.hp.com
DE INHOUD VAN DEZE HANDLEIDING EN DE HIERIN VERVATTE FICTIEVE PRAKTIJKVOORBEELDEN KUNNEN ZONDER AANKONDIGING VERANDERD WORDEN. HEWLETT–PACKARD COMPANY GEEFT GEEN GARANTIE AF VAN WELKE AARD DAN OOK MET BETREKKING TOT DEZE HANDLEIDING, WAARONDER OOK STILZWIJGENDE GARANTIES VAN VERHANDELBAARHEID, GESCHIKTHEID VOOR EEN BEPAALD DOEL EN GEEN INBREUK VORMEND VAN TOEPASSING ZIJN, MAAR DIE HIER NIET TOT BEPERKT ZIJN.
HEWLETT–PACKARD CO. KAN NIET AANSPRAKELIJK WORDEN GESTELD VOOR ENIGERLEI FOUTEN OF VOOR INCIDENTELE OF GEVOLGSCHADE IN VERBAND MET LEVERING, PRESTATIE OF GEBRUIK VAN DEZE HANDLEIDING OF DE HIERIN VERVATTE VOORBEELDEN.
© Copyright 2003 Hewlett-Packard Development Company, L.P. Vermenigvuldiging, aanpassing, of vertaling van deze handleiding is, behalve zoals toegestaan onder de auteurswet, niet toegestaan zonder eerder schriftelijke toestemming van Hewlett-Packard Company.
Hewlett-Packard Company
4995 Murphy Canyon Rd,
Suite 301
San Diego,CA 92123
Oplage
Editie 2 |
December 2003 |
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 – Beginnen, 1-1
Basisbediening, 1-1 Batterijen , 1-1
De rekenmachine inen uitschakelen, 1-2
Het contrast van het beeldscherm instellen, 1-2
Inhoud van het beeldscherm van de rekenmachine, 1-3 Menu’s, 1-3
Het menu TOOL, 1-4
De tijd en datum instellen, 1-4
Toetsenbord van de rekenmachine, 1-5 Modi van de rekenmachine selecteren, 1-6
Bedieningsmodus, 1-7
Getalopmaak en punt of komma als decimaalteken, 1-11 Standaardopmaak:, 1-11
Vaste opmaak met decimalen, 1-12 Wetenschappelijke opmaak:, 1-13 Technische opmaak:, 1-14 Komma’s en punten, 1-14
Hoekmeting, 1-15 Coördinatenstelsel, 1-16
CAS-instellingen selecteren, 1-17
Uitleg van de CAS-instellingen, 1-18
Beeldschermmodi selecteren, 1-19
Lettertype van het beeldscherm selecteren, 1-20 Eigenschappen van de regeleditor selecteren, 1-21 Eigenschappen van het Stapelgeheugen selecteren, 1-21
Eigenschappen van de vergelijkingenschrijver (EQW) selecteren, 1-22
Referenties, 1-23
Hoofdstuk 2 – Introductie van de rekenmachine, 2-1
Objecten van de rekenmachine, 2-1
Uitdrukkingen in het stapelgeheugen bewerken, 2-1
Blz. TOC-1
Rekenkundige uitdrukkingen maken, 2-1 Algebraïsche uitdrukkingen maken, 2-4
De vergelijkingenschrijver (EQW) gebruiken om uitdrukkingen te maken,
2-5
Rekenkundige uitdrukkingen maken, 2-6 Algebraïsche uitdrukkingen maken, 2-8
Gegevens organiseren in de rekenmachine, 2-9 De HOME-directory, 2-9
Subdirectory's, 2-10
Variabelen, 2-10
Variabelennamen invoeren,, 2-11 Variabelen maken, 2-12
De Algebraic-modus, 2-12 De RPN-modus, 2-13
Inhoud van variabelen controleren, 2-15 De Algebraic-modus, 2-15
De RPN-modus, 2-15
Toets rechts-shift gevolgd door labels van softmenutoetsen gebruiken, 2-15
Inhoud van alle variabelen op het scherm weergeven, 2-16 Variabelen verwijderen, 2-16
De functie PURGE gebruiken in het stapelgeheugen in de Algebraic-modus, 2-16
De functie PURGE gebruiken in het stapelgeheugen in de RPNmodus, 2-17
De functies UNDO en CMD, 2-18 CHOOSEboxes en Soft-MENU, 2-18 Referenties, 2-21
Hoofdstuk 3 – Berekeningen met reële getallen, 3-1
Voorbeelden van berekeningen met reële getallen, 3-1 Tiende machten gebruiken om gegevens in te voeren, 3-4
Functies voor reële getallen in het menu MTH, 3-6 Rekenmachinemenu’s gebruiken, 3-6 Hyperbolische functies en de tegenwaarden, 3-7
Handelingen met eenheden, 3-9
Blz. TOC-2
Het menu UNITS, 3-9
Beschikbare eenheden, 3-11
Eenheden aan getallen koppelen, 3-11
Eenheidprefixen, 3-12
Handelingen met eenheden, 3-13
Eenheidconversies, 3-15
Fysische constanten in de rekenmachine, 3-15
Functies definiëren en gebruiken, 3-17
Referentie, 3-19
Hoofdstuk 4 – Berekeningen met complexe getallen, 4-1
Definities, 4-1
De rekenmachine in de modus COMPLEX instellen, 4-1 Complexe getallen invoeren, 4-2
Polaire weergave van een complex getal, 4-2
Eenvoudige handelingen met complexe getallen, 4-4 De menu’s CMPLX, 4-4
Menu CMPLX via het menu MTH, 4-4 Menu CMPLX via het toetsenbord, 4-5
Functies toegepast op complexe getallen, 4-6 Functie DROITE: vergelijking van een rechte lijn, 4-7 Referentie, 4-7
Hoofdstuk 5 – Algebraïsche en rekenkundige handelingen, 5-1
Algebraïsche objecten invoeren, 5-1
Eenvoudige handelingen met algebraïsche objecten, 5-2 Functies in het menu ALG, 5-4
Handelingen met transcendente functies, 5-6 Uitbreiding en factorisering met log-exp-functies, 5-6
Uitbreiding en factorisering met trigonometrische functies, 5-6
Functies in het menu ARITHMETIC, 5-7 Polynomen, 5-8
De functie HORNER, 5-9 De variabele VX, 5-9 De functie PCOEF, 5-9 De functie PROOT, 5-10
Blz. TOC-3
De functies QUOT en REMAINDER, 5-10 De functie PEVAL, 5-10
Breuken, 5-11
De functie SIMP2, 5-11
De functie PROPFRAC, 5-11 De functie PARTFRAC, 5-11 De functie FCOEF, 5-12
De functie FROOTS, 5-12
Stapsgewijze handelingen met polynomen en breuken, 5-13 Referentie, 5-14
Hoofdstuk 6 – Het oplossen van vergelijkingen, 6-1
Symbolische oplossing van algebraïsche vergelijkingen, 6-1 De functie ISOL, 6-1
De functie SOLVE, 6-2 De functie SOLVEVX, 6-4 De functie ZEROS, 6-5
Menu van de Numerieke solver, 6-5 Polynome Vergelijkingen, 6-6
De oplossingen voor een polynome vergelijking vinden, 6-7 Polynome coëfficiënten genereren waarbij de wortels van de polynoom zijn gegeven, 6-8
Een algebraïsche expressie genereren voor de polynomen, 6-8 Financiële berekeningen, 6-9
Vergelijkingen met één onbekende oplossen m.b.v. NUM.SLV, 6-10 De functie STEQ, 6-10
Oplossing voor gelijktijdige vergelijkingen met MSLV, 6-11 Referentie, 6-12
Hoofdstuk 7 – Bewerkingen met lijsten, 7-1
Lijsten aanmaken en opslaan, 7-1
Bewerkingen met getallenlijsten, 7-1
Veranderend teken, 7-1
Optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen, 7-2
Functies toegepast op lijsten, 7-3
Blz. TOC-4
Lijsten van complexe getallen, 7-4
Lijsten van algebraïsche objecten, 7-4
Het menu MTH/LIST, 7-5
De functie SEQ, 7-6
De functie MAP, 7-6
Referentie, 7-7
Hoofdstuk 8 – Vectoren, 8-1
Vectoren invoeren, 8-1
Vectoren in het stapelgeheugen invoeren, 8-1
Vectoren opslaan in variabelen in het stapelgeheugen, 8-2
De Matrixschrijver (MTRW) gebruiken om vectoren in te voeren, 8-2
Eenvoudige bewerkingen met vectoren, 8-5 Veranderend teken, 8-5
Optellen, aftrekken, 8-5
Vermenigvuldigen met een scalair en delen door een scalair, 8-6 De functie absolute waarde, 8-6
Het menu MTH/VECTOR, 8-7 Grootte, 8-7
Scalair product, 8-7 Vectorieel product, 8-8
Referentie, 8-9
Hoofdstuk 9 – Matrices en lineaire algebra, 9-1
Matrices in het stapelgeheugen invoeren, 9-1 Met de Matrixschrijver, 9-1
De Matrix direct in het stapelgeheugen invoeren, 9-2
Bewerkingen met matrices, 9-3 Optellen en aftrekken, 9-4 Vermenigvuldiging, 9-4
Vermenigvuldiging met een scalair, 9-4 Matrix-vectorvermenigvuldiging, 9-4 Matrixvermenigvuldiging, 9-5 Term-voor-term vermenigvuldiging, 9-5 De identiteitsmatrix, 9-6
De inverse matrix, 9-6
Blz. TOC-5
Een matrix karakteriseren (Het menu matrix NORM), 9-7 De functie DET, 9-7
De functie TRACE, 9-7
Oplossing van lineaire systemen, 9-8
De numerieke solver gebruiken voor lineaire systemen, 9-8 Oplossing met de inverse matrix, 9-10
Oplossing door “deling” van matrices, 9-11
Referenties, 9-11
Hoofdstuk 10 – Grafieken, 10-1
Grafische opties in de rekenmachine, 10-1
Een uitdrukking van de vorm y = f(x) plotten, 10-2
Een tabel genereren van waarden voor een functie, 10-4 Snelle 3D-grafieken, 10-6
Referentie, 10-8
Hoofdstuk 11 – Calculustoepassingen, 11-1
Het menu CALC (Calculus), 11-1 Limieten en afgeleiden, 11-1
De functie Lim, 11-1
De Functies DERIV en DERVX, 11-2
Anti-afgeleiden en integralen, 11-3
De functies INT, INTVX, RISCH, SIGMA en SIGMAVX, 11-3 Eindige integralen, 11-4
Oneindige series, 11-4
De Functies TAYLR, TAYLR0 en SERIES, 11-5
Referentie, 11-7
Hoofdstuk 12 – Multivariant Calculustoepassingen, 12-1
Partiële afgeleiden, 12-1
Meervoudige integralen, 12-2
Referentie, 12-2
Hoofdstuk 13 – Toepassingen van vectoranalyse, 13-1
De del-operator, 13-1
Blz. TOC-6
Gradiënt, 13-1
Divergentie, 13-2
Rotatie, 13-2
Referentie, 13-2
Hoofdstuk 14 – Differentiaalvergelijkingen, 14-1
Het menu CALC/DIFF, 14-1
Oplossing voor lineaire en niet-lineaire vergelijkingen, 14-1 De functie LDEC, 14-2
De functie DESOLVE, 14-3 De variabele ODETYPE, 14-4
Laplace-transformaties, 14-5
Laplace-transformaties en inversies in de rekenmachine, 14-5
Fourier-reeksen, 14-6
De functie FOURIER, 14-6
Fourier-reeks voor een kwadratische functie, 14-7
Referentie, 14-8
Hoofdstuk 15 – Kansverdelingen, 15-1
Het submenu MTH/PROBABILITY..– deel 1, 15-1
Faculteiten, combinaties en permutaties, 15-1
Willekeurige getallen, 15-2
Het menu MTH/PROBABILITY.. – deel 2, 15-3
De normale verdeling, 15-3
De Student-t-verdeling, 15-4
De Chi-kwadraat verdeling, 15-4
De F-verdeling, 15-4
Referentie, 15-4
Hoofdstuk 16 – Statistische Toepassingen, 16-1
Gegevens invoeren, 16-1
Statistieken met één variabele berekenen, 16-2 Frequentieverdelingen verkrijgen, 16-3 Gegevens in een functie y = f(x) plaatsen, 16-5
Aanvullende samenvattende statistieken verkrijgen, 16-6 Betrouwbaarheidsintervallen, 16-7
Blz. TOC-7
Hypotheses testen, 16-10
Referentie, 16-12
Hoofdstuk 17 – Getallen in Verschillende Grondtallen, 17-1
Het menu BASE, 17-1
Niet-decimale getallen schrijven, 17-1
Referentie, 17-2
Beperkte Garantie – G-1
Service, G-2
Regelgeving, G-4
Blz. TOC-8
Hoofdstuk 1 Beginnen
Dit hoofdstuk beschrijftde basisinformatie over het gebruik van uw rekenmachine. De doelstelling van de oefeningen is dat u vertrouwd raakt met de basisfuncties en instellingen voordat u daadwerkelijk een berekening maakt .
Basisbediening
De volgende oefeningen zijn bedoeld om de hardware van uw rekenmachine beter te leren kennen.
Batterijen
De rekenmachine gebruikt 3 AAA(LR03)-batterijen als hoofdvoeding en een CR2032 lithiumbatterij voor geheugenbackup.
Plaats de batterijen volgens de onderstaande procedure alvorens de rekenmachine te gebruiken.
De hoofdbatterijen plaatsen
a.Zorg ervoor dat de calculator uitgeschakeld is. Schuif het deksel van de batterijhouder omhoog zoals in de afbeelding.
b. Plaats 3 nieuwe AAA(LR03)-batterijen in het batterijgedeeltevenster. Zorg ervoor dat elke batterij in de juiste richting wordt geplaatst.
De backupbatterij plaatsen
a.Zorg ervoor dat de calculator uitgeschakeld is. Druk de houder naar beneden. Duw het afdekplaatje in de getoonde richting en til het op.
Blz. 1-1
b.Plaats een nieuwe CR2032 lithiumbatterij. Zorg ervoor dat de positieve kant (+) naar boven is geplaatst.
c.Plaats het afdekplaatje terug en duw het in de beginpositie.
Druk, nadat de batterijen zijn geplaatst, op [ON] om de rekenmachine in te schakelen.
Waarschuwing: als de pictogram van een zwakke batterij op het beeldscherm verschijnt, dienen de batterijen zo spoedig mogelijk vervangen te worden. De backupbatterij en de hoofdbatterijen echter nooit tegelijkertijd verwijderen om gegevensverlies te voorkomen.
De rekenmachine inen uitschakelen
De toets $ bevindt zich in de linkeronderhoek van het toetsenbord. Druk één keer op deze toets om de rekenmachine in te schakelen. Druk, om de rekenmachine uit te schakelen, op de rechter rode shifttoets @(eerste toets in de tweede rij vanaf de onderzijde van het toetsenbord) en daarna op $. De toets $is in de rechterbovenhoek voorzien van een rode OFF-markering, als geheugensteuntje voor de OFF-functie van de rekenmachine.
Het contrast van het beeldscherm instellen
U kunt het beeldschermcontrast instellen door tegelijkertijd op de toets $en de toetsen +of -te drukken.
De toetscombinatie $(vasthouden) en +maken het beeldscherm donkerder
De toetscombinatie $(vasthouden) en -maken het beeldscherm lichter
Blz. 1-2
Inhoud van het beeldscherm van de rekenmachine
Zet uw rekenmachine weer aan. Boven in het beeldscherm staan twee informatieregels die de instellingen van de rekenmachine beschrijven. In de eerste regel staan de volgende tekens:
RAD XYZ HEX R= 'X'
Raadpleeg hoofdstuk 2 in de gebruikshandleiding van de rekenmachine voor meer informatie over de betekenis van deze specificaties.
In de tweede regel staan de volgende tekens
{ HOME }
Dit betekent dat de HOME-directory de huidige bestandsdirectory in het geheugen van de rekenmachine is.
Onder in het beeldscherm staan enkele labels, te weten:
@EDIT @VIEW @@ RCL @@ @@STO@ ! PURGE !CLEAR
die bij de zes softmenutoetsen, F1 tot en met F6, horen:
ABCDEF
De zes labels die in onder in het scherm worden weergegeven, kunnen veranderen als er een ander menu wordt getoond. Ahoort altijd bij het eerste weergegeven label en Baltijd bij het tweede label, enz.
Menu’s
De zes labels die bij de toetsen A tot en met F horen, maken deel uit van een menu met functies. Omdat de rekenmachine slechts zes softmenutoetsen heeft, worden er maar 6 labels per keer weergegeven. Een menu kan echter uit meer dan zes invoeren bestaan. Elke groep van 6 invoeren wordt een menupagina genoemd. Druk op de toets L(Volgende
Blz. 1-3
menu) wanneer u naar de volgende menupagina wilt (indien beschikbaar). Dit is de derde toets van links in de derde toetsenrij van het toetsenbord.
Het menu TOOL
De softmenutoetsen van het weergegeven menu, het menu TOOL, zijn voor het bewerken van variabelen (zie de paragraaf over variabelen in dit hoofdstuk).
@EDIT |
A EDIT: bewerken van de inhoud van een variabele (zie |
|
hoofdstuk 2 in deze handleiding en hoofdstuk 2 en Bijlage L in |
|
de gebruikshandleiding voor meer informatie over bewerken) |
@VIEW |
B VIEW: bekijken van de inhoud van een variabele |
@@ RCL @@ |
C ReCaLl: oproepen van de inhoud van een variabele |
@@STO@ |
D STOre: opslaan van de inhoud van een variabele |
! PURGE |
E PURGE: verwijderen van een variabele |
CLEAR |
F CLEAR: wissen van het beeldscherm of het stapelgeheugen |
Deze zes functies vormen de eerste pagina van het menu TOOL. Dit menu heeft in totaal acht invoeren die over twee pagina’s zijn verdeeld. Door op de toets L(volgende menu) te drukken, komt u op de tweede pagina. Dit is de derde toets van links in de derde toetsenrij van het toetsenbord.
Nu hebben alleen de eerste twee softmenutoetsen specifieke commando’s. Deze commando’s zijn:
@CASCM |
A CASCMD: CAS CoMmanD, wordt gebruikt om een commando |
|
te starten van de CAS door uit een lijst te selecteren |
@HELP |
B HELP-functie die de commando’s beschrijft in de rekenmachine |
Door op de toets L te drukken, verschijnt het originele menu TOOL. Het menu TOOL kan ook worden verkregen door op de toets Ite drukken (dit is de derde toets van links in de tweede toetsenrij boven in het toetsenbord).
De tijd en datum instellen
Raadpleeg hoofdstuk 1 in de gebruikshandleiding van de rekenmachine voor het instellen van de tijd en de datum.
Blz. 1-4
Toetsenbord van de rekenmachine
In onderstaande afbeelding ziet u een weergave van het toetsenbord van de rekenmachine met genummerde rijen en kolommen. Elke toets heeft drie, vier of vijf functies. De hoofdfunctie van een toets heeft de meest zichtbare markering op de toets. De groene linkershifttoets, toets (8,1), de rode rechtershifttoets, toets (9,1) en de blauwe toets ALPHA, toets (7,1) kunnen worden gecombineerd met enkele andere toetsen om de andere functies in het toetsenbord te activeren.
Zo kan met toets P, toets(4,4), de volgende zes functies worden uitgevoerd:
P |
Hoofdfunctie: het activeren van het menu SYMBolic |
Blz. 1-5
„´ Functie links-shift: het activeren van het menu MTH (wiskundig)
…N Functie rechts-shift: het activeren van de functie CATalog ~p functie ALPHA: het invoeren van de hoofdletter P ~„p functie ALPHA-Links-shift: het invoeren van de kleine letter p ~…p functie ALPHA-Rechts-shift: het invoeren van het symbool π
Van de zes functies die met een toets kunnen worden uitgevoerd, worden alleen de eerste vier op het toetsenbord weergegeven. De afbeelding op de volgende pagina geeft de vier labels voor de toets Pweer. -De kleur en de plaats van de markeringen op de toets, namelijk SYMB, MTH, CAT en P, geven aan wat de hoofdfunctie is (SYMB) en welke drie andere functies kunnen worden uitgevoerd met de toetsen links-shift „(MTH), rechts-
shift …(CAT ) en ~(P).
Raadpleeg Bijlage B in de gebruikshandleiding van de rekenmachine voor meer informatie over het gebruik van het toetsenbord van de rekenmachine.
Modi van de rekenmachine selecteren
In deze paragraaf gaan we er vanuit dat u al een beetje bekend bent met het gebruik van de kiesen dialoogvensters (Raadpleeg Bijlage A in de gebruikshandleiding wanneer dit niet het geval is).
Druk op de toets H(tweede toets van links in de tweede toetsenrij boven in het toetsenbord) om het volgende invoervenster voor CALCULATOR MODES weer te geven:
Blz. 1-6
Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ ( F) om terug te keren naar het normale beeldscherm. Hier volgen enkele voorbeelden voor het selecteren van verschillende rekenmachinemodi.
Bedieningsmodus
De rekenmachine bevat twee bedieningsmodi: de modus Algebraic en de modus Reverse Polish Notation (RPN). De rekenmachine staat standaard in de modus Algebraic (zoals in de bovenstaande afbeelding te zien is), maar gebruikers van oudere modellen van HP-rekenmachines zijn misschien meer bekend met de RPN-modus.
Als u een bedieningsmodus wilt selecteren, moet u eerst het invoervenster CALCULATOR MODES openen met de toets H. Het Veld Operating Mode wordt gemarkeerd. Selecteer de bedieningsmodus Algebraic of RPN met de toets \(tweede van links in de vijfde rij onder in het toetsenbord) of door op de softmenutoets @CHOOS ( B) te drukken. Bij de tweede methode kunt u de pijltjes omhoog en omlaag, —˜, gebruiken om de modus te selecteren. Druk daarna op de softmenutoets !!@@OK#@ om de handeling te voltooien.
Om het verschil aan te geven tussen deze twee bedieningsmodi, voeren we de volgende uitdrukking op beide manieren uit:
|
|
1 |
|
|
3.0 |
5.0 − |
|
|
|
|
|
|||
|
|
3.0 3.0 |
2.5 |
|
|
+ e |
|
23.03 |
||
|
Om deze uitdrukking in de rekenmachine in te voeren, gebruiken we eerst de vergelijkingenschrijver, ‚O. Zoek de volgende toetsen op het toetsenbord, samen met de numerieke toetsen.
Blz. 1-7
!@.#*+-/R Q¸Ü‚Oš™˜—`
De vergelijkingenschrijver is een beeldschermmodus waarmee u wiskundige uitdrukkingen kunt opstellen met expliciet wiskundige aanduidingen, zoals breuken, afgeleiden, integralen, wortels, enz. Gebruik de volgende toetsen als u de vergelijkingenschrijver wilt gebruiken voor het opstellen van de hierboven weergegeven uitdrukking:
‚OR3.*!Ü5.- 1./3.*3.
—————
/23.Q3™™+!¸2.5`
Als u op `drukt, geeft de rekenmachine de volgende uitdrukking weer:
√ (3.*(5.-1/(3.*3.))/23.^3+EXP(2.5))
Als u opnieuw op `drukt, krijgt u de volgende waarde (accepteer modus Approx. aan als u hierom wordt gevraagd door op !!@@OK#@ te drukken):
U kunt de uitdrukking ook als volgt rechtstreeks in het beeldscherm typen zonder de vergelijkingenschrijver te gebruiken:
R!Ü3.*!Ü5.- 1/3.*3.™ /23.Q3+!¸2.5`
Zo krijgt u hetzelfde resultaat.
Verander de bedieningsmodus in RPN door eerst op de toets Hte drukken. Selecteer de bedieningsmodus RPN met de toets \ of door op de
Blz. 1-8
softmenutoets @CHOOS te drukken. Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ ( F) om de handeling te voltooien. Het beeldscherm ziet er bij de RPN-modus als volgt uit:
U ziet dat het beeldscherm meerdere niveaus genummerd met van onder naar boven 1, 2, stapelgeheugen van de rekenmachine genoemd. worden stapelgeheugenniveaus genoemd, dus stapelgeheugenniveau 2, etc.
van de uitkomst heeft 3, enz. Dit wordt het De verschillende niveaus stapelgeheugenniveau 1,
RPN wil dus eigenlijk zeggen dat u een handeling zoals 3 + 2 niet in de rekenmachine invoert met
3+2`
maar eerst de operanden in de juiste volgorde invoert en daarna de operator, dus
3`2`+
De operanden nemen bij het invoeren verschillende stapelgeheugenniveaus in gebruik. Als u 3`invoert, wordt het getal 3 in stapelgeheugenniveau 1 ingevoerd. Als u daarna 2` invoert, gaat het getal 3 naar naar stapelgeheugenniveau 2. Door vervolgens op +te drukken, vertellen we de rekenmachine dat hij de operator of het programma +moet toepassen op de objecten in niveaus 1 en 2. De uitkomst, 5, wordt vervolgens in niveau 1 geplaatst.
We proberen eerst enkele eenvoudige handelingen voordat we de moeilijkere uitdrukking uitproberen die eerder is gebruikt bij de algebraïsche modus.
123/32 |
123`32/ |
42 |
4`2Q |
3√(√27) |
27`R3@» |
Blz. 1-9
Let op de posities van de y en de x in de laatste twee handelingen. De basis in de exponentiële handeling is y (stapelgeheugenniveau 2), terwijl het exponent x is (stapelgeheugenniveau 1) voordat de toets Qwordt ingedrukt. In de derdemachtswortel is y (stapelgeheugenniveau 2) het getal onder het wortelteken en x (stapelgeheugenniveau 1) de wortel.
Probeer de volgende oefening met de volgende 3 factoren: (5 + 3) × 2
5`3`+ |
Berekent eerst (5 +3). |
2X |
Voltooit de berekening. |
Probeer nu de eerder genoemde uitdrukking:
|
|
1 |
|
|
3 |
5 − |
|
|
|
|
|
|||
|
|
3 3 |
2.5 |
|
|
+ e |
|
233 |
||
|
3` Voer 3 in op niveau 1
5` Voer 5 in op niveau 1, 3 gaat naar niveau 2 3` Voer 3 in op niveau 1, 5 gaat naar niveau 2, 3 naar
niveau 3
3* Voer 3 in en vermenigvuldig, 9 verschijnt op niveau 1
Y1/(3×3), laatste waarde op niv. 1; 5 op niveau 2; 3 op niveau 3
-5 - 1/(3×3) , staat nu op niveau 1; 3 op niveau 2
* |
3× (5 - 1/(3×3)), staat nu op niveau 1. |
23` Voer 23 in op niveau 1, 14.66666 gaat naar |
|
|
niveau 2. |
3Q |
Voer 3 in, bereken 233 op niveau 1. 14.666 op niv. |
|
2. |
/ |
(3× (5-1/(3×3)))/233 naar niveau 1 |
2.5Voer 2.5 in niveau 1
Blz. 1-10
!¸ e2.5, gaat naar niveau 1, niveau 2 geeft de vorige waarde weer.
+(3× (5 - 1/(3×3)))/233 + e2.5 = 12.18369, naar niv. 1.
R√((3× (5 - 1/(3×3)))/233 + e2,5) = 3.4905156, naar 1.
Om te wisselen tussen de bedieningsmodi ALG en RPN kunt u ook systeemvlag 95 wissen/verwijderen door op de volgende toetsen te drukken:
H@)FLAGS —„—„—„—@ @CHK@@
Getalopmaak en punt of komma als decimaalteken
Door de getalopmaak te wijzigen, kunt u de manier aanpassen waarop reële cijfers worden weergegeven door de rekenmachine. Deze functie is bijzonder handig bij handelingen met tiende machten of om het aantal decimalen van een uitkomst te beperken.
Om een getalopmaak te selecteren, moet u eerst het invoervenster CALCULATOR MODES openen door op de toets H te drukken. Gebruik daarna de toets pijltje omlaag, ˜, om de optie Number format te selecteren. De standaardwaarde is Std, oftewel Standaardopmaak. In de standaardopmaak geeft de rekenmachine getallen met zwevende komma weer met geen ingestelde decimalen en met de maximaal door de rekenmachine toegestane precisie (12 significante cijfers). U leest meer over reële getallen in hoofdstuk 2 van deze gebruikshandleiding. Probeer ter verduidelijking van bovengenoemde en andere getalopmaken de volgende oefeningen:
•Standaardopmaak:
Deze modus wordt het meeste gebruikt, omdat de cijfers in de meest bekende notatie worden weergegeven. Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ , met Number format ingesteld op Std, om terug te keren naar het beeldscherm van de rekenmachine. Voer het getal 123.4567890123456 in (met 16 significante cijfers). Druk op de toets
Blz. 1-11
`. Het getal wordt afgerond op maximaal 12 significante cijfers en wordt als volgt weergegeven:
•Vaste opmaak met decimalen:
Druk op de toets H. Selecteer daarna met de toets pijltje omlaag, ˜, de optie . Druk op de softmenutoets @CHOOS ( B) en selecteer de optie Fixed met de toets pijltje omlaag ˜.
Druk op de toets pijltje rechts, ™, om de nul voor de optie Fix te markeren. Druk op de softmenutoets @CHOOS en selecteer bijvoorbeeld 3 decimalen met de toetsen pijltje omhoog en omlaag, —˜.
Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ om de selectie te voltooien:
Blz. 1-12
Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ om terug te keren naar het beeldscherm van de rekenmachine. Het getal wordt nu weergegeven als:
U ziet dat het getal is afgerond en niet afgekapt. Het getal 123.4567890123456 wordt voor deze instelling dus weergegeven als 123.457 en niet als 123.456, omdat het cijfer na 6 > 5 is
•Wetenschappelijke opmaak
U stelt deze opmaak in door op de toets H te drukken. Selecteer daarna met de toets pijltje omlaag, ˜, de optie Number format. Druk op de softmenutoets @CHOOS ( B) en selecteer de optie Scientific met de toets pijltje omlaag ˜. Het getal 3 moet voor Sci blijven staan. (Dit getal kan op dezelfde manier worden gewijzigd als het Fixed aantal decimalen in het bovenstaande voorbeeld).
Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ om terug te keren naar het beeldscherm van de rekenmachine. Het getal wordt nu weergegeven als:
De uitkomst, 1.23E2, is de rekenmachineversie van de notatie voor tiende machten, dus 1.235 × 102. In deze zogenaamde wetenschappelijke notatie geeft het getal 3 voor de getalopmaak Sci (zoals eerder getoond) het aantal significante cijfers na de komma weer. De wetenschappelijke
Blz. 1-13
notatie heeft altijd één geheel getal, zoals hierboven. In dit geval is het aantal significante cijfers dus vier.
•Technische opmaak
De technische opmaak (Engineering) lijkt sterk op de wetenschappelijke opmaak, maar de tiende machten zijn hier meervouden van drie. U stelt deze opmaak in door op de toets Hte drukken. Selecteer daarna met de toets pijltje omlaag, ˜, de optie Number format . Druk op de softmenutoets @CHOOS ( B) en selecteer de optie Engineering met de toets pijltje omlaag ˜. Het getal 3 moet voor Eng blijven staan. (Dit getal kan op dezelfde manier worden gewijzigd als het Fixed aantal decimalen in het bovenstaande voorbeeld.)
Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ om terug te keren naar het beeldscherm van de rekenmachine. Het getal wordt nu weergegeven als:
Omdat er bij dit getal drie cijfers in het gehele getal staan, wordt het weergegeven met vier significante cijfers en een tiende macht van nul in de Technische opmaak. Het getal 0.00256 wordt bijvoorbeeld als volgt weergegeven:
•Komma’s en punten
De punten in cijfers met zwevende punten kunnen worden vervangen door komma's als de gebruiker hier liever mee werkt. Om de punten te
Blz. 1-14
vervangen door komma's wijzigt u de optie FM in CALCULATOR MODES als volgt naar komma's (U ziet dat we Number Format hebben gewijzigd in Std):
•Druk op de toets H. Druk daarna een keer op de toets pijltje omlaag, ˜, en keer op het pijltje rechts, ™, om de optie __FM, te markeren. Om komma’s te selecteren, drukt u op de softmenutoets @ CHK@@ (dus de toets B). Het invoerscherm ziet er als volgt uit:
• Druk op de softmenutoets !!@@OK#@ om terug te keren naar het beeldscherm van de rekenmachine. Het getal 123.4567890123456, dat we eerder hebben ingevoerd, wordt nu weergegeven als:
Hoekmeting
Bij trigonometrische functies moet u bijvoorbeeld argumenten invoeren voor vlakke hoeken. De rekenmachine heeft drie verschillende modi voor Hoekmetingen die u bij hoeken kunt gebruiken:
•Graden: Er zitten 360 graden (360o) in een complete omtrek.
•Radialen: Er zitten 2π radialen (2π r) in een complete omtrek.
•Decimale graden: Er zitten 400 decimale graden (400 g) in een complete omtrek.
De hoekmeting is van invloed op trigonometrische functies als SIN, COS, TAN en de bijbehorende functies.
Blz. 1-15
U kunt de modi voor hoekmetingen als volgt wijzigen:
•Druk op de toets H. Druk daarna twee keer op de toets pijltje omlaag, ˜. Selecteer de modus Hoekmeting met de toets \(tweede van links in de vijfde rij onder in het toetsenbord) of door op de softmenutoets @CHOOS ( B) te drukken. Bij de tweede methode kunt u de pijltjes omhoog en omlaag, —˜, gebruiken om de gewenste modus te selecteren. Druk daarna op de softmenutoets !!@@OK#@ ( F) om de handeling te voltooien. In het volgende scherm is bijvoorbeeld de modus Radians geselecteerd:
Coördinatenstelsel
Als u het coördinatenstelsel selecteert, heeft dit invloed op de manier waarop vectoren en complexe getallen worden weergegeven en ingevoerd. Raadpleeg hoofdstuk 4 en 8 in deze handleiding voor meer informatie over respectievelijk complexe getallen en vectoren . De rekenmachine beschikt over drie soorten coördinatenstelsels: Rechthoekig (RECT), Cilindrisch (CYLIN) en bolvormig (SPHERE). Zo wijzigt u het coördinatenstelsel:
•Druk op de toets H. Druk daarna drie keer op de toets pijltje omlaag, ˜. Selecteer de modus Coord System door op de toets \ (tweede van links in de vijfde rij onder in het toetsenbord) of doorop de softmenutoets @CHOOS ( B) te drukken. Bij de tweede methode kunt u de pijltjes omhoog en omlaag, —˜, gebruiken om de gewenste modus te selecteren. Druk daarna op de softmenutoets !!@@OK#@ ( F) om de handeling te voltooien. In het volgende scherm is bijvoorbeeld het coördinatenstelsel Polar geselecteerd:
Blz. 1-16
CAS-instellingen selecteren
CAS is een afkorting van Computer Algebraic System, oftewel algebraïsch computersysteem. Dit is het wiskundige hart van de rekenmachine waar de symbolische wiskundige handelingen en functies zijn geprogrammeerd. Het CAS biedt een aantal instellingen die kunnen worden aangepast aan de gewenste handeling. Zo krijgt u de mogelijke CAS-instellingen te zien:
•Druk op de toets H om het invoervenster CALCULATOR MODES te openen.
•Druk op de softmenutoets@@ CAS@@ om de CAS-instellingen te wijzigen. Hier volgen de standaardwaarden van de CAS-instellingen:
•Met de pijltjestoetsen kunt u door de vele opties van het invoervenster CAS MODES navigeren: š™˜—.
•Als u een van de bovenstaande instellingen wilt selecteren of deselecteren, moet u het onderliggende streepje voor de gewenste optie selecteren en op de softmenutoets @ CHK@@ drukken totdat u de gewenste instelling ziet.
Blz. 1-17
Als er een optie is geselecteerd, verschijnt er een vinkje op het onderliggende streepje (bijvoorbeeld de bovenstaande opties Rigorous en Simp Non-Rational). De niet-geselecteerde opties hebben geen vinkje op het onderliggende streepje voor de gewenste optie (zoals de bovenstaande opties _Numeric, _Approx, _Complex, _Verbose, _Step/Step, _Incr Pow ).
• Druk op de softmenutoets @@@OK@@@ als u alle gewenste opties in het invoervenster CAS MODES heeft geselecteerd en gedeselecteerd . U keert nu terug naar het invoervenster CALCULATOR MODES. Druk nogmaals op de softmenutoets @@@OK@@@ om weer naar het normale beeldscherm van de rekenmachine terug te keren.
Uitleg van de CAS-instellingen
•Indep var: de onafhankelijke variabele voor CAS-toepassingen. Meestal VX = ‘X’.
•Modulo: voor handelingen in modulaire rekenkunde heeft deze variabele de coëfficiënt of modulo van de rekenkundige ring (raadpleeg hoofdstuk 5 van de gebruikshandleiding van de rekenmachine).
•Numeric: als deze waarde is ingesteld, produceert de rekenmachine een numerieke uitkomst of een uitkomst met zwevende komma bij berekeningen.
•Approx: als deze waarde is ingesteld, gebruikt de modus Approximate numerieke uitkomsten bij berekeningen. Als deze niet is aangevinkt, staat de CAS in de modus Exact, die symbolische uitkomsten in algebraïsche berekeningen geeft.
•Complex: als deze waarde is ingesteld, zijn de handelingen voor complexe getallen actief. Als deze niet is aangevinkt, staat de CAS in de modus Real, d.w.z. dat de standaardwaarde dus berekeningen met reële getallen zijn. Raadpleeg hoofdstuk 4 voor handelingen met complexe getallen.
•Verbose: als deze waarde is ingesteld, wordt er gedetailleerde informatie bij bepaalde CAS-handelingen gegeven.
•Step/Step: als deze waarde is ingesteld, worden de uitkomsten stap voor stap gegeven voor bepaalde CAS-handelingen. Dit kan handig zijn om de tussenliggende stappen in sommeringen, afgeleiden, integralen,
Blz. 1-18
polynome handelingen (bijvoorbeeld synthetische delingen) en matrixhandelingen te bekijken.
•Incr Pow: Increasing Power (Oplopende machten) betekent dat als deze waarde is ingesteld, polynome termen worden weergegeven in oplopende volgorde van de machten van de onafhankelijke variabele.
•Rigorous: als deze waarde is ingesteld, zal de rekenmachine de absolute waardefunctie |X| niet vereenvoudigen naar X.
•Simp Non-Rational: als deze waarde is ingesteld, probeert de rekenmachine niet-rationele uitdrukkingen zoveel mogelijk te vereenvoudigen.
Beeldschermmodi selecteren
Het beeldscherm van de rekenmachine kan naar wens worden aangepast door verschillende beeldschermmodi te selecteren. Zo krijgt u de mogelijke beeldscherminstellingen te zien:
•Druk eerst op de toets H om het invoervenster CALCULATOR MODES te activeren. Druk in het invoervenster CALCULATOR MODES op de softmenutoets @@DISP@ (D) om het invoervenster DISPLAY MODES weer te geven.
•Met de pijltjestoetsen kunt u door de vele opties van het invoervenster DISPLAY MODES navigeren: š™˜—.
•Als u een van de bovenstaande aan te vinken instellingen wilt selecteren of deselecteren, moet u het onderliggende streepje voor de gewenste optie selecteren en op de softmenutoets @ CHK@@ drukken totdat u de gewenste instelling krijgt. Als er een optie is geselecteerd, verschijnt er een vinkje op het onderliggende streepje (bijvoorbeeld de bovenstaande optie Textbook in de Stapelgeheugen:-regel). De ongeselecteerde opties
Blz. 1-19
hebben geen vinkje op het onderliggende streepje voor de gewenste optie (bijvoorbeeld de bovenstaande opties _Small, _Full page, en _Indent ) in de bovenstaande Edit:-regel).
•Als u het lettertype voor het beeldscherm wilt selecteren, markeert u het veld voor de optie Font: in het invoerveld DISPLAY MODES en drukt u op de softmenutoets @CHOOS (B).
•Druk op de softmenutoets @@@OK@@@ als u alle gewenste opties in het invoervenster DISPLAY MODES heeft geselecteerd en gedeselecteerd. U keert nu terug naar het invoervenster CALCULATOR MODES. Druk nogmaals op de softmenutoets
@@@OK@@@ om weer terug te keren naar het normale rekenmachinebeeldscherm.
Lettertype van het beeldscherm selecteren
Druk eerst op de toets H om het invoervenster CALCULATOR MODES te activeren. Druk in het invoervenster CALCULATOR MODES op de softmenutoets @@DISP@ (D) om het invoervenster DISPLAY MODES weer te geven. Het veld Font: is gemarkeerd en de optie Ft8_0:system 8 is geselecteerd. Dit is de standaardwaarde voor het lettertype van het beeldscherm. Door op de softmenutoets @CHOOS (B) te drukken, krijgt u een lijst met alle beschikbare systeemlettertypen, zie hieronder:
De beschikbare opties zijn drie standaard System Fonts (grootten 8, 7 en 6) en een optie Browse... Met deze laatste optie kunt u door het geheugen van de rekenmachine bladeren voor extra lettertypen die u heeft aangemaakt (zie hoofdstuk 23) of in de rekenmachine heeft gedownload.
Oefen in het wijzigen van het lettertype van het beeldscherm van grootte 7 naar 6. Druk op de softmenutoets OK om de selectie te bevestigen. Druk op de softmenutoets @@@OK@@@ als u een lettertype heeft geselecteerd om terug te
Blz. 1-20
Loading...