Graupner mc-32 Hott Programming Manual [nl]

33032.MC-32 HoTT.1.nl

Programmeerhandboek

Algemene aanwijzingen

Inhoudsopgave 2
Aanwijzingen m.b.t. de milieubescherming 3
Veiligheidsaanwijzingen 4
Veiligheidsaanwijzingen, behandelvoorschriften voor Lithium-accu’s 7
Voorwoord 10
Beschrijving van de radiobesturingset 11
Technische gegevens 14
Algemene gebruiksaanwijzingen 16
Zender

Zenderbehuizing openen 16
Stroomvoorziening van de zender 16
Aanbevolen laadapparaten 17
Accu-gebruikstijd op het display 18
Lithiumbatterij CR 2032 18
Lengteverstelling van de stuurknup pel s 18
Omzetten van de stuurknuppels 19
Draagbeugels voor zenderriem 20
Inbouw van verdere stuurelementen, schakelaars enz. 20

Uitrichten van de antenne 20
Zenderbeschrijving
Voorkant 21

Aansluitingen aan de voorzijde 22

Laadbus 22

DSC (Direct Servo Control) 22
Mini-USB-aansluiting 23
Datapoort 23
Cardslot (opslag gegevens) 23

Aansluiting hoofdtelefoon 24
Ext. PPM 25

SPI 25
Binnenkant van de zender 26
Display en toetsenveld 28
Bediening van de “data-terminal” 29
Sneltoetsen (Short Cuts) 30

Waarschuwingen in het display 30
Functievelden in het display 31

Invoerslot 31
Verborgen modus 32
Display-contrast 32
Taalkeuze
Gesproken berichten 32
Wisselen van de display-taal 33
Firmware-update van SD-kaart 33
Knuppelkalibratie 34
Weergave telemetrie-data 36
Inbedrijfname van de zender 42
Download van een Firmware-pakket 43
Firmware-update van PC 43
Herstellen van de zender-firmware 47
Inbedrijfname van de ontvanger 48

Stroomvoorziening van de ontvanger 49

Algemene aanwijzingen bij het laden 51

Firmware-update 51

Ontvanger-instellingen opslaan 54
Installatietips 56
Begripsdefinities 58
Toewijzing van schakelaars en stuurelement-schakelaars 60
Digitale trimming 62
Vleugelmodellen 64
Ontvangerbezetting 65
Helikoptermodellen 68
Ontvangerbezetting 69

Programmabeschrijvingen

Nieuwe geheugenplaats aanmaken 70

1

“Modelselectie” 73
”Kopiëren/wissen” 74

Model wissen 74
Kopiëren model →model 74
Export naar SD-kaart 75
Import van SD-kaart 76
Kopiëren vliegfase 76
Wijzigingen 77

“Menu’s verbergen” 78
“Modellen verbergen” 79
“Basis-instelling model” 80

Vleugelmodel 80
Binden van ontvangers 81
Reikwijdtetest 84
Helikoptermodel 88
Binden van ontvangers 89
Reikwijdtetest 92

“Modeltype” 98
“Helikoptertype” 102
“Servo-instelling” 106
“Knuppel-instelling”

Vleugelmodel 108
Helikoptermodel 110

Instelling stuurelementen”
Vleugelmodel 112

Helikoptermodel 116
Gaslimiet-functie 121
Basisinstelling s tationairloop 121
Gaslimiet in combinatie met AR in het menu “Knuppel-instelling” 123

“Dual Rate/Expo”

Vleugelmodel 124
Helikoptermodel 128

“Kanaal 1 curve”

Vleugelmodel 132
Helikoptermodel 135

“Schakelaaraanduiding” 138
“Stuurelement-schakelaars” 139
“Logische schakelaars” 142

Hoe programmeer ik een vliegfase? 144

“Faseninstelling”

Vleugelmodel 146
Helikoptermodel 150

“Fasentoewijzing” 152
“Fasentrim” (vleugelmodel) 154
“Onvertraagde kanalen” 155
“Klokken (algemeen)” 156
“Vliegfasenklokken” 160

Wat is een mixer? 163

“Vleugelmixers” 164
1 rolroer 167

1 rolroer en 1 welfklep 168
2 rolroeren 170
2/4 rolroeren en 1/2/4 welfkleppen 172
“Helikoptermix 180
Afstemming van gas- en pitchcurve 191
Instelling autorotatie 194
Algemene opmerkingen bij vrij programmeerbare mixers 196

“Vrije mixers” 197
Lineaire mixers 201

Curvenmixers 203
Voorbeelden 205

“Mix actief / fase” 208
“Alleen mix kanaal” 209
“Kruismixers” 210
“Tuimelschijf mixers” 212
“Fail Safe” 212
“Leraar/leerling” 214

2

Verbindingsschema 217
Draadloos HoTT-systeem 218

“Zenderuitgang” 222
“Profitrim”

Vleugelmodel 224

Helikoptermodel 226

“Trimgeheugen”

Vleugelmodel 228

Helikoptermodel 230

“Telemetrie” 232
Instellen/weergave 233

Satellietmodus van twee ontvangers 242
Sensor(en) 243
Weergave HF status 245
Keuze gesproken berichten 246

“Kanaal sequencer” 248
“Multikanaal” 250
“Ringbegrenzer” 254
“MP3-speler” 258
“Algemene instellingen” 260
“Servoaanduiding” 266
“Servotest” 267
“Invoerslot” 268
“Info display” 270

Programmeervoorbeelden

Inleiding 272
Vleugelmodel
Eerste stappen 274
Invoegen van een elektro-aandrijving 280
K1-knuppel omschakelbaar tussen E-motor en Butterfly 283
E-motor en stoorkleppen 286
Bediening van de klokken door stuurelement of schakelaar 288
Parallel lopende servo’s 290
Gebruik van vliegfasen
Voorbeeld 1 292
Voorbeeld 2 296
8-kleppen-vleugel 302

Delta’s en staartloze modellen 305

F3A-model 308
Helikoptermodel 312

Aanhangsel

Conformiteitverklaring 322
Garantiebewijs 323

Aanwijzingen voor de milieubescherming

Het symbool op het product, de gebruiksaanwijzing of de verpakking wijst er op, dat dit product aan het einde van
zijn levensduur niet in het normale huishoudelijke afval mag belanden. Het moet bij een verzamelpunt voor de
recycling van elektrische of elektronische producten worden afgegeven. De toegepaste materialen zijn
herbruikbaar. Door het hergebruik van oude apparatuur wordt het milieu aanzienlijk gespaard. Accu’s en
batterijen moeten uit het apparaat worden verwijderd en bij een verzamelpunt voor Klein Chemisch Afval worden
afgegeven. Informeert u zich bij uw gemeente naar het desbetreffende verzamelpunt.

Dit handboek dient uitsluitend informatieve doelen en kan zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De
firma Graupner neemt geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid voor fouten resp. onnauwkeurigheden die
in het informatieve deel van dit handboek zouden kunnen optreden.

3

Veiligheidsaanwijzingen
In ieder geval doornemen !

Om nog lang plezier aan uw modelbouwhobby te beleven, is het raadzaam deze handleiding nauwkeurig door te
lezen en met name de veiligheidsvoorschriften op te volgen. Ook dient u zich zo snel mogelijk onder

https://www.graupner.de/de/service/produktregistrierung.aspx te registreren, want alleen zo krijgt u automatisch

per E-mail actuele informatie over uw product.
Wanneer u op het gebied van radiobestuurde modelvliegtuigen, -schepen of –auto’s een b eginn er bent, moe t u in
ieder geval hulp vragen aan een ervaren modelbouwer. Deze handleiding dient in ieder geval aan een eventuele
navolgende gebruiker meegegeven te worden.

Gebruiksdoel

Deze radiobesturing mag alleen voor het door de producent beoogde doel, voor het besturen van niet man
dragende modelvoertuigen worden gebruikt. Een andersoortig gebruik is verboden.

Veiligheidsaanwijzingen VEILIGHEID IS GEEN TOEVAL en … RADIOBESTUURDE MODELLEN ZIJN GEEN SPEELGOED …want ook kleine modellen kunnen door onvak kun dig gebru i k, maar ook door inv loe d van der den , aanz ienl ij ke schade aan personen of goederen veroorzaken. Technische defecten van elektronische of mechanische aard kunnen leiden tot onvoorzien starten van de motor en/of het rondvliegen van onderdelen, die u aanzienlijk kunnen blesseren! Kortsluitingen van welke soort dan ook moeten absoluut vermeden worden! Door kortsluiting kunnen niet alleen delen van de radiobesturing worden vernietigd, maar afhankelijk van de energievoorraad van de accu bestaat er ook acuut verbrandings- tot explosiegevaar. Propellers, rotors van helikopters en in het algemeen alle onderdelen, die door een motor worden aangedreven, zijn een voortdurende bron van gevaar. Zij mogen door geen enkel lich aa msd eel of voorwerp worden aangeraakt. Een snel draaiende propeller bv. kan een vinger afhakken! Houd u zich daarom nooit op bij draaiende propellers of andere draaiende delen! Bij aangesloten aandrijfaccu geldt: houd u zich nooit op in het gebied van de propeller of schroef! Let er ook tijdens het programmeren op, dat een aangesloten verbrandings- of elektromotor niet per ongeluk gaat lopen. Onderbreek eventueel de brandstofvoorziening resp. maak de aandrijfaccu los. Beschermt u alle onderdelen tegen stof, vuil, vocht, trillingen en andere invloeden van buiten af. Vermijd overmatige hitte en koude, evenals stoot- en drukbelasting. Radiobesturingen mogen alleen bij “normale” buitentemperaturen worden gebruikt, d.w.z. in een bereik van –15 °C tot +55 °C. Vermijd stoot- en drukbelasting. Controleert u de apparatuur voortdurend op beschadigingen aan de behuizing en de kabels. Beschadigde of nat geworden apparaten, zelfs wanneer ze opgedroogd zijn, niet meer gebruiken! Alleen door ons aanbevolen componenten en accessoires mogen gebruikt worden. Gebruikt u altijd alleen bij elkaar behorende, originele GRAUPNER stekkers van dezelfde constructie en hetzelfde materiaal. Let u er op bij het plaatsen van de kabels dat deze niet strak getrokken, overmatig geknikt of gebroken zijn. Ook scherpe randen en kanten zijn altijd een gevaar voor de isolatie. Let u er op, dat alle stekkers vast zitten. Stekkers nooit aan de kabels lostrekken. Er mogen geen veranderingen aan de apparaten worden aangebracht. Vermijd foutieve polingen en korts lui tin gen op w elke manier dan ook met de aansluitkabels, de apparaten zijn daartegen niet beschermd.

Inbouwen van de ontvangstinstallatie in het model

De ontvanger wordt, ook om stoten te voorkomen, in schuimrubber ingepakt in het vliegtuigmodel achter een
sterke spant resp. in het auto- of scheepsmodel tegen stof en water beschermd, geplaatst. De ontvanger mag op
geen enkele plek direct tegen het model zelf aanliggen, omdat anders trillingen en schokken meteen aan de
ontvanger zouden worden doorgegeven. Bij het inbouwen van de ontvangstinstallatie in een model met
verbrandingsmotor, alle delen altijd afgeschermd inbouwen, zodat geen uitlaatgassen of olieresten kunnen
binnendringen. Dit geldt vooral voor de meestal aan de buitenkant gemonteerde AAN/UIT-schakelaar.
De ontvanger zo vastleggen, dat de antenne en de aansluitkabels naar de servo’s en accu losjes liggen en de
ontvangstantenne minstens 5 cm van alle grotere metalen delen of bedrading, die niet direct ui t de ontvan ger
komt, verwijderd is. Dit omvat naast staal- ook koolstofvezeldelen, servo’s, elektromotoren, brandstofpompen,
allerlei soorten kabels enz.
Het beste is het om de ontvanger uit de buurt van andere componenten op een goed bereikbare plaats in het
model onder te brengen. In geen geval mogen servokabels om de antenne gewikkeld zijn of er dicht in de buurt
liggen!
Zorg er ook voor dat de kabels in de directe omgeving van de antenne zich tijdens het vliegen niet kunnen
bewegen!

Positie van de ontvangerantenne

De ontvanger en de antenne moeten zo ver mogelijk van welke aandrijving dan ook worden aangebracht. Bij
rompen van koolstof moeten de uiteinden van de antenne in ieder geval zich buiten de romp bevinden. De
uitrichting van de antenne is onkritisch. Voordelig is echter een verticale (staande) montage van de

4

ontvangerantenne(s) in het model. Bij Diversity-antennes (twee antennes) moet de tweede antenne in een hoek
van 90◦ ten opzichte van de eerste antenne staan.

Inbouw van de servo’s

Servo’s altijd met de bijgevoegde trilling dempende rubbers bevestigen, alleen zo zijn ze tegen al te harde
Trillingen enigermate beschermd.

Inbouwen van stuurstangen

In principe moet het inbouwen zó plaatsvinden, dat de stuurstangen vrij en licht lopen. Bijzonder belangrijk is, dat
alle roerhevels hun volledige uitslagen kunnen uitvoeren, dus niet mechanisch begrensd worden.
Om een draaiende motor ten allen tijde te kunnen stoppen, moet men de motordrossel zó hebben ingesteld, dat
de carburateuropening helemaal gesloten wordt, wanneer de stuurknuppel en trimhevel in de stationaire positie
worden gebracht.
Let er op, dat geen metalen delen bv. door het uitslaan van roeren, trillingen, draaiende delen enz. tegen elkaar
schuren. Hierdoor ontstaan zogenaamde knakimp ul sen, die de ontva nger storen.

Uitrichten zenderantenne

In het verlengde van de zenderantenne is de veldsterkte slechts gering. Het is daarom verkeerd, met de antenne
van de zender op het model te ‘richten’, om de ontvangstsituatie te verbeteren.
Bij gelijktijdig gebruik van radiobesturingen op naastgelegen kanalen moeten de bestuurders in een los groepje bij
elkaar staan. Bestuurders, die zich niet aan deze regel houden, brengen zowel hun eigen modellen als die van
anderen in gevaar. Wanneer 2 of meer piloten met een 2.4-GHz radiobesturing dic hter dan 5 m bij elkaar staa n
kan dit echter leiden tot een oversturen op het terugkoppelingskanaal en een waarschuwingsmelding m.b.t. de
reikwijdte. Vergroot de afstand, totdat de waarschuwing uitgaat.

Controle voor de start
Voordat u de ontvanger inschakelt moet u er zeker van zijn dat de gasknuppel van de zender op stop/stationair

staat.

Altijd eerst de zender aanzetten, dan pas de ontvanger.
Altijd eerst de ontvanger uitzetten, dan pas de zender.

Wanneer deze volgorde niet aangehouden wordt, dus de ontvanger aan staat en de bijbehorende zender nog op
“UIT”, dan kan de ontvanger door andere zenders, storingen enz. signalen oppikken. Het model voert
ongecontroleerde stuurbew egi ngen uit en kan schad e aan personen of goederen veroorzaken.
Met name voor modellen m et een mec han is che gyro geldt: voordat u uw ontvanger uitzet, door onderbreken van
de energievoorziening er voor zorgen dat de motor niet onbedoeld kan gaan lopen.

Een uitdraaiende gyro wekt vaak zoveel spanning op, dat de ontvanger in de veronderstelling is geldige
gassignalen te krijgen. Daardoor kan de motor per ongeluk gaan draaien!

Reikwijdtetest

Vóór ieder gebruik correcte functie en reikwijdte controleren. Maak het model voldoende vast en let er op, dat er
zich geen personen direct voor het model bevinden.
Voer op de grond een complete functietest en een simulatie van de vlucht uit, om fouten in het systeem of de
programmering van het model uit te sluiten. Let ook op de aanwijzingen op bladzijde 84 resp. 92. Gebruik bij het
vliegen of varen de zender nooit zonder antenne. Let er op dat de antenne stevig vast zit.

Omgang met vliegtuig-, heli-, scheeps- en automodellen

Vlieg nooit over toeschouwers of andere pilo ten heen . Bren g nooit dieren, toeschouwers of andere bestuurders in
gevaar. Gebruik uw model nooit in de buurt van hoogspanningsleidingen of in de buurt van sluizen en openbare
scheepsvaart. Gebruik uw model ook niet op openbare straten, wegen en pleinen etc.

Controle zender- en ontvangeraccu Wanneer de batterijaanduiding op de zender een leger wordende accu aangeeft en de aanduiding “Accu moet geladen worden” op de display verschijnt en er een akoestisch signaal klinkt, stoppen met zenden en accu’s

opladen.
Controleert u regelmatig de toestand van met name de ontvangeraccu. Wacht u niet tot de bewegingen van de
servo’s merkbaar langzamer zijn geworden! Vervang opgebruikte accu’s op tijd.
Let u steeds op de aanwijzingen van de accufabrikant en houd u zich nauwkeurig aan de laadtijden. Accu’s nooit
zonder toezicht opladen.
Probeer nooit droge batterijen op te laden (explosiegevaar).
Alle accu’s moeten voor ieder gebruik worden opgeladen. Om kortsluiting te vermijden geldt: eerst de
bananenstekker van de laadkabels op de juiste manier aan het laadapparaat aansluiten, daarna pas de stekkers
van het laadapparaat aan de laadbussen van zender en ontvangeraccu bevestigen. Haalt u altijd de accu’s uit uw
model, wanneer u deze langere tijd niet meer gebruiken wilt. Gebruik nooit defecte of beschadigde accu’s resp.
accu’s met verschillende typen cellen, een mix van oude en nieuwe cellen of cellen van een verschillend
fabricaat.

5

Capaciteit en gebruikstijd

Voor alle stroombronnen geldt: de capaciteit wordt met elke lading kleiner. Bij lage temperaturen neemt de
inwendige weerstand toe en neemt de capaciteit sterk af, daardoor zijn de gebruikstijden korter bij koude
weersomstandigheden. Vaak opladen of gebruik van accu-onderhoudsprogr am ma’ s kan langz aam lei den tot
capaciteitsvermindering. De stroombronnen moeten om de 6 maanden gemeten en op voldoende capaciteit
gecontroleerd worden, en bij een duidelijk verminderd prestatieniveau worden vervangen.
Koop alleen originele Graupner-accu’s.

Ontstoren van elektromotoren

Bij een technisch probleemloze installatie horen ont s toor de elek tr om otore n, omdat alle conv ent ion ele
elektromotoren tussen collector en borstels vonken veroorzaken die, afhankelijk van het soort motor, de
radiobesturing kunnen storen.
Met name in modellen met elektroaandrijving moe t iedere motor daarom zorgvuldig ontstoord worden.
Ontstoorfilters onderdrukken zulke stoorimpulsen verregaand en moeten bij elektroaandrijving en gebruik van een
radiobesturingsinstallaties altijd worden ingebouwd.
Let u daarbij op de aanwijzingen in de bedienings- en montagehandleiding van het mod el. Verdere details w.b.
ontstoorfilters vindt u in de Graupner-hoofdcatalogus FS of op Internet onder www.graupner.de.

Servo-ontstoorfilter voor verlengkabel Best.-Nr. 1040
Het servo-ontstoorfilter is bij toepas sing van kabels van meer dan gewone lengte noodzakelijk. Het filter wordt
direct aan de ontvangeringang aangesloten. In kritische gevallen kan een tweede filter worden toegepast.

Toepassing van elektronische vaartregelaars

De juiste keuze van een elektronische vaartregelaar hangt af van het vermogen van de gebruikte elektromotor.
Om een overbelasten / beschadigen van de regelaar te voorkomen, moet de continue belastbaarheid van de
regelaar minstens de helft van de maximale motor-blokkeerstroom bedragen.
Bijzondere voorzichtigheid is er bij zogenaamde tuning-motoren geboden, die vanwege hun geringe aantal
windingen bij het blokkeren een veelvoud van hun nominale stroom opnemen en daardoor de regelaar kunnen
verwoesten.

Elektronische ontstekingen

Ook ontstekingen van verbrandingsmotoren veroorzaken storingen, die de functie van de radiobesturing negatief
kunnen beïnvloeden.
Elektrische ontstekingen moeten daar om altijd uit een apart e accu worden gevoed.
Gebruikt u alleen ontstoorde bougies, bougiedoppen en afgeschermde bougiekabels.
Bouw alle onderdelen van de ontstekingsinstallatie zo ver mogelijk verwijderd van de radiobesturing in.

Statische lading

De functie van een zender wordt door de bij blikseminslag ontstane magnetische golven gestoord, ook wanneer
het onweer nog kilometers ver weg is. Daarom…

…bij naderend onweer direct stoppen met vliegen! Door statische lading via de antenne kan levensgevaar
ontstaan!

Let op

• Om aan de FCC-eisen w.b. d e HF-afstraling van mobiele zendapparatuur te voldoen, moet bij het gebruik van
de apparatuur een afstand tussen de antenne van de installatie en personen van minimaal 20 cm of meer
aanwezig zijn. Een gebruik op een kleinere afstand wordt daarom niet aanbevolen.

• Om storende invloeden van de elektrische eigenschappen en de afstraalkarakteristiek te vermijden, moet u er
op letten dat er zich geen andere zender op een afstand van minder dan 20 cm bevindt.

• Het gebruik van de radiobesturing vereist aan de zenderkant een correcte programmering v an de
landeninstelling. Dit is nodig om aan diverse richtlijnen, FCC, ETSI, CE te voldoen. Let hierbij op de
handleidingen bij de zender en ontvanger.

• Voer vóór iedere vlucht een complete functie- en reikwijdtetest uit, om fouten in het systeem of de
programmering van het model te voorkomen.

• Programmeer nooit de zender of de ontvanger tijdens het gebruik van het model.
Onderhoudsaanwijzingen

Reinig de behuizing, telescoopantenne etc. nooit met schoonmaakmiddelen, benzine, water e.d., maar uitsluitend
met een droge, zachte doek.

Componenten en accessoires

De firma GRAUPNER GmbH & Co. als fabrikant adviseert om alleen componenten en accessoires te gebruiken,
die door de firma GRAUPNER getest zijn op deugdelijkheid, functie en veiligheid en vrijgegeven zijn. De fa.

GRAUPNER neemt in dit geval de productverantw oor deli jkh e id over. De fa. GRAUPNER neemt geen
verantwoordelijkheid voor producten of accessoires van andere fabrikanten en kan ook niet van ieder
merkvreemd product beoordelen, of het zonder veiligheidsrisico kan worden toegepast.

6

Uitsluiting van aansprakelijkheid/schadevergoeding

Dit handboek dient uitsluitend informatieve doelen en kan zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De
firma Graupner neemt geen verantw oor deli jk heid of aanspra k elij khe id voor fouten resp. onnauwkeurigheden die
in het informatieve deel van dit handboek zouden kunnen optreden.
Zowel de toepassing van de montage-instructies en handleiding , als ook de voorwaarden en methoden voor de
installatie, gebruik en onderhoud van de radiobesturingscomponenten kun nen door de Fa. GRAUPNER niet
gecontroleerd worden. Daarom neemt de Fa. GRAUPNER geen enkele aansprakelijkheid op zich voor verliezen,
schades of kosten, die resulteren uit foutief gebruik of op welke manier dan ook daarmee samenhangen.
In zoverre dit wettelijk noodzakelijk is, is de verplichting van de Fa. GRAUPNER tot schadevergoeding, uit welke
rechtsgrond dan ook, beperkt tot de waarde van de direct schadeveroorzakende producten van de Fa.
GRAUPNER. Dit geldt niet, indien de Fa. GRAUPNER volgens dwingende wettelijke eisen wegens opzet of
nalatigheid onbeperkt verantwoordelijk kan worden gesteld.

Veiligheidsaanwijzingen en behandelvoorschriften voor Lithium-Ion (LiIo) en Lithium­Polymeer (LiPo)-accu’s

Zoals bij alle technisch hoogwaardige producten is het absoluut noodzak eli jk om de onder s taande
veiligheidsvoorschriften en aanwijzingen op te volgen, om een lang, storing svrij en veilig plezier van uw Lithium­Ion- en Lithium-Polymeer-accu’s te hebben.
Deze handleiding moet goed bewaard worden en bij een eventuele verkoop aan de volgende eigenaar worden
overhandigd.

Algemene aanwijzingen

• LiIo-/LiPo-accu’s hebben een bijzondere behandeling nodig. Dit geldt zowel voor het laden en ontladen als

ook voor de opslag en het verdere gebruik. Hierbij moet u letten op de volgende specificaties:

• Een foutieve behandeling kan tot explosies, brand, rookontwikkeling en vergiftigingsgevaar leiden. Tevens

leidt een niet opvolgen van de handleiding en de waarschuwingen tot vermindering van de prestaties van de
accu en andere defecten.

• De capaciteit van de accu wordt met iedere lading/ontlading kleiner. Ook bij de opslag bij te hoge of te lage

temperaturen kan dit een geleidelijke vermin deri ng van de ca paci teit ten gevolge hebben. In de modelbouw
bereiken de accu’s vanwege de hoge ontlaadstromen en de inductiestromen van de motor, ook bij het
opvolgen van de laad- en ontlaadvoorschriften na 50 cycli nog ongeveer 50-80% van de capaciteit van een
nieuwe accu.

• Accupacks mogen alleen bij wijze van uitzondering in serie of parallel geschakeld worden, omdat de

cellencapaciteiten en de laadtoestand te verschillend kunnen zijn. Door ons geleverde accupacks zijn daarom
geselecteerd.

Bijzondere aanwijzingen voor het laden van Graupner LiIo-/LiPo-accu’s

• Omdat de firma Graupner GmbH & Co. KG de juiste lading en ontlading van de cellen niet kan controler en,

wordt iedere garantie bij een foutieve lading of ontlading afgewezen.

• Laad de accu’s nooit zonder toezicht op!

• Voor de lading van LiIo-/LiPo-accu’s mogen alleen de toegestane laadapparaten met de bijbehorend e

laadkabels worden gebruikt. Iedere ingreep aan de lader resp. de laadkabel kan tot verregaande schade
leiden.

• De max. laadcapaciteit moet begrensd worden op het 1,05-voudige van de accucapaciteit.

Voorbeeld: 700 mAh accu = 735 mAh max. laadcapaciteit.

• Gebruik voor de lading en ontlading van LiIo-/LiPo-accu’s alleen de bij de set aanwezige stekkerlader resp.

speciaal daarvoor bestemde laad-/ontlaadapparaten van Graupner, zie bladzijde 17 of onder
www.graupner.de

• Zorg er voor dat het aantal cellen, resp. de laad-eindspanning en de ontlaad-eindspanning juist zijn ingest eld.

Let op de gebruiksaanwijzing van uw laad-/ontlaadapparatuur.

Verder aanwijzingen bij het gebruik

• De te laden accu moet zich tijdens het laadproces op een onbrandbare, hittebe sten dige en niet-geleidende

ondergrond bevinden! Ook moeten brandbare of licht ontvlambare voorwerpen uit de buurt van de accu’s
worden gehouden. Accu’s mogen alleen onder toezicht worden opgeladen.

• In principe mogen in serie geschakelde LiIo-/LiPo-accu’s in een pack alleen tegelijkertijd worden opgeladen,

als de spanning van de verschillende cellen niet meer dan 0,05V van elkaar afwijkt. De bij de set horende LiIo­accu met het best.-nr. 33000.1 (wijzigingen voorbehouden) is voorzien van een speciale
veiligheidsschakeling, zodat het “balanceren” van spanningsverschillen tussen de individuele cellen via de
gebruikelijke balancer-stekker vervalt.

7

• Onder deze voorwaarden kunnen Graupner LiIo-/LiPo-accu’s met max. 2C (de waarde van 1C komt overeen

met de capaciteit van de cel) laadstroom worden geladen. Vanaf een spanning van max. 4,2V per cel moet
met een constante spanning van 4,2V per cel verder geladen worden, tot de laadstroom onder de 0,1 … 0,2A
komt.

• Een spanning van meer dan 4,20 V per cel moet in ieder geval worden vermeden, omdat de cel anders

permanent wordt beschadigd en in brand kan vliegen. Om een overladen van individuele cellen in een pack te
voorkomen, moet voor een langere levensduur de afschakelspanning tussen 4,1V … 4,15V per cel worden
ingesteld.

• Laad u nooit de accucellen met een verkeerde polariteit. Wanneer de accu’s foutief gepoold worden geladen,

ontstaan er abnormale chemische reacties en wordt de accu onbruikbaar. Breuken, rook en vlammen kunnen
daardoor ontstaan.

• Het toegestane temperatuurbereik bij het lad en en opsla an v an LiIo-/LiPo-accu’s bedraagt 0 … +50 °C.

• Opslag: LiIo-/ LiPo-cellen moeten bij een ingeladen capaciteit van 10 … 20% bewaard worden. Daalt de

spanning van de cellen onder de 3V, dan moeten deze in ieder geval worden bij gel aden naar 10 … 20% van
de volle capaciteit, anders wordt de accu door verdergaande diepe ontlading tijdens het bewaren in ontladen
toestand onbruikbaar.

Bijzondere aanwijzingen bij de ontlading van Graupner LiIo-/LiPo-accu’s

• Een continu-belasting van 1C vormt voor Graupner LiIo-/LiPo-accu’s geen groot probleem. Bij grotere stromen

moet u letten op de specificaties in de catalogus. Let wel op de max. belasting van het stekkersysteem, zie
max. ontlaadstroom op de accu.

• Een ontlading onder de 2,5V per cel beschadigt de cellen permanent en moet daarom absoluut vermeden

worden. De zender MC-32 HoTT schakelt zichzelf bij het bereiken van de ondergrens van 3,3 V uit. Vermijd in
ieder geval kortsluitingen. Permane nt e kort slu itin g lei dt tot v erwoesting van de accu, hoge temperaturen en
eventueel brand.

• De accutemperatuur bij het ontladen mag in geen geval boven de +70 °C komen. In dit geval moet er voor

een betere koeling of een geringere ontlading worden gezorgd. De temperatuur kan gemakkelijk met een
infrarood-thermometer best.-nr. 1963 worden gecontroleerd. De accu mag nooit via de laadaansluiting van de
zender worden ontladen. Deze bus is daarvoor niet geschikt.

Verdere aanwijzingen bij het gebruik

• Sluit de accu’s nooit kort. Een kortsluiting veroorzaakt een heel hoge stroom, die de cellen opwarmt. Dit leidt

tot het verlies van elektrolyt, gassen of zelfs explosies. Hou de Graupner LiIo/-LiPo-accu’s uit de buurt van
geleidende oppervlakten, die een kortsluiting kunnen veroorzaken.

• Omgang met de aansluitpunten:
De aansluitpunten zijn niet zo stevig als bij andere accu’s. Dit geldt vooral voor de pluspool. De aansluitingen

kunnen makkelijk afbreken. Vanwege de warmteoverdracht mogen de aansluitlippen niet direct worden
gesoldeerd.

• Verbinding van de cellen:
Direct solderen aan de accucellen is niet toeges taa n. Direct solderen kan componenten van de accu’s zoals

separator of isolator door de hitte beschadigen.

Accu-aansluitingen kunnen alleen door industrieel puntlassen worden gemaakt. Bij een ontbrekende of

losgetrokken kabel moet een professionele reparatie door de fabrikant of de importeur plaatsvinden.

• Vervangen van individuele accucellen:
Het vervangen van accucellen mag alleen door de fabrikant of importeur worden gedaan, en nooit door de

gebruiker zelf.

• Defecte cellen niet meer gebruiken:
Beschadigde cellen mogen in geen geval weer worden gebruikt.

• Kenmerken van beschadigde cellen zijn o.a. een beschadigde behuizing, vervorming van de accucellen, de

geur van elektrolyt of uitlopend elektrolyt. In deze gevallen is een verder gebruik van de accu’s niet meer
toegestaan.

• Beschadigde of onbruikbare cellen zijn Klein Chemisch Afval en moeten op de juiste manier worden

afgedankt.

Algemene waarschuwingen

• De accu’s mogen niet in het vuur of in hete as terecht komen.

• Ook mogen de cellen niet in vloeistoffen zoals water, zeewater of dranken worden ondergedompeld. Ieder

contact met vloeistoffen moet w orden ver mede n.

• Losse cellen en accu’s zijn geen speelgoed en mogen daarom niet in de handen van kinderen terechtkomen.

Accu’s/cellen buiten bereik van kinderen bewaren.

• Accu’s mogen niet in de buurt van baby’s of kleine kinderen komen. Zou een accu wor den inge sli kt, dan dire ct

een arts waarschuwen.

8

• Accu’s mogen niet in de magnetron komen of onder druk raken. Rook en vuur en nog meer kunnen het gevolg

zijn.

• Haal nooit een LiPo-accu uit elkaar. Het openen van een LiPo-accu kan interne kortsluitingen veroorz ak en.

Gasontwikkeling, brand en explosies of andere problemen kunnen het gevolg zijn.

• De in de LiPo-accu’s aanwezige elektrolyten en elektrolytdampen zijn schadelijk voor de gezondheid. Vermijd

in ieder geval direct contact met deze vloeistof. Bij contact van elektrolyt met de huid, ogen of andere
lichaamsdelen moet u deze direct uit- en afspoelen met voldoende schoon water, daarna een arts
consulteren.

• In het apparaat ingebouwde accu’s altijd uit het apparaat nemen, wanneer dit apparaat niet gebruikt wordt.

Apparaten na het gebruik altijd uitzetten om diepe ontladingen te vermijden. Accu’s altijd op tijd opladen.
Accu’s op een onbrandbare, hittebestendige en niet-geleidende ondergrond bewaren! Diep ont la den LiPo­accu’s zijn defect en mogen niet meer worden gebruikt!

Aanwijzing bij de radiobesturingset MC-32 HoTT

Best.-nr. 32032
De radiobesturingset is standaard voorzien van een LiIo-zenderaccu (wijzigingen voorbehouden). Wanneer de

spanning onder de fabrieksmatig ingestelde waarde van 3,60 V komt verschijnt er een waarschuwing op het
display.

Verwijderen van verbruikte batterijen en accu’s:

Elke consument is wettelijk verplicht om alle verbruikte batterijen resp. accu’s weer in te leveren. Een verwijdering
via het huisvuil is verboden. Oude batterijen en accu’s kunnen gratis bij depots van de gemeente, bij onze
handelaren en overal, waar batterijen en accu’s worden verkocht weer ingeleverd worden. U kunt de door ons
geleverde accu’s na gebruik, maar wel voldoende gefrankeerd weer terugsturen naar het volgende adres:
Graupner GmbH & Co. KG
Service: gebruikte accu’s
Henriettenstr. 94 – 96
D-73230 Kirchheim unter Teck
Het verantwoord verwijderen van accu’s is een bijdrage aan de bescherming van het milieu!

Voorzichtig:
Beschadigde accu’s moeten soms speciaal worden ingepakt bij verzending, omdat ze soms heel giftig
zijn!!!!

9

MC-32 HoTT radiobesturingstechnologie van de nieuwste generatie

De technologische ontwikkeling in de hele modelbouw vormt een voortdurende uitdaging voor de
ontwikkelingsingenieurs. Zo was de invoering van de nieuwe radiotechnologie in de 2,4-GHz-band één van de
nieuwe mijlpalen.
Het door de firma Graupner ontwikkelde HoTT-systeem (Hopping Telemetry Transmission) is de synthese van
knowhow, engineering en wereldwijde tests door professionele piloten.
Het Graupner-SJ HoTT protocol maakt het theoretisch mogelijk om met meer dan 200 modellen tegelijkertijd te
gebruiken. Vanwege het toegestane radiotechnische gebruik van de 2,4-GHz-ISM-band zal dit aantal in de
praktijk echter aanzienlijk geringer zijn. In de regel zal het aantal modellen dat tegelijkertijd gebruikt kan worden
toch groter zijn dan bij de conventionele 35-/40-MHz-frequenties. De limiterende factor vormt echter –zoa ls dat
altijd al het geval was- de afmetingen van de ter beschikking staande (lucht-)ruimte. Het feit dat er geen
afspraken over de frequenties meer nodig zijn is echter bij een onoverzichtelijk terrein, zoals dat bv. bij
hellingvliegen nogal eens voorkomt, een enorme veiligheidswinst.
De bidirectionale communicatie tussen zender en ontvanger via een in de ontvanger geïntegreerd
terugkoppelingskanaal maakt het mogelijk om de HoTT-ontvanger eenvoudig te programmeren en gegevens in te
zien. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld ontvangeruitgangen worden verwisseld of stuurfuncties over meerdere
servo’s worden verdeeld (Channel Mapping). Uitslagen van de servo’s en draairichtingen van de servo’s kunnen
ook via de ontvanger op elkaar worden afgestemd. Tevens zijn via als optie verkrijgbare modulen telemetrie­gegevens zoals VARIO- en GPS-data op afroep beschikbaar.
Gebaseerd op de al in 1997 geïntroduceerde Graupner/JR-computer-radiobesturingset MC-24 werd de
radiobesturingset MC-32 HoTT speciaal voor de gevorderde RC-piloot ontwikkeld. Alle gangbare modeltypen
kunnen probleemloos met de MC-32 HoTT worden gebruikt, of dit nu vliegtuig-, helikopter-, scheeps- of
automodellen zijn.
Met name bij vliegtuig- en helikoptermodellen zijn er vaak gecompliceerde mixerfuncties voor de roerkleppen
resp. de tuimelschijffuncties nodig. Dankzij de moderne computertechnologie kunnen de verschillende
mogelijkheden via drukgevoelige toetsen (CAP touch) geactiveerd worden. Kies alleen in het programma van de
MC-32 HoTT het desbetreffende modeltype uit, en de software stelt alle benodigde mixer - en koppelfuncties
automatisch ter beschikking. In de zender zijn daarom geen aparte modulen voor de realisatie van complexe
mixerfuncties meer nodig, en in het model vervallen alle mechanische mixerconstructies. Zo is de MC-32 HoTT
bv. als zender van alle hard- en software voorzien om de bekende NAUTIC-modulen aan te kunnen sturen.
Nieuw is de geïmplementeerde “Kanaal sequencer”, waarmee servobewegingen voor maximaal drie servo’s
automatisch kunnen plaatsvinden enz.
De MC-32 HoTT biedt een maximum aan veiligheid en betrouwbaarheid, zonder concessies aan een hoog
bedieningscomfort te moeten doen.
modelgeheugenplaats kunnen ook nog vliegf ase n-specifieke instellingen worden vastgelegd, die het u mogelijk
maken om bijvoorbeeld verschillende parameters voor verschillende vliegtaken via een “druk op de knop” op te
roepen. Op de in de set aanwezige SD-kaart kunnen nog meer modelgeheugens worden opgeslagen . Ook
kunnen telemetrie vastgelegd worden om deze bv. op een PC te kunnen inzien.
De software is duidelijk gestructureerd. Qua functie samenhangende opties zijn inhoudelijk overzichtelijk en
eenvoudig georganiseerd.
De MC-32 HoTT is voorzien van twee grafische displays: het onderste display maakt een overzichtelijke en
eenvoudige bediening van de software mogelijk. Met name de grafische weergave van mixerfuncties is bijzonder
gemakkelijk. Op het bovenste display kunnen de telemetrie-gegevens worden opgeroepen.
Functioneel samenhangende optie s zijn overz icht eli jk en ee nv oudig georganiseerd. De beginner raakt door de
duidelijke en overzichtelijke programmastructuur snel vertrouwd met de verschillende functies en leert zo heel
snel om alle opties, die voor zijn radiobestuurde model nodig zijn, te ben utten.
In dit handboek wordt ieder menu uitvoerig beschreven. Tips, veel aanwijzingen en programmeervoorbeelden
vullen de beschrijvingen aan, net als de uitleg van modelbouw-specifiek jargon zoals stuurelement of Dual Rate,
Butterfly enz.
Let op de veiligheidsaanwijzingen en technische voorschriften. Lee s de handl eid ing aand ac htig door en test all e
functies vóór gebruik door de servo’s aan de ontvanger aan te sluiten, die u bij de set aantreft. Let daarbij wel op
de aanwijzingen op bladzijde 72. Zo leert u in een korte tijd de belangrijkste bedieningsstappen en functies van de
MC-32 HoTT kennen.
Ga op een verantwoorde wijze met uw radiobestuurde model om, zodat u uzelf en anderen niet in gevaar brengt.
Het Graupner-team wenst u veel plezier en succes toe met uw MC-32 HoTT-radiobesturing van de nieuwste
generatie.

Kirchheim-Teck, februari 2012

80 modelgeheugenplaat sen bied t de MC-32 HoTT. In iedere

10

Computersysteem MC-32 HoTT
32-kanaals radiobesturing met 2,4 GHz Graupner|SJ-HoTT-technologie (Hopping Telemetry
Transmission)

Hoge betrouwbaarheid van de Graupner-SJ HoTT-technologie door bidirectionale communicatie tussen
zender en ontvanger met geïntegreerde tel e metr ie, vrij programmeerbare gesproken aanwijzingen via de
uitgang voor koptelefoon en ultrasnelle reactietijden.
Programmering door vereenvoudigde programmeertechniek met touch-toetsen.
Contrastrijk, 8-regelig blauw verlicht grafisch display voor de perfecte weergave van alle
instelparameters. Naar keuze kan een blauwe achtergrondverlichting worden ingeschakeld. Onafhankelijk
tweede display voor de weergave van telemetrie-gegevens. Opslag van de telemetrie-data op een micro­SD-geheugenkaart. Met 12-Bit/4096 staps-kanaalsignaal voor extreem gevoelig stuurgedrag.
USB-aansluiting voor het uitlezen en opslaan van modelgeheugens en Firmware-updates.

• Geïntegreerd Graupner/SJ HoTT radiobesturingssysteem

• Maximale storings-ongevoeligheid door optimale frequentiehopping over max. 75 kanalen en brede

kanaalspreiding

• Intelligente dataoverdracht met correcti efunctie

• Meer dan 200 systemen kunnen gelijktijdig worden gebruikt

• In de HoTT-versie bidirectionale communicatie tussen zender en ontvanger met snelste overdrachtstijden van

10ms voor extreme reacties

• 5 verschillende talen (Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans) via software-update mogelijk. Beschikbaarheid

zie Download-gedeelte op de website.

• 80 modelgeheugens met opslag van alle modelspecifieke programma- en instelparameters

• Zeven schakelaars ( twee 3-weg-schakelaars, drie 2-weg-schakelaars en twee toets-schakelaars) en drie

digitale knoppen zijn al ingebouwd en naar eigen inzicht te gebruiken

• Functie-encoder met twee aanrakingsgevoelige vier-weg-toetsen (“CAP Touch”) voor een eenvoudi ge

programmering en exacte instelling

• Key-Lock functie tegen abusievelijk bedienen

Hoorbare berichten en eventueel MP3-bestanden via hoofdtelefoon of luidspreker

•

Eenvoudig en extreem snel re-binden ook bij maximale afsta nd

•

Reikwijdte: test- en waarschuwingsfunctie

•

Waarschuwing bij te lage spanning

•

Extreem brede ontvangerspanning van 3,6 V tot 8,4 v mogelijk (werkt tot 2,5 V)

•

11

• Fail-Safe, vrije kanaaltoewijzing (Channel Mapping), mixerfuncties en alle servo-instellingen eenvoudig

programmeerbaar
Binden van groot aantal ontvangers om het aantal kanalen te vergroten (max. 32 kanalen)

•

• Tot max. 4 servo’s kunnen in de SAME-modus als blok met een servo-cyclustijd van 10 ms tegelij kertijd worden

aangestuurd (alleen digitale servo’s!)

• Dankzij de verkorte cyclustijd van 10 ms is de reactietijd extreem kort

• Weergave van de telemetrie-gegevens in Realtime. Tevens kunnen de telemetrie-gegevens ook vanaf de

SMART-BOX worden uitgelezen.

Extra kenmerken van de MC-32 HoTT

• Supersnelle reactietijd door het gebruik van de snelle hoofdprocessor voor de overdracht van data

• Micro-SD kaart voor het opslaan van telemetrie-data en andere functies

• Via de USB-poort en de micro-SD kaart kan de zender geüpdatet worden

• De meegeleverde LiIo-accu (wijzigingen voorbehouden) heeft een capaciteit van 6000 mAh. Daardoor worden

extreme vliegtijden bereikt en het aantal ladingen verkleind.

• Via de software omschakelbare modulatie: schakel via een druk op de knop om van bv. “EXT.PPM” (bv.

Weatronic) naar HoTT.

• Tuimelschijfbegrenzing: Deze functie begrenst de hoek van de tuimelschijf en voorkomt bij het 3D-vliegen dat bij

een volledige uitslag van nick en rol de tuimelschijf vastloopt.

• Ringbegrenzer: werkt net als de tuimelschijfbegrenzing voor het aansturen van max. drie Voith-Schneider-

aandrijvingen in scheepsmodellen

• Kanaal-sequencer voor het automatiseren van servo-bewegingen van max. drie servo’s, bv. voor het

automatisch uitdraaien van landingsgestellen of inklapbare aandrijv inge n

• Multikanaal-functie voor het gebruik van NAUTIC-modulen uit het Graupner-programma

• Digitale trimming met quasi “analoge” draaiwieltjes, per vliegfase effectief

• Auto-trim-functie. De actuele stuurknuppelposities worden bij het trimmen van vliegtuig- of helikoptermodel len

door een druk op de knop in het trimgeheugen vastgelegd. (Model “uitbalanceren”, schakelaar bedienen en
knuppels loslaten. De correctie vindt bij het terugnemen van de stuurknuppels ‘soepel’ plaats.)

• K1-omschakeling rem/E-motor: Door de uitbreiding van de vliegfase-programmering is deze omschakeling heel

eenvoudig geworden. De piloot beslist bij welke stuurknuppel-positie (vooraan/achteraan) de motor uitschakelt
resp. de remkleppen ingetrokken wor den.

• Maximaal 16 stuurfuncties

• Vereenvoudigde toewijzing van bedieningselementen zoals stuurknuppels, externe schakelaars, proportionele

stuurelementen en trimhevels als stuur fun cti es

• Het 32-Bit systeem kan door de gebruiker zelf via het Flash-geheugen geüpdatet worden

• Blauw verlicht MULTI-DATA grafisch display met duidelijk verbeterde leesbaarheid bij ongunstige lichtval

• COMFORT-MODE-SELECTOR voor het eenvoudig omschakelen tussen de stuurmodi 1 … 4 (bv. gas links/gas

rechts)

• Twee mixers, vrij programmeerbaar voor vliegtuigmodel en helikopter met telkens vrij te kiezen in- en

uitgangsfuncties, daarvan vier curv enm ixers met nieuwe 8-punts-curven, eenvoudig aan te maken en te
wijzigen curvenwaarden van max. acht punten voor gas, pitch, hekrotor of andere lineaire uitslagen. De
processor van de CPU berekent een ideale MPC (Multi-Point-Curve) mixercurve

• Verschuiven van de curvenmixer-punten is via de CAP-Touch-toetsen voor de beide assen mogelijk

• Acht vliegfasen-programma’s kunnen voor elk model individueel worden aangepast en van namen worden

voorzien, de omschakeltijd is individueel programmeerbaar.

• SUPER-SERVO-menu met een perfect overzicht van alle servo-instelgegevens en eenvou d ige

parametercorrectie op vier “niveaus”: draairichting, middenpositie, voor beide kanten de uitslag en voor beide
kanten de uitslagbegrenzing voor 16 servo’s met in totaal 96 instelmogelijkheden

• SUPER-DUAL-RATE, EXPO- en EXPO/DUAL-RATE-menu met 36 mogelijke instelvarianten, voor drie

servofuncties en zes vliegfasen

• Op de praktijk afgestemde Multi-Functie-menu’s voor vliegtuig- en helimodellen. De invoer van het aantal

rolroer- en welfkleppenservo’s programmeert automatisch alle benodigde mixerfuncties in het Multifunctie­vleugelmenu. Differential-rolroer-mixer, Butterfly-mixer, Dual-Flap-mixer, Automatic-Gyro-Set-functie en nog
meer speciale functies

• Heli-tuimelschijfmixers voor 1-, 2-, 3-, of 4-punts aansturing

• Instelbare cyclustijd 10ms of 20ms/30ms afhankelijk van ontvanger en bedrijf soort

• Comfortabel klokken-menu met acht stopwatch-systemen, Alarmtimer, Countdown-timer, rondenteller enz.

Twee tijd- en een ronden-/tijdwaarde gelijktijdig en duidelijk zichtbaar.

• Stopwatch met geschiedenis: extra bij de rondenteller is er een “Tijd 1”, die de inschakeltijden meet en een “Tijd

2” die AAN- en UIT-schakeltijden apart bijhoudt.

• Via Channel-Mapping” in de ontvanger kunnen de stuurfunct ies naar eig en w ille keur wor de n opgedee ld

• In de ontvanger geïntegreerde instelling van de uitslag- en draairi cht ing om bijv oor beeld gemappte servo’s op

elkaar te kunnen afstemmen

• In de ontvanger programmeerbare Fail-Safe-functie “houden”, “uit” of “naar ingestelde positie gaan” voor elk

servokanaal apart in te stellen

12

• In de zender geïntegreerde schacht voor FAT- resp. FAT32-geformatteerde SD- en SDHC-opslagkaarten voor

het opslaan van log-bestan de n en modelprogrammeringen

Modelprogramma’s

• Timer zenderbedrijftijd

• Schakelaartoewijzing van de vliegfasen-schakelaars: zes schakelaars, waarvan twee met prioriteitsfunctie. De

aanduiding van elke schakelaarcombinatie kan vrij worden gekozen. Daardoor is het aantal vliegfasen niet
afhankelijk van het aantal vliegfasen-schakelaars.

• Staarttype normaal, V-staart, Delta/staartloos en 2 Ho Sv 3+8 (daardoor beschikt u direct over twee met elkaar

verbonden hoogteroerservo’s zonder een vrije mixer/kruismixer nodig te hebben)

• Aantal kleppen 4 RO/4 WK: volledige ondersteuning van 8 vleugelservo’s, ook zonder vrije mixers te hoven

gebruiken

• Afschakelbare vliegfasen-omschakelvertraging: voor individuele kanalen kan per vliegfase de vertragingstijd

uitgeschakeld worden (bv. voor motor-uit bij electromo dell en of Heading-Lock activeren/deactiveren voor heli’s).
Tien extra, door de gebruiker opgestelde fasennamen: naast de al aangemaakte vliegfasennamen kunnen door
de gebruiker maximaal tien eigen gekozen namen vrij worden toegepast.

• Uitgebreid menu voor de stuurelementen: mogelijkheid om het K1-stuurelement + de trimming aan de

ingangskant te verstellen, en deze als stuurelement toe te wijzen. Aan een ingang kunnen twee schakelaars
voor een echte 3-weg-functie toegewezen worden.

• Vleugelmixers: nieuw geconcipieerd Multi-kleppen-menu voor eenvoudige, vliegfasen-specifieke instellingen

van maximaal acht vleugelservo’s op een overzichtelijke manier zonder gebruik van vrije mixers.

• Onderpunt “Info” in het menu basisinstelling model: hier kan voor elk model extr a informati e door de gebru ike r

worden ingevoerd. Deze extra informatie verschijnt dan bij de nieuw aangemaakte modelselectie

• “Logische schakelaars”: deze functie maakt het mogelijk om twee schakelaars als “en” of “of” logisch te

verbinden. Het resultaat kan als virtuele schakelaar worden gebruikt. Voorbeeld van toepassing: bepaalde
functies moeten alleen afhankelijk van andere functies geactiveerd kunnen worden (bv. wielrem alleen te
activeren wanneer het landingsgestel uitgedraaid is). Meerdere functies, die normaliter onafhankelijk van elkaar
geschakeld worden, kunnen eventueel door een “nood-schakelaar” in de basispositie worden gebracht. De
programma-automaat kan door meerdere schakelaars worden geactiveerd, die gelijktijdig ook het programma
selecteren.

• Uitgebreid instelbereik servo-midden vergroot naar ±125%

• Aantal vliegfasen: (vleugelmodellen: 8, heli: 7 + AR)

• Waarschuwingsdrempel “gas te hoog” in het helimenu instelbaar, programmeerbare inschakelwaarschuwing

• Kadertijd kan alleen door indrukken van de centrale ESC-toets met ingedrukte keuzetoetsen ◄► of ▲▼, in

zoverre de klokschakelaar in de UIT-positie staat, gestopt en daardoor ook gewist worden.

• Fasentrimming bij vleugelmodellen voor alle assen mogelijk

• Hotkey voor servoaanduiding: een aantippen van de toetsen ◄ en ► van de linker CAP-toets

(aanrakingsgevoelige toets) leidt vanuit bijna alle menu’s direct naar de servoaanduiding.

• Omwisselen van de servo-bezetting aan de ontvangeruitgang

• CAP-TOUCH-bedieningsvelden met Key-Lock-functie tegen onbedoelde bediening

• CAP-TOUCH display wissel van het hoofdmenu naar het telemetriemenu met ESC

• Talrijke telemetrie-, programmeer- en waardenfuncties direct op het zenderdisplay

• Grafische weergave van het modeltype (vleugelmodel/helikopter) als modeltype-icoon

• Aansluitbussen als ingebouwd voor PC-USB-interface, hoofdtelefoon, SMART-BOX, externe HF-module, DSC-

systeem, voorbereid voor leraar-leerling-gebruik

• Leraar/leerling-systeem met of zonder kabel met overgave van alle functies, alle instellingen worden in de

leraarzender gedaan.

• Nog meer functies als software-update gepland.

13

Computersysteem MC-32 HoTT

Frequentieband

2,4 … 2,4835 GHz

Modulatie

FHSS

Landeninstelling

EURO of FRANCE, zie pag. 265

Stuurfuncties

16 functies, waarvan 4 trimbaar

Temperatuurbereik

-10 … +55ºC

Antenne

omklapbaar

Bedrijfsspanning

3,2 … 4,8 V

Stroomverbruik

ca. 500 mA

Reikwijdte

tot ca. 4000 m

Afmetingen

ca. 252 x 252 x 60 mm

Gewicht

ca. 1685 g met zenderaccu

Bedrijfsspanning

3,6 … 8,4 V*

Stroomverbruik

ca. 140 mA

Frequentieband

2,4 … 2,4835 GHz

Modulatie

FHSS

Antenne

2 x 2 Diversity-antennes, ca. 145 mm lang,

32-kanaals radiobesturing met 2,4 GHz Graupner|SJ-HoTT-technologie (Hopping Telemetry

Transmission)

De set Best.-nr. 33032 bevat:

• Microcomputer-zender MC-32 HoTT met ingebouwde LiIo 1s6p/6000 mAh/3,7 V TX-zenderaccu (wijzigingen

voorbehouden)

• Stekker-laadapparaat (4,2 V, 500 mA)

• Bidirectionale Graupner|SJ-ontvanger GR-32 Dual HoTT (Best.-nr. 33516) voor de aansluiting van maximaal

16 servo’s

• USB-adapter/aansluiting (Best.-nr. 7168.6) incl. passende USB-kabel voor de aansluiting aan een PC en

adapterkabel voor ontvanger-updates

• Micro-SD-kaart (2 GB) met adapter voor cardreader

• Stevige aluminium koffer met schuimrubber vulling (Best.-nr. 3080)

Toebehoren

Best.-Nr. omschrijving

71.26 zenderriem Graupner|SJ HoTT

72.40 zender-kruisriem Deluxe
Leraar-/leerling-kabel voor MC-32 HoTT zie bladzijde 217
Onderdelen

Best.-Nr. omschrijving

3080 aluminium zenderkoffer HoTT 400x300x150 mm

33000.1 zenderaccu plat LiIo 1s6p/6000 3,7V TX

33002.1 micro-SD-kaart 2 GB voor HoTT-zender

33032.2 zender ophangbeugels voor MC-32

33032.3 handsteunen voor MC-32 (2 stuks)
33801 zenderantenne HoTT

Technische gegevens zender MC-32 HoTT

Ontvanger GR-32 Dual HoTT

Met de Graupner|SJ HoTT 2,4 GHz-technologie beschikt de Dual-ontvanger over een nieuw Hopping Telemetry
Transmission hoogfrequentie-deel met de modernste componente n en de moderns t e software. De Dual­ontvanger heeft twee complete ontvanger-eenheden en Hardware-antenne-diversity. Voor de ontvangst wordt
daarom altijd naar het betere antennesignaal geschakeld en voor het zenden altijd de antenne gebruikt, die als
laatste voor de ontvangst is benut. Daardoor wordt gegarandeerd dat de gegevens via het terugkoppelingskanaal
altijd via de beste antenne worden verzonden. Zonder extra sensoren worden de parameters ontvangerspanning,

-temperatuur en signaalsterkte weergegeven.
De ontvanger heeft een aansluiting voor telemetrie-sensoren en één voor sommensignaal in- of uitgang.
De ontvanger heeft zes accu-ingangen, zodat ook de voeding voor sterkere servo’s is gewaarborgd.

Technische gegevens ontvanger GR-32 Dual HoTT
Best.-nr. 33516

14

daarvan ca. 115 mm gekapseld en ca. 30 mm
actief

Aan te sluiten servo’s

16

Aan te sluiten sensoren

max. 4

Temperatuurbereik

ca. -10º … +55 ºC

Reikwijdte

tot ca. 5000 m

Afmetingen

ca. 63 x 30 x 14 mm

Antennelengte

4 x draad 145 (antenne 30) mm

Gewicht

ca. 24 g

*De opgave voor de toegestane bedrijfsspanning geldt alleen voor de ontvanger! Let er in dit verband op dat de
ingangsspanning van de ontvanger ongeregeld aan de servo-aansluitingen wordt doorgegeven, terwijl de toegestane spanning
voor de meeste servo’s, toerenregelaars, gyro’s enz. maar 4,8 tot 6 Volt bedraagt!

Meer toebehoren zie aanhangsel of op Internet onder www.graupner.de . Vraag ook bij uw detailhandelaar, deze
helpt u graag verder.

15

Algemene gebruiksaanwijzingen

Accu moet
geladen worden

Openen van de zenderbehuizing

Vóór het openen van de zender deze uitschakelen (Power schakelaar op “OFF”). Schuif de beide schuiven van
de behuizings-achterklep tegen de pijlrichting in tot aan de aanslag. Daarna de zender iets schuin houden, zodat
de behuizings-achterkant iets openklapt en u deze kunt loshaken. Om de zender te sluiten eerst de bodemklep
weer aan de zender vasthaken, de klep dichtklappen en de beide schuiven weer naar buiten schuiven. Let er op
dat er geen kabels beklemd raken.

Aanwijzingen:

• Wijzig niets aan de zenderprinten, omdat daardoor de garantie vervalt en de zender wettelijk niet meer

gebruikt mag worden!

• Raak nooit de zenderprinten met een metalen voorwerp aan. Raak de contacten ook niet met de

vingers aan.

• Maak voordat u de zender opent de zenderaccu los, om kortsluitingen te voorkomen!

Stroomvoorziening van de zender

De zender MC-32 HoTT is standaard voorzien van een oplaadbare LiIo 1s6p/6000 3,7V TX (Best.-Nr. 33000.1)
met hoge capaciteit. (Wijzigingen voorbehouden.) De standaard ingebouwde accu is echter bij levering nog
niet opgeladen. De spanning van de zenderaccu kan tijdens het zenden op het LCD-display gecontroleerd
worden. Bij het onderschrijden van een in de regel “waarschuwingsdrempel accu” van het menu “Algem.
instellingen”, bladzijde 264, instelbare spanning klinkt een akoestisch waarschuwingssignaal en op het display
verschijnt de melding

Uiterlijk op dat moment moet u direct stoppen met zenden en de accu weer opladen!

Aanwijzing:
Let ook op de instelling van het juiste accutype in het menu “Algemene instellingen”, bladzijde 264! Standaard

moet “Lith.” ingesteld zijn.

Laden van de zenderaccu met stekkerlader

De oplaadbare LiIo-zenderaccu kan via de aan de – van voren gezien- linker kopse kant van de zender
aangebrachte laadaansluiti ng met de meegeleverde oplader (Best.-Nr. 32032.4) worden opgeladen.
Met de bij de set aanwezige stekkerlader (4,2V/500mA) bedraagt de laadtijd, afhankelijk van de staat van de
accu, maximaal ca. 15 uur. Gebruik in geen geval stekkerladers van andere fabrikante n of l aadap paraten, die
voor andere accutypen zijn bedoeld. Een te hoge uitgangsspanning en een eventuele foutieve polariteit van de
stekker, zie hieronder, kunnen gigantische schade veroorzaken. Wij adviseren om de lader eventueel van een
bijpassende sticker of opschrift te voorzien. Let ook op de veiligheidsaanwijzingen op de bladzijden 4 … 7.
De zender moet tijdens het hele laadproces op “OFF” (UIT) gezet zijn. Nooit de zender, zolang deze nog met het
laadapparaat verbonden is, aanzetten! Ook een heel korte onderbreking van het laadproces kan de laadspanning
dusdanig laten stijgen, dat de zender door overspanning direct beschadigd wordt. Let u daarom ook op een veilig
en goed contact van alle stekkerverbindingen.

16

Laden met automatische laadapparaten

Voor een sneller opladen van de 1-cellige LiIo-accu kun nen ook auto mat is che Gra upner laadapparaten worden
gebruikt, zie de tabel hieronder.

Voor het opladen van de zender is ook de laadkabel Best.-nr. 3022 en voor de ontvangeraccu de laadkabel Best.-nr. 3021
nodig. Meer laadapparaten en details vindt u in de Graupner hoofdcatalogus FS of op Internet onder

De laadbus is voorzien van een diode tegen foutieve poling. Originele Graupner automatische laadapparaten
herkennen desondanks de spanningstoestand van de accu. Let ook op de handleiding bij het laadapparaat.

Verbindt u eerst de bananenstekkers met het laadapparaat en steekt u daarna het andere einde van de
laadkabel in de laadbus van de zender. Verbind nooit de blanke uiteinden van een aangesloten laadkabel­aansluitstekker met elkaar! De toegestane laadstroom mag 1,5 A niet overschrijden, omdat anders de
diode en eventuele andere componenten beschadigd kunnen worden. Begrens eventueel de stroom op
het laadapparaat.

Polariteit van de MC-32 HoTT-laadbus
De laadkabels van andere fabrikanten, die zich op de markt bevinden, hebben vaak een andere polariteit.
Gebruik daarom alleen de originele Graupner-laadkabel met het Best.-nr. 3022.

Losnemen van de zenderaccu

Voor het uitnemen van de zenderaccu eerst het deksel van de accuschacht op de achterkant van de zender
ontzekeren en losmaken:

www.graupner.de.

De accu verwijderen en daarna de stekker losmaken door voorzichtig aan de stroomkabel te trekken.

Inleggen van de zenderaccu

De accu-aansluiting is door twee afgeschuinde kantjes tegen foutief polen beschermd, zie afbeelding. De vrije
bus van de accu-aansluitstekker wijst, zoals te zien op de afbeelding, naar onderen. De pluspool (rode draad)
bevindt zich in het midden en de minpool (bruine of zwarte draad) aan de kant van de antenne. Bevestig de
stekker voorzichtig, leg de accu in het vak en sluit het deksel van de zender.

polariteit zenderaccu-stekker

17

Accu-bedrijfstijd op het display links onderaan

Deze klok toont de cumulatieve bedrijfstijd van de zender sinds de laatste keer dat de accu werd opgeladen.
Deze klok wordt automatisch naar de waarde “0:00” teruggezet, zodra bij opnieuw aanzetten van de zender, bv.
na het opladen, merkbaar hoger is dan eerst.

Lithiumbatterij CR 2032

Op de print van de zender bevindt zich tegenover de zenderaccu een houder met een ver wisselbare
Lithiumbatterij van het type CR 2032:

Deze batterij dient als bescherming tegen het verlies van datum en kloktijd bij een stroomuitval van de zender,
bijvoorbeeld tijdens het wisselen van de accu.

Lengteverstelling van de stuurknuppels

Beide stuurknuppels kunnen traploos in de lengte worden versteld, om het sturen aan de gewoonte van de piloot
aan te kunnen passen.
Hou de onderste helft van de geribbelde greep vast en maak door te draaien het bovenste deel los:

Nu door omhoog- resp. naar beneden draaien de stuurknuppel verlengen of verkorten. Daarna de greep weer
bevestigen door het onderste en bovenste ged eelte tegen elkaar in te draaien.

18

Omzetten van de kruisknuppels
Neutralisering

Indien gewenst kan zowel de linker als de rechter stuurknuppel van neutraliserend naar niet-neutraliserend
worden omgebouwd. Open de zender zoals hierboven beschreven is.Voor het wisselen van de
standaardinstelling van de stuurknuppel lokaliseert u op de volgende afbeelding de hier wit omcirkelde schroef
van de linker knuppelaggregaat.

Aanwijzing:
De rechter knuppelaggregaat is in spiegelbeeld opgebouwd, zodat hier de bewuste schroef rechts onder het
midden zit.

Draai nu de schroef in totdat de desbetreffende stuurknuppel van aanslag tot aanslag vrij beweegbaar is resp.
draai de schroef uit, totdat de stuurknuppe l weer zelf-neutraliserend is.

Remveer en ratel

Met de buitenste van de beide schroeven (zie afbeelding hieronder) stelt u de remkracht en met de binnenste de
kracht van de ratel van de desbetreffende stuurknuppel:

Aanwijzing:
De rechter knuppelaggregaat is in spiegelbeeld opgebouwd, zodat hier de bewuste schroeven links boven te
vinden zijn.

Terugstelkracht van de stuurknuppel

De veerkracht van de stuurknuppels kan ingesteld worden op de gewoonten van de piloot. Het afstelsysteem
bevindt zich naast de neutralisatieveren, zie volgende afbeeldingen. Door het verdraaien van de desbetreffende
instelschroef met een (kruiskop)-schroevendraaier kan de gewenste veerkracht worden ingesteld.

• draaien naar rechts = harder terugstellen

• draaien naar links = soepeler terugstellen

Aanwijzing:
De rechter knuppelaggregaat is in spiegelbeeld opgebouwd, zodat hier de bewuste schroeven rechts van het
midden zitten.

19

Draagbeugels voor zenderriem

De MC-32 HoTT is standaard voorzien van stevige ophangbeugels voor de bevestiging van een draagriem. Om
de beugels uit te klappen drukt u deze eerst rondom het opschrift iets in en draait u ze dan 90° naar boven. In
deze posities zijn de beugels automatisch vergrendeld.
Wanneer u een draagriem met sleutelringen hebt bevestigd maakt u eerst de vergrendeling van de rechter beugel
door voorzichtig indrukken los, om deze dan weer te kunnen inklappen. Daarna op dezelfde manier de linker
beugel inklappen. Tenslotte de beide beugels TEGELIJKERTIJD in de uitsparing drukken.

De volgende omhangriemen zijn als toebehoren leverbaar:

Best.-Nr. omschrijving

71.26 zenderriem Graupner|SJ HoTT

72.40 zender-kruisriem Deluxe

Inbouwen schakelaars, schakel- en draaimodulen

In de zenderbehuizing zijn in totaal 20 openingen voor de montage van extra modulen aanwezig.

Maak voor de veiligheid eerst de zenderaccu los, om kortsluitingen te vermijden. Let er ook op dat u de
soldeerpunten op de print niet met metalen voorw erpe n aanraakt!

De ongebruikte openingen zijn standaard voorzien van afdekdopjes. Deze kunt u eenvoudig vanaf de buitenkant
met uw nagels lostrekken.
Plaats de als toebehoren leverbare schakelaars etc. vanaf de binnenkant door de openingen. De bevestiging
vindt plaats nadat u van de potentiometers resp. schakelaars de draaiknoppen en moeren heeft verwijderd, die
daarna vanaf de buitenkant weer vastgeschroefd en met een passende sleutel bevestigd moeten worden. Voor
de bevestiging van de moeren is de siermoer-sleutel (Best.-nr. 5733) goed geschikt.

Voor de bevestiging van de schakelaarmoeren is de sleutel Best.-nr. 5733 zeer geschikt.

Uitrichten van de antenne

De afschroefbare en knikbare antenne wordt in de kogelgewricht-aansluitin g vast ges chro efd en kan mechanisch
worden uitgericht.
Omdat in het verlengde van de antenne de veldsterkte maar gering is, is het fout om met de antenne direct naar
het model te wijzen.
Let er bij het inschroeven van de antenne op dat de middelste pin in de antennebus niet verbogen of in de houder
wordt gedrukt.

20

Zenderbeschrijving

Voorkant

Antenne: afschroefbaar, met kogelgew richt
Luidspreker
Aansluitbussen: afgeschermd door afdekkapjes, zie vanaf blz. 22
Functiemodulen: geribbelde draairollen links “DK5”, boven “DK3”, rechts “DK1”
Functiemodulen: draaiknop (verzinkbaar): links “DK4”, rechts “DK2”
Optieplaatsen: voor het uitrusten van de zender met schakelaars en een draaimodule. Standaard zijn er 8

schakelaars al ingebouwd.

Functiemodule: schuifregelaars – links “SK2”, rechts “SK1”
Digitale trimming: om de servoposities nauwkeurig af te stellen (neutralisatie stuurweg). Draaien heeft met

iedere klik een stapsgewijze verstelling tot gevolg (positie zichtbaar op het display). Een indrukken van het
trimwiel zet de trimming weer terug.
Bovenste LC-Display: (uitleg zie bladzijde 28.) Telemetrie weergave: standaard ontvangerparameters, verder
weergave van data van optioneel aangesloten sensoren

AAN-/UIT-schakelaar (ON/OFF met LED-aanduiding): Aanwijzing: altijd eerst de zender, dan de ontvanger
inschakelen. Bij het uitschakelen eerst de ontvanger, dan pas de zender uitschakelen

LED-aanduidingen: BATTERY: brandt bij voldoende spanning R F: br an dt bij H F-afstraling
WARNING: knipperend bij bv. “gas te hoog”, “geen leerlingsignaal”, “zender-accuspanning te laag”, …

Stuurknuppels: twee stuurknuppels voor in totaal vier onafhankelijke stuurfuncties. De knuppels kunnen in de
lengte versteld worden. De toewijzing van de stuurfuncties 1 … 4 kan per modeltype in de menu’s
“basisinstelling model” resp. “instelling stuurelement” ingesteld worden, bv. gas links of rechts. De
gasstuurknuppel kan ook van neutraliserend naar niet-neutraliserend worden omgezet, zie blz. 19.

Aanrakingsgevoelige toetsen links en rechts
LC-Display: (meer informatie zie blz. 28) Instelling contrast door gelijktijdig verticaal aantippen (▲▼) + “SET”

van de rechter touch-toets = wisselen naar “verborgen opties”
Waarschuwingen: * bij onderschrijden van een bepaalde accuspanning * bij foutieve functie van het leraar­/leerling-systeem * K1-knuppel teveel richting volgas bij het inschakelen van de zender * ….

Linker touch-toets: SET = kiezen/bevestigen SET ca 1 s. aanraken = wisselen tussen telemetrie-menu en basisdisplay
Met ieder aantippen van één van de vier richtingen: (◄, ►, ▲, ▼) bladeren

Gelijktijdig aantippen ◄ en ►: wisselen tussen basisdisplay en servo-aanduiding
Gelijktijdig verticaal aantippen van de linker (▲▼) + “SET” van de rechter touch-toets = wisselen naar de “verborgen opties”,

zie blz. 32
Rechter touch-toets: SET = kiezen/bevestigen

Met ieder aantippen van één van de vier richtingen: (◄, ►, ▲, ▼) bladeren resp. waarden veranderen
Langs de omtrek van de toets met de vinger ronddraaien = bladeren/waarden veranderen. Alternat i ef waarde-selectie met de
linker touch-toets (◄, ►, ▲, ▼)

Gelijktijdig aantippen van ▲▼ of ◄► = CLEAR

21

Aansluitingen aan voorzijde

Laadbus

Na het opzijklappen van de linker kopse afdekking is de laadaansluiting van de zender MC-32 HoTT toegankelijk:

De herlaadbare LiIO-zenderaccu kan via de laadbus, die zich achter de – van voren gezien – linker kopse
afdekking van de zender bevindt worden opgeladen. Hiervoor gebruikt u de meegeleverde stekkerlader (Best.-nr.

32032.4).
De maximaal toegelaten laadstroom met Graupner automatische laadapparaten is 1,5 A.
Gebruik in geen geval stekkerladers van andere fabrikanten of laadapparaten, die voor andere accutypen zijn
bedoeld. Een te hoge uitgangsspanning en een eventuele foutieve polariteit van de stekker, zie hieronder, kunnen
gigantische schade veroorzaken. Meer informatie over het laden van de zenderaccu vindt u op bladzijde 16. Let
ook op de veiligheidsaanwijzingen w.b. de omgang met Lithium-accu’s op de bladzijd en 7 … 9.

DSC / Direct Servo Control

De afkorting “DSC” bestaat uit de beginletters van de oorspronkelijke functie “Direct Servo Control”. Bij het HoTT­systeem is echter een “directe servo-controle” via een diagnosekabel uit technische oorzaken niet meer mogelijk.
Na het wegklappen van de linker kopse afdekking is de DSC-bus van de zender MC-32 HoTT toegankelijk:

De standaard tweepolige DSC-bus in de zender MC-32 HoTT dient als leraar- of leerling-aansluiting en als
aansluitpoort voor vliegsimulatoren.

Voor een correcte DSC-verbinding moet u op deze punten letten:

1. Pas eventueel de menu’s aan. Voor het aanpassen van de zender MC-32 HoTT aan een leraar-
/leerling-systeem zie bladzijde 214 en verder.

2. Laat de aan-/uit-schakelaar van de zender MC-32 HoTT zowel bij gebruik van een vliegsimulator als bij het

gebruik als leerling-zender altijd op “UIT”, want alleen in deze positie vindt er na het bevestigen van de DSC­kabel geen HF-afstraling vanuit de zendmodule plaats. Tegelijkertijd is de stroomopname van de zender ook
iets geringer. De “BATTERY”-LED moet nu constant branden en in het basisdisplay van de zender moeten
onder de bedrijfstijd- klok de le tters “DSC” zichtbaar worden. De aanduiding van de telemetriesymbolen zijn
op het display niet meer te zien. Parallel daaraan verschijnt op het bovenste display de tekst “KAN GEEN
DATA ONTVANGEN”. Daarmee is de zender klaar voor gebruik. Wanneer de MC-32 HoTT de leraarzender is
moet echter vóór het insteken van de kabel de zender worden aangezet.

3. Verbind nu het andere uiteinde van de kabel met de gewenste apparatuur, let daarbij op de handleiding

daarvan.

Belangrijk:

Let er op dat alle stekkers stevig zijn aangebracht. Gebruik alleen de hiervoor bedoelde

aansluitbussen met de 2-polige stekker aan de DSC-kant.

Aanwijzing bij vliegsimulatoren:
Omdat er zoveel verschillende vliegsimulatoren op de markt zijn is het goed mogelijk, dat de toewijzing van de
contacten in de stekker of in de DSC-module door de GRAUPNE R-servicedienst moeten worden aangepast.

22

Mini-USB-aansluiting

Aansluitbus voor software-updates, datum- en tijdsinstelling via een PC onder Windows XP, Vista of 7.:

Aan deze bus wordt de bij de set Best.-nr. 32032 geleverde U SB-kabel aangesloten. De procedure bij een
software-update via de PC wordt op bladzijde 43 beschreven.
De software voor de PC en de bijbehorende USB-Driver vindt u op de downloadpagina onder
bij het desbetreffende product. Na installatie van de benodigde driver en van de software kunnen dan via deze
verbinding naar behoefte de zender geupdated worden of alleen de kloktijd en de datum worden ingesteld.
Voor het instellen van de datum en tijd via deze bus zie ook menu “Info-weergave” vanaf bladzijde 270.

www.graupner.de

Data-poort

Rechts buiten bevindt zich de zogenaamde DATA-poort:

Deze is bedoeld voor de aansluiting van de als accessoire leverbare Smart-Box Best.-Nr. 33700.
Nadere informatie over de Smart-Box vindt u in de Graupner hoofdcatalogus FS en op Internet onder

www.graupner.de bij het desb etr effe nde product.

Cardslot

micro-SD en micro-SDHC
Na het wegklappen van de rechter afdekking van de zender MC-32 HoTT is de kaartschacht voor

geheugenkaarten van het type micro-SD en micro-SDHC toegankelijk:

Alle standaard micro-SD geheugenkaarten tot maximaal 2 GB en micro-SDHC kaarten tot 32 GB kunnen worden
gebruikt. Wij adviseren het gebruik van geheugenkaarten met maximaal 4 GB, omdat dit voor normale
toepassingen meer dan voldoende is.
De geheugenkaart die u in de zender wilt gebruiken wordt, zoals bekend bij mobiele telefoons en digitale
camera’s, met de contacten naar boven, naar de achterkant wijzend in de schacht geschoven en vergrendeld, zie
foto. Na het inleggen van de geheugenkaart kan de afdekklep van de zender weer gesloten worden. Als
aanduiding van de ingebrachte geheugenkaart verschijnt in het basisdisplay het symbool van een geheugenkaart:

23

Verwijderen van de geheugenkaart

SD-kaart iets in de richting van de Cardslot drukken om deze te ontgrendelen, daarna lostrekken.

Data-verzameling /-opslag

De dataopslag op de SD-kaart is gekoppeld aan de klok van de vliegtijd: wanneer deze wordt gestart start ook –
wanneer er zich een geschikte SD-kaart in de zender bevindt en er een telemetrie-verbinding met de ontvanger is

- de opslag van gegevens en deze stopt weer, zodra de vliegtijd-klok wordt stilgezet. Gestart en gestopt wordt de
vliegtijd-klok zoals beschreven in het onderdeel “Klokken (algemene)” op bladzijde 157.
Parallel aan de dataverzameling knippert het symbool voor de geheugenkaart permanent in een langzaam ritme.
Het schrijven van data op de geheugenkaart wordt weergegeven door de van links naar rechts lopende zwarte
“vulling” van het geheugenkaart-symbool.
Na het afsluiten van de dataopslag bevindt er zich een (lege) map “Models” en een map “Log-dat a” op de
geheugenkaart. In de laatste worden volgens het schema 0001_jaar-maand-dag.bin, 0002_jaar-maand-dag.bin
enz. benoemde Log-bestanden in een sub-map met de naam “modelnaam” aangemaakt. Zou daarentegen een
modelgeheugen nog geen naam hebben, dan zijn de bijbehorende Log-bestanden na het uitnemen van de
geheugenkaart en het uitlezen ervan via de cardreader van een PC of laptop te vinden in een sub-map met de
naam “NoName”. Met de software, die onder
is, kunt u de bestanden op een PC uitlezen.

Import van taalbestanden

Zoals hieronder in het gedeelte “hoofdtelefoon” wordt beschreven kunnen via deze aansluiting naast de hoorbare
signalen van de zender eventueel ook de aan het telemetrie-menu gekoppelde signalen en berichten worden
beluisterd. Standaard zijn deze berichten in het Duits. Deze berichten, die als taalpakket zijn gecomprimeerd en
opgeslagen worden in het interne geheugen van de zender, kunnen vervangen worden door een taalpakket in
een andere taal. Nadere informatie hierover vindt u in het gedeelte “VERBORGEN MODUS” vanaf bladzijde 32.

Import en export van modelgeheugens

Voor het uitwisselen van gegevens tussen soortgelijke zenders of voor het opslaan van data kunnen indien
gewenst modelgeheugens op een ingebrachte geheugenkaart weggeschreven of vanaf deze naar de zender
gekopieerd worden. Nadere informatie vindt u in het gedeelte “kopiëren/wissen” vanaf bladzijde 75.

Aanwijzing:
Enkele van de eventueel bij de modelnaam gebruikte speciale tekens kunnen vanwege bepaalde beperkingen
van het voor de geheugenkaarten gebruikte FAT- resp. FAT32-bestandssysteem niet correct worden
overgenomen en worden bij het kopiëren vervangen door een golfje (~).

www.graupner.de op de downloadpagina van de zender te vinden

Aansluiting hoofdtelefoon

Na het wegklappen van de rechter afdekking is de hoofdtelefoon-aansluiting van de zender MC-32 HoTT
toegankelijk:

De bus is bedoeld voor de aansluiting van een standaard oor- of hoofdtelef oon met een 3,5 mm Cinch-stekker.
(Niet in de set inbegrepen.) Wanneer de hoofdtelefoon is aangesloten verschijnt er een bijbehorende symbool op
het basisdisplay:

Via deze aansluiting worden naast hoorbare sig nalen van de zender de eventuele van het telemetrie-menu
afkomstige signalen en berichten doorgegeven. Standaard zijn deze berichten in het Duits. Nadere informatie
vindt u onder “Gesproken berichten” in het gedeelte “VERBORGEN MODUS” vanaf bladzijde 32 en
“Telemetrie” vanaf bladzijd e 232.
Het volume van de hoofdtelefoonaansluiting kan in de regels “volume beri cht en” , “volume variotonen” en “volume
toetsen” van het menu “Algemene instellingen”, bladzijde 263, worden aan gepast.

24

EXT.PPM

Aan deze bus kan een externe HF-module, bijvoorbeeld een WEATRONIC-module, worden aangesloten, zie
afbeelding hieronder.

U kunt tussen het de interne HoTT-HF-module en een eventueel extern aangesloten module per modelgeheugen
wisselen via de regel “Module” van het menu “Basisinstelling model”, zie bladzijde 81 resp. 89, door de keuze
van “HoTT” resp. “EXT.PPM”.
Verder kan in de regel “ext. PPM signaal” van hetzelfde menu, bladzijde 83 resp.91, bij behoefte het aan deze
aansluiting aanliggende signaal geïnverteerd worden.

Opmerking:
De in de zender aanwezige aansluiting “INT PPM” is ook voor dit doel geschikt. De verbindingskabel moet dan
echter eventueel door één van de module-openingen voor schakelaars naar buiten worden geleid.

SPI

Achter de aanduiding “SPI” bevindt zich een poort voor toekomstige toepassingen. Deze aansluiting is nu nog
buiten gebruik en mag niet worden bezet.

25

Achterzijde resp. binnenkant van de zender

Aanwijzingen:

Bij het werken in de binnekant van de zender de
zenderaccu losmaken van de aansluiting. In
geen geval de soldeerpunten met een metalen
voorwerp aanraken, omdat er anders
kortsluiting kan ontstaan.
Niet nader omschreven aansluitbussen en
stekkers moeten vrij gelaten worden.

Stekkerplaats INT PPM: een vrije Stekkerplaatsen (UVR 5-polig): acht vrije plaatsen voor
stekkerplaats voor een tweede –interne- toekomstige inbouw van draaiknoppen
HF-module

Stekkerplaats

voor proportionele
draaimodule 33001.11

Stekkerplaats Zenderaccu Zenderaccu-stekker Lithiumbatterij CR2032
6 vrije plaatsen voor Let op de voor- Laden van de accu en (niet oplaadbaar) beveiligt

schakelaars, zie blz. schriften, blz. 16 en lijst met laadapparaten onafhankelijk van de

21. De volgorde is zie blz. 17 zenderaccu datum en tijd,
willekeurig. zie menu “Info-weergave”,
op blz. 270.

26

Voor uw notities

27

Display en toetsenveld

1.= Modelgeheugenplaats 1 … 80

2.= Aanduiding modeltype, vleugelmodel of helikopter

3.= Naam van de eigenaar

4.= Modelnaam

5.= Model-bedrijfstijd

6.= Modulatie HoTT/PPM

7.= Mogelijke waarschuwingssignalen en aanwijzingen, zie ook bladzijde 30
“Geen leerlingsignaal”, “Gas te hoog!”, “Accu moet geladen worden!!!”, “Fail-Safe instellen!”

8.= Vliegtijd in min:s

9.= Stopwatch in min:s (vooruit/achteruit)

1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18.

10.= Zenderaccu-spanning met dynamische balk-weergave. Bij een onderschrijden van de Lithium-accuspanning
van 3,6 V (instelbaar) verschijnt een waarschuwing en klinkt er een signaal. (Omschakeling naar NiMH­ accu’s mogelijk.)

11.= Micro-SD-kaart aanwezig

12.= Zenderbedrijftijd: deze wordt na het opladen automatisch op nul gezet.

13.= Weergave van de stand van de vier digitale trimhevels met numerieke aanduiding en richting.

14.= Signaalsterkte terugkoppelingskanaal

15.= M = model, p = ‘Pupil’ (leerlingzender)

16.= Signaalsterkte

17.= Graupner|SJ – Logo of naam vliegfase

18.= Ontvangeraccu-spanning RX-SPG

Linker touch-toets: SET = kiezen/bevestigen SET ca 1 s. aanraken = wisselen tussen telemetrie-menu en basisdisplay
Met ieder aantippen van één van de vier richtingen: (◄, ►, ▲, ▼) bladeren

Gelijktijdig aantippen ◄ en ►: wisselen tussen basisdisplay en servo-aanduiding
Gelijktijdig verticaal aantippen van de linker (▲▼) + “SET” van de rechter touch-toets = wisselen naar de “verborgen opties”,

zie blz. 32

Rechter touch-toets: SET = kiezen/bevestigen
Met ieder aantippen van één van de vier richtingen: (◄, ►, ▲, ▼) bladeren resp. waarden veranderen
Langs de omtrek van de toets met de vinger ronddraaien = bladeren/waarden veranderen. Alternatief waarde-selectie met de
linker touch-toets (◄, ►, ▲, ▼)

Gelijktijdig aantippen van ▲▼ of ◄► = CLEAR

28

Bediening van de “Data-Terminal”

Invoertoetsen ESC en SET

Symbolen op het display

Telemetrie-symbolen op het display

ŸØ Het actieve modelgeheugen is nog niet aan een HoT T -ontvanger “gebonden”. Meer over het “Binding”-

proces zie bladzijde 81 resp. 89.

Ÿx Niet knipperend: HF zenderzijdig uitgeschakeld

Knipperend antennesymbool: de als laatste aan het actieve model gebonden ontvanger inactief of

buiten bereik
>Mx Geen telemetrie-signaal te ontv angen
>M▬ Aanduiding signaalsterkte, verbind ing met het mod el
>P▬ Aanduiding van de signaalsterkte van het leerling-signaal op het display van de leraarzender bij
draadloos leraar-/leerlingtoepassing

Toetsen links van het display

• ESC-toets

Kort aantippen van de ESC-toets zorgt voor een stapsgewijs terugkeren naar de functiekeuze resp. ook
weer terug naar het basisdisplay. Een eventueel tussendoor gewijzigde instelling blijft behouden.
In het basisdisplay gedurende ca. 1 seconde aangeraakt opent en sluit de ESC-toets het telemetrie-menu.

• Pijltoetsen◄► ▲▼

1. Door aantippen van één van deze toetsen bladert u volgens de pijlrichting door lijsten zoals bv. de
modelselectie of de multifunctie-lijst en binnen de menu’s door de menuregels.

2. Door kort gelijktijdig aantippen van de toetsen ◄► wisselt u vanuit het basisdisplay van de zender
alsmede vanuit bijna elke menupositie naar het menu “servoaanduiding”.

Toetsen rechts van het display

• SET-toets

1. Door een kort aantippen van de SET-toets komt u vanuit het basisdisplay, dat na het inschakelen van de
zender verschijnt, verder naar het multifunctie-menu. Ook het oproepen van een gekozen menu vindt
plaats met SET.

2. Binnen de instelmenu’s activeert en deactiveert (bevestigt) u door aantippen van de SET-toets de
desbetreffende instelvelden.

• Pijltoetsen ◄► ▲▼

1. “Bladeren” door het multifunctie-menu en de menuregels binnen de instelmenu’s via de pijltoetsen van
de linker touch-toets.

2. Uitkiezen resp. instellen van parameters in instelvelden na het activeren ervan door aantippen van de
SET-toets, waarbij de toetsen ►▲ en ◄▼ dezelfde functie hebben. Het maakt dus in dit geval niet uit,
welke van de beide toetsen u hier gebruikt.

3. Kort tegelijkertijd aantippen van de toetsen ▲▼ of ◄► zet een veranderde parameter-waarde in het
actieve invoerveld weer terug op de standaardwaarde (CLEAR).

Aanwijzingen:

• Niet het aanraken van de touch-toets op zich, maar het einde van de aanraking act iveert de functie.

• Mochten de touch-toetsen na het uit- en direct weer aanzetten van de zender geen functie hebben, dan is dit

geen mankement! Zet de zender nogmaals uit en wacht enkele seconden, voordat u de zender weer aanzet.

29