Fiat CINQUECENTO User Manual

OD AUTORA 7

1 INFORMACJE OGÓLNE 9

1.1.

Opis modeli i dane techniczne samochodu 9

1.2.

Identyfikacja samochodu

1.3.

Obsługa

1.3.1.

Systemy zabezpieczania samochodu

1.3.2.

Urządzenia do sterowania i kontroli 26

1.3.3.

Uruchamianie silnika 28

1.3.4.

Urządzenia mechaniczne, elektryczne i wyposażenia samochodu . 29

1.3.5.

Wskazówki obsługowo-naprawcze 41

1.3.6.

Wskazówki diagnostyczne 58

i eksploatacja samochodu

16

19

19

2. SILNIKI

2.1.

Budowa i dane techniczne 67

2.2. Sterowanie silnika 73

2.2.1.

Silnik 899 73

2.2.2. Silnik

2.3. Układ smarowania 100

2.3.1. Silnik 899 100

2.3.2. Silnik 1108 102

2.4. Układ chłodzenia

2.4.1. Silnik 899 105

2.4.2. Silnik 1108

2.5. Naprawa silników zamontowanych w samochodzie

2.5.1.

Próby i sprawdzenia

2.5.2. Zawieszenie zespołu napędowego

2.5.3. Pokrywa głowicy i głowica 125.

2.5.4. Miska olejowa i pokrywy kadłuba silnika

2.5.5. Układ rozrządu 133

2.5.6. Napęd alternatora, pompy cieczy chłodzącej i urządzenia
klimatyzacyjnego 137

2.6. Zespół napędowy 138

2.6.1.

Wymontowanie i zamontowanie

2.7. Naprawa silników wymontowanych

2.7.1.

Demontaż silnika 899 145

2.7.2. Weryfikacja, naprawa i montaż silnika 899

2.7.3. Demontaż silnika

2.7.4. Weryfikacja, naprawa i montaż silnika

\

1108

94

111

67

105

113

113

119

131

138

144

149

1108

154

1108

158

3. SPRZĘGŁO

3.1.

Charakterystyka techniczna

3.2. Obsługa i naprawa

3.2.1.

Sprzęgło sterowane mechanicznie

3.2.2. Sprzęgło sterowane elektrohydraulicznie

4. SKRZYNKI

4.1.

Charakterystyka techniczna

4.2. Skrzynka przekładniowa C.526.5

4.2.1.

Wymontowanie i zamontowanie skrzynki przekładniowej 173

4.2.2. Rozkładanie skrzynki przekładniowej

4.3. Skrzynka przekładniowa

4.3.1.

Rozkładanie skrzynki przekładniowej

4.4. Mechanizm zmiany biegów

/,

160

160

161

161

164

PRZEKŁADNIOWE

C.514.5

173

173

173

181

181

182

191

5

5. PÓŁOSIE NAPĘDOWE

5.1.

Budowa i dane techniczne

5.2. Wymontowanie i zamontowanie półosi

6. UKŁAD KIEROWNICZY.

6.1.

Budowa i dane techniczne

6.2. Wymontowanie i zamontowanie elementów

.'.

192

192

y

...

195

192

195

układu

kierowniczego 196

6.2.1.

Wymontowanie kolumny kierownicy

196

6.2.2. Wymontowanie drążków kierowniczych 198

6.2.3. Wymontowanie przekładni kierowniczej

199

6.2.4. Rozkładanie przekładni kierowniczej 199

7. ZAWIESZENIE PRZEDNIE

7.1.

Budowa i dane techniczne 201

:

201

7.2. Naprawa zawieszenia 202

7.2.1.

Wymontowanie i zamontowanie sprężyn śrubowych 202

7.2.2. Wymontowanie i zamontowanie wahacza 204

7.2.3. Wymontowanie i zamontowanie piasty koła 204

8. ZAWIESZENIE TYLNE .208

8.1.

Budowa i dane techniczne 208

8.2. Naprawa zawieszenia 209

8.2.1.

Wymiana sprężyn śrubowych i amortyzatorów 209

8.2.2. Wymontowanie i zamontowanie wahacza 209

8.2.3. Wymontowanie i zamontowanie belki poprzecznej

9. UKŁAD HAMULCOWY

9.1.

Budowa i dane techniczne

^

213

210

.... 213

9.2. Naprawa hamulców kół przednich 214

9.2.1.

Wymiana wkładek ciernych

9.2.2. Wymiana zacisku

215

9.3. Naprawa hamulców kół tylnych

214

217

9.4. Układ uruchamiający 219

9.4.1.

Budowa układu 219

9.4.2. Odpowietrzanie układu

9.4.3. Wymontowanie

zespołu

219

pedałów 220

9.4.4. Wymontowanie i zamontowanie pompy hamulcowej 221

9.4.5. Wymontowanie i zamontowanie urządzenia wspomagającego

...

222

9.5. Hamulec awaryjny 223

10. WYPOSAŻENIE ELEKTRYCZNE . 225

10.1.

Charakterystyka techniczna 225

10.2. Rozrusznik 226

10.3. Alternator 227

10.4.

Schematy instalacji elektrycznej 228

11. NADWOZIE

11.1.

Opis nadwozia 270

11.2.

Obsługa i naprawa 270

11.2.1.

11.2.2.

11.2.3.

11.2.4.

11.2.5.

Zderzaki i elementy zewnętrzne 270
Drzwi 273
Pokrywy 280
Wyposażenie wnętrza samochodu 284
Poszycie i szkielet nadwozia 291

[. . 270

Pierwszy model sześćsetki
dów takich, jak FIAT 126, Panda i

pojawił

się w roku 1957. Produkcja samocho-

Cinquecento,

opanowana przez

firmę FIAT sprawiła, iż model ten jest niekwestionowanym liderem wśród

małych samochodów.
FIAT Seincento jest potwierdzeniem czołowej pozycji

małych

samochodów i łączy w sobie doświadczenia wielu lat produkcji

FIAT-a

w segmencie

z nowymi wymaganiami klientów poprzez zastosowanie najbardziej nowo­czesnych rozwiązań

technicznych

oraz nowoczesnej technologii.

Utrzymująca się w Polsce duża popularność małego samochodu wynika
z warunków ekonomiczno-społecznych minionego okresu, ale i w Europie
jego popularność ciągle rośnie. Przewiduje się, że obecny udział w sprze­daży małych samochodów, wynoszący 2,7%, wzrośnie w roku 2003 do
około 4%.
Chciałbym, aby ta książka służyła pomocą wszystkim posiadaczom samo­chodu, którzy chcieliby lepiej go poznać, a także pracownikom warsztatów
samochodowych, które wspomagają autoryzowaną sieć serwisową FIAT-a.
Znajomość rozwiązań technicznych oraz podstaw diagnostyki, zakresu

napraw i wymaganych przeglądów okresowych podana w tej książce

powinna przyczynić się do obniżenia kosztów eksploatacji i napraw samo­chodu.

Pracownicy i mechanicy autoryzowanej sieci serwisowej znajdą w niej wie­le dodatkowych wyjaśnień i danych, których nie ma w materiałach serwi­sowych.
Książka ta powinna być również przydatna uczniom i studentom kierun­ków samochodowych, gdyż zawarte w niej praktyczne informacje uzupeł-

niają wiedzę zdobytą w szkole lub na uczelni.
Wszystkim Czytelnikom życzę bezawaryjnej, bezpiecznej i przyjemnej
jazdy samochodem FIAT Seicento.

Józef Zembowicz

Samochód FIAT Seicento, stanowiący kontynu­ację

wysiłków

produkcji segmentu
wiera w sobie

koncernu

FIAT-a w doskonaleniu

małych

doświadczenia

samochodów, za-

wielu

lat

produkcji
oraz cechy, które do tej pory były zarezerwowa­ne dla samochodów z segmentów wyższych.

Doskonale łączy cechy samochodu małego
z zaletami samochodów przestronnych i kom­fortowych.

Samochody z silnikami 899

cm3 są oferowane

na polski rynek w wersjach wyposażenia S i SX
oraz

Citymatic, w którym zastosowano elektro-

hydrauliczne sterowanie sprzęgła wyposażone
w reduktor, sprężynę wyrównawczą i czujniki

potencjometryczne

uruchamiane za pomocą

specjalnego silnika prądu stałego i sterowane

bezpośrednio dźwignią zmiany biegów.
Samochody z silnikami
w wersji Suitę oraz
wano

skrzynkę

przekładniową o innych

1108

Sporting,

cm3 są oferowane

w których zastoso-

przeło-

żeniach.
Ponadto jest produkowany samochód FIAT
Electra wyposażony w napęd elektryczny z trój­fazowym silnikiem asynchronicznym i zespo­łem

specjalnych

akumulatorów.
Na uwagę zasługuje też pakiet dodatkowego
wyposażenia ABARTH przeznaczony do samo­chodów

FIAT

Seincento Sporting.

Samochody FIAT Seicento są wyposażone

w silniki benzynowe o pojemnościach 899

oraz

1108

cm3 i

mocy odpowiednio

cm

29 kW

(39 KM) i 40 kW (54 KM). Silniki umieszczone

poprzecznie z przodu samochodu zblokowane
ze skrzynką przekładniową, napędzające koła
przednie, są wyposażone w
wtrysk paliwa

(ŚPI)

i elektroniczny zapłon zinte-

jednopunktowy

growany z wtryskiem.
Silnik 899
silnika stosowanego w samochodach FIAT

Cinguecento

cm3 jest adaptacją konstrukcyjną

z katalizatorem. Silnik

1108

cm

3

pochodzi z samochodu FIAT Punto.
Napęd jest przenoszony przez pięciobiegową
skrzynkę przekładniową, w której wszystkie bie­gi są zsynchronizowane.
Nadwozie samochodu jest samonośne, z dwoj­giem drzwi bocznych i drzwiami z tyłu nad­wozia.
Podstawowe dane techniczne samochodów ze­stawiono w tablicy 1 -2. Wymiary samochodów
podano na rysunku

1.2.

W standardowym wyposażeniu samochodów,
niezależnie od wersji, zastosowano:

- trzecie dodatkowe światło hamowania;

-

hydrauliczno-elektryczny

korektor ustawie-

nia reflektorów;

- reflektory z żarówkami halogenowymi;

- zagłówki siedzeń przednich i tylnych;

- szybę tylną ogrzewaną;

- wycieraczkę szyby tylnej ze

spryskiwaczem;

- przednie bezwładnościowe pasy bezpie-

czeństwa ze zwijaczem;

- kolumnę kierownicy z dwoma przegubami
krzyżakowymi.
Podstawowa wersja samochodu FIAT Seicento
S jest wyposażona w:

3

- ogumienie o rozmiarze 145/70 R 13;

- czarne zderzaki i czarne wsteczne lusterka
zewnętrzne;

- tylne pasy bezpieczeństwa bez napinaczy;

Identyfikacja typu samochodu, silnika i wersji nadwozia

Silnik

899

1108

Kod

identyfikacyjny

typu samochodu

ZFA 187.000

Kod typu silnika

1170A1.046

176B2.000

Kod wersji nadwozia

187AXA1A

187AXB1A 01

187AXB1A

187AXB1A

187AXB1A 01D

00

01B

01C

Seicento S;

SX;

Citymatic

x

Seicento Suitę

x

Seicento Suitę

z klimatyzacją

x

Seicento

Sporting

X

Seicento

Sporting

z klimatyzacją

x

- listwę na drzwiach bocznych;

- trzystopniową regulację nawiewu powietrza
do wnętrza nadwozia.
We wzbogaconej wersji wyposażenia samocho­du FIAT Seicento SX zastosowano między
innymi:

- ogumienie

155/65 R 13;

- zintegrowane kołpaki kół;

- zderzaki i lusterko zewnętrzne w kolorze

nadwozia;

- czterostopniową regulację nawiewu powie-

trza do wnętrza samochodu;

- elektroniczną blokadę uruchomienia silnika

FIAT CODE;

- okresowy licznik kilometrów;

- zegar w zestawie wskaźników;

- mechanizm otwierania bagażnika z miejsca

kierowcy;

- uchwyty dla pasażerów;

- siedzenia tylne

rozkładane.

W wersji

- ogumienie 165/65 R

Sporting

zastosowano między innymi:

13;

- obręcze kół ze stopu aluminium;

- przednie i tylne pasy bezpieczeństwa z na-

pinaczami;

- elektryczne podnośniki szyb;

- centralny zamek;

- obrotomierz w zestawie wskaźników;

- przednie światła przeciwmgłowe;

- koło kierownicy i dźwignię zmiany biegów

pokryte skórą;

- siedzenia anatomiczne w wykonaniu sporto-

wym.

W tablicy 1-3 zestawiono wykaz wyposażenia

dodatkowego zaznaczając, które stanowi

wyposażenie dostępne na zamówienie (opcja),

które stanowi wyposażenie standardo­we, a które jest niedostępne w danej wersji
samochodu.

Podstawowe dane

Liczba

cylindrów

Układ i ułożenie

Pojemność skokowa

Stopień sprężania

Moc maksymalna

Prędkość obrotowa przy mocy maksymalnej

(obr/min)

Maksymalny moment obrotowy

Prędkość obrotowa przy maksymalnym
momencie obrotowym (obr/min)

Rozrząd

Zasilanie

Zapłon

techniczne

Parametr

cylindrów

(cm3)

(KM/KW)

samochodów

(kGm/N-m)

FIAT

Seicento

Seicento 899 S; SX;

rzędowy, poprzeczne z przodu

1 ACB (wałek rozrządu w

dźwigienki i popychacze

jednopunktowe

IAW16FM.

elektroniczny, zintegrowany

z wtryskiem

Citymatic

4

899

8,8

39/29

5500

6,7/65

3000

kadłubie),

(ŚPI)

EC1>

Tablica

Seicento

1 ACT (wałek rozrządu w głowicy

1108;

Seicento Sporting

4

rzędowy, poprzeczne z przodu

1108

9,6

54/40

5500

8,8/8,6

3250

cylindrów)

jednopunktowe

IAW16FM. E6

elektroniczny, zintegrowany

z wtryskiem

(ŚPI)

1-2

Świece zapłonowe

Instalacja elektryczna (V)

Pojemność akumulatora

Skrzynka przekładniowa

Przekładnia kierownicza

(A-h)

H.Marellii

F7LCR, Champion RN9YCC,

Bosch WR7DC

12

40

pięciobiegowa plus bieg wsteczny

zębatkowa

Champion RC9YCC

12

40

pięciobiegowa plus bieg wsteczny

zębatkowa

Parametr

Seicento 899 S; SX;

Citymatic

Seicento

1108;

Seicento

Sporting

Zawieszenie przednie

Zawieszenie tylne

Oznaczenie obręczy

kot

Rozmiary opon

Liczba miejsc

Liczba drzwi

Wymiary samochodów

Pojemność bagażnika

Pojemność

zbiornika paliwa

Rodzaj paliwa

Maksymalna masa

całkowita

(dm3)

(dm3)

(kg)

na wąchaczach poprzecznych,

ze sprężynami śrubowymi

i kolumnami typu

McPherson

na wahaczach wleczonych,

ze sprężynami śrubowymi

i amortyzatorami

5Bx13"H

51/2Bx13"H23>

3"

H

73T

4

145/70

R 13" 71

155/65 R 1

165/55R13"70H3>

5

3

rysunek 1 .2

benzyna

170 (440/81

bezołowiowa

8) 2>

(min. LO 95)

1190

na wąchaczach poprzecznych,

ze sprężynami śrubowymi

i kolumnami typu McPherson;

stabilizator poprzeczny

na wahaczach wleczonych,

ze sprężynami śrubowymi

i amortyzatorami

5Bx13"H

51/26x1

155/65 R 1

4"

H23»

3"

73T

165/55R13"70H3>
175/50R14"74H3>

5

3

rysunek 1 .2

170(440/818)2>

35

benzyna bezołowiowa (min. LO 95)

1200

Maksymalny nacisk osi przedniej (kg)

Maksymalny nacisk osi tylnej (kg)

Masa

samochodu

gotowego

do

jazdy (kg)

Maksymalna ładowność - pasażerowie

plus bagaże (kg)

Maksymalna masa przyczepy
z hamulcem (kg)

Maksymalna masa przyczepy
bez hamulca (kg)

Maksymalny nacisk na kulę haka
holowniczego (kg)

Maksymalne obciążenie dachu (kg)

Maksymalna prędkość (km/h)

Przyspieszenie (s)

0-100

km/h

0-1000 m

Zużycie paliwa

(dm3 /100

km)

- cykl miejski

- cykl pozamiejski

- cykl mieszany

610

630

730

460

400

350

286>

140

18

40,5

7,9

5,1
6,1

610

630

735

7505>

465

4505>

4006>

3506'

286>

50

150

1

4,8/1

3,87'

36,0/36,07>

8,0/8,57>
4,5/4,97»
5,8/6,27>

'l

W samochodach ze

2

I

Przy

siedzeniu

3

'

Obręcze

4

)

5

'

6

IW

V

kół

Tylko na polski rynek.
W samochodach z klimatyzacją.

samochodach z klimatyzacją; holowanie przyczepy niedopuszczalne.

W samochodach Seicento Sporting.

sprzęgiem

tylnym

złożonym:

ze stopu aluminium.

sterowanym elektrohydraulicznie - IAW 16
do

dolnej

krawędzi

szyb

bocznych/do

FM.ED.

powierzchni

dachu.

Zestawienie kolorów nadwozia i kolorystyki
pokrycia tapicerskiego wnętrza samochodu

przedstawiono w tablicy

1-4.

Podane wyposażenie oraz kolorystyka samo-

chodu mogą ulec zmianom i uzupełnieniom za-

leżnie od wymagań rynkowych i handlowych,

dlatego należy je traktować orientacyjnie.

Poza wymienionym wyposażeniem do samo]
chodów przewidziano również liczne
dodatkowe, z których najważniejsze

akcesoria!

rażę™

z numerami katalogowymi, którymi należy pal
sługiwać się przy zakupie w autoryzowanej
ci sprzedaży, zestawiono w tablicy

1-5.

siei

Dodatkowe

Opony 145/70 R 13

Opony 155/65 R 13

Obręcze kół ze stopu lekkiego z oponami

165/55

Elektroniczna blokada uruchomienia
silnika FIAT CODE

Centralny zamek

Bezwładnościowe

bezpieczeństwa

Poduszka powietrzna po stronie kierowcy

Poduszka powietrzna po stronie pasażera

Układ

Elektroniczne urządzenie alarmowe

Dach otwierany elektrycznie

wyposażenie

Wyszczególnienie

R 13

tylne pasy

przeciwblokujący ABS

samochodu

Tablica

FIAT Seicento 899

S

S

O

O

0

N

O

O

0

O

N

N

SX

Citymatic

N

S

O

S

O

S

O

0

O

O

0

N

S

O

S

O

S

O

0

O

O

0

FIAT Seicento

Suitę

N

N

S

S

S

S

O

0

O

O

0

1 1

08

Sporting l

N

N

S

S

S

S

°

0

0

o

0

1-s

Dach otwierany ręcznie

Elektryczny podnośnik szyb

Wspomaganie elektryczne uktadu
kierowniczego

Światła

przeciwmgłowe przednie

Mechanizm otwierania bagażnika
z miejsca kierowcy

Korek wlewu paliwa z kluczykiem

Trzystopniowa regulacja nawiewu
powietrza do wnętrza samochodu

Czterostopniowa regulacja nawiewu
powietrza do wnętrza samochodu
z recyrkulacją

Przystosowanie do zamontowania
telefonu

Przystosowanie do zamontowania radia

Siedzenie tylne dzielone

Obrotomierz

0

O

N

N

N

N

S

N

N

O

0

N

0

S

O

N

S

S

N

S

0

O

S

N

0

S

0

N

S

S

N

S

O

S

N

0

S

O

S

s

0

s

0

s

s

s

N

S

0

o

0

N

N

S

0

0

0

s

lablica

l-3cd.

Wyszczególnienie

Zegar w zestawie wskaż ników

Okresowy licznik kilometrów

Zderzaki i lusterka zewnętrzne
lakierowane

Zderzaki w wykonaniu sportowym

Listwa ochronna drzwi

Siedzenia anatomiczne w wykonaniu
sportowym

Szyby atermiczne

Koto

kierownicy i dźwignia zmiany

biegów z pokryciem skórzanym

Zespól

pedałów

Szyby boczne uchylne

Radio ze zdejmowanym panelem

Lakier metalizowany

w wykonaniu sportowym

FIAT Seicento 899

S

N

N

N

N

N

N

0

N

N

0

O

0

SX

S

S

S

N

S

N

S

N

N

0

O

0

Citymatic

S

S

S

N

S

N

S

N

N

O

0

0

FIAT Seicento

Suitę

S

S

S

S

N

S

S

S

S

0

O

O

1108

Sporting

S

S

S

S

N

S

S

S

S

O

O

O

Pakiet wyposażenia sportowego

Klimatyzacja

Pokrycia siedzeń ze skóry

Elektroniczne sterowanie sprzęgła

Wyposażenie: N - niedostępne, 0 - dodatkowe (opcja), S - standardowe.

Abarth

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

S

O

O

O

N

O

O

O

N

Kolorystyka samochodów Tablica 1-4

Wersja wyposażenia

Rodzaj pokrycia

Kolor

Symbol pokrycia

Kolor nadwozia

Czerwony

Starter

"

Tkanina

Błękit

Symbol

koloru

112

262

Alea

S

Tkanina

Czerwień

Alea

263

X

SX

Tkanina

Błękit

Cosmos

271

Citymatic

Tkanina

Czerwień

Cosmos

272

X

Tkanina

Błękit

284

X

Suitę; Sporting

Tkanina

Czerwień

285

Skóra

Czerwień
lub Czerń

437

0

Czerwony
Modigliani 1>

Biały

"

Ginestra

1)

Żółty

Niebieski Capri 1>

174

249

258

451

X

X

X

X

X

X

X

O

Wersja wyposażenia

S

SX

Citymatic

Suitę;

Sporting

Rodzaj pokrycia

Symbol pokrycia

Kolor nadwozia

Czarny 1>

Czerwień

Zielony

Evidence

Błękit

Niebieski

Heraldic2'

Szary

Stalowoszary

Beżowy

Impero

2)

Itaka 2>

Vinci 2>

Juta 2)

Kolor

2)

Tkanina

Btękit

Alea

262

Symbol

koloru

601

2)

173

343

407

483

606

647

708

X

X

X

Tkanina

Czerwień

Alea

263

X

X

X

X

Tkanina

Btękit

Cosmos

271

X

X

X

Tkanina

Czerwień

Cosmos

272

X

X

X

X

Tkanina

Błękit

284

Tkanina

Czerwień

285

X

X

X

Skóra l

Czerwień!

lub Czerni

437

0

0

0

1

>

Kolory pastelowe.

2

'

Kolory metalizowane.

X - standard; O - na żądanie.

1.2. IDENTYFIKACJA
SAMOCHODU

Tabliczka znamionowa

Rozmieszczenie danych identyfikacyjnych sa­mochodu pokazano na rysunku
Tabliczka znamionowa (rys.
wana w przedziale bagażnika po lewej stronie.
Zawiera następujące dane identyfikacyjne:

(A) - nazwę producenta;
(B) - numer homologacji;

(C) - kod identyfikacyjny typu samochodu
identyczny dla wszystkich wersji i odmian (patrz

tabl.

1-1);

(D) - nr fabryczny samochodu różny dla każde­go pojedynczego egzemplarza samochodu;
(E) - maksymalną dopuszczalną masę całkowi­tą samochodu zależną od zastosowanego silni­ka i wyposażenia (patrz tabl,
(F) - maksymalną dopuszczalną masę
witą samochodu z przyczepą, czyli sumę ma­ksymalnej dopuszczalnej masy całkowitej

1.3.

1.4)

jest przymoco-

1-2);

całko-

Rys. 1.3. Rozmieszczenie danych identyfikacyjnych

samochodu

1 - tabliczka znamionowa, 2 - numer identyfikacyjny
samochodu, 3 - tabliczka identyfikacyjna lakieru

samochodu i maksymalnej masy

nadwozia

holowanej!

przyczepy z hamulcem, różną w zależności
zastosowanego silnika i wyposażenia

tabl.

1-2);

(patrzB

•

od

e

B

Identyfikacja samochodu

Ważniejsze akcesoria

samochodowe

Wyszczególnienie

Tablica 1-5

Numer

katalogowy

Rys. 1.4. Wzór tabliczki znamionowej

(objaśnienie oznaczeń literowych podano w tekście)

(G) - maksymalny nacisk osi przedniej różny
w zależności od zastosowanego silnika i wypo­sażenia samochodu (patrz

tabl.1

-2);

(H) - maksymalny nacisk osi tylnej różny w za­leżności

od

zastosowanego silnika i wyposaże­nia samochodu
(J) - kod typu silnika (patrz tabl.

(L)-kod

wersji nadwozia (patrz tabl. 1-1),
w którym trzy pierwsze cyfry
numer

typu

rowe

informuje o pojemności i konstrukcji

stosowanego silnika;

(patrz

tabl.

1-2);

samochodu; szóste

pozostałe

1-1);

„187"

oznaczają

oznaczenie

oznaczenia są

lite­ za-

zarezerwowane dla nowych odmian i wersji sa­mochodu;

(M) - numer, który należy podać podczas
zamawiania części zamiennych;
(N) - skorygowaną wartość współczynnika
dymienia w przypadku silników wysokopręż­nych.

Nakładka

Nakładka

Obręcze kół ze stopu aluminium
5 1/2

Ś ruby do mocowania obręczy
ze stopu

Elementy ozdobne

Pokrowce na siedzenia niedzielone

Pokrowce na siedzenia dzielone

Pokrowce pikowane na siedzenia
niedzielone

Dywaniki gumowe podłogi

Dywaniki tekstylne podłogi (trzyczęściowe)

Autoalarm z centralnym zamkiem "M"
Europa (A)

Czujnik ultradźwięków "M" 15 do autoalarmu

"M"187

Urządzenie do zdalnego sterowania
centralnym zamkiem

Śruby

z obręczami z blachy stalowej 1 3"

Śruby

z obręczami ze stopu 1 3"

Ś ruby zabezpieczające przed kradzieżą
z obręczami ze stopu

Czujnik sygnalizujący przeszkody przy
cofaniu

zderzaka przedniego

zderzaka tylnego 1>

Bx13"H2

zabezpieczające przed kradzieżą kół

zabezpieczające przed kradzieżą kół

(do opon 165/55 R 13)

doobręczy

1)

14"

1)

kół 1 3"

kół ze stopu

1)

1)

(czteroczęściowe)

187

kot

50900003

50900064

46512051

13228224

46402820

50900016

50900068

50900017

50900013

50900012

5909093

5908789

5909987

5909672

5909673

50900190

5909607

Numer

identyfikacyjny

samochodu

Samochody FIAT Seicento są oznakowane
w międzynarodowym systemie oznaczeń iden-

tyfikacyjnych VIN. Numer identyfikacyjny jest

podzielony na dwa człony:

- człon pierwszy składa się z trzech liter

„ZFA",

oznaczających

z oznaczenia typu samochodu

pierwszy

stanowi

kraj producenta, oraz

„187.000";

kod

identyfikacyjny typu

człon

sa-

mochodu;

- człon drugi stanowi numer produkcyjny

nadwozia i jest

inny

dla

każdego pojedynczego
egzemplarza samochodu.
Numer

identyfikacyjny

wytłoczony

prawej i jest

na

podłodze

widoczny

samochodu jest trwale

bagażnika

po

podniesieniu wykła-

po

stronie

dziny podtogi bagażnika (rys. 1.5). Numery te

Listwy boczne

Łańcuchy śniegowe do

Fartuchy przeciwbłotne

Fartuchy przeciwbłotne kół tylnych 1>

Fartuchy

Sporting

Drążek do holowania samochodu

Przyrząd
bezpieczeństwa.

Kotyska dla niemowląt do 9 miesięcy

Fotelik do przewozu dzieci od 9

Dach otwierany ręcznie Sky Top 201

przeciwbtotne

tłukący

kot

13"

kot

przednich

kot

tylnych do wersji

szybę i przecinający pasy

mieś.

do 9 lat

50900034

5908772

50900072

50900071

50900189

5908670

5907759

5909509

590951

5909781

1

17

Informacje ogólne

Osłona

szyby

i zalodzeniem

czołowej

przed słońcem

Tablica

5090001

1-5

cd.

1

Bagażnik dachowy uniwersalny

Uchwyt do rowerów do bagażnika
uniwersalnego

Uchwyt deski surfingowej do bagażnika
uniwersalnego

Uchwyt narciarski do bagażnika
uniwersalnego

Kosz na bagaż do bagażnika uniwersalnego

Ścianka

Ścianka

siedzeniu tylnym

Komplet obręczy kół ze stopu 5 1/2
(do opon 175/50 R
elementami ozdobnymi i śrubami

Końcówka rury wylotowej

Deflektor

szyb

Spoiler na górną krawędź drzwi tylnych

Spoiler na progi drzwi bocznych

Nakładki pedałów w wykonaniu sportowym

Koło

pokryte skórą

Gałka dźwigni biegów w wykonaniu
sportowym pokryta skórą

1

>

grodziowa bagażnika

grodziowa przy rozłożonym

141 z podkładkami,

areodynamiczny na wycieraczki

kierownicy w wykonaniu sportowym

Niestosowane w samochodach

Sporting.

Bx14"(74H)

50900005

5898098

5907191

5907183

5907148

50900024

50900033

50900100

50900061

5908524

50900001

50900009

50900037

50900028

50900041

Rys. 1.5. Usytuowanie numeru identyfikacyjnego
samochodu

są powtórzone na tabliczce znamionowej; czton
pierwszy w pozycji (C), a

człon

drugi w pozycji

(D).

Oznakowanie silnika

Oznakowanie silnika składa się z dwóch czło-

nów.

Człon pierwszy jest to oznaczenie, w którym:

- pierwsze cztery lub trzy cyfry, tj.

silnika 899

cm3 lub „176" dla silnika

„1170"

1108

cm3,

dla

są oznaczeniami typu samochodu, w którym
zastosowano ten silnik po raz pierwszy;

- następne oznaczenie, składające się z litery
i cyfry, identyfikuje pojemność i konstrukcję
silnika;

- ostatnie trzy cyfry są zarezerwowane dla
tworzenia nowych wersji silników podczas
modernizacji samochodu.

18

Rys. 7.6. Miejsce

umieszczenia

oznakowania silnika

(wskazane strzałkami)
a - silnik 899,

b-silnik

1108

Systemy

1.3.

OBSŁUGA

l EKSPLOATACJA
SAMOCHODU

zabezpieczania samochodu

Rys. 1.7. Usytuowanie tabliczki

nadwozia

(objaśnienia oznaczeń podano w tekście)

Czton

pierwszy
rzony na tabliczce znamionowej w pozycji
Czton drugi jest kolejnym numerem silnika.
Umiejscowienie oznakowania silnika w samo­chodzie pokazano na rysunku

Tabliczka identyfikacyjna lakieru nadwozia
Tabliczka identyfikacyjna lakieru nadwozia (rys.

1.7) jest umieszczona na wewnętrznej powie­rzchni pokrywy
Zwiera następujące dane:
(A) - nazwę producenta lakieru,

(B) - nazwę koloru lakieru,

(C)-kod
(D)-kod

czych lub ponownego lakierowania.

oznakowania

przedziału

koloru lakieru,
koloru lakieru do zaprawek lakierni-

identyfikacyjnej

silnika

1.6.

bagażnika.

lakieru

jest powtó-

(J).

1.3.1.

Systemy zabezpieczania

samochodu

W celu zabezpieczenia samochodu przed kra-

dzieżą wyposażono go w elektroniczną blokadę
uruchomienia silnika FIAT CODE. Blokada
cza się samoczynnie w momencie wyjęcia klu-

czyka z wyłącznika zapłonu.

Rozmieszczenie elementów elektronicznej blo­kady uruchomienia silnika w samochodzie
przedstawiono na rysunku 1.8.

Centralka elektronicznej blokady silnika FIAT

CODE

Centralka elektronicznej blokady silnika FIAT
CODE jest zasilana z akumulatora poprzez bez­piecznik 20 A znajdujący się w przedziale silni­ka, oraz wyłącznik zapłonu (styki „15/54") za­bezpieczony bezpiecznikiem 7,5 A umieszczo­nym w skrzynce bezpieczników. Dwoma prze-

wodami jest połączona z elektronicznym urzą-

dzeniem sterującym wtryskiem i zapłonem.
Centralka elektronicznej blokady uruchomienia
silnika oraz elektroniczne urządzenie sterujące
wtryskiem i zapłonem są połączone również
z gniazdem diagnostycznym i z lampką kontrol-

ną FIAT CODE umieszczoną w zestawie wska-

włą-

Rys. 1.8. Rozmieszczenie elementów elektronicznej
blokady uruchomienia silnika FIAT CODE
w samochodzie

(objaśnienia oznaczeń literowych i cyfrowych podano
w rozdz.

10)

19

Informacje ogólne

Systemy zabezpieczania samochodu

Informacje ogólne

Rys. 1.13. Usytuowanie elektronicznego urządzenia
sterującego systemu

w samochodzie z silnikiem 899

(strzałka

wskazuje urządzenie sterujące)

Jeżeli kody zostały rozpoznane, następuje krót-

kie zaświecenie i zgaśniecie diody w lampce
kontrolnej FIAT CODE oraz w lampce kontrolnej
systemu

wtryskowo-zaptonowego.

Krótkie zaświecenie i zgaśniecie obu lampek
stanowi potwierdzenie odblokowania elektro-

nicznej blokady silnika FIAT CODE i dalsze
przekręcenie kluczyka do położenia

woduje uruchomienie silnika.

Procedura zapamiętywania kodów
transponderów kluczyków

Zapamiętywanie kodów transponderów kluczy-

ków (N) wykonuje się:

- w nowym samochodzie w procesie produk-

cyjnym przed rozpoczęciem jego eksploatacji,

- po wymianie centralki FIAT CODE,

- w przypadku konieczności zapamiętania

kodu nowych (dodatkowych) kluczyków.

Aby zapamiętać kody kluczyków (N), należy:

• włożyć kluczyk (M) do wyłącznika zapłonu

i przekręcić go w położenie „MAR";

• po krótkim zaświeceniu się diody lampki
kontrolnej FIAT CODE kluczyk (M) należy prze­kręcić do położenia „STOP", a następnie wyjąć
go z wyłącznika zapłonu;

• w czasie nie dłuższym niż

jeden z kluczyków (N), którego kod chcemy za-

pamiętać, do wyłącznika zapłonu i przekręcić
go w

położenie

• po krótkim zaświeceniu się diody lampki
kontrolnej FIAT CODE kluczyk (N) należy prze­kręcić w położenie „STOP" i wyjąć z wyłącznika

zapłonu; powyższe dwie czynności należy po­wtórzyć dla następnych kluczyków;

• po wykonaniu czynności dla wszystkich za­pamiętywanych kluczyków, należy ponownie

włożyć do wyłącznika zapłonu kluczyk (M)

i przekręcić go w położenie „MAR";

wtryskowo-zaplonowego

10

sekund włożyć

„MAR";

„AW"

spo-

• po krótkim zaświeceniu się lampki FIAT
CODE kluczyk (M) należy przekręcić w położe­nie „STOP" i wyjąć z wyłącznika zapłonu.
Ostatnie włożenie i wyjęcie kluczyka (M) kończy
procedurę zapamiętywania kodów kluczyków

(N) w elektronicznej blokadzie silnika FIAT

CODE.

Przerwanie procedury zapamiętywania kodów
kluczyków nastąpi wówczas, gdy kluczyk bor-

dowy (M) zostanie

włożony

do wyłącznika za­płonu i przytrzymany w położeniu „STOP" dłu­żej niż

10

sekund.
Zapamiętywanie kodu w elektronicznym urzą­dzeniu sterującym następuje samoczynnie po

przekręceniu jednego z kluczyków (N) w poło-

żenie „MAR" i przytrzymaniu go w tym położe-

niu przez 3 sekundy.

Zaświecenie diody lampki kontrolnej FIAT CO-

DE podczas procedury zapamiętywania sygna­lizuje, że nie została ona wykonana prawidłowo
i należy ją powtórzyć.

Wykonanie wyżej opisanych czynności zapa-

miętania kodów transponderów kluczyków
gwarantuje, że centralka FIAT CODE oraz elek-

troniczne urządzenie sterujące systemu

wtry-

skowo-zapłonowego mają zapamiętane kody
kluczyków i tylko tymi kluczykami można bę­dzie uruchomić silnik. Każdy inny kluczyk dopa­sowany w zakresie mechanicznym (możliwość

włożenia

w

położenie

do wyłącznika zapłonu i przekręcenia

„MAR" oraz „AW") nie spowoduje
uruchomienia silnika.
Po wymianie elektronicznego urządzenia steru-

jącego systemu

wtryskowo-zapłonowego

po-

nowne zapamiętywanie kodów kluczyków nie

jest konieczne. Zapamiętanie kodów w elektro-

nicznym urządzeniu sterującym systemu wtry­skowo-zapłonowego następuje samoczynnie
po przekręceniu kluczyka wyłącznika zapłonu
w położenie „MAR".
Należy zwrócić uwagę, że wymiana elektronicz­nego urządzenia sterującego musi być koniecz­nie poprzedzona przeprowadzeniem kontroli,
czy rzeczywiście wymienione urządzenie jest
uszkodzone. Zamontowanie nowego elektro-

nicznego urządzenia sterującego spowoduje,
że przy pierwszej próbie uruchomienia silnika,
tj. po przekręceniu kluczyka w położenie

„MAR", nastąpi trwałe zapamiętanie kodu w no­wo zamontowanym urządzeniu. Jeżeli potem
okaże się, że wymiana elektronicznego

urzą-

dzenia sterującego systemu wtryskowo-zapło-

nowego jest niecelowa, urządzenie to zostanie

bezpowrotnie zmarnowane.
W normalnej eksploatacji samochodu, jeżeli

kody transponderów zostały zapamiętane
w systemie FIAT CODE, po włożeniu kluczyka

i przekręceniu w położenie „MAR" zostaje roz-

poznany przez system kod kluczyka i wówczas

22

System/

zabezpieczania samochodu

dioda lampki kontrolnej FIAT CODE krótkim bły­śnięciem potwierdzi fakt rozpoznania kodu klu­czyka, centralka
sterowania silnikiem (wtrysk paliwa, zapłon)
i silnik można będzie uruchomić po przekręce-

niu kluczyka w położenie
Jeżeli po włożeniu kluczyka i przekręceniu
w położenie „MAR" dioda lampki kontrolnej
FIAT CODE w zestawie wskaźników świeci się

światłem ciągłym wraz z lampką kontrolną

uszkodzenia systemu

oznacza to, że kod kluczyka nie został rozpo­znany przez system FIAT CODE. W takim przy­padku należy obrócić kluczyk do położenia
„STOP", ponownie przekręcić w położenie
„MAR" i sprawdzić sygnalizację lampek w ze­stawie wskaźników. Jeśli lampki nie potwierdzą
krótkim błyśnięciem rozpoznania kodów trans­ponderów kluczyka w systemie, należy wy­próbować inny kluczyk z kompletu dostarczo-

nego z samochodem.
Jeżeli kody kluczyków nie zostaną rozpoznane
przez system, należy zwrócić się o pomoc do
najbliższej autoryzowanej stacji obsługi.
Sposób, w jaki należy uruchomić awaryjnie sa­mochód, aby dojechać do autoryzowanej stacji

obsługi, zostanie opisany w dalszej części roz­działu.

Może

się

zdarzyć,

jącym

silniku

CODE zaświeci się

to, że system przeprowadza samodiagnozę

spowodowaną np. spadkiem napięcia w insta-

lacji elektrycznej. W takim przypadku należy za­trzymać samochód i przeprowadzić następują­cy test systemu FIAT CODE:

- wyłączyć silnik przekręcając kluczyk w po-

łożenie „STOP",

- przekręcić ponownie kluczyk w położenie
„MAR".
Dioda lampki kontrolnej FIAT CODE powinna

zaświecić się na ok. 1 s i zgasnąć. Świadczy to,
że system FIAT CODE jest sprawny i można
kontynuować

Jeżeli dioda lampki zaświeci się światłem cią-

głym,

należy

„STOP" i przytrzymać go w tym położeniu nie
krócej niż 30 s.
Jeżeli po ponownym przekręceniu kluczyka
w położenie „MAR" lampka świeci się nadal
światłem ciągłym, należy zwrócić się do najbliż­szej

autoryzowanej stacji obsługi.

Może

zaistnieć taka sytuacja,

kontrolnej FIAT CODE będzie świecić się świa-

tłem

pulsującym. Przypadek taki oznacza,

kody transponderów kluczyków nie zostały za­pamiętane. Jest to możliwe w samochodach
nowych oraz w samochodach, w których wy­mieniono elementy systemu FIAT CODE. W ta-

włączy

że w

dioda lampki kontrolnej FIAT

jazdę.

przekręcić kluczyk w położenie

zablokowane funkcje

„AW".

wtryskowo-zapłonowego,

czasie jazdy przy pracu-

światłem

ciągłym. Oznacza

że

dioda lampki

że

kim przypadku należy zwrócić się do autoryzo­wanej stacji obsługi lub przeprowadzić zapa­miętywanie kodów transponderów kluczyka
w opisany wcześniej sposób.

Awaryjne uruchamianie silnika

W przypadku nierozpoznania przez system ko­dów kluczyków, objawiającego się brakiem
możliwości uruchomienia silnika przy równo­czesnym sygnalizowaniu tej sytuacji ciągłym
świeceniem diody lampki kontrolnej FIAT CODE
oraz lampki kontrolnej uszkodzenia systemu
wtryskowo-zapłonowego, silnik można urucho­mić w następujący sposób:

• z karty kodowej

ciocyfrowy

kodu należy zapamiętać lub kartę kodową poło­żyć w miejscu umożliwiającym odczyt;

• włożyć kluczyk do
i obrócić go w położenie „MAR";

• wcisnąć do oporu pedał przyspieszenia
i przytrzymać go w tym położeniu; po tej czyn­ności zaświeci się lampka kontrolna uszkodze­nia systemu wtryskowo-zapłonowego w zesta­wie wskaźników na ok. 8 s z jedną krótką prze­rwą

ok.150

• po zgaśnięciu lampki zwolnić nacisk na
pedał przyspieszenia; po zwolnieniu nacisku na
pedał przyspieszenia nastąpi pulsacyjne świe­cenie lampki; należy wówczas policzyć liczbę
błysków lampki;

• gdy lampka wykona liczbę błysków równą
pierwszej cyfrze odczytanej z karty kodowej,
należy ponownie nacisnąć pedał przyspiesze­nia i przytrzymać go w tym położeniu; wówczas
ponownie zaświeci się lampka kontrolna uszko­dzenia systemu wtryskowo-zapłonowego na
ok. 4 s, a następnie zgaśnie;

• po zgaśnięciu lampki zwolnić nacisk na pe­dał przyspieszenia; po zwolnieniu nacisku na
pedał przyspieszenia nastąpi ponowne pulsa­cyjne świecenie lampki; należy policzyć liczbę
błysków lampki;

• gdy lampka wykona liczbę błysków równą
drugiej cyfrze odczytanej z karty kodowej, nale­ży ponownie nacisnąć pedał przyspieszenia
i przytrzymać go w tym położeniu;

• następnie należy powtórzyć procedurę za­świecenia na ok. 4 s i gaśnięcia lampki kontrol­nej uszkodzenia systemu wtryskowo-zapłono-

wego, zwalniania pedału przyspieszenia, odli-

czania liczby błysków lampki dla trzeciej, czwar-

tej i piątej cyfry odczytanej z karty kodowej;

• po odliczeniu liczby
piątej cyfry należy ponownie wcisnąć pedał
przyspieszenia do oporu i przytrzymać go

w tym położeniu; po tej czynności lampka kon-

kod elektroniczny; wszystkie cyfry

ms,

(1,

rys.

1.11)

odczytać pię-

wyłącznika

a następnie zgaśnie;

błysków

dla ostatniej

zapłonu

23

Informacje ogólne

Cyfry

oznaczają

liczbę

błysków

lampki

Rys. 1.14. Schemat procedury awaryjnego uruchomienia silnika dla numeru kodu 21473

Świecenie ciągle,
silnika nie można uruchom™

Rys.

7.75.

O - otwieranie, P - pociągnięcie klamki zewnętrznej,
Z - zamykanie

Blokowanie drzwi od zewnątrz

trolna uszkodzenia systemu

wtryskowo-zapło-

nowego zaświeci się po raz ostatni na 4 s i zga­śnie;

• po tym ostatnim zgaśnięciu należy zwolnić

nacisk na

pedał

przyspieszenia;

• po ostatnim zwolnieniu pedału przyspiesze­nia lampka kontrolna uszkodzenia systemu

wtryskowo-zapłonowego

w zestawie wskaźni­ków będzie emitowała przez 4 s szybkie błyski,
co stanowi potwierdzenie, że procedura przy­gotowania systemu FIAT

CODE

do awaryjnego
uruchomienia silnika została wykonana prawi­dłowo;

• po

czterosekundowych

błyskach lampki i jej
zgaśnięciu należy przekręcić kluczyk z położe­nia „MAR" w położenie

„AW",

co

spowoduje

uruchomienie silnika.
Opisane czynności awaryjnego uruchamiania
silnika należy wykonać dokładnie według po­wyższego opisu.
Jeżeli popełnimy jakikolwiek błąd lub
kładność w realizacji procedury, lampka
trolna uszkodzenia systemu

wtryskowo-zapło-

niedo-

kon-

nowego po skończeniu procedury, tj. po ostat­nim zwolnieniu pedału przyspieszenia, będzie
świeciła się światłem ciągłym. Będzie to świad­czyło, że procedura przygotowania do awaryj­nego uruchomienia silnika wykonana została
błędnie lub niedokładnie i należy ją powtórzyć.
Aby powtórzyć procedurę, należy kluczyk
łącznika zapłonu przekręcić w

położenie

wy-

„STOP" i powtórzyć dokładnie wszystkie opisa­ne czynności.
Na rysunku 1.14 przedstawiono na wykresie
opisaną procedurę awaryjnego

uruchamiania

silnika dla kodu 21473.

Rys.

7.76.

1 - klamka wewnętrzna, 2 - przycisk blokady

Klamka wewnętrzna i blokada drzwi

24

Blokowanie drzwi

Aby zablokować lub odblokować drzwi od ze­wnątrz, należy włożyć kluczyk do zamka drzwi

i przekręcić go (rys. 1.15).

Aby odblokować drzwi od wewnątrz, należy po­ciągnąć za klamkę wewnętrzną drzwi (rys.

1.16)

niezależnie od położenia przycisku blokady (2).

System/

zabezpieczania samochodu

Rys. 1.17. Kluczyk

P-

przycisk do

wyłącznika

odblokowywania

zapłonu

położenia

"PARK"

Aby zablokować drzwi od wewnątrz, należy wci­snąć

przycisk

ich

dokładnym

blokady drzwi

zamknięciu.

po

wcześniejszym

W samochodach, które wyposażono w central-

ny zamek zablokowanie lub odblokowanie jed­nych

drzwi

powoduje równoczesne

zablokowa-

nie lub odblokowanie drugich drzwi.

Wyłącznik zapłonu

Wyłącznik

zapłonu z blokadą kierownicy przed­stawiono na rysunku 1.17.
Kluczyk w wyłączniku

zapłonu może

zajmować

następujące położenia:

-

„STÓP"

jest

wyłączony,

ca

jest

- w tym
kluczyk można wyjąć,

położeniu

zapłon

kierowni-

zablokowana, radio, centralny

silnika

zamek
i elektroniczne urządzenie alarmowe są pod na­pięciem;

-

„MAR" - jest

jazdy;

zapłon

to

położenie

kluczyka

podczas

silnika jest włączony, wszystkie

odbiorniki prądu są pod napięciem;

-

„AW"

- położenie rozruchu silnika; więk-

szość odbiorników prądu jest wyłączona;

- „PARK" - zapłon silnika jest wyłączony,

światta

wyjąć,

pozycyjne

kierownica

są

włączone,

kluczyk

jest zablokowana.

można

Aby ustawić kluczyk w położeniu „PARK", nale­ży nacisnąć specjalny przycisk w wyłączniku

zapłonu.

W

celu

zablokowania kierownicy

należy

wyjąć
kluczyk w położeniu „STOP" lub „PARK" po
uprzednim naciśnięciu przycisku, a następnie

obrócić

koło

kierownicy

aż do

zatrzaśnięcia

blo-

kady.

Hamowanie i zatrzymywanie samochodu

Zmniejszanie prędkości toczącego się samo­chodu i zatrzymywanie

wykonuje

się za

pomo­cą hamulca. Po zatrzymaniu samochodu silnik
należy wyłączyć, przekręcając kluczyk wyłącz-

Rys.

ł.78.

(strzałka

Dźwignia

wskazuje przycisk blokady dźwigni)

nika zapłonu w położenie „STOP". Po

hamulca awaryjnego

wyłącze-

niu silnika należy włączyć hamulec awaryjny.
Zatrzymując samochód na podjazdach zaleca
się włączyć

1.

bieg, natomiast zatrzymując na
zjazdach - wsteczny bieg.
Dźwignia hamulca awaryjnego znajduje się
między przednimi siedzeniami (rys. 1.18).

Aby włączyć hamulec awaryjny, należy pocią-

gnąć dźwignię do góry, by zaś go

wyłączyć,

należy lekko pociągnąć dźwignię i nacisnąć
przycisk blokady opuszczając jednocześnie

dźwignię.

Unieruchamiając samochód na terenie płaskim
zaleca się pociągnięcie dźwigni o cztery lub
pięć ząbków.
Na podjazdach i zjazdach może okazać się
konieczne pociągnięcie hamulca nawet o 10

ząbków.

Po zaciągnięciu dźwigni hamulca awaryjnego
i przekręceniu kluczyka w położenie „MAR"

w zestawie wskaźników zaświeca się lampka
sygnalizacyjna włączenia hamulca awaryjnego

lub niskiego poziomu płynu hamulcowego (5,
rys. 1.20).

Ruszanie i zmiana biegów

Ruszenie samochodem następuje, gdy zosta­nie

włączony

bieg i kierowca naciśnie na pedał

przyspieszenia. Aby włączyć bieg, należy wci-

snąć pedał sprzęgła do oporu. Naciskanie pe-

dału przyspieszenia musi być połączone z od­powiednim puszczaniem pedału sprzęgła.

W samochodach Seicento Citymatic, wyposa­żonych w sprzęgło sterowane elektrohydrau-

licznie, przesunięcie dźwigni zmiany biegów
powoduje automatyczne włączenie lub wyłą-

czenie sprzęgła. Zwiększenie prędkości obroto­wej silnika powoduje włączenie sprzęgła i ru­szenie samochodu.

25

Urządzenia do sterowania i kontroli

Rys.

1.21.

1 - regulowana kratka nawiewu powietrza boczna, 2 - dźwignia lewa przełącznika pod kierownicą, 3 - zestaw wskaźników,
4 - koto kierownicy, 5 - dźwignia prawa przełącznika pod kierownicą, 6 - pokrętło korektora ustawienia świateł reflektorów,
7 -

10-

13-potka

śnika szyby drzwi prawych, 17 - radio, 18 - wyłącznik podnośnika szyby drzwi lewych, 19 - regulowane kratki centralnego

nawiewu powietrza, 20 -

przedziału silnika

Tablica rozdzielcza

wyłącznik

miejsce na wyłączniki dodatkowe (opcje), 11 - osłona głośnika, 12 - regulowana kratka nawiewu powietrza boczna,

świateł przeciwmgłowych, 8 - wyłącznik świateł awaryjnych, 9 - wyłącznik ogrzewania szyby tylnej,

górna,

14-

półka dolna,

wyłącznik

15-

pokrętła oraz suwaki układu ogrzewania i przewietrzania,

zapłonu, 21 - pokrywka skrzynki bezpieczników, 22 - dźwignia odblokowywania pokrywy

16-wyłącznik

podno-

5. Lampka sygnalizacji

awaryjnego

lub niskiego poziomu

włączenia

płynu

hamulca

ha-

mulcowego

Zaświecenie tej lampki wskazuje na włączenie

hamulca awaryjnego lub zbyt niski poziom

pły-

nu hamulcowego w zbiorniczku. Jeśli poziom
płynu w zbiorniczku jest zbyt niski, należy

uzupełnić.

W przypadku ubytku płynu hamulco-

go

wego powstałego wskutek nieszczelności ukła­du jazdę samochodem należy przerwać i odho-

lować

samochód do naprawy.

6. Lampka kontrolna systemu

wtryskowo-za-

plonowego

Lampka ta zaświeca się po włączeniu zapłonu
i powinna zgasnąć po kilku sekundach. Świece­nie się lampki podczas jazdy informuje, że w sy­stemie

wtryskowo-zapłonowym

wystąpiła nie­sprawność. Kontynuowanie jazdy może spowo­dować

zwiększenie zużycia paliwa i uszkodze-

nie katalizatora.

7. Lampka sygnalizacji

pozycyjnych

i mijania

włączenia

świateł

Lampka ta zaświeca się każdorazowo po włą-

czeniu

świateł

8. Lampka sygnalizacji włączenia

pozycyjnych i mijania.

świateł

drogowych i sygnalizacji świetlnej

Lampka ta zaświeca się po włączeniu świateł
drogowych lub po przesunięciu lewej dźwigni

przełącznika pod kierownicą w kierunku koła
kierownicy.

9. Lampka sygnalizacji włączenia kierun­kowskazów

Lampka ta świeci się zielonym światłem pulsu­jącym przy włączonej dźwigni kierunkowska­zów. Częstotliwość pulsowania lampki jest taka

sama, jak częstotliwość pulsowania lampek kie-

runkowskazów. Jeżeli jedna z żarówek kierun-

kowskazów jest uszkodzona, lampka kontrola

pulsuje szybciej.

10. Lampka sygnalizacji włączenia kierun-

kowskazów przyczepy

Lampka ta świeci się zielonym światłem pulsu­jącym przy włączonej dźwigni kierunkowska­zów tylko wówczas, gdy hak do holowania

przyczepy razem z gniazdkiem został zamonto­wany wg zaleceń fabrycznych, a także wów-

czas, gdy został wymieniony przerywacz kie-

runkowskazów i świateł awaryjnych na przery­wacz o większej mocy i połączono ten przery­wacz z zestawem wskaźników dodatkowym

przewodem.

11.

Lampka sygnalizacji wyłączenia podu-

szki powietrznej po stronie pasażera

Lampka ta jest stosowana tylko w samocho-

dach wyposażonych w poduszkę powietrzną.

27

Informacje ogólne

Zaświeca się, gdy
nej po stronie pasażera zostanie przekręcony

w

położenie

trznej po stronie pasażera znajduje się po pra­wej stronie w dolnej części panelu sterującego.

12. Lampka kontrolna ciśnienia

Lampka ta zaświeca się po włączeniu zapłonu
i gaśnie po uruchomieniu silnika. Jeżeli lampka
nie zgaśnie lub zaświeci się podczas pracy sil­nika, będzie to świadczyło o nieprawidłowym
ciśnieniu oleju w silniku. W takim przypadku na­leży zatrzymać samochód, unieruchomić silnik
i sprawdzić poziom oleju. Jeżeli poziom oleju

jest prawidłowy, a lampka kontrolna zaświeca

się ponownie po uruchomieniu silnika, należy
wyłączyć silnik i odholować samochód do stacji
obsługi w celu wykonania naprawy.

13. Lampka kontrolna temperatury cieczy

chłodzącej

W normalnych warunkach pracy silnika lampka

powinna być zawsze zgaszona. Lampka za­świeca się, gdy temperatura cieczy chłodzącej
przekroczy dopuszczalną temperaturę dopu­szczalną pracy silnika. Jeśli lampka zaświeci
się, należy zatrzymać samochód i łagodnie
zwiększyć prędkość obrotową silnika, co spo­woduje bardziej intensywny obieg cieczy chło­dzącej przy zmniejszonym obciążeniu silnika.
Jeżeli po 2-3 minutach temperatura silnika nie
obniży się, czyli lampka nie zgaśnie, należy
zwrócić się o pomoc do stacji obsługi.

14. Zegar czasowy

Zegar czasowy jest zasilany bezpośrednio
z akumulatora i działa niezależnie od ustawienia
kluczyka w wyłączniku zapłonu.

15.

Przycisk do ustawienia wskazówek zegara

Krótkie przyciśnięcie przycisku powoduje prze-

sunięcie wskazówek zegara o jedną minutę.

Przytrzymanie naciśniętego przycisku spowo-

duje szybkie przesuwanie wskazówek zegara.

16. Lampka kontrolna poduszki powietrznej

Lampka ta występuje tylko w samochodach wy­posażonych w poduszkę powietrzną. Zaświeca
się po włączeniu zapłonu i powinna zgasnąć po
ok. 4 s. Jeżeli lampka nie zgaśnie lub zaświeci
się podczas jazdy, oznacza to, że poduszka po­wietrzna jest uszkodzona.

17.

Sumaryczny licznik kilometrów

Licznik ten sumuje kilometry przejechane od

początku przebiegu samochodu.

1.8.

Okresowy

Licznik ten sumuje kilometry przejechane od
ostatniego zerowania.

19. Przycisk zerowania okresowego licznika

kilometrów

Przyciśnięcie przycisku spowoduje
nie licznika.

„OFF".

wyłącznik

Wyłącznik poduszki powie-

licznik kilometrów

poduszki powietrz-

oleju

wyzerowa-

20. Prędkościomierz

Prędkościomierz wskazuje prędkość jazdy sa­mochodu w km/h.

21. Wskaźnik poziomu paliwa

Pojemność zbiornika paliwa wynosi 35
w tym 5-7
wskazówka po kilku sekundach osiąga położe-

nie wskazujące ilość paliwa w zbiorniku. Jeżeli
wskazówka znajduje się w położeniu „E", to
zbiornik jest pusty, gdy znajduje się w położe-

niu „F", zbiornik jest

Na rysunku
tablicy rozdzielczej z zaznaczeniem urządzeń

do sterowania i kontroli.

1.3.3.

Uruchamianie silnika w zamkniętym pomie-

szczeniu nie jest wskazane z uwagi na wydzie-

lające się toksyczne spaliny. Przed uruchomie-

niem silnika w zamkniętym pomieszczeniu

należy szeroko otworzyć drzwi i natychmiast po

uruchomieniu z pomieszczenia wyjechać.
Aby uruchomić silnik, należy:

• włączyć hamulec awaryjny;

• dźwignię zmiany biegów ustawić w położe-

niu neutralnym (luz);

• wcisnąć do oporu pedał sprzęgła nie naci-

skając na pedał przyspieszenia; elektroniczny

system
guluje ilość paliwa niezbędnego do rozruchu;

• włożyć kluczyk do wyłącznika zapłonu
i przekręcić go w prawo do oporu - położenie

„AW";

kontrolna systemu wtryskowo-zapłonowego
powinny zgasnąć po kilku sekundach;

• po uruchomieniu silnika niezwłocznie zwol­nić nacisk na kluczyk, który samoczynnie po-

wróci do położenia „MAR";

• łagodnie zwolnić nacisk na pedał sprzęgła.
Jeżeli silnik nie został uruchomiony za pierw­szym razem, uruchomienie powtórne może
nastąpić po uprzednim przekręceniu kluczyka

w położenie „STOP" i powtórzeniu opisanych

czynności.
Po wyłączeniu silnika kluczyk nie powinien znaj­dować się w położeniu „MAR" z uwagi na pozo­stawanie systemu wtryskowo-zapłonowego
oraz innych obwodów instalacji elektrycznej
pod napięciem.

Aby uruchomić silnik w samochodzie w wersji

Citymatic,

hydraulicznie, należy włączyć hamulec awaryj­ny, ustawić dźwignię zmiany biegów w położe­nie neutralne (luz) i po przekręceniu kluczyka

w położenie „MAR" odczekać kilka sekund, aż

zgaśnie lampka kontrolna sterowania sprzęgła

„ACS"

czyk w położenie „AW".

dm3 rezerwy. Po włączeniu zapłonu

pełny.

1.21

przedstawiono ogólny widok

Uruchamianie silnika

wtryskowo-zapłonowy

lampka kontrolna FIAT CODE i lampka

tj. ze sprzęgłem sterowanym elektro-

(3, rys.

1.20),

a następnie przekręcić klu-

samoczynnie re-

dm3,

28

Uruchamianie silnika za pomocą akumulato­ra dodatkowego

W przypadku rozładowania akumulatora istnie-

je możliwość uruchomienia silnika za pomocą

dodatkowego akumulatora o takiej samej lub
większej pojemności, jak rozładowany akumu­lator w samochodzie.
Sposób postępowania jest następujący:

• wyłączyć zapłon, kluczyk w wyłączniku za­płonu powinien znajdować się w położeniu
„STOP";

• połączyć końcówkę dodatnią akumulatora
samochodu z końcówką dodatnią akumulatora
dodatkowego;

• drugim przewodem rozruchowym połączyć
końcówkę ujemną akumulatora dodatkowego
z masą uruchamianego samochodu.

Do podłączenia akumulatorów używać specjal­nych przewodów rozruchowych (o dużym prze­kroju) wyposażonych w odpowiednie końcówki.

Na rysunku

1.22

pokazano sposób podłączenia

akumulatorów z podaniem obowiązkowej kolej-

ności podłączenia przewodów do zacisków

akumulatora.

Uruchamianie silnika poprzez pchanie
lub holowanie

Taki sposób uruchamiania silnika jest niedopu-

szczalny z uwagi na możliwość przedostania
się paliwa do katalizatora, co mogłoby spowo­dować jego nieodwracalne uszkodzenie.

1.3.4.

Urządzenia mechaniczne,

elektryczne i wyposażenia
samochodu

Oświetlenie i sygnalizacja

Do sterowania oświetleniem i sygnalizacją w sa­mochodzie służą wyłączniki, przełączniki, su-

waki i pokrętła usytuowane na przełączniku pod

kierownicą oraz w centralnej części tablicy roz­dzielczej na panelu sterującym.
Przełącznik pod kierownicą ma dwie dźwignie:
lewą i prawą, których położenia przedstawiono
na rysunkach
Dźwignia lewa przełącznika pod kierownicą ste­ruje większością świateł zewnętrznych. Dźwi-

gnia prawa przełącznika pod kierownicą steruje
wycieraczkami i
tlenie zewnętrzne działa, gdy kluczyk w wyłącz-

niku zapłonu znajduje się w położeniu „MAR".

1.23 i 1.24.

spryskiwaczami

szyb. Oświe-

Rys. 1.22. Schemat
dodatkowego

1,2,3,4

- kolejność

Po

podłączeniu

podłączenia

podłączenia

akumulatora

przewodów

akumulatorów należy urucho­mić silnik samochodu ze sprawnym akumulato­rem, a następnie silnik samochodu z akumula­torem rozładowanym.

Rozłączenie

cych

akumulatory

przewodów rozruchowych łączą-

po

uruchomieniu silnika nale­ży wykonać w odwrotnej kolejności czynności
do podłączenia, tj. należy zacząć od odłączenia
zacisku ujemnego od masy samochodu.
Jeżeli

po

kilku próbach

nie uda się

uruchomić
silnika, próby należy przerwać i zwrócić się
do autoryzowanej stacji obsługi w celu znale­zienia przyczyny braku możliwości uruchomie­nia silnika.

Rys. 7.23. Położenia dźwigni lewej
kierunkowskazów

L -

włączony

P - włączony kierunkowskaz prawy

Rys. 1.24.

kierownicą

C - ciągła praca wycieraczek, N - położenie neutralne,
O - włączenie okresowe, P - przerywana praca

wycieraczek

kierunkowskaz lewy,

Położenia

dźwigni prawej przełącznika pod

przełącznika

Informacje ogólne

Przy

włączonych

świetlony zostaje również zestaw

świattach zewnętrznych pod-

wskaźników

i elementy sterujące na panelu centralnym.

Znaczenie ideogramów na

kierownicą przedstawiono w tablicy
gramów wyłączników na panelu
w tablicy

1-7.

przełączniku

1-6, a ideo-

sterującym

pod

Włączniki na panelu sterującym pokazano

rysunku

1.25.

na

l

Rys. 1.25. Panel sterujący z

1 - miejsce na

świateł

przeciwmgłowych, 3 - wyłącznik świateł awaryjnych,
4 - wyłącznik ogrzewania tylnej szyby, 5 - miejsce na
wyłącznik dodatkowy (opcja)

wyłącznik

wyłącznikami

dodatkowy (opcja), 2 -

wyłącznik

Ideogramy na przełączniku
pod kierownicą

Symbol
literowy

w

tek-

ście

W

Z

Rysynek

ideogramu

•

:

Znaczenie

ideogramu

wszystkie odbiorniki

wyłączone

światła pozycyjne

Tablica 1 -6

Lampka

w zestawie

wska-

źników

brak

jest

&

M

fD

światła mijania

brak

Ideogramy tablicy wskaźników
i wyłączników panelu sterującego Tablica

Rysunek

ideogramu

A

Znaczenie
ideogramu

wyłącznik świateł

awaryjnych

wyłącznik świateł
przeciwmgłowych

przednich

Miejsce umieszczenia

tablica wskaźników,

panel sterujący w części

centralnej

tablica wskaźników,

panel sterujący strona

lewa

^0

01

ttt

J 1

1

O

wyłącznik świateł
przeciwmgłowych

tylnych

wyłącznik szyby

ogrzewanej

wyłącznik

układu

klimatyzacji

tablica wskaźników,

panel sterujący strona

lewa

tablica wskaźników,

panel sterujący strona

prawa

tablica wskaźników,

panel sterujący strona

prawa

1-7!

Brak

Brak

Brak

T

Brak

ID

<P$

rv%

\

/'Y"\

światła drogowe

kierunkowskazy

spryskiwacz

wycieraczka szyby

i

spryskiwacz szyby

szyby

przedniej

tylnej

tylnej

jest

jest

brak

brak

brak

m

0

**

wyłączniki

elektrycznych

podnośników

szyb

korektor

nachylenia wiązki

świetlnej

reflektorów

dźwignia

wywania

dźwignia

wywania

odbloko-

pokrywy

przedziału silnika

odbloko-

pokrywy
przedziału
bagażnika

tablica wskaźników, po

obu stronach wnęki na

radioodbiornik, rys.

tablica wskaźników,

prawa strona kolumny

kierownicy

pod tablicą

po stronie lewej,

rys. 1 .40.

między siedzeniem

kierowcy a progiem

drzwi lewych, rys.

1.36.1

wskaźników!

1.44,1

1

1

1

1

**

Urządzenia mechaniczne, elektryczne i wyposażenia samochodu

Światła

pozycyjne

Aby

włączyć

cić kluczyk wyłącznika zapłonu w położenie

„MAR" i pokrętło

kierownicą
W zestawie wskaźników zaświeci się lampka sy­gnalizacyjna (7, rys. 1.20).

Światła

W celu włączenia świateł postojowych należy
ustawić
nie „PARK" po wcześniejszym naciśnięciu przy­cisku

„P"

położenia

dźwigni przełącznika pod kierownicą ustawić
również w położenie „Z".
Po przekręceniu kluczyka w położenie „PARK"
kluczyk można wyjąć z wyłącznika zapłonu.

Światła

Światła

wej dźwigni przełącznika pod kierownicą bę-

dzie

ustawione w położeniu
a kluczyk wyłącznika zapłonu będzie przekrę­cony w położenie
ków zaświeci się lampka sygnalizacyjna (7, rys.

1.20).

światła

ustawić w położenie

pozycyjne,

lewej dźwigni

należy

przekrę-

przełącznika

„Z"

(tabl.1-6).

postojowe

kluczyk

wyłącznika

wyłącznika

zapłonu w położe-

zapłonu i odblokowaniu

„PARK", a następnie pokrętło lewej

mijania

mijania

są

włączone,

jeżeli pokrętło

„M"

„MAR". W zestawie

(tabl.1-6),

wskaźni-

pod

le-

Rys. 1.26. Usytuowanie korektora ustawienia
reflektorów

(strzatka wskazuje korektor)

Światła drogowe

Światła

te

włączają

jania i przesunięciu

się po

włączeniu

świateł

mi-

lewej dźwigni przełącznika

pod kierownicą w kierunku tablicy rozdzielczej.

W

zestawie
gnalizacyjna (8, rys.
łączają

wskaźników zaświeci

1.20).

się po

przesunięciu

się

lampka

sy­ Światła drogowe wy­ dźwigni w kierunku

kota kierownicy.

Sygnał świetlny

Sygnał

świetlny

światłach

uzyskuje

zewnętrznych

się

przy wyłączonych

po

pociągnięciu dźwi-

gni w kierunku koła kierownicy i przytrzymaniu.

Kierunkowskazy

Kierunkowskazy włączają się po przełączeniu
dźwigni lewej

przełącznika

pod kierownicą

w płaszczyźnie równoległej do koła kierownicy:

- przełączenie do góry - włączony kierunkow-

skaz prawy;

- przełączenie w dół - włączony kierunkow-

skaz lewy.

Podczas

przełączania

dźwigni wyczuwalne

są

dwa opory. Przełączenie dźwigni do drugiego
oporu

włącza

łączenie

korzystywane,

odpowiedni kierunkowskaz. Prze-

dźwigni

do

pierwszego oporu jest

jeżeli

zachodzi

potrzeba

wy-

włącze-

nia kierunkowskazów na krótko lub przy małych

Rys. 1.27. Schemat ekranu do ustawiania wiązki

świetlnej

v-v - oś symetrii samochodu, AC-AC - oś ustawienia
wiązki świetlnej światet mijania, HC-HC - oś pozioma
środków reflektorów

reflektorów

skrętach koła kierownicy. Włączenie i wyłącze­nie kierunkowskazów jest sygnalizowane pulsa­cyjnym świeceniem lampki (9, rys. 1.20).

Korekcja ustawienia reflektorów

Wiązkę świetlną reflektorów ustawia się za po­mocą regulatorów umieszczonych w reflekto­rach (rys. 1.26). Schemat ekranu do ustawienia
reflektorów pokazano na rysunku

1.27.

Wiązka świetlna reflektorów jest ustawiona fa­brycznie dla samochodu z kołem zapasowym,
narzędziami, pełnymi zbiornikami płynów i pali­wa oraz przy prawidłowym ciśnieniu w ogumie­niu i ustawieniu korektora wiązki świetlnej re­flektorów w położeniu „O".
Z uwagi na znaczenie prawidłowości ustawienia
wiązki świetlnej reflektorów dla bezpieczeństwa
w ruchu drogowym regulację ustawienia należy
zlecić stacji obsługi wyposażonej we właściwe
oprzyrządowanie.

Korekcję ustawienia reflektorów w zależności

od obciążenia samochodu wykonuje się za po-

31

Informacje

ogólne

Rys. 1.28. Usytuowanie
korektora ustawienia reflektorów

(opis w tekście)

mocą korektora, którego

pokrętła

pokrętło

elektrycznego

jest umie-

szczone wewnątrz samochodu po prawej stro-

nie kolumny kierownicy (rys. 1.28).
Pokrętło korektora może zajmować jedno

z czterech położeń:

0

- jedna lub dwie osoby na siedzeniach prze-

dnich;

1 - pięć osób;
2 - pięć osób, bagaż w bagażniku;

3-kierowca,

maksymalne obciążenie dopu-

szczalne w bagażniku.

Przy obciążeniach pośrednich i wyborze właści­wego położenia pokrętła korektora należy brać

pod uwagę przede wszystkim możliwość unika-

nia oślepiania użytkowników drogi poruszają­cych się w przeciwnym kierunku.

Sygnał

dźwiękowy

Przyciski sygnału dźwiękowego są umieszczo-

ne w kole kierownicy (rys. 1.29). Aby włączyć
sygnał

dźwiękowy,

należy nacisnąć jeden

z przycisków.

Wycieraczki i

spryskiwacze

szyb

Dźwignia prawa przełącznika pod kierownicą
steruje wycieraczkami szyby przedniej i tylnej
oraz spryskiwaczami szyb, gdy kluczyk wyłącz­nika zapłonu znajduje się w położeniu „MAR"

Wycieraczki i spryskiwacze szyb są wyłączone,

gdy dźwignia prawa wyłącznika pod kierownicą
znajduje się w położeniu „N" (rys. 1.24). Włą­czenie wycieraczek szyby przedniej uzyskuje
się po pociągnięciu dźwigni prawej przełączni­ka pod kierownicą w płaszczyźnie równoległej
do koła kierownicy.

Położenie „P" - przerywana praca wycieraczek;
Położenie „C" - ciągła praca wycieraczek;
Położenie „O" - okresowa praca wycieraczek.

Wycieraczka jest włączona tylko wówczas,

utrzymuje się nacisk na dźwignię w

gdy

położeniu

„O"; zwolnienie nacisku na dźwignię powoduje
powrót dźwigni do położenia neutralnego „N"
i samoczynne wyłączenie wycieraczek.

Włączenie spryskiwacza szyby przedniej uzy-

skuje się po pociągnięciu dźwigni w kierunku
koła kierownicy.

Wycieraczka szyby

spryskiwaczem szyby tylnej. Aby włączyć

tylnej

włącza się razem

żel

wy-j

cieraczkę i spryskiwacz szyby tylnej, należy
obrócić pokrętło dźwigni prawej przełącznika
pod kierownicą w położenie „T"
stępnie nacisnąć dźwignię prawą w kierunku

blicy

rozdzielczej; zwolnienie nacisku powoduje
powrót dźwigni do położenia neutralnego i
moczynne wyłączenie wycieraczki i

(tabl.1-6), a nan

ta-j

sa-

spryskiwa-

cza szyby tylnej.

Światfa awaryjne

Wyłącznik świateł awaryjnych (czerwony) znaj]

duje się w centralnej części panelu

(3, rys. 1.25). Włącza światła awaryjne po

śnięciu

wyłącznika niezależnie od położenia
kluczyka w wyłączniku zapłonu. Wyłącznik
podświetlony i pulsuje

jednocześnie z kierun-

kowskazami. Ponowne naciśnięcie

sterującegd

wcij

jesl

wyłącznik?

powoduje wyłączenie świateł.

j

Rys. 7.29. Przyciski sygnału dźwiękowego

(strzałki

wskazują przyciski)

32

Światta

Wyłączniki świateł przeciwmgłowych

przeciwmgłowe

znajduj;

się w panelu sterującym po stronie lewej wy
łącznika świateł awaryjnych (2, rys. 1.25).

Włą

czają światła przeciwmgłowe przy kluczyku wy
łącznika zapłonu w położeniu „MAR" i włączc

nych

światłach mijania. Włączenie świateł jes
sygnalizowane lampką kontrolną
w

wyłączniku.

Ponowne naciśnięcie wyłącznik

umieszczeń

powoduje wyłączenie świateł.

Wyłącznik

bezwładnościowy odcinający

zasilanie paliwa

Wyłącznik jest usytuowany pod środkową

ścią tablicy rozdzielczej (rys.

1.30).

Jest to w

czi

Urządzenia mechaniczne, elektryczne i wyposażenia samochodu

Rys. 1.30. Usytuowanie

(strzałka

wskazuje przycisk

Rys. 1.31. Usytuowanie lampki oświetlenia wnętrza
nadwozia

(strzałki

wskazują

łącznik,

który

włącza

miejsca

wyłącznika

wyłącznika)

naciśnięcia

się w

przypadku

bezwładnościowego

klosza

lampki)

wywoła­nia dużego opóźnienia samochodu, np. pod­czas zderzenia, przerywając zasilanie silnika

paliwem. Jeżeli po zderzeniu nie stwierdza się
wycieków paliwa i samochód jest w stanie kon­tynuować jazdę, wyłącznik można nacisnąć,
aby przywrócić zasilanie silnika paliwem.

Oświetlenie wnętrza

Lampka oświetlenia wnętrza nadwozia znajduje
się w dachu przed wewnętrznym lusterkiem
wstecznym. Włączenie lub wyłączenie lampki
następuje po otwarciu lub zamknięciu drzwi,
a

także

po

naciśnięciu

szych

krawędziach (rys.

klosza

1.31).

lampki

na

krót-

Dachy otwierane

Jako

wyposażenie

może być stosowany:

- dach uchylany z osłoną przeciwsłoneczną,

otwierany i wyjmowany ręcznie (rys.

dodatkowe w samochodach

1.32);

Rys. 1.32. Dach otwierany i wyjmowany ręcznie

a - usytuowanie dachu otwieranego ręcznie,
b - widok pokrętła dachu otwieranego i śruby mocującej
osłonę przeciwsłoneczną,
1 -

pokrętło

wyjmowania dachu, 3 - śruba
4 - zaczep dachu otwieranego (niewidoczny)

do uchylania dachu, 2 - śruba do

ostony

przeciwsłonecznej,

- dach przesuwany, wykonany z odpowie-

dniej tkaniny, otwierany i zamykany elektrycznie

(rys. 1.33).

Aby otworzyć dach sterowany ręcznie, należy

obracać pokrętłem w kierunku przeciwnym do
ruchu wskazówek zegara. Pokręcanie w kierun­ku przeciwnym powoduje zamykanie dachu.

Aby wymontować dach sterowany ręcznie, na-

leży obrócić o pół obrotu wkrętakiem sworzeń
mocujący, znajdujący się w pokrętle, podnieść
dach i wyjąć go z zaczepów przednich. Można
również otworzyć dach, odłączając go z zacze­pu znajdującego się w pobliżu sworznia mocu-

jącego. Pod dachem otwieranym ręcznie jest

zamocowana osłona przeciwsłoneczna. Osłonę
można wyjąć po odkręceniu śruby mocującej.

Wyjęty dach i osłonę

przeciwsłoneczną

można
umieścić w bagażniku, przypinając je specjal­nymi elastycznymi paskami do tylnej strony
oparcia siedzenia tylnego (rys. 1.34).

33

Informacje ogólne

Aby otworzyć dach sterowany elektrycznie, ni

leży nacisnąć tylną część przycisku

umieszczi

nego w obudowie mechanizmów sterującyc
dachem otwieranym elektrycznie. Po zwolnił
niu przycisku dach znajdzie się w dowolnie w
branym
przycisku powoduje zamknięcie dachu.
można otwierać i zamykać tylko wtedy,
kluczyk

położeniu.

wyłącznika

Naciśnięcie przedniej częś

Dać

kiec

zapłonu znajduje się w w
łączniku zapłonu.
Nie należy ani otwierać, ani zamykać dachu
rowanego elektrycznie, gdy znajduje się na

sti

nii

śnieg lub lód. Otwierać i zamykać dach możr
tylko w czasie postoju samochodu.
W przypadku braku zasilania elektryczneg
mechanizmu lub w przypadku jakiejkolwiek
nej niesprawności dach można zamknąć

lu

otworzyć za pomocą specjalnego klucza, d
którego dostęp uzyskuje się po

wymontowan

pokrywki umieszczonej w obudowie mechar
zmów sterujących dachem.

ii

Rys. 1.33. Dach przesuwany i zamykany elektrycznie

a - usytuowanie dachu otwieranego elektrycznie,
b - mechanizm awaryjnego zamykania dachu
przesuwanego
1 - gniazdo awaryjnego zamykania dachu, 2 ­awaryjnego zamykania dachu, 3 - przycisk elektrycznego
zamykania i otwierania dachu

pokrętło

Podnośniki szyb

Szyby w drzwiach samochodu są podnoszor
mechanicznie za pomocą korbki

umieszczeń

w drzwiach (rys. 1.35).
Jako wyposażenie dodatkowe lub standardów
w niektórych wersjach samochodów
wano elektryczne podnośniki szyb drzwi.

zastosi

Poi

nośniki elektryczne działają, gdy kluczyk w
łącznika zapłonu znajduje się w

położeń

„MAR". Wyłączniki elektrycznych podnośnikó
szyb drzwi są umieszczone po obu stronac
wnęki na radioodbiornik (rys. 1.36).

Ogrzewanie, przewietrzanie i klimatyzacja

Układ ogrzewania, przewietrzania i
jest sterowany pokrętłami, suwakiem i

karni

usytuowanymi w dolnej części panelu

klimatyzai

wyłączr

sti

Rys. 1.34. Sposób umocowania wymontowanej

przeciwsłonecznej

(strzałki

wskazują paski mocujące)

34

osłony

Rys. 1.35. Korbka mechanizmu podnoszenia szyb

_

L

_

drz»

Urządzenia mechaniczne, elektryczne i wyposażenia samochodu

Rys. 1.36.

1

-wyłącznik

Rys. 1.37. Elementy sterowania ogrzewaniem,
przewietrzaniem i klimatyzacją

1 -

wlotu

krętło
wyłącznik

rującego

żonych w klimatyzację
jest
nikiem
Schemat

pokrętło

powietrza,

wyboru

układu

Wyłączniki

szyby lewej, 2 -

regulacji

kierunku

elektrycznych podnośników szyb

wyłącznik

temperatury,

3 -

pokrętło

nawiewu

klimatyzacji

2 -

włączania

powietrza,

(rys. 1.37). W samochodach

wyłącznik

umieszczony

ogrzewania

wlotów

po

prawej

szyby

tylnej.

powietrza

układu

szyby prawej

dźwignia
wentylatora,

5 -

klimatyzacji

stronie,

ogrzewania,

przesuwna

4 - po-

miejsce

wyposa-

za

wyłącz-

na

przewietrzania i klimatyzacji przedstawiono na
rysunku 1.38.
Pokazane

na

rysunku

wloty

powietrza

oznaczają:

1 — regulowane wloty boczne; nadmuch do

wnętrza

nadwozia

i na

szyby

boczne;
2 — nieregulowane szczeliny nawiewu powie­trza

na

szybę

przednią;
3 — regulowane wloty centralne nawiewu do
wnętrza nadwozia;
4 — nieregulowane szczeliny nawiewu powie­trza

na

nogi

kierowcy i pasażera z przodu.

Rys. 1.38. Schemat wlotów powietrza

(opis oznaczeń podano w tekście)

Regulowane wloty powietrza mają pokrętła oraz
dźwignie przesuwne do ustawiania kąta nawie­wu powietrza.
Pokrętło regulacji temperatury, pokrętło wenty­latora i pokrętło nawiewu powietrza powinny
być ustawione zgodnie z

ideogramami

nanie-

sionymi na obwodzie:

- pokrętło regulacji temperatury; pole niebie­skie oznacza powietrze zimne, a pole czerwone
powietrze ciepłe; położenia pośrednie pozwala-

ją wybrać odpowiednią temperaturę powietrza;

- w zależności od wersji samochodu cztery
lub trzy wielkości kropek naniesionych na ob­wodzie pokrętła pozwalają wybrać optymalną
intensywność nadmuchu;

- znaczenie ideogramów naniesionych na po­krętłach,

dźwigienkach

oraz wyłącznikach ukła­du ogrzewania, przewietrzania i klimatyzacji
przedstawiono w tablicy
Dźwignia przesuwna (2, rys.

1-8.

1.37)

wlotu powie­trza przesunięta w lewo zamyka dopływ powie­trza z zewnątrz, powodując uruchomienie obie-

gu powietrza znajdującego się wewnątrz
nadwozia. Nie zaleca się stosowanie takiego
ustawienia dźwigni, gdy w samochodzie znaj­duje się kilka osób.

Aby włączyć układ klimatyzacji (ochładzanie

powietrza wewnątrz nadwozia), należy:

• pokrętło regulacji temperatury ustawić na

polu niebieskim;

• wcisnąć wyłącznik układu klimatyzacji;

• dźwignię przesuwną wlotu powietrza prze-

sunąć w lewo;

•

pokrętło

wentylatora ustawić na optymalną

intensywność nadmuchu;

35

Informacje

ogólne

Ideogramy na pokrętłach, dźwigniach i
przewietrzania i klimatyzacji Tablica

Rysunek

ideogramu

•

Znaczenie ideogramu

wlot zamknięty

wlot otwarty

V

X

7

-/

•

wentylator

nawiew na twarz

nawiew na nogi i twarz

nawiew na nogi

wyłącznikach

kratki wlotów powietrza regulowane: boczne i centralne (rys 1 .38)

kratki wlotów powietrza tablicy rozdzielczej: środkowe centralne;

panel sterujący -

panel sterujący -

panel sterujący - pokrętło wyboru kierunku nawiewu powietrza

panel sterujący -

układu

ogrzewania,

Miejsce umieszczenia

boczne: lewa i prawa (rys. 1 .38)

pokrętło

pokrętło

pokrętło

wytaczania wentylatora (3,

wyboru kierunku nawiewu powietrza
(4,

rys.1.37)

(4,

rys. 1.37)

wyboru kierunku nawiewu powietrza

(4, rys.1.37)

rys.1

.37)

1-a!

^

v/

^

0

\

nawiew na szybę i nogi

nawiew na szybę

wyłącznik

wlot powietrza z zewnątrz

klimatyzacji

es?

r^cjN?

• wszystkie
ustawić w położeniu otwartym.
Po wyłączeniu układu klimatyzacji układ ogrze­wania i przewietrzania działa normalnie.

Ogrzewanie szyby tylnej

Wyłącznik ogrzewania szyby tylnej znajduje się
w panelu sterującym po prawej stronie wyłącz­nika świateł awaryjnych.
Włącza ogrzewanie szyby przy pracującym sil­niku. Każde przekręcenie kluczyka wyłącznika

36

wlot powietrza z wewnątrz

pokrętła

kratek wylotu powietrza

panel sterujący -

panel sterujący - pokrętło wyboru kierunku nawiewu powietrza

tablica wskaźników, panel sterujący - strona prawa (5,

tablica wskaźników, panel sterujący - dźwignia przesuwna wlotu

tablica wskaźników, panel sterujący - dźwignia przesuwna wlotu j

zapłonu w położenie „STOP" oraz każde p
nowne naciśnięcie

czenie

ogrzewania szyby jest sygnalizowane
kontrolną umieszczoną w
na
należy wyłączyć bezpośrednio po uzyskali
pożądanej przejrzystości szyby. Ze względu
niebezpieczeństwo uszkodzenia
grzejnych szybę należy oczyścić od
miękką szmatką,
narzędzi do skrobania.

pokrętło

ogrzewania szyby tylnej.

duży pobór

wyboru kierunku nawiewu powietrza

(4, rys.1.37)

(4, rys.1.37)

powietrza (2, rys.1.37)

powietrza (2, rys.1.37)

wyłącznika

wyłączniku.

prądu

ogrzewanie

nie

wolno używać

rys.1

powoduje

Włączeń

lampl

Z uwa

szyby

przewodó

wewnąl

żadnyd

.37)

wył

tyln

i

Urządzenia mechaniczne, elektryczne i wyposażenia samochodu

Rys. 1.39. Usytuowanie zewnętrznego lusterka

wstecznego

Zewnętrzne lusterka wsteczne
Zewnętrzne lusterka wsteczne są umieszczone

w narożach drzwi (rys. 1.39). Sterowanie luste­rek od wnętrza odbywa się za pomocą dźwigni
umieszczonej wewnątrz nadwozia.

Rys.

1.41.

1 - dźwignia, 2 - sprężyna

Mechanizm zamka pokrywy przedziału silnika

Pokrywy przedziału silnika i bagażnika
Dźwignia do

działu

silnika
ków po stronie lewej (rys.
ideogramem (patrz
pokrywę,
gnięciu

dźwigni pokrywa odblokuje

szego

zaczepu i lekko uniesie

działaniem

nizmu

otwierania pokrywy (rys.

odblokowywania

znajduje

się pod

tabl.1-7).

należy pociągnąć dźwignię.

pokrywy prze-

tablicą

1.40)

i jest oznaczona

Aby odblokować

Po

się z

do

góry

wskaźni-

pocią-

pierw-

pod

sprężyny stanowiącej część mecha-

1.41).

Następnie należy nacisnąć dźwignię (1, rys.

1.41) i podnieść pokrywę. Aby pozostawić po­krywę w położeniu
pórki

znajdującej

otwartym, należy użyć pod-

się po

lewej stronie przedzia­łu silnika, wkładając jej końcówkę w odpowie­dnie

gniazdo

(2,

rys. 1.42).

Rys. 1.42. Podpórka pokrywy

1 - podpórka, 2 - gniazdo w pokrywie

przedziału

silnika

Dźwignia odblokowywania pokrywy przedziału
bagażnika znajduje się między siedzeniem kie­rowcy a progiem drzwi lewych (rys.
oznaczona ideogramem

(patrz

tabl.

1.43)

1-7).

i jest

Rys. 1.40. Usytuowanie dźwigni odblokowywania

pokrywy

(strzałka

przedziału

wskazuje

silnika

uchwyt

dźwigni)

Rys. 7.43. Usytuowanie

pokrywy przedziału bagażnika

dźwigni

odblokowywania

37

Informacje

ogólne

Rys. 1.44.
widoczna po wymontowaniu siedzenia kierowcy

Rys. 1.45. Otwieranie pokrywy
kluczykiem

(strzałka

Aby odblokować pokrywę

Dźwignia

wyłącznika

wskazuje kierunek przekręcenia kluczyka)

odblokowywania pokrywy bagażnika

zapłonu

przedziału

przedziału

bagażnika

bagażni­ka, należy pociągnąć za dźwignię i unieść po­krywę, chwytając za dolną krawędź. Pokrywę

przedziału

bagażnika można również otworzyć

kluczykiem, przekręcając kluczyk w prawo

(rys. 1.45).
Pokrywy przedziału silnika i bagażnika zamyka
się, opuszczając je swobodnie z wysokości ok.
20 cm. Po zamknięciu pokryw należy upewnić
się co do skuteczności zamknięcia.

Rys. 1.46. Punkty

(strzałki

wskazują punkty mocowania)

• nacisnąć specjalnie oznakowane

mocowania

bagażnika dachowego

miejsce

w pokrywie wlewu paliwa;

• przytrzymać korek ręką, włożyć kluczyk wy-

łącznika zapłonu do zamka i obrócić go w

kie-

runku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara;

• obrócić korek o 90° w tym samym

kierunkuj

i wyjąć korek.

Aby zamknąć korek wlewu paliwa, należy l

obrócić korek zgodnie z ruchem
zegara o 90° i przekręcić kluczyk w tym

wskazówek

samym

kierunku, aż do włączenia jednego lub kilku za-

trzasków blokady.

Bagażnik dachowy

Punkty mocowania bagażnika dachowego
pokazane na rysunku 1.46. Zaczepy tylne
gażnika należy umieścić bezpośrednio

sal

ba-l

nadl

uszczelkami szyb tylnych bocznych.

Regulacja i ustawienie siedzeń przednich

Do regulacji wzdłużnej siedzeń służy dźwignia l

(1,

na rys. 1.47) usytuowana pod

W celu przesunięcia wzdłużnego dźwignię

ży unieść do góry i siedząc przesunąć
nie

wzdłuż,

wym

położeniu. W celu regulacji

a następnie zwolnić dźwignię w

oparcia siedzenia należy pokręcać

(2, rys.

1.47)

umieszczonym z boku

Nie należy wywierać nacisku plecami na

cię

podczas regulacji. W celu odchylenia

dzenia

do

przodu, należy pociągnąć

uchwyt dźwigni (3, rys.

1.47)

zewnętrznym boku oparcia i przesunąć

nie do przodu. Po opuszczeniu siedzenie

siedzeniem.B

nale-l

siedze-l

pochyleniaB

pokrętłemB

siedzenia.!

opar-|

do

goryl

umieszczony

siedze-

zosta-)

no-I

sie-

na

nie samoczynnie unieruchomione.

|

Wlew paliwa

Wlew paliwa jest umieszczony w tylnej części
prawego boku. W samochodach, które są
wyposażone w korek wlewu paliwa z zamknię­ciem, aby otworzyć korek, należy:

38

Rozkładanie siedzeń tylnych -

powiększanie!

bagażnika

Aby maksymalnie powiększyć bagażnik,

należył

całkowicie rozłożyć siedzenie tylne. W tym
należy wykonać następujące czynności:

celul

Urządzenia mechaniczne, elektryczne i wyposażenia samochodu

Rys. 1.47. Mechanizmy

przednich

1 -

dźwignia

pochylenia

regulacji

oparcia,

kąta
siedzenia

• wymontować

regulacji

wzdłużnej,

3 -

uchwyt

zagłówki

i ustawienia siedzeń

2 -

pokrętło

dźwigni

regulacji

odchylenia

siedzeń tylnych,

• wymontować półkę tylną odłączając koń-

cówki

linek z zaczepów (rys.

nych

po

stronie

przedziału

z

gniazd

półkę

silnika i wysuwając półkę tylną

zaczepów

można

umieścić

prawej i lewej pokrywy

(rys. 1.49); wymontowaną

1.48)

zamontowa-

za

oparciem tylnego sie-

dzenia;

•

uchwycić

tylnego i obrócić

za

tylną

część siedziska siedzenia

je do

przodu

do

położenia pio-

nowego;

•

przesunąć

dzenia

dźwignie zaczepów

tylnego

(rys. 1.50), znajdujące

oparcia

się po

sie-

obu stronach oparcia, i obrócić oparcie do

przodu

do

za

oparcie

Bagażnik
wo

rozkładając

dzenia

tylnego.

siedzeniami

położenia
tylne

można

tylnymi

poziomego, przekładając

boczne pasy bezpieczeństwa.

również powiększyć częścio-

tylko

lewą

lub

prawą część sie-

Widok

bagażnika z rozłożonymi

przedstawia rysunek

1.51.

Rys.

7.48. Zamocowanie

półki

tylnej

na linkach

Rys. 1.49. Gniazdo zaczepu półki tylnej

1 - kołek zaczepu, 2 - gniazdo

Ustawienie siedzeń tylnych do położenia nor­malnego następuje po obróceniu oparcia do
położenia pionowego, doprowadzając zaczepy
oparć do zablokowania, oraz obróceniu do tyłu
poduszki siedzenia tylnego do położenia pozio­mego.

39

Informacje ogólne

Rys. 1.50. Dźwignia zaczepów oparcia siedzenia
tylnego

Strzałkami

przycisku (b)

Rys.

wskazano przycisk dźwigni (a) i zaczep

1.51. Bagażnik z

rozłożonymi

siedzeniami tylnymi

Rys. 7.52.

a - przedniego, b - tylnego

(strzałki

Zagłówki

wskazują przyciski blokady)

siedzeń

Zagłówki siedzeń

Zagłówki

siedzeń przednich nie mają możliwo­ści regulacji wysokości ustawienia, natomiast
zagłówki siedzeń tylnych mają możliwość regu-

lacji wysokości ustawienia i wymontowania.

40

Rys.

7.53.

Pasy bezpieczeństwa siedzeń przednich

Rys. 1.54. Pasy bezpieczeństwa siedzeń tylnych

Wskazówki

obstugowo-naprawcze

Regulacja
możliwe

1.52).

Pasy bezpieczeństwa
Na siedzeniach przednich zastosowano pasy

bezpieczeństwa z trzema punktami mocowania
(rys. 1.53) i
bezpieczeństwa jest umieszczony wewnątrz
słupka

Na siedzeniach tylnych zastosowano dwa pasy
bezpieczeństwa
bokach
ny
Trzeci
wym i znajduje się w środku siedzeń (rys.

1.3.5.

lub

wymontowanie

po

obróceniu przycisków blokady (rys.

z«

napinaczami.

bocznego w części dolnej.

ze

zwijaczami umieszczone

siedzeń.

wewnątrz

pas

Zwijacz pasów jest umieszczo-

tylnej części boków nadwozia.

bezpieczeństwa jest pasem biodro-

zagłówków

Napinacz

Wskazówki

jest

pasów

po

1.54).

obsługowo-naprawcze

Użytkownik
zasad
producenta

materiały

nie codziennej i okresowej obsługi samochodu.

Przeglądy okresowe
Wykonanie

zbędnym

i

bezawaryjności

ny być wykonywane w autoryzowanych sta-

cjach
dzone w książce

W
dów okresowych, które należy wykonać pod­czas
Niezależnie

wych

500 km lub przed każdą dłuższą jazdą samo-

chodu

samochodu powinien przestrzegać

eksploatacji i obsługi określonych przez

samochodu, stosować zalecane

eksploatacyjne

przeglądów

warunkiem

samochodu. Przeglądy powin-

obsługi, a wykonanie

gwarancyjnej.

tablicy

1-9

zestawiono czynności przeglą-

normalnej

użytkownik

wykonać

eksploatacji.

od

czynności

samochodu powinien

obsługę

oraz dbać o wykona-

okresowych jest nie-

zapewnienia sprawności

przeglądu potwier-

przeglądów

bieżącą.

okreso-

co ok.

Rys. 1.55. Usytuowanie miarki poziomu oleju i korka
wlewu oleju

a - w silniku 899, b - w silniku

1 - miarka poziomu oleju, 2 - korek wlewu oleju

Sprawdzanie poziomu oleju

Usytuowanie miarki poziomu oleju i korka wle­wu oleju pokazano na rysunku
Poziom oleju należy sprawdzać w samochodzie
stojącym na poziomej powierzchni ok.
po wyłączeniu nagrzanego silnika. Miarkę nale­ży wyjąć z pochwy, przetrzeć czystą szmatką,

1108

1.55.

10

minut

41

Informacje

ogólne

Tablica

1-3

Pods

42

Wskazówki

obsługowo-naprawcze

43

Informacje ogólne

Ilości materiałów
eksploatacyjnych w

Przeznaczenie

899

Zbiornik paliwa
w

tym

rezerwa

Układ
chłodzenia

Układ
smarowania
silnika do
wymiany
okresowej

Skrzynka
przekładniowa

Układ
hydrauliczny
hamulców

Zbiornik płynu

spryskiwaczy

szyb

Zbiornik płynu
układu
elektronicznego
sterowania
sprzęgłem

35

5 do

7,5

4,8

3,8

2,4

0,4

1,8

0,25

dm

Silnik

3

1108

35

5 do

benzyna bezołowiowa

o

7,5

4

3,5

2,4

0,4

1,8

-

min.

mieszanina wody

destylowanej i

Paraflu po 50%

VSMAXSAE15W40

olej

TUTELA

SYNTH SAE 75W90

płyn TUTELA TOP 4

mieszanina wody i płynu

w ilości: 30% płynu
i 70% wody w lecie;

70% płynu i 30% wody

w zimie; 100% płynu

w temperaturze poniżej

płyn

TUTELA TOP 4

Tablica

Rodzaj

LO 95

(270°C)

-20°C

(270°C)

1-11

płynu

ZC 75

go. Działanie lampki i wskaźnika poziomu płynu
hamulcowego sprawdza się po przekręceniu
kluczyka wyłącznika zapłonu w położenie
„MAR". Naciśnięcie korka zbiorniczka płynu ha­mulcowego powinno spowodować zaświecenie
lampki. Aby uzupełnić płyn hamulcowy, należy
odkręcić korek i dolać płynu o charakterysty­kach podanych w tablicach 1

-10 i 1-11.

Sprawdzanie poziomu płynu w zbiorniku
elektrohydraulicznego sterowania
sprzęgłem

W samochodach FIAT Seicento Citymatic,
w których zastosowano elektroniczne sterowa-

nie sprzęgła, należy okresowo sprawdzać po­ziom płynu w zbiorniczku układu hydrauliczne­go sterowania sprzęgłem (rys.

W samochodach nowych poziom

1.57).
płynu

osiąga

znak minimum. W miarę zużywania się sprzęgła

poziom płynu wzrasta. Zbiornik jest

wyposażo-

Rys. 1.57. Usytuowanie zbiorniczka
hydraulicznego układu sterowania sprzęgłem

(strzałka

wskazuje zbiorniczek)

ny w podwójny korek. Pod korkiem

nym

znajduje się drugi membranowy korek
norazowego
ponownym

użytku,

który należy usunąć

uzupełnianiu

płynu

płynu

zewnętrz!

w zbiorniku.

jedl

przJ

Dój

uzupełniania stosować tylko taki płyn, jaki znal

duje się w układzie.

Płyn do spryskiwania szyb

Zbiorniczek płynu spryskiwaczy szyb jest
szczony w pobliżu wewnętrznego nadkola
dniego. Informacją o konieczności

uzupełnieni!

płynu jest niesprawność spryskiwaczy

umiJ

przel

szyj

Aby uzupełnić płyn, należy zdjąć korek i dolał
wymaganą ilość płynu o charakterystykach
danych w tablicach 1

-10 i 1-11.

poi

Wymiana filtra powietrza

Filtr powietrza jest usytuowany w przedziale sil
nika (rys. 1.58). Aby wymienić filtr
należy odłączyć zaczepy mocujące

filtra i wymontować pokrywę obudowy

powietrza!

obudów!

filtra!

Częstość wymiany filtra powietrza podana w tal

blicy

1 -9 powinna być zwiększona w przypadł

ku eksploatacji samochodu w warunkach

duże!

go zapylenia.

Świece zapłonowe

Na podstawie wyglądu elektrod świec

wych

można ocenić sprawność
układu zasilania i układu zapłonowego
Należy stosować się do terminów

wymiany świec podanych w tablicy

miany

stosować tylko świece zapłonowe zalał

cane przez producenta samochodu, które

zapłon«

techniczifl

silnika!

okresowa

1-9.

DOWM

pA

dano w tablicy 1-12.

44

Wskazówki

Rys. 1.59. Ramię i pióro wycieraczki przed
zamontowaniem pióra

obsługowo-naprawcze

Rys. 1.58.

a - w samochodzie z silnikiem 899, b - w samochodzie
z silnikiem

Świece

1108

zapłonowe

Silnik

899

RN9YCC lub FIAT

RC9YCC lub FIAT

1108

Usytuowanie

Marka i typ

Champion

9FYSSR

Champion

9GYSSR lub

Magneti

Marelli

L7LCR

filtra powietrza

Gwint

M

14x1

M

14x1

,25

,5

Tablica

1-12

Odstęp

elektrod (mm)

od

0,85

do

0,95

od

0,85

do

0,95

Wycieraczki szyb
Aby wycieraczki szyb skutecznie wycierały szy-

by, należy ich pióra okresowo przemywać pły­nem do

spryskiwaczy

szyb. W czasie ujemnej

temperatury otoczenia przed uruchomieniem

wycieraczek należy sprawdzić, czy gumowa
część

pióra

nie

jest

należy

również włączać

przymarznięta

wycieraczek,

do

szyby.
gdy

szyby

Nie

są suche. Aby wymienić pióro wycieraczek szy-

by przedniej, należy podnieść ramię wycieracz-

Rys. 1.60. Wycieraczka szyby tylnej

ki i ustawić pióro prostopadle do ramienia (rys.

1.59). Następnie należy nacisnąć pióro, wysu­nąć je z zagiętej końcówki ramienia i
Podczas montażu nowego pióra

odłączyć.

włożyć

zaczep
pióra wycieraczki w zagięty koniec pióra i zaci­snąć je, pokonując pierwszy lekki opór.
Aby wymienić wycieraczki szyby tylnej, należy

podnieść osłonkę (rys.

1.60)

i odkręcić nakręt-

kę mocującą. Podczas montażu wycieraczki
szyby tylnej zwrócić uwagę na właściwe usta­wienie pióra.

Podnoszenie samochodu i wymiana koła

Podczas podnoszenia samochodu należy za-

chować szczególną ostrożność. Aby podnieść

samochód, należy:

• ustawić samochód na terenie płaskim

i utwardzonym;

• wyłączyć silnik i zaciągnąć hamulec awa-

ryjny;

• włączyć bieg

1.

lub wsteczny;

45

Informacje

ogólne

vany do

Wskazówki

obsługowo-naprawcze

ą śrubę

Informacje ogólne

Podczas holowania kluczyk
powinien zawsze być w wyłączniku zapłonu,
aby nie spowodować zablokowania kierownicy.
Podczas holowania należy przestrzegać zasad
kodeksu drogowego określającego warunki
techniczne holowania.
Należy również brać pod uwagę, że wspoma­ganie

układu

hamulcowego nie działa przy wy­łączonym silniku, dlatego podczas hamowania
należy naciskać na pedał hamulca większą siłą.

Akumulator

Poziom elektrolitu w akumulatorze powinien
utrzymywać się pomiędzy znakami „MIN"
a „MAX" widocznymi na obudowie akumulatora
przy ustawieniu samochodu na poziomej po­wierzchni.
Jeżeli poziom elektrolitu w akumulatorze jest za
niski, należy dolać wody destylowanej.

W celu zapewnienia akumulatorowi długiej ży­wotności zaleca się okresowe sprawdzanie po-

ziomu elektrolitu,

prawidłowości

oraz sprawdzanie, czy po wyłączeniu wszyst­kich odbiorników nie pojawia się napięcie (na­wet niskie) na zaciskach akumulatora.
Podczas doładowywania akumulatora należy
przestrzegać następujących zasad:

- sprawdzić zawsze poziom elektrolitu i uzu-

pełnić go;

- ładować akumulator w pomieszczeniu prze­wietrzonym, z dala od ognia i możliwych wyła­dowań elektrycznych;

- odłączyć zaciski instalacji elektrycznej sa-

mochodu od biegunów akumulatora;

- podłączyć przewody urządzenia do
nia do biegunów

akumulatora,

zgodności biegunów (dodatniego i ujemnego);

- włączyć urządzenie do ładowania (prostow-

nik);

wyłącznika

jego ładowania

przestrzegając

zapłonu

ładowa-

-

ładować
dem o małym

natężenia prądu lub zbyt długie ładowanie

woduje zasiarczenie akumulatora i jego

akumulator przez

24

natężeniu; stosowanie

godziny

dużegol

trwałej

prą-j

poi

uszkodzenie;

- po zakończeniu

wyłączyć prostownik, a potem przewody

ładowania

należy

najpieral

odl

biegunów akumulatora;

- końcową czynnością jest ponowne

nie przewodów instalacji elektrycznej do

połącze-l

biegul

nów akumulatora.

Bezpieczniki instalacji elektrycznej

Niesprawność jednego lub kilku urządzeń

trycznych lub oświetlenia jest najczęściej
wodowana przepaleniem się bezpiecznika

bezpieczającego obwody instalacji
nej. Przepalony bezpiecznik należy

w samochodzie, kierując się wskazówkami

danymi na poniższych rysunkach i w
oraz wymienić przepalony bezpiecznik na

elekl
spo-l

za-l
elektrycz-l
odszukaćl

po-

tablicy!

nowł

o tej samej wartości nominalnego natężenia
prądu. Nie należy stosować
o wyższym natężeniu prądu, a w przypadku
nownego przepalenia się bezpiecznika
nalnego należy zwrócić się do

bezpiecznikom!

po-

nomi!

autoryzowane!

stacji obsługi w celu ustalenia niesprawności!

w obwodzie, powodującej przepalanie się

bez!

piecznika.
Rozmieszczenie bezpieczników w
dzie przedstawiono na rysunku

samocho!

1.67.

Umiejscowienie skrzynki bezpieczników w tabli­cy rozdzielczej przedstawiono na rysunku 1.69
Na pokrywce skrzynki bezpieczników, po je
wewnętrznej stronie (rys.
ne trwałe oznaczenia numerów
oraz symbole graficzne niektórych
czonych obwodów,

ca

1-14.

na

1.69b)

które

są

umieszczo

bezpieczników

zabezpieB

powołuje

się

tabli-

48

Rys. 1.67. Rozmieszczenie
bezpieczników w samochodzie

3 -

zespół

elektronicznego systemu

-zapłonowego,

bezpieczników w przedziale silnika,
27 - skrzynka bezpieczników w
rozdzielczej, 64 - bezpiecznik
wyposażeń dodatkowych: światet

przeciwmgłowych,

podnośników szyb drzwi, dachu
otwieranego, 65 - bezpiecznik
chłodzenia w samochodach
wyposażonych w klimatyzację
i elektrohydraulicznego sterowania
sprzęgłem

bezpieczników i przekaźniki

7 - skrzynka

wtryskowe-1

zamka

tablicyl

obwodul

centralnego*

obwod«

ĆB

S

—

-

f~\

"3T

i

o

*

l

f

la*lff

•ś

CD o

5T Q £

2-

®'

Ń

"i-

S.&8I"

^

®

:5

g

y>.

53

%

56

-o

"O

o-

II

o

3

^

Rys. 1.68. Schemat zasilania elektrycznego

CD (objaśnienia

oznaczeń

cyfrowych i literowych w rozdziale 10)

Informacje

ogólne

50

Wskazówki

obstugowo-naprawcze

51

Informacje

Oznaczenie

na rysunku

ogólne

Symbol graf.

lub

oznaczenie

Prąd (A)

Zabezpieczane obwody

Tablica

1-14<

20

21

22

23

DEVIO

COL7SW

' i » ' i

»

^Pl

<PŚ>

20

10

10

10

•x

24

25

#

l'*,'\

25

Bezpieczniki w pobliżu akumulatora (rys. 1.69c)

27

28

J/B1

#

29

20

60

30

30

włączanie

światta kierunkowskazów, zasilanie radia, zasilanie zestawu wskaźników,

obrotomierza, podświetlanie wyłączników, urządzenie alarmowe

wycieraczki i pompka

obwody skrzynki bezpieczników tablicy rozdzielczej

zamek centralny, podnośniki szyb, dach otwierany, światta

światta

przeciwmgłowego

światta cofania i hamowania

poduszka powietrzna

silnik wentylatora nagrzewnicy

spryskiwaczy

silnik wentylatora

przednie (opcje)

szyby przedniej i tylnej

chłodnicy

tylnego

przeciwmgłowe

30

31

32

Bezpieczniki w przedziale silnika (rys. 1 .69d)

33

34

35

IGN

ER

30

40

20

7,5

10

3

elektroniczne sterowanie

elektroniczny system

elektroniczny system

sonda lambda i zawór sterujący

centralka elektronicznego sterowania sprzęgła

sprzęgła/klimatyzacja

wyłącznik

wtryskowo-zapłonowy

zapłonu

wtryskowo-zaptonowy

przepływem

i blokada silnika FIAT

par paliwa

COD

52

Wskazówki

obsługowo-naprawcze

Umiejscowienie bezpieczników znajdujących
się w przedziale silnika oraz ich identyfikację
pokazano na rysunkach 1.69a i 1.69d. Zesta­wienie bezpieczników przedstawiono w tablicy

1-14.

Numery bezpieczników podane w tablicy i na
rysunkach odpowiadają numerom bezpieczni­ków podanych na schematach instalacji elek-

trycznej w rozdz.

10

oraz w innych

rozdziałach.

Należy zwrócić uwagę, że w samochodach,
w których nie zastosowano wyposażenia dodat­kowego sterowanego elektrycznie lub elektro­nicznie (elektroniczna blokada uruchomienia
silnika FIAT CODE, centralny zamek, poduszki
powietrzne, ABS, urządzenie alarmowe, dach
otwierany elektrycznie, elektryczne podnośniki
szyb

drzwi,

światła

przeciwmgłowe przednie,
przystosowanie do montażu radia i telefonu,
obrotomierz, zegar, klimatyzacja, elektroniczne
sterowanie sprzęgłem), niektóre bezpieczniki
nie są zamontowane, a niektóre bezpieczniki
zabezpieczają mniejszą liczbę obwodów.

Połączenia z masą
Jedną z przyczyn niesprawności urządzeń elek-

trycznych jest brak lub niewłaściwe podłącze­nie przewodów łączących poszczególne obwo­dy z masą.
Jeżeli wymiana bezpiecznika nie przywróciła
sprawności urządzeń elektrycznych lub oświe­tlenia, należy sprawdzić połączenie z masą.

Na rysunku 1.70 przedstawiono schemat roz­mieszczenia połączeń z masą.

Przedstawione na rysunku oznaczenia literowe
oznaczają:
A - połączenie z masą ujemnego bieguna aku-

mulatora;

B - połączenie z masą wiązki przewodów prze­dniej

lewej;

899 - do szkieletu nadwozia,

1108

do skrzynki przekładniowej;
C - połączenie z masą wiązki przewodów prze­dniej prawej; 899 - do skrzynki przekładniowej,

1108

- do szkieletu nadwozia;
D i E - połączenie z masą wiązki przewodów ta­blicy rozdzielczej i wiązki przewodów tylnej - do

szkieletu nadwozia po stronie prawej;

F - połączenie z masą wiązki tylnej - do szkie-

letu nadwozia w bagażniku;
G - połączenie wiązki przewodów z masą silni-

ka;

H - połączenie z masą obwodów poduszki po-

wietrznej;

l - połączenie z masą elektronicznego urządze­nia sterującego systemu

wtryskowo-zapłono-

wego.

Wymiana żarówek

Żarówki wymienia się wówczas, gdy pewne
jest, że bezpiecznik zabezpieczający obwód ża­rówki nie jest przepalony i wszystkie połączenia
obwodu są sprawne. Żarówki przepalone nale­ży wymienić na nowe o takich samych parame­trach.

-

Rys. 1.70. Schemat rozmieszczenia połączeń z masą
w samochodzie

(objaśnienia oznaczeń literowych podano w tekście)

53

Informacje ogólne

54

Wskazówki

obsiugowo-naprawcze

Informacje ogólne

Rys. 1.76. Lampa tylna zespolona

(strzałki

wskazują wkręty mocujące)

Rys.

7.79.

(strzałki

Poszycie pokrywy bagażnika

wskazują śruby mocujące)

Rys.

7.77.

1 - zaczep, 2 -

Rys. 7.78.

wymontowaniu żarówek

Wymiana żarówki tylnej lampy

Lampa tylna zespolona po wymontowaniu

złącze

konektorowe

Pfytka

z obwodami drukowanymi po

zespolonej

Aby wymienić żarówki kierunkowskazów tyl-

nych,

świateł

hamowania i pozycyjnych,

świateł

cofania i świateł przeciwmgłowych tylnych,
należy wymontować tylne lampy zespolone.
Sposób wymiany jest następujący:

• odkręcić dwa wkręty mocujące lampę (rys.

1.76)

i wyjąć lampę;

Rys. 7.80. Lampa trzecich dodatkowych
hamowania po wymontowaniu poszycia pokrywy
bagażnika

1 -

złącze

konektorowe, 2 - wkręty mocujące lampę

• wymontować z lampy płytkę z

drukowanymi, naciskając na zaczep

na rysunku

1.77;

świateł

obwodaB

pokazał

• wymienić jedną lub więcej żarówek osadzi

nych w płytce obwodów drukowanych (m

1.78), naciskając lekko żarówkę i

ją w kierunku przeciwnym do ruchu

przekręcaj!

wskazówB

zegara;

• zamontować

płytkę

z żarówkami do

lam«

i przykręcić lampę wkrętami.

Wymiana żarówki dodatkowego

światła

hamowania

Aby wymienić jedną lub więcej żarówek w

pie dodatkowych świateł hamowania,

•

odkręcić pięć wkrętów

cię

pokrywy bagażnika (rys. 1.79);

mocujących

• odłączyć złącze konektorowe (rys.

laJ

należy!

poszy

1.80);B

• odkręcić trzy wkręty mocujące lampę (rys

1.80);

56

Rys.

1.81.

lampy przed wymontowaniem

(strzałki

Oprawka żarówek zamontowana w kloszu

wskazują

-

wkręty

mocujące)

^

Wskazówki

obstugowo-naprawcze

Rys. 1.82.

Oprawka

^^

z żarówkami po wymontowaniu

- .J,KJ«O«W»'!

Rys. 1.84. Lampka oświetlenia tablicy

po wymontowaniu ze zderzaka

Rys. 1.85. Wymontowana lampka oświetlenia wnętrza
samochodu

rejestracyjnej

Rys.

183.

Lampka oświetlenia tablicy

*

zderzaku

tylnym

Jdkręcić

cztery

śruby i odłączyć oprawkę

zzarówkamiod

»

wyjąć

»

założyć

miana

rejestracyjne/'

Aby

wymienić

Dlicy

tylnym

lampkę. Z lampki

.zoprawki

z lekkim

klosza

lampy (rys.

jedną

lub

więcej

nowe

żarówki.

żarówki lampki oświetlenia tablicy

żarówkę w lampkach oświetlenia

rejestracyjnej,

(rys.

em

specjalny zaczep lampki i wyjąć

żarówkę.

wciskiem.

żarówek z oprawki;

umieszczonych w zderza-

1.83),

należy podważyć

należy wyjąć oprawkę,

Nową

żarówkę wkłada

rejestracyjnej

1.81);

się

Wymiana żarówki lampki oświetlenia wnętrza

Lampkę oświetlenia wnętrza pokazano na ry-

sunku

1.85.

Aby wymienić żarówkę, należy wy­montować całą lampkę, podważając ją wkrę­takiem.

Wymiana żarówki świateł

Aby wymienić żarówkę w lampie świateł prze-

ciwmgłowych

• odkręcić wkręty mocujące lampę do zderza-

ka (rys. 1.86);

• odkręcić wkręty mocujące gumową osłonę

oprawki żarówki i wyjąć oprawkę razem z ża-

rówką;

• odłączyć specjalny zaczep w oprawce ża-

rówki i wyjąć żarówkę halogenową;

• założyć nową żarówkę w odwrotnej kolejno-

ści czynności.

przednich, należy:

przeciwmgłowych

57

Informacje ogólne

***

Rys. 1.86. Lampa

1 - lampa, 2 -

1.3.6.

Wskazówki

światet

złącze

przeciwmgłowych

konektorowe, 3 - śruby mocujące

przednia

diagnostyczne

Diagnostyka jest to metoda analizowania i usta­lania przyczyn niesprawności występujących
w samochodzie. Proces diagnostyczny polega
nie tylko na samym odnalezieniu niespraw­ności, ale również ustaleniu przyczyny jej zaist­nienia.
Podstawową zasadą procesu diagnostycznego

jest znajomość budowy i dziatania diagnozowa-

nej części,
mość okoliczności powstania niesprawności,
znajomości przebiegu napraw wykonywanych
w samochodzie oraz prawdopodobnych przy­czyn. Proces diagnostyczny wymaga zatem do­statecznej wiedzy o budowie i działaniu mecha­nizmów i zespołów samochodu, dużego do­świadczenia w odnalezieniu niesprawności
i ustaleniu jej przyczyny. W procesie naprawy
samochodu powinna być nie tylko usunięta nie­sprawność, ale również przyczyna.

Takie możliwości diagnostyki mają autoryzowa-

ne stacje obsługi, zatrudniające przeszkolo­nych, doświadczonych pracowników oraz wła­ściwe narzędzia, przyrządy i oryginalne części
zamienne.
Przedstawiona w niniejszym rozdziale tablica
1

-16

niesprawności samochodu i podaje podstawo-

we wskazówki diagnostyczne oraz sposób usu-

nięcia niesprawności. Wskazówki zestawione

w tablicy powinny ułatwić użytkownikowi samo-

chodu właściwe zdefiniowanie niesprawności
na podstawie zapisów podanych w kolumnie
„objawy" oraz ułatwić mechanikom czynności
diagnostyczno-naprawcze.
Posługując się sformułowaniami podanymi
w kolumnie „objawy" użytkownik samochodu,

zespołu

zawiera zestawienie ważniejszych typowych

lub

całego

układu, znajo-

przystępując do naprawy we własnym
lub przekazując samochód do autoryzował
stacji obsługi, powinien informacje o

wzbogacić o dodatkowe związane z

a mianowicie:

- w jakim okresie przebiegu pojawiła się nie]

sprawność, czy ma charakter ciągły czy

zakreśl

objawadj

objawami;

okresw

wy;

- w jakich warunkach eksploatacji
ność występuje, tj. czy przy dużych
ściach, czy przy jeździe pod górę, czy na

cię,

czy też z obciążeniem pełnym lub

niesprawj

prędko!

zakrej

częścią

wym;

jakie inne niesprawności występowały,

i kiedy były naprawiane;

- inne informacje o sposobie eksploatacji
i okolicznościach ich powstania, które użytkowi
nikowi mogą wydawać się nieistotne, ale
krotnie mogą one okazać się przydatne di
kompletnego określenia objawu diagnozował
nej niesprawności.

Prawidłowość ustalenia objawów
ści ma istotny wpływ na zakres koniecznej dl
przeprowadzenia diagnostyki. Konieczna
ścisła współpraca między
samochodu a autoryzowaną stacją

w zakresie ustalenia właściwych objawów

sprawności poprzez przekazanie
informacji. Nie bez znaczenia jest również
wość przeprowadzenia własnych prób lub
próbnych przez pracownika autoryzowanej
cji obsługi, aby potwierdzić ustalenie
ności.

Kolumna „wskazówki diagnostyczne" jest ul
żona w kolejności sprawdzeń, jakie
być wykonane podczas diagnozowania, a cel
wość ich przeprowadzenia powinna być
frontowana z innymi danymi o
Np. nie powinno się zaczynać diagnostyki
sprawdzenia ciśnienia sprężenia w
silnika w samochodzie o małym przebiegu
nie powinno się naprawiać hamulców
chodu w przypadku ściągania samochodu l
boki w czasie hamowania, jeżeli wcześniej l
sprawdzi się stanu technicznego oraz
w ogumieniu.

Zachowanie zatem kolejności sprawdzeń
nych w kolumnie „wskazówki diagnostyczni
przyspieszy i obniży koszty prowadzonej dl
gnostyki.

Istotne jest również to, że niesprawność
słona w kolumnie „objawy" może mieć kil
przyczyn jednocześnie, tak że
i wykrycie jednej przyczyny i jej usunięcie l
musi powodować usunięcia
stwierdzonej w kolumnie „objawy".

Z

kolumny „Wskazówki diagnostyczne"

ni korzystać w zasadzie mechanicy

niesprawnJ

użytkownikieJ

wszystkie!

niesprafl

samochodzl

cylindral

sprawdzel

niesprawnol

autoryl

jai

wielol

jes

obstu«

niel

celo!

jazl
sta

powinl

skol

ł

li

sami

ciśniel

poi

okl

poił

58

Wskazówki diagnostyczne

wanej stacji

obsługi,

niemniej jednak w interesie
użytkownika samochodu jest znajomość zakre­su sprawdzeń diagnostycznych, szczególnie ta­kich, które mógłby użytkownik wykonać we

własnym

zakresie, jak: uzupełnienie paliwa,
sprawdzenie akumulatora, sprawdzenie połą­czeń, wymiana bezpiecznika,

właściwe

ciśnie-

nie w ogumieniu itp. Znajomość i orientacja

w zakresie sprawdzeń diagnostycznych powo-

duje obniżkę kosztów obsługi oraz ułatwia dia­gnostykę i naprawę.

Kolumna „Sposób postępowania" daje tylko
wskazówkę dotyczącą usunięcia niesprawno­ści, natomiast sposób jej usunięcia, zakres nie­zbędnych czynności, podstawowe dane tech-

niczne, wyjaśnienie zasady działania, niezbęd­ne oprzyrządowanie warsztatowe, momenty
dokręcania śrub i nakrętek są podane w odpo-

wiednich

rozdziałach

książki.

Tablica 1-16 odnosi się do typowych niespraw­ności samochodu związanych z rozruchem sil­nika,

mechanizmami przeniesienia napędu,

układem kierowniczym w samochodzie.

W celu przeprowadzenia diagnostyki i naprawy

innych niesprawności należy postępować
w sposób następujący:

- niesprawność oświetlenia - wymienić ża-

rówki lub bezpieczniki i sprawdzić połączenia

obwodów;

- niesprawność wycieraczek, spryskiwaczy

szyb, klimatyzacji, zestawu wskaźników, pod-

nośników szyb - sprawdzić prawidłowość połą­czeń elektrycznych i bezpieczników odpowie­dnich obwodów, posługując się schematami
elektrycznymi podanymi w rozdziale 10, a po
sprawdzeniu działania, zużycia lub uszkodzenia
elementów wymienić części zużyte lub uszko­dzone;

- niesprawność siedzeń, mechanizmów drzwi
i innych wyposażeń wnętrza samochodu dia­gnozuje się sprawdzając ich funkcjonalność,
a naprawia poprzez wymianę zużytych lub

uszkodzonych części oraz odpowiednie regula-

cje, dokręcanie śrub i nakrętek właściwymi mo-

mentami;

- usuwanie niesprawności związanych z poja­wieniem się przedmuchów powietrza, zapa­chów, przecieków wody do nadwozia, wycie-

ków oleju z silnika lub mechanizmów przeno­szących napęd polega na ustaleniu przyczyny
polegającej na organoleptycznym, wzrokowym
lub słuchowym badaniu miejsca powstania nie­sprawności i wymianie lub poprawie montażu
elementów, które powodują niesprawność.

Typowe niesprawności

Objawy

Wyłącznik

zapłonu
po obróceniu kluczyka wyłącznika

zapłonu w położenie

nie

obraca
nie zaświecają się odpowiednie
lampki w zestawie
wskaźników

Rozrusznik nie obraca wału
korbowego

uruchomienia silnika, zaświecają się

odpowiednie lampki w zestawie

wskaźników

wału

silnika

'

korbowego

nie

dziata;

„AW"

rozrusznik
silnika;

podczas próby

Wskazówki diagnostyczne

Sprawdzić naładowanie akumulatora

Sprawdzić połączenie zacisków
akumulatora i wszystkich podłączonych
przewodów, połączenie przewodu
ujemnego z masą, połączenia obwodów
wyłącznika zapłonu i skrzynki
bezpieczników w przedziale silnika

Sprawdzić bezpiecznik

w przedziale silnika

Sprawdzić stan i działanie
zapłonu

Sprawdzić połączenia między
akumulatorem, alternatorem
i rozrusznikiem

Sprawdzić stan i działanie rozrusznika

"JGN"

wyłącznika

Tablica 1-16

Sposób postępowania

Naładować akumulator lub wymienić

na nowy

Oczyścić wszystkie styki i przywrócić

wszystkie połączenia, naprawić lub

wymienić wiązki przewodów

Naprawić uszkodzenia i zwarcia

w obwodzie akumulatora i wyłącznika
zapłonu, wymienić przepalony

bezpiecznik

Wymienić wyłącznik zapłonu

Oczyścić wszystkie styki i przywrócić
połączenia
przewodów

Naprawić lub wymienić rozrusznik

lub

wymienić wiązki

59

Informacje ogólne

Tablica

1-16cd,|

Objawy

Silnika nie można uruchomić w
żadnym przypadku, rozrusznik obraca
wat korbowy silnika, zaświecają się
odpowiednie lampki w zestawie
wskaźników

Wskazówki diagnostyczne

Sprawdzić, czy
ściowy nie

Sprawdzić poziom paliwa w zbiorniku,
sprawdzić, czy układ zasilania paliwem
nie jest zanieczyszczony lub nieszczelny,
sprawdzić ciśnienie paliwa w układzie

Sprawdzić świece zapłonowe i przewody
wysokiego napięcia

Sprawdzić, czy nie
dolotowy

Sprawdzić katalizator i drożność układu
wylotowego

Sprawdzić prawidłowość
lampek kontrolnych elektronicznego
systemu
i blokady silnika FIAT CODE oraz
sprawdzić połączenia złącz

konektorowych

wyłącznik

został

wtryskowo-zapłonowego

układu

bezwładno-

uruchomiony

jest

uszkodzony układ

działania

Sposób postępowania

Wyłączyć wyłącznik bezwładnościowy

Uzupełnić

niedrożności i nieszczelności układu
zasilania paliwem, wymienić uszkodzone
elementy w celu przywrócenia

właściwego

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń
wymienić świece zapłonowe oraz
przewody wysokiego napięcia

Usunąć stwierdzone uszkodzenia,
wymienić filtr powietrza

W przypadku uszkodzeń wymienić
katalizator lub niedrożne elementy układu
wylotowego

Przywrócić wszystkie połączenia
konektorowych

paliwo w zbiorniku, usunąć

ciśnienia paliwa

złącz

układów

1

Utrudnione uruchamianie gorącego
silnika

Utrudnione uruchamianie zimnego
silnika

Wykonać testerem kompleksową
diagnostykę systemu wtryskowo­zapłonowego pod kątem prawidłowości
parametrów elektronicznego urządzenia

sterującego,
źnika
zapłonowych

Sprawdzić ciśnienie sprężania
w cylindrach

Sprawdzić naładowanie akumulatora

Sprawdzić świece
wysokiego napięcia

Sprawdzić układ dolotowy, czy nie jest

uszkodzony

Wykonać testerem kompleksową

diagnostykę systemu

-zapłonowego pod kątem prawidłowości
parametrów elektronicznego urządzenia

sterującego i wtryskiwaczy paliwa

Sprawdzić luz

w silniku

wtryskiwaczy paliwa, przeka-

i pompy

paliwa,

popychaczy

1108

cewek

zapłonowe

wtryskowo-

i przewody

zaworów

Postępować wg wskazówek podanych
przez tester

Wymontować

układu

wymienić części zużyte i uszkodzone

w celu przywrócenia prawidłowego

ciśnienia sprężania w cylindrach

Naładować akumulator lub wymienić

na nowy

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń j

wymienić świece
przewody wysokiego napięcia

Usunąć stwierdzone uszkodzenia,
wymienić filtr powietrza

Postępować wg instrukcji podanych
przez tester

Wymienić
wyregulować luz popychaczy zaworów

silnik,

zweryfikować

ttokowo-korbowego

zapłonowe

popychacze

zaworów lub i

części

i głowicy,

oraz

1

•

1

Sprawdzić ciśnienie sprężania

w cylindrach

Zdemontować silnik, zweryfikować
układu ttokowo-korbowego i
wymienić części zużyte i uszkodzone,
w celu przywrócenia prawidłowego

ciśnienia

sprężania w cylindrach

częśiB

głowicy,

1

Objawy

Wskazówki diagnostyczne

Sposób postępowania

Utrudnione uruchamianie
zimnego silnika

Silnik po uruchomieniu
natychmiast się wytacza

Nieregularna praca silnika,

neregularny

prędkości obrotowej silnika po naci-

śnięciu na pedat przyspieszenia,
zmniejszenie prędkości obrotowej po
naciśnięciu na pedat przyspieszenia

lub

opóźniany

wzrost

Sprawdzić poziom paliwa w zbiorniku,
sprawdzić, czy uktad zasilania paliwem
nie jest zanieczyszczony lub nieszczelny,
sprawdzić ciśnienie paliwa w

Sprawdzić świece zaptonowe i przewody
wysokiego napięcia

Sprawdzić uktad dolotowy, czy nie jest
uszkodzony

Wykonać testerem kompleksową
diagnostykę systemu

-zaptonowego pod kątem
parametrów elektronicznego urządzenia
sterującego i cewek zapłonowych

Sprawdzić poziom paliwa w zbiorniku,
sprawdzić, czy układ zasilania paliwem
nie jest zanieczyszczony lub nieszczelny,
sprawdzić ciśnienie paliwa w

Sprawdzić parametry regulatora napięcia,
alternatora oraz
z akumulatorem

Sprawdzić poziom paliwa w zbiorniku,
sprawdzić, czy układ zasilania paliwem
nie jest zanieczyszczony lub nieszczelny,
sprawdzić ciśnienie paliwa w

Sprawdzić filtr paliwa

prawidłowość

układzie

wtryskowo-

prawidłowości

układzie

połączeń

układzie

Uzupełnić paliwo w zbiorniku, usunąć
niedrożności i nieszczelności układu
zasilania paliwem, wymienić uszkodzone
elementy w celu przywrócenia
właściwego ciśnienia paliwa

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń
wymienić świece zaptonowe oraz

przewody wysokiego napięcia

Usunąć stwierdzone uszkodzenia,
wymienić filtr powietrza

Postępować wg wskazówek podanych
przez tester

Uzupełnić paliwo w zbiorniku, usunąć

niedrożności i nieszczelności uktadu

zasilania paliwem, wymienić uszkodzone
elementy w celu przywrócenia
właściwego ciśnienia paliwa

Wymienić regulator napięcia, alternatora
lub przywrócić prawidłowość połączeń
uktadu ładowania akumulatora

Uzupełnić paliwo w zbiorniku, usunąć
niedrożności i nieszczelności uktadu
zasilania paliwem, wymienić uszkodzone
elementy w celu przywrócenia

właściwego

W przypadku stwierdzenia
zanieczyszczeń wymienić na nowy

ciśnienia paliwa

Sprawdzić świece zapłonowe i przewody
wysokiego napięcia

Sprawdzić, czy układ dolotowy nie jest
uszkodzony

Wykonać testerem kompleksową
diagnostykę systemu

-zapłonowego pod kątem prawidłowości
parametrów elektronicznego urządzenia
sterującego,

elektrozaworu

cewek
i pompy paliwa

Sprawdzić linkę pedału przyspieszenia,
poprawność przesuwania się linki w
pancerzu oraz mocowanie linki

Sprawdzić
lambda

Sprawdzić parametry regulatora napięcia,
alternatora oraz prawidłowość połączeń
z akumulatorem

Sprawdzić ciśnienie sprężania
w cylindrach

wtryskiwaczy

zapłonowych,

prawidłowość

wtryskowo-

paliwa,

odcinającego pary paliwa,

przekaźnika

działania sondy

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń
wymienić świece zapłonowe oraz
przewody wysokiego napięcia

Usunąć stwierdzone uszkodzenia,
wymienić filtr powietrza

Postępować wg wskazówek podanych
przez tester

W przypadku stwierdzonych uszkodzeń
wymienić linkę, poprawić zamocowania

W przypadku stwierdzenia
wości wymienić sondę lambda

Wymienić regulator napięcia alternatora
lub przywrócić prawidłowość
układu

ładowania

Wymontować silnik, zweryfikować części
układu

ttokowo-korbowego

wymienić części zużyte i uszkodzone
w celu przywrócenia prawidłowego
ciśnienia sprężania w cylindrach

akumulatora

nieprawidło-

połączeń

i gtowicy,

Informacje

Silnik nie osiąga maksymalnej pręd­kości obrotowej, z matą i średnią
prędkością obrotową pracuje
normalnie

ogólne

Objawy

Wskazówki

Sprawdzić świece
wysokiego napięcia

Sprawdzić uktad dolotowy, czy nie jest
uszkodzony

diagnostyczne

zapłonowe

i przewody

Tablica

1-16cd.

Sposób postępowania

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń
wymienić świece zapłonowe oraz
przewody wysokiego napięcia

Usunąć stwierdzone uszkodzenia,
wymienić filtr powietrza

Zaświeca się

wysokiej temper;

prawidłowo

wentylatorze

larr

włąc:

cht<

Nieregularna praca silnika na biegu

jałowym

Sprawdzić katalizator, czy nie jest
uszkodzony oraz drożność uktadu
wylotowego

Sprawdzić skok
i linkę

pedału

Wykonać testerem kompleksową
diagnostykę systemu

-zaptonowego pod kątem
parametrów elektronicznego urządzenia
sterującego i wszystkich elementów
układu

Sprawdzić poziom paliwa w zbiorniku,
sprawdzić, czy układ zasilania paliwem
nie jest zanieczyszczony lub nieszczelny,
sprawdzić ciśnienie paliwa w układzie

Sprawdzić ciśnienie sprężania
w cylindrach

Sprawdzić fazy rozrządu

Sprawdzić świece zapłonowe oraz
przewody wysokiego napięcia

pedału

wtryskowo-

przyspieszenia

prawidłowości

Wymienić katalizator oraz udrożnić lub
wymienić tłumiki i rury układu
wylotowego

Wyregulować skok pedału lub wymienić
uszkodzone elementy sterowania
przepustnicą

Postępować wg wskazówek podanych
przez tester

Uzupełnić paliwo w zbiorniku, usunąć
niedrożności i nieszczelności uktadu
zasilania paliwem, wymienić uszkodzone
elementy w celu przywrócenia

właściwego

Wymontować silnik, zweryfikować części
uktadu ttokowo-korbowego i głowicy,
wymienić części zużyte i uszkodzone
w celu przywrócenia prawidłowego
ciśnienia sprężania w cylindrach

Przeprowadzić regulację faz rozrządu

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń
wymienić świece zapłonowe oraz
przewody wysokiego napięcia

ciśnienia paliwa

Zaświeca się
wysokiej temper
wentylator chtoc

Wtacza się
oleju przy pracu

lar

lamp

62

Sprawdzić, czy
uszkodzony

Wykonać testerem kompleksową
diagnostykę systemu

-zapłonowego pod kątem prawidłowości
parametrów elektronicznego urządzenia
sterującego i regulatora prędkości
obrotowej biegu jałowego

Sprawdzić stan i szczelność przewodów
odzysku par paliwa oraz przewodu
podciśnienia urządzenia
wspomagającego hamulce

Sprawdzić poziom paliwa w zbiorniku,
sprawdzić, czy układ zasilania paliwem
nie jest zanieczyszczony lub nieszczelny,
sprawdzić ciśnienie paliwa w układzie

Sprawdzić ciśnienie sprężania

w cylindrach

Sprawdzić fazy rozrządu

układ

dolotowy nie jest

wtryskowo-

Usunąć stwierdzone uszkodzenia,
wymienić filtr powietrza

Postępować wg instrukcji podanych

przez tester

Dokręcić mocowanie przewodów lub
wymienić uszkodzone elementy

Uzupełnić

niedrożności i nieszczelności układu
paliwowego, wymienić uszkodzone
elementy w celu przywrócenia wła­ściwego ciśnienia paliwa

Wymontować silnik,
uktadu
wymienić części zużyte i uszkodzone
w celu przywrócenia

ciśnienia

Przeprowadzić regulację faz rozrządu

paliwo w zbiorniku, usunąć

zweryfikować

tłokowo-korbowego

sprężania w cylindrach

i głowicy,

prawidłowego

części

Sprzęgło nie ro;

występuje zacir
podczas włącza
biegu

Sprzęgło ślizga
obrotowa silnik,
jednoczesnego
ści

samochodL

Wskazówki diagnostyczne

Objawy

Zaświeca się lampka kontrolna
wysokiej

temperatury

prawidłowo

wentylatorze chłodnicy

Zaświeca
wysokiej
wentylator

wtaczającym

się

temperatury

chłodnicy

silnika

przy

się

lampka kontrolna

silnika,
nie

włącza

się

Wskazówki diagnostyczne

Sprawdzić poziom cieczy

i poziom oleju silnikowego

Sprawdzić naciąg paska napędu pompy
cieczy chłodzącej w silniku 899 lub paska

rozrządu w silnikach 1 108

Sprawdzić, czy w zbiorniku cieczy

chłodzącej

powietrza

Sprawdzić uszkodzenia uszczelki pod

głowicą

Sprawdzić stan techniczny oraz
prawidłowość parametrów termostatu

Sprawdzić stan techniczny

Sprawdzić stan techniczny oraz

parametry pompy cieczy chtodzącej

Sprawdzić poprawność
wentylatora

Sprawdzić elementy i połączenia obwodu
zasilania silnika wentylatowa chłodnicy:
bezpiecznik,

konektorowych

wentylatora na

pojawiają się pęcherzyki

chłodnicy

połączenia

obwodu,

chłodnicy

chtodzącej

chłodnicy

działania

złącz

wyłącznik

Sposób postępowania

Uzupełnić

Wyregulować naciąg pasków

Uszczelnić i odpowietrzyć układ
chłodzenia silnika

Wymienić uszczelkę, dokręcić nakrętki
mocujące głowicę

W przypadku uszkodzeń lub niezgodno­ści parametrów wymienić termostat

Chłodnicę

wymienić na nową

Wymienić uszczelki pompy lub
pompę

W przypadku stwierdzenia niesprawności
wymienić wentylator

Przywrócić połączenia elektryczne,
wymienić uszkodzone elementy,
wymienić bezpiecznik nr 28 (tablica

ciecz chłodzącą i olej silnikowy

zdeformowaną lub nieszczelną

całą

1-14)

Włącza

się

lampka kontrolna

oleju

przy

pracującym

Sprzęgło

nie

rozłącza

podczas

włączania 1 . i wstecznego

biegu

l

Sprzęgło

ślizga się, prędkość

[

obrotowa

silnika zwiększa

'czesnego

I fó samochodu

zwiększania prędko-

silniku

się

całkowicie,

się bez

ciśnienia

Sprawdzić poziom cieczy chłodzącej oraz
poziom oleju silnikowego

Sprawdzić stan techniczny pompy oleju,
a szczególnie zawór redukcyjny ciśnienia

Sprawdzić drożność przewodów
i kanałów catego układu smarowania
silnika

Sprawdzić skok pedału

Sprawdzić stan techniczny i zużycie
okładzin i sprężyn tarczy sprzęgta
i sprężyny talerzowej tarczy dociskowej
sprzęgła

Sprawdzić połączenie
piasty sprzęgła i wałka sprzęgłowego

Sprawdzić koto zamachowe, czy na jego
powierzchni nie występuje zużycie,
przegrzanie lub inne uszkodzenia

Sprawdzić skok

Sprawdzić stan techniczny i zużycie
okładzin oraz sprężyn tarczy sprzęgta
i sprężyny talerzowej tarczy dociskowej
sprzęgta oraz czy powierzchnie cierne
wymienionych elementów nie
są zaolejone

sprzęgła

wielowypustowe

pedału

sprzęgta

Uzupełnić ciecz

Wymienić uszkodzone lub zużyte
elementy pompy oleju

Przywrócić drożność kanałów
i przewodów układu smarowania silnika

Wyregulować skok pedału sprzęgta

W przypadku zużycia lub uszkodzeń
wymienić tarczę sprzęgta lub tarczę
dociskową sprzęgta

W przypadku stwierdzenia nieprawidło­wości, braku
zużycia, wymienić uszkodzone elementy
lub wyczyścić i

Wymienić koto zamachowe

Wyregulować skok pedału sprzęgła

W przypadku zużycia, zaolejenia lub
uszkodzeń wymienić tarczę sprzęgta lub
tarczę dociskową sprzęgta, ustalić
i wyeliminować przyczynę zaolejenia

chłodzącą

właściwego

prawidłowo

i olej silnikowy

smarowania lub

posmarować

Sprawdzić koto zamachowe, czy na jego
powierzchni nie występują zużycie,
przegrzanie lub inne uszkodzenia

Wymienić koto zamachowe

63

Informacje ogólne

Objawy

Samochód drga lub szarpie podczas
ruszania, przyspieszania lub zmiany
biegów

-

Zwiększone opory występujące
podczas zmiany biegów - trudne

włączanie

warunkach

biegów w każdych

Wskazówki diagnostyczne

Sprawdzić prawidłowość i regularność
prędkości obrotowej biegu jałowego
silnika oraz prawidłowość jego pracy
podczas przyspieszania

Sprawdzić skok pedału sprzęgła

Sprawdzić stan techniczny i zużycie

okładzin

i sprężyny talerzowej tarczy
dociskowej

Sprawdzić połączenie
piasty sprzęgła i wałka

Sprawdzić
powierzchni nie występują zużycie,
przegrzanie lub inne uszkodzenia

Sprawdzić prawidłowość mocowania
cięgien sterujących dźwignią włączania
biegów

Sprawdzić przesuwanie linek w
pancerzach oraz przeguby cięgien
sterujących biegami

i sprężyn tarczy sprzęgła

sprzęgła

wielowypustowe

sprzęgłowego

koło

zamachowe, czy na jego

Tablica 1 -16

Sposób postępowania

Wykonać naprawy i odpowiednie
regulacje silnika

Wyregulować skok

W przypadku zużycia lub uszkodzeń
sprężyn wymienić tarczę sprzęgła lub
tarczę dociskową sprzęgła

W przypadku stwierdzenia

wości,

braku właściwego smarowania lub
zużycia, wymienić uszkodzone elementy
lub wyczyścić i prawidłowo posmarować

Wymienić

Poprawić prawidłowość zamocowania
cięgien

W przypadku stwierdzenia nieprawidło­wości wymienić cięgła

koło

pedału

zamachowe

sprzęgła

nieprawidło-

cd.

j

1

Utrudnione i
przełączanie poszczególnych biegów

Samoczynne wtaczanie i wyłączanie
biegów

Utrata lub zmniejszenie skuteczności
hamowania przy prawidłowym pedale
hamulca, ściąganie samochodu na
bok w czasie hamowania

głośne

(ze zgrzytami)

Sprawdzić kulę przegubu dźwigni zmiany
biegów

Sprawdzić prawidłowość rozłączania

sprzęgła

Sprawdzić stan techniczny sprężyn
i kulek zatrzasków na elementach
zespołu wodzików i wybieraków skrzynki
przekładniowej

Sprawdzić stan techniczny i zużycie na
pierścieniach wewnętrznych
synchronizatorów, zużycie powierzchni
kół
skrzynki przekładniowej

Sprawdzić
cięgien sterujących dźwignią
biegów

Sprawdzić stan techniczny sprężyn
i kulek zatrzasków na elementach
zespołu wodzików i wybieraków skrzynki
przekładniowej

Sprawdzić stan techniczny opon
i ciśnienia w oponach

Sprawdzić poziom płynu hamulcowego
w zbiorniku

przy pracującym silniku

zębarych,

piast i

prawidłowość

tulei

przesuwnych

mocowania

włączania

W przypadku zużycia wymienić dźwignię

Przywrócić właściwe funkcjonowanie
pedału

sprzęgła,

sprzęgła, tarczę dociskową
zamachowe, wałek sprzęgłowy gdy są
zużyte lub uszkodzone

Wymienić zużyte lub uszkodzone
elementy

Rozmontować skrzynkę
przeprowadzić weryfikację części,
wymienić części zużyte lub uszkodzone
i wyregulować mechanizmy skrzynki
przekładniowej

Poprawić prawidłowość zamocowania
cięgien

Wymienić zużyte lub uszkodzone
elementy

Wymienić opony na sprawne technicznie
i wyregulować prawidłowość ciśnienia w
oponach

Uzupełnić płyn hamulcowy

wymienić tarczę

sprzęgła,

przekładniową,

koło

l

1

j

1

1

•

•

64

Sprawdzić stan techniczny podci-

śnieniowego

wspomagającego

urządzenia

(serwo)

W przypadku stwierdzenia uszkodzeń
wymienić urządzenie

Wskazówki diagnostyczne

l

Objawy

Jtrata

lub

zmniejszenie

lamowania

hamulca,
bok w czasie hamowania

Utrata
hamowania

przesuwjącym

skoku

Utrata
hamowania

„twardo"

początku skoku

przy

prawidłowym

ściąganie

lub

zmniejszenie skuteczności

lub

zmniejszenie

zatrzymującym

samochodu

przy

pedale hamulca

się

„miękko"

przy

pedale hamulca

skuteczności

pedale

na

do

końca

skuteczności

się

przy

Wskazówki diagnostyczne

Sprawdzić stan techniczny klocków
hamulcowych kół przednich i szczęk
hamulcowych kół tylnych

Sprawdzić stan techniczny tarcz
hamulcowych kół przednich i bębnów
hamulcowych kół tylnych

Sprawdzić stan techniczny tłoczków
hamulcowych kół przednich i cylinderków
hamulcowych kół tylnych

Sprawdzić, czy układ hamulcowy nie jest
zapowietrzony

Sprawdzić stan techniczny, wygląd
i prawidłowość połączeń elastycznych
przewodów hamulcowych oraz czy
przewody nie wykazują wybrzuszeń
i nieszczelności

Sprawdzić stan i wygląd przewodu

łączącego

z urządzeniem wspomagającym

Sprawdzić stan techniczny urządzenia
wspomagającego hamulców

kruciec podciśnienia na silniku

Sposób postępowania

W przypadku stwierdzenia zużycia lub
uszkodzeń klocki i szczęki wymienić na
nowe

W przypadku stwierdzenia zużycia lub
uszkodzeń tarcze i bębny wymienić na
nowe

W przypadku stwierdzenia zużycia lub
uszkodzeń tłoczki i cylinderki wymienić
na nowe

Odpowietrzyć układ hamulcowy

W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek
uszkodzeń, wymienić uszkodzone
elastyczne przewody hamulcowe

Przywrócić szczelność przewodu lub
wymienić przewód

Oczyścić lub wymienić zawór zwrotny
urządzenia wspomagającego hamulców
lub wymienić kompletne urządzenie
wspomagające

Blokowanie
normalnego hamowania

się

kot

przednich podczas

ABS działa nieprawidłowo,
w konsekwencji tego następuje

rwanie

jednego

lub wszystkich

Hesprawny

kół

hamulec awaryjny

Sprawdzić stan techniczny tłoczków
hamulcowych kół przednich i cylinderków
hamulcowych kół tylnych

Sprawdzić działanie regulatorów ciśnienia
kół tylnych

Sprawdzić stan techniczny cylinderków
hamulcowych kół tylnych

Sprawdzić powierzchnie klocków
hamulców kół przednich, czy nie są
zanieczyszczone smarem lub olejem

Podłączyć

hamulcowego z ABS i wykonać
kompleksową diagnostykę urządzenia
sterującego ABS oraz: pompy wtórnego
obiegu, czujników w kołach,

elektrozaworów , wyłącznika świateł

hamowania

Sprawdzić, czy układ hamulcowy nie jest

zapowietrzony

Sprawdzić mocowanie linki hamulca
awaryjnego oraz jej stan techniczny

specjalny tester układu

W przypadku stwierdzenia zużycia lub
uszkodzeń tłoczki i cylinderki wymienić
na nowe

Wymienić uszkodzone regulatory
ciśnienia

W przypadku stwierdzenia zużycia

cylinderki wymienić na nowe

W przypadku zabrudzeń lub zaolejenia,
klocki wymienić na nowe

Postąpić w sposób podany przez
urządzenie diagnostyczne ABS,
wymieniając uszkodzone elementy

Odpowietrzyć układ hamulcowy

Poprawić mocowanie linek lub wymienić

linkę w przypadku, gdy wkład linki nie

przemieszcza się w pancerzu

Sprawdzić działanie mechanizmu

automatyczanej regulacji luzu szczęk

hamulcowych

Wymienić mechanizm oraz uszkodzone

lub zużyte elementy hamulca kół tylnych

65

Informacje

ogólne

Tablica

1-16

cd

Silniki

Wymiary i pasowania w kadłubie silnika oraz w układzie tłokowo-korbowym

Tablica

2-1

Wyszczególnienie

Średnica

w

Błąd ptaskości powierzchni przylegania głowicy
cylindrów

Średnica

w kadłubie

Średnica

w

Średnica

otworów gniazd łożysk

kadłubie

otworów gniazd wału rozrządu

otworów gniazd szklanek popychaczy

kadłubie

otworów cylindrów

głównych

Grupa selekcyjna;

położenie

A

B

C

KZ

SR

NR B

NR C

NR D

NR E

A

B

C

Silnik 899

54,507 do 54, 520

<0,1

35,921 do 35,951

46,420 do 46,450

50,51 5 do 50,525

50,525 do 50,535

50,71 5 do 50,725

50,725 do 50,735

14,01

Odo 14,028

65,000 do

65,01 Odo 65,020

65,020 do 65,030

65,010

Silnik

11

08

47,705 do 47,709

47,709 do

47,71

47,71

3

do

47,71

<0,1

-

-

-

-

-

-

-

70,000 do

70,01 Odo 70,020

70,020 do 70,030

70,010

3

7

Podwymiar

Stożkowatość otworów cylindrów

Owalizacja otworów cylindrów

Ś rednica czopów głównych wału korbowego

Podwymiary

korbowego

Średnica

Podwymiary naprawcze czopów korbowych wału
korbowego

Długość czopów głównych wału korbowego

Grubość panewek

naprawczy średnicy otworów cylindrów

naprawcze czopów głównych wału

czopów korbowych wału korbowego

głównych

wału korbowego

D

E

A

B

C

A

B

C

65,030 do 65,040

65,040 do 65,050

0,4

+0,005

-0,05

50,795 do 50,805

50,785 do 50 795

-

0,254; 0,508

39,985 do 40,005

0,254; 0,508

28,080 do

1,832

1

,837

do

do

-

28,1

1,838

1

,843

20

-

-

0,4

+0,005

-0,05

43,994 do 44,000

43,988 do 43,994

43,982 do 43,988

0,254; 0,508

37,990 do 38,008

0,254; 0,508

23,975 do 24,025

1,836

do

1,840

1

,841

do

1

,845

1

,846

do

1

,850

Podwymiary naprawcze panewek głównych wału
korbowego

Luz nominalny łożysk głównych wału korbowego

68

0,254; 0,508

A

B

C

0,026 do 0,061

-

-

0,254; 0,508

0,025 do 0,043

0,027 do 0,045

0,029 do 0,047

Budowa i dane techniczne

69

Silniki

Wymiary i pasowania w głowicy cylindrów i elementach układu rozrządu w mm

Wyszczególnienie

Zawór

Silnik 899

Silnik

11

Tablica

08

2-2

Średnica przednich i tylnych gniazd tożysk watów

rozrządu

Średnica środkowego gniazda

rozrządu

Objętość komory spalania w

Minimalna wysokość gtowicy po frezowaniu

Średnica otworów gniazd popychaczy

Średnica otworów gniazd prowadnic zaworów

Średnica zewnętrzna prowadnic zaworów

Nadwymiary

prowadnic zaworów

Średnica prowadnic zaworów

po wciśnięciu i rozwierceniu

Wcisk prowadnic zaworów w gniazdach

Średnica trzonków zaworów

naprawcze średnicy zewnętrznej

łożyska

mm

watu

3

dolotowy

wylotowy

dolotowy

i wylotowy

dolotowy

wylotowy

dolotowy

i wylotowy

dolotowy

wylotowy

-

-

22,3

70,15

-

12,950

do 12,997

13,01

Odo 13,030

13,01

Odo 13,030

0,05; 0,10; 0,25

7,022 do 7,040

7,022 do 7,040

0,033 do 0,080

6,982 do 7,000

6,982 do 7,000

24,045 do 24,070

23,545 do 23,570

23,41

126,35

35,000 do 35,025

12,950

do 12,997

13,01

Odo 13,030

13,01

Odo 13,030

0.05;

0,10;

0,25

7,022 do 7,040

7,022 do 7,040

0,033 do 0,080

6,982 do 7,000

6,982 do 7,000

Średnica grzybków zaworów

Luz trzonka w prowadnicy zaworu

Kąt przylgni grzybka zaworu

Parametry kontrolne sprężyn zaworów

Kąt przylgni gniazd zaworów

Szerokość przylgni gniazd zaworów

Średnica czopów watu rozrządu

Luz osiowy utożyskowania watu rozrządu
w gtowicy

dolotowy

wylotowy

dolotowy

i wylotowy

dolotowy

i wylotowy

obciążenie w

wysokość

obciążenie w daN

wysokość

dolotowy

i wylotowy

dolotowy

i wylotowy

środkowy

dalM

przedni

tylny

28,80 do

25,80 do

0,022 do 0,058

45°

24,8

39'

do

29,10

26,

±

5'

28,1

10

36,5

53,2

do

58,7

28,1

45° ±

5'

2

30,975 do

43,348 do 43,373

37,975 do 38,000

31

,000

-

31

,20

do

31

27,20 do 27,50

0,022 do 0,058

45°

39'

±

18,74

do

28,1

32,1

58,4

do

62,6

22,6

45° ±

5'

2

24,000 do

23,500 do

24,000 do

24,01

23,51

24,01

0,1 do 0,2

,50

5'

5

5

5

Luz promieniowy utożyskowania watu rozrządu
w gtowicy

przedni

środkowy

tylny

-

-

-

0,030 do 0,070

0,030 do 0,070

0,030 do 0,070

Budowa i dane techniczne

Wyszczególnienie

Wzniosy

krzywek

watu

rozrządu

Średnica

zewnętrzna

szklanek popychaczy

zaworów

Nadwymiar

średnicy

zewnętrznej szklanek

popychaczy

Średnica

zewnętrzna

popychaczy zaworów

Luz zaworów na zimnym silniku

Grubości

Średnica

podkładek

zewnętrzna

do

regulacji

łożysk

watu rozrządu

luzu

popychaczy

Zawór

dolotowy

wylotowy

dolotowy

wylotowy

KZ

SR

NR B

NR C

Silnik 899

4,95

4,95

13,982

do 14,000

0,05

do 0,1

-

zero -

popychacze

hydrauliczne

zero - popychacze

hydrauliczne

-

36,030 do 36,068

46,533 do 46,571

50,485 do 50,500

50,495 do

50,510

Silnik

11

8,8

8,8

-

-

34,975 do 34,995

0,35

do

0,45

do

3,20

do

4,70

-

-

-

-

08

0,45

0,55

co

0,05

Średnica wewnętrzna

łożysk

watu rozrządu

Luz promieniowy utożyskowania watu rozrządu

Wcisk

łożyska

watu

rozrządu w kadłubie

Średnica

otworu dźwigni zaworów

Średnica

otworu

wsporników dźwigni zaworów

Średnica

sworznia

dźwigni

zaworów

.uz sworznia w dźwigni zaworów

.uz sworznia we wsporniku dźwigni zaworów

NR D

NR E

przednie

środkowe

tylne

przednie

środkowe

tylne

przednie

środkowe

tylne

50,685 do 50,700

50,695 do

31

,026

do

50,710

31

,046

43,404 do 43,424

38,025 do 38,050

0,026 do 0,071

0,031 do 0,076

0,025 do 0,075

0,079 do

0,083 do

15,01

15,01

14,978

0,01

5

do

Odo 15,030

Odo 15,028

do 14,990

0,1

0,1

0,40

47

51

0,020 do 0,052

0,020 do 0,050

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Średnica zewnętrzna popychaczy hydraulicznych

Średnica gniazda popychacza hydraulicznego

w dźwigni zaworów

Luz popychaczy hydraulicznych zaworów w dźwigni

.uz

zaworów do kontroli faz rozrządu

B, C, D, E - grupy selekcyjne,

KZ-

od strony

kota

zamachowego, SR - środkowego, NR - od strony napędu rozrządu.

1 1

,94

do

1 1

12,000

do 12,023

0,01 Odo 0,083

0,45

,99

-

-

-

0,80

71

Silniki

Dane techniczne układu smarowania silnika, wymiary i pasowania w mm

Wyszczególnienie

Rodzaj

układu

smarowania

Pompa oleju

Napęd pompy oleju

Umiejscowienie zaworu regulacyjnego
ciśnienia oleju

Czujnik ciśnienia oleju

Ciśnienie oleju w

Ciśnienie oleju w temperaturze

Luz promieniowy między kotem zębatym
a obudową

Luz promieniowy między kotem zewnętrznym
a obudową pompy

MPa

100°C

w MPa

Określenia

bieg

jałowy

przy 4000

obr/min

pod ciśnieniem, pompa

zębata, filtr oleju z wkładem

o zazębieniu zewnętrznym

przez przekładnię zębatą

Silnik

899

papierowym

z wału rozrządu

w pompie oleju

elektryczny

>0,07

0,4+0,04

<0,14

-

Tablica 2*

Silnik

1108

pod ciśnieniem, pompa

zębata, filtr oleju z wkładem

papierowym

o zazębieniu wewnętrznym

bezpośredni wałem

korbowym

w pokrywie

korbowego

elektryczny

0,080 do 0, 186

wału

>0,07

0,4±0,04

-

Szczelina miedzy
zębatych a obudową

Szczelina miedzy
zębatych a obudową

Parametry kontrolne sprężyn
zaworu regulacji ciśnienia

Silnik 1108 jest silnikiem

płaszczyzną

płaszczyzną

czołową kół

czołową kół

obciążenie w

daN

wysokość w mm

czterocylindrowym

z cylindrami ustawionymi rzędowo. Na każdy
cylinder przypadają dwa zawory. Zawory są ste-

rowane bezpośrednio przez jeden waf rozrządu

zamontowany w

głowicy.

Wat rozrządu jest napędzany paskiem zębatym
z mimośrodowym napinaczem rolkowym. Silnik

jest sterowany za pomocą elektronicznego sy-

stemu

wtryskowo-zapłonowego

ŚPI

(Single Po-

int Injection) typu JAW 16 FM.ED.

Wymiary i pasowania w

kadłubie

silnika oraz

układzie tłokowo-korbowym zestawiono w tabli-

cy

2-1.

Wymiary i pasowania części współpracujących
w głowicy cylindrów i mechanizmach rozrządu
zestawiono w tablicy 2-2.

Podstawowe dane techniczne układów smaro-

wania i chłodzenia podano w tablicach 2-3 i 2-4.

Kąty początku i końca otwarcia zaworów przed-

stawiono na rysunku 2.2 i w tablicy 2-5.

<1,10

-

2,5

36

Rys. 2.2. Wykres faz rozrządu

(objaśnienia w tablicy 2-5)

-

0,025 do 0,056

4,45

do

4,94

34,1

72

Sterowanie silnika 899

Dane techniczne

Wyszczególnienie

Rodzaj obiegu

układu

chłodzenia

Napęd pompy
cieczy

chłodzącej

Luz montażowy
wirnika pompy

w obudowie (mm)

Umiejscowienie
termostatu

Temperatura
początku
otwarcia
termostatu

Temperatura

maksymalna
otwarcia

termostatu

Skok zaworu
termostatu (mm)

Umiejscowienie

termowytącznika

wentylatora

Temperatura
zwarcia styków -

włączenia

wentylatora (°C)

Tempertetura

rozwarcia styków

-wyłączenia
wentylatora

Ciśnienie
kontrolne
szczelności

układu
chłodzenia (MPa)

Ciśnienia
kontrolne
otwarcia zaworu
zbiornika

(°C)

(°C)

(°C)

wyrównawczego

(MPa)

układu

zamknięty, z obiegiem wymuszonym

pompą, z chłodnicą, zbiornikiem

klinowym napędu

zamocowanej na

głowicy od strony

po lewej stronie

chłodzenia Tablica 2-4

Wersja silnika

899

wyrównawczym i wentylatorem

sterowanym termostatem

paskiem

alternatora

0,8 do

1,2

w obudowie

chłodnicy

85 do 89

97 do 100

min.

7,5

chłodnicy

90 do 94

85 do 89

0,108

0,98

1108

paskiem zębatym

napędu rozrządu

0,4 do 0,9

w obudowie

zamocowanej na
głowicy od strony
koła zamachowego

85 do 89

97 do 100

min.

7,5

po lewej stronie

chłodnicy

90 do 94

85 do 89

0,108

0,98

Kąty otwarcia
i zamknięcia zaworów

Oznaczenie

Położenie

Początek otwarcia
zaworu dolotowego

Koniec otwarcia
zaworu dolotowego

Początek otwarcia
zaworu wylotowego

Koniec otwarcia

j zaworu wylotowego

zaworu

na

rys.

kąta

A

B

C

°

Silnik 899

2.2

3° przed

GMP

34° po

DMP

34° przed

DMP

3° po

GMP

Tablica 2-5

Silnik

1108

7° przed

GMP

35° po

DMP

37° przed

DMP

5° po

GMP

2.2. STEROWANIE SILNIKA

Sterowanie silnika realizowane jest poprzez nie­zależne, lecz współpracujące ze sobą układy:

- elektroniczny układ sterowania wtryskiem

i zapłonem (rys. 2.4 i 2.5 dla silników 899 i

1108);

- układ zasilania paliwem (rys. 2.41 dla silnika

899, rys. 2.56 dla silnika

1108);

- układ zasilania powietrzem (rys. 2.45 dla sil-

nika 899, rys. 2.57 dla silnika

1108);

- układ wylotu i kontroli emisji spalin (rys. 2.47

i 2.48 dla silnika 899, rys. 2.59 i 2.60 dla silnika

1108);

- układ pochłaniania par paliwa (rys. 2.49 dla

silnika 899, rys. 2.61 dla silnika

1108);

- układ recyrkulacji gazów z kadłuba silnika

(rys. 2.48 dla silnika 899, rys. 2.60 dla silnika

1108).

2.2.1. Silnik 899

SYSTEM

Rozmieszczenie elementów elektronicznego
systemu sterowania wtryskiem i zapłonem
przedstawiono na rysunku 2.3.
Schemat sterowania i schemat elektryczny sy­stemu

na rysunkach 2.4 i 2.5.
Podstawowym elementem systemu

-zapłonowego jest elektroniczne urządzenie
sterujące (1), którego styk „26" jest zasilany
z wyłącznika zapłonu (2) - styki

przez bezpiecznik nr 33
w skrzynce bezpieczników i przekaźników
w przedziale silnika (rys. 1.69 a, b, c). Elektro-

niczne urządzenie sterujące jest połączone

z masą samochodu (4) za pomocą styków

i

„34".

Przekaźnik zasilania (5) elektronicznego urzą-

dzenia sterującego jest zasilany bezpośrednio

z akumulatora (6) i zabezpieczony bezpieczni-

WTRYSKOWO-ZAPŁONOWY

wtryskowo-zapłonowego

przedstawiono

„15"/„54"

(7,5

A), znajdujący się

wtryskowo-

- po-

„17"

73

Silniki

Rys. 2.3. Rozmieszczenie elementów elektronicznego systemu wtryskowo-zaptonowego w samochodzie z silnikiem 899

1 - elektroniczne urządzenie sterujące systemu
i przekaźników w przedziale silnika, 4 - połączenie z masą na silniku, 5 - przekaźnik zasilania urządzenia sterującego,
7 - skrzynka bezpieczników w przedziale silnika, 8 - elektryczna pompa paliwa, 9 - sonda lambda,
sterujący przepływem par paliwa,

wykonawczych,

17 - złącze przedniej wiązki przewodów/wiązki przewodów
wału korbowego,
chłodzącej,
diagnostyczne, 26 - lampka kontrolna systemu wtryskowo-zapłonowego, 27 - skrzynka bezpieczników w tablicy
rozdzielczej, 41 - połączenie z masą, 52 - połączenie z masą elektronicznego urządzenia sterującego

Rys. 2.4. Schemat sterowania systemu wtryskowo-zaptonowego w samochodach z silnikami 899 i 1108

1 - elektroniczne urządzenie sterujące systemu wtryskowo-zapłonowego, 2 - wyłącznik zapłonu, 3 - zespól bezpieczników
i przekaźników w przedziale silnika, 5 - przekaźnik zasilania elektronicznego urządzenia sterującego, 6 - akumulator,
7 - skrzynka bezpieczników w przedziale silnika, 8 - elektryczna pompa paliwa, 9 - sonda lambda, 10 - elektrozawór
sterujący przepływem par paliwa,
wykonawczych,
obrotowej

temperatury cieczy chłodzącej, 22 - czujnik temperatury zasysanego powietrza, 23 - regulator biegu jałowego,

24 - połączenie z urządzeniem sterującym blokadą silnika FIAT CODE, 25 - złącze diagnostyczne, 26 - zestaw wskaźników j
z lampką kontrolną systemu wtryskowo-zapłonowego, F - filtr paliwa, P - pochłaniacz par paliwa

Rys. 2.5.

1 - elektroniczne urządzenie sterujące systemu wtryskowo-zapłonowego, 2 ­i przekaźników z bezpiecznikami nr 33 i 34, 4 ­zasilania urządzenia sterującego, 6 - akumulator, 7 - skrzynka bezpieczników w przedziale silnika z bezpiecznikiem nr 32,
8 - elektryczna pompa paliwa, 9 - sonda lambda, 10 - elektrozawór sterujący przepływem par paliwa,

1 2 -

wtryskiwacz paliwa, 1 3 - przekaźnik
przedniej wiązki przewodów/wiązki przewodów silnika, 1 7
rozdzielczej, 18 - czujnik położenia i prędkości obrotowej wału korbowego,
20 - czujnik położenia przepustnicy, 21 - czujnik temperatury cieczy chłodzącej, 22 - czujnik temperatury zasysanego
powietrza, 23 - regulator prędkości obrotowej biegu jałowego, 24 - połączenie z urządzeniem sterującym blokadą silnika
FIAT CODE, 25 - złącze diagnostyczne, 26 - lampka kontrolna systemu
27 - skrzynka bezpieczników tablicy rozdzielczej

(objaśnienia pozostałych oznaczeń cyfrowych, literowych i symboli podano w

14

22 -

czujnik temperatury zasysanego powietrza,

15,

wału

korbowego,

Schemat

- wyłącznik bezwładnościowy,

19

- czujnik ciśnienia bezwzględnego, 20 - czujnik położenia przepustnicy, 21 - czujnik temperatury

16,

17 - połączenia z innymi układami zasilanymi elektronicznie,

elektryczny systemu wtryskowo-zaptonowego w samochodach z silnikami 899 i 1108

11

- cewki zapłonowe,

11

- cewki zapłonowe,

19

- czujnik ciśnienia bezwzględnego, 20 - czujnik położenia przepustnicy, 21 - czujnik

wtryskowo-zapłonowego,

16

połączenie

zasilania

12

- złącze przedniej wiązki przewodów/wiązki przewodów silnika,

tablicy

12

z masą elektronicznego urządzenia sterującego, 5 - przekaźnik

urządzeń wykonawczych, 1 4 - wyłącznik

- złącze przedniej wiązki przewodów/wiązki przewodów tablicy

2 - wyłącznik zapłonu, 3 - zespół bezpieczników

10

- wtryskiwacz paliwa,

rozdzielczej, 18 - czujnik położenia i prędkości obrotowej l

23 -

regulator prędkości obrotowej biegu

- wtryskiwacz paliwa,

wtryskowe-

13

- przekaźnik zasilania urządzeń

13

- przekaźnik zasilania urządzeń

18

- czujnik położenia i prędkości

wyłącznik

19

- czujnik ciśnienia bezwzględnego,

rozdz.10)

zapłonu, 3 - zespół

bezwładnościowy, 1 6 - złącze

zapłonowego w zestawie

- elektrozawór

jałowego,

bezpieczników]

1 1

- cewki zaptono

wskaźników,

25 -

cieczy!

złącze

j

74

Sterowanie silnika 899

/

!

12 22 20 10

35

13

6

fiys. 2.5.

75

kiem nr 32 (20 A), umieszczonym w skrzynce
bezpieczników w przedziale silnika (7, rys.

1.67). Przekaźnik ten zostaje

łem

pochodzącym ze styku „4" elektronicznego

urządzenia sterującego, co w konsekwencji po­woduje zamknięcie styku przekaźnika i pojawie­nie się sygnału zasilania na styku „87" przeka­źnika (5). Styk ten jest połączony ze stykiem

„35" elektronicznego urządzenia sterującego,
co powoduje uruchomienie wszystkich funkcji
elektronicznego urządzenia sterującego silnika.

Przekaźnik (13) zasilania urządzeń wykonaw­czych, tj. elektrycznej pompy paliwa
lambda (9), elektrozaworu sterującego
wem par paliwa (10), cewki zapłonowej
oraz

wtryskiwaczy

z wyłącznika zapłonu (2) i z akumulatora (6) ty­mi samymi obwodami i bezpiecznikami, co
przekaźnik zasilania (5).

Przekaźnik zasilania urządzeń wykonawczych

(13)

zostaje włączony sygnałem pochodzącym
ze styku „23" elektronicznego urządzenia steru­jącego. Wywołuje to zamknięcie styku przeka­źnika i pojawienie się napięcia zasilania na sty-

ku „87" przekaźnika

(13)

jest połączony ze wszystkimi urządzeniami
wykonawczymi, a w szczególności:

- z pompą paliwa (8), która jest połączona

z masą przez wyłącznik

- z rezystorem elektrycznym sondy lambda (9)

i zaworem sterującym przepływem par paliwa

(10), których obwody są zabezpieczone bez­piecznikiem nr 34 (10 A) umieszczonym
w skrzynce przekaźników i bezpieczników (3)
w przedziale silnika (rys. 69 a, b, c); zawór steru­jący przepływem par paliwa jest sterowany ze
styku „22" elektronicznego urządzenia sterują­cego

(1);

- z cewkami zapłonowymi

wane z elektronicznego urządzenia sterującego

(1)-styki

- z
rowany ze styku „18" elektronicznego urządze­nia sterującego (1);
Regulator biegu jałowego (23) sterujący za po­mocą silnika krokowego przepływem powietrza
przez kanały bocznikowe w obudowie przepu-

stnicy (przy zamkniętej
wany przez elektroniczne urządzenie sterujące

(1) silnika (styki „2", „3", „20",

ści od warunków pracy silnika.
Elektroniczne urządzenie sterujące systemu

wtryskowo-zapłonowego

rametrami silnika na podstawie sygnałów z na­stępujących czujników:

- czujnika położenia i prędkości obrotowej

wału korbowego (18), który rozpoznaje GMP
wału korbowego oraz jego prędkość i poprzez

„1"

wtryskiwaczem

paliwa (12) jest zasilany

(13).

i „19";

paliwa

przepustnicy)

włączony

Styk „87" przekaźnika

bezwładnościowy

(11),

które są stero-

(12),

który jest ste-

„21")

steruje wszystkimi pa-

sygna-

(8),

sondy

przepły-

(11)

(14);

jest stero-

w zależno-

ekranowane przewody przesyła sygnały na sty­ki „28" i
jącego silnika;

- czujnika ciśnienia bezwzględnego (19),
który jest zasilany napięciem 5 V ze styku „14"
elektronicznego urządzenia sterującego silnika

(1) poprzez styk „16"; sygnały o częstotliwości
odpowiadającej wartości ciśnienia bezwzględ­nego są przesyłane do styku „32" elektronicz­nego urządzenia sterującego

- czujnika położenia przepustnicy (20), który

jest zasilany i połączony z masą elektroniczne-

go urządzenia sterującego podobnie, jak czuj­nik ciśnienia bezwzględnego
pięciowe proporcjonalne do kąta otwarcia prze-

pustnicy są przesyłane do styku „30" elektro­nicznego urządzenia sterującego (1);

- czujnika temperatury cieczy chłodzącej (21)

połączonego z masą elektronicznego urządze-

nia sterującego (1) poprzez styk „16", który
przesyła sygnały napięciowe proporcjonalne
do temperatury cieczy chłodzącej do styku „13"
elektronicznego urządzenia sterującego

- czujnika temperatury zasysanego powietrza
(22), który jest połączony z masą podobnie, jak
czujnik temperatury cieczy chłodzącej (21),
i przesyła sygnały napięciowe proporcjonalne

do temperatury zasysanego powietrza do styku

„31"

- sondy lambda (9), która jest połączona

z masą urządzenia sterującego poprzez styk

„12"

o zawartości tlenu w spalinach na styk „29"
urządzenia sterującego (1), które to sygnały są
podstawą do korygowania składu mieszanki
paliwowo-powietrznej. Przewody łączące son-

dę z urządzeniem sterującym są ekranowane.

Elektroniczne urządzenie sterujące silnika (1)

jest połączone z centralką sterującą blokadą

nika FIAT CODE (24) poprzez styk
posażone w funkcję
można wykorzystać po podłączeniu testera do
gniazda diagnostycznego (25). Złącze diagno­styczne otrzymuje sygnały ze styku „10" (linia
L) i
nia sterującego silnika (1) i jest zmasowane
z urządzeniem sterującym poprzez styk „16".

Układ diagnostyczny elektronicznego
nia sterującego silnika przesyła również sygna­ły do lampki kontrolnej systemu
płonowego umieszczonej w zestawie
ków (26) poprzez styk „6" urządzenia sterujące­go.
nika zapłonu (2) przez obwód zabezpieczony
bezpiecznikiem nr 22 (10 A), umieszczonym
w skrzynce bezpieczników w tablicy
czej (27, rys.

„11"

elektronicznego urządzenia steru-

(1);

(19);

sygnały na-

(1);

elektronicznego urządzenia sterującego;

i przesyła sygnały napięciowe informujące

sil-

„7".

Jest wy-

samodiagnostyczną,

styku

„15"

(linia

K)

elektronicznego

wtryskowo-za-

Zestaw wskaźników jest zasilany z wyłącz-

1.69

a, b, c).

którą

urządze-

urządze-

wskaźni-

rozdziel-

76

Sterowanie silnika 899

Elektroniczne urządzenie sterujące systemu

wtryskowo-zapłonowego

Elektroniczne urządzenie sterujące jest umie-

szczone w przedziale silnika (rys. 2.6) i przykrę-

cone do wspornika, na którym zamontowano
również zespół przekaźników i bezpieczników
zasilania systemu wtryskowo-zapłonowego
oraz czujnik ciśnienia bezwzględnego. Aby wy­montować elektroniczne urządzenie sterujące,
należy odłączyć 35-stykowe złącze konektoro­we oraz odkręcić nakrętki mocujące przewód
masy i urządzenie.
Na rysunku 2.7 przedstawiono schemat budo­wy złącza konektorowego elektronicznego
urządzenia sterującego silnika z podaniem nu­merów identyfikujących styki.
Numery identyfikujące styki są takie same, jak

numery styków urządzenia sterującego podane
na rysunku 2.5.
Elektroniczne urządzenie sterujące odbiera in-

formacje (sygnały) o warunkach pracy silnika,

analizuje je i za pomocą zaprogramowanych
charakterystyk steruje wtryskiem oraz chwilą
zaptonu. Rozpoznaje również niesprawności
czujników i urządzeń wykonawczych oraz ich

obwodów i zamienia sygnały nieprawidłowe na
prawidłowe, a w przypadku braku sygnału spo-

wodowanego przerwą w obwodzie lub uszko-

dzeniem czujnika przyjmuje wartość zastępczą
zaprogramowaną w pamięci urządzenia steru­jącego, zapewniając pracę silnika.

Fakt zaistnienia niesprawności elementów ukła-

du lub obwodów jest sygnalizowany świece-

niem lampki kontrolnej w zestawie wskaźników

i zapamiętywany w pamięci diagnostycznej. Po

podłączeniu testera FIAT Lancia do gniazda

diagnostycznego możliwe jest wykrywanie i od-

czytywanie zaistniałych niesprawności.
Aby sprawdzić prawidłowość zasilania elektro-

nicznego urządzenia sterującego silnika, należy

Rys. 2.6. Zamocowanie elektronicznego urządzenia

sterującego

1 - nakrętki mocujące, 2 - elektroniczne urządzenie

sterujące, 3 - wspornik

w samochodzie z silnikiem 899

Rys. 2.7. Numery identyfikujące styki elektronicznego

urządzenia sterującego w samochodach z silnikami

899 i 1108

I

- sterowanie

cewki

zapłonowej, 2 -

regulatora prędkości obrotowej biegu jałowego,
3 - zasilanie regulatora prędkości obrotowej biegu

jałowego, 4 - masa urządzenia sterującego połączona

z przekaźnikiem zasilającym, 5 - styk niewykorzystany,
6 - sygnały do lampki kontrolnej systemu

-zapłonowego,

z obwodami klimatyzacji, 9 - styk niewykorzystany,

10

- połączenie z gniazdem diagnostycznym (linia L),

I1

- połączenie z czujnikiem położenia i prędkości
obrotowej wału korbowego,
lambda,
chłodzącej, 14 - zasilanie czujnika położenia przepustnicy
i czujnika ciśnienia bezwzględnego,
z gniazdem diagnostycznym (linia K), 16 - połączenie
z masą elektronicznego urządzenia sterującego i czujnika

położenia przepustnicy, czujniki temperatury cieczy
chłodzącej i temperatury zasysanego powietrza, gniazda
diagnostycznego, 17 - masa urządzenia sterującego,

18 - sterowanie zasilaniem

dopływem prądu do uzwojenia pierwotnego cewki
zapłonowej, 20, 21 - sterowanie zasilaniem regulatora

prędkości obrotowej biegu jałowego, 22 - sterowanie

elektrozaworem sterującym przepływem par paliwa,

23 - sygnał uruchamiający pompę paliwa przez przekaźnik

zasilania urządzeń wykonawczych, 24 - sterowanie

przekaźnikiem sprężarki klimatyzatora, 25, 26, 27 - styki

niewykorzystane, 28 -

i prędkości obrotowej wału korbowego, 29 - połączenie

z sondą lambda, 30 - połączenie z czujnikiem położenia

przepustnicy, 31 -

zasysanego powietrza, 32 - połączenie z czujnikiem

ciśnienia bezwzględnego, 33 - styk niewykorzystany,

34 - masa urządzenia sterującego, 35 - zasilanie

elektronicznego urządzenia sterującego z przekaźnika

zasilającego

dopływem

7 - styk niewykorzystany, 8 - połączenie

13

- połączenie z czujnikiem temperatury cieczy

prądu do uzwojenia pierwotnego

sterowanie dopływem prądu do

wtryskowo-

12

- połączenie z sondą

15

- połączenie

wtryskiwacza,

połączenie

połączenie

z czujnikiem temperatury

19 - sterowanie

z czujnikiem położenia

77

wymontować 35-stykowe złącze konektorowe,
odnaleźć styk „26" w złączu i sprawdzić
metrem

(łącząc

multimetr

z masą) występowa-

multi-

nie na złączu „26" napięcia. Napięcie to powin-

no być równe napięciu akumulatora przy wy­łączniku zapłonu w położeniu „MAR".
W przypadku braku lub niezgodności napięcia

niesprawności należy szukać w połączeniach

konektorowych, bezpieczniku nr 33 oraz wy­łączniku zapłonu w obwodzie zasilającym urzą­dzenie sterujące od wyłącznika zapłonu.

Nie należy nigdy wymieniać elektronicznego

urządzenia sterującego systemu wtryskowo-za-

płonowego zanim nie zostaną sprawdzone
wszystkie obwody, czujniki i urządzenia wyko-

nawcze, współpracujące i podłączone do urzą­dzenia sterującego.

Nowo zamontowane urządzenie sterujące przy
pierwszej próbie uruchomienia silnika trwale zapa­miętuje kod blokady silnika FIAT CODE. Jeżeli po
takiej czynności okaże się, że przyczyna nie­sprawności sterowania silnika leży poza urządze-

niem sterującym, zostanie ono bezpowrotnie
zmarnowane, gdyż nie będzie można użyć go po­wtórnie do zamontowania w innym samochodzie.

Połączenia

Połączenie

jące system
w rozdziale

z masą i

bezpieczniki

z masą i bezpieczniki zabezpiecza-

wtryskowo-zapłonowy

1.3.5.

Połączenia z masą powinny

omówiono

być czyste i pewne, a śruby mocujące połączeń
dokręcone właściwym momentem.

Przekaźniki

Przekaźniki zasilania elektronicznego urządze­nia sterującego oraz zasilania urządzeń wyko­nawczych są usytuowane w przedziale silnika
i umocowane na wsporniku, na którym jest

umieszczone także elektroniczne urządzenie

sterujące oraz czujnik ciśnienia bezwzględnego

(rys.

2.8).

Dostęp do przekaźników uzyskuje się po

ciu

pokrywki, pod którą są również

zdję-l

umieszczę-1

ne dwa bezpieczniki.

Przekaźnik czarny jest to przekaźnik

zasilania|

elektronicznego urządzenia sterującego (5, rys.

2.5), a przekaźnik czerwony to przekaźnik zasi­lania urządzeń wykonawczych (13, rys. 2.5),
Przekaźniki można wymontować wyciągając je
do góry. Po wymontowaniu przekaźników uzy­skuje się dostęp do złącz konektorowych

prze-

kaźników sterujących (rys. 2.9).

Aby sprawdzić prawidłowość zasilania systemu

wtryskowo-zapłonowego, należy:

• sprawdzić napięcie na styku „30" złącz

ko-

nektorowych obu przekaźników, które powinno l
być zgodne z napięciem akumulatora (12
przy kluczyku wyłącznika zapłonu w

V)

położę-1

niach „MAR" i „STOP";

• sprawdzić napięcie na styku „86" złącza

nektorowego przekaźnika zasilania

elektronicz-l

nego urządzenia sterującego (czarnego),

ko-l

które

powinno być zgodne z napięciem akumulatora j

(12 V) przy kluczyku wyłącznika zapłonu w

łożeniach

„MAR" i „STOP";

• sprawdzić napięcie na styku „85" złącza

po-

ko-

nektorowego przekaźnika zasilania urządzeń wy­konawczych (czerwonego), które powinno być
zgodne z napięciem akumulatora

(12

V) przy

klu-

czyku wyłącznika zapłonu w położeniu „MAR";

• sprawdzić napięcie na styku „86" złącza

nektorowego urządzeń wykonawczych

ko-

(czerwo-

j

Rys. 2.8. Umiejscowienie elektronicznego urządzenia
sterującego systemu

przekaźników

bezwzględnego w samochodzie z silnikiem 899

1 - czujnik ciśnienia
zasilające, 3 - elektroniczne urządzenie sterujące

zasilających oraz czujnika ciśnienia

wtryskowo-zapłonowego,

bezwzględnego,

2 - przekaźniki

78

Rys. 2.9. Widok zfącz konektorowych
zasilających po wymontowaniu przekaźników

w silniku 899

1 - ztącza konektorowe, 2 - bezpieczniki

przekaźników

go urządze-

dzeń

wyko-

ziale

silnika

którym jest

urządzenie

względnego

się

po zdję-

umieszczo-

k zasilania

390

(5,

rys.

;aźnik zasi-

rys. 2.5).

ciągając je

lików uży-

tych

prze-

a

systemu

1

złącz ko-

3 powinno

>ra (12 V)

N położe-

zfącza ko­ektronicz-

go), które

jmulatora

>nu

w po-

:tącza ko-

jdzeń

wy-

'inno być

przy

klu-

„MAR";

fącza ko-

(czerwo-

ków

fiys. 2.10. Schemat

a-przekaźnik

nego),

które

złącz

elektronicznego urządzenia sterującego (czarny), b - przekaźnik urządzeń wykonawczych (czerwony)

powinno

konektorowych przekaźników zasilania

być w

przybliżeniu

zgod­ne z napięciem akumulatora (12 V) przy kluczy­ku

wyłącznika

Schematy
numerów

zapłonu

złącz

w położeniu „MAR".

konektorowych z oznaczeniem

styków podano

na

rysunku

2.10.

Napięcie należy mierzyć multimetrem, podłą­czając

go do

punktu

masy

Przyczyny

styku i dowolnego

(rys.

2.11).

braku właściwego

najbliższego

napięcia

na wy-

mienionych stykach należy szukać w bezpiecz-

nikach

nr

32 i 33

ściwym

połączeniu

nektorach

Czujnik

położenia i prędkości

wału

korbowego

Zadaniem

wiązki

tego

czujnika

(rozdz. 1.3.5,

wyłącznika

przewodów.

(18,

tabl.

1-14),

zapłonu oraz

obrotowej

rys.

2.4 i

niewła-

ko-

2.5) jest
rozpoznanie prędkości obrotowej wału korbo­wego

silnika oraz

flys.

2.11.

napifc/a

Sposób

zasilania systemu

GMP

tłoków.

podłączenia

multimetru

wtryskowo-zapfonowego

Na

podstawie

do pomiaru

Sterowanie silnika 899

sygnałów

ne urządzenie sterujące:

- ustala i koryguje czasy wtrysku i kąt wyprze-

dzenia zapłonu na zimnym silniku;

- odcina dopływ paliwa przy zmniejszaniu
prędkości obrotowej silnika oraz przywraca za­silanie przed osiągnięciem przez silnik prędko­ści obrotowej wału korbowego w zależności od
temperatury cieczy chłodzącej i temperatury za­sysanego powietrza;

- ogranicza nadmierny wzrost prędkości
obrotowej silnika, korygując czasy wtrysku i kąt
wyprzedzenia zapłonu;

- steruje włączeniem i wyłączeniem pompy

paliwa;

- koryguje czas wtrysku i kąt wyprzedzenia
zapłonu podczas normalnej pracy silnika.
Jest to czujnik indukcyjny, zamocowany do ka­dłuba silnika naprzeciw koła zębatego umie­szczonego na kole pasowym

Działa na zasadzie zmiany pola magnetyczne­go wytwarzanego przez przejście przed czujni­kiem zębów i szczeliny powstałej wskutek bra­ku zębów na kole. Częstotliwość i amplituda
napięcia wytworzonego jest odpowiednia do
prędkości obrotowej silnika.

Schemat działania czujnika przedstawiono na

rysunku
Aby wymontować czujnik, należy odłączyć złą­cze
śruby mocujące i wyjąć czujnik razem z wcze­śniej odłączonym przewodem. Po zamontowa-

niu czujnika szczelina między kołem zębatym

a czujnikiem powinna wynosić 0,4 do 1 mm.
Aby sprawdzić czujnik, należy zmierzyć rezy­stancję na czujniku wymontowanym. Jeżeli

czujnik nie jest wymontowany, jego rezystancja

przesyłanych z czujnika elektronicz-

wału

2.12,

a jego budowę na rysunku 2.13.

konektorowe,

podnieść samochód, odkręcić

korbowego.

79

Silniki

Rys. 2.12. Schemat
i prędkości obrotowej

1 - wykres zmian napięcia indukowanego, 2 - wykres
zmian napięcia podczas przejścia przez szczelinę
międzyzębną, 4 ­przez dwa zęby

działania

koło

zębate z 58 zębami i szczeliną

wału

korbowego

czujnika

położenia

Rys. 2.14. Schemat do sprawdzenia zasilania urządzenia
sterującego (12 V), rezystancji czujnika położenia
i prędkości obrotowej

wału

korbowego (578-782

Q)

Rys.

2.73.

i prędkości obrotowej

1 - magnes
3 - uzwojenie, 4 ­przez dwa zęby, 5 - rdzeń magnetyczny

może być mierzona między stykami „28" i

złącza

nego urządzenia sterującego (rys.
W

prawidłowo

Schemat budowy czujnika położenia

stały

konektorowego

wału

czujnika, 2 - korpus czujnika,

koło

korbowego

zębate z 58 zębami i przerwą

zdjętego z elektronicz-

2.14).

działającym czujniku rezystancja

„11"

mierzona w temperaturze +20°C powinna wy-

nosić 578 do 782

Q.

Obudowa przepustnicy

Obudowa przepustnicy (rys. 2.15) jest oprócz

elektronicznego urządzenia sterującego naj-

istotniejszym elementem systemu

wtryskowo-

-zapłonowego. W obudowie jest zamontowana
większość elementów tego systemu.

Rys.

2.15.

1 - czujnik
obrotowej biegu
4 - regulator ciśnienia paliwa, 5 - czujnik temperatury
zasysanego powietrza

Widok obudowy przepustnicy

położenia

przepustnicy, 2 - regulator prędkości

jałowego,

3 -

wtryskiwacz

paliwa,

Czujnik położenia przepustnicy

Czujnik ten (20, rys. 2.4 i 2.5) jest zamontowany
na obudowie przepustnicy
się z

potencjometru, którego ramię jest

(1,

rys.

2.15).

Składa

połą-

czone z osią przepustnicy. Czujnik jest zasilany
napięciem 5 V ze styku „14" elektronicznego
urządzenia sterującego i połączony z masą te­go urządzenia przez styk
Sygnały napięcia proporcjonalne
cia przepustnicy są przesyłane do
nego urządzenia sterującego przez styk

„16".

do

kąta

elektronicz-

otwar-

„30"!

urządzenia sterującego.
Na podstawie sygnałów z czujnika elektroniczne
urządzenie sterujące steruje czasem wtrysku
i

kątem

wyprzedzenia zapłonu i uwzględnia

przyj

tym sterowaniu informacje o składzie mieszanki j
paliwowo-powietrznej pochodzące z sondy j
lambda.
Na rysunku 2.16 przedstawiono schemat

podlą-

czenia czujnika do pomiaru rezystancji czujnika.
Aby sprawdzić rezystancję czujnika, należy:

• odłączyć zacisk ujemny akumulatora,

•

odłączyć

złącze konektorowe czujnika

poło-

żenia przepustnicy na obudowie przepustnicy,

j

80

Sterowanie silnika 899

Silniki

Wtryskiwacz paliwa

Wtryskiwacz paliwa

(12,

rys. 2.4 i 2.5) jest umie-

szczony w centralnej części obudowy przepust-

nicy

(3, rys. 2.15). Zasilanie wtryskiwacza pali­wem jest regulowane przez regulator ciśnienio­wy wbudowany w obudowę

przepustnicy

(rys.

2.21). Regulator zapewnia utrzymywanie ciśnie­nia paliwa dostarczanego do wtryskiwacza na

stałym

poziomie (0,1

MPa

± 0,02). State ciśnie­nie paliwa dostarczanego do wtryskiwacza po­woduje, że jedynym parametrem
na ilość

wtryśniętej

dawki paliwa jest czas otwar-

wpływającym

cia wtryskiwacza. Wtryskiwacz jest sterowany
przez elektroniczne urządzenie sterujące, otwie­rając go dwa razy na jeden obrót wału korbowe­go silnika i zasilając kolejno wszystkie cztery cy­lindry. Sygnały sterujące

wtryskiwaczem

pocho­dzą ze styku „18" elektronicznego urządzenia
sterującego. Zakres czasów wtrysku w zależno­ści od obciążenia i warunków pracy silnika wy­nosi od

1,5

do 3,5 milisekundy.
Zasilanie elektryczne wtryskiwacza paliwa po­chodzi ze styku „87" przekaźnika zasilania urzą­dzeń wykonawczych.
Obudowa wtryskiwacza jest wykonana ze stali
nierdzewnej odpornej na zanieczyszczenia
znajdujące się w paliwie (woda, alkohole).

Budowę wtryskiwacza pokazano na rysun-

ku

2.20.

Podstawowymi elementami wtryskiwacza są:
iglicowy zawór stożkowy (4) sterowany elektro­magnesem (2) i sprężyna powrotna (6).

W położeniu zamkniętym wtryskiwacza iglicowy

zawór stożkowy dociskany jest do dyszy wtry­skiwacza i powoduje szczelne zamknięcie dy­szy. Po wzbudzeniu uzwojenia elektromagnesu

(2) zawór iglicowy zostaje uniesiony, ściskając
sprężynę (6), co powoduje otwarcie dysz wtry­skiwacza i wtrysk paliwa.
Zestawienie podstawowych danych wtryskiwa­cza podano w tablicy 2-6.

Podstawowe parametry

Tablica

wtryskiwacza paliwa

Parametr

Maksymalna częstotliwość
sygnałów sterujących ze styku

„1

8"

elektronicznego
urządzenia sterującego przy
6000

obr/min

Zakres czasów wtrysku (ms)

Wydajność statyczna

(cm3/min)

(Hz)

Q

s

Wartość

200

1,5

do 3,5

465

2-6

Wydajność dynamiczna

(cm3/min)

Zakres temperatury pracy (°C)

Zakres napięcia zasilającego
z styku „87"
urządzeń wykonawczych (V)

Rezystancja wewnętrzna
wtryskiwacza paliwa (Q)

przekaźnika

Q

d

103

6 do 16

1,75

Rys. 2.20. Budowa wtryskiwacza paliwa

1 - obudowa ztącza konektorowego, 2 - uzwojenie
elektromagnesu, 3 - kanat odprowadzający nadmiar
paliwa, 4 - zawór iglicowy, 5 - kanat doprowadzający
paliwo, 6 - sprężyna powrotna, 7 - obudowa wtryskiwacza
paliwa, E ­urządzenia sterującego, P ­przekaźnika zasilania urządzeń wykonawczych

połączenie

ze stykiem

połączenie

„18"

elektronicznego

ze stykiem „87"

82

Rys. 2.21. Budowa

1 - śruba do regulacji ciśnienia (regulacja tylko
2 - sprężyna, 3 - membrana, 4 - przestrzeń
paliwa

do

iglicowy, 7 - przewód powrotu paliwa do zbiornika

wtryskiwacza

regulatora

paliwa,

ciśnienia

5 -

sprężyna,

paliwa

fabrycznaj

tłoczenia

6 -

zawór

J

Rys. 2.22. Schemat

zasysanego

1 - czujnik temperatury zasysanego powietrza, 2 - złącze

konektorowe

zacisków

powietrza

wiązki przewodów, „16" i

elektronicznego urządzenia sterującego

połączeń

czujnika temperatury

„31"

- numery

Sterowanie silnika 899

Rys. 2.23. Umiejscowienie czujnika temperatury cieczy

chłodzącej

(strzatka wskazuje czujnik)

Sprawdzenie

dzeniu

jego

wtryskiwacza

polega na spraw-

rezystancji wewnętrznej,

która
w temperaturze +20°C powinna wynosić 1,66

P01,84 fl.
Wtryskiwacz

niespełniający powyższych wyma-

gań należy wymienić na nowy.

Budowę
rysunku

regulatora

2.21.

ciśnienia przedstawiono

na

Czujnik temperatury zasysanego powietrza
Czujnik

temperatury zasysanego powietrza (22,
rys. 2.4 i 2.5) jest umieszczony w obudowie
przepustnicy. W obudowie czujnika znajduje
specjalny
stancja

rezystor

zmienia

termistorowy, którego

się

odwrotnie proporcjonalnie

się

rezy-

do temperatury. Czujnik jest połączony z masą
elektronicznego urządzenia sterującego przez
styk

„16"

oraz

ze

stykiem

syła

sygnały w wysokości odwrotnie proporcjo-

nalnej

do

temperatury zasysanego powietrza.

„31",

przez który

wy-

Aby sprawdzić czujnik, należy zmierzyć jego re-

zystancję,

podłączając

multimetr

do

jego sty-

ków (rys. 2.22). Zmierzona rezystancja w tem-

peraturze

3150

+25°C powinna wynosić 2850

Q.

do

Czujnik temperatury cieczy chłodzącej
Czujnik

temperatury

cieczy

chłodzącej

(21,

rysu-

nek 2.4 i 2.5) jest umieszczony na termostacie

(rys.

2.23).

W

obudowie
mistorowy,
wrotnie

nik

jest

go

przez

łączony

czujnika znajduje

którego

rezystancja

proporcjonalnie

do

się

rezystor ter-

zmienia

się od-

temperatury. Czuj-

połączony z masą urządzenia sterujące-

styk

ze

stykiem

„16". Drugi

„13" elektronicznego

styk

czujnika jest

po-

urzą-

Rys. 2.24. Czujnik temperatury cieczy
ze złączem

konektorowym

(2)

dzenia sterującego, przez który

chłodzącej

wysyła

sygnały

(1)

odwrotnie proporcjonalne do temperatury cie­czy

chłodzącej.

W celu sprawdzenia czujnika należy zmierzyć
jego rezystancję wewnętrzną, która mierzona
w temperaturze +20°C powinna wynosić 2400
do 2600 Q.

Elektryczna pompa paliwa

Elektryczna pompa paliwa (8, rys. 2.4 i 2.5) jest
umieszczona w zbiorniku paliwa. Aby uzyskać
dostęp do pompy, należy obrócić poduszki sie­dzeń tylnych do

położenia

pionowego i wymon­tować pokrywę pompy paliwa, wykręcając
wkręty mocujące.
Widok pompy paliwa po wymontowaniu pokry­wy przedstawiono na rysunku 2.25.
Aby wymontować pompę ze zbiornika, należy:

• odłączyć złącze konektorowe pompy paliwa

i czujnika poziomu paliwa;

• odłączyć przewód zasilający paliwa od

złączki;

83

Silniki

Rys. 2.25. Widok pompy paliwa po wymontowaniu
pokrywy

Rys. 2.26. Pompa paliwa z czujnikiem
poziomu paliwa

•

odłączyć

przewód powrotny paliwa od

złączki;

• odkręcić nakrętki mocujące kompletną

pompę paliwa w otworze zbiornika paliwa;

• odkręcić pierścień mocujący pompę paliwa;

• wyjąć kompletną pompę paliwa z czujni­kiem poziomu paliwa, podważając krawędź
pompy wkrętakiem.
Elektryczna pompa paliwa jest pompą turbino-

wą, z wirnikiem wykonanym z tworzywa sztucz-

nego. Wewnątrz pompy znajduje się zawór
zwrotny i zawór przelewowy, które pozwalają
utrzymywać ciśnienie paliwa na poziomie
0,26 MPa (rys. 2.27).

Rys. 2.27. Przekrój
pompy paliwa

3 1 -

Rys. 2.28. Umiejscowienie filtra paliwa

złącze

zwrotny, 3 - zawór przelewowy |

konektorowe, 2 -

Pompa paliwa zasilana jest ze styku „23"

tronicznego urządzenia sterującego

poprzeczny

zawJ

ele

poprzei

przekaźnik zasilania urządzeń wykonawcz

z jego styku „87". Przekręcenie kluczyka

łącznika

zapłonu w położenie „MAR"

powoduj

włączenie pompy na ok. 15 sekund, a

stępnie jej wyłączenie. Pompa otrzymujj
ciśnienie w sposób ciągły po uruchomieniu i
nika.
Pompa

wyłącza

się, gdy zmaleje prędko
obrotowa silnika lub silnik się zatrzyma.
Aby sprawdzić, czy pompa paliwa jest zasila
prawidłowo, należy zmierzyć napięcie mię
stykiem „2" złącza konektorowego pompy pal

wa, które przy włączonym kluczyku

zapłonu w położeniu „MAR" powinno
się na

15

sekund w wysokości napięcia

latora, to jest

12

V.

wyłącznik

poją

akurn^

W przypadku gdy napięcie wynosi zero, pr;
czyny braku zasilania pompy należy

szuk

l

84

w

prawidłowości

połączeń złączek w wiązkach
przewodów oraz sprawdzić bezpiecznik nr 32.
Sprawdzenie prawidłowości ciśnienia paliwa
wytwarzanego przez pompę paliwa opisano
w rozdziale

2.5.1.

Wyłącznik bezwładnościowy pompy paliwa

Wyłącznik

bezwładnościowy (14, rys. 2.5) jest
umieszczony pod tablicą rozdzielczą w części
środkowej.
Aby wymontować wyłącznik

bezwładnościowy,

należy:

• wymontować osłonę wyłącznika bezwład-

nościowego;

•

odłączyć

złącze konektorowe;

• wykręcić dwa wkręty mocujące wyłącznik
do specjalnego wspornika.
Wyłącznik

i

masą

kwencji

bezwładnościowy odcina połączenie

elektrycznej pompy paliwa,

tego przerywa

zasilanie

a w

konse-

układu w paliwo.
Podstawowym elementem wyłącznika bezwład­nościowego jest stalowa kulka (1) ułożona
w specjalnym gnieździe stożkowym (2) i utrzy­mywana

w tym

gnieździe dzięki sile przyciągania
magnesu umieszczonego pod kulką (rys. 2.29).
W przypadku wystąpienia opóźnienia spowo­dowanego zderzeniem samochodu kulka wsku­tek swojej bezwładności pokonuje siłę przycią-

gania

magnesu i podnosi

się do

góry dzięki

po­chyleniu gniazda stożkowego, w którym była
umieszczona.
Nad kulką znajduje się specjalny mechanizm za-

padkowy (3) połączony z wyłącznikiem elek­trycznym. Normalnie wyłącznik jest zamknięty.
Wskutek

wyłącznik

uderzenia

kulką

mechanizm otwiera

elektryczny i utrzymuje

go w

położe­niu otwartym, powodując przerwę w obwodzie

łączącym

pompę paliwa z masą.

Aby

zamknąć

wyłącznik i przywrócić połączenie pompy paliwa

i

masą,

należy nacisnąć

nika

znajdujący

się pod

w dół

przycisk

elastyczną

wyłącz-

osłoną

(4).

Sterowanie silnika 899

Wyłącznik powinno się włączać po sprawdze-

niu szczelności wszystkich połączeń i przewo­dów układu zasilania paliwem.

Cewki zaptonowe

Cewki zapłonowe

(11,

rys. 2.4 i 2.5) zamocowa­ne są na specjalnym wsporniku i przykręcone
do silnika od strony filtra powietrza (rys. 2.30).
Dostęp do cewek

zapłonowych

uzyskuje się po
wymontowaniu pokrywy filtra powietrza razem
z przewodami.
Aby wymontować cewki zapłonowe, należy:

• odłączyć od cewek przewody świec zapło-

nowych;

• odłączyć przymocowany do wspornika ce-

wek przewód cieczy chłodzącej nagrzewnicy;

• odkręcić trzy śruby mocujące wspornik ce-

wek

zapłonowych;

•

odłączyć

cewki

zapłonowe

złącza konektorowe zasilające

oraz wymontować cewki za­płonowe ze wspornikiem.
Schemat połączenia cewek zapłonowych przed­stawiono na rysunku

Rys. 2.30.

w samochodzie z silnikiem 899

Umiejscowienie

2.31.

cewek

zapłonowych

Rys. 2.29. Schemat budowy

bezwładnościowego

1 -

kulka

stalowa,

3-mechanizm

2 -

gniazdo stożkowe kulki,

zapadkowy, 4 - ostona elastyczna

wyłącznika

85

Silniki

Rys. 2.32. Czujnik

a - schemat budowy i

Cewki

zapłonowe

ciśnienia

bezwzględnego

podłączenia,

b - charakterystyka zmian napięcia w zależności od ciśnienia

są zasilane przez 2-stykowe
złącze konektorowe ze styku „87" przekaźnika
zasilania urządzeń wykonawczych po przekrę­ceniu wyłącznika zapłonu w położeniu „MAR".
Przerwa w obwodzie pierwotnym cewek zapło­nowych następuje przy odpowiednim kącie wy­przedzenia zapłonu, optymalnym z uwagi na
warunki pracy silnika, i

jest

sterowana przez
elektroniczne urządzenie sterujące ze styków

„1"

i „19" urządzenia

cewek

zapłonowych

sterującego.

Sprawdzenie

polega na pomiarze rezy­stancji obwodu pierwotnego i wtórnego cewek
zapłonowych. Rezystancja uzwojenia pierwot­nego mierzona między stykami zasilającymi
cewkę powinna wynosić 495 do 605 Q. Rezy­stancja uzwojenia wtórnego mierzona między
stykami wysokiego napięcia powinna wynosić

6600

do

8140

Q.

Czujnik

ciśnienia bezwzględnego

Czujnik ciśnienia bezwzględnego (19, rys. 2.4
i 2.5) jest umieszczony na specjalnym wsporni­ku w przedziale silnika obok przekaźników zasi­lających

(1,

rys. 2.8). Zabudowany w obudowie

z tworzywa sztucznego składa się z membrany,

na której jest umieszczony element opornościo­wy, stanowiący mostek Wheatsona. Membrana
oddziela dwie komory, do jednej z komór pod­łączony jest przewód gumowy połączony z ko-

lektorem dolotowym. Membrana ugina się w za-

leżności od wartości ciśnienia atmosferyczne­go. Po uruchomieniu silnika w kolektorze dolo­towym wytwarza się podciśnienie, które powo-

duje zmianę ugięcia membrany. Zmiana ugięcia

membrany powoduje zmianę wartości rezystan-

cji czujnika, a w konsekwencji zmianę napięcia

na wyjściu czujnika. Czujnik jest połączony
z urządzeniem sterującym systemu

-zapłonowego za pomocą złącza

wtryskowe-

konektorowe-

go trójstykowego (rys. 2.32a).

Wyłącznik

„14"

urządzenia przez styk
pięciowe na styk „32", informujące o
zewnętrznym
o

ciśnieniu w układzie dolotowym.

zmian napięcia w zależności od

jest zasilany napięciem

5 V ze

styku

urządzenia sterującego, połączony z masą

„16" i wysyła

sygnały

na-

ciśnieniu

(atmosferycznym), a następnie

Wykres

ciśnienia

przedstawiono na rysunku 2.32 b. Informacje
oraz informacje o temperaturze zasysanego

wietrzą

ści

są

wykorzystywane

powietrza w zależności

do

obliczenia

od

obciążenia

ka, co w konsekwencji pozwala na

po-j

gęsto-j

silni-1

dokładne!

określenie dawki paliwa.

Sonda lambda

Sond lambda (9, rys. 2.4 i 2.5) jest to czujniki
mierzący zawartość tlenu w spalinach.
Usytuowanie sondy lambda pokazano na

rył

sunku 2.33, a jej budowę - na rysunku 2.34.
Aby

wymontować sondę lambda, należy

nieść samochód na podnośniku

kolumnowymi

odłączyć złącze konektorowe sondy i
sondę. Rurka ceramiczna wykonana na
dwutlenku

cyrkonu

(1,

rys. 2.34) jest
cienką warstwą platyny. Zewnętrzna

nią

rurki (przestrzeń A) styka się ze

a wewnętrzna powierzchnia (przestrzeni

pod-l

wykręcićl

baziel

pokryta!

powierzeni

spalinami!

B)-l

z powietrzem. W temperaturze powyżej
300°C rurka staje
nu. Wskutek różnej zawartości tlenu w

strzeniach

(A) i (B)

od ilości tlenu znajdującego się w

się

przewodnikiem

powstaje napięcie

jonów

tlel

przB

zależne

przestrzał

te

86

Sterowanie silnika 899

Rys. 2.33. Umiejscowienie sondy lambda w samochodzie

z silnikiem 899
(strzałka wskazuje sondę)

Rys. 2.34. Budowa sondy lambda
1 - rurka ceramiczna, 2 - ostona, 3 - obudowa,
4 - opornik elektryczny,

(A). Napięcie to jest

A,

B - wyjaśnienie w tekście

przesyłane

na styki „29"
i „12" elektronicznego urządzenia sterującego
systemu wtryskowo-zapłonowego i stanowi
podstawę do korygowania czasów wtrysku tak,
by silnik
nego

pracował

równej

przy ilości powietrza zasysa-

ilości

powietrza teoretycznie

po-

trzebnego do całkowitego spalenia mieszanki.

Stosunek ilości powietrza zasysanego

(QZj do

ilości powietrza teoretycznie potrzebnego do
catkowitego spalenia mieszanki

(0^

nazywany

jest współczynnikiem A.

W zależności od składu chemicznego paliwa do
spalenia 1 cząsteczki paliwa potrzeba od

14,7

do 14,8 cząsteczki powietrza.
Elektroniczne urządzenie sterujące systemu
wtryskowo-zapłonowego jest zaprogramowane
tak, aby sterując czasami wtrysku i ilością zasy-

sanego powietrza utrzymać współczynnik
l równy

1.

W praktyce wynosi on od 0,980 do

1,020.
Na rysunku 2.35 przedstawiono wykres zależ­ności współczynnika lambda od wysokości na­pięcia powstałego w sondzie w zakresie mie­szanek ubogich i bogatych.

Rys. 2.35.

Rys. 2.36. Schemat

lambda ze schematem pomiaru rezystancji

Charakterystyka

złącza

sondy lambda

konektorowego

sondy

W celu zapewnienia szybkiego osiągnięcia tem­peratury 300°C niezbędnej do prawidłowej pracy
sondy umieszczono w sondzie opornik elek­tryczny zasilany napięciem ze styku „87" przeka­źnika zasilania urządzeń wykonawczych przez

obwód zabezpieczony bezpiecznikiem nr 34.
Sonda lambda jest podłączona do układu za
pomocą 4-stykowego złącza konektorowego

(rys. 2.36).
Sprawdzenie sondy lambda polega na spraw­dzeniu rezystancji wg schematu na rysunku

2.36. Rezystancja między stykami „3" i „4" mie-

rzona w temperaturze +20°C powinna wynosić

od 2,4 do 4,3 Q, a między stykami

„1"

i „2" ok.

5000 Q.

Elektrozawór sterujący przepływem

par paliwa

Elektrozawór

(10,

rys. 2.4 i 2.5) jest zamontowa­ny bezpośrednio na pochłaniaczu par paliwa.
Dostęp do elektrozaworu uzyskuje się po pod­niesieniu samochodu i wymontowaniu koła
oraz nadkola przedniego lewego.

87

Silniki

Rys. 2.37. Pochłaniacz
i

elektrozawór

przepływem

1 -

pochłaniacz,

2 - elektrozawór

sterujący

par paliwa

nie spowodowafo istotnych zmian

układu

mie-

szanki paliwowo-powietrznej.
Styki

elektrozaworu

są

połączone

ze stykiem

„87" przekaźnika zasilania urządzeń wykonaw-

czych przez obwód zabezpieczony bezpieczni-

kiem nr 34 oraz ze stykiem „22" urządzenia
rującego systemu

wtryskowego,

skąd

ste-

przycho-

dzą sygnały modulujące otwarcie elektrozaworu.

Rezystancja wewnętrzna elektrozaworu sterują­cego przepływem par paliwa mierzona między
stykami powinna zawierać się w granicach od

21,8

do

28,5

Q.

Złącze diagnostyczne

Złącze diagnostyczne (25, rys. 2.4 i 2.5)

znajdu-1

je się w przedziale silnika obok elektronicznego

urządzenia sterującego systemu

pionowego

(rys. 2.39).

wtryskowo-za-1

Wymontowany elektrozawór pokazano na ry-

sunku 2.37. Budowę elektrozaworu przedsta­wiono na rysunku 2.38.
Zadaniem elektrozaworu jest regulowanie za
pomocą elektronicznego urządzenia sterujące­go ilości par kierowanych do spalenia w silniku.

Elektrozawór jest

zawsze

otwarty przy niepracu-

jącym silniku. Po przekręceniu kluczyka wyłącz-

nika zapłonu w położenie „MAR" elektrozawór

się zamyka.

Elektroniczne urządzenie sterujące systemu

wtryskowo-zapłonowego

utrzymuje zamknięcie

podczas rozruchu i na zimnym silniku, aby nie
spowodować nadmiernego wzbogacenia mie­szanki paliwowo-powietrznej.

Podczas pracy silnika urządzenie sterujące

przesyła do elektrozaworu sygnały modulujące
jego otwarcie w takim zakresie, aby otwarcie

Rys. 2.38. Budowa elektrozaworu ze schematem

pomiaru

1 - króciec wylotowy, 2 - rdzeń zaworu,
3 - elektromagnes, 4 - sprężyna zamykająca,
5 -

Złącze umożliwia podłączenie urządzenia

gnostycznego FIAT Lancia do systemu

rezystancji wewnętrznej

złącze

konektorowe, 6 - króciec wlotowy

dia-

wtrysko-

wo-zapłonowego (rys. 2.40).

Przeprowadzenie diagnostyki jest możliwe

tylko
przy użyciu odpowiedniego adaptera, w którym
są zakodowane dane specyficzne dla każdego

typu i wersji silnika. Tester jest urządzeniem

uni-

wersalnym, znormalizowanym do wszystkich

silników, natomiast adapter umożliwia

diagno-

zowanie konkretnego typu i wersji silnika.

Po podłączeniu testera z odpowiednim

adapte-

rem odbywa się diagnozowanie przy pomocy
dwóch linii diagnostycznych:
Linia diagnostyczna „K" połączona ze stykiem
„15" elektronicznego urządzenia sterującego

jest połączeniem dwukierunkowym.

Linia diagnostyczna

„L"

połączona ze stykiem

„10" elektronicznego urządzenia sterującego

Rys. 2.39. Umiejscowienie zfącza diagnostycznego

(strzałka

wskazuje

złącze

diagnostyczne)

Sterowanie silnika 899

czącym kontroli, weryfikacji i naprawy przy silni­kach wmontowanych w samochód.

UKŁAD ZASILANIA PALIWEM

Układ zasilania paliwem składa się z następują-

cych elementów:

- zbiornika paliwa;

- przewodu wlewu paliwa do zbiornika z se-

paratorem par paliwa;

- korka wlewu paliwa;

- pompy paliwa umieszczonej w zbiorniku pa-

liwa z zaworem regulacji ciśnienia;

- czujnika poziomu paliwa zblokowanego

z pompą paliwa;

- filtra paliwa;

- regulatora ciśnienia paliwa umieszczonego

w obudowie przepustnicy;

- przewodów paliwa i

przewody.
Rozmieszczenie elementów układu zasilania
paliwem przedstawiono na rysunku 2.41 i 2.42.

złączek

łączących

j

-,

j

ft/s. 2.40.

diagnostycznego

1
diagnostyczne

jest
wia

go urządzenia sterującego systemu
zaptonowego.

Tester

- wyświetlenie niektórych parametrów pracy

silnika;

- uzyskanie informacji o niesprawnościach
elementów i połączeń

plonowego;

- prowadzenie testu „diagnoza aktywna".
Więcej

pomocą

Tester

-tester,

2 -

zasilanie z akumulatora,

połączeniem

tylko

wysyłanie

FIAT

Lancia

informacji

testera

FIAT Lancia

systemu

jednokierunkowym i umożli-

wraz z adapterem

na

podano w rozdziale

podłączony

wtryskowo-zapfonowego

sygnałów

systemu

temat

diagnozowania

do ztącza

3 -

złącze

do

elektroniczne-

wtryskowo-

umożliwia:

wtryskowo-za-

2.5

za

doty-

Zbiornik paliwa

Zbiornik paliwa

(1,

rys. 2.41) jest zamontowany

poprzecznie pod podłogą w tylnej części
nadwozia.

Aby wymontować zbiornik paliwa, należy:

• odłączyć zacisk ujemny akumulatora i umie-

ścić samochód na podnośniku;

• opróżnić zbiornik paliwa;

• obrócić poduszki siedzeń tylnych do poło-

żenia pionowego;

• wymontować pokrywę pompy paliwa, wy-

kręcając wkręty mocujące;

• odłączyć złącze konektorowe pompy paliwa

i czujnika poziomu paliwa;

• odłączyć złączki przewodu zasilającego

i powrotnego paliwa

(12,

rys.

2.41);

• wymontować koło tylne prawe oraz nadkole

koła tylnego

prawego;

• wymontować tylny tłumik wylotowy;

• odłączyć

złączki

przewodów zbiornika pali-

wa od separatora par paliwa (2, rys. 2.42);

• odłączyć przewód łączący skraplacz par pa-

liwa z pochłaniaczem par paliwa

(1,

rys. 2.42);

• odkręcić śruby mocujące filtr paliwa do

wspornika na zbiorniku par paliwa i odsunąć filtr

paliwa po odłączeniu złączki przewodu zasilają-

cego (3, rys.

2.42.);

• odłączyć końcówkę linki hamulca awaryjne-

go od dźwigni koła tylnego prawego;

• umieścić podnośnik hydrauliczny pod zbior-

nikiem paliwa;

• odkręcić śruby mocujące zbiornik paliwa

oraz wspornik zbiornika paliwa do nadwozia;

• obniżyć nieco zbiornik paliwa, aby odłączyć

przewód przelewowy zbiornika paliwa;

89

Silniki

Rys. 2.41. Elementy

1 - zbiornik paliwa, 2 ­paliwa, 6 - skraplacz par paliwa, 7 - zawór wielofunkcyjny, 8 - filtr paliwa, 9 - przewód przelewowy zbiornika paliwa,
10 - pompa paliwa,
13 - regulator ciśnienia paliwa w obudowie przepustnicy, 14 -

Rys. 2.42. Elementy układu zasilania paliwem widoczne

po

zdjęciu

1 - przewód łączący skraplacz par paliwa z pochłaniaczem
par paliwa, 2 - złączki przewodów par paliwa do
separatora par paliwa, 3 - złączka przewodu zasilającego
paliwa przy filtrze paliwa, 4 - śruby mocujące filtr paliwa,
5 - filtr paliwa

kota

układu

zasilania paliwem w samochodzie z silnikiem 899

zespół

wlewu paliwa, 3 - korek wlewu paliwa, 4 - przewód zasilający paliwa, 5 - przewód powrotny

11

- wskaźnik poziomu paliwa, 12 -

i nadkola w samochodzie z silnikiem 899

złączki

przewodów zasilającego i powrotnego paliwa,

wtryskiwacz

Rys. 2.43. Zbiornik paliwa po wymontowaniu

z samochodu z silnikiem 899

paliwa

Korek wlewu paliwa

Korek wlewu paliwa wyposażony jest w dwa
wory, umożliwiające przewietrzanie zbiornika
paliwa w przypadku wystąpienia podciśnienia
w zbiorniku i odprowadzenie par paliwa ze
zbiornika w przypadku uszkodzenia
wielofunkcyjnego.

• obniżyć podnośnik hydrauliczny i wymonto­wać zbiornik paliwa razem z przewodem zasila­jącym, przewodami odprowadzającymi pary

paliwa oraz pompą paliwa.
Zbiornik paliwa po wymontowaniu przedstawio­no na rysunku 2.43.
Aby zamontować zbiornik paliwa, należy wyko­nać czynności w odwrotnej kolejności do wy­montowania.

Przekrój korka wlewu paliwa przedstawiono na
rysunku 2.44.
Przewietrzanie

w

wyniku

zaworu

(1,

zbiornika

zadziałania

paliwa

podciśnienia

następuje

na

rys. 2.44) i pokonania oporu

miseczkę

ny (2, rys. 2.44). Odprowadzenia par paliwa

stępuje poprzez ugięcie miseczki

(4,

rys.
która pokonując opór sprężyny powoduje
otwarcie otworu przelotowego.

za-

zawory

spręży-

na-

2.44),

90

Sterowanie silnika 899

:ewód powrotny
;a paliwa,

wa,

waniu

l jest w dwa za-

ranie

zbiornika

ia podciśnienia

par paliwa ze

dzenia zaworu

odstawiono na

iwa następuje

iia

na miseczkę
a oporu spręży­a par paliwa na­ki (4, rys. 2.44),
yny powoduje

Rys. 2.44. Korek wlewu paliwa

1 - miseczka zaworu przewietrzającego zbiornik paliwa,
2 - sprężyna zaworu przewietrzającego, 3 - uszczelka
zaworu

odprowadzającego pary paliwa,

zaworu

odprowadzającego pary paliwa,

zaworu

odprowadzającego pary paliwa

Dane

dotyczące pompy paliwa, czujnika pozio-

4 -

5 -

miseczka

sprężyna

mu paliwa, regulatora ciśnienia paliwa w obudo­wie przepustnicy oraz

wyłącznika

bezwładno-

ściowego omówiono w części dotyczącej elek­tronicznego systemu

UKŁAD

ZASILANIA

Uktad

zasilania powietrzem składa

wtryskowo-zapłonowego.

POWIETRZEM

się z

nastę-

pujących elementów:

- filtra powietrza;

- obudowy przepustnicy;

- regulatora prędkości obrotowej biegu jało-

wego;

- czujnika temperatury zasysanego powietrza;

- obudowy i przewodów doprowadzających
powietrze.
Elementy układu zasilania powietrzem przed­stawiono na rysunku 2.45.
Aby uzyskać dostęp do elementów układu zasi­lania

powietrzem, należy:

-

odłączyć zaczepy sprężyste mocujące po-

krywę

filtra

powietrza;

-

odkręcić śruby mocujące wlot powietrza do

obudowy przepustnicy;

-

odłączyć

przewody recyrkulacji gazów po-

chodzących z kadłuba silnika;

-

wymontować pokrywę filtra powietrza kom­pletną z przewodem i wlotem powietrza
dowy

przepustnicy

Dane

dotyczące

(rys. 2.46).

obudowy

przepustnicy i umie-

do

obu-

szczonego na niej regulatora prędkości obroto­wej biegu jałowego oraz czujnika temperatury
zasysanego powietrza zostały omówione
w części dotyczącej elektronicznego systemu
wtryskowo-zapłonowego.

Rys. 2.45. Elementy

(samochód z silnikiem 899)
1 - filtr powietrza, 2 - korpus przepustnicy, 3 - regulator
prędkości obrotowej biegu jatowego, 4 - czujnik

temperatury zasysanego powietrza, 5 - przewód

zasysania
podgrzanego powietrza

Rys. 2.46. Kompletna pokrywa filtra powietrza
z przewodem i wlotem powietrza do przepustnicy

(samochód z silnikiem 899)

UKŁAD

SPALIN, RECYRKULACJI GAZÓW
l PAR PALIWA

chłodnego

WYLOTOWY, KONTROLI EMISJI

uktadu

zasilania powietrzem

powietrza, 6 - przewód zasysania

Rozmieszczenie elementów układu wylotu spa­lin przedstawiono na rysunku 2.47.
Rozmieszczenie elementów kontroli emisji spa­lin, układu recyrkulacji gazów pochodzących
z kadłuba silnika przedstawiono na rysunku

2.48.

Rozmieszczenie elementów układu zapobiega-

jącego przed ulatnianiem się par paliwa przed-

stawiono na rysunku 2.49.

Katalizator

Katalizator jest umieszczony w przedniej części
układu wylotowego (4, rys. 2.47).

Jest to metalowa puszka wykonana z blachy, na

końcu której znajdują się kołnierze umożliwiają­ce połączenie z

układem

wylotowym. Wewnątrz
puszki znajduje się ceramiczny monolit zbudo­wany jako przestrzenna siatka drobnych kanali­ków, przez które mogą być przedmuchiwane

91

S//n/W

Rys. 2.47. Rozmieszczenie elementów

(samochód z silnikiem 899)
1 - kolektor wylotowy, 2 - część przednia rury wylotowej, 3 - sonda lambda, 4 - katalizator, 5 - część tylna rury wylotowej

z ttumikiem

układu

wylotu spalin

Rys. 2.48. Rozmieszczenie elementów kontroli emisji spalin i

(samochód z silnikiem 899)
1 - sonda lambda, 2 - katalizator, 3 - przewód recyrkulacji gazów pochodzących z

recyrkulacji

gazów pochodzących z kadtuba silnika

92

kadtuba

silnika

Sterowanie silnika 899

Rys. 2.49. Rozmieszczenie elementów

(samochód z silnikiem 899)
1

-zawór

wielofunkcyjny, 2 -

Rys. 2.50.

w katalizatorze

gazy.
jest

Schemat

Materiał

reakcji

ceramiczny monolitu katalizatora

pokryty cienką warstwą metali szlachet-

pochłaniacz

chemicznych zachodzących

nych: platyny, radu, palladu,

układu

zabezpieczającego

par paliwa, 3 - elektrozawór regulujący

dokładnie

dobra­nych ilościowo w wyniku badań na etapie pro­jektowania układu wylotowego.
W czasie pracy silnika sonda lambda powoduje

korygowanie składu mieszanki

wietrznej

zapewniając, aby ilość zawartych

paliwowo-po-

w spalinach węglowodorów (HC) tlenku węgla

(CO) i tlenków azotu

(NOX)

była jak najmniej­sza. Katalizator powoduje dalsze zmniejszenie
ilości tych składników do poziomu określonego
w normach zanieczyszczeń.
Zawarte w spalinach tlenek węgla, tlenek azotu
i niespalone węglowodory przepływając przez
kanaliki katalizatora pokryte metalami szlachet-

nymi

wchodzą w reakcję chemiczną. Tlenek

węgla

(CO) i węglowodory (HC) ulegają utlenie­niu, w wyniku czego powstaje dwutlenek węgla

(C02)

i para wodna

(H2O).

Tlenki azotu

(NOX)

w wyniku utleniania ulegają rozpadowi na tlen

(02)

i azot

(N2).

przed ulatnianiem się par paliwa

przepływ

par paliwa

Reakcje te zachodzą bardzo szybko dzięki me­talom szlachetnym, które są właściwymi katali­zatorami tego procesu chemicznego, proces
ten przyspieszając i nie biorąc w nim udziału.

Dzięki umieszczeniu katalizatora blisko kolekto-

ra wylotowego tuż za sondą lambda, monolit

katalityczny osiąga temperaturę

850°C.

W tej temperaturze metale szlachetne są

500°C

do

najbardziej skuteczne w procesie chemicznym
jako katalizatory oraz wykazują dużą trwałość.

Katalizator ulegnie natychmiastowemu bezpow-

rotnemu zniszczeniu w przypadku zastosowa-

nia w silniku benzyny z zawartością ołowiu.

Innym czynnikiem powodującym zniszczenie

katalizatora jest występowanie nie spalonej

mieszanki paliwa w gazach wylotowych. Aby do
tego nie dopuścić nie należy przy pracującym
silniku odłączać zapłonu np. przez odłączenie
jednej lub kilku świec zapłonowych lub przez
odłączenie złącza konektorowego cewek zapło-

nowych.

Zawór wielofunkcyjny

Zawór jest umieszczony w górnej części skra-

placza par paliwa

(1,

rys. 2.49). Spełnia nastę-

pujące funkcje:

- zamyka się przy pełnym zbiorniku paliwa;

- otwiera się, umożliwiając przepływ par pali-

wa do pochłaniacza par paliwa;

93

Silniki

Rys. 2.51. Budowa zaworu

1 - kulka, 2 - pływak, 3 - obudowa zaworu, 4 - przepona,
5 -

płytka,

9 - otwór przelotowy,
par paliwa

6 - sprężyna, 7 - miseczka, 8 - sprężyna,

wielofunkcyjnego

10

- króciec

łączący z pochłaniaczem

- otwiera się w przypadku powstania podciśnie­nia w zbiorniku spowodowanego ubytkiem pali­wa, powodując przewietrzanie zbiornika paliwa;

- zamyka

wypływ

paliwa w przypadku prze-

wrócenia się samochodu.

Budowę zaworu wielofunkcyjnego przedstawia
rysunek

Pływak

2.51.

(2) zamyka otwór przelotowy (9), odci-

nając dopływ ciekłego paliwa do pochłaniacza
par paliwa przy pełnym zbiorniku, gdy pływak
podniesie się do góry.

Kiedy ciśnienie par paliwa, działające na mi­seczkę (7) i przeponę (4) przekroczy wartość
0,0038

MPa

do 0,0053 MPa, pokona opór sprę-

żyny (6), powodując otwarcie szczeliny przelo-

towej między przeponą a korpusem zaworu (3)

i umożliwi przepływ par ze zbiornika do pochła­niacza par paliwa.
Kiedy poziom paliwa w zbiorniku obniży się, wy-

tworzy się w zbiorniku podciśnienie od O do

0,0015 MPa, które działając na miseczkę (7)
spowoduje ugięcie sprężyny (8) i miseczka (7)
przesunie się w dół. Umożliwia to przewietrza­nie zbiornika powietrzem dopływającym przez
szczelinę między płytką (5), miseczką (7) i kor­pusem zaworu

(3).

W przypadku przewrócenia się samochodu kul-

ka (1) pod
pływak (2), przesuwa go do otworu

wpływem

własnej masy naciska na

(9),

odcina-

jąc wpływ paliwa.

Pochłaniacz

par paliwa

Pochłaniacz par paliwa jest umieszczony

w nadkolu przednim prawym. Dostęp do po-

chłaniacza par paliwa uzyskuje się po podnie­sieniu prawej strony samochodu i wymontowa­niu koła oraz nadkola przedniego prawego. Ele­mentem filtrującym są granulki węgla aktywne­go, które absorbują pary paliwa dochodzące ze
zbiornika. Schemat budowy pochłaniacza par
paliwa przedstawiono na rysunku 2.52.
Pokazany na rysunku zawór jednokierunkowy
umożliwia dopływ powietrza zewnętrznego, po­wodując przepłukiwanie granulek węgla pod­czas zasysania par paliwa.

Dane dotyczące sondy lambda i elektrozaworu

sterującego przepływem par paliwa zostały

przedstawione w części dotyczącej elektronicz­nego systemu

wtryskowo-zapłonowego.

Rys. 2.52. Budowa

1 - wlot par paliwa z zaworu wielofunkcyjnego, 2 - wylot
par do elektrozaworu sterującego przepływem par paliwa,
3 - zawór jednokierunkowy, 4 - granulki węgla aktywnego,
5 - przegroda

pochłaniacza

par paliwa

94

2.2.2. Silnik

SYSTEM

WTRYSKOWO-ZAPŁONOWY

1108

Rozmieszczenie elementów elektronicznego
systemu sterowania wtryskowo-zapłonowego
w samochodzie przedstawiono na rysunku 2.53,

Porównując schematy przedstawione na rysun-

kach 2.3 i 2.53 widać różnicę w rozmieszczeniu

elementów sterowania w związku ze zmianą
silnika.

Rozmieszczenie elementów elektronicznego
sterowania systemu wtryskowo-zapłonowego
w przedziale silnika w sposób porównawczy dla

silników 899 i

2.54a

i b.

tryczny są jednakowe dla silników 899 i

1108

przedstawiono na rysunku

Schematy sterowania i schemat

elek-

1108,

dlatego podany w rozdziale 2.1 opis działania
systemu wtryskowo-zapłonowego
ny dla

silnika

do silnika

899

1108.

odnosi

się

przedstawio-

również w całości

Sterowanie silnika 1108

Rys.

2.53. Rozmieszczenie elementów elektronicznego systemu

1108 (bez klimatyzacji)

1 - elektroniczne urządzenie sterujące systemu
i przekaźników w przedziale silnika, 4 - połączenie z masą na silniku, 5 - przekaźnik zasilania urządzenia sterującego,

7-skrzynka

sterujący
wykonawczych,

17-złącze

wału

chłodzącej,

diagnostyczne, 26 - lampka kontrolna systemu
41 - połączenie z masą, 52 - połączenie z masą elektronicznego urządzenia sterującego

bezpieczników w przedziale silnika, 8 - elektryczna pompa paliwa, 9 - sonda lambda, 10 - elektrozawór

przepływem

przedniej wiązki przewodów/wiązki przewodów tablicy rozdzielczej, 18 - czujnik

korbowego,

22 - czujnik temperatury zasysanego powietrza, 23 - regulator prędkości obrotowej biegu jatowego, 25 - złącze

par

paliwa,

14 - wyłącznik

19 -

czujnik ciśnienia bezwzględnego,

11 - cewki zapłonowe,

bezwładnościowy,

wtryskowo-zapłonowego,

12 - wtryskiwacz

16 - złącze

20 -

wtryskowo-zaptonowego,

Elektroniczne urządzenie sterujące systemu

wtryskowo-zapłonowego

Wszystkie wskazówki dotyczące usytuowania,

wymontowania i działania elektronicznego urzą-

dzenia sterującego podane w rozdziale

silnika 899 odnoszą się również do silnika

2.2.1

1108.

dla

Połączenia z masą i bezpieczniki

Połączenia

jące

system

w rozdziale

z masą i bezpieczniki zabezpiecza-

wtryskowo-zapłonowy

omówiono

1.3.5.

Przekaźniki

Wszystkie wskazówki dotyczące umieszczenia,

dostępu do przekaźników i zasilania podane

dla silnika 899 w rozdziale 2.2.1 odnoszą się

również do silnika

1108.

wtryskowo-zapfonowego

2 -

wyłącznik

paliwa,

przedniej wiązki przewodów/wiązki przewodów silnika,

czujnik położenia przepustnicy,

27 - skrzynka bezpieczników tablicy rozdzielczej,

złącza

konektorowego zdjętego z urządzenia

13 - przekaźnik

w samochodzie z silnikiem

zapłonu,

3 - zespół bezpieczników

zasilania

położenia

21 -

czujnik temperatury cieczy

urządzeń

i prędkości obrotowej

sterującego systemu wtryskowo-zapłonowego

(wg rys.

2.14)

powinna wynosić 575 do 750 W.

Czujnik położenia przepustnicy (20, rys. 2.4

i

2.5)

Regulator biegu

jałowego

(23, rys. 2.4 i 2.5)

Wtryskiwacz paliwa (12, rys. 2.4 i 2.5)

Czujnik temperatury zasysanego powietrza

(22, rys.

2.4 i

2.5)

Czujnik temperatury cieczy chłodzącej (21,

rys.

2.4 i

2.5)

Czujnik ciśnienia bezwzględnego

i

2.5)

(19,

Wszystkie wskazówki dotyczące usytuowania,
dostępu, zasad działania i sprawdzania wymie-

nionych urządzeń podane dla silnika 899 w roz-

rys. 2.4

dziale 2.2.1 odnoszą się również do silnika

Czujnik położenia i prędkości obrotowej

wału

korbowego

Wskazówki dotyczące umieszczenia i zasady

działania

czujnika (8, rys. 2.4 i 2.5) podane dla
silnika 899 w rozdziale 2.2.1 odnoszą się rów­nież

do

silnika

wtemperaturze 20°C między stykami „28" i

1108.

Rezystancja mierzona

„11"

1108.

Elektryczna pompa paliwa (9, rys. 2.4 i 2.5)

Wyłącznik bezwładnościowy

(14,

rys. 2.5)
Wszystkie dane dotyczące wymienionych ele­mentów układu zasilania paliwem podane dla
silnika 899 w rozdziale
nież do silnika

1108.

2.2\1

odnoszą się rów-

95

IŁ-

Silniki

Rys. 2.54. Widok elementów
systemu

-zaptonowego

w przedziale silnika

a-silnik

1 - elektroniczne urządzenie
sterujące systemu

-zaptonowego,

zasilania elektronicznego
urządzenia sterującego,

12 - wtryskiwacz

13

wykonawczych, 19 - czujnik
ciśnienia bezwzględnego,
20 - czujnik

przepustnicy, 21 - czujnik
temperatury cieczy
22 - czujnik temperatury zasysanego

powietrza, 23 - regulator prędkości
obrotowej biegu

złącze

przewodów systemu

-zapłonowego

wtryskowo-

rozmieszczonych

899, b - silnik

5 - przekaźnik

- przekaźnik zasilania urządzeń

położenia

diagnostyczne, 29 - wiązka

1108

wtryskowo-

paliwa,

chłodzącej,

jałowego,

wtryskowo-

25 -

96

Cewki

zapłonowe

Cewki

zapłonowe

umieszczone, jak w silniku 899. Dostęp do
wek

uzyskuje

(11,

rys. 2.4 i 2.5)

są takie same i podobnie

się po

wymontowaniu

ce-

przewo-

dów wlotu powietrza do filtra.

Sonda lambda (9,rys. 2.4 i 2.5)
Umiejscowienie sondy lambda przedstawiono
na

rysunku 2.55. Zasada dziatania,

charaktery-

styki oraz sposób sprawdzania sondy w samo­chodzie

T.

silnikiem

1108

są takie same, jak

w samochodzie z silnikiem 899.

Elektrozawór

wa

(10,

rys.

Wskazówki dotyczące wymontowania,
zasad

działania i sprawdzania podane

ka 899 w

do samochodu z silnikiem

Rys. 2.55. Umiejscowienie sondy lambda
w samochodzie z silnikiem 1108

(strzałka wskazuje sondę lambda)

sterujący

2.4 i

2.5)

rozdziale

przepływem

2.2.1 odnoszą

1108.

się

par

pali-

budowy,

dla

silni-

również

Sterowanie silnika

1108

Złącze diagnostyczne (25, rys. 2.4 i 2.5)

Umiejscowienie i ogólne zasady

posługiwania

się złączem diagnostycznym podane w rozdzia­le 2.2.1 dla silnika 899 odnoszą się również do
samochodu z silnikiem

UKŁAD ZASILANIA PALIWEM

1108.

Rozmieszczenie elementów układu zasilania
paliwem przedstawiono na rysunku 2.56.
Wskazówki dotyczące wymontowania i zamon­towania zbiornika paliwa podane w rozdziale

2.2.1 dla silnika 899 odnoszą się również do sa­mochodu z silnikiem

1108.

Wskazówki dotyczące budowy i funkcjonowa­nia korka wlewu paliwa podane w rozdziale

2.2.1 dla silnika 899 odnoszą się również do sil-

nika

1108.

Dane

dotyczące

pompy paliwa, czujnika pozio-

mu paliwa, regulatora ciśnienia paliwa w obu-

dowie przepustnicy oraz wyłącznika bezwład-

nościowego zostały przedstawione w części
dotyczącej elektronicznego systemu

wtrysko-

wo-zaptonowego.

UKŁAD ZASILANIA POWIETRZEM

Układ zasilania powietrzem

składa

się z nastę-

pujących elementów:

- filtra powietrza;

- obudowy przepustnicy;

- regulatora prędkości obrotowej biegu jało-

wego;

- czujnika temperatury zasysanego powietrza;

- obudowy i przewodów odprowadzających
powietrze.
Układ zasilania powietrzem jest umieszczony
na

silniku,

a jego elementy przedstawiono na
rysunku 2.57.
Układ zasilania powietrzem jest sterowany za-

worem termostatycznym i siłownikiem. Zawór
termostatyczny jest zamocowany pod obudową
filtra powietrza w jego dolnej części. Siłownik
sterujący przesłoną powietrza zimnego (pod­grzanego) znajduje się w obudowie termostatu

i jest połączony przewodem podciśnienia z za-

worem.

10

Rys. 2.56.

(w samochodzie z silnikiem

1 - zbiornik paliwa, 2 -

3 - korek wlewu paliwa, 4 - przewód zasilający
paliwa, 5 - przewód powrotny paliwa, 6 - skraplacz
par paliwa, 7 - zawór wielofunkcyjny, 8 - filtr paliwa,
9 - przewód przelewowy zbiornika paliwa,

10 - pompa paliwa,

12-złączki

paliwa,
przepustnicy,

przepustnicy

Elementy

przewodów: zasilającego i powrotnego

13

- regulator ciśnienia paliwa w obudowie

14 - wtryskiwacz

uktadu

zasilania paliwem

1108)

zespół

wlewu paliwa,

11

- wskaźnik poziomu paliwa,

w obudowie

Rys. 2.57.

zasilania powietrzem

(samochód z silnikiem
1 - filtr powietrza, 2 - obudowa
przepustnicy, 4 - czujnik

temperatury zasysanego

powietrza, 5 - przewód
zasysania chłodnego powietrza,
6 - przewód zasysania
podgrzanego powietrza,
7 - obudowa termostatu
zasilania powietrzem, 8 - zawór

termostatu, 9 - przewód

podciśnienia sterujący
otwarciem przysłony powietrza
chłodnego lub podgrzanego,

10

filtra

Schemat

- przewód wlotu powietrza do

układu

1108)

97

Silniki

Rys. 2.58. Schemat
powietrza

1 -

chłodnego

przestaną

Aby wymontować elementy

działania

lub podgrzanego

powietrza, 2 -

siłownika

siłownik

układu

przesłony

przesłony

zasilania

powietrzem, należy:

•

odłączyć

przewód wlotu powietrza do filtra;

• wymontować zaślepki i odkręcić nakrętki

mocujące obudowę filtra;

• wymontować spinkę przednią obudowy fil-

tra powietrza;

• wymontować przewód odzysku gazów po-

chodzących z kadłuba silnika;

• wymontować przewody z zaworu termosta­tu znajdującego się w dolnej części obudowy
filtra;

• wymontować kompletny filtr powietrza.

Aby wymontować sam wkład filtra powietrza
z obudowy, należy podłączyć przewód wlotu
powietrza

do

filtra,

wyjąć

spinkę przednią,

odłą­czyć mocowania boczne obudowy filtra powie­trza i wyjąć wkład filtra.
Aby wymienić obudowę termostatu powietrza,
należy:

• odłączyć obudowę termostatu od przewodu

wlotu powietrza do filtra;

• odłączyć przewód zaworu termostatu

znaj-

dującego się w dolnej części obudowy filtra;

• odłączyć przewód wlotu powietrza

podgrze-

wanego od kolektora wylotowego;

• odkręcić śruby mocujące obudowę

termo-

statu i wymontować go razem z przewodami.

UKŁAD WYLOTOWY, KONTROLI EMISJI

SPA-1

LIN, RECYRKULACJI GAZÓW l PAR PALIWA
Rozmieszczenie elementów układu wylotu

spa-

lin przedstawiono na rysunku 2.59.
Rozmieszczenie elementów kontroli emisji

spa-

lin, recyrkulacji gazów pochodzących z kadtuba
silnika przedstawiono na rysunku 2.60.
Rozmieszczenie elementów układu
jącego przed ulatnianiem
stawiono a rysunku

się par

2.61.

zapobiega-

paliwa

przed-

Budowa i funkcjonowanie katalizatora, zaworu
wielofunkcyjnego i pochłaniacza par paliwa

po-

Rys.

2.59. Rozmieszczenie elementów

(samochód z silnikiem
1 - kolektor wylotowy, 2 - część przednia rury wylotowej, 3 - sonda lambda, 4 - katalizator, 5 - część tylna rury wylotowej
z tłumikiem

1108)

układu

wylotu spalin

98

Sterowanie silnika 1108

<$,

2,60. Rozmieszczenie elementów

amochód z silnikiem

-sonda

lambda, 2 - katalizator, 3 - przewód recyrkulacji gazów pochodzących z kadłuba silnika

1108)

uktadu

kontroli emisji spalin i recyrkulacji gazów pochodzących z kadfuba silnika

Rys. 2.67. Rozmieszczenie elementów
(samochód z silnikiem

l-zawór

wielofunkcyjny,

1108)

2 -

pochłaniacz

uktadu

par

zabezpieczającego przed ulatnianiem się par paliwa

paliwa,

3 -

elektrozawór regulujący przepływ

par

paliwa

99

Si/n/W

dane dla silnika 899 w rozdziale 2.2.1 odnoszą
się również do samochodów z

silnikiem"!

108.

Dane dotyczące sondy lambda i elektrozaworu
sterującego

przepływem

par paliwa zostały
przedstawione w części dotyczącej elektronicz­nego systemu

wtryskowo-zapłonowego.

2.3. UKŁAD SMAROWANIA

2.3.1. Silnik 899

Podstawowymi elementami układu smarowania
silnika są:

- miska olejowa;

- smok pompy oleju;

- pompa oleju;

Rys. 2.62. Schemat uktadu smarowania silnika 899

1 - miska olejowa, 2 - smok pompy oleju, 3 - pompa
oleju, 4 - zawór regulacyjny ciśnienia oleju, 5 - czujnik
ciśnienia oleju, 6 - filtr oleju, 7 - kanały olejowe

- zawór regulacyjny ciśnienia oleju;

- czujnik ciśnienia oleju;

- filtr oleju;

- kanały olejowe umieszczone w kadłubie

sili

nika, elementach uktadu tłokowo-korbowegoj
i elementów układu rozrządu.
Schemat budowy układu smarowania

przedsta-j

wia rysunek 2.62.
Podstawowe dane techniczne

układu

smarowa-

nia zestawiono w tablicy 2-3.
Niesprawność - brak właściwego ciśnienia -l

jest sygnalizowana świeceniem

wonej w zestawie wskaźników przy

się

lampki

pracującymi

cier-l

silniku.
W przypadku stwierdzenia niewłaściwego

ci-l

śnienia oleju należy:

• sprawdzić poziom oleju oraz
uzupełnić olej wg wskazówek
w rozdz.

•

1;

sprawdzić i ewentualnie wymienić

ewentualnie

podanych!

czujniki

ciśnienia oraz filtr oleju.

Aby

wymienić czujnik ciśnienia oleju,

podnieść samochód

na

podnośniku

należy

warsztato-

wym.

Rozmieszczenie elementów

nią

do sprawdzania i obsługi przedstawiono

układu

smarowa-j

na

rysunku 2.63.
Umiejscowienie czujnika i filtra oleju

przedsta-

wiono na rysunku 2.64.
Aby wymienić filtr oleju, należy:

•

unieść samochód

na

podnośniku

warszta-l

towym;

• spuścić olej do wcześniej przygotowanego l
naczynia, odkręcając korek spustowy w misce
olejowej (rys. 2.65);

•

odkręcić zużyty filtr oleju, używając

specjał-j

nego narzędzia do odkręcania filtra;

l

l

Rys.

2.63.

i

obsługi

1 - korek wlewu oleju, 2 - czujnik ciśnienia oleju,

3 - miarka poziomu oleju z uszczelką

Rozmieszczenie elementów do kontroli

uktadu smarowania (silnik 899)

100

Rys. 2.64. Umiejscowienie czujnika ciśnienia
oleju w samochodzie z silnikiem 899

1 - czujnik ciśnienia oleju, 2 - zfącze

3 - przewód elektryczny

konektorowl

Rys. 2.65. Korek spustu oleju

(samochód z silnikiem 899)

1 - miska olejowa, 2 - korek spustowy, 3 - klucz do
odkręcania i dokręcania korka

Uktad smarowania silnika 899

Rys. 2.67. Wymontowywanie pompy oleju

(samochód z silnikiem 899)

Strzałka

wskazuje śrubę mocującą

Rys. 2.66.
(samochód z silnikiem 899)
l -wkręty mocujące, 2 - miska olejowa

•

dzie

Wymontowywanie

założyć

nowy filtr, smarując olejem krawę-

uszczelki

filtra;

miski

olejowej

• dokręcić ręcznie filtr;

• zakręcić korek spustu oleju, dokręcając go

właściwym

momentem (5,0

daN-m);

• napełnić silnik olejem.

Aby wymienić pompę oleju, należy:

•

spuścić olej do wcześniej przygotowanego

naczynia,

olejowej

odkręcając korek spustowy w misce

(rys. 2.65);

• odkręcić wkręty mocujące miskę olejową

i wymontować miskę olejową razem z uszczel­ką (rys. 2.66); aby odłączyć miskę olejową, na­leży

uderzać

lekko młotkiem

w jej

krawędzie;

Rys. 2.68. Pompa oleju po wymontowaniu z silnika 899

1 - smok pompy oleju, 2 - pompa oleju, 3 - śruba
mocująca pompę oleju, 4 - uszczelka pompy oleju,

5 -

koło

zębate napędzające pompę oleju

• odkręcić śrubę mocującą pompę oleju (rys.

2.67);

• wymontować kompletną pompę oleju ze

smokiem;

• wymontować uszczelkę pompy oleju.

Widok wymontowanej pompy oleju z uszczelką

przedstawia rysunek 2.68.
W wymontowanej pompie oleju należy spraw­dzić luz promieniowy między kołem zębatym
a obudową oraz szczelinę między płaszczyzną

czołową

kół zębatych a obudową (rys. 2.69).
W silnikach po dużym przebiegu, w których po
uzupełnieniu oleju, wymianie czujnika i pompy
oleju lampka kontrolna świeci się nadal lub ci-

101

S//n/W

śnienie oleju zmierzone ciśnieniomierzem jest

niewłaściwe,

należy dokonać kompletnego de­montażu silnika oraz weryfikacji, wymiany lub
naprawy elementów układu ttokowo-korbowe­go i rozrządu oraz sprawdzić drożność kanałów
olejowych.

2.3.2. Silnik 1108

Rys. 2.69. Sprawdzenie luzów i szczelin pompy
silnika 899

A - pomiar luzu między kotem zębatym i obudową pompy,

B - pomiar luzu osiowego

kot

zębatych

oleju

Rys. 2.70. Schemat budowy

(silnik

1108)

1 - miska olejowa, 2 - smok pompy oleju, 3 - pompa

oleju, 4 - zawór regulacyjny ciśnienia oleju, 5 - czujnik
ciśnienia oleju, 6 - filtr oleju, 7 -

układu

kanaty

smarowania

olejowe

102

Rys.

2.77.

i

obsługi

1 - korek wlewu oleju, 2 - czujnik ciśnienia oleju,
3 - miarka poziomu oleju z uszczelką

Rozmieszczenie elementów do kontroli

układu

smarowania (silnik

1108)

Rys.

2.72.

Usytuowanie

w samochodzie z silnikiem

1 -czujnik ciśnienia oleju, 2 - złącze konektorowe,

:

3- przewód elektryczny, 4 - filtr oleju, 5 - czujnik

położenia i prędkości obrotowej

Rys.

2.73.

(samochód z silnikiem

1 - ostona dolna, 2 - śruba mocująca, 3 - wkręty mocujące

Demontaż

czujnika

osłony

1108)

ciśnienia i filtra oleju

1108

waiu

korbowego

dolnej

silnika

Rys. 2.74. Korek spustu oleju w samochodzie

z silnikiem

1 - miska olejowa, 2 - korek spustowy, 3 (1 b) - klucz do

odkręcania i dokręcania korka

Rys. 2.75.

przekładniowej

(samochód z silnikiem
1 - ostona skrzynki przekładniowej
(strzałki wskazują wkręty mocujące)

1108

Wymontowywanie

1108)

ostony skrzynki

• wymontować

osłonę

dolną silnika, odkręca-

jąc dwa wkręty mocujące (rys. 2.73) i jedną śru-

bę z nakrętką;

• spuścić olej do wcześniej przygotowanego

naczynia, odkręcając korek spustowy w misce

olejowej (rys. 2.74);

• odkręcić zużyty filtr oleju, używając specjal-

nego narzędzia do odkręcania filtra;

• wymontować nowy filtr oleju, smarując ole-

jem olejem krawędzie uszczelki nowego filtra;

• dokręcić ręcznie nowy filtr oleju;

• zakręcić korek spustowy, zalać silnik olejem

i zamontować

osłonę

dolną silnika.

Aby wymienić pompę oleju, należy:

• unieść samochód na podnośniku warszta-

towym;

• wymontować osłonę dolną silnika (rys.

2.73);

• spuścić olej do wcześniej przygotowanego

naczynia;

• wymontować osłonę skrzynki przekładnio-

wej wykręcając śruby mocujące (rys. 2.75);

Silniki

Rys.

2.76.

(samochód z silnikiem

Strzałki

Wymontowywanie miski olejowej silnika

1108)

wskazują nakrętki i śruby mocujące

Rys.

2.78.

1 ­3 - korki, 4 - czujnik ciśnienia oleju, 5 - filtr oleju,
6 ­8 - smok zasysania, 9 - pierścień uszczelniający,

10 - miska olejowa,

Elementy pompy

pierścień uszczelniający,

złączka

gwintowana, 7 - wskaźnik poziomu oleju,

11

oleju

i miski olejowej

2 -

obudowa pompy

- korek spustu oleju

oleju,

Rys.

2.77.

(samochód z silnikiem
1 - smok zasysania oleju, 2 - wkręty mocujące,
3 - uszczelka, 4 - obudowa pompy oleju

Wymontowywanie smoka zasysania oleju

1108)

• wymontować miskę olejową silnika, wykrę­cając śruby i nakrętki mocujące (rys. 2.76), ra­zem z uszczelką miski olejowej;

• wymontować smok zasysania oleju (rys.

2.77);

• wymontować filtr oleju;

• wymontować pasek zębaty napędu rozrzą­du wg wskazówek podanych w rozdz. 2.5.5;

• wymontować

łu

korbowego wg wskazówek podanych w

koło

pasowe i koto zębate wa-

rozdz. 2.5.5;

• wymontować czujnik położenia i prędkości
obrotowej wału korbowego (5, rys. 2.72);

104

Rys. 2.79. Sprawdzanie luzów i szczelin pompy oleju
silnika 1108
a - luz promieniowy między

a obudową pompy, b - szczelina między

czołową

kół zębatych a obudową pompy

kotem

zewnętrznym

płaszczyzną

Układ

chłodzenia

silnika 899