Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
Przedmowa
Niniejszy przewodnik po aplikacjach został
opracowany jako dokument informacyjny.
Materiał ten ma na celu dostarczenie odpowiedzi
na różnorodne pytania dotyczące regulacji
w przemysłowych instalacjach chłodniczych.
W odpowiedzi na te pytania przedstawiono zasadę
działania poszczególnych układów regulacji,
załączając odpowiednie przykłady z wykorzystaniem
produktów firmy Danfoss, projektowanych z myślą
o chłodnictwie przemysłowym. W przykładach
tych nie uwzględniono wydajności i sprawności,
a parametry robocze każdej zastosowania
powinny być odpowiednio dobrane przed
zastosowaniem określonego spososbu regulacji.
Na rysunkach nie pokazano wszystkich zaworów,
a rysunków nie należy kopiować do celów
projektowych.
W celu wykonania kompletnego projektu
instalacji niezbędne jest skorzystanie również
z innych narzędzi, takich jak katalogi producenta,
czy programy doborowe (np. katalog chłodnictwa
przemysłowego firmy Danfoss i oprogramowanie
DIRcalc).
DIRcalc, to program do doboru zaworów i armatury
firmy Danfoss, dedykowanych dla chłodnictwa
przemysłowego. DIRcalc jest udostępniany
nieodpłatnie.
W celu jego pozyskania należy skorzystać ze strony
www.danfoss.pl lub skontaktować z lokalnym
przedstawicielem firmy Danfoss.
Prosimy o kontakt z firmą Danfoss, jeśli tylko
pojawią się pytania na temat metod regulacji,
zastosowania i regulatorów opisanych
w niniejszym przewodniku.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
2. Regulacja pracy sprężarki
2.1
Regulacja wydajności
sprężarki
Sprężarka jest „sercem” układu chłodniczego.
Posiada dwa podstawowe zadania:
1. Utrzymywanie odpowiedniego ciśnienia
w parowniku, zapewniającego wrzenie
ciekłego czynnika.
2. Sprężanie do ciśnienia pozwalającego na
skroplenie czynnika chłodniczego w normalnej
temperaturze.
Podstawą regulacji pracy sprężarki jest dopasowanie
jej wydajności do bieżącego zapotrzebowania
układu chłodniczego tak, aby utrzymywana była
wymagana temperatura parowania. Jeśli
Sprężarka w układzie chłodniczym jest zazwyczaj
dobrana tak, aby pokryć najwyższe możliwe
obciążenie cieplne. Jednakże rzeczywiste obciążeni
cieplne jest zwykle mniejsze od obliczeniowego.
Oznacza to nieustanną konieczność regulacji
wydajności sprężarki, w celu dopasowania jej do
bieżącego zapotrzebowania. Istnieje kilka
powszechnie stosowanych metod regulacji
wydajności sprężarki:
1. Regulacja wielostopniowa.
Pod tym pojęciem kryje się odciążanie
poszczególnych cylindrów sprężarek
wielocylindrowych, otwieranie i zamykanie
otworów ssawnych w sprężarkach śrubowych,
bądź włączanie i wyłączanie pojedynczych
sprężarek w układach wielosprężarkowych.
Jest to sposób prosty i wygodny. Co więcej,
przy częściowym obciążeniu efektywność
spada nieznacznie. Metoda ta nadaje się
w szczególności do układów wyposażonych
w kilka wielocylindrowych sprężarek tłokowych.
2. Suwak regulacyjny.
Najbardziej rozpowszechnionym urządzeniem
przeznaczonym do regulacji wydajności sprężarek
śrubowych jest suwak regulacyjny. Działanie
poruszanego ciśnieniem oleju suwaka reguluje
długość roboczą śruby. Sposób ten zapewnia
ciągłą i płynną regulację wydajności w zakresie
od 10% do 100%, jednakże kosztem spadku
efektywności przy częściowym obciążeniu.
wydajność sprężarki będzie większa od
zapotrzebowania, to ciśnienie i temperatura
parowania będą niższe od wymaganych
i odwrotnie.
Ponadto, w celu optymalizacji warunków pracy,
nie należy dopuszczać, aby sprężarka pracowała
poza zalecanym przez producenta zakresem
ciśnień i temperatur.
3. Zmiana prędkości obrotowej.
Regulacja prędkości obrotowej. Rozwiązanie to
e
jest możliwe do wykorzystania we wszystkich
rodzajach sprężarek i jest efektywne energetycznie
Do zmiany prędkości obrotowej wału sprężarki
może posłużyć dwubiegowy silnik elektryczny
lub przetwornica częstotliwości. Silnik
dwubiegowy różnicuje wydajność sprężarki
dzięki pracy z wysoką prędkością obrotową,
gdy obciążenie cieplne jest duże (np. podczas
schładzania towaru) oraz z prędkością niską,
w czasie małego zapotrzebowania na wydajność
chłodniczą (np. podczas
przechowywania
schłodzonego towaru). Przetwornica częstotliwości
może natomiast płynnie zmieniać prędkość
obrotową wału sprężarki tak, aby pokryć bieżące
zapotrzebowanie. Przetwornica częstotliwości
pracuje z uwzględnieniem ograniczeń w zakresie
minimalnej i maksymalnej prędkości, temperatury
i ciśnienia, ochrony silnika sprężarki oraz
dopuszczalnego momentu i natężenia prądu
elektrycznego. Wykorzystanie przetwornic
częstotliwości pozwala również na obniżenie
prądu rozruchowego.
4. Upust gorącej pary.
Rozwiązanie to stosuje się w sprężarkach o stałej
wydajności i jest bardziej typowe dla handlowych
układów chłodniczych. W celu regulacji wydajności
chłodniczej, część sprężonego czynnika z przewodu
tłocznego jest upuszczana na stronę niskiego
ciśnienia. Mechanizm obniżenia wydajności
chłodniczej jest dwojaki: zmniejszone zasilanie
parownika ciekłym czynnikiem chłodniczym
oraz dostarczenie pewnej ilości ciepła do
niskociśnieniowej części układu.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Danfoss
Tapp_0016
10-2012
WN
WYD
Przykład zastosowania 2.1.1:
Wielostopniowa regulacja
wydajności sprężarki
2
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Regulator wielostopniowy
À
Przetwornik ciśnienia
Á
Z parownika
separatora
cieczy
Sprężarka tłokowa
Wielostopniowa regulacja wydajności sprężarki
może zostać zrealizowana dzięki wykorzystaniu
wielostopniowego regulatora EKC 331 À. EKC 331
jest sterownikiem o maksymalnie czterech stopniach
regulacji. Obciąża i odciąża poszczególne sprężarki
lub cylindry, bądź steruje pracą silnika elektrycznego
w zależności od informacji o ciśnieniu ssania,
pochodzącej z przetwornika ciśnienia AKS 33 Á
lub AKS 32R. Działający na zasadzie regulacji ze
strefą neutralną EKC 331 może sterować działaniem
układu odciążania sprężarki o czterech jednakowych
stopniach, albo pracą zespołu dwóch sprężarek
wyposażonych w pojedyncze zawory odciążające.
Do skraplacza
Odolejacz
Poza strefą neutralną (w zakreskowanych przedziałach
„Strefa +” i „Strefa -”, w których mierzone ciśnienie
wykracza poza strefę neutralną), sterownik
podejmuje działanie obciążające lub odciążające.
,
W odchyleniach od nastawy wykraczających poza
przedziały zakreskowane („Strefa + +” i „Strefa - -”)
zmiany wydajności sprężarki (WYD) dokonywane
są szybciej.
Więcej szczegółowych informacji można znaleźć
w instrukcji obsługi sterownika EKC 331(T) firmy
Danfoss.
Wersja EKC 331T może współpracować z czujnikiem
temperatury PT 1000, co może okazać się potrzebne
w przypadku układów pośrednich.
Regulacja ze strefą neutralną
Strefa neutralna (SN) stanowi przedział wokół
wartości nastawionej (WN), w którym nie następuje
Strefa
Strefa
SN
Strefa
Strefa
obciążanie ani odciążanie.
Dane techniczne
Czynniki chłodniczeWszystkie czynniki chłodnicze,
Zakres roboczy [bar]-1 do 34-1 do 34
Maks. ciśnienie pracy PB [bar]55 (zależnie od zakresu roboczego)60 (zależnie od zakresu roboczego)
Zakres temperatury pracy [°C]-40 do 85
Skompensowany zakres temperatury [°C]Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie ciśnienie: 0 do +80
Znamionowy sygnał wyjściowy4 do 20 mA10 do 90% napięcia zasilania
Zakres roboczy [bar]0 do 60 (zależnie od zakresu)-1 do 39 (zależnie od zakresu)
Maks. ciśnienie pracy PB [bar]100 (zależnie od zakresu roboczego)60 (zależnie od zakresu roboczego)
Zakres temperatury pracy [°C]-40 do 80-40 do 85
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Skompensowany zakres temperatury [°C]Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie
Znamionowy sygnał wyjściowy4 do 20 mA1 do 5 V albo 0 do 10 V
Przetwornik ciśnienia AKS 33Przetwornik ciśnienia AKS 32R
Wszystkie czynniki chłodnicze,
włącznie z R717
Przetwornik ciśnienia AKS 3000Przetwornik ciśnienia AKS 32
z R717
ciśnienie: 0 do +80
włącznie z R717
Wszystkie czynniki chłodnicze,
włącznie z R717
Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie
ciśnienie: 0 do +80
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Danfoss
Tapp_0017
10-2012
Przykład zastosowania 2.1.2:
Regulacja wydajności sprężarki
poprzez upust gorącej pary
Sprężarka
Odolejacz
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Zawór odcinający
À
Regulator wydajności
Á
Zawór odcinający
Â
Parownik
Ze zbiornika
2
Do skraplacza
Dane techniczne
Upust gorących par może być wykorzystany
do regulacji wydajności chłodniczej sprężarek
o stałej wydajności. Sterowany pilotem CVC
zawór serwotłokowy ICS Á steruje natężeniem
przepływu upuszczanej gorącej pary, w zależności
od ciśnienia w przewodzie ssawnym. CVC jest
zaworem pilotowym sterowanym przez ciśnienie
Zawór serwotłokowy ICS
MateriałKorpus: stal niskotemperaturowa
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane, włącznie z R717 i R744
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]52
Średnica nominalna DN [mm] 20 do 150
Czynniki chłodniczeWszystkie typowe czynniki
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]Strona wysokiego ciśnienia: 28
Zakres ciśnień [bar]-0,45 do 7
Wartość Kv [m3/h]0,2
Czynniki chłodniczeWszystkie typowe czynniki
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]Strona wysokiego ciśnienia: 52
Zakres ciśnień [bar]4 do 28
Wartość Kv [m3/h]0,2
-60 do +120
Zawór pilotowy CVC (LP)
-50 do 120
Strona niskiego ciśnienia: 17
Zawór pilotowy CVC (XP)
-50 do 120
Strona niskiego ciśnienia: 28
ssania, które otwiera zawór ICS, zwiększając
przepływ gorącej pary, gdy ciśnienie ssania jest
niższe od nastawionej wartości. W ten sposób
ciśnienie przed sprężarką jest utrzymywane na
stałym poziomie i co za tym idzie, wydajność
chłodnicza dostosowuje się do bieżącego
obciążenia cieplnego.
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Danfoss
Ta
10-2012
2
2.2
Regulacja temperatury
tłoczenia
przez wtrysk cieczy
Przykład zastosowania 2.2.1:
Wtrysk cieczy za pomocą
termostatycznego zaworu
wtryskowego
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Zawór odcinający
À
Á Zawór elektromagnetyczny
 Termostatyczny zawór
wtryskowy
à Zawór odcinający
Ä Termostat
Producenci sprężarek zazwyczaj zalecają
ograniczenie temperatury tłoczenia poniżej
pewnej wartości, w celu ochrony przed
przegrzaniem, dla przedłużenia okresu
eksploatacji i zapobieżenia termicznemu
rozkładowi oleju.
Z analizy wykresu log p-h można wywnioskować,
że temperatura tłoczenia może osiągać wysokie
wartości, gdy:
sprężarka pracuje przy dużej różnicy ciśnień.
sprężarka zasysa parę o wysokim przegrzaniu.
wydajność sprężarki jest regulowana przez
upust gorącej pary.
Z parownika
separatora
cieczy
Wtrysk oleju
pp_0018
Istnieje kilka sposobów na obniżenie temperatury
tłoczenia. Jednym z nich jest wodne chłodzenie
głowic sprężarek tłokowych. Inną metodą jest wtrysk
cieczy, czyli doprowadzenie ciekłego czynnika
chłodniczego zza skraplacza lub zbiornika do
przewodu ssawnego, chłodnicy międzystopniowej
lub okna wtryskowego sprężarki śrubowej.
Sprężarka
Do odolejacza
Ze zbiornika
W przypadku wzrostu temperatury tłoczenia
powyżej wartości nastawionej na termostacie
RT 107 Ä, regulator ten podaje napięcie na
cewkę zaworu elektromagnetycznego EVRA Á,
Termostatyczny zawór wtryskowy TEAT Â
reguluje przepływ wtryskiwanej cieczy,
w zależności od temperatury tłoczenia,
co zapobiega jej dalszemu wzrostowi.
co umożliwia dopływ cieczy do okna
wtryskowego sprężarki śrubowej.
Dane techniczne
Czynniki chłodniczeR717 i czynniki syntetyczne
ObudowaIP 66/54
Maks. temperatura czujnika [°C] 65 do 300
Temperatura otoczenia [°C]-50 do 70
Zakres regulacji [°C]-60 do 150
Różnica łączeń [°C]1,0 do 25,0
Czynniki chłodniczeR717 i czynniki syntetyczne
Zakres regulacji [°C]Maks. temperatura czujnika: 150°C
Maks. ciśnienie robocze [bar]20
Wydajność znamionowa* [kW] 3,3 do 274
* Warunki: Te = +5°C, ∆p = 8 bar, ∆T
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Danfoss
Ta
10-2012
Przykład zastosowania 2.2.2:
Wtrysk cieczy za pomocą
zaworu silnikowego
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Z parownika
separatora
cieczy
Sprężarka
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Zawór odcinający
À
Wtrysk oleju
Á Zawór elektromagnetyczny
 Zawór silnikowy
à Zawór odcinający
Ä Regulator
pp_0019
Å Czujnik temperatury
2
Do odolejacza
Ze zbiornika
Dane techniczne
Elektroniczna regulacja wtrysku cieczy może
zostać zrealizowana dzięki wykorzystaniu zaworu
silnikowego ICM Â. Czujnik temperatury PT 1000
typu AKS 21 Å mierzy temperaturę tłoczenia
i przekazuje informację o niej do sterownika EKC
Zawór ICM do rozprężania
MateriałKorpus: Stal niskotemperaturowa
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane czynniki, włącznie z R717 i R744
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]52
Średnica nominalna DN [mm] 20 do 80
Wydajność nominalna* [kW] 72 do 22 700
* Warunki: Te = -10°C, ∆p = 8,0 bar, ∆T
Zakres temperatury otoczenia
[°C]
Wejściowy sygnał sterujący0/4–10 mA lub 0/2–10
Czas otwierania-zamykania
po wybraniu maksymalnej
prędkości
-60 do 120
= 4K
sub
Siłownik ICAD
-30 do 50
3 do 45 sekund, w zależności od wielkości zaworu
361 Ä. W przypadku osiągnięcia nastawionej
wartości temperatury tłoczenia, sterownik EKC 361
wysyła sygnał do siłownika ICAD, który zmienia
stopień otwarcia zaworu silnikowego ICM tak,
aby obniżyć temperaturę tłoczenia.
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej pod
wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Zespół zaworów wyposażony w:
M
Á Regulator
 Czujnik temperatury
Z parownika
separatora
cieczy
Wtrysk oleju
Na potrzeby realizacji wtrysku cieczy, firma
Danfoss oferuje bardzo zwarty zespół zaworów
zmontowanych na wspólnym korpusie ICF À.
Można
w nim zainstalować do sześciu różnych
elementów.
Prezentowane rozwiązanie działa
według tej samej zasady, co w przykładzie 2.2.2,
jednak odznacza się zwartą budową i łatwym
montażem.
Sprężarka
Do odolejacza
Ze zbiornika
Dane techniczne
Zespół zaworów w korpusie ICF
MateriałKorpus: Stal niskotemperaturowa
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane czynniki, włącznie z R717 i R744
Zakres temperatury medium
[°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]52
Średnica nominalna DN [mm] 20 do 40
-60 do 120
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Danfoss
Ta
10-2012
2
2.3
Regulacja ciśnienia w skrzyni
korbowej
Przykład zastosowania 2.3.1:
Regulacja ciśnienia w skrzyni
korbowej z wykorzystaniem ICS
i CVC
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Regulator ciśnienia w skrzyni
À
korbowej
Á Zawór odcinający
Dane techniczne
Podczas rozruchu sprężarki, bądź po odszranianiu,
istnieje konieczność regulacji ciśnienia ssania, gdyż
zbyt wysoka jego wartość może doprowadzić do
przeciążenia silnika sprężarki.
sprężarki, jak np. odciążanie poszczególnych
cylindrów w wielocylindrowych sprężarkach
tłokowych, czy upust części zassanego czynnika
przez suwak regulacyjny w sprężarkach
śrubowych itd.
Na skutek tego przeciążenia silnik sprężarki może
ulec uszkodzeniu.
2. Regulacja ciśnienia w skrzyni korbowej
w przypadku sprężarek tłokowych. Może ono
Istnieją dwa sposoby zaradzenia temu problemowi:
1. Uruchamianie sprężarki pod częściowym
obciążeniem. W tym celu mogą zostać
wykorzystane układy regulacji wydajności
być utrzymywane poniżej konkretnego poziomu
dzięki zainstalowaniu na przewodzie ssawnym
zaworu stałego ciśnienia ssania, który nie otworzy
się, dopóki ciśnienie w tym przewodzie nie
spadnie poniżej nastawionej wartości.
Sprężarka
Z parownika
pp_0021
W celu regulacji ciśnienia panującego w skrzyni
korbowej podczas rozruchu, po odszranianiu lub
w innych przypadkach, gdy ciśnienie ssania może
wzrosnąć do zbyt wysokich wartości, na przewodzie
ssawnym został zainstalowany zawór serwotłokowy
ICS À sterowany pilotowym zaworem
ograniczającym wzrost ciśnienia ssania CVC.
Zawór serwotłokowy ICS
MateriałKorpus: stal niskotemperaturowa
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane, włącznie z R717 i R744
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]52
Średnica nominalna DN [mm] 20 do 150
Wydajność* [kW]11 do 2440
* Warunki: Te = -10°C, Tl = 30°C, ∆p = 0,2 bar, ∆T
-60 do +120
= 8K
sub
Zawór ICS nie otworzy się, dopóki panujące za
nim ciśnienie ssania nie spadnie poniżej wartości
nastawionej na zaworze pilotowym CVC. Dzięki
temu, para znajdująca się w przewodzie ssawnym
pod wysokim ciśnieniem jest dostarczana do
skrzyni korbowej stopniowo,
sprężarki bez dużych przeciążeń.
,
Do skraplacza
Odolejacz
co zapewnia pracę
Zawór pilotowy CVC (LP)
Czynniki chłodniczeWszystkie typowe czynniki
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]Strona wysokiego ciśnienia: 28
Zakres ciśnień [bar]-0,45 do 7
Wartość Kv [m3/h]0,2
Czynniki chłodniczeWszystkie typowe czynniki
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]Strona wysokiego ciśnienia: 52
Zakres ciśnień [bar]4–28
Wartość Kv [m3/h]0,2
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
2.4
Zapobieganie przepływowi
wstecznemu
Przykład aplikacji 2.4.1:
Zapobieganie przepływowi
wstecznemu
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie gazowej
pod niskim ciśnieniem
Olej
Zawór odcinająco-zwrotny
À
Wsteczny przepływu czynnika chłodniczego ze
skraplacza do odolejacza
uniemożliwiony w każdej sytuacji
i sprężarki powinien być
. W przypadku
sprężarek tłokowych, wsteczny przepływ może
doprowadzić do uderzenia hydraulicznego.
W sprężarkach śrubowych może spowodować
wsteczną rotację śrub i uszkodzenie łożysk
Z parownika
Danfoss
Tapp_0023_02
10-2012
sprężarki. Co więcej, należy zapobiegać migracji
czynnika chłodniczego do odolejacza i dalej do
sprężarki także podczas postoju. W celu
niedopuszczenia do wstecznego przepływu
czynnika należy zainstalować na wypływie
z odolejacza zawór zwrotny.
Sprężarka
Do skraplacza
Odolejacz
Dane techniczne
Zawór SCA À może pracować jako zawór
zwrotny podczas pracy układu, a także może
służyć do odcięcia przepływu w przewodzie
tłocznym, w celach serwisowych. Kombinowany
zawór odcinająco-zwrotny charakteryzuje się
prostszym montażem oraz mniejszym oporem
przepływu w porównaniu do tradycyjnego zestawu
obejmującego dwa zawory — odcinający i zwrotny.
1. Dobór przeprowadzić w zależności od
wydajności, a nie od średnicy przewodu.
2. Uwzględnić zarówno pracę układu pod
obciążeniem nominalnym, jak i częściowym.
Prędkość przepływu czynnika w warunkach
nominalnych powinna być bliska wartości
zalecanej, podczas gdy przy obciążeniu
,
częściowym powinna ona być wyższa od
dopuszczalnej prędkości minimalnej.
Podczas doboru zaworu odcinająco-zwrotnego
należy wziąć pod uwagę następujące wskazówki:
Szczegółowe informacje na temat doboru
zaworów można znaleźć w katalogu wyrobów.
Zawór odcinająco-zwrotny SCA
MateriałObudowa: specjalna stal niskotemperaturowa
Wrzeciono: polerowana stal nierdzewna
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane, niepalne czynniki, w tym R717.
Zakres temperatury medium [°C]-60 do 150
Różnica ciśnień otwarcia [bar]0,04 (jako część zamienna dostępna jest sprężyna 0,3 bar)
Maks. ciśnienie robocze [bar]52
Średnica nominalna DN [mm]15 do 125
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
2.5
Podsumowanie
RozwiązanieZastosowanieZaletyOgraniczenia
Regulacja wydajności sprężarki
Regulacja wielostopniowa
z wykorzystaniem EKC 331
i AKS 32/33
Sprężarki wielocylindrowe,
śrubowe z wewnętrzną,
upustową regulacją
wydajności, równoległe
połączenie kilku sprężarek.
Prostota.
Niemal jednakowa
efektywność pracy pod
obciążeniem częściowym i
całkowitym.
Regulacja nieciągła,
szczególnie przy małej
liczbie stopni. Wahania
ciśnienia ssania.
Upustowa regulacja
wydajności z wykorzystaniem
ICS i CVC
Regulacja prędkości
obrotowej wału sprężarki
Sprężarki o niezmiennej
wydajności.
Wszystkie sprężarki mogące
pracować ze zmienną
prędkością obrotową.
Regulacja temperatury tłoczenia za pomocą wtrysku cieczy
Mechaniczne rozwiązanie
układu regulacji wtrysku
cieczy z wykorzystaniem
TEAT, EVRA(T) i RT
Elektroniczne rozwiązanie
układu regulacji wtrysku
cieczy z wykorzystaniem
EKC 361 i ICM
Elektroniczne rozwiązanie
układu regulacji wtrysku
cieczy z wykorzystaniem
EKC 361 i ICF
Układy zagrożone zbyt wysoką
temperaturą tłoczenia.
Układy zagrożone zbyt
wysoką temperaturą
tłoczenia.
Skuteczna ciągła regulacja
wydajności, w zależności
od bieżącego obciążenia
cieplnego. Gorące pary
mogą polepszyć warunki
powrotu oleju z parownika.
Niski prąd rozruchowy
Oszczędność energii
Mniejszy hałas
Dłuższy okres eksploatacji
Uproszczona instalacja
Prostota i efektywność.Wtrysk ciekłego czynnika
Elastyczność i zwartość.
Możliwość zdalnego
sterowania i nadzoru.
Niska efektywność pod
częściowym obciążeniem.
Energochłonność.
Sprężarka musi być
dostosowana do pracy
ze zmienną prędkością
obrotową.
może stanowić zagrożenie
dla sprężarki. Efektywność
niższa w porównaniu
z chłodzeniem
międzystopniowym.
Nie nadaje się dla czynników
łatwopalnych. Wtrysk ciekłego
czynnika może stanowić
zagrożenie dla sprężarki.
Efektywność niższa
w porównaniu z chłodzeniem
międzystopniowym.
Regulacja ciśnienia w skrzyni korbowej
Regulacja ciśnienia w skrzyni
korbowej z wykorzystaniem
ICS i CVC
Regulacja ciśnienia w skrzyni
korbowej z wykorzystaniem
ICS i CVP
Sprężarki tłokowe,
przeznaczone dla układów
o małej i średniej wydajności.
Prostota i niezawodność.
Skuteczna ochrona sprężarek
tłokowych podczas rozruchu
i po odszranianiu gorącymi
parami.
Stały spadek ciśnienia
w przewodzie ssawnym.
Zapobieganie przepływowi wstecznemu
Zapobieganie przepływowi
wstecznemu z wykorzystaniem
SCA
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
3. Regulacja pracy
skraplacza
3.1
Skraplacze chłodzone
powietrzem
W rejonach, w których notuje się duże wahania
temperatury otaczającego powietrza, a także
obciążenia cieplnego, niezbędna staje się regulacja
ciśnienia skraplania niepozwalająca na jego
spadek do zbyt niskiego poziomu. Zbyt niskie
ciśnienie skraplania pociąga za sobą
niewystarczającą różnicę ciśnień na zaworze
rozprężnym i w konsekwencji zbyt małą ilość
czynnika chłodniczego dostarczanego do
parownika. Oznacza to, że regulacja wydajności
skraplacza jest najczęściej stosowana w strefach
klimatu umiarkowanego, a w mniejszym stopniu
w strefach subtropikalnej i tropikalnej.
Podstawową ideą jest regulacja wydajności
skraplacza w okresach niskiej temperatury
otoczenia tak, aby ciśnienie skraplania
utrzymywało się powyżej dopuszczalnego
minimalnego poziomu.
Skraplacz chłodzony powietrzem składa się
z rurek
zamontowanych w użebrowanym bloku.
Skraplacz może mieć układ poziomy, pionowy
lub V. Powietrze z otoczenia jest pobierane przez
użebrowany blok wymiennika ciepła przez
wentylatory osiowe lub odśrodkowe.
3.1.1 - Regulacja wielostopniowa w skraplaczach
chłodzonych powietrzem
Pierwszym rozwiązaniem było wykorzystanie
odpowiedniej liczby presostatów, np. RT-5 firmy
Danfoss, o zróżnicowanych nastawach ciśnienia
załączenia i wyłączenia.
Drugim sposobem sterowania pracą wentylatorów
było wykorzystanie regulatora ciśnienia ze strefą
nieczułości typu RT-L firmy Danfoss. Początkowo
współpracował on z wielostopniowym regulatorem
Taką regulację wydajności skraplacza realizuje się
albo zmieniając natężenie przepływu powietrza lub
wody przez skraplacz, bądź na skutek zmniejszenia
efektywnej powierzchni wymiany ciepła.
Projektuje się różnorodne rozwiązania,
przeznaczone dla różnych typów skraplaczy:
3.1 Skraplacze chłodzone powietrzem
3.2 Skraplacze natryskowo-wyparne
3.3 Skraplacze chłodzone wodą
Skraplacze chłodzone powietrzem są
wykorzystywane w przemysłowych układach
chłodniczych, gdzie względna wilgotność powietrza
jest wysoka. Regulację ciśnienia skraplania w
skraplaczach chłodzonych powietrzem można
zrealizować następującymi metodami:
wyposażonym w odpowiednią liczbę styków dla
danej ilości wentylatorów. Jednakże układ ten
reagował zbyt szybko, toteż, aby opóźnić włączanie
i wyłączanie wentylatorów wykorzystywano
przekaźniki czasowe.
Trzeci sposób reprezentuje współczesny
regulator wielostopniowy Danfoss EKC 331.
,
3.1.2 - Regulacja prędkości obrotowej wentylatorów
w skraplaczach chłodzonych powietrzem
Ten sposób sterowania pracą wentylatorów
skraplacza jest najczęściej wykorzystywany
wszędzie tam, gdzie względy środowiskowe
wymuszają redukcję hałasu.
3.1.3 - Zmniejszanie powierzchni wymiany ciepła
w skraplaczach chłodzonych powietrzem
Ten sposób regulacji wydajności skraplacza
powietrznego wymaga obecności w układzie
zbiornika cieczy. Zbiornik musi się charakteryzować
pojemnością wystarczającą do przejęcia zmian
ilości czynnika chłodniczego w skraplaczu.
Sterowanie wydajnością i wielkością powierzchni
wymiany ciepła może się odbywać na dwa sposoby:
1. Za pomocą zaworu serwotłokowego ICS
z pilotowym zaworem stałego ciśnienia
CVP(HP), zainstalowanego w rurociągu
tłocznym na dopływie do skraplacza oraz
zaworu serwotłokowego ICS wyposażonego w
zawór pilotowy stałej różnicy ciśnień CVPP(HP),
umieszczonego w przewodzie łączącym
rurociąg tłoczny ze zbiornikiem. Pomiędzy
skraplaczem i zbiornikiem musi się znaleźć
zawór zwrotny NRVA, zapobiegający
wstecznemu przepływowi czynnika.
W tego typu instalacjach można wykorzystać
przetwornicę częstotliwości AKD firmy Danfoss.
2. Za pomocą zaworu głównego ICS z zaworem
pilotowym stałego ciśnienia CVP(HP),
zainstalowanego pomiędzy skraplaczem
i zbiornikiem oraz zaworu ICS wyposażonego
w zawór pilotowy stałej różnicy ciśnień CVPP(HP
umieszczonego w przewodzie łączącym rurociąg
tłoczny ze zbiornikiem. Ta metoda jest najczęściej
realizowana w handlowych urządzeniach
chłodniczych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Przykład zastosowania 3.1.1:
Wielostopniowa regulacja pracy
wentylatorów za pomocą
regulatora EKC 331
Od
przewodu
tłocznego
Skraplacz
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Zbiornik cieczy
À Regulator wielostopniowy
Á Przetwornik ciśnienia
 Zawór odcinający
à Zawór odcinający
Ä Zawór odcinający
Danfoss
Tapp_0031_02
10-2012
Do zaworu
rozprężnego
2
Dane techniczne
EKC 331 À jest regulatorem czterostopniowym
o maksymalnie czterech wyjściach przekaźnikowych.
Steruje załączaniem wentylatorów w zależności
od informacji o ciśnieniu skraplania pochodzącej
z przetwornika AKS 33 Á lub AKS 32R. Działający
W niektórych układach znajduje zastosowanie
regulator EKC 331T. W tym przypadku sygnał
wejściowy może pochodzić z czujnika temperatury
PT 1000, np. typu AKS 21. Czujnik temperatury
montowany jest zwykle na wylocie ze skraplacza.
na zasadzie regulacji ze strefą neutralną, sterownik
EKC 331 À reguluje wydajność skraplacza tak, że
ciśnienie skraplania utrzymuje się powyżej
dopuszczalnego minimalnego poziomu.
Uwaga: Rozwiązanie ze sterownikiem EKC 331T
wyposażonym w czujnik temperatury PT 1000 nie
oferuje takiej dokładności, jak sterownik EKC 331
z przetwornikiem ciśnienia, ponieważ temperatura
Więcej informacji na temat regulacji ze strefą
neutralną podano w rozdziale 2.1.
czynnika na wylocie ze skraplacza nie musi
dokładnie odpowiadać ciśnieniu skraplania,
z uwagi na dochłodzenie lub obecność gazów
Przewód obejściowy, w którym zainstalowano
zawór SVA Ä, pełni rolę przewodu wyrównawczego
wspomagającego wyrównywanie się ciśnienia
w zbiorniku i na dopływie do skraplacza, w celu
nieskraplających się. W przypadku zbyt małego
dochłodzenia, po włączeniu wentylatorów może
,
dojść do pojawienia się w tym przewodzie
pęcherzyków pary, powstałych na skutek dławienia.
umożliwienia spływu skroplin z tego wymiennika
ciepła do zbiornika.
Przetwornik ciśnienia AKS 33Przetwornik ciśnienia AKS 32R
Czynniki chłodniczeWszystkie czynniki chłodnicze,
włącznie z R717
Zakres roboczy [bar]-1 do 34-1 do 34
Maks. ciśnienie pracy PB [bar]55 (zależnie od zakresu roboczego)60 (zależnie od zakresu roboczego)
Zakres temperatury pracy [°C]-40 do 85
Skompensowany zakres temperatury [°C] Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie ciśnienie: 0 do +80
Znamionowy sygnał wyjściowy4 do 20 mA10 do 90% napięcia zasilania
Wszystkie czynniki chłodnicze,
włącznie z R717
Przetwornik ciśnienia AKS 3000Przetwornik ciśnienia AKS 32
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Czynniki chłodnicze
Zakres roboczy [bar]0 do 60 (zależnie od zakresu)-1 do 39 (zależnie od zakresu)
Maks. ciśnienie pracy PB [bar]100 (zależnie od zakresu roboczego)60 (zależnie od zakresu roboczego)
Zakres temperatury pracy [°C]-40 do 80-40 do 85
Skompensowany zakres temperatury [°C] Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie
Znamionowy sygnał wyjściowy4 do 20 mA1 do 5 V albo 0 do 10 V
Wszystkie czynniki chłodnicze, włącznie z R717 Wszystkie czynnik i chłodnicze, włącznie z R717
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Przykład zastosowania 3.1.3:
Regulacja powierzchni roboczej
skraplacza chłodzonego
powietrzem
Skraplacz
Przewód
ssawny
Sprężarka
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
2
À Regulator ciśnienia
Á Zawór odcinający
 Zawór zwrotny
à Zawór odcinający
Ä Zawór odcinający
Å Regulator różnicy ciśnień
Æ Zawór odcinający
Dane techniczne
Zbiornik cieczy
Danfoss
Tapp_0148_02
10-2012
Ten sposób regulacji utrzymuje ciśnienie
w zbiorniku cieczy na odpowiednio wysokim
różnicy ciśnień Å można zastosować
alternatywnie zawór upustowy OFV.
Do chłodnicy
oleju
poziomie przy niskiej temperaturze otoczenia.
Zawór zwrotny NRVA Â zapewnia wzrost ciśnienia
Zawór serwotłokowy ICS À otwiera się, gdy
ciśnienie tłoczenia osiąga nastawioną wartość na
zaworze pilotowym CVP. Gdy ciśnienie spada poniżej
tej wartości, zawór ICS zamyka się.
skraplania poprzez zatrzymanie cieczy w skraplaczu
To rozwiązanie wymaga odpowiednio dużego
zbiornika cieczy. Zawór zwrotny NRVA zapobiega
również przepływowi cieczy ze zbiornika
z powrotem do skraplacza, gdy skraplacz jest
Zawór serwotłokowy ICS Å z zaworem pilotowym
CVPP stałej różnicy ciśnień utrzymuje odpowiednie
zimniejszy niż zbiornik podczas przestoju sprężarki.
ciśnienie w zbiorniku cieczy. W miejscu regulatora
Zawór serwotłokowy ICS
MateriałKorpus: stal niskotemperaturowa
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane, włącznie z R717 i R744
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]52
Średnica nominalna DN [mm] 20 do 150
Wydajność nominalna* [kW]Na przewodzie tłocznym: 20 do 3950
* Warunki: R717, T
ciecz
=30°C, P
-60 do 120
Ciecz o wysokim ciśnieniu: 179 do 37 000
=12bar, ∆P=0,2bar, T
tłocz.
=80°C, Te=-10°C
tłocz.
Do zaworu
rozprężnego
.
Zawór pilotowy różnicy ciśnień CVPP
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane, niepalne czynniki, w tym R717
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]CVPP (LP): 17
Zakres regulacji [bar]CVPP (LP): 0 do 7
Wartość Kv m3/h0,4
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
Dane techniczne
(ciąg dalszy)
Zawór pilotowy stałego ciśnienia CVP
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane czynniki, włącznie z R717 i R744
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]CVP (LP): 17
Zakres ciśnień [bar]CVP (LP): -0,66 do 7
Wartość Kv m3/hCVP (LP): 0,4
MateriałKorpus: stal
Czynniki chłodniczeWszystkie powszechnie używane czynniki, włącznie z R717
Zakres temperatury medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar]40
Średnica nominalna DN [mm] 20/25
Zakres różnicy ciśnienia
otwarcia [bar]
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
3.2
Skraplacze natryskowowyparne
Skraplacz natryskowo-wyparny jest chłodzony
otaczającym powietrzem oraz wodą natryskiwaną
przeciwprądowo z dysz. Krople wody częściowo
odparowują, w efekcie zwiększając wydajność
skraplacza.
Współczesne skraplacze natryskowo-wyparne
posiadają obudowę wykonaną ze stali lub tworzyw
sztucznych oraz osiowe bądź odśrodkowe
wentylatory umieszczone na dole lub u góry
aparatu.
Powierzchnię wymiany ciepła znajdującą się
w strumieniu wilgotnego powietrza stanowią
gładkie rury stalowe.
Ponad dyszami wodnymi (w strumieniu suchego
powietrza) umieszcza się zwykle odcinki
użebrowanych rur stalowych, w których
następuje odebranie ciepła przegrzania par, zanim
trafią one do strefy skraplania poniżej dysz. Dzięki
3.2.1 - Regulacja pracy skraplaczy natryskowowyparnych
Regulację ciśnienia skraplania w tych wymiennikach
ciepła można zrealizować na różne sposoby:
1. Sterowanie pracą wentylatorów za pomocą
presostatów RT lub KP oraz wyłączanie pomp
wody (najstarsze rozwiązanie).
2. Sterowanie pracą wentylatorów za pomocą
regulatora ciśnienia ze strefą nieczułości RT-L
oraz wyłączanie pomp.
3. Sterowanie pracą dwubiegowych
wentylatorów oraz pomp za pomocą
regulatora wielostopniowego.
4. Ciągła regulacja prędkości obrotowej
wentylatorów oraz pomp za pomocą
przetwornic częstotliwości.
5. Wykorzystanie czujnika przepływu
Saginomiya jako urządzenia alarmowego
w przypadku zaniku cyrkulacji wody.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
Przykład zastosowania 3.2.1:
Regulacja wielostopniowa
z wykorzystaniem presostatów RT
Przewód
ssawny
Sprężarka
Skraplacz
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Zbiornik cieczy
Woda
À Presostat
Á Presostat
 Zawór odcinający
à Zawór odcinający
Danfoss
Tapp_0033_02
10-2012
Do chłodnicy oleju
Ä Zawór odcinający
2
Pompa
wody
Do zaworu
rozprężnego
Dane techniczne
Rozwiązanie to, w przypadku niskiej temperatury
otoczenia, utrzymuje ciśnienie skraplania i ciśnienie
w zbiorniku na wystarczająco wysokim poziomie.
Gdy ciśnienie na wlocie do skraplacza obniży
się poniżej wartości nastawionej na presostacie
RT 5A Á, regulator ten wyłączy wentylator, w celu
zmniejszenia wydajności skraplacza.
Presostat wysokiego ciśnienia RT 5A
Czynniki chłodniczeR717 i czynniki syntetyczne
ObudowaIP 66/54
Temperatura otoczenia [°C]-50 do 70
Zakres regulacji [bar]RT 5A: 4 do 17
Maks. ciśnienie robocze [bar]22
Maks. ciśnienie próbne [bar]25
Przy wyjątkowo niskiej temperaturze otoczenia,
gdy pomimo wyłączenia wentylatorów ciśnienie
skraplania spadnie poniżej nastawy presostatu
RT 5A À, regulator zatrzyma pompę wody.
W przypadku wyłączenia pompy, woda powinna
zostać usunięta ze skraplacza i rur, aby zapobiec
odkładaniu się kamienia kotłowego i zamarzaniu.
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
WN
WYD
Przykład zastosowania 3.2.2:
Regulacja wielostopniowa
z wykorzystaniem sterownika
EKC 331
Przewód
ssawny
Sprężarka
Skraplacz
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Zbiornik cieczy
Woda
À Regulator wielostopniowy
Á Przetwornik ciśnienia
 Zawór odcinający
à Zawór odcinający
Danfoss
Tapp_0034_02
10-2012
Do chłodnicy oleju
Do zaworu
rozprężnego
Ä Zawór odcinający
Rozwiązanie to działa na tej samej zasadzie, jak
w przykładzie 3.2.1, z tym że elementem sterującym
jest wielostopniowy regulator EKC 331 À. Więcej
informacji na temat sterownika EKC 331 znajduje
się na stronie 7.
Wydajność skraplaczy wyparnych można regulować
za pomocą regulatora mocy EKC 331 oraz
przetwornika ciśnienia AKS.
Ostatnim krokiem jest wybór regulacji sekwencyjnej
dla pompy wody. Regulacja sekwencyjna oznacza,
że stopnie zawsze są włączane i wyłączane w tej
samej kolejności.
Wersja EKC 331T może współpracować z czujnikiem
temperatury PT 1000, co może okazać się
potrzebne w przypadku układów pośrednich.
Regulacja ze strefą neutralną
Strefa neutralna (SN) stanowi przedział wokół
wartości nastawionej (WN), w którym nie następuje
obciążanie ani odciążanie.
Poza strefą neutralną (w zakreskowanych
przedziałach „Strefa +” i „Strefa -”, w których mierzone
ciśnienie wykracza poza strefę neutralną), sterownik
podejmuje działanie obciążające lub odciążające.
W odchyleniach od nastawy wykraczających poza
przedziały zakreskowane („Strefa + +” i „Strefa - -”)
zmiany wydajności sprężarki (WYD) dokonywane
są szybciej.
Więcej szczegółowych informacji można znaleźć
w instrukcji obsługi sterownika EKC 331(T) firmy
Danfoss.
2
Pompa
wody
Strefa
Strefa
SN
Strefa
Strefa
Dane techniczne
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Czynniki chłodnicze
Zakres roboczy [bar]-1 do 34-1 do 34
Maks. ciśnienie pracy PB [bar]55 (zależnie od zakresu roboczego)60 (zależnie od zakresu roboczego)
Zakres temperatury pracy [°C]-40 do 85
Skompensowany zakres temperatury [°C]Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie ciśnienie: 0 do +80
Znamionowy sygnał wyjściowy4 do 20 mA10 do 90% napięcia zasilania
Czynniki chłodnicze
Zakres roboczy [bar]0 do 60 (zależnie od zakresu)-1 do 39 (zależnie od zakresu)
Maks. ciśnienie pracy PB [bar]100 (zależnie od zakresu roboczego)60 (zależnie od zakresu roboczego)
Zakres temperatury pracy [°C]-40 do 80-40 do 85
Skompensowany zakres temperatury [°C]Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie
Znamionowy sygnał wyjściowy4 do 20 mA1 do 5 V albo 0 do 10 V
Przetwornik ciśnienia AKS 33Przetwornik ciśnienia AKS 32R
Wszystkie czynniki chłodnicze, włącznie z R717 Wszystkie cz ynniki chłodnicze, włącznie z R717
Przetwornik ciśnienia AKS 3000Przetwornik ciśnienia AKS 32
Wszystkie czynniki chłodnicze, włącznie z R717 Wszystkie cz ynniki chłodnicze, włącznie z R717
ciśnienie: 0 do +80
Niskie ciśnienie: -30 do +40 / Wysokie
ciśnienie: 0 do +80
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
3.3
Skraplacze chłodzone wodą
Przykład zastosowania 3.3.1:
Regulacja przepływu wody przez
skraplacz z wykorzystaniem
zaworu wodnego
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Woda
Pierwotna postać skraplacza wodnego,
to płaszczowo-rurowy wymiennik ciepła.
Obecnie jednak bardzo często ma on formę
wymiennika płytowego o nowoczesnej konstrukcji.
Skraplacze wodne nie są wykorzystywane
powszechnie, ponieważ w wielu rejonach nie
dopuszcza się do zużywania w celu chłodzenia
skraplacza tak dużych ilości wody (brak, lub też
wysoka cena wody).
Przewód
ssawny
Sprężarka
Obecnie skraplacze wodne są często spotykane
w schładzaczach wody („chillerach”), gdzie woda
chłodząca krąży w obiegu zamkniętym i oddaje
ciepło w chłodni kominowej. Znajdują ponadto
zastosowanie jako wymienniki do odzysku ciepła
skraplania w celu podgrzewania wody.
Regulację ciśnienia skraplania można zrealizować
z wykorzystaniem presostatycznego zaworu
wodnego, albo wodnego zaworu silnikowego,
współpracującego ze sterownikiem elektronicznym,
w celu regulacji przepływu wody chłodzącej
zależnie od ciśnienia skraplania.
Odpływ wody
chłodzącej
SkraplaczDopływ wody
chłodzącej
À Zawór odcinający
Á Zawór odcinający
 Zawór wodny
Dane techniczne
Danfoss
Tapp_0035_02
10-2012
Prezentowane rozwiązanie zapewnia utrzymywanie
ciśnienia skraplania na stałym poziomie. Sygnał
o ciśnieniu skraplania czynnika chłodniczego jest
przekazywany rurką kapilarną do górnej części
zaworu wodnego WVS Â i steruje stopniem jego
otwarcia. Zawór wodny WVS jest regulatorem
proporcjonalnym.
Zawór wodny WVS
MateriałyKorpus: żeliwo
Mieszek: aluminium i stal z zabezpieczeniem antykorozyjnym
Czynniki chłodniczeR717, CFC, HCFC, HFC
Płyny roboczeWoda słodka, nieagresywna solanka
Zakres temperatury medium [°C]-25 do 90
Regulowane ciśnienie zamknięcia [bar]2,2 do 19
Maksymalne ciśnienie robocze po stronie
czynnika chłodniczego [bar]
Maksymalne ciśnienie robocze po stronie
cieczy [bar]
Średnica nominalna DN [mm]32 do 100
26,4
10
Do zaworu
rozprężnego
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
Przykład zastosowania 3.3.2:
Regulacja przepływu
wody przez skraplacz
z wykorzystaniem zaworu
silnikowego
Czynnik w fazie gazowej
pod wysokim ciśnieniem
Czynnik w fazie ciekłej
pod wysokim ciśnieniem
Woda
À Przetwornik ciśnienia
Á Regulator
à Zawór silnikowy
à Zawór odcinający
Ä Zawór odcinający
Przewód
ssawny
Sprężarka
Danfoss
Tapp_0036_02
10-2012
Sterownik Á otrzymuje informację o ciśnieniu
skraplania z przetwornika AKS 33 À i wysyła
odpowiedni sygnał sterujący do siłownika AMV 20
zaworu silnikowego VM 2 Â. Tym sposobem
następuje dostosowanie przepływu wody
chłodzącej, a ciśnienie skraplania utrzymuje się
na stałym poziomie.
Sterownik
Odpływ wody
chłodzącej
Skraplacz
Do zaworu
rozprężnego
Dopływ wody
chłodzącej
W tym rozwiązaniu, sterownik może być
regulatorem typu PI lub PID.
VM 2 i VFG 2 są zaworami silnikowymi,
zaprojektowanymi dla układów centralnego
ogrzewania i mogą także służyć do regulacji
przepływu wody w instalacjach chłodniczych.
Dane techniczne
Zawór silnikowy VM 2
MateriałKorpus: brąz
Płyny roboczeWoda obiegowa / wodne roztwory glikolu do 30%
Zakres temperatury
medium [°C]
Maks. ciśnienie robocze [bar] 25
Średnica nominalna DN [mm]
2 do 150
15 do 50
Na rysunkach nie pokazano wszystkich
zaworów. Rysunków nie należy
kopiować do celów projektowych.
Przykłady zastosowań Automatyka do Przemysłowych Układów Chłodniczych z użyciem amoniaku i CO
2
4. Regulacja poziomu cieczy
4.1
Układ regulacji poziomu
cieczy po stronie wysokiego
ciśnienia
Regulacja poziomu cieczy odgrywa ważną rolę
w funkcjonowaniu przemysłowych instalacji
chłodniczych. Polega na sterowaniu ilością
doprowadzanej cieczy tak, aby utrzymać jej
stały poziom w danym aparacie.
Projektując układ regulacji poziomu cieczy, można
wykorzystać jedną z dwóch zasadniczych metod:
Regulacja poziomu cieczy po stronie
wysokiego ciśnienia (HP LLRS)
Regulacja poziomu cieczy po stronie niskiego
ciśnienia (LP LLRS)
Wysokociśnieniowe układy regulacji poziomu
cieczy charakteryzują się zwykle:
1. Uwzględnianiem poziomu cieczy po stronie
skraplacza,
2. Krytycznie małą ilością czynnika chłodniczego
w układzie,
3. Małym zbiornikiem lub nawet jego brakiem,
4. Wykorzystaniem głównie w agregatach do
schładzania wody („chillerach”) i innych
układach o małym napełnieniu czynnikiem
(np. w małych zamrażarkach).
Podczas projektowania wysokociśnieniowego
układu regulacji poziomu cieczy, należy wziąć
pod uwagę następujące kwestie:
Ciecz powstająca w skraplaczu jest od razu
dostarczana do parownika (na stronę niskiego
ciśnienia).
Niskociśnieniowe układy regulacji poziomu
cieczy charakteryzują się zwykle:
1. Uwzględnianiem poziomu cieczy po stronie
niskiego ciśnienia,
2. Dużym zbiornikiem cieczy za skraplaczem,
3. Stosunkowo dużym napełnieniem instalacji
czynnikiem chłodniczym,
4. Wykorzystaniem w układach zdecentralizowanych
Obie metody regulacji można zrealizować
z wykorzystaniem mechanicznych, jak
i elektronicznych elementów automatyki.
w pełni wykorzystać powierzchni wymiany ciepła
w parowniku. Pojemność zbiorników po stronie
niskiego ciśnienia (oddzielacz cieczy, parownik
płaszczowo-rurowy) musi mieć odpowiednio
obliczoną pojemność, aby pomieścić czynnik
chłodniczy w każdych warunkach, bez ryzyka
zassania par mokrych przez sprężarkę.
Ciecz opuszczająca skraplacz charakteryzuje się
małym dochłodzeniem lub jego brakiem. Fakt ten
odgrywa rolę podczas przepływu czynnika na
stronę niskiego ciśnienia. Na skutek spadków
ciśnienia w przewodach lub także w elementach
układu, może dochodzić do pojawienia się
mieszaniny cieczowo-gazowej (częściowego
odparowania cieczy), co zmniejsza natężenie
przepływu czynnika.
Ilość czynnika w układzie musi być precyzyjnie
określona. Przepełnienie instalacji zwiększa
ryzyko zalewania parownika lub oddzielacza
cieczy, a co za tym idzie, porywania cieczy do
sprężarki (uderzenie hydrauliczne). Z kolei zbyt
mała ilość czynnika w układzie nie pozwoli
Z wyżej wymienionych powodów, regulacja
poziomu cieczy po stronie wysokiego ciśnienia
nadaje się szczególnie do układów o małym
napełnieniu czynnikiem chłodniczym, jak
schładzacze wody („chillery”) albo małe zamrażarki
„Chillery” zwykle nie wymagają zbiorników cieczy.
Z wyżej wymienionych powodów, regulacja
poziomu cieczy po stronie wysokiego ciśnienia
nadaje się szczególnie do układów o małym
napełnieniu czynnikiem chłodniczym, jak
schładzacze wody („chillery”) albo małe zamrażarki
Nawet jeśli zainstalowanie zbiornika jest konieczne
w celu zainstalowania zaworów pilotowych
i zasilania czynnikiem chłodnicy oleju, to zbiornik
ten jest niewielki.