BOSCH GBM 13 HRE User Manual [ru]

OBJ_DOKU-4147-002.fm Page 1 Wednesday, November 4, 2009 8:39 AM
Robert Bosch GmbH
Power Tools Division 70745 Leinfelden-Echterdingen Germany
www.bosch-pt.com
GBM 13 HRE Professional
1 609 929 T21 (2009.11) O / 103 EEU
pl Instrukcja oryginalna cs Původní návod k používání sk Pôvodný návod na použitie hu Eredeti használati utasítás
ru Оригинальное руководст-
во по эксплуатации
uk Оригінальна інструкція з
експлуатації
ro Instrucţiuni originale
bg Оригинална инструкция
sr Originalno uputstvo za rad sl Izvirna navodila
hr Originalne upute za rad
et Algupärane kasutusjuhend lv Instrukcijas oriģinālvalodā lt Originali instrukcija
OBJ_BUCH-252-002.book Page 2 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
2 |
Polski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strona 6
Česky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strana 13
Slovensky . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strana 19
Magyar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oldal 26
Русский . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Страница 34
Українська . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Сторінка 42
Română . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pagina 49
Български . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Страница 56
Srpski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Strana 64
Slovensko. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stran 70
Hrvatski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stranica 77
Eesti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lehekülg 83
Latviešu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lappuse 89
Lietuviškai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Puslapis 96
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 3 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
3 |
1 608 571 062
1 612 025 020
1 613 001 003
2 607 990 050 (S 41)
2 608 180 009 (DP 500)
2 608 030 053 (MS 65) 2 608 030 055 (MS 80)
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 4 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
4 |
1
2
3
4 5 6
7
5
GBM 13 HRE Professional
BA
5
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
6
1
OBJ_BUCH-252-002.book Page 5 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
5 |
DC
1
10
9
8
1
FE
11
11
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
11
OBJ_BUCH-252-002.book Page 6 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
6 | Polski
pl
Wskazówki bezpieczeństwa
Ogólne przepisy bezpieczeństwa dla elektronarzędzi
Należy przeczytać wszyst­kie wskazówki i przepisy.
Błędy w przestrzeganiu poniższych wskazówek mogą spowodować porażenie prądem, pożar i/lub ciężkie obrażenia ciała.
Należy starannie przechowywać wszystkie przepisy i wskazówki bezpieczeństwa dla dal­szego zastosowania.
Użyte w poniższym tekście pojęcie „elektrona- rzędzie odnosi się do elektronarzędzi zasila­nych energią elektryczną z sieci (z przewodem zasilającym) i do elektronarzędzi zasilanych aku­mulatorami (bez przewodu zasilającego).
1) Bezpieczeństwo miejsca pracy a) Stanowisko pracy należy utrzymywać
w czystości i dobrze oświetlone. Niepo-
rządek w miejscu pracy lub nieoświetlona przestrzeń robocza mogą być przyczyną wypadków.
b) Nie należy pracować tym elektronarzę-
dziem w otoczeniu zagrożonym wybu­chem, w którym znajdują się np. łatwo­palne ciecze, gazy lub pyły. Podczas
pracy elektronarzędziem wytwarzają się iskry, które mogą spowodować zapłon.
c) Podczas użytkowania urządzenia
zwrócić uwagę na to, aby dzieci i inne osoby postronne znajdowały się w bez­piecznej odległości. Odwrócenie uwagi
może spowodować utratę kontroli nad narzędziem.
2) Bezpieczeństwo elektryczne a) Wtyczka elektronarzędzia musi pasować
do gniazda. Nie wolno zmieniać wtyczki w jakikolwiek sposób. Nie wolno używać wtyków adapterowych w przypadku elek­tronarzędzi z uziemieniem ochronnym.
Niezmienione wtyczki i pasujące gniazda zmniejszają ryzyko porażenia prądem.
b) Należy unikać kontaktu z uziemionymi
powierzchniami jak rury, grzejniki, piece i lodówki. Ryzyko porażenia prądem jest
większe, gdy ciało użytkownika jest uzie­mione.
c) Urządzenie należy zabezpieczyć przed
deszczem i wilgocią. Przedostanie się
wody do elektronarzędzia podwyższa ryzyko porażenia prądem.
d) Nigdy nie należy używać przewodu do
innych czynności. Nigdy nie należy nosić elektronarzędzia, trzymając je za prze­wód, ani używać przewodu do zawiesze­nia urządzenia; nie wolno też wyciągać wtyczki z gniazdka pociągając za prze­wód. Przewód należy chronić przed wysokimi temperaturami, należy go trzy­mać z dala od oleju, ostrych krawędzi lub ruchomych części urządzenia.
Uszkodzone lub splątane przewody zwiększają ryzyko porażenia prądem.
e) W przypadku pracy elektronarzędziem
pod gołym niebem, należy używać prze­wodu przedłużającego, dostosowanego również do zastosowań zewnętrznych.
Użycie właściwego przedłużacza (dostosowanego do pracy na zewnątrz) zmniejsza ryzyko porażenia prądem.
f) Jeżeli nie da się uniknąć zastosowania
elektronarzędzia w wilgotnym otocze­niu, należy użyć wyłącznika ochronnego różnicowo-prądowego. Zastosowanie
wyłącznika ochronnego różnicowo-prądo­wego zmniejsza ryzyko porażenia prądem.
3) Bezpieczeństwo osób a) Podczas pracy z elektronarzędziem na-
leży zachować ostrożność, każdą czyn­ność wykonywać uważnie i z rozwagą. Nie należy używać elektronarzędzia, gdy jest się zmęczonym lub będąc pod wpływem narkotyków, alkoholu lub lekarstw. Moment nieuwagi przy użyciu
elektronarzędzia może stać się przyczyną poważnych urazów ciała.
b) Należy nosić osobiste wyposażenie
ochronne i zawsze okulary ochronne. No-
szenie osobistego wyposażenia ochron­nego – maski przeciwpyłowej, obuwia z podeszwami przeciwpoślizgowymi, kasku ochronnego lub środków ochrony słuchu (w zależności od rodzaju i zastoso­wania elektronarzędzia) – zmniejsza ryzyko obrażeń ciała.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 7 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Polski | 7
c) Należy unikać niezamierzonego urucho-
mienia narzędzia. Przed włożeniem wty­czki do gniazdka i/lub podłączeniem do akumulatora, a także przed podniesie­niem lub przeniesieniem elektronarzę­dzia, należy upewnić się, że elektrona­rzędzie jest wyłączone. Trzymanie palca
na wyłączniku podczas przenoszenia elek­tronarzędzia lub podłączenie do prądu włączonego narzędzia, może stać się przy­czyną wypadków.
d) Przed włączeniem elektronarzędzia, na-
leży usunąć narzędzia nastawcze lub klu­cze. Narzędzie lub klucz, znajdujący się
w ruchomych częściach urządzenia mogą doprowadzić do obrażeń ciała.
e) Należy unikać nienaturalnych pozycji
przy pracy. Należy dbać o stabilną pozy­cję przy pracy i zachowanie równowagi.
W ten sposób możliwa będzie lepsza kon­trola elektronarzędzia w nieprzewidzia­nych sytuacjach.
f) Należy nosić odpowiednie ubranie. Nie
należy nosić luźnego ubrania ani biżu­terii. Włosy, ubranie i rękawice należy trzymać z daleka od ruchomych części.
Luźne ubranie, biżuteria lub długie włosy mogą zostać wciągnięte przez ruchome części.
g) Jeżeli istnieje możliwość zamontowania
urządzeń odsysających i wychwytują­cych pył, należy upewnić się, że są one podłączone i będą prawidłowo użyte.
Użycie urządzenia odsysającego pył może zmniejszyć zagrożenie pyłami.
4) Prawidłowa obsługa i eksploatacja elektro­narzędzi
a) Nie należy przeciążać urządzenia. Do
pracy używać należy elektronarzędzia, które są do tego przewidziane. Odpo-
wiednio dobranym elektronarzędziem pracuje się w danym zakresie wydajności lepiej i bezpieczniej.
b) Nie należy używać elektronarzędzia,
którego włącznik/wyłącznik jest uszko­dzony. Elektronarzędzie, którego nie
można włączyć lub wyłączyć jest niebez­pieczne i musi zostać naprawione.
c) Przed regulacją urządzenia, wymianą
osprzętu lub po zaprzestaniu pracy na­rzędziem, należy wyciągnąć wtyczkę z gniazda i/lub usunąć akumulator. Ten
środek ostrożności zapobiega nieza­mierzonemu włączeniu się elektro­narzędzia.
d) Nieużywane elektronarzędzia należy
przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci. Nie należy udostępniać narzę­dzia osobom, które go nie znają lub nie przeczytały niniejszych przepisów.
Używane przez niedoświadczone osoby elektronarzędzia są niebezpieczne.
e) Konieczna jest należyta konserwacja
elektronarzędzia. Należy kontrolować, czy ruchome części urządzenia działają bez zarzutu i nie są zablokowane, czy części nie są pęknięte lub uszkodzone w taki sposób, który miałby wpływ na prawidłowe działanie elektronarzędzia. Uszkodzone części należy przed użyciem urządzenia oddać do naprawy. Wiele
wypadków spowodowanych jest przez niewłaściwą konserwację elektro­narzędzi.
f) Należy stale dbać o ostrość i czystość
narzędzi tnących. O wiele rzadziej docho-
dzi do zakleszczenia się narzędzia tnącego, jeżeli jest ono starannie utrzyma­ne. Zadbane narzędzia łatwiej się też pro­wadzi.
g) Elektronarzędzia, osprzęt, narzędzia
pomocnicze itd. należy używać zgodnie z niniejszymi zaleceniami. Uwzględnić należy przy tym warunki i rodzaj wykony­wanej pracy. Niezgodne z przeznacze-
niem użycie elektronarzędzia może dopro­wadzić do niebezpiecznych sytuacji.
5) Serwis a) Naprawę elektronarzędzia należy zlecić
jedynie wykwalifikowanemu fachowcowi i przy użyciu oryginalnych części zamien­nych. To gwarantuje, że bezpieczeństwo
urządzenia zostanie zachowane.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 8 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
8 | Polski
Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa pracy z wiertarkami
f Narzędzia używać z dodatkowymi
rękojeściami dostarczonymi z narzędziem.
Utrata kontroli może spowodować osobiste obrażenia operatora.
f Podczas wykonywania prac, przy których
narzędzie robocze mogłoby natrafić na ukryte przewody elektryczne lub na własny przewód zasilający, elektronarzędzie należy trzymać za izolowane powierzchnie rękojeści. Kontakt z przewodem sieci
zasilającej może spowodować przekazanie napięcia na części metalowe elektronarzędzia, co mogłoby spowodować porażenie prądem elektrycznym.
f Należy używać odpowiednich przyrządów
poszukiwawczych w celu lokalizacji ukry­tych przewodów zasilających, lub poprosić o pomoc zakłady miejskie. Kontakt z prze-
wodami znajdującymi się pod napięciem może doprowadzić do powstania pożaru i porażenia elektrycznego. Uszkodzenie prze­wodu gazowego może doprowadzić do wy­buchu. Przebicie przewodu wodociągowego powoduje szkody rzeczowe.
f W razie zablokowania się narzędzia
roboczego należy natychmiast wyłączyć elektronarzędzie. Należy być przygotowanym na wysokie momenty reakcji, które powodują odrzut. Narzędzie
robocze może się zablokować, gdy: – elektronarzędzie jest przeciążone, lub – gdy skrzywi się w obrabianym przedmiocie.
f Elektronarzędzie należy trzymać podczas
pracy mocno w obydwu rękach i zapewnić bezpieczną pozycję pracy. Elektronarzędzie
prowadzone jest bezpieczniej w obydwu rękach.
f Należy zabezpieczyć obrabiany przedmiot.
Zamocowanie obrabianego przedmiotu w urządzeniu mocującym lub imadle jest bez­pieczniejsze niż trzymanie go w ręku.
f Miejsce pracy należy utrzymywać w czysto-
ści. Mieszanki materiałów są szczególnie
niebezpieczne. Pył z metalu lekkiego może się zapalić lub wybuchnąć.
f Przed odłożeniem elektronarzędzia, należy
poczekać, aż znajdzie się ono w bezruchu.
Narzędzie robocze może się zablokować i doprowadzić do utraty kontroli nad elektro­narzędziem.
f Nie wolno używać elektronarzędzia z uszko-
dzonym przewodem. Nie należy dotykać uszkodzonego przewodu; w przypadku usz­kodzenia przewodu podczas pracy, należy wyciągnąć wtyczkę z gniazda. Uszkodzone
przewody podwyższają ryzyko porażenia prądem.
Opis funkcjonowania
Należy przeczytać wszystkie wska­zówki i przepisy. Błędy w
przestrzeganiu poniższych wskazówek mogą spowodować porażenie prądem, pożar i/lub ciężkie obrażenia ciała.
Należy otworzyć rozkładaną stronę z rysunkiem urządzenia i pozostawić ją rozłożoną podczas czytania instrukcji obsługi.
Użycie zgodne z przeznaczeniem
Elektronarzędzie przeznaczone jest do wiercenia w drewnie, metalu, ceramice i tworzywach sztucznych. Elektronarzędzia, które posiadają regulację elektroniczną i możliwość zmiany obrotów w prawo/w lewo, nadają się też do wkręcania i gwintowania otworów.
Przedstawione graficznie komponenty
Numeracja przedstawionych graficznie kompo­nentów odnosi się do schematu elektronarzę­dzia na stronach graficznych.
1 Uchwyt wiertarski z wieńcem zębatym 2 Przełącznik kierunku obrotów 3 Włącznik/wyłącznik 4 Przycisk blokady włącznika/wyłącznika 5 Uchwyt dodatkowy (pokrycie gumowe) 6 Klucz do uchwytu wiertarskiego 7 Rękojeść (pokrycie gumowe) 8 Końcówka wkręcająca (bit)*
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 9 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Polski | 9
9 Uniwersalny uchwyt na końcówki
wkręcające*
10 Wkręt zabezpieczający uchwytu wiertar-
skiego z wieńcem zębatym
11 Klucz sześciokątny*
*Przedstawiony na rysunkach lub opisany w instrukcji użytkowania osprzęt nie wchodzi w skład wyposażenia standardowego. Kompletny asortyment wyposażenia dodatkowego można znaleźć w naszym katalogu osprzętu.
Dane techniczne
Wiertarka GBM 13 HRE
Professional
Numer katalogowy Moc znamionowa Moc wyjściowa Prędkość obrotowa bez
obciążenia Maks. prędkość
obrotowa pod obciążeniem
Znamionowy moment obrotowy
Ø szyjki wrzeciona maks. średnica
wiercenia
StalDrewnoAluminium
Zakres mocowania uchwytu wiertarskiego
Ciężar odpowiednio do EPTA-Procedure 01/2003
Klasa ochrony
Dane aktualne są dla napięcia znamionowego [U] 230/240 V. W przypadku niższych napięć, a także modeli specyficznych dla danego kraju, dane te mogą się różnić.
Należy zwracać uwagę na numer katalogowy na tablicz­ce znamionowej nabytego elektronarzędzia. Nazwy handlowe poszczególnych elektronarzędzi mogą się różnić.
0 601 049 6.. W 550 W 285
-1
min
min
-1
0 – 550
Nm 5
mm 43
mm mm mm
mm 1,5 – 13
kg 2,1
450
13 40 20
/II
Informacja na temat hałasu i wibracji
Wartości pomiarowe hałasu określono zgodnie z normą EN 60745.
Określony wg skali A poziom hałasu emitowa­nego przez urządzenie wynosi standardowo: po­ziom ciśnienia akustycznego 84 dB(A); poziom mocy akustycznej 95 dB(A). Niepewność pomia­ru K= 3 dB.
Stosować środki ochrony słuchu!
Wartości łączne drgań (suma wektorowa z trzech kierunków) oznaczone zgodnie z EN 60745 wynoszą: Wiercenie w metalu: poziom emisji drgań
=3,5 m/s2, niepewność K=1,5 m/s2,
a
h
Wkręcanie: poziom emisji drgań
<2,5 m/s2, niepewność K=1,5 m/s2,
a
h
Gwintowanie: poziom emisji drgań
<2,5 m/s2, niepewność K=1,5 m/s2.
a
h
Podany w niniejszej instrukcji poziom drgań pomierzony został zgodnie z określoną przez normę EN 60745 procedurą pomiarową i może zostać użyty do porównywania elektronarzędzi. Można go też użyć do wstępnej oceny ekspozycji na drgania. Podany poziom drgań jest reprezentatywny dla podstawowych zastosowań elektronarzędzia. Jeżeli elektronarzędzie użyte zostanie do innych zastosowań lub z innymi narzędziami roboczymi, a także jeśli nie będzie wystarczająco konserwo­wane, poziom drgań może odbiegać od poda­nego. Podane powyżej przyczyny mogą spowo­dować podwyższenie ekspozycji na drgania podczas całego czasu pracy. Aby dokładnie ocenić ekspozycję na drgania, trzeba wziąć pod uwagę także okresy, gdy urzą­dzenie jest wyłączone, lub gdy jest wprawdzie włączone, ale nie jest używane do pracy. W ten sposób łączna (obliczana na pełny wymiar czasu pracy) ekspozycja na drgania może okazać się znacznie niższa. Należy wprowadzić dodatkowe środki bez­pieczeństwa, mające na celu ochronę operatora przed skutkami ekspozycji na drgania, np.: kon­serwacja elektronarzędzia i narzędzi roboczych, zabezpieczenie odpowiedniej temperatury rąk, ustalenie kolejności operacji roboczych.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 10 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
10 | Polski
Deklaracja zgodności
Oświadczamy z pełną odpowiedzialnością, że produkt, przedstawiony w Dane techniczne“, odpowiada wymaganiom następujących norm i dokumentów normatywnych: EN 60745 – zgodnie z wymaganiami dyrektyw: 2004/108/WE, 98/37/WE (do 28.12.2009), 2006/42/WE (od 29.12.2009).
Dokumentacja techniczna: Robert Bosch GmbH, PT/ESC, D-70745 Leinfelden-Echterdingen
Dr. Egbert Schneider Senior Vice President Engineering
Robert Bosch GmbH, Power Tools Division D-70745 Leinfelden-Echterdingen
23.10.2009
Dr. Eckerhard Strötgen Head of Product Certification
Montaż
Uchwyt dodatkowy (zob. rys. A)
f Urządzenie należy używać jedynie z uchwy-
tem dodatkowym 5.
Aby móc zająć stabilną i niemęczącą pozycję pracy, można dowolnie wychylić uchwyt dodat­kowy 5.
Po przekręceniu dolnej części uchwytu dodatko­wego 5 w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara, należy wychylić uch­wyt dodatkowy 5 na żądaną pozycję. Następnie ponownie dokręcić dolną część uchwytu dodat­kowego 5 w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara.
Wymiana narzędzi (zob. rys. B)
f Przed wszystkimi pracami przy elektro-
narzędziu należy wyciągnąć wtyczkę z gnia­zda.
f Do wymiany narzędzi roboczych należy
używać rękawic ochronnych. Podczas
dłuższej pracy uchwyt wiertarski może się mocno nagrzać.
Otworzyć uchwyt wiertarski z wieńcem zębatym 1 obracając nim, aż możliwe będzie włożenie narzędzia roboczego. Włożyć narzędzie robo­cze.
Włożyć klucz 6 w odpowiednie otwory uchwytu wiertarskiego z wieńcem zębatym 1 i unieruchomić równomiernie narzędzie robocze.
Narzędzia do wkręcania śrub (zob. rys. C)
Przy użyciu wkładki bit 8 należy zawsze używać uniwersalnego uchwytu wkładek bit 9. Należy używać tylko wkładek bit pasujących do łbów śrub.
Wymiana uchwytu wiertarskiego
f Przed wszystkimi pracami przy elektro-
narzędziu należy wyciągnąć wtyczkę z gnia­zda.
Usuwanie śruby zabezpieczającej (zob. rys. D)
Zębaty uchwyt wiertarski 1 jest zabezpieczony na wrzecionie wiertarki przed niezamierzonym odkręceniem się za pomocą śruby 10. Całkowicie otworzyć uchwyt wiertarski 1 i wykręcić śrubę zabezpieczającą 10, obracając nią w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Należy przy tym wzięć pod uwagę, że
śruba zabezpieczająca ma lewy gwint.
Jeżeli śruba zabezpieczająca 10 nie daje się wykręcić, przystawić śrubokręt do łba śruby i odblokowwać śrubę uderzając w uchwyt śrubokręta.
Demontaż uchwytu wiertarskiego (zob. rys. E)
Aby zdemontować zębaty uchwyt wiertarski 1, należy zamocować klucz sześciokątny 11 w uchwycie 1. Położyć elektronarzędzie na stabilnym podłożu, np. na stole roboczym. Przytrzymać mocno elektronarzędzie i zwolnić uchwyt wiertarski 1, obracając kluczem sześciokątnym 11 w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara. Zaklinowany uchwyt można zwolnić lekko uderzając w trzonek klucza
11. Usunąć klucz z uchwytu wiertarskiego i całkowicie wykręcić uchwyt.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 11 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Polski | 11
Montaż uchwytu wiertarskiego (zob. rys. F)
Montażu zębatego uchwytu wiertarskiego dokonuje się postępując w odwrotnej kolejności.
Uchwyt wiertarski musi być dociągnięty momentem dociągającym o ok. 10–15 Nm.
Wkręcić śrubę zabezpieczającą 10 obracając ją w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu wskazówek zegara. Za każdym razem należy użyć nowej śruby zabezpieczającej, gdyż gwint pokryty jest specjalną masą klejącą, której działanie zatraca się przy wielokrotnym użyciu.
Odsysanie pyłów/wiórów
f Pyły niektórych materiałów, na przykład
powłok malarskich z zawartością ołowiu, niektórych gatunków drewna, minerałów lub niektórych rodzajów metalu, mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia. Bezpośredni kontakt fizyczny z pyłami lub przedostanie się ich do płuc może wywołać reakcje alergiczne i/lub choroby układu oddechowego operatora lub osób znajdujących się w pobliżu. Niektóre rodzaje pyłów, np. dębiny lub bu­czyny uważane są za rakotwórcze, szczególnie w połączeniu z substancjami do obróbki drewna (chromiany, impregnaty do drewna). Materiały, zawierające azbest mogą być obrabiane jedynie przez odpowiednio przeszkolony personel.
– Należy zawsze dbać o dobrą wentylację
stanowiska pracy.
– Zaleca się noszenie maski przeciwpyłowej
z pochłaniaczem klasy P2.
Należy stosować się do aktualnie obowiązu­jących w danym kraju przepisów, regulują­cych zasady obchodzenia się z materiałami przeznaczonymi do obróbki.
Praca
Uruchamianie
f Należy zwrócić uwagę na napięcie sieci!
Napięcie źródła prądu musi zgadzać się z danymi na tabliczce znamionowej elektro­narzędzia. Elektronarzędzia przeznaczone do pracy pod napięciem 230 V można przyłączać również do sieci 220 V.
Ustawianie kierunku obrotów
Przełącznikiem obrotów 2 można zmienić kieru­nek obrotów elektronarzędzia. Przy wciśniętym włączniku/wyłączniku 3 jest to jednak nie­możliwe.
Bieg w prawo: W celu wiercenia i wkręcania śrub nacisnąć przełącznik kierunku obrotów 2 w lewo do oporu.
Bieg w lewo: W celu zwolnienia lub wykręcenia śrub i nakrętek nacisnąć przełącznik kierunku obrotów 2 w prawo do oporu.
Włączanie/wyłączanie
W celu włączenia elektronarzędzia nacisnąć włącznik/wyłącznik 3 i przytrzymać w tej pozycji.
W celu unieruchomienia wciśniętego włącznika/wyłącznika 3 należy nacisnąć przycisk blokady 4.
W celu wyłączenia elektronarzędzia, należy zwolnić włącznik/wyłącznik 3, lub gdy jest on unieruchomiony przyciskiem blokady 4, nacisnąć krótko włącznik/wyłącznik 3, a następnie zwolnić.
Ustawianie prędkości obrotowej
Prędkość obrotowa włączonego elektronarzę­dzia może być regulowana bezstopniowo, w zależności od siły nacisku na włącznik/ wyłącznik 3.
Lekki nacisk na włącznik/wyłącznik 3 oznacza niską prędkość obrotową. Wraz ze zwiększaj­ącym się naciskiem prędkość obrotowa rośnie.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 12 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
12 | Polski
Wskazówki dotyczące pracy
f Nie należy przykładać włączonego elektro-
narzędzia do nakrętki/śruby. Obracające się
narzędzia robocze mogą ześlizgnąć się z na­krętki lub z łba śruby.
Do wiercenia w metalu należy używać tylko ostrych wierteł HSS, znajdujących się w doskonałym stanie technicznym (HSS=stal szybkotnąca o podwyższonej wydajności skrawania). Odpowiednią jakość gwarantuje program części zamiennych firmy Bosch.
Używając ostrzarki do wierteł (osprzęt) można bez wysiłku naostrzyć wiertło kręte o średnicy 2,5–10 mm.
Do szczególnie precyzyjnych prac należy używać stojaka wiertarskiego (wyposażenie dodatkowe).
Bezpieczne zamocowanie obrabianego materiału jest możliwe dzięki imadłu maszynowemu, dostepnemu jako wyposażenie dodatkowe. Można w ten sposób zapobiec przekręceniu się obrabianego elementu i uniknąć spowodowanych tym wypadków.
Konserwacja i serwis
Konserwacja i czyszczenie
f Przed wszystkimi pracami przy elektro-
narzędziu należy wyciągnąć wtyczkę z gnia­zda.
f Aby zapewnić bezpieczną i wydajną pracę,
elektronarzędzie i szczeliny wentylacyjne należy utrzymywać w czystości.
Jeśli urządzenie, mimo dokładnej i wszechstron­nej kontroli produkcyjnej ulegnie kiedykolwiek awarii, naprawę powinien przeprowadzić auto­ryzowany serwis elektronarzędzi firmy Bosch.
Przy wszystkich zgłoszeniach oraz zamówie­niach części zamiennych konieczne jest podanie 10-cyfrowego numeru katalogowego elektro­narzędzia zgodnie z danymi na tabliczce znamionowej.
Obsługa klienta oraz doradztwo techniczne
Ze wszystkimi pytaniami, dotyczącymi naprawy i konserwacji nabytego produktu oraz dostępu do części zamiennych prosimy zwracać się do punktów obsługi klienta. Rysunki techniczne oraz informacje o częściach zamiennych można znaleźć pod adresem:
www.bosch-pt.com
Zespół doradztwa technicznego firmy Bosch służy pomocą w razie pytań związanych z zaku­pem produktu, jego zastosowaniem oraz regu­lacją urządzeń i osprzętu.
Polska
Robert Bosch Sp. z o.o. Serwis Elektronarzędzi Ul. Szyszkowa 35/37 02-285 Warszawa Tel.: +48 (022) 715 44 60 Faks: +48 (022) 715 44 41 E-Mail: bsc@pl.bosch.com Infolinia Działu Elektronarzędzi: +48 (801) 100 900 (w cenie połączenia lokalnego) E-Mail: elektronarzedzia.info@pl.bosch.com www.bosch.pl
Usuwanie odpadów
Elektronarzędzia, osprzęt i opakowanie należy poddać utylizacji zgodnie z obowiązującymi zasadami ochrony środowiska.
Tylko dla państw należących do UE:
Nie należy wyrzucać elektronarzę­dzi do odpadów domowych! Zgodnie z europejską wytyczną 2002/96/WE o starych, zużytych narzędziach elektrycznych i ele-
ktronicznych i jej stosowania w prawie krajowym, wyeliminowane, niezdatne do użycia elektronarzędzia należy zbierać osob­no i doprowadzić do ponownego użytkowania zgodnego z zasadami ochrony środowiska.
Zastrzega się prawo dokonywania zmian.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 13 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Česky | 13
cs
Bezpečnostní upozornění
Všeobecná varovná upozornění pro elektronářadí
VAROVÁNÍ
při dodržování varovných upozornění a pokynů mohou mít za následek úder elektrickým proudem, požár a/nebo těžká poranění.
Všechna varovná upozornění a pokyny do budoucna uschovejte.
Ve varovných upozorněních použitý pojem elektronářadí se vztahuje na elektronářadí provozované na el. síti (se síťovým kabelem) a na elektronářadí provozované na akumulátoru (bez síťového kabelu).
1) Bezpečnost pracovního místa a) Udržujte Vaše pracovní místo čisté a
dobře osvětlené. Nepořádek nebo
neosvětlené pracovní oblasti mohou vést k úrazům.
b) S elektronářadím nepracujte v prostředí
ohroženém explozí, kde se nacházejí hořlavé kapaliny, plyny nebo prach.
Elektronářadí vytváří jiskry, které mohou prach nebo páry zapálit.
c) Děti a jiné osoby udržujte při použití
elektronářadí daleko od Vašeho pracovního místa. Při rozptýlení můžete
ztratit kontrolu nad strojem.
2) Elektrická bezpečnost a) Připojovací zástrčka elektronářadí musí
lícovat se zásuvkou. Zástrčka nesmí být žádným způsobem upravena. Společně s elektronářadím s ochranným uzemněním nepoužívejte žádné adaptérové zástrčky. Neupravené zástrčky a vhodné
zásuvky snižují riziko úderu elektrickým proudem.
b) Zabraňte kontaktu těla s uzemněnými
povrchy, jako např. potrubí, topení, sporáky a chladničky. Je-li Vaše tělo
uzemněno, existuje zvýšené riziko úderu elektrickým proudem.
Čtěte všechna varovná upo­zornění a pokyny. Zanedbání
c) Chraňte stroj před deštěm a vlhkem.
Vniknutí vody do elektronářadí zvyšuje nebezpečí úderu elektrickým proudem.
d) Dbejte na účel kabelu, nepoužívejte jej k
nošení či zavěšení elektronářadí nebo k vytažení zástrčky ze zásuvky. Udržujte kabel daleko od tepla, oleje, ostrých hran nebo pohyblivých dílů stroje.
Poškozené nebo spletené kabely zvyšují riziko úderu elektrickým proudem.
e) Pokud pracujete s elektronářadím
venku, použijte pouze takové prodlužo­vací kabely, které jsou způsobilé i pro venkovní použití. Použití prodlužovacího
kabelu, jež je vhodný pro použití venku, snižuje riziko úderu elektrickým proudem.
f) Pokud se nelze vyhnout provozu elektro-
nářadí ve vlhkém prostředí, použijte proudový chránič. Nasazení proudového
chrániče snižuje riziko úderu elektrickým proudem.
3) Bezpečnost osob a) Buďte pozorní, dávejte pozor na to, co
děláte a přistupujte k práci s elektro­nářadím rozumně. Nepoužívejte žádné elektronářadí pokud jste unaveni nebo pod vlivem drog, alkoholu nebo léků.
Moment nepozornosti při použití elektro­nářadí může vést k vážným poraněním.
b) Noste osobní ochranné pomůcky a vždy
ochranné brýle. Nošení osobních ochran-
ných pomůcek jako maska proti prachu, bezpečnostní obuv s protiskluzovou pod­rážkou, ochranná přilba nebo sluchátka, podle druhu nasazení elektronářadí, snižují riziko poranění.
c) Zabraňte neúmyslnému uvedení do pro-
vozu. Přesvědčte se, že je elektronářadí vypnuté dříve než jej uchopíte, ponesete či připojíte na zdroj proudu a/nebo aku­mulátor. Máte-li při nošení elektronářadí
prst na spínači nebo pokud stroj připojíte ke zdroji proudu zapnutý, pak to může vést k úrazům.
d) Než elektronářadí zapnete, odstraňte
seřizovací nástroje nebo šroubováky.
Nástroj nebo klíč, který se nachází v otá­čivém dílu stroje, může vést k poranění.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 14 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
14 | Česky
e) Vyvarujte se abnormálního držení těla.
Zajistěte si bezpečný postoj a udržujte vždy rovnováhu. Tím můžete elektro-
nářadí v neočekávaných situacích lépe kontrolovat.
f) Noste vhodný oděv. Nenoste žádný
volný oděv nebo šperky. Vlasy, oděv a rukavice udržujte daleko od pohybují­cích se dílů. Volný oděv, šperky nebo
dlouhé vlasy mohou být zachyceny pohy­bujícími se díly.
g) Lze-li namontovat odsávací či zachycující
přípravky, přesvědčte se, že jsou připo­jeny a správně použity. Použití odsávání
prachu může snížit ohrožení prachem.
4) Svědomité zacházení a používání elektronářadí
a) Stroj nepřetěžujte. Pro svou práci
použijte k tomu určené elektronářadí. S
vhodným elektronářadím budete pracovat v udané oblasti výkonu lépe a bezpečněji.
b) Nepoužívejte žádné elektronářadí, jehož
spínač je vadný. Elektronářadí, které
nelze zapnout či vypnout je nebezpečné a musí se opravit.
c) Než provedete seřízení stroje, výměnu
dílů příslušenství nebo stroj odložíte, vytáhněte zástrčku ze zásuvky a/nebo odstraňte akumulátor. Toto preventivní
opatření zabrání neúmyslnému zapnutí elektronářadí.
d) Uchovávejte nepoužívané elektronářadí
mimo dosah dětí. Nenechte stroj použí­vat osobám, které se strojem nejsou seznámeny nebo nečetly tyto pokyny.
Elektronářadí je nebezpečné, je-li používáno nezkušenými osobami.
e) Pečujte o elektronářadí svědomitě.
Zkontrolujte, zda pohyblivé díly stroje bezvadně fungují a nevzpřičují se, zda díly nejsou zlomené nebo poškozené tak, že je omezena funkce elektronářadí. Poškozené díly nechte před nasazením stroje opravit. Mnoho úrazů má příčinu ve
špatně udržovaném elektronářadí.
f) Řezné nástroje udržujte ostré a čisté.
Pečlivě ošetřované řezné nástroje s ostrými řeznými hranami se méně vzpřičují a dají se lehčeji vést.
g) Používejte elektronářadí, příslušenství,
nasazovací nástroje apod. podle těchto pokynů. Respektujte přitom pracovní podmínky a prováděnou činnost. Použití
elektronářadí pro jiné než určující použití může vést k nebezpečným situacím.
5) Servis a) Nechte Vaše elektronářadí opravit pouze
kvalifikovaným odborným personálem a pouze s originálními náhradními díly. Tím
bude zajištěno, že bezpečnost stroje zůstane zachována.
Bezpečnostní upozornění pro vrtačky
f Používejte přídavné rukojeti dodávané s
elektronářadím. Ztráta kontroly může vést ke
zraněním.
f Pokud provádíte práce, při kterých může
nasazovací nástroj zasáhnout skrytá elektrická vedení nebo vlastní síťový kabel, pak držte elektronářadí na izolovaných plochách rukojeti. Kontakt s vedením pod
napětím může přivést napětí i na kovové díly elektronářadí a vést k úderu elektrickým proudem.
f Použijte vhodná hledací zařízení k vyhle-
dání skrytých rozvodných vedení nebo přizvěte místní dodavatelskou společnost.
Kontakt s elektrickým vedením může vést k požáru a elektrickému úderu. Poškození ply­nového vedení může vést k explozi. Pronik­nutí do vodovodního potrubí způsobí věcné škody.
f Elektronářadí okamžitě vypněte, pokud se
nasazovací nástroj zablokuje. Buďte připraveni na vysoké reakční momenty, které způsobují zpětný ráz. Nasazovací
nástroj se zablokuje když: – je elektronářadí přetížené nebo – se v opracovávaném obrobku vzpříčí.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 15 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Česky | 15
f Elektronářadí držte při práci pevně oběma
rukama a zajistěte si bezpečný postoj.
Oběma rukama je elektronářadí vedeno bezpečněji.
f Zajistěte obrobek. Obrobek pevně uchycený
u pí na c ím pří pra vke m ne bo s věr á ke m j e dr že n bezpečněji než Vaší rukou.
f Udržujte své pracovní místo čisté. Směsi
materiálů jsou obzvlášť škodlivé. Prach lehkých kovů může hořet nebo explodovat.
f Než jej odložíte, počkejte až se elektro-
nářadí zastaví. Nasazovací nástroj se může
vzpříčit a vést ke ztrátě kontroly nad elektro­nářadím.
f Nepoužívejte elektronářadí s poškozeným
kabelem. Pokud se kabel během práce poškodí, pak se jej nedotýkejte a vytáhněte síťovou zástrčku. Poškozené kabely zvyšují
riziko elektrického úderu.
Funkční popis
Čtěte všechna varovná upozornění a pokyny. Zanedbání při dodržování
varovných upozornění a pokynů mohou mít za následek úraz elek­trickým proudem, požár a/nebo těžká poranění.
Vyklopte prosím odklápěcí stranu se zobrazením stroje a nechte tuto stranu během čtení návodu k obsluze otevřenou.
Určené použití
Elektronářadí je určeno k vrtání do dřeva, kovu, keramiky a umělé hmoty. Elektronářadí s elektronickou regulací a chodem vpravo/vlevo je vhodné i ke šroubování a řezání závitů.
Zobrazené komponenty
Číslování zobrazených komponent se vztahuje na zobrazení elektronářadí na grafické straně.
1 Ozubené sklíčidlo 2 Přepínač směru otáčení 3 Spínač 4 Aretační tlačítko spínače
5 Přídavná rukojeť (izolovaná plocha rukojeti) 6 Klička sklíčidla 7 Rukojeť (izolovaná plocha rukojeti) 8 Šroubovací bit*
9 Univerzální držák bitů* 10 Pojistný šroub pro ozubené sklíčidlo 11 Klíč na vnitřní šestihrany*
*Zobrazené nebo popsané příslušenství nepatří k standardnímu obsahu dodávky. Kompletní příslušen­ství naleznete v našem programu příslušenství.
Technická data
Vrtačka GBM 13 HRE
Professional
Objednací číslo
Jmenovitý příkon
Výstupní výkon
Otáčky naprázdno
Max. otáčky při zatížení
Jmenovitý kroutící
moment
Průměr krku vřetene
max. průměr vrtání
Ocel
Dřevo
Hliník
Rozsah upnutí vrtacího
sklíčidla
Hmotnost podle
EPTA-Procedure
01/2003
Třída ochrany
Údaje platí pro jmenovité napětí [U] 230/240 V. Při
nižších napětích a provedení specifických pro
jednotlivé země se tyto údaje mohou lišit.
Dbejte prosím objednacího čísla na typovém štítku
Vašeho elektronářadí. Obchodní označení jednotlivých
elektronářadí se mohou měnit.
0 601 049 6.. W 550 W 285
-1
min min
-1
0 – 550
Nm 5
mm 43
mm mm mm
mm 1,5 – 13
kg 2,1
450
13 40 20
/II
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 16 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
16 | Česky
Informace o hluku a vibracích
Naměřené hodnoty hluku zjištěny podle EN 60745.
Hodnocená hladina hluku stroje A činí typicky: hladina akustického tlaku 84 dB(A); hladina akustického výkonu 95 dB(A). Nepřesnost K=3 dB.
Noste chrániče sluchu!
Celkové hodnoty vibrací (vektorový součet tří os) zjištěny podle EN 60745: vrtání do kovu: hodnota emise vibrací
=3,5 m/s2, nepřesnost K=1,5 m/s2,
a
h
šroubování: hodnota emise vibrací
<2,5 m/s2, nepřesnost K=1,5 m/s2,
a
h
řezání závitů: hodnota emise vibrací
<2,5 m/s2, nepřesnost K= 1,5 m/s2.
a
h
V těchto pokynech uvedená úroveň vibrací byla změřena podle měřících metod normovaných v EN 60745 a může být použita pro vzájemné porovnání elektronářadí. Hodí se i pro předběžný odhad zatížení vibracemi. Uvedená úroveň vibrací reprezentuje hlavní použití elektronářadí. Pokud ovšem bude elektronářadí nasazeno pro jiná použití, s odlišnými nasazovacími nástroji nebo s nedostatečnou údržbou, může se úroveň vibrací lišit. To může zatíženi vibracemi po celou pracovní dobu zřetelně zvýšit. Pro přesný odhad zatížení vibracemi by měly být zohledněny i doby, v nichž je stroj vypnutý nebo sice běží, ale fakticky není nasazen. To může zatíženi vibracemi po celou pracovní dobu zřetelně zredukovat. Stanovte dodatečná bezpečnostní opatření k ochraně obsluhy před účinky vibrací jako např.: údržba elektronářadí a nasazovacích nástrojů, udržování teplých rukou, organizace pracovních procesů.
Prohlášení o shodě
Prohlašujeme v plné naší zodpovědnosti, že v odstavci Technická data popsaný výrobek je v souladu s následujícími normami nebo normativními dokumenty: EN 60745 podle ustanovení směrnic 2004/108/ES, 98/37/ES (do
28.12.2009), 2006/42/ES (od 29.12.2009).
Technická dokumentace u: Robert Bosch GmbH, PT/ESC, D-70745 Leinfelden-Echterdingen
Dr. Egbert Schneider Senior Vice President Engineering
Robert Bosch GmbH, Power Tools Division D-70745 Leinfelden-Echterdingen
23.10.2009
Dr. Eckerhard Strötgen Head of Product Certification
Montáž
Přídavná rukojeť (viz obr. A)
f Používejte Vaše elektronářadí pouze s
přídavnou rukojetí 5.
Abyste dosáhli bezpečné a bezúnavové pracovní držení, můžete přídavné držadlo 5 libovolně natočit.
Otáčejte spodní částí přídavné rukojeti 5 proti směru hodinových ručiček a přídavnou rukojeť 5 natočte do požadované polohy. Poté otáčením spodní části přídavné rukojeti 5 ve směru hodinových ručiček ji opět upevněte.
Výměna nástroje (viz obr. B)
f Před každou prací na elektronářadí vytáh-
něte zástrčku ze zásuvky.
f Při výměně nástroje noste ochranné
rukavice. Sklíčidlo se může při delším
pracovním procesu silně zahřát.
Otáčením otevřte ozubené sklíčidlo 1 až lze vložit nástroj. Nasaďte nástroj.
Nastrčte kličku sklíčidla 6 do příslušných otvorů ozubeného sklíčidla 1 a nástroj rovnoměrně upněte.
Šroubovací nástroje (viz obr. C)
Při použití šroubovacích bitů 8 by jste vždy měli použít univerzální držák bitů 9. Použijte pouze takové šroubovací bity, jež lícují k hlavě šroubu.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 17 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Česky | 17
Výměna vrtacího sklíčidla
f Před každou prací na elektronářadí vytáh-
něte zástrčku ze zásuvky.
Odstranění pojistného šroubu (viz obr. D)
Ozubené sklíčidlo 1 je proti neúmyslnému uvolnění z vrtacího vřetene zajištěno pojistným šroubem 10. Zcela otevřte ozubené sklíčidlo 1 a pojistný šroub 10 vyšroubujte ve směru hodinových ručiček ven. Respektujte, že
pojistný šroub má levý závit.
Sedí-li pojistný šroub 10 pevně, umístěte na hlavu šroubu šroubovák a pojistný šroub uvolněte úderem na držadlo šroubováku.
Demontáž sklíčidla (viz obr. E)
Pro demontáž ozubeného sklíčidla 1 upněte klíč na vnitřní šestihrany 11 do ozubeného sklíčidla
1. Elektronářadí položte na stabilní podložku, např. pracovní stůl. Elektronářadí pevně podržte a ozubené sklíčidlo 1 uvolněte otáčením klíče na vnitřní šestihrany 11 proti směru hodinových ručiček. Pevně usazené ozubené sklíčidlo se uvolní lehkým úderem na dlouhou stopku klíče na vnitřní šestihrany 11. Klíč na vnitřní šestihrany odstraňte z ozubeného sklíčidla a sklíčidlo zcela odšroubujte.
Montáž sklíčidla (viz obr. F)
Montáž ozubeného sklíčidla následuje v opačném pořadí.
Sklíčidlo musí být utaženo utahovacím momentem ca. 10–15 Nm.
Do otevřeného rychloupínacího sklíčidla našroubujte proti směru hodinových ručiček pojistný šroub 10. Pokaždé použijte nový pojistný šroub, poněvadž na jeho závitu je nanesené pojistná lepící hmota, jež ztrácí při vícenásobném použití svůj účinek.
Odsávání prachu/třísek
f Prach materiálů jako olovoobsahující nátěry,
některé druhy dřeva, minerálů a kovu mohou být zdraví škodlivé. Kontakt s prachem nebo vdechnutí mohou vyvolat alergické reakce a/nebo onemocnění dýchacích cest obsluhy nebo v blízkosti se nacházejících osob.
Určitý prach jako dubový nebo bukový prach je pokládán za karcinogenní, zvláště ve spojení s přídavnými látkami pro ošetření dřeva (chromát, ochranné prostředky na dřevo). Materiál obsahující azbest smějí opracovávat pouze specialisté.
– Pečujte o dobré větrání pracovního
prostoru.
– Je doporučeno nosit ochrannou dýchací
masku s třídou filtru P2.
Dbejte ve Vaší zemi platných předpisů pro opracovávané materiály.
Provoz
Uvedení do provozu
f Dbejte síťového napětí! Napětí zdroje prou-
du musí souhlasit s údaji na typovém štítku elektronářadí. Elektronářadí označené 230 V smí být provozováno i na 220 V.
Nastavení směru otáčení
Pomocí přepínače směru otáčení 2 můžete změ­nit směr otáčení elektronářadí. Při stlačeném spínači 3 to však není možné.
Chod vpravo: Při vrtání a zašroubování šroubů stlačte přepínač směru otáčení 2 vlevo až na doraz.
Chod vlevo: K uvolnění popř. vyšroubování šroubů a matic stlačte přepínač směru otáčení 2 vpravo až na doraz.
Zapnutí – vypnutí
K uvedení elektronářadí do provozu stlačte spínač 3 a podržte jej stlačený.
K aretaci stlačeného spínače 3 stlačte aretační tlačítko 4.
K vypnutí elektronářadí spínač 3 uvolněte popř. je-li aretačním tlačítkem 4 zaaretován, spínač 3 krátce stlačte a potom jej uvolněte.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 18 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
18 | Česky
Nastavení počtu otáček
Počet otáček zapnutého elektronářadí můžete plynule regulovat podle toho, jak dalece stlačíte spínač 3.
Lehký tlak na spínač 3 způsobí nízký počet otáček. S rostoucím tlakem se počet otáček zvyšuje.
Pracovní pokyny
f Na matici/šroub nasaďte jen vypnuté
elektronářadí. Otáčející se nástroje mohou
sklouznout.
Při vrtání do kovu použijte pouze bezvadné, naostřené vrtáky HSS (HSS=vysokovýkonná rychlořezná ocel). Odpovídající kvalitu zaručuje program příslušenství Bosch.
Pomocí přípravku na ostření vrtáků (příslušenství) můžete snadno naostřit spirálové vrtáky o průměru 2,5– 10 mm.
Pro zvláště přesné práce použijte vrtací stojan (příslušenství).
Strojní svěrák, dostupný jako příslušenství, umožňuje spolehlivé pevné upnutí obrobku. To zabrání protočení obrobku a s tím spojeným úrazům.
Údržba a servis
Údržba a čištění
f Před každou prací na elektronářadí vytáh-
něte zástrčku ze zásuvky.
f Udržujte elektronářadí a větrací otvory
čisté, abyste pracovali dobře a bezpečně.
Pokud dojde i přes pečlivou výrobu a náročné kontroly k poruše stroje, svěřte provedení opravy autorizovanému servisnímu středisku pro elektronářadí firmy Bosch.
Při všech dotazech a objednávkách náhradních dílů nezbytně prosím uvádějte 10-místné objed­nací číslo podle typového štítku elektronářadí.
Zákaznická a poradenská služba
Zákaznická služba zodpoví Vaše dotazy k opravě a údržbě Vašeho výrobku a též k náhradním dílům. Technické výkresy a informace k náhradním dílům naleznete i na:
www.bosch-pt.com
Tým poradenské služby Bosch Vám rád pomůže při otázkách ke koupi, používání a nastavení výrobků a příslušenství.
Czech Republic
Robert Bosch odbytová s.r.o. Bosch Service Center PT K Vápence 1621/16 692 01 Mikulov Tel.: +420 (519) 305 700 Fax: +420 (519) 305 705 E-Mail: servis.naradi@cz.bosch.com www.bosch.cz
Zpracování odpadů
Elektronářadí, příslušenství a obaly by měly být dodány k opětovnému zhodnocení nepoškozují­címu životní prostředí.
Pouze pro země EU:
Nevyhazujte elektronářadí do domovního odpadu! Podle evropské směrnice 2002/96/ES o starých elektrických a elektronických
zařízeních a jejím prosazení v národních zákonech musí být neupotřebitelné elektronářadí rozebrané shromážděno a dodáno k opětovnému zhodnocení nepoškozujícímu životní prostředí.
Změny vyhrazeny.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 19 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Slovensky | 19
sk
Bezpečnostné pokyny
Všeobecné výstražné upozornenia a bezpečnostné pokyny
POZOR
pokyny. Zanedbanie dodržiavania Výstražných upozornení a pokynov uvedených v nasledujúcom texte môže mať za následok zásah elektrickým prúdom, spôsobiť požiar a/alebo ťažké poranenie.
Tieto Výstražné upozornenia a bezpečnostné pokyny starostlivo uschovajte na budúce použitie.
Pojem ručné elektrické náradie používaný v nasledujúcom texte sa vzťahuje na ručné elek­trické náradie napájané zo siete (s prívodnou šnúrou) a na ručné elektrické náradie napájané akumulátorovou batériou (bez prívodnej šnúry).
1) Bezpečnosť na pracovisku a) Pracovisko vždy udržiavajte čisté a
b) Týmto náradím nepracujte v prostredí
c) Nedovoľte deťom a iným nepovolaným
Prečítajte si všetky Výstražné upozornenia a bezpečnostné
dobre osvetlené. Neporiadok a neosvet-
lené priestory pracoviska môžu mať za následok pracovné úrazy.
ohrozenom výbuchom, v ktorom sa nachádzajú horľavé kvapaliny, plyny alebo horľavý prach. Ručné elektrické
náradie vytvára iskry, ktoré by mohli prach alebo pary zapáliť.
osobám, aby sa počas používania ruč­ného elektrického náradia zdržiavali v blízkosti pracoviska. Pri odpútaní pozor-
nosti zo strany inej osoby môžete stratiť kontrolu nad náradím.
2) Elektrická bezpečnosť a) Zástrčka prívodnej šnúry ručného
elektrického náradia musí pasovať do použitej zásuvky. Zástrčku v žiadnom prípade nijako nemeňte. S uzemneným elektrickým náradím nepoužívajte ani žiadne zástrčkové adaptéry. Nezmenené
zástrčky a vhodné zásuvky znižujú riziko zásahu elektrickým prúdom.
b) Vyhýbajte sa telesnému kontaktu s
uzemnenými povrchovými plochami, ako sú napr. rúry, vykurovacie telesá, sporá­ky a chladničky. Keby by bolo Vaše telo
uzemnené, hrozí zvýšené riziko zásahu elektrickým prúdom.
c) Chráňte elektrické náradie pred účin-
kami dažďa a vlhkosti. Vniknutie vody do
ručného elektrického náradia zvyšuje riziko zásahu elektrickým prúdom.
d) Nepoužívajte prívodnú šnúru mimo urče-
ný účel na nosenie ručného elektrického náradia, ani na jeho zavesenie a zástrčku nevyberajte zo zásuvky ťahaním za prí­vodnú šnúru. Zabezpečte, aby sa sieťová šnúra nedostala do blízkosti horúceho telesa, ani do kontaktu s olejom, s ostrý­mi hranami alebo pohybujúcimi sa sú­čiastkami ručného elektrického náradia.
Poškodené alebo zauzlené prívodné šnúry zvyšujú riziko zásahu elektrickým prúdom.
e) Keď pracujete s ručným elektrickým
náradím vonku, používajte len také pred­lžovacie káble, ktoré sú schválené aj na používanie vo vonkajších priestoroch.
Použitie predlžovacieho kábla, ktorý je vhodný na používanie vo vonkajšom pro­stredí, znižuje riziko zásahu elektrickým prúdom.
f) Ak sa nedá vyhnúť použitiu ručného
elektrického náradia vo vlhkom prostre­dí, použite ochranný spínač pri porucho­vých prúdoch. Použitie ochranného spí-
nača pri poruchových prúdoch znižuje riziko zásahu elektrickým prúdom.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 20 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
20 | Slovensky
3) Bezpečnosť osôb a) Buďte ostražitý, sústreďte sa na to, čo
robíte a k práci s ručným elektrickým náradím pristupujte s rozumom. Nepra­cujte s ručným elektrickým náradím nikdy vtedy, keď ste unavený, alebo keď ste pod vplyvom drog, alkoholu alebo liekov. Malý okamih nepozornosti môže
mať pri používaní náradia za následok vážne poranenia.
b) Noste osobné ochranné pomôcky a
používajte vždy ochranné okuliare.
Nosenie osobných ochranných pomôcok, ako je ochranná dýchacia maska, bezpečnostná pracovná obuv. ochranná prilba alebo chrániče sluchu, podľa druhu ručného elektrického náradia a spôsobu jeho použitia znižujú riziko poranenia.
c) Vyhýbajte sa neúmyselnému uvedeniu
ručného elektrického náradia do čin­nosti. Pred zasunutím zástrčky do zásuv­ky a/alebo pred pripojením akumulátora, pred chytením alebo prenášaním ruč­ného elektrického náradia sa vždy presvedčte sa, či je ručné elektrické náradie vypnuté. Ak budete mať pri pre-
nášaní ručného elektrického náradia prst na vypínači, alebo ak ručné elektrické náradie pripojíte na elektrickú sieť zapnu­té, môže to mať za následok nehodu.
d) Skôr ako náradie zapnete, odstráňte z
neho nastavovacie náradie alebo kľúče na skrutky. Nastavovací nástroj alebo
kľúč, ktorý sa nachádza v rotujúcej časti ručného elektrického náradia, môže spôsobiť vážne poranenia osôb.
e) Vyhýbajte sa abnormálnym polohám
tela. Zabezpečte si pevný postoj, a ne­prestajne udržiavajte rovnováhu. Takto
budete môcť ručné elektrické náradie v neočakávaných situáciách lepšie kontro­lovať.
f) Pri práci noste vhodný pracovný odev.
Nenoste široké odevy a nemajte na sebe šperky. Vyvarujte sa toho, aby so Vaše vlasy, odev a rukavice dostali do blízkosti rotujúcich súčiastok náradia.
Voľný odev, dlhé vlasy alebo šperky môžu byť zachytené rotujúcimi časťami ručného elektrického náradia.
g) Ak sa dá na ručné elektrické náradie na-
montovať odsávacie zariadenie a zaria­denie na zachytávanie prachu, presvedč­te sa, či sú dobre pripojené a správne používané. Používanie odsávacieho zaria-
denia a zariadenia na zachytávanie prachu znižuje riziko ohrozenia zdravia prachom.
4) Starostlivé používanie ručného elektrického náradia a manipulácia s ním
a) Ručné elektrické náradie nikdy nepreťa-
žujte. Používajte také elektrické náradie, ktoré je určené pre daný druh práce.
Pomocou vhodného ručného elektrického náradia budete pracovať lepšie a bezpeč­nejšie v uvedenom rozsahu výkonu náradia.
b) Nepoužívajte nikdy také ručné elektrické
náradie, ktoré má pokazený vypínač.
Náradie, ktoré sa už nedá zapnúť alebo vypnúť, je nebezpečné a treba ho zveriť do opravy odborníkovi.
c) Skôr ako začnete náradie nastavovať
alebo prestavovať, vymieňať príslušenstvo alebo skôr, ako odložíte náradie, vždy vytiahnite zástrčku sieťovej šnúry zo zásuvky. Toto preven-
tívne opatrenie zabraňuje neúmyselnému spusteniu ručného elektrického náradia.
d) Nepoužívané ručné elektrické náradie
uschovávajte tak, aby bolo mimo dosahu detí. Nedovoľte používať pneumatické náradie osobám, ktoré s ním nie sú dôverne oboznámené, alebo ktoré si ne­prečítali tieto Pokyny. Ručné elektrické
náradie je nebezpečné vtedy, keď ho používajú neskúsené osoby.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 21 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Slovensky | 21
e) Ručné elektrické náradie starostlivo oše-
trujte. Kontrolujte, či pohyblivé súčiast­ky bezchybne fungujú alebo či nebloku­jú, či nie sú zlomené alebo poškodené niektoré súčiastky, ktoré by mohli nega­tívne ovplyvňovať správne fungovanie ručného elektrického náradia. Pred pou­žitím náradia dajte poškodené súčiastky vymeniť. Veľa nehôd bolo spôsobených
nedostatočnou údržbou elektrického náradia.
f) Rezné nástroje udržiavajte ostré a čisté.
Starostlivo ošetrované rezné nástroje s ostrými reznými hranami majú menšiu tendenciu k zablokovaniu a ľahšie sa dajú viesť.
g) Používajte ručné elektrické náradie,
príslušenstvo, nastavovacie nástroje a pod. podľa týchto výstražných upozor­není a bezpečnostných pokynov. Pri práci zohľadnite konkrétne pracovné podmienky a činnosť, ktorú budete vykonávať. Používanie ručného
elektrického náradia na iný účel ako na predpísané použitie môže viesť k nebez­pečným situáciám.
5) Servisné práce a) Ručné elektrické náradie dávajte opra-
vovať len kvalifikovanému personálu, ktorý používa originálne náhradné súčiastky. Tým sa zabezpečí, že bezpeč-
nosť náradia zostane zachovaná.
Bezpečnostné pokyny pre vŕtačky
f Používajte prídavné rukoväte, ktoré Vám
boli dodané s náradím. Strata kontroly nad
náradím môže mať za následok poranenie.
f Pri vykonávaní takej práce, pri ktorej by
mohol nástroj natrafiť na skryté elektrické vedenia alebo zasiahnuť vlastnú prívodnú šnúru náradia, držte náradie len za izolo­vané plochy rukovätí. Kontakt s elektrickým
vedením, ktoré je pod napätím, môže dostať pod napätie aj kovové súčiastky náradia a spôsobiť zásah elektrickým prúdom.
f Používajte vhodné prístroje na vyhľadáva-
nie skrytých elektrickým vedení a potrubí, aby ste ich nenavŕtali, alebo sa obráťte na miestne energetické podniky. Kontakt s
elektrickým vodičom pod napätím môže spô­sobiť požiar alebo mať za následok zásah elektrickým prúdom. Poškodenie plynového potrubia môže mať za následok explóziu. Preniknutie do vodovodného potrubia spô­sobí vecnú škodu.
f Keď sa pracovný nástroj zablokuje, ručné
elektrické náradie okamžite vypnite. Buďte pripravený na vznik intenzívnych reakčných momentov, ktoré spôsobia spätný ráz náradia. Pracovný nástroj sa zablokuje v
takom prípade, keď: – ručné elektrické náradie je preťažené alebo – je vzpriečené v obrábanom obrobku.
f Pri práci držte ručné elektrické náradie
pevne oboma rukami a zabezpečte si stabilný postoj. Pomocou dvoch rúk sa ručné
elektrické náradie ovláda bezpečnejšie.
f Zabezpečte obrobok. Obrobok upnutý po-
mocou upínacieho zariadenia alebo zveráka je bezpečnejší ako obrobok pridržiavaný rukou.
f Udržiavajte svoje pracovisko v čistote.
Mimoriadne nebezpečné sú zmesi rôznych materiálov. Prach z ľahkých kovov sa môže ľahko zapáliť alebo explodovať.
f Počkajte na úplné zastavenie ručného
elektrického náradia, až potom ho odložte.
Pracovný nástroj sa môže zaseknúť a môže zapríčiniť stratu kontroly nad ručným elektrickým náradím.
f Nepoužívajte ručné elektrické náradie,
ktoré má poškodenú prívodnú šnúru. Nedotýkajte sa poškodenej prívodnej šnúry a v prípade, že sa kábel počas práce s náradím poškodí, ihneď vytiahnite zástrčku zo zásuvky. Poškodené prívodné šnúry
zvyšujú riziko zásahu elektrickým prúdom.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 22 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
22 | Slovensky
Popis fungovania
Prečítajte si všetky Výstražné upo­zornenia a bezpečnostné pokyny.
Zanedbanie dodržiavania Výstraž­ných upozornení a pokynov uvede-
ných v nasledujúcom texte môže mať za následok zásah elektrickým prúdom, spôsobiť požiar a/alebo ťažké poranenie.
Vyklopte si láskavo vyklápaciu stranu s obrázka­mi produktu a nechajte si ju vyklopenú po celý čas, keď čítate tento Návod na používanie.
Používanie podľa určenia
Toto ručné elektrické náradie je určené na vŕtanie do dreva, kovu, keramiky a plastov. Ručné elektrické náradie, ktoré je vybavené elektronickou reguláciou a prepínaním chodu doprava/doľava, je vhodné aj na skrutkovanie a na rezanie závitov.
Vyobrazené komponenty
Číslovanie jednotlivých komponentov sa vzťahuje na vyobrazenie elektrického náradia na grafickej strane tohto Návodu na používanie.
1 Skľučovadlo s ozubeným vencom 2 Prepínač smeru otáčania 3 Vypínač 4 Aretačné tlačidlo vypínača 5 Prídavná rukoväť (izolovaná plocha
rukoväte)
6 Doťahovací kľúč 7 Rukoväť (izolovaná plocha rukoväte) 8 Skrutkovací hrot* 9 Univerzálny držiak skrutkovacích hrotov*
10 Poistná skrutka pre skľučovadlo s ozubeným
vencom
11 Kľúč na skrutky s vnútorným šesťhranom*
*Zobrazené alebo popísané prísluš enstvo nepatrí celé do základnej výbavy produktu. Kompletné príslušen­stvo nájdete v našom programe príslušenstva.
Technické údaje
Vŕtačka GBM 13 HRE
Professional
Vecné číslo Menovitý príkon Výkon Počet voľnobežných
obrátok max. počet obrátok pri
zaťažení
0 601 049 6.. W 550 W 285
-1
min
-1
min
0 – 550
450
Menovitý krútiaci moment
Kŕčok vretena
Nm 5
mm 43
max. vŕtací priemer
OceľDrevoAlumínium
mm mm mm
Upínací rozsah skľučovadla
mm 1,5 – 13
Hmotnosť podľa EPTA-Procedure 01/2003
kg 2,1
Trieda ochrany
Údaje platia pre menovité napätie [U] 230/240 V. V prípade nižšieho napätia a pri vyhotoveniach špecifických pre niektorú krajinu sa môžu tieto údaje odlišovať.
Všimnite si láskavo vecné číslo na typovom štítku svojho ručného elektrického náradia. Obchodné názvy jednotlivých produktov sa môžu odlišovať.
Informácia o hlučnosti/vibráciách
Namerané hodnoty hluku zistené podľa normy EN 60745.
Hodnotená hodnota hladiny hluku A tohto náradia je typicky: Akustický tlak 84 dB(A); Hodnota hladiny akustického tlaku 95 dB(A). Nepresnosť merania K= 3 dB.
Používajte chrániče sluchu!
13 40 20
/II
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 23 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Slovensky | 23
Celkové hodnoty vibrácií (súčet vektorov troch smerov) zisťované podľa normy EN 60745: Vŕtanie do kovu: Hodnota emisie vibrácií
=3,5 m/s2, nepresnosť merania K=1,5 m/s2,
a
h
Skrutkovanie: Hodnota emisie vibrácií
<2,5 m/s2, nepresnosť merania K=1,5 m/s2,
a
h
Rezanie závitov: Hodnota emisie vibrácií
<2,5 m/s2, nepresnosť merania K= 1,5 m/s2.
a
h
Úroveň kmitov uvedená v týchto pokynoch bola nameraná podľa meracieho postupu uvedeného v norme EN 60745 a možno ju používať na vzájomné porovnávanie rôznych typov ručného elektrického náradia medzi sebou. Hodí sa aj na predbežný odhad zaťaženia vibráciami. Uvedená hladina vibrácií reprezentuje hlavné druhy používania tohto ručného elektrického náradia. Avšak v takých prípadoch, keď sa toto ručné elektrické náradie použije na iné druhy použitia, s odlišnými pracovnými nástrojmi alebo sa podrobuje nedostatočnej údržbe, môže sa hladina zaťaženia vibráciami od týchto hod­nôt odlišovať. To môže výrazne zvýšiť zaťaženie vibráciami počas celej pracovnej doby. Na presný odhad zaťaženia vibráciami počas určitého časového úseku práce s náradím treba zohľadniť doby, počas ktorých je ručné elektrické náradie vypnuté alebo doby, keď náradie síce beží, ale v skutočnosti sa nepou­žíva. To môže výrazne redukovať zaťaženie vibráciami počas celej pracovnej doby. Na ochranu osoby pracujúcej s náradím pre účinkami zaťaženia vibráciami vykonajte ďalšie bezpečnostné opatrenia, ako sú napríklad: údržba ručného elektrického náradia a použí­vaných pracovných nástrojov, zabezpečenie zachovania teploty rúk, organizácia jednotlivých pracovných úkonov.
Vyhlásenie o konformite
Na vlastnú zodpovednosť vyhlasujeme, že dole popísaný výrobok Technické údaje sa zhoduje s nasledujúcimi normami alebo normatívnymi dokumentami: EN 60745 podľa ustanovení smerníc 2004/108/ES, 98/37/ES (do
28.12.2009), 2006/42/ES (od 29.12.2009). Súbory technickej dokumentácie sa nachádzajú
na adrese: Robert Bosch GmbH, PT/ESC, D-70745 Leinfelden-Echterdingen
Dr. Egbert Schneider Senior Vice President Engineering
Robert Bosch GmbH, Power Tools Division D-70745 Leinfelden-Echterdingen
23.10.2009
Dr. Eckerhard Strötgen Head of Product Certification
Montáž
Prídavná rukoväť (pozri obrázok A)
f Používajte ručné elektrické náradie iba s
prídavnou rukoväťou 5.
Prídavnú rukoväť 5 môžete ľubovoľne otočiť, aby ste dosiahli bezpečnú a minimálne unavujúcu pracovnú polohu.
Otočte dolný držiak prídavnej rukoväte 5 proti smeru pohybu hodinových ručičiek a nastavte prídavnú rukoväť 5 do požadovanej polohy. Otáčaním v smere pohybu hodinových ručičiek potom prídavnú rukoväť 5 znova utiahnite.
Výmena nástroja (pozri obrázok B)
f Pred každou prácou na ručnom elektrickom
náradí vytiahnite zástrčku náradia zo zásuvky.
f Pri výmene nástroja používajte pracovné
rukavice. Počas dlhšej neprerušovanej práce
sa môže skľučovadlo výrazne zahriať.
Otvorte skľučovadlo s ozubeným vencom 1 otáčaním tak, aby sa dal doň vložiť pracovný nástroj. Vložte pracovný nástroj.
Doťahovací kľúč 6 vložte do príslušných otvorov skľučovadla s ozubeným vencom 1 a nástroj rovnomerne upnite.
Skrutkovacie nástroje (pozri obrázok C)
Pri používaní skrutkovacích hrotov 8 by ste mali vždy používať univerzálny držiak skrutkovacích hrotov 9. Na skrutkovanie vždy používajte len také skrutkovacie hroty, ktoré sa hodia k hlave skrutky.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 24 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
24 | Slovensky
Výmena skľučovadla
f Pred každou prácou na ručnom elektrickom
náradí vytiahnite zástrčku náradia zo zásuvky.
Demontáž poistnej skrutky (pozri obrázok D)
Skľučovadlo s ozubeným vencom 1 je proti náhodnému uvoľneniu vŕtacieho vretena zaistené poistnou skrutkou 10. Otvorte celkom skľučovadlo 1 a vyskrutkujte poistnú skrutku 10 otáčaním v smere pohybu hodinových ručičiek.
Nezabudnite na to, že poistná skrutka má ľavý závit.
Keď sa poistná skrutka 10 zablokovala a nedá sa vyskrutkovať, priložte na hlavu skrutky skrutkovač a úderom na rukoväť skrutkovača skrutku uvoľnite.
Demontáž skľučovadla (pozri obrázok E)
Ak chcete skľučovadlo s ozubeným vencom 1 demontovať, upnite kľúč na skrutky s vnútorným šesťhranom 11 do skľučovadla s ozubeným vencom 1. Položte ručné elektrické náradie na nejakú fixnú podložku, napríklad na pracovný stôl. Ručné elektrické náradie dobre držte a skľučovadlo s ozubeným vencom 1 uvoľnite otáčaním kľúča na skrutky s vnútorným šesťhranom 11 proti smeru pohybu hodinových ručičiek. Ak sa skľučovadlo s ozubeným vencom nedá demontovať, uvoľnite ho jemným úderom na dlhú stopku kľúča na skrutky s vnútorným šesťhranom 11. Vyberte kľúč na skrutky s vnútorným šesťhranom zo skľučovadla s ozubeným vencom a skľučovadlo s ozubeným vencom celkom vyskrutkujte.
Montáž skľučovadla (pozri obrázok F)
Montáž skľučovadla s ozubeným vencom sa robí v opačnom poradí.
Upínacia hlava sa musí utiahnuť uťahovacím momentom cca 10– 15 Nm.
Poistnú skrutku 10 zaskrutkujte proti smeru pohybu hodinových ručičiek do otvoreného rýchloupínacieho skľučovadla. Každý raz použite novú poistnú skrutku, pretože na jej závite je nanesená zaistovacia lepiaca hmota, ktorá pri opakovanom použití stráca účinok.
Odsávanie prachu a triesok
f Prach z niektorých materiálov, napr. z náte-
rov obsahujúcich olovo, z niektorých druhov tvrdého dreva, minerálov a kovov môže byť zdraviu škodlivý. Kontakt s takýmto prachom alebo jeho vdychovanie môže vyvolávať alergické reakcie a/alebo spôsobiť ochorenie dýchacích ciest pracovníka, prípadne osôb, ktoré sa nachádzajú v blízkosti pracoviska. Určité druhy prachu, napr. prach z dubového alebo z bukového dreva, sa považujú za rakovinotvorné, a to predovšetkým spolu s ďalšími materiálmi, ktoré sa používajú pri spracovávaní dreva (chromitan, chemické prostriedky na ochranu dreva). Materiál, ktorý obsahuje azbest, smú opracovávať len špeciálne vyškolení pracovníci.
– Postarajte sa o dobré vetranie svojho
pracoviska.
– Odporúčame Vám používať ochrannú
dýchaciu masku s filtrom triedy P2.
Dodržiavajte aj predpisy vlastnej krajiny týka­júce sa konkrétneho obrábaného materiálu.
Prevádzka
Uvedenie do prevádzky
f Všimnite si napätie siete! Napätie zdroja
prúdu musí mať hodnotu zhodnú s údajmi na typovom štítku ručného elektrického náradia. Výrobky označené pre napätie 230 V sa smú používať aj s napätím 220 V.
Nastavenie smeru otáčania
Prepínačom smeru otáčania 2 môžete meniť smer otáčania ručného elektrického náradia. Nie je to však možné vtedy, keď je stlačený vypínač
3. Pravobežný chod: Na vŕtanie a skrutkovanie
skrutiek zatlačte prepínač smeru otáčania 2 doľava až na doraz.
Ľavobežný chod: Na uvoľňovanie, resp. vyskrutkovávanie skrutiek a matíc stlačte prepínač smeru otáčania 2 až na doraz doprava.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 25 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Slovensky | 25
Zapínanie/vypínanie
Na zapnutie ručného elektrického náradia stlačte vypínač 3 a držte ho stlačený.
Na aretáciu stlačeného vypínača 3 stlačte aretačné tlačidlo 4.
Ak chcete ručné elektrické náradie vypnúť uvoľnite vypínač 3 a v takom prípade, ak je zaaretovaný aretačným tlačidlom 4, stlačte vypínač 3 na okamih a potom ho znova uvoľnite.
Nastavenie počtu obrátok
Počet obrátok zapnutého ručného elektrického náradia môžete plynulo regulovať podľa toho, do akej miery stláčate vypínač 3.
Mierny tlak na vypínač 3 vyvolá nízky počet obrátok. Pri zvýšení tlaku sa počet obrátok zvýši.
Pokyny na používanie
f Na skrutku/maticu prikladajte ručné
elektrické náradie iba vo vypnutom stave.
Otáčajúce sa pracovné nástroje by sa mohli zošmyknúť.
Na vŕtanie do kovu používajte len bezchybné a ostré vrtáky z vysokovýkonnej rýchloreznej ocele (HSS). Vhodnú kvalitu zaručuje program príslušenstva Bosch.
Pomocou prípravku na ostrenie vrtákov (príslušenstvo) sa dajú bez problémov ostriť vrtáky s priemerom 2,5–10 mm.
Na mimoriadne precízne práce používajte vŕtací stojan (príslušenstvo).
Strojový zverák, ktorý sa dá zakúpiť ako príslušenstvo, umožňuje spoľahlivé upnutie obrobku. To zabráni pretočeniu obrobku a tým aj výskytu prípadných pracovných úrazov.
Údržba a servis
Údržba a čistenie
f Pred každou prácou na ručnom elektrickom
náradí vytiahnite zástrčku náradia zo zásuvky.
f Ručné elektrické náradie a jeho vetracie
štrbiny udržiavajte vždy v čistote, aby ste mohli pracovať kvalitne a bezpečne.
Ak by prístroj napriek starostlivej výrobe a kontrole predsa len prestal niekedy fungovať, treba dať opravu vykonať autorizovanej servisnej opravovni elektrického náradia Bosch.
Pri všetkých dopytoch a objednávkach náhrad­ných súčiastok uvádzajte bezpodmienečne 10-miestne vecné číslo uvedené na typovom štítku výrobku.
Servisné stredisko a poradenská služba pre zákazníkov
Servisné stredisko Vám odpovie na otázky týkajúce sa opravy a údržby Vášho produktu ako aj náhradných súčiastok. Rozložené obrázky a informácie k náhradným súčiastkam nájdete aj na web-stránke:
www.bosch-pt.com
Tím poradenskej služby pre zákazníkov Bosch Vám rád pomôže aj pri problémoch týkajúcich sa kúpy a nastavenia produktov a príslušenstva.
Slovakia
Tel.: +421 (02) 48 703 800 Fax: +421 (02) 48 703 801 E-Mail: servis.naradia@sk.bosch.com www.bosch.sk
Likvidácia
Ručné elektrické náradie, príslušenstvo a obal treba dať na recykláciu šetriacu životné prostredie.
Len pre krajiny EÚ:
Neodhadzujte ručné elektrické náradie do komunálneho odpadu! Podľa Európskej smernice 2002/96/ES o starých elektric­kých a elektronických výrobkoch a
podľa jej aplikácií v národnom práve sa musia už nepoužiteľné elektrické pro­dukty zbierať separovane a dať na recykláciu zodpovedajúcu ochrane životného prostredia.
Zmeny vyhradené.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 26 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
26 | Magyar
hu
Biztonsági előírások
Általános biztonsági előírások az elektromos kéziszerszámokhoz
FIGYELMEZTETÉS
tetést és előírást. A következőkben leírt előírá­sok betartásának elmulasztása áramütésekhez, tűzhöz és/vagy súlyos testi sérülésekhez vezet­het.
Kérjük a későbbi használatra gondosan őrizze meg ezeket az előírásokat.
Az alább alkalmazott elektromos kéziszerszám fogalom a hálózati elektromos kéziszerszámokat (hálózati csatlakozó kábellel) és az akkumulá­toros elektromos kéziszerszámokat (hálózati csatlakozó kábel nélkül) foglalja magában.
1) Munkahelyi biztonság a) Tartsa tisztán és jól megvilágított álla-
potban a munkahelyét. A rendetlenség és
a megvilágítatlan munkaterület balesetek­hez vezethet.
b) Ne dolgozzon a berendezéssel olyan
robbanásveszélyes környezetben, ahol éghető folyadékok, gázok vagy porok vannak. Az elektromos kéziszerszámok
szikrákat keltenek, amelyek a port vagy a gőzöket meggyújthatják.
c) Tartsa távol a gyerekeket és az idegen
személyeket a munkahelytől, ha az elekt­romos kéziszerszámot használja.
Ha elvonják a figyelmét, elvesztheti az uralmát a berendezés felett.
2) Elektromos biztonsági előírások a) A készülék csatlakozó dugójának bele
kell illeszkednie a dugaszolóaljzatba. A csatlakozó dugót semmilyen módon sem szabad megváltoztatni. Védőföldeléssel ellátott készülékekkel kapcsolatban ne használjon csatlakozó adaptert.
A változtatás nélküli csatlakozó dugók és a megfelelő dugaszoló aljzatok csökkentik az áramütés kockázatát.
Olvassa el az összes biztonsági figyelmez-
b) Kerülje el a földelt felületek, mint
például csövek, fűtőtestek, kályhák és hűtőgépek megérintését. Az áramütési
veszély megnövekszik, ha a teste le van földelve.
c) Tartsa távol az elektromos kéziszerszá-
mot az esőtől vagy nedvességtől. Ha víz
hatol be egy elektromos kéziszerszámba, ez megnöveli az áramütés veszélyét.
d) Ne használja a kábelt a rendeltetésétől
eltérő célokra, vagyis a szerszámot soha ne hordozza vagy akassza fel a kábelnél fogva, és sohase húzza ki a hálózati csat­lakozó dugót a kábelnél fogva. Tartsa távol a kábelt hőforrásoktól, olajtól, éles élektől és sarkaktól és mozgó gépalkat­részektől. Egy megrongálódott vagy cso-
mókkal teli kábel megnöveli az áramütés veszélyét.
e) Ha egy elektromos kéziszerszámmal a
szabad ég alatt dolgozik, csak szabadban való használatra engedélyezett hosszab­bítót használjon. A szabadban való hasz-
nálatra engedélyezett hosszabbító hasz­nálata csökkenti az áramütés veszélyét.
f) Ha nem lehet elkerülni az elektromos
kéziszerszám nedves környezetben való használatát, alkalmazzon egy hibaáram­védőkapcsolót. Egy hibaáram-védőkap-
csoló alkalmazása csökkenti az áramütés kockázatát.
3) Személyi biztonság a) Munka közben mindig figyeljen, ügyeljen
arra, amit csinál és meggondoltan dol­gozzon az elektromos kéziszerszámmal. Ha fáradt, ha kábítószerek vagy alkohol hatása alatt áll, vagy orvosságokat vett be, ne használja a berendezést. Egy
pillanatnyi figyelmetlenség a szerszám használata közben komoly sérülésekhez vezethet.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 27 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Magyar | 27
b) Viseljen személyi védőfelszerelést és
mindig viseljen védőszemüveget.
A személyi védőfelszerelések, mint porvédő álarc, csúszásbiztos védőcipő, védősapka és fülvédő használata az elektromos kéziszerszám használata jellegének megfelelően csökkenti a személyi sérülések kockázatát.
c) Kerülje el a készülék akaratlan üzembe
helyezését. Győződjön meg arról, hogy az elektromos kéziszerszám ki van kap­csolva, mielőtt bedugná a csatlakozó dugót a dugaszolóaljzatba, csatlakoztat­ná az akkumulátor-csomagot, és mielőtt felvenné és vinni kezdené az elektromos kéziszerszámot. Ha az elektromos kézi-
szerszám felemelése közben az ujját a kapcsolón tartja, vagy ha a készüléket bekapcsolt állapotban csatlakoztatja az áramforráshoz, ez balesetekhez vezethet.
d) Az elektromos kéziszerszám bekap-
csolása előtt okvetlenül távolítsa el a beállítószerszámokat vagy csavarkul­csokat. Az elektromos kéziszerszám forgó
részeiben felejtett beállítószerszám vagy csavarkulcs sérüléseket okozhat.
e) Ne becsülje túl önmagát. Kerülje el a
normálistól eltérő testtartást, ügyeljen arra, hogy mindig biztosan álljon és az egyensúlyát megtartsa. Így az elektromos
kéziszerszám felett váratlan helyzetekben is jobban tud uralkodni.
f) Viseljen megfelelő ruhát. Ne viseljen bő
ruhát vagy ékszereket. Tartsa távol a haját, a ruháját és a kesztyűjét a mozgó részektől. A bő ruhát, az ékszereket és a
hosszú hajat a mozgó alkatrészek magukkal ránthatják.
g) Ha az elektromos kéziszerszámra fel
lehet szerelni a por elszívásához és összegyűjtéséhez szükséges berendezé­seket, ellenőrizze, hogy azok megfelelő módon hozzá vannak kapcsolva a készülékhez és rendeltetésüknek meg­felelően működnek. A porgyűjtő beren-
dezések használata csökkenti a munka során keletkező por veszélyes hatását.
4) Az elektromos kéziszerszámok gondos kezelése és használata
a) Ne terhelje túl a berendezést. A munká-
jához csak az arra szolgáló elektromos kéziszerszámot használja. Egy alkalmas
elektromos kéziszerszámmal a megadott teljesítménytartományon belül jobban és biztonságosabban lehet dolgozni.
b) Ne használjon olyan elektromos kézi-
szerszámot, amelynek a kapcsolója elromlott. Egy olyan elektromos kézi-
szerszám, amelyet nem lehet sem be-, sem kikapcsolni, veszélyes és meg kell javíttatni.
c) Húzza ki a csatlakozó dugót a dugaszoló-
aljzatból és/vagy az akkumulátor-csoma­got az elektromos kéziszerszámból, mi­előtt az elektromos kéziszerszámon beállítási munkákat végez, tartozékokat cserél vagy a szerszámot tárolásra elteszi. Ez az elővigyázatossági intézke-
dés meggátolja a szerszám akaratlan üzembe helyezését.
d) A használaton kívüli elektromos kézi-
szerszámokat olyan helyen tárolja, ahol azokhoz gyerekek nem férhetnek hozzá. Ne hagyja, hogy olyan személyek hasz­nálják az elektromos kéziszerszámot, akik nem ismerik a szerszámot, vagy nem olvasták el ezt az útmutatót. Az
elektromos kéziszerszámok veszélyesek, ha azokat gyakorlatlan személyek használják.
e) A készüléket gondosan ápolja. Ellenőriz-
ze, hogy a mozgó alkatrészek kifogástalanul működnek-e, nincsenek-e beszorulva, és nincsenek-e eltörve vagy megrongálódva olyan alkatrészek, amelyek hatással lehetnek az elektro­mos kéziszerszám működésére. A beren­dezés megrongálódott részeit a készülék használata előtt javíttassa meg. Sok
olyan baleset történik, amelyet az elektro­mos kéziszerszám nem kielégítő karban­tartására lehet visszavezetni.
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 28 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
28 | Magyar
f) Tartsa tisztán és éles állapotban a vágó-
szerszámokat. Az éles vágóélekkel rendel-
kező és gondosan ápolt vágószerszámok ritkábban ékelődnek be és azokat könnyebben lehet vezetni és irányítani.
g) Az elektromos kéziszerszámokat,
tartozékokat, betétszerszámokat stb. csak ezen előírásoknak és az adott készüléktípusra vonatkozó kezelési utasításoknak megfelelően használja. Vegye figyelembe a munkafeltételeket és a kivitelezendő munka sajátosságait.
Az elektromos kéziszerszám eredeti rendeltetésétől eltérő célokra való alkal­mazása veszélyes helyzetekhez vezethet.
5) Szervíz-ellenőrzés a) Az elektromos kéziszerszámot csak
szakképzett személyzet csak eredeti pótalkatrészek felhasználásával javít­hatja. Ez biztosítja, hogy az elektromos
kéziszerszám biztonságos maradjon.
Biztonsági előírások fúrógépekhez
f Használja az elektromos kéziszerszámmal
együtt szállított pótfogantyúkat. Ha elveszti
az uralmát a berendezés felett, ez sérülésekhez vezethet.
f Az elektromos kéziszerszámot csak a
szigetelt fogantyúfelületeknél fogva tartsa, ha olyan munkát végez, amelynek során a betétszerszám feszültség alatt álló, kívülről nem látható vezetékekhez, vagy a készülék saját hálózati csatlakozó kábeljéhez érhet.
Ha a berendezés egy feszültség alatt álló vezetékhez ér, az elektromos kéziszerszám fémrészei szintén feszültség alá kerülhetnek és áramütéshez vezethetnek.
f A rejtett vezetékek felkutatásához hasz-
náljon alkalmas fémkereső készüléket, vagy kérje ki a helyi energiaellátó vállalatot taná­csát. Ha egy elektromos vezetéket a beren-
dezéssel megérint, az tűzhöz és áramütéshez vezethet. Egy gázvezeték megrongálása rob­banást eredményezhet. Ha egy vízvezetéket szakít meg, anyagi károk keletkeznek.
f Ha a betétszerszám leblokkolt, azonnal
kapcsolja ki az elektromos kéziszerszámot. Mindig számítson nagy reakciós nyomatékokra, amelyek egy visszarugás esetében felléphetnek. A betétszerszám
leblokkol, ha: – az elektromos kéziszerszámot túlterhelik
vagy
– beékelődik a megmunkálásra kerülő
munkadarabba.
f A munka során mindig mindkét kezével
tartsa az elektromos kéziszerszámot és gondoskodjon arról, hogy szilárd, biztos alapon álljon. Az elektromos kéziszerszámot
két kézzel biztosabban lehet vezetni.
f A megmunkálásra kerülő munkadarabot
megfelelően rögzítse. Egy befogó szerkezet-
tel vagy satuval rögzített munkadarab bizton­ságosabban van rögzítve, mintha csak a kezével tartaná.
f Tartsa tisztán a munkahelyét. Az anyag-
keverékek különösen veszélyesek. A könnyű fémek pora éghető és robbanásveszélyes.
f Várja meg, amíg az elektromos kéziszer-
szám teljesen leáll, mielőtt letenné. A betét-
szerszám beékelődhet, és a kezelő elveszt­heti az uralmát az elektromos kéziszerszám felett.
f Sohase használja az elektromos kéziszer-
számot, ha a kábel megrongálódott. Ha a hálózati csatlakozó kábel a munka során megsérül, ne érintse meg a kábelt, hanem azonnal húzza ki a csatlakozó dugót a dugaszolóaljzatból. Egy megrongálódott
kábel megnöveli az áramütés veszélyét.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
OBJ_BUCH-252-002.book Page 29 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
Magyar | 29
A működés leírása
Olvassa el az összes biztonsági figyelmeztetést és előírást.
A következőkben leírt előírások betartásának elmulasztása áramütésekhez, tűzhöz és/vagy súlyos testi sérülésekhez vezethet.
Kérjük hajtsa ki a kihajtható ábrás oldalt, és hagyja így kihajtva, miközben ezt a kezelési útmutatót olvassa.
Rendeltetésszerű használat
Az elektromos kéziszerszám fában, fémekben, keramikus anyagokban és műanyagokban végzett fúrásra szolgál. Az elektronikus szabályozóval ellátott és a jobbra-/balraforgás között átkapcsolható elektromos kéziszerszámok csavarozásra és menetfúrásra is alkalmasak.
Az ábrázolásra kerülő komponensek
A készülék ábrázolásra kerülő komponenseinek sorszámozása az elektromos kéziszerszámnak az ábra-oldalon található képére vonatkozik.
1 Fogaskoszorús fúrótokmány 2 Forgásirány-átkapcsoló 3 Be-/kikapcsoló 4 Be-/kikapcsoló rögzítőgombja 5 Pótfogantyú (szigetelt fogantyú-felület) 6 Tokmánykulcs 7 Fogantyú (szigetelt fogantyú-felület) 8 Csavarozó betét (bit)*
9 Univerzális bittartó* 10 Fogaskoszorús fúrótokmány biztosítócsavar 11 Imbuszkulcs*
*A képeken látható vagy a szövegben leírt tartozékok részben nem tartoznak a standard szállítmányhoz. Tartozékprogramunkban valamennyi tartozék megtalálható.
Műszaki adatok
Fúrógép GBM 13 HRE
Professional
Cikkszám
0 601 049 6..
Névleges felvett teljesítmény
Leadott teljesítmény Üresjárati fordulatszám max. terhelési
fordulatszám
W 550 W 285
-1
perc
-1
perc
0 – 550
Névleges forgatónyomaték
Orsónyak-Ø
Nm 5
mm 43
Legnagyobb fúró-Ø
AcélbanFábanAlumínium
mm mm mm
Tokmányba befogható méretek
mm 1,5 – 13
Súly az „EPTA-Procedure 01/2003” (2003/01 EPTA-eljárás) szerint
kg 2,1
Érintésvédelmi osztály
Az adatok [U] = 230/240 V névleges feszültségre vonatkoznak. Alacsonyabb feszültségek esetén és az egyes országok számára készült különleges kivitelekben ezek az adatok változhatnak.
Kérjük vegye figyelembe az elektromos kéziszerszáma típustábláján található cikkszámot. Egyes elektromos kéziszerszámoknak több különböző kereskedelmi megnevezése is lehet.
Zaj és vibráció értékek
A zajmérési eredmények az EN 60745 szabványnak megfelelően kerültek meghatározásra.
A készülék A-értékelésű zajszintjének tipikus értékei: hangnyomásszint 84 dB(A); hangtel­jesítményszint 95 dB(A). Szórás K= 3 dB.
Viseljen fülvédőt!
450
13 40 20
/II
Bosch Power Tools 1 609 929 T21 | (4.11.09)
OBJ_BUCH-252-002.book Page 30 Wednesday, November 4, 2009 8:40 AM
30 | Magyar
A rezgési összérték (a három irányban mért rezgés vektorösszege) az EN 60745 szabványnak megfelelően került kiértékelésre: Fúrás fémekben: Rezgéskibocsátási érték
=3,5 m/s2, szórás K=1,5 m/s2,
a
h
Csavarozás: Rezgéskibocsátási érték
<2,5 m/s2, szórás K=1,5 m/s2,
a
h
Menetmetszés: Rezgéskibocsátási érték
<2,5 m/s2, szórás K=1,5 m/s2.
a
h
Az ezen előírásokban megadott rezgésszint az EN 60745 szabványban rögzített mérési mód­szerrel került meghatározásra és az elektromos kéziszerszámok összehasonlítására ez az érték felhasználható. Ez az érték a rezgési terhelés ideiglenes becslésére is alkalmas. A megadott rezgésszint az elektromos kéziszer­szám fő alkalmazási területein való használat során fellépő érték. Ha az elektromos kéziszer­számot más alkalmazásokra, eltérő betétszer­számokkal vagy nem kielégítő karbantartás mellett használják, a rezgésszint a fenti értéktől eltérhet. Ez az egész munkaidőre vonatkozó rezgési terhelést lényegesen megnövelheti. A rezgési terhelés pontos megbecsüléséhez figyelembe kell venni azokat az időszakokat is, amikor a berendezés kikapcsolt állapotban van, vagy amikor be van ugyan kapcsolva, de nem kerül ténylegesen használatra. Ez az egész mun­kaidőre vonatkozó rezgési terhelést lényegesen csökkentheti. Hozzon kiegészítő biztonsági intézkedéseket a kezelőnek a rezgések hatása elleni védelmére, például: Az elektromos kéziszerszám és a betét­szerszámok karbantartása, a kezek melegen tartása, a munkamenetek megszervezése.
Megfelelőségi nyilatkozat
Egyedüli felelőséggel kijelentjük, hogy a Műszaki adatok alatt leírt termék megfelel a következő szabványoknak, illetve irányadó dokumentumoknak: EN 60745 a 2004/108/EK, 98/37/EK (2009.12.28-ig), 2006/42/EK (2009.12.29-től kezdve) irányelveknek megfelelően.
A műszaki dokumentáció a következő helyen található: Robert Bosch GmbH, PT/ESC, D-70745 Leinfelden-Echterdingen
Dr. Egbert Schneider Senior Vice President Engineering
Robert Bosch GmbH, Power Tools Division D-70745 Leinfelden-Echterdingen
23.10.2009
Dr. Eckerhard Strötgen Head of Product Certification
Összeszerelés
Pótfogantyú (lásd az „A” ábrát)
f Az elektromos kéziszerszámot csak az arra
felszerelt 5 pótfogantyúval együtt szabad használni.
Az 5 pótfogantyút tetszőleges helyzetbe el lehet forgatni, hogy így a munkát a lehető leginkább fáradságmentes módon lehessen végezni.
Forgassa el az 5 pótfogantyú alsó részét az óra­mutató járásával ellenkező irányba és forgassa el az 5 pótfogantyút a kívánt helyzetbe. Ezután forgassa el ismét az óramutató járásával megegyező irányba az 5 pótfogantyú alsó részét, és így rögzítse azt.
Szerszámcsere (lásd a „B” ábrát)
f Az elektromos kéziszerszámon végzendő
bármely munka megkezdése előtt húzza ki a csatlakozó dugót a dugaszolóaljzatból.
f A szerszámcseréhez viseljen védőkesztyűt.
A fúrótokmány hosszabb munkamenetek során erősen felmelegedhet.
Forgatással nyissa szét az 1 fogaskoszorús fúrótokmányt, amíg a szerszámot be nem lehet helyezni. Tegye be a szerszámot a tokmányba.
Dugja be a 6 tokmánykulcsot az 1 fogaskoszorús fúrótokmány megfelelő furataiba és egyenletesen beszorítva rögzítse a szerszámot.
Csavarozó szerszámok (lásd a „C” ábrát)
A 8 csavarozó bitek alkalmazásához használjon mindig egy 9 univerzális bittartót. Csak a csavarfejhez megfelelő csavarhúzó biteket használjon.
1 609 929 T21 | (4.11.09) Bosch Power Tools
Loading...
+ 72 hidden pages