Sharp EL-546R, EL-506R User Manual

Download

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE................................................................ 2

WYŚWIETLACZ.................................................................... 3

PRZECZYTAĆ PRZED ROZPOCZĘCIEM

UŻYTKOWANIA KALKULATORA ......................................... 5

USTAWIENIA POCZĄTKOWE.............................................. 7

OBLICZENIA NAUKOWE .....................................................9

Obliczenia arytmetyczne ...................................................9

Funkcje ..........................................................................10

Różniczki/całki................................................................ 11

Liczby losowe................................................................. 13

Przekształcenia jednostek miary kątów.......................... 13

Obliczenia z użyciem pamięci ........................................13

Obliczenia z udziałem ułamków .....................................16

Systemy liczbowe: dwójkowy, ósemkowy, dziesiętny

i szesnastkowy (N-Base)................................................ 16

Obliczenia czasowe - system dziesiętny i system

sześćdziesiątkowy.......................................................... 18

Przekształcenie współrzędnych...................................... 19

Obliczenia z użyciem stałych fizycznych.........................19

Konwersja liczb w układzie metrycznym..........................21

Funkcja modyfikacji.........................................................22

OBLICZENIA NA LICZBACH ZESPOLONYCH...................24

ROZWIĄZYWANIE UKŁADU RÓWNAŃ LINIOWYCH

Z TRZEMA NIEWIADOMYMI.............................................. 26

OBLICZENIA STATYSTYCZNE.......................................... 27

BŁĘDY I ZAKRES OBLICZEŃ ............................................ 33

WYMIANA BATERII ............................................................ 36

DANE TECHNICZNE ..........................................................38

Urządzenie to spełnia wymagania normy 89/336/EEC z uwzględnieniem poprawek 93/ 68/ EEC.

Kalkulatory naukowe

WPROWADZENIE

Miło nam, że wybraliście Państwo kalkulator naukowy SHARP EL-506R lub SHARP EL-546R. Niniejsza instrukcja ma za zadanie pomóc w zapoznaniu się z tym urządzeniem. Należy ją zachować do dalszego wykorzystania.

Uwaga:

• Informacje podane w poniższej instrukcji odnoszą się do

obydwu modeli kalkulatorów, chyba że zostanie to określone inaczej.

Zasady użytkowania W celu zapewnienia bezawaryjnego działania urządzenia, należy stosować się do poniższych zasad:

1. Nie należy nosić kalkulatora w tylnej kieszeni spodni.

2. Nie należy narażać urządzenia na działanie

ekstremalnych temperatur.

3. Należy chronić kalkulator przed upuszczeniem lub

nadmiernym uciskiem.

4. Obudowę urządzenia należy czyścić wyłącznie przy

pomocy suchej, miękkiej ściereczki.

! Przycisk RESET należy używać wyłącznie w następujących

sytuacjach:

• Przed pierwszym użyciem kalkulatora

• Po wymianie baterii;

• W celu wykasowania całej zawartości pamięci;

• W przypadku wystąpienia nienormalnych warunków lub

przerwania działania wszystkich przycisków. Jeżeli kalkulator wymaga naprawy, należy dokonać jej wyłącznie u przedstawiciela firmy SHARP, w serwisie SHARP lub w serwisie autoryzowanym przez SHARP.

Obudowa ochronna Kalkulator jest wyposażony w obudowę chroniącą przyciski oraz wyświetlacz, kiedy urządzenie nie jest używane.

1. Nacisnąć tylny koniec kalkulatora, a następnie przesunąć

urządzenie do przodu.

str. 2

EL-506R/EL-546R

Kalkulatory naukowe

str. 1

EL-506R/EL-546R

2. Przekręcić kalkulator w celu włożenia go do obudowy.

• Należy zawsze zamykać kalkulator w obudowie, kiedy nie

jest on używany. W tym celu należy wykonać opisane powyżej czynności w odwrotnej kolejności.

Jeśli obudowa odczepi się od kalkulatora, należy ją ponownie przyczepić wykonując kolejno operacje przedstawione na rysunku obok:

WYŚWIETLACZ

Równanie

(Podczas normalnego działania nie wszystkie komunikaty i symbole są wyświetlane.) Jeżeli wyświetlana wartość zawiera się w przedziale ±0.000000001 - ± 9999999999, na wyświetlaczu widnieje tylko mantysa. W innych przypadkach następuje automatyczne przełączenie na system notacji naukowej. Istnieje możliwość wyboru systemu notacji w zależności od rodzaju przeprowadzanych obliczeń.

Kalkulatory naukowe

Wprowadzone równanie jest wyświetlane w środkowej części wyświetlacza.

Poniżej przedstawiono znaczenie symboli i komunikatów pojawiających się w górnej części wyświetlacza.

"#:

xy r

2ndF:

EL-506R/EL-546R

Pojawia się na wyświetlaczu, jeżeli całe równanie lub wynik nie mogą zostać wyświetlone. Wskazuje na typ wyniku w obliczaniach na liczbach zespolonych. Komunikat ten pojawia się na wyświetlaczu po naciśnięciu przycisku drugiej funkcji [2ndF]. Oznacza on, że uaktywniona jest druga funkcja przycisku przedstawiona na klawiaturze w kolorze żółtym.

ALPHA :

Komunikat oznaczający, że może zostać przeprowadzona operacja wprowadzenia i wyświetlania zawartości pamięci lub operacja wyświetlania danych statystycznych.

FIX SCI ENG:

DEG RAD GRAD:

? :

Komunikaty systemów notacji.

Komunikaty jednostek miary kąta. Komunikat ten pojawia się na wyświetlaczu po włączeniu trybu podstawienia. Komunikat ten pojawia się na wyświetlaczu po włączeniu trybu obliczeń statystycznych Komunikat oznaczający, że w pamięci niezależnej jest przechowywana wartość liczbowa. Wskazuje, że kalkulator oczekuje na wprowadzenie wartości liczbowej w trybie podstawienia. Komunikat oznaczający, że wyświetlany jest kąt (jako wynik obliczeń na liczbach zespolonych) Komunikat oznaczający, że wyświetlana jest część urojona liczby zespolonej.

∠ :

i :

str. 4

Mantysa Wykładnik

str. 3

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

Symbole

PRZECZYTAĆ PRZED ROZPOCZĘCIEM UŻYTKOWANIA KALKULATORA

Notacja przycisków użyta w instrukcji

W niniejszej instrukcji użyta została następująca notacja przycisków.

e E ln x

Jak przedstawiono powyżej, w przypadku użycia drugiej funkcji

[ln]

[2ndF][e

]

[E]

[2ndF][ALPHA][ X]

Przycisk logarytmu Przycisk funkcji e

Przycisk cyfry E w systemie szesnastkowym Przycisk obliczeń z użyciem pamięci

po przycisku [2ndF], w niniejszej instrukcji przedstawiona zostanie tylko druga funkcja. Zostanie to zapisane jako naciśnięcie przycisków [2ndF][druga funkcja], co oznacza, że najpierw należy nacisnąć przycisk [2ndF], a następnie przycisk wybranej drugiej funkcji. Pierwsza funkcja (lub cyfra), która widnieje na przycisku, nie zostanie w takim wypadku przedstawiona. Wprowadzane cyfry nie są przedstawiane w instrukcji jako przyciski, lecz jako cyfry.

Włączanie i wyłączanie zasilania W celu włączenia zasilania należy nacisnąć przycisk [ON/C]. W celu wyłączenia zasilania należy nacisnąć przyciski [2ndF][OFF].

Sposoby kasowania liczb lub działań Istnieją trzy metody kasowania liczb lub działań:

[ON/C] Naciśnięcie tego przycisku powoduje

wykasowanie wszystkich wartości oraz funkcji i wzorów obliczeń. (Nie dotyczy to współczynników układu równań liniowych z trzema niewiadomymi, danych statystycznych oraz zawartości pamięci w standardowym trybie pracy).

[2ndF][CA] Naciśnięcie tych przycisków powoduje wykasowanie

wszystkich wartości z wyjątkiem zawartości wszystkich pamięci niezależnych w standardowym trybie pracy. Powoduje też skasowanie zawartości pamięci statystycznych.

[RESET] Naciśnięcie tego przycisku powoduje wykasowanie

Kalkulatory naukowe

wszystkich wartości i pamięci.

EL-506R/EL-546R

str. 5

Edycja równania

• Nacisnąć przycisk [!] lub przycisk ["] w celu

przesunięcia kursora (by wyświetlić równanie po

obliczeniu wyniku, należy nacisnąć przycisk [

!] lub

przycisk ["]);

• Jeżeli zachodzi potrzeba usunięcia cyfry, należy

przesunąć kursor tak, aby znalazł się pod cyfrą, która ma

zostać skasowana, a następnie nacisnąć przycisk [DEL];

Wykonanie tej operacji powoduje usunięcie cyfry lub

znaku, w miejscu ustawienia kursor.

• Jeżeli zachodzi potrzeba wstawienia cyfry między cyfry

istniejące, należy przesunąć kursor tak, aby znalazł się na

następnym polu za cyfrą, przed którą ma zostać wstawiona

nowa cyfra, a następnie wprowadzić cyfrę.

Funkcja powtarzania Kalkulator wyposażono w funkcję pozwalającą wyświetlić wprowadzone wcześniej równanie. W pamięci można zapisać równania o długości do 142 znaków zakończone znakiem końca obliczeń (np. =). Po zapełnieniu pamięci, zapisane w niej równania są kasowane począwszy od najstarszego. Naciśnięcie przycisku [#] pozwala wyś wietlić poprzednie równanie, a [$] - kolejne. Dodatkowo, naciśnięcie [2ndF][#] pozwala wyświetlić najstarsze równanie.

$ 3 (5 + 2) = [ON/C] 3 [ ( ] 5 [+] 2 [ ) ][=] 21. % 3 × 5 + 2 = 3 [×] 5 [+] 2 [=] 17. & 3 × 5 + 3 ×2 = 3 [×] 5 [+] 3 [×] 2 [=] 21.

→ równanie $ [2ndF][#] → równanie % [$] → równanie & [$] → równanie % [#]

• Zawartość pamięci równań jest kasowana po naciśnięciu

przycisków [2ndF][CA], RESET oraz po konwersji

wartości pomiędzy różnymi układami liczbowymi.

str. 6

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

Priorytety operacji

Obliczenia są przeprowadzane w następującej kolejności:

1. ∠

2. Funkcje poprzedzone argumentem (x

3. Y

-1

, x , n!, itp.)

4. Mnożenie wartości przechowywanej w pamięci (2Y itp.)

5. Funkcje po których następuje argument (sin, cos itp.)

6. Mnożenie funkcji (2sin30 itp.)

7. nCr, nPr

8. ×, ÷

9. +, -

10. AND

11. OR, XOR, XNOR

12. =, M+, M-, ⇒M,

"DEG, "RAD, "GRAD, DATA, CD,

→rθ, →xy, % oraz inne operacje kończące obliczenia.

• W przypadku użycia nawiasów, wyrażenia zamknięte

nawiasami mają pierwszeństwo przed innymi obliczeniami.

USTAWIENIE POCZĄTKOWE

Wybór trybu pracy

Kalkulator może pracować w jednym z 4 opisanych poniżej trybów pracy. W celu wyboru trybu pracy należy nacisnąć przyciski [2ndF][MODE], a następnie podać numer odpowiadający wybranemu trybowi pracy. [0] Standardowy tryb pracy:

Tryb ten jest używany podczas wykonywania operacji arytmetycznych, podstawiania arytmetycznego, oraz obliczeń z udziałem funkcji.

[1] Tryb obliczeń na liczbach zespolonych:

Tryb ten jest używany podczas wykonywania obliczeń na liczbach zespolonych.

[2] Tryb 3-VLE:

Tryb ten jest używany podczas rozwiązywania układu równań liniowych z trzema niewiadomymi. Tryb obliczeń statystycznych: [3] Tryb ten jest używany do przeprowadzania obliczeń

statystycznych. Po zmianie trybu pracy kasowana jest zawartość pamięci tymczasowych, dane statystyczne, pamięć ostatniego wyniku.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

str. 7

Wybór systemu notacji Kalkulator umożliwia wybór jednego z czterech systemów notacji wyświetlanych wartości.

FIX System ustalonej liczby miejsc po przecinku

dziesiętnym: Wyświetlana liczba posiada ustaloną przez użytkownika liczbę miejsc po przecinku dziesiętnym. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji liczb, na wyświetlaczu widnieje komunikat FIX.

SCI System notacji naukowej:

Liczba jest wyświetlana w notacji naukowej. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji liczb, na wyświetlaczu widnieje komunikat SCI. Mantysa wartości jest wyświetlana z określoną liczbą cyfr znaczących.

ENG System notacji inżynierskiej:

Liczba jest wyświetlana w notacji inżynierskiej. Jeżeli wybrany jest ten sposób prezentacji liczb, na wyświetlaczu widnieje komunikat ENG. Mantysa wartości jest wyświetlana z określoną liczbą miejsc po przecinku dziesiętnym. Oprócz mantysy wyświetlany jest

wykładnik będący wielokrotnością 3. System zmiennoprzecinkowy: Liczba jest wyświetlana ze zmienną ilością miejsc po

przecinku dziesiętnym. Jeżeli wybrany jest ten sposób

prezentacji danych, na wyświetlaczu nie widnieje żaden

komunikat.

100000÷3 = [zmienny przecinek] [ON/C]100000 [÷] 3 [=] 33333.33333 [FIX] [2ndF][FSE] 33333.33333 [

2 miejsca po przecinku

[SCI] [2ndF][FSE] 3.33 × 10 [ENG] [2ndF][FSE] 33.33 × 10

] [2ndF][TAB]2 33333.33

[zmienny przecinek] [2ndF][FSE] 33333.33333

• Wartości poza zakresem 0.000000001 ≤ x ≤ 9999999999

wyświetlane są w notacji naukowej.

str. 8 Określenie jednostek miary kąta Kalkulator umożliwia ustawienie jednej z trzech jednostek miary kąta:

Stopnie (°) Radiany (rad) Grady (g) Na wyświetlaczu pojawia się komunikat GRAD

W celu określenia jednostek miary kąta należy nacisnąć

Na wyświetlaczu pojawia się komunikat DEG Na wyświetlaczu pojawia się komunikat RAD

przyciski [2ndF][DRG]. Każde naciśnięcie przycisków [2ndF][DRG] powoduje wybór jednostek miary kąta w sekwencji DEG → RAD → GRAD → DEG itd.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

OBLICZENIA NAUKOWE

• Nacisnąć przyciski [2ndF][MODE][0] wprowadzić

standardowy tryb pracy.

• Przed rozpoczęciem obliczeń należy nacisnąć przycisk

[ON/C], by skasować zawartość wyświetlacza.

• Jeżeli na wyświetlaczu widnieje jeden z komunikatów FIX,

SCI lub ENG, należy go usunąć przez naciśnięcie przycisków [2ndF][FSE] (patrz punkt „Wybór systemu notacji").

Obliczenia arytmetyczne

45+285+3 =

[ON/C] 45 [+] 285 [÷]

3 [=]

18 6 15 8+−

[ ( ] 18 [+] 6 [ )] [÷]

[ ( ] 15 [ -] 8[=] *

42×(-5) + 120= 42 [×] [+/-] 5

(42 [×] 5 [+/-])

(5×10 ) +

-3

) =

(4×10 34 =

+ 57

45 + 57

68 × 25 =

40 =

68 ×

*1 Możliwe jest pominięcie nawiasów [ ) ] jeśli występują one

tuż przed znakiem [ =] lub [M+].

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

[+] 120 [=]

5 [Exp] 3 [÷]

4 [Exp] 3 [+/-] [=]

34 [+] 57 [=] *

68 [×] 25 [=] *

45 [=]

40 [=]

str. 9

*2 Dodawany czynnik staje się stałą. Odejmowanie i

dodawanie przeprowadzane są w ten sam sposób. *3 Mnożna staje się stałą. Podczas obliczeń wykorzystujących czynniki stałe na wyświetlaczu widoczny jest symbol K.

Funkcje

• Przed rozpoczęciem obliczeń należy wybrać jednostkę

miary kątów (patrz punkt „Wybór jednostek miary kątów”).

sin 60 =

cos [ ]

-1

tan

• Wyniki obliczeń wartości funkcji trygonometrycznych

rad =

1=[9]

odwrotnych wyświetlane są w następującym zakresie:

θ = sin

DEG

RAD

GRAD

(cosh 1.5 +

sin 1.5)

[ON/C] [sin] 60 [=]

[2ndF][DRG]

[cos] [( ] [2ndF] [π] [÷] 4[ )

] [=]

[2ndF][DRG]

[2ndF] [tan ] 1 [=]

-1

[2ndF][DRG]

-1

-90 ≤ θ ≤ 90 0 ≤ θ ≤ 180

- θ ≤ θ ≤

−

-100

-1

x, θ = tan x

θ =cos-1 x

0 ≤ θ ≤ π

≤ θ ≤ 100 0 ≤ θ ≤ 200

[ON/C] [ [ (]

[MATH][MATH][MATH] 1

1.5 [+]

tanh

[MATH][MATH] 1

-1

1.5 [ )] [x

[MATH][MATH][MATH]

[( ] 5 [

] [=]

[MATH] 2

÷] 7 [ )][=]

In 20 = [In] 20 [=] log 50 = [log] 50 [=]

e =

1.7

10 =

[2ndF] [e

[2ndF] [10 ]1.7 [=]

] 3 [=]

140.

3.428571429

-90.

1250000.

91.

102.

1700.

2720.

0.866025403

0.707106781

50.

20.08553692

0.895879734

2.995732274

1.698970004

20.08553692

50.11872736

str. 10

161

-2 4 2

8 -3 ×5 =

(12 )

814=

49 −

4! 4 [2ndF] [n!] [=]

P =

C =

5 2

500×25 % = 500 [×] 25 [2ndF][%] 120÷400 =? % 120 [÷] 400 [2ndF][%] 500+ (500×25 %)

= 400-(400× 30 %) =

Różniczki/całki

Obliczenia wartości różniczek i całek możliwe są tylko w trybie obliczeń standardowych. Podczas wprowadzania wartości x w obliczeniach różniczek oraz początku przedziału podczas obliczania całek można podawać tylko wartości liczbowe niemożliwe jest korzystanie z wyrażeń, np. 2 jednak wielokrotne wykorzystywanie tego samego wyrażenia, wykonując dla niego obliczenia przy zmieniających się warunkach.

• Podczas wykonywania obliczeń, kasowana jest zawartość

pamięci X.

4 3 2

d/dx(x -0.5x +6x

x =2

=0.0002

dx x=3 dx=0.001

(x -5)dx

∫

=100

n=10

*1 Wartość x - punkt różniczkowania

Kalkulatory naukowe

*2 Przedział. Jeśli wielkość przedziału nie zostanie

określona, jako x x=0 wartość 10

*3 Podprzedziały. Jeśli liczna podprzedziałów nie zostanie

określona, wartością domyślną będzie n=100.

Obliczenia różniczek i całek prowadzone są w oparciu o poniższe wzory. Z tego powodu, w niektórych przypadkach, niemożliwe może być uzyskanie poprawnych wyników.

Obliczanie wartości całek (wzór Simpson'a):

h{f(a)+4{f(a+h)+f(a+3h)+......+f(a+(N-1)h)}

+2{f(a+2h)+ff(a+4h)+......+f(a+(N-2)h)+f(b)}

Obliczanie wartości różniczki:

Obliczanie wartości całek Obliczenia wartości całek wymagają dłuższego czasu (zależnego od liczby podprzedziałów) Podczas wykonywania obliczeń wyświetlany jest komunikat "Calculating!" (Liczę!). By przerwać obliczenia, należy nacisnąć przycisk [ON/C]. Dodatkowo, że przy liczeniu całek funkcji okresowych i funkcji o szybko zmieniających się wartościach obliczenia będą obarczone dużym błędem. W przypadku funkcji o szybko zmieniających się wartościach należy podzielić przedział całkowania na jak największą liczbę podprzedziałów. W przypadku funkcji okresowych, których wartości zmieniają się z dodatnich na ujemne, należy rozdzielić funkcje na przedziały, w których funkcja przyjmuje wartości dodatnie i

Kalkulatory naukowe

6 [2ndF] [x

[+] 7[2ndF] [x

] 2 [+/-] [-]

8 [y

] 4 [×] 5 [x 2][=]

3 [y

12 [y

] 3 [y ] 4

[2ndF] [x

[2ndF] [

√] 49 [-] 4

[2ndF] [

-1

] [=]

-1

] [=]

√] 81 [=]

EL-506R/EL-546R

]

0.309523809

-2024.984375

6.447419591

10 [2ndF] [n Pr]3 [=]

5 [n Cr] 2 [=]

500 [+] 25 [2ndF][%]

400 [-] 30 [2ndF][%]

. Możliwe jest

[ON/C][2ndF][ALPHA][X]

]4[-]0.5[2ndF][ALPHA]

]3[+]6[2ndF][ALPHA]

[x][y

[x][x

]

[2ndF][d/dx]2[=][=]

[=]3[=]0.001[=]

[2ndF][ALPHA][x][x

][-]5

130.500003

['dx]2[=]8[=][=]

[=][=][=]10[=]

EL-506R/EL-546R

≠0 przyjęta zostanie wartość x×10 , jako

-4

(od punktu różniczkowania).

f(x)=

str. 11

(f −−+

)

x(f)

24.

720.

10.

125.

30.

625.

280.

50.

138.

-4

−

)ab(

n2N

bxa

≤≤

ujemne. Pozwoli to zwiększyć dokładność obliczeń i skróci ich czas.

str. 12

Liczby losowe

Naciśnięcie przycisków [2ndF][RANDOM][=] powoduje wygenerowanie trzycyfrowej liczby pseudolosowej. W celu generacji następnej liczby losowej należy nacisnąć przycisk [=]. Operację tą można przeprowadzić zarówno w standardowym trybie pracy jak i w trybie obliczeń statystycznych.

• Liczby losowe wykorzystują pamięć Y. Każda liczba

losowa jest generowana na podstawie wartości

przechowywanej w pamięci Y (seria liczb pseudo-

losowych).

Zmiana jednostki miary kątów

→ [rad] → [g] → [°]

-1 o

sin 0.8 = [ ]

→ [rad] → [g] → [°]

Obliczenia z wykorzystywaniem pamięci Kalkulator posiada jedną pamięć niezależną (M), jedną pamięć ostatniego wyniku oraz sześć pamięci tymczasowych (A - D, X, Y). Kalkulator EL-506R ma także pamięć wzorów (F1 i F2) pozwalającą na zapisywanie wprowadzanych wyrażeń.

Tryb pracy ANS M, F1, F2 A-D, X, Y Standardowy ( ( ( Liczby zespolone ( ( 3-VLE Obliczenia stat. ( (: dostępna ×: niedostępna

Pamięci tymczasowe (A - D, X, Y) Pamięci tymczasowe A - D, X oraz Y są dostępne w standardowym trybie pracy. Mogą one być traktowane jak zmienne a zapisana w nich wartość może być wykorzystywana w równaniach.

Kalkulatory naukowe

[STO][A] - [D], [X], [Y]:

Wprowadzenie wyświetlanej wartości do określonej

pamięci tymczasowej (A - D, X, Y). [RCL][A] - [D], [X], [Y] lub [2ndF][ALPHA][A] - [D], [X], [Y] [=]:

Wyświetlanie wartości przechowywanej w pamięci

tymczasowej (wybranej przez naciśnięcie odpowiedniego

przycisku literowego).

• Zawartość pamięci tymczasowej zostaje skasowana

w momencie zmiany trybu pracy lub w momencie

wprowadzenia do niej wartości zerowej.

Pamięć niezależna (M) Pamięć niezależna jest dostępna w standardowym trybie pracy. [STO][M]:

Wykasowanie zawartości pamięci niezależnej oraz

wprowadzenie do niej wyświetlanej wartości. [RCL][M] lub [2ndF][ALPHA][M][=]:

Wyświetlanie wartości przechowywanej w pamięci niezależnej. [M+]:

Dodanie wyświetlanej wartości do wartości przechowywanej

w pamięci niezależnej. [2ndF][M-]:

Odjęcie wyświetlanej wartości od wartości przechowywanej w

pamięci niezależnej.

• Naciśnięcie przycisków 0 [STO][M] powoduje wykasowanie

zawartości pamięci niezależnej (wprowadzenie do niej

wartości zerowej).

Pamięć ostatniego wyniku Pamięć ostatniego wyniku jest dostępna w standardowym trybie pracy oraz w trybie obliczeń statystycznych i w trybie obliczeń na liczbach zespolonych.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

[ON/C] 90 [2ndF] [DRG"] [2ndF] [DRG"] [2ndF] [DRG"]

[2ndF] [sin ]0.8 [=]

-1

[2ndF] [DRG"] [2ndF] [DRG"]

[2ndF] [DRG"]]

1.570796327

53.13010235

0.927295218

59.03344706

53.13010235

× × ×

× ×

EL-506R/EL-546R

str. 13

90.

100.

90.

Wynik obliczeń otrzymany po naciśnięciu przycisku [=] lub innego przycisku kończącego obliczenia zostaje automatycznie wprowadzony do pamięci ostatniego wyniku. [2ndF][ANS]:

Wyświetlanie zawartości pamięci ostatniego wyniku.

• Zawartość pamięci ostatniego wyniku zostaje

wykasowana w momencie zmiany trybu pracy.

str. 14

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

Pamięci wzorów (F1 i F2) (tylko w kalkulatorze EL-506R) W każdej pamięci wzorów można zapisać wyrażenie o długości 80 znaków. Tak jak w przypadku zapisywania w pamięciach liczb, po zapisaniu w pamięci F1/F2 nowego wyrażenia, stary wzór zostaje skasowany.

Uwaga:

Wyniki obliczeń z udziałem podanych poniżej funkcji zostają automatycznie wprowadzone do pamięci X lub pamięci Y. Z tego powodu, podczas używania tych funkcji należy zwrócić uwagę na pamięć X i pamięć Y.

• Liczby losowe Pamięć Y

• →rθ →xy Pamięć X, pamięć Y

24+ =

(8×2)

×5 =

×2)

$150 ×3: M1 +

$250:M2=M1+25

×5%:zniżka

-)M2 Razem: M $1 = ¥140 ¥33,775 = $? $2,750 =¥?

r = 3cm

πr → F

= . ...( )A

4624+

3×(A)+60+(A)= * Pomiędzy wartością "π" a zmienną można pominąć znak

8 [

×] 2 [STO] [M]

÷] [RCL] [M] [=]

24 [

[RCL] [M] [

[ON/C] [STO] [M]

150 [

[RCL] [M][

×] 5 [2ndF][%]

[2ndF][M-][RCL][M]

104 [STO] [Y]

33,775 [

÷] [RCL] [Y] [=]

×][RCL] [Y] [=]

2750 [

[2ndF][ALPHA][Y]*

][STO] [F1] 3 [STO] [Y]

[RCL][F1][

×] 4 [÷] 3 [=]

24 [÷] [( ] 4 [+]6 [ )] [=]

×] [2ndF] [ANS]

3 [

÷] [2ndF] [ANS] [=]

[+] 60 [

×] 5 [=]

×] 3 [M+]

250 [M+]

[2ndF] [

π]

37.66911184

16.

1.5

80.

450.

250.

35.

665.

140.

241.25

385000.

2.4

32.2

mnożenia.

Ciągi obliczeń

Kalkulator pozwala wykorzystać wynik wcześniejszych obliczeń w kolejnych wyrażeniach.

6+4=Ans Ans + 5 44 +37=ANS

√ANS

Kalkulatory naukowe

Wynik poprzednich obliczeń nie zostanie wyświetlony po

[ON/C] 6 [+] 4 [=]

44 [+] 37 [=]

[2ndF][√][=]

EL-506R/EL-546R

[+] 5 [=]

10.

15.

81.

str. 15

wprowadzeniu kilku poleceń.

Obliczenia z udziałem ułamków

• Liczby z ułamkiem dziesiętnym lub zapisywane w postaci

wykładniczej nie mogą być wprowadzone jako ułamek.

• We wszystkich przypadkach w części całkowitej, liczniku

i mianowniku wprowadzonych może zostać łącznie do 10 cyfr (uwzględniając symbol ( )).

• Jeżeli liczba cyfr, która ma zostać wyświetlona, jest

większa od 10, liczba zostaje przekształcona i wyświetlona w postaci dziesiętnej.

/ ]:

Przycisk ten jest używany do wprowadzania ułamków lub

do przekształcania liczb. [2ndF][d/c]: Naciśnięcie tych przycisków umożliwia przekształcenie liczb.









342





→ [a.xxx] → [d/c]

2 3

1.25 + =[a.xxx]

3 [a

[2ndF][10

1.25 [+] 2 [a

b b

/c] 1 [a /c] 2 [+]

4[a

/c] 3 [=]

[2ndF] [d/c]

x b

] 2 [a /c] 3 [=]

/c] 5 [=]

/c]

4┌ 5┌ 6

4.833333333

29 ┌ 6

4.641588834

1.65

1┌ 13┌ 20

4┌ 5┌ 6 =

Systemy liczbowe: dwójkowy, ósemkowy, dziesiętny i szesnastkowy (N-Base).

Kalkulator umożliwia przeprowadzenie przekształceń liczb w systemach liczbowych: dwójkowym, ósemkowym, dziesiętnym i szesnastkowym oraz przeprowadzenie w tych systemach czterech podstawowych działań arytmetycznych, obliczeń z użyciem nawiasów i obliczeń z użyciem pamięci. Oprócz tego na liczbach w systemach: dwójkowym, ósemkowym i szesnastkowym możliwe jest przeprowadzenie operacji logicznych AND, OR, NOT, NEG, XOR i XNOR.

str. 16

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

Przekształcenie liczby na inny system liczbowy odbywa się w następujący sposób:

[2ndF][#BIN] Przekształcenie liczby na system dwójkowy.

Na wyświetlaczu pojawia się komunikat „b”.

[2ndF][#OCT] Przekształcenie liczby na system ósemkowy.

Na wyświetlaczu pojawia się komunikat „o”.

[2ndF][#HEX]

Przekształcenie liczby na system szesnastkowy. Na wyświetlaczu pojawia się komunikat „H”.

[2ndF][#DEC] Przekształcenie liczby na system dziesiętny.

Komunikat innego systemu liczbowego znika

W wyniku naciśnięcia jednej z powyżej opisanych kombinacji

z wyświetlacza.

przycisków wyświetlana liczba zostaje przekształcona na wybrany system liczbowy.

Uwaga: Wprowadzanie cyfr A - F w systemie szesnastkowym odbywa się przez naciśnięcie przycisków:

A x B 2 C D E F

[CNST] , [y ] , [x ] , [log] , [ln] , [MATH] .

Cyfry te są wyświetlane w następujący sposób.

A→A C→C E→E

→b D→d F→F

W systemie dwójkowym, ósemkowym i szesnastkowym niemożliwe jest wprowadzenie części ułamkowej. Jeżeli liczba w systemie dziesiętnym posiadająca część ułamkową jest przekształcana w liczbę w jednym z tych systemów, część ułamkowa zostanie pominięta. Liczby ujemne są wyświetlane w systemie dwójkowym, ósemkowym i szesnastkowym jako dopełnienie.

DEC(25)

→BIN

HEX(1AC)

→ BIN → OCT → DEC

BIN (1010-100)

×11 =

[ON/C] [2ndF] [#DEC]

25 [2ndF] [#BIN]

[2ndF] [#HEX] 1 AC

[2ndF] [#BIN] [2ndF] [#OCT] [2ndF] [#DEC]

[2ndF] [#BIN] [( ]

1010 [-] 100 [ )]

[

×] 11[=]

11001. 1AC.

1101011100.

654.

428.

10010.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

str. 17

BIN(111)

→ NEG

HEX(1FF)+ OCT(512)= HEX(?)

2FEC 2C9E=(A) +) 2000 1901=(B) (C)

1011 AND 101 = (BIN) 5A OR C3 = (HEX) NOT 10110 = (BIN) 24 XOR 4 = (OCT)

B3 XNOR 2D = (HEX)

→ DEC

[2ndF] [#BIN] [NEG]111

[2ndF] [#HEX] 1FF

[2ndF][#OCT] [+] 512 [=]

[2ndF] [#HEX]

[ON/C] [STO] [M] [2ndF] [#HEX] 2FEC [-] 2C9E

2000 [-] 1901[M+]

[RCL] [M]

[ON/C] [2ndF] [#BIN]

1011 [AND]101 [=]

[2ndF] [#HEX] 5A [OR]

C3 [=]

[2ndF] [#BIN]

[NOT] 10110[=]

[ON/C] [2ndF]

[#OCT] 24 [XOR] 4 [=]

[2ndF][#HEX]

B3 [XNOR] 2D[=]

[2ndF][ #DEC]

[=]

[M+]

1111111001.

1111101001.

FFFFFFFF61

Obliczenia czasowe - system dziesiętny i system sześćdziesiętny

Kalkulator posiada możliwość dokonywanie przekształceń liczby z systemu dziesiętnego na system sześćdziesiętny i odwrotnie.

1511.

349.

34E. 6FF.

A4d.

-159.

db.

20.

Dodatkowo w systemie sześćdziesiętnym możliwe jest przeprowadzenie czterech podstawowych działań arytmetycznych oraz obliczeń z udziałem pamięci. (Operacje te, oprócz obliczeń z udziałem pamięci, są dostępne również w trybie obliczeń statystycznych).

12 39'18"05

→ ? [10]

[ON/C] 12 [D

°M'S] 18 [D°M'S] 5

39 [D

[2ndF] [

123.678 → ? [60] 123.678 [2ndF] [↔DEG] 3h30m45s + 6h45m36s = ? [60]

3h45m - 1.69h = ? [60]

sin62o 12'24" = ? [10]

str. 18

°M'S] 30 [D°M'S] 45 [+]

3 [D

°M'S] 45 [D°M'S]

6 [D

3 [D

1.69 [=] [2ndF] [ [ON/C] [sin] 62 [D

12 [D

Kalkulatory naukowe

°M'S]

↔DEG]

36 [=]

°M'S] 45 [-]

↔DEG]

°M'S]

°M'S] 24 [=]

12.65501389

40'40.80

123

10 16'21.00

03'36.00

0.884635235

EL-506R/EL-546R

Przekształcenie współrzędnych

Przekształcenie współrzędnych może zostać przeprowadzone w standardowym trybie pracy oraz w trybie obliczeń statystycznych.

• Przed rozpoczęciem obliczeń należy wybrać jednostkę

miary kątów (patrz punkt „Określanie jednostek miary kąta").

prostokątne biegunowe

• Wynik obliczeń jest automatycznie wprowadzany do

Y Y

P ( ×, y )

P ( r,

0 0

Współrzędne Współrzędne

)

pamięci X i pamięci Y. Wartość r lub wartość x zostaje wprowadzona do pamięci X. Wartość

θ lub wartość y zostaje wprowadzona do pamięci Y.

= 6 r = ?

y = 4

]

→

[ON/C] 6 [2ndF] [ , ] 4

[MATH][1] (r)

[2ndF][

←'→] (

[2ndF][

θ)

7.211102551

33.69006753

7.211102551

r = 14 x = ?

= 36° y = ?

→

14 [2ndF] [ , ]

[ 36 [MATH][2] (x)

[2ndF][

←'→] (y) ←'→] (x)

[2ndF][

11.32623792

8.228993532

11.32623792

Obliczenia z użyciem stałych fizycznych Wybrana stała fizyczna jest wyświetlana po naciśnięciu przycisku [CNST] i podaniu numeru stałej. Stałe są określane za pomocą dwucyfrowych liczb. Np. prędkość światła w próżni ma numer "01".

• Wybrana stała jest wyświetlana z wybraną liczbą miejsc

po przecinku.

• Stałe fizyczne mogą być wyświetlane w standardowym

trybie pracy (gdy obowiązuje dziesiętny układ liczbowy), trybie 3-VLE oraz trybie obliczeń statystycznych.

Uwaga: Stałe fizyczne oraz jednostki układu metrycznego oparte są na wartościach podanych przez Komitet d/s Stałych Naukowych i Technologicznych ICSU (Committee on Data Science and Technology ICSU) w roku 1986 lub na normach ISO.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

str. 19

Nr. Stała Symbol Jednostki

01 Prędkość światła w próżni c m)s-1 02 Stała grawitacyjna G N)m)kg 03 Przyspieszenie grawitacyjne g m)s-2 04 Masa elektronu me kg 05 Masa protonu mp kg

Masa neutronu m kg

06 07 Masa spoczynkowa mionu 08 Jednostkowa masa atomowa u kg

Ładunek elektronu e C

Stała Plancka h J)s

10 11 Stała Boltzmanna k J)K-1 12 Przenikalność magnetyczna próżni 13 Przenikalność elektryczna próżni 14 Promień elektronu r 15 Stała struktury subtelnej 16 Promień Bohra a0 m 17 Stała Rydberga 18 Jednostka strumienia 19 Magneton Bohra 20 Moment magnetyczny elektronu 21 Magneton jądrowy 22 Moment magnetyczny protonu 23 Moment magnetyczny neutronu 24 Moment magnetyczny mionu

mµ

Φ µ

µ µ

-2

H)m-1

∞

-1

F)m

-1

m Wb

)

T-1

-1

)

-1

J)T J

)

T-1

J)T-1

-1

)

25 Długość fali Comptona dla elektronu 26 Długość fali Comptona dla protonu 27 Stała Stefana-Boltzmanna 28 Stała Avogadro NA mol-1 29

Objętość gazu idealnego w warunkach normalnych Stała gazowa R J)mol

Stała Faraday'a F C)mol-1

31 32 Opór dziury kwantowej RH 33

Stosunek ładunku elektronu do masy elektronu 34 Kwant cyrkulacji h/2m eJ)s)kg 35 Współczynnik żyromagnetyczny protonu 36 Stosunek Josephona częstotliwości/napięcia 2e/h Hz)V

Elektronovolt eV J

37 38

Temperatura Celsjusza (°C) 39 Jednostka astronomiczna AU m

Parsek pc m

str. 20 V =15.3 m/s

t=10s

t+0.5gt

Kalkulatory naukowe

15.3 [

×] 10 [+] 2 [2ndF]

-1

][×][CNST]03

×] 10 [x

[

V mm

e/me C)kg

EL-506R/EL-546R

][=]

-2 -4

W)m)K

)

mol-1

-1

)

Ω

-1

)

T-1

t K

-1

9.80665

643.3325

Konwersja liczb w układzie metrycznym

Konwersja liczb w układzie metrycznym może być wykonywana w standardowym trybie pracy (gdy obowiązuje dziesiętny układ liczbowy), trybie 3-VLE oraz trybie obliczeń statystycznych.

Nr. Jednostki Uwagi

01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

in → cm cm → in

ft → m

m →ft yd → m m → yd

mi → km

km → mi n mile → m m → n mile

acre → m

m → acre

oz → g

g → oz lb → kg kg → lb

°F → °C °C → °F

gal (US) → l l → gal (US) gal (UK) → l

l → gal (UK) fl oz (US) → ml ml fl → oz (US) fl oz (UK) → ml ml fl → oz (UK)

J → cal

cal → J J → cal15 cal15 → J J → calIT calIT → J

hp → kW

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

in : cal cm : centymetr

ft : stopa m : metr

yd : jard m : metr

mi : mila km : kilometr

n mile : mila morska km : kilometr

acre : akr

m : metr kwadratowy oz : uncja

g : gram lb : funt

kg : kilogram

°F : stopień Farenheita °C : stopień Celsjusza

gal (US) : galon (USA) l : litr

gal (UK) : galon (UK) l : litr

fl oz (US) : uncja objętości (USA) ml : mililitr

fl oz (UK) : uncja objętości (UK) ml : mililitr

J : joule cal : kaloria

J : joule Cal15 : kaloria (15n°C) J : joule Cal15 : kaloria (IT)

hp : koń mechaniczny kW : kilowat

str. 21

Nr. Jednostki Uwagi

34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44

125 yd = ?m 125 [2ndF][CONV] 5 [=]

Funkcja modyfikacji

kW → hp ps → kW kW → ps

kgf/cm2 → Pa Pa → kgf/cm

atm → Pa Pa → atm

mmHg → Pa

Pa → mmHga

kgfm → J J → kgfm

W opisywanym kalkulatorze wszystkie wyniki obliczeń zapisywane są wewnętrznie w notacji naukowej, co oznacza, że mantysa wyniku może posiadać do 12 cyfr. Jednakże, ponieważ wyniki obliczeń są wyświetlane w takiej notacji, jaka została wybrana przez użytkownika, i posiadają określoną przez użytkownika ilość miejsc po przecinku dziesiętnym, wyniki obliczeń wewnętrznych mogą się różnić od wyniku przedstawionego na wyświetlaczu. Przy użyciu funkcji modyfikacji wynik obliczeń wewnętrznych jest modyfikowany

ps : koń mechaniczny kW : kilowat

Pa : pascal atm : atmosfera

Pa : pascal (1mmHg = 1 Torr)

Pa : pascal

J : joule

114.3

w ten sposób, aby był taki sam jak wyświetlana wartość. W ten sposób w dalszych obliczeniach pominięty jest błąd, jaki wystąpiłby w wyniku różnicy między wartością biorącą udział w tych obliczeniach, a wartością wyświetlaną. Funkcja ta może być na przykład przydatna podczas przeprowadzania obliczeń, w których każda cyfra liczby jest brana pod uwagę. Generalnie w obliczeniach bierze udział nie wartość pokazywana na wyświetlaczu lecz liczba zapisana w rejestrach kalkulatora.

5 ÷ 9 = ANS

× 9 =

ANS {FIX, TAB=1]

[ON/C][2ndF][FSE]

[2ndF][TAB]1

5 [

×] 9 [=]

5 [

÷] 9 [=] [2ndF] [MDF]

[

×] 9 [=]

[

÷] 9 [=]

0.6

5.0

0.6

5.4

[2ndF][FSE][2ndF][FSE]

*1 5.55555555555×10 ×9 *2 0.6×9

str. 22 Podstawienie arytmetyczne

-1

[2ndF][FSE]

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

Jeśli konieczne jest wielokrotne wyznaczenie wartości tego samego równania dla różnych wartości, np. w przypadku rysowania krzywej y=2x

+1 lub odszukiwania rozwiązań równania 2x + 2y = 14, wystarczy raz wprowadzić równanie, a następnie podawać różne wartości zawartych w nim zmiennych.

• Możliwe jest wykorzystanie następujących zmiennych:

A-D, M, X i Y

• Niemożliwe jest wykorzystanie następujących funkcji:

RANDOM oraz poleceń zakończenia obliczeń.

• Podstawienie arytmetyczne wykorzystywane może być

tylko w standardowym trybie pracy

• Niemożliwe jest kończenie wyrażeń innym symbolem niż

'=' (np. %).

Obliczenia

$ Nacisnąć przyciski [MODE][0] % Wprowadzić wyrażenie zawierające co najmniej jedną

zmienną. W przypadku kalkulatora EL-506R często używane wzory mogą zostać zapisane w pamięci wzorów (F1 i F2).

& Nacisnąć przycisk [ALGB]. * Kalkulator prosi o podanie wartości zmiennej X gdy

wyświetlany jest symbol "?", a zmienna X pulsuje. Po wprowadzeniu wartości, należy nacisnąć przycisk [ENT]. Po wprowadzeniu wartości wszystkich zmiennych wyświetlany jest wynik.

• Wartości zmiennych mogą być podawane tylko w postaci

liczb (nie wyrażeń).

• Po zakończeniu obliczeń należy nacisnąć przycisk

[ALGB], by ponownie wykonać obliczenia dla tego samego wzoru.

• Zmienne i wartości zapisane w pamięciach wyświetlane

są podczas wprowadzania wartości zmiennych. By zmienić starą wartość na nową, należy wprowadzić nową wartość i nacisnąć przycisk [ENT].

Kalkulatory naukowe

f(x) = x3 - 3x2 + 2

EL-506R/EL-546R

str. 23

[2ndF][ALPHA][

[-] 3 [2ndF][ALPHA][

[ON/C]

×][y

] 3

×][x

]

[+] 2 [ALGB] x=-1 1 [+/-][ENT] x=-0.5 [ALGB] 0.5 [+/-][ENT] x=0 [ALGB] 0 [ENT] x=0.5 [ALGB] 0.5 [ENT] x=1 [ALGB] 1 [ENT] x=1.5 [ALGB] 1.5 [ENT] x=2 [ALGB] 2 [ENT] x=2.5

[ALGB] 2.5 [ENT]

x=3 [ALGB] 3 [ENT]

-2.

1.125

1.375 0

-1.375

-2.

-1.125

OBLICZENIA NA LICZBACH ZESPOLONYCH

By możliwe było dodawanie, odejmowanie, mnożenia i dzielenie liczb zespolonych, należy nacisnąć przyciski [2ndF][MODE][1], by wprowadzić tryb obliczeń na liczbach zespolonych. Dostępne są dwa sposoby wyświetlania wyników i liczb zespolonych: $ we współrzędnych prostokątnych jako liczbę z = a + bi

(na wyświetlaczu pojawia się napis xy)

[2ndF][→ xy]

% we współrzędnych biegunowych jako liczbę

z = r(cos

θ+isinθ) (na wyświetlaczu pojawia się napis rθ)

[2ndF][

→ rθ]

Wprowadzanie liczb zespolonych $ Współrzędne prostokątne współrzędna x [+] współrzędna y [ i ] lub współrzędna x [+] [ i ] współrzędna y % Współrzędne biegunowe

∠ ] θ

r [ r: wartość bezwzględna

θ: argument

• Przy zmianie trybu pracy kasowana jest część urojona

liczby zapisana w pamięci M.

str. 24

• Liczba zespolona zapisana we współrzędnych prostokątnych

z wartością urojoną y =0 lub zapisana we współrzędnych biegunowych z wartością argumentu jak liczba rzeczywista.

(12-6i) + (7+15i) (11+4i) =

6 × (7-9i) × (-5+8i) =

16 ×

°+icos30°) ÷

(sin30

°+icos60°)=

(sin60

θ1=70°

θ1=25°

r1=8, r2=12,

↓

θ=?°

r=?,

(1+ i)

↓

θ=?

r=?,

(2-3i) = 2[MATH][2]

1/(1+i)= [ (] 1 [+] 3 [ i ] [ ) ]

Kalkulatory naukowe

θ=0 traktowana jest

[ON/C] 12 [-] 6 [ i ][+]

7 [+] 15 [ i ][-]

[ ( ] 11 [+] 4 [ i ][ ) ][=]

←'→](y)

[2ndF][

←'→](x)

[2ndF][

6 [×]

[ ( ] 7 [-] 9 [ i ][

[ ( ] 5 [+/-] 8 [ i ][ ) ][=] (x)

←'→](y)

[2ndF][

16 [

[ ( ][sin] 30 [+] [ i ][cos] 30 [

[ ( ][sin] 60 [+][ i ][cos] 60 [ )]

[=](x)

[2ndF][

←'→](y)

[MATH][1]

∠] 70 [+]

8 [

∠] 25 [=] (r)

12 [

←'→](θ)

[2ndF][

[MATH][2] 1 [+][ i ][=]

[MATH][1] (r)

[2ndF][

←'→](θ)

[ (] 2 [-] 3 [ i ] [ ) ][X

[=](x)

[2ndF][←'→](y)

-1

[2ndF][

] [=](x)

←' ](y) →

[2ndF][x

EL-506R/EL-546R

8. + 5.

×]

+ 606.

222.

×]

)]

13.85640646.

+ 8.

18.5408873.

42.76427608.

∠

1.414213562.

∠

]

45.

-5.

12.

0.5

Kalkulatory naukowe

ROZWIĄZYWANIE UKŁADU RÓWNAŃ LINIOWYCH Z TRZEMA NIEWIADOMYMI

By rozwiązać układ równań liniowych z trzema niewiadomymi, należy nacisnąć przyciski [2ndF][MODE][2], by wybrać tryb 3-VLE.

Układ równań liniowych z trzema niewiadomymi:

• Wyznacznik D=0 powoduje wystąpienie błędów.

• Jeśli wartość bezwzględna wyników pośrednich wynosi

100

×10 lub więcej, wystąpi błąd.

Obliczenia

$ Nacisnąć przyciski [2ndF][MODE][2]. % Wprowadzić wartość każdego ze współczynników od a

do d wyświetlaczu (po podaniu każdej wartości należy nacisnąć przycisk [ENT]).

& Po naciśnięciu przycisku [ENT] po podaniu wartości d

wyświetlona zostanie obliczona wartość x. Kolejne

EL-506R/EL-546R



ax by cz d

++=

111 1



ax by cz d

++=

222 2



ax by cz d

++=



333



zgodnie z symbolami pokazywanymi na

str. 25

abc

111

|D| =

abc

222

abc

3333

naciśnięcia przycisku [ENT] powodują wyświetlenie wartości y, z i wyznacznika |D|.

• Współczynniki mogą być wprowadzane przy pomocy

zwykłych operacji arytmetycznych.

• By skasować wprowadzone wartości współczynników,

należy nacisnąć przyciski [2ndF][CA]. Wartości współczynników są kasowane również przez naciśnięcie przycisków [MODE][2].

Uwaga: Naciśnięcie przycisku [ENT] w momencie, gdy

wyświetlona jest wartość wyznacznika D powoduje wyświetlenie wartości współczynników. Za każdym razem, gdy naciśnięty zostanie przycisk [ENT] wyświetlana jest wartość współczynnika - w kolejności, w jakiej zostały wprowadzone. Pozwala to skorygować wartości współczynników. (Naciśnięcie przycisków [2ndF][ENT] powoduje wyświetlenie wartości współczynników w odwrotnej kolejności). By skorygować wartość wybranego współczynnika, należy, w momencie gdy jest on wyświetlany, wprowadzić poprawną wartość i nacisnąć przycisk [ENT].

str. 26

x+y-z =9 6x+6y-z=17 14x-7y+2z=42

Kalkulatory naukowe

1 [ENT] 1 [ENT]

1 [+/-] [ENT]

9 [ENT] 6 [ENT]

1 [+/-] [ENT] 17 [ENT]

EL-506R/EL-546R

14 [ENT] 7 [+/-] [ENT]

2 [ENT] 42 x = ? y= ? z = ? det (D) = ?

[ENT] (x) [ENT] (y) [ENT] (z)

[ENT] (det (D) )

3.238095238

-1.638095238

-7.4

105.

Jeśli współczynniki c to układ przyjmuje postać układu dwóch równań z dwoma

, c , c , jak również a - d są równe zero,

1 2 3 3

niewiadomymi. Można wyznaczyć wówczas wartości x, y oraz wyznacznik.

2 x+3y = 4 5

x+6y = 7

2 [ENT] 3 [ENT] [ENT]

4 [ENT] 5 [ENT] 6 [ENT]

[2ndF][CA]

7 [ENT]

[ENT] [ENT] [ENT] x = ? y= ? det (D) = ?

OBLICZENIA STATYSTYCZNE

Obliczenia statystyczne wykonywane mogą być po naciśnięciu

[ENT] (x)

[ENT] (y)

[[ENT] (det (D) )

-1.

-3.

przycisków [2ndF][MODE][3]. Po wybraniu trybu obliczeń statystycznych, należy wybrać typ tych obliczeń naciskając przycisk cyfry odpowiadającej numerowi typu. Jeśli zmieniany jest typ obliczeń statystycznych, należy nacisnąć przyciski [2ndF][MODE][3][wybrana cyfra].

[0]:

Obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej. Wyświetlany jest komunikat STAT 0.

[1]: Obliczenia regresji liniowej.

Wyświetlany jest komunikat STAT 1.

[2]: Obliczenia regresji kwadratowej.

Wyświetlany jest komunikat STAT 2.

[3]: Obliczenia regresji wykładniczej.

Wyświetlany jest komunikat STAT 3.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

str. 27

[4]: Obliczenia regresji logarytmicznej.

Wyświetlany jest komunikat STAT 4.

[5]: Obliczenia regresji potęgowej.

Wyświetlany jest komunikat STAT 5.

[6]: Obliczenia regresji odwrotnej.

Wyświetlany jest komunikat STAT 6. Kalkulatory pozwalają na wyznaczenie następujących wartości statystycznych (patrz tabela poniżej):

• Obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej:

Wartości $ oraz wartości standardowych funkcji prawdopodobieństwa.

• Obliczenia parametrów regresji liniowej: wartości $ oraz

% i dodatkowo wyznaczanie estymatora x dla znanej

wartości y (x') i estymatora y dla znanej wartości x (y').

• Obliczenia parametrów regresji wykładniczej,

logarytmicznej, potęgowej i odwrotnej: wartości $ oraz % i dodatkowo wyznaczanie estymatora x dla znanej wartości y (x') i estymatora y dla znanej wartości x (y'). (Ponieważ przed rozpoczęciem obliczeń kalkulator przekształca równanie każdego typu regresji na równanie regresji liniowej, możliwe jest wyznaczenie wszystkich wartości statystycznych oprócz współczynników a i b).

• Obliczenia parametrów regresji kwadratowej: wartości $

→

oraz %, współczynniki a, b, c dla równania regresji kwadratowej (y = a + bx + cx

). (dla regresji kwadratowej niemożliwe jest wyznaczenie wartości współczynnika korelacji (r)).

Podczas wyznaczania wartości a, b i c zachowana może być tylko jedna z nich.

Średnia próbek (danych x)

sx Standardowe odchylenie próbki (danych x)

Standardowe odchylenie populacji (danych x)

σx

n Liczebność populacji

str. 28

Suma próbek (danych x)

Σx

Suma kwadratów próbek (danych x)

Σx

Średnia próbek (danych y) Standardowe odchylenie próbki (danych y)

Standardowe odchylenie populacji (danych y)

σy

Suma próbek (danych y)

Σy

Suma kwadratów próbek (danych y)

Σy

Suma iloczynów próbek (danych x, y)

Σxy

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

r Współczynnik korelacji a Współczynnik równania regresji

b Współczynnik równania regresji c Współczynnik równania regresji kwadratowej

Wprowadzanie danych

Wprowadzone dane są przechowywane w pamięci aż do naciśnięcia przycisków [2ndF][CA] lub [2ndF][MODE][3]. Przed wprowadzeniem nowych danych, należy skasować zawartość pamięci.

Dane z jedną zmienną

Dana [DATA] Dana [ , ], liczba powtórzeń danej [DATA] (wprowadzenie kilku takich samych danych x)

Dane z dwoma zmiennymi

Dana x [(x,y)], dana y [DATA] Dana x [(x,y)], dana y [ , ] liczba powtórzeń pary (x, y) [DATA] (wprowadzenie kilku takich samych danych)

Korekta wprowadzonych danych Korekta przed naciśnięciem przycisku [DATA]:

Przy pomocy przycisku [ON/C] usunąć niepoprawną daną.

Korekta po naciśnięciu przycisku [DATA]

Wprowadzone dane można przeglądać przy pomocy przycisku [#]. Niepoprawną daną można usunąć przy pomocy przycisków [2ndF][CD].

Obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej

Score

95 80 80 75 75 75 50

[2ndF][MODE][3][0]

75[,]3[DATA]

95[DATA]

80[DATA]

[DATA]

50[DATA]

Kalkulatory naukowe

+x=

,x=

sx=

x=60

→P(t)?

T=-0.5

→R(t)?

Obliczenia regresji

Dla podanych par wartości (x,y) wyznaczyć odchylenie standardowe, współczynnik regresji liniowej oraz współczynnik korelacji pomiędzy x i y. (Obliczenia dla regresji wykładniczej, logarytmicznej, potęgowej i odwrotnej przeprowadzane są tak samo jak dla regresji liniowej).

EL-506R/EL-546R

str. 29

[RCL][

[RCL][+x]

[RCL][,x]

[RCL][,x

[RCL][Sx]

][=]

[MATH][MATH][MATH]

[MATH][MATH][2]60[MATH]

[MATH][MATH][MATH]

[MATH][MATH][4]0.5[+/-]

[))[=]

75.71428571

]

12.37179148

]

13.3630621

178.5714286

530

41200.

0.102012

0.691463

x y

2 5 2 5 12 24 21 40 21 40 21 40 15 25

Estymowane są następujące wartości

x = 3→y ' = ? y =46→ x ' = ?

[2ndF][MODE][3][1] 2[(x,y)]5[DATA] [DATA] 12[(x,y)]24[DATA] 21[(x,y)]40[,]3[DATA] 15[(x,y)]25[DATA] [RCL][a] [RCL][b] [RCL][r] [RCL][sx] [RCL][sy]

3 [2ndF] [y ']

46 [2ndF] [x']

1.050261097

1.826044386

0.995176343

8.541216597

15.67223812

str. 30

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

Regresja kwadratowa

Dla podanych par wartości (x,y) współczynniki a, b i c równania regresji kwadratowej i wyznaczyć estymatory dla podanych

x y

12 41 8 13

5 2 23 200 15 71

x=10

→ y'=?

→ x'=?

(B) y=22

* Dla dwóch pierwiastków

[MODE] 3 2

12 [(x,y)] 41 [DATA]

8 [(x,y)] 13 [DATA]

5 [(x,y)] 2 [DATA]

23 [(x,y)] 200 [DATA]

15 [(x,y)] 71 [DATA]

[RCL] [a] [RCL] [b] [RCL] [c]

10 [2ndF] [y']

22 [2ndF] [x']

[2ndF][

←'→]*

←'→]

[2ndF][

5.357506761

-3.120289663

0.503334057

24.4880159

9.63201409

-3.432772026

9.63201409

Wzory obliczeń statystycznych

Typ regresji Wzór równania

Liniowa y = a + bx Wykładnicza y = a ) e Logarytmiczna Potęgowa y = a)x Odwrotna y = a + b ) / Kwadratowa y = a + bx + cx2

y = a + b)lnx

∑

xnx

−−Σ

∑

Kalkulatory naukowe

∑x = x1 + x2 + ... + xn

−−Σ

yny

σy =

EL-506R/EL-546R

n: liczba danych We wzorach obliczeń statystycznych podanych w późniejszej części instrukcji (przykłady obliczeń), wystąpienie jednej z poniżej opisanych okoliczności powoduje wystąpienie błędu:

• wartość bezwzględna wyniku cząstkowego lub wyniku

końcowego jest równa lub większa od 1 x 10

• mianownik wynosi 0;

• podjęta została próba obliczenia pierwiastka kwadratowego

liczby ujemnej.

• nie istnieje rozwiązanie równania regresji kwadratowej.

Obliczenia wartości prawdopodobieństwa

Pt e dx

()=

−

∫

−∞

xnx

−Σ

2 2

+ x

Σyny

−

+ ... + xn

σx

∑x

2 2

= x

str. 31

∑xy = x ∑y = y ∑y

+ x2y2 + ... + xn yn

1y1

+ y2 + ... + yn

= y + y + ... + y

100

;

−

Qt e dx

()=

∫

∞

−

Pt e dx

()=

∫

)/σx ... wzór normalizacji

t = (x -

str. 32

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

• P(t), Q(t) i R(t) przyjmują zawsze wartości dodatnie, nawet

dla t < 0. Jest to spowodowane tym, że ich wartości wyznaczane są przy pomocy algorytmów obliczania powierzchni.

Wartości P(t), Q(t) i R(t) mogą mieć do sześciu miejsc po

przecinku

BŁĘDY I ZAKRES OBLICZEŃ

1. Błędy

Błąd obliczeń wystąpi w sytuacji, gdy przekroczony zostanie zakres obliczeń (podany na końcu instrukcji), lub gdy zostanie podjęta próba niepoprawnych obliczeń matematycznych. W przypadku wystąpienia błędu obliczeń, naciśnięcie przycisku [

!] lub przycisku ["] powoduje automatyczne

cofnięcie kursora na miejsce równania, w którym pojawił się błąd. W celu usunięcia błędu obliczeń należy dokonać edycji równania (zostało to opisane w punkcie „Edycja równania”) lub nacisnąć przycisk [ON/C].

• Liczba występująca po komunikacie „Error” jest kodem

błędu. Ponieważ kod ten określa typ błędu, należy sprawdzić jego znaczenie.

2. Kody i typy błędów

1 Błąd składni

• Podjęta została próba wykonania niepoprawnych

obliczeń, Np. próba przeprowadzenia obliczeń statystycznych z dwoma zmiennymi lub przekształcenia współrzędnych po wprowadzeniu tylko jednej danej lub jednej współrzędnej. 2 [2ndF][

→rθ].

2 Błąd obliczeń

• Wartość bezwzględna wyniku cząstkowego lub wyniku

końcowego jest równa lub większa od 1

× 10

100

;

• Dzielenie przez 0;

• Podczas przeprowadzania obliczeń z udziałem funkcji,

obliczeń statystycznych, przekształceń/obliczeń na

liczbach w systemach: dwójkowym, ósemkowym lub

szesnastkowym, przekroczony został zakres obliczeń.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

str. 33

3 Błąd głębokości

• Przekroczona ilość dostępnych buforów (Kalkulator

posiada 8 buforów, do których mogą być

wprowadzone wartości numeryczne oraz 16 buforów,

do których wprowadzone mogą zostać polecenia

operacji).

4 Równanie jest za długie

• Liczba znaków równania przekroczyła dozwoloną ilość

159. Ilość znaków równania musi być mniejsza od

142.

5 Błąd wyświetlania równania

• Wyrażenie zawiera funkcję, której wykonanie jest

niemożliwe w obowiązującym trybie pracy. Na

przykład, jeśli zapisana została wartość o niezerowej

liczbie cyfr po przecinku, to nie zostanie ona

wyświetlona, gdy kalkulator zostanie ustawiony na

dwójkowy układ liczbowy.

3. Zakres obliczeń

• W zakresie określonym poniżej dokładność kalkulatora ± 1 dla ostatniej cyfry mantysy. Podczas

wynosi przeprowadzania obliczeń ciągłych (w tym obliczeń łańcuchowych i wyznaczania współczynników regresji), błędy kumulują się prowadząc do zmniejszenia dokładności.

• Zakres obliczeń wynosi

-99 99

± 10 - ± 9.999999999 x 10 i 0.

Jeżeli wartość bezwzględna wartości wprowadzanej lub cząstkowego / końcowego wyniku obliczeń jest mniejsza niż

-99

, wartość zostaje zaokrąglona i wyświetlona jako 0 i taka

wartość bierze udział w dalszych obliczeniach.

Funkcja

(1)

sin x cos x tan x

DEG: |x | (tan x : |x | RAD: |x | (tan x : |x | ≠ - (2n-1)) * GRAD: |x | (tan x : |x |

sin-1, cos-1x |x | ≤ 1

tan-1x,

√x |x | < 10

ln x, log x

-99

≤ x < 10

100

str. 34

Funkcja

(1)

• y > 0: -10 < x ln y ≤ 100

• y = 0: 0 < x < 10

• y < 0: x = n (0 < |× | < 1: / = 2n-1, x = 0)*

-10

√y

e 10 ×-10 < x < 100 sinh x, cosh x,

tanh x

-1

sinh x cosh-1 x tanh-1 x x2

√x 0 ≤ x < 10

x -1 n! nPr

• y > 0: -10

• y = 0: 0 < x < 10

• y < 0: x= 2n-1,

100

-10 < x ≤ 230.2585092

100

≤ 230.2585092

|x |

< 10

≤ x < 10

|x |

< 1

|x |

< 10

100

|x |

< 10 (x ≠ 0)

≤ n ≤ 69*

≤ r ≤ n ≤ 999999999*

n!/(n-r)! < 10

nCr

→ DEG, D

→ r, θ

x, y

r, θ → x, y

DRG

(A + Bi) + (C+Di) (A + Bi) - (C+Di)

(A + Bi) × (C+Di)

Kalkulatory naukowe

≤ r ≤ n ≤ 999999999* ≤ r ≤ 69

0 n!/(n-r)! < 10

M'S 0o00'00.01 ≤ |x | < 10000o

2 2 100

0 ≤ r < 10 DEG: |θ| < 10 RAD: | GRAD: | DEG→RAD, GRAD→DEG: |× | < 10

→GRAD: |x| <

RAD |A ± C | < 10 |B± D| < 10

(AC-BD) < 10 (AD-BC) < 10

EL-506R/EL-546R

Dziedzina

(2)

≠ 90 (2n-1)) *

180

≠ 100 (2n-1)) *

100

< 4.5 × 10

< / × 10

Kalkulatory naukowe

Dziedzina

(2)

100

< × ln |y| ≤ 100

100 <1

/x ln y ≤ 230.2585092 (x≠

100

< |x | < 1:

( 0

100

-10

100

10+<

100

θ| < / ×10

θ| <

100

100 100

/x = n, x ≠ 0)*

< 1/x ln |y| ≤ 100

180

/9 × 1010

/ × 1096

str. 35

EL-506R/EL-546R

100

Funkcja

(1)

(A + Bi) ÷ (C+Di)

→DEC →BIN →OCT →HEX

AND OR XOR, XNOR

NOT

(AC+ BD)/(C2 + D ) < 10 (BC - AD)/(C2 + D ) < 10

+ D2) ≠ 0

(C DEC : |x| BIN : 100000000 0 OCT : 400000000 0 HEX : FDABF41C01 0 BIN : 1000000000 0 OCT : 4000000000

Dziedzina

(2)

2 100

≤ 9999999999

≤ x ≤ 1111111111

≤ x ≤ 7777777777

≤ x ≤ 3777777777

≤ x ≤ FFFFFFFFFF

≤ x ≤ 2540BE3FF

≤ x ≤ 1111111111

≤ x ≤ 7777777777

0 ≤ x ≤ 3777777777 HEX : FDABF41C01 0 BIN : 1000000000

NEG

0 OCT : 4000000000 0 HEX : FDABF41C01

* (n, r: liczby całkowite)

≤ x ≤ 2540BE3FE

≤ x ≤ 1111111111

≤ x ≤ 3777777777

≤ x ≤ 2540BE3FF

≤ x ≤ FFFFFFFFFF

≤ x ≤ 1111111111

≤ x ≤ 7777777777

≤ x ≤ FFFFFFFFFF

WYMIANA BATERII

Uwagi dotyczące wymiany baterii

Niewłaściwe użycie baterii może doprowadzić do wycieknięcia elektrolitu lub wybuchu ogniw. Z tego powodu należy przestrzegać poniższych zasad:

• Należy zawsze wymieniać obie baterie jednocześnie;

• Nie należy wkładać baterii nowych razem z bateriami

wyładowanymi.

• Należy upewnić się, że nowe baterie są odpowiedniego typu.

• Podczas zakładania baterii należy zachować właściwą

polaryzację - tak jak to zaznaczono na kalkulatorze.

str. 36 Kiedy należy dokonać wymiany baterii Jeżeli podczas użytkowania przy słabym świetle wyświetlane cyfry i symbole stają się blade i niewyraźne lub jeżeli podczas użytkowania przy słabym świetle na wyświetlaczu nic się nie pojawia, nawet po naciśnięciu przycisku [ON/C].

Uwaga

• Baterie należy przechowywać poza zasięgiem dzieci.

• Pozostawienie wyładowanych baterii w komorze baterii może

spowodować wylanie z nich elektrolitu i zniszczenie urządzenia.

• Niewłaściwe posługiwanie się bateriami może

doprowadzić do ich wybuchu.

• Baterie muszą zostać wymienione na inne tego samego typu.

• Nie należy wrzucać baterii do ognia. Grozi to eksplozją.

Sposób wymiany baterii

1. Wyłączyć zasilanie przy pomocy przycisków [2ndF][OFF].

2. Zamknąć pokrywę ochronną i odkręcić dwie śruby znajdujące się z tyłu urządzenia. Przesunąć kalkulator w kierunku oznaczonym strzałką (Rys. 1).

3. Zdjąć pokrywę komory baterii.

4. Przy pomocy ostro zakończonego przedmiotu, np. długopisu, wyjąć wyładowane baterie (Rys. 2)

5. Zainstalować dwie nowe baterie, tak aby bieguny dodatnie (ze znakiem „+”) znajdowały się na górze.

6. Założyć pokrywę komory baterii i przykręcić śruby.

7. Nacisnąć przycisk RESET znajdujący się z tyłu urządzenia.

• Należy upewnić się, czy po naciśnięciu przycisku RESET

wygląd wyświetlacza będzie taki, jak na rysunku.

Rys 1 Rys. 2

Automatyczne wyłączanie zasilania Jeżeli przez około 10 minut nie zostanie naciśnięty żaden przycisk, zasilanie zostanie automatycznie wyłączone. Ma to na celu przedłużenie czasu pracy baterii.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

str. 37

DANE TECHNICZNE

[EL-546L] Obliczenia: Obliczenia naukowe, obliczenia na liczbach

Obliczenia wewnętrzne: Poziomy zagnieżdżenia

Zasilanie: Wbudowane ogniwo słoneczne 3 V DC

zespolonych, rozwiązywanie układu równań liniowych z trzema niewiadomymi, obliczenia statystyczne, itp. Liczba cyfr mantysy nie większa niż 12

16 operacji, 8 wartości (w trybie obliczeń statystycznych i obliczeń na liczbach zespolonych - 4 wartości)

Dodatkowe źródło zasilania - dwie baterie alkaliczne (LR44 lub równoważne)

Temperatura działania: Wymiary:

°C - 40°C

84 mm

× 145 mm × 16.5 mm

Waga: około 99 g (z bateriami) Akcesoria: Dwie baterie LR44 (zainstalowane fabrycznie

w urządzeniu), karta wskazówek, instrukcja

str. 38

obsługi.

Kalkulatory naukowe

EL-506R/EL-546R

KALKULATORY

NAUKOWE

EL-506R/EL-546R

INSTRUKCJA OBSŁUGI

SHARP ELECTRONICS GmbH

Oddział w Polsce

02-844 Warszawa,

ul. Puławska 469

Sharp EL-546R, EL-506R User Manual

Specifications and Main Features

Frequently Asked Questions

User Manual

WPROWADZENIE

OBLICZENIA NAUKOWE

Funkcja modyfikacji

Obliczenia

OBLICZENIA NA LICZBACH ZESPOLONYCH

Wprowadzanie liczb zespolonych $ Współrzędne prostokątne współrzędna x [+] współrzędna y [ i ] lub współrzędna x [+] [ i ] współrzędna y % Współrzędne biegunowe

Obliczenia

OBLICZENIA STATYSTYCZNE

Dane z dwoma zmiennymi

Regresja kwadratowa

EL-506R/EL-546R

WYMIANA BATERII

DANE TECHNICZNE