´e¥eÍ «∞e°uÊ/ ´e¥e¢w «∞e°u≤W,
∞Ib ≈Æ∑MOX ∞∑u„ °d«œ - £ö§W ±s ±U¸ØW °d«≤X )TDNARB(, Ë≤∫s ≤AJd„ ´Kv ≈¢ªU–„ ≥cÁ «∞ªDu….
√´bœ≤U ≥cÁ «ü∞W °Jq ≈¢IUÊ Ë°Jq ≈≤b≠UŸ Øw ¢K∂w •U§∑p ´Kv «∞M∫u «_≠Cq, ≈≤MU ≈°∑Jd≤U ≥cÁ «ü∞W «∞FU∞OW «_œ«¡ ∞∑B∂` œ«zLUÎ
ßNKW «ùß∑FLU‰.
moc.tdnarb.www
°d«≤X )TDNARB( √¥CUÎ «∞Fb¥b ±s «∞LM∑πU‹ «_îdÈ ±MNU √≠d«Ê «∞Lu§U‹ «∞bÆOIW, ˱MCb«‹ «∞DNu,
¢u≠d ∞p ±U¸ØW
Ë«∞ºHU©U‹, ˱u«Æb «∞D∂a, ˨ºUô‹ «∞B∫uÊ, ˨ºUô‹ «∞Lö°f, Ë«∞∏ö§U‹, Ë°S±JU≤p ≈{U≠W ≥cÁ «∞∑AJOKW ±s «üô‹ ≈∞v
«∞∂d«œ - «∞∏ö§W «∞∑w ≈Æ∑MO∑NU ∞∑u„.
≤∫s ≤ºFv §U≥b¥s ∞∑K∂OW ©K∂U¢p ≠w ±U ¥ªh «∞LM∑πU‹ «∞∑w ≤Dd•NU ≠w «_ßu«‚, ËË≠d≤U ∞p îb±W «∞Lº∑NKJOs «∞∑w ≥w
±º∑Fb… ∞û§U°W ´s √ßµK∑p Ë∞ûÅGU¡ ≈∞v ≈Æ∑d«•U¢p (≈Ê ËßUzq «ù¢BU‰ °MU ±cØu¸… ≠w ≤NU¥W ≥c« «∞J∑OV).
Øc∞p °S±JU≤p “¥U¸… ±uÆFMU ´Kv ®∂JW «ù≤∑d≤X
•OY ¢∑u≠d §LOl ±M∑πU¢MU, ØLU ¢∑u≠d ±FKu±U‹ ≈{U≠OW ±HOb… •u‰ ≥cÁ «∞LM∑πU‹.
≥UÂ §b«Î
Æ∂q √Ê ¢Cl ≥cÁ «ü∞W ÆOb «ùß∑FLU‰, ≤MB∫p °QÊ ¢Id√ °S±FUÊ ≈¸®Uœ«‹ «∞∑dØOV Ë«ùß∑FLU‰ «∞∑U∞OW Øw ¢∑LJs ±s ¢AGOq ≥cÁ «ü∞W ßd¥FUÎ.
AR
«∞HNd”
1 «_±UÊ Ë«∞∂OµW
> ≈¸®Uœ«‹ «_±UÊ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> «∞∫HUÿ ´Kv «∞∂OµW Ë≈œîU¸ «∞DUÆW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2 ±u«ÅHU‹ «ü∞W «∞JNd°UzOW
3 ¢dØOV «ü∞W «∞JNd°UzOW
> ¢dØOV «ü∞W «∞JNd°UzOW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ≈¥BU‰ «ü∞W °U∞JNd°U¡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4 ØOHOW ≈ß∑FLU‰ «∞∂d«œ
> ≈ß∑FLU‰ ±∏∂X «∞∫d«¸… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ±R®d «∞∫d«¸… (Ë≠o «∞Dd«“«‹) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> {∂j •d«¸… «∞∂d«œ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> «∞Nu«¡ «∞∂U¸œ «∞LLeËà (Ë≠o ≈î∑ö· «∞Dd«“«‹) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ¢∫COd «_©FLW Æ∂q Ë{FNU œ«îq «∞∂d«œ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ¢d¢OV «_©FLW œ«îq «∞∂d«œ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> «∞FLKOW «∞∑KIUzOW ù“«∞W «∞BIOl ´s §u«≤V «∞∂d«œ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 ØOHOW «ß∑FLU‰ «∞∏ö§W
> «∞LM∑πU‹ «∞L∏KπW Ë«∞LM∑πU‹ «∞LπLb… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ØOHOW ¢∫COd «_©FLW «∞LFb… ∞K∑∏KOZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> œ∞Oq ¢∏KOZ «_©FLW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ¢d¢OV «_©FLW ≠w «∞∏ö§W . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ≈“«∞W «∞BIOl ´s «_©FLW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ≈“«∞W «∞BIOl ´s «∞∏ö§W . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6 ÅOU≤W «ü∞W «∞JNd°UzOW
> ¢MEOn «ü∞W «∞JNd°UzOW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
> ≈ß∑∂b«‰ «∞KL∂W . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 îKq ≠w ´Lq «ü∞W «∞JNd°UzOW
8 îb±W ±U °Fb «∞∂Ol
≈Ê œ∞Oq ¢dØOV Ë≈ß∑ªb«Â «∞∂d«œ - «∞∏ö§W ÅU∞` ∞KFb¥b ±s «∞Dd«“«‹, ˱s «∞LLJs √Ê ¢ENd °Fi «∞HdËÆU‹ «∞DHOHW °Os «ü∞W «∞JNd°UzOW «∞∑w
¢º∑FLKNU Ë«∞Lu«ÅHU‹ «∞LcØu¸… ≠w ≥c« «∞b∞Oq.
25
1 ≈¸®Uœ«‹ «_±UÊ - «∞∫HUÿ ´q «∞∂OµW - ≈œîU¸ «∞DUÆW
AR
«∞∫HUÿ ´Kv «∞∂OµW
≈Ê ±u«œ «∞∑FKOV «∞ªUÅW °NcÁ «ü∞W «∞JNd°UzOW ≥w ÆU°KW ù´Uœ… «∞∑bË¥d,
°S±JU≤p «∞LAU¸ØW ≠w ≈´Uœ… ¢bË¥d≥U, ≠∑ºU≥r ≠w «∞∫HUÿ ´Kv «∞∂OµW ≈–« ±U
Ë{F∑NU ≠w «∞Lº∑u´∂U‹ «∞FUzb… ≈∞v «∞∂Kb¥U‹ «∞LªBBW ∞NU.
¢∫∑uÍ ≥cÁ «ü∞W «∞JNd°UzOW ´Kv «∞Fb¥b ±s «∞Lu«œ «∞IU°KW ∞K∑bË¥d, ∞c«
Ë{FX ≥cÁ «ù®U¸… ´KONU ∞Kbô∞W ´Kv ´b ˧u» îKj «∞Lu«œ
«∞Ib¥LW °MHU¥U‹ √îdÈ.
≈–« ±U ≈¢ªc‹ ≥cÁ «∞ªDu…, ßOFUœ ¢bË¥d ≥cÁ «_œË«‹ Ë≠o √≠Cq
´KOp √Ê ¢∑∂l «ù¸®Uœ«‹ «∞∑U∞OW °∫c«≠Od≥U, Ë≤∫s ≤∑∂d√ ±s √¥W
≈¸®Uœ«‹ «_±UÊ
≈Ê ≥cÁ «ü∞W ±ªBBW ∞ûß∑FLU‰ «∞LMe∞w, ˱Fb… ∞K∫HUÿ ´Kv «_©FLW
Ë∞∑πLOb≥U,
±ºRË∞OW ≠w •U‰ ∞r ¢∑∂FNU, Ë≠w •U‰ √œÈ –∞p ≈∞v ≈∞∫U‚ «∞Cd¸°Uü∞W.
¥M∂Gw ∞p ¢dØOV ≥cÁ «ü∞W, √Ë ¢∏∂O∑NU ´Kv «_¸÷ ´Mb «ùÆ∑CU¡, ØLU ¥M∂Gw
∞p ≈ß∑ªb«±NU Ë≠IUÎ ù¸®Uœ«‹ «∞∑dØOV Ë«ùß∑FLU‰ «∞LcØu¸… √œ≤UÁ, ±U ¥RœÍ
≈∞v ¢HUœÍ ≈∞∫U‚ «_–È °NU Ë¢HUœÍ «_îDU¸ «∞L∑d¢∂W ´s ßu¡ ¢dØOV ≥cÁ
«ü∞W √Ë ´s ´b £∂U¢NU ´Kv «_¸÷.
«∞AdË◊ , ËË≠o «ù¸®Uœ «_˸˰w ¸Ær «∞L∑FKo °U∞MHU¥U‹ «∞MU¢πW
´s «_§Ne… «∞JNd°UzOW Ë«ù∞J∑dË≤OW, °S±JU≤p «∞Kπu¡ ≈∞v «∞∂Kb¥W √Ë
≈∞v «∞LA∑dÍ «∞∏U≤w ∞ûß∑bô‰ ´Kv ≤IU◊ ¢πLOl «üô‹ «∞Ib¥LW «_Æd» ≈∞v
±Me∞p.
≤AJd„ ´Kv ±ºU≥L∑p ≠w «∞∫HUÿ ´Kv «∞∂OµW.
≈œîU¸ «∞DUÆW
≈–« ±U √¸œ‹ Ë{l •b ùß∑Nö„ ¬∞∑p ∞KDUÆW «∞JNd°UzOW:
> {FNU ≠w «∞LJUÊ «∞LMUßV (¸«§l ≠Bq "¢dØOV «ü∞W «∞JNd°UzOW").
> √¢d„ «∞∂U°Os ±H∑u•Os _ÆBd ≠∑d… ±LJMW, Ëô ¢Cl √©FLW ô ¢e«‰ ßUîMW
≈–« ±U ËÅK∑p «ü∞W ±∫Lu∞W ´Kv ≤∫u √≠Iw, {FNU ´Kv ≤∫u ´LuœÍ,
Ë≈≤∑Ed ßU´∑Os Æ∂q √Ê ¢uÅKNU °U∞JNd°U¡, ±s «∞LLJs √Ê ¢ºOq ØLOW ÆKOKW
±s «∞e¥X ≠w ¢OU¸ «∞∑∏KOZ, ¥M∂Gw ∞p ≈¢U•W °Fi «∞uÆX ∞Ke¥X ∞Jw ¥ºOq
±πbœ«Î ≈∞v ±∫d„ «ü∞W Æ∂q √Ê ¢uÅKNU °U∞JNd°U¡, Ë≠w •U‰ ∞r ¢∑ªc ≥cÁ
«∞ªDu…, ±s «∞LLJs √Ê ¢K∫o «_–È °Uü∞W.
≈–« ±U ØU≤X «ü∞W «∞∑w ≈°∑F∑NU ±eËœ… °Fπö‹ ÅGOd…, ô ¢Mºv √≤NU ±Fb…
∞∑ºNOq ¢∫dØU‹ «ü∞W «∞IBOd… «∞LºU≠W, ∞Js ô ¢KπQ √°b«Î ≈∞ONU ∞∑∫d¥p «ü∞W
∞LºU≠U‹ ©u¥KW.
≠w «∞∂d«œ √Ë «∞∏ö§W, ô ßOLU ≈–« ØU≤X •ºU¡ √Ë √Í ÅMn ¬îd ±s «∞DFUÂ
¥Bb¸ ØLOU‹ Ø∂Od… ±s «∞∂ªU¸.
> ≈–« ±U √¸œ‹ √Ê ¢FLq ≥cÁ «ü∞W «∞JNd°UzOW ´Kv «∞M∫u «_±∏q, ô ¢bŸ
5 √Ë 6
«∞BIOl ¥∑Jb” œ«îq «∞∏ö§W (´KOp °S“«∞∑t ≈–« ±U ≠UÆX ßLUØ∑t «∞‡
±KOL∑d«‹), Øc∞p ´KOp °∑MEOn «∞LJ∏Òn ´Kv ≤∫u œË¸Í (√≤Ed ≈∞v ≠Bq
Ær °∑MEOn «ü∞W ∞KLd… «_Ë∞v (¸«§l «∞HBq ¢∫X ´Mu«Ê "¢dØOV «ü∞W
«∞JNd°UzOW") Æ∂q √Ê ¢uÅKNU °U∞JNd°U¡, ËÆ∂q ≈§d«¡ √¥W ´LKOW ÅOU≤W. ´KOp
√Ê ¢IDl «∞∑OU¸ «∞JNd°Uzw ´s «ü∞W, ô ¢∑ªc ≥cÁ «∞ªDu… ´∂d ß∫V ßKp
«∞∑eË¥b °U∞DUÆW, °q ´∂d ≈±ºU„ ÆU°f «∞JNd°U¡ °S•JUÂ.
"«∞BOU≤W «∞b«zLW ∞x∞W «∞JNd°UzOW").
> ¥∑FOs ´KOp œË¸¥UÎ ±d«Æ∂W ±HUÅq «∞∂U°Os, Ë´KOp «∞∑QØb ±s √≤p √¨KI∑NLU
°S•JUÂ, Ë≈–« ∞r ¥b¸ «_±d ≤HFUÎ, ¥M∂Gw ∞p «∞Kπu¡ ≈∞v îb±W ±U °Fb «∞∂Ol.
> ≈Ê √§e«¡ «ü∞W «∞JNd°UzOW, ˱u«œ «∞∑FKOV ±R∞HW ±s ±u«œ ÆU°KW ∞K∑bË¥d,
ô ¢Cl œ«îq «∞∂d«œ «∞e§U§U‹ √Ë «_Ë´OW «∞e§U§OW «∞∑w ¢∫uÍ ßu«zq ≈ô
≈–« ØU≤X ±L∑KµW •∑v £K∏ONU, ≈– ≈Ê «∞∑πLOb ¥e¥b ±s •πr «∞ºu«zq, ±U Æb
¥RœÍ ≈∞v ≈≤HπU¸ «_Ë´OW.
´KOp √Ê ¢Qîc ≥c« «_±d ≠w «ù´∑∂U¸ ≈–« ±U √¸œ‹ «∞∑ªKh ±MNU, ´KOp
ô ¢KπQ ≈∞v √¥W ËßOKW ù–«°W «∞BIOl ßd¥FUÎ ±U ∞r ¥dœ –Ød≥U ≠w ≥c«
«∞J∑OV.
ô ¢Cl √¥W ¬∞W ØNd°UzOW œ«îq •πOd«‹ «ü∞W «∞JNd°UzOW «∞LªBBW ∞K∫HUÿ
´Kv «_©FLW «∞LπLb…, ±U ∞r ¥MB∫p «∞LBMÒl °U∞Kπu¡ ≈∞ONU.
ô ¢Hº` ±πUôÎ ∞ú©HU‰ ∞KFV °NcÁ «ü∞W, Øc∞p ≈°Fb≥U ´s ±∑MUˉ «∞∫Ou«≤U‹
«_∞OHW, ô ¥M∂Gw «∞∂∑W ≈ß∑ªb«Â «üô‹ «∞Ib¥LW, ≈ÆDl «∞∑OU¸ «∞JNd°Uzw
Ë≈ÆDl ßKp «∞∑eË¥b °U∞DUÆW «∞JUzs ´Kv ±º∑uÈ «ü∞W «∞JNd°UzOW. Ær °∑FDOq
±I∂Cw «∞∂U°Os «∞∑U°FOs ∞NcÁ «ü∞W «∞JNd°UzOW ØLU ¥º∑∫ºs √Ê ¢∑ªKh ±s
«∞∂U°Os ¢HUœ¥UÎ _Ê ¥M∫∂f ©HöÎ √Ë •Ou«≤UÎ √∞OHUÎ œ«îKNU îö‰ «∞KFV.
CFC, °q ¢∫∑uÍ ´Kv ¨U“ ±∂dÒœ ¥b´v
a006R ≥u ¨Od ±KuÀ ∞K∂OµW, Ëô ¥K∫o «∞Cd¸
°U∞Kπu¡ ≈∞v «∞LA∑dÍ «∞∏U≤w √Ë ≈∞v «∞ªb±U‹ «∞∑IMOW «∞L∑u≠d… ≠w ±b¥M∑p
•u‰ ©d«zo «∞∑ªKh ±s ≥cÁ «∞Lu«œ ´Kv ≤∫u ¥ºU≥r ≠w «∞∫HUÿ ´Kv
«∞∂OµW.
> Ë≠IUÎ ∞ú•JU «∞∑Ad¥FOW «_•bÀ ≠w ±U ¥ªh «∞∫HUÿ ´Kv «∞∂OµW, ô
¢∫∑uÍ ≥cÁ «ü∞W «∞JNd°UzOW ´Kv
a006R, ≈Ê «∞BMn «∞L∫bœ ∞Nc« «∞GU“ «∞L∂dÒœ «∞Lº∑ªb ≠w «ü∞W «∞JNd°UzOW
±cØu¸ °u{uÕ ´Kv «∞Ku•W «∞∂OU≤OW «∞JUzMW œ«îq «ü∞W «∞JNd°UzOW, ≠w √ßHq
«∞πNW «∞OºdÈ, ≈Ê «∞GU“
°D∂IW «_Ë“ËÊ, Ë°U∞JUœ ¥ºU≥r ≠w “¥Uœ… ±HFu‰ «∞b≠OµW.
≈–« ±U ËÆl •UœÀ ±U, Ë≈–« ±U ´πe‹ ´s ±FU∞π∑NU °U∞Kπu¡ ≈∞v «ù¸®Uœ«‹
«∞∑U∞OW (¸«§l «∞HBq ¢∫X ´Mu«Ê “îKq ≠w «∞∑AGOq”), ≈∞πQ ≈∞v ±d«Øe
îb±W ±U °Fb «∞∂Ol «∞LF∑Lb…, √Ë ≈∞πQ ≈∞v î∂Od ¥L∑Kp «∞LR≥ö‹ «∞Cd˸¥W.
26
îDd
¥∫uÍ ¢OU¸ «∞∑∏KOZ ≠w ≥cÁ «ü∞W ´Kv ¨U“ «ù¥eË°u¢UÊ, Ë≥u ¨U“ ©∂OFw ¥KuÀ
«∞∂OµW °U∞JUœ ∞JMt ÆU°q ∞û®∑FU‰, îö‰ ≤Iq «ü∞W «∞JNd°UzOW √Ë ¢dØO∂NU,
´KOp «∞∑QØb ±s √Ê ØU≠W √§e«¡ ¢OU¸ «∞∑∏KOZ ∞r ¥K∫o °NU √Í {d¸, ≠w •U‰
¢Cd¸ ¢OU¸ «∞∑∏KOZ, ´KOp √Ê ¢∂Fb ´s «∞MU¸, Ë´s ±BUœ¸ «ù®∑FU‰, ØLU ´KOp
¢NuzW «∞Gd≠W •OY ¢∑u«§b ≥cÁ «ü∞W «∞JNd°UzOW.
AR
A( «∞πe¡ «∞L∏KÒZ
B( «∞πe¡ «∞L∂dÒœ
1( ÆU∞V «∞∏KZ
2( √Ë´OW Æu«∞V «∞∏KZ
3( «∞Ku•W «∞LA∂JW «∞FUzb… ≈∞v «∞∏ö§W
4( «∞∫πOd… «∞ªUÅW °U∞K∫uÂ*
5(
«∞Ku•U‹ «∞LA∂JW «∞∑U°FW ∞K∂d«œ
6( «∞Ku•U‹ «∞LA∂JW «∞IU°KW ∞û¨ö‚*
7(
∞u•W ÅMbË‚ «∞ªCU¸
8( ÆUzL∑UÊ ÆU°K∑UÊ ∞K∑Fb¥q
9( ÅMbË‚ «∞ªCU¸
01( «∞dØOe…
11( ±∏∂X «∞∫d«¸…
21( «_œ«… «∞LªBBW ∞∑∏∂OX «∞e§U§U‹ ≠w ±JU≤NU
31( «∞d· «∞LªBh ∞Ke§U§U‹
41( «∞d· «∞LªBh ∞Ke§U§U‹
51( «∞d· «∞LªBh ∞K∂Oi
61( «_œ«… «∞LªBBW ∞∑∏∂OX «∞∂Oi ≠w ±JU≤t
71( «∞d· «∞LªBh ∞Ke°b… Ë«∞LBd«Ÿ «∞IU°q ∞û¨ö‚
81( «∞d· «∞LªBh ∞Ke°b… Ë«∞LBd«Ÿ «∞IU°q ∞û¨ö‚
91( ±H∑UÕ ≈®FU‰ «∞Cu¡
2 ±u«ÅHU‹ «ü∞W «∞JNd°UzOW
*¢ª∑Kn ≥cÁ «_§e«¡ Ë≠o «∞Dd«“«‹
±s «∞LLJs «∞Kπu¡ ≈∞v ≥c« «∞b∞Oq √¥UÎ ØUÊ ÅMn «ü∞W «∞JNd°UzOW «∞∑w
¢L∑KJt, ±s «∞LLJs √Ê ¢K∫k ≠dËÆUÎ ÆKOKW °Os «ü∞W «∞JNd°UzOW «∞∑w ¢L∑KJNU
Ë«∞AdË•U‹ «∞LcØu¸… ≠w ≥c« «∞J∑OV.
27