Verzeker u ervan, dat de plaatselijke
netspanning overeenkomt met het
voltage dat aangegeven staat op het
naamplaatje op de bodemplaat. In
sommige landen worden Clavinova’s
geleverd met een voltage-schakelaar
op de bodemplaat, bij het netsnoer.
Controleer of de voltageschakelaar is
ingesteld op het voltage van uw land.
Af fabriek staat de schakelaar op 240 V.
Gebruik een platkopschroevendraaier
om de schakelaar op het juiste voltage
in te stellen. Draai de schakelaar totdat
het pijltje het juiste voltage aanwijst.
SPECIALE MEDEDELINGEN
PRODUCT VEILIGHEIDSMARKERINGEN: De elektronische producten van Yamaha zijn voorzien van labels,
zoals hieronder afgebeeld, of stempels met deze aanduidingen. De uitleg van deze aanduidingen wordt op deze
bladzijde beschreven. Neem nota van alle hier genoemde
waarschuwingen en de waarschuwingen in het veiligheidsinstructiegedeelte.
CAUTION
RISK OF ELECTRIC SHOCK
DO NOT OPEN
CAUTION: TO REDUCE THE RISK OF ELECTRIC SHOCK.
DO NOT REMOVE COVER (OR BACK).
NO USER-SERVICEABLE PARTS INSIDE.
REFER SERVICING TO QUALIFIED SERVICE PERSONNEL.
Zie de onderkant van de behuizing voor de grafische symbolen.
Het uitroepteken in de gelijkbenige
driehoek is bedoeld om u te wijzen op
de aanwezigheid van belangrijke
bedienings- en onderhoudsinstructies in
de handleiding van het product.
MILIEUPROBLEMATIEK: Yamaha streeft ernaar om
producten te maken die zowel veilig als milieuvriendelijk
zijn. Wij zijn er oprecht van overtuigd dat onze producten
en productiemethoden aan deze doelstellingen voldoen.
Overeenkomstig de letter en de geest van de wet, willen
wij u van het volgende op de hoogte brengen:
Batterij: Dit product KAN een kleine, niet-oplaadbare
batterij bevatten, die (indien van toepassing) vastgesoldeerd is. De gemiddelde levensduur van deze batterij is
ongeveer vijf jaar. Als vervanging noodzakelijk is, neem
dan contact op met een erkend servicebedrijf om de vervanging uit te voeren.
Waarschuwing: Probeer deze batterij niet op te laden, te
demonteren of te verbranden. Houd batterijen altijd ver
weg van kinderen. Gooi gebruikte batterijen meteen en
volgens de plaatselijke wettelijke bepalingen weg. Opmerking: In sommige landen bent u volgens de wet verplicht, defecte onderdelen te retourneren. U kunt de dealer
vragen om deze onderdelen voor u weg te gooien.
AFVALVOORSCHRIFT: Wanneer dit product beschadigd raakt en niet meer te repareren is of zijn maximale
levensduur bereikt heeft, gooi het dan weg volgens de
plaatselijke wettelijke bepalingen voor producten die lood,
batterijen, plastic e.d. bevatten.
De bliksemflits met pijlpunt in de
gelijkbenige driehoek is bedoeld om u
te wijzen op de aanwezigheid van niet
geïsoleerde “gevaarlijke voltages” in
het instrument die het risico van een
elektrische schok kunnen vormen.
BELANGRIJKE MEDEDELING:
Alle elektronische producten van Yamaha zijn getest en
goedbevonden door een onafhankelijk laboratorium om er
zeker van te zijn dat, als het product op de juiste wijze
geïnstalleerd is en gebruikt wordt, er geen voorspelbare
risico’s zullen zijn. Modificeer het instrument NIET en
vraag ook anderen niet om het instrument te modificeren
wanneer Yamaha zelf hier niet de toestemming voor heeft
gegeven. Hierdoor kan de kwaliteits- en/of veiligheidsstandaard van het product verlaagd worden. Als er aanspraak wordt gemaakt op de garantie, kan dit geweigerd
worden indien het product toch gemodificeerd is. Dit kan
ook van invloed zijn op andere garanties.
SPECIFICATIES KUNNEN VERANDERD WORDEN:
De informatie in deze handleiding is correct op het moment dat het gedrukt wordt. Yamaha behoudt zich echter
het recht voor om specificaties te veranderen of te modificeren zonder voorafgaande mededeling of de verplichting om voorgaande modellen aan te passen.
OPMERKING: Servicekosten die te wijten zijn aan gebrek aan kennis betreffende een functie of een effect (mits
het apparaat werkt zoals het hoort) vallen niet onder de
aankoopgarantie en zijn derhalve uw eigen verantwoordelijkheid. Bestudeer de handleiding derhalve aandachtig en neem eerst contact op met uw dealer voordat u
een beroep doet op service.
NAAMPLAATJE: Onderstaande illustratie geeft de lokatie van het naamplaatje aan waarop u het typenummer,
serienummer, stroomvoorzieningsgegevens etc., kunt vinden. U kunt het typenummer, serienummer en de aankoopdatum hieronder noteren en deze handleiding bewaren als
bewijs van aankoop.
Model _____________________________________
Serie Nr. ___________________________________
Aankoopdatum______________________________
VOORZORGSMAATREGELEN
LEES ALLES ZORGVULDIG DOOR VOOR U VERDER GAAT
* Bewaar deze voorzorgsmaatregelen op een veilige plaats voor latere raadpleging.
WAARSCHUWING
Volg altijd de algemene voorzorgsmaatregelen op die hieronder worden opgesomd om te voorkomen dat u gewond raakt of zelfs sterft als gevolg
van elektrische schokken, kortsluiting, schade, brand of andere gevaren. Deze voorzorgsmaatregelen houden in, maar zijn niet beperkt tot:
• Open het instrument niet, haal de interne onderdelen niet uit elkaar en modificeer het instrument niet. Het instrument bevat geen door de gebruiker te
vervangen onderdelen. Als het instrument stuk schijnt te zijn, stop dan met
het gebruiken van het instrument en laat het nakijken door gekwalificeerd
Yamaha service personeel.
• Stel het instrument niet bloot aan regen, gebruik het niet in de buurt van
water of onder natte of vochtige omstandigheden en plaats geen voorwerpen
op het instrument die vloeistoffen bevatten die in de openingen kunnen vallen.
• Als het stroomsnoer of de stekker beschadigd is of stuk gaat, als er plotse-
PAS OP
Volg altijd de algemene voorzorgsmaatregelen op die hieronder worden opgesomd om lichamelijk letsel te voorkomen aan u of anderen, of
schade aan het instrument of andere eigendommen. De voorzorgsmaatregelen houden in, maar zijn niet beperkt tot:
ling geluidsverlies is in het instrument, of als er plotseling een geur of rook
uit het instrument komt, moet u het instrument onmiddellijk uitzetten, de
stekker uit het stopcontact halen en het instrument na laten kijken door gekwalificeerd Yamaha service personeel.
• Gebruik alleen het voltage dat is aangegeven voor het instrument. Het vereiste voltage wordt genoemd op het naamplaatje van het instrument.
• Haal altijd de stekker uit het stopcontact voor u het instrument schoonmaakt.
Haal nooit een stekker uit het stopcontact als u natte handen heeft.
• Controleer zo nu en dan de stroomstekker en verwijder stof en vuil dat zich
heeft verzameld op de stekker.
• Plaats het stroomsnoer niet in de buurt van warmtebronnen zoals verwarming en kachels, verbuig of beschadig het snoer niet, plaats geen zware
voorwerpen op het snoer, leg het snoer uit de weg, zodat niemand er op
trapt of erover kan struikelen en zodat er geen zware voorwerpen over heen
kunnen rollen.
• Als u de stekker uit het stopcontact haalt, moet u altijd aan de stekker trekken, nooit aan het snoer. Aan het snoer trekken kan het beschadigen.
• Sluit het instrument niet aan op een stopcontact dat een T-plug bevat. Dit
kan resulteren in een verminderde geluidskwaliteit en het stopcontact
oververhitten.
• Haal de stekker uit het stopcontact als u het instrument lange tijd niet gebruikt, of tijdens onweer.
• Voordat u het instrument aansluit op andere elektronische componenten
moet u alle betreffende apparatuur uitzetten. Voordat u alle betreffende apparatuur aanzet moet u alle volumes op het minimum zetten. Voer de volumes van alle componenten, na het aanzetten, geleidelijk op tot het gewenste
luisterniveau.
• Stel het instrument niet bloot aan extreme schokken of stof, extreme koude
of warme omstandigheden (zoals in direct zonlicht, bij de verwarming, of in
de auto) om vervorming van het paneel of schade aan de interne elektronica
te voorkomen.
• Gebruik het instrument niet in de buurt van elektrische producten zoals televisies, radio’s of luidsprekers, aangezien dit interferentie kan veroorzaken
die de prestaties van de andere apparatuur kan beïnvloeden.
• Plaats het instrument niet op een onstabiele plek waar het kan omvallen.
• Verwijder alle aangesloten kabels alvorens het instrument te verplaatsen.
• Gebruik bij het schoonmaken van het instrument een zachte, droge, schone
doek. Gebruik geen verfverdunners (b.v. thinner), oplosmiddelen, schoonmaakmiddelen of chemische schoonmaakdoekjes. Plaats daarbij geen voorwerpen van vinyl, plastic of rubber op het instrument aangezien deze het
paneel en het toetsenbord kunnen doen verkleuren.
• Leun niet op en plaats geen zware voorwerpen op het instrument, ga voorzichtig om met de knoppen, schakelaars en aansluitingen.
• Als uw instrument een toetsendeksel heeft, let er dan op dat de deksel niet
op uw vingers valt en steek uw vingers niet in de uitsparing van de deksel.
• Als uw instrument een toetsendeksel heeft, steek dan nooit papier of metalen voorwerpen in de ruimte tussen de deksel en het toetsenbord. Als er toch
zoiets in zou komen moet u onmiddellijk het instrument uitzetten, de stekker
uit het stopcontact halen en het instrument na laten kijken door gekwalificeerd Yamaha personeel.
• Plaats het instrument niet tegen een muur (minimaal 3 cm speling) aangezien dit kan zorgen voor onvoldoende circulatie en mogelijk oververhitting
van het instrument kan veroorzaken.
• Lees zorgvuldig de bijgeleverde montagevoorschriften. Zou u het instrument niet in de juiste volgorde monteren, dan kan dit schade aan het instrument of zelfs persoonlijk letsel veroorzaken.
• Gebruik het instrument niet te lang op een niet comfortabel geluidsniveau
aangezien dit permanent gehoorverlies kan veroorzaken. Consulteer een
K.N.O.-arts als u geruis in uw oren of gehoorverlies constateert.
■DE BANK GEBRUIKEN (indien meegeleverd)
• Speel niet met de bank en ga er niet op staan. Het gebruiken van de bank als
opstapje of voor elk ander doel kan een ongeluk of letsel veroorzaken.
• Er zou slechts één persoon tegelijk moeten plaatsnemen op de bank om
schade of ongelukken te voorkomen.
• Als de schroeven van de bank los komen te zitten vanwege lang gebruik,
moet u deze weer vastschroeven.
■USER DATA OPSLAAN
• Bewaar gegevens frequent op diskette om te voorkomen dat u belangrijke
data kwijtraakt door een bedieningsfout of stuk gaan van het apparaat.
Yamaha kan niet verantwoordelijk worden gesteld voor schade die te wijten is aan onzorgvuldig gebruik
of modificaties die zijn aangebracht aan het instrument, of data die kwijt is geraakt of vernietigd.
Zet het instrument altijd uit als u het niet gebruikt.
CLP-920
3
Introductie
Dank u voor uw keuze van de Yamaha CLP-920 Clavinova. Uw Clavinova is een fraai muziekinstrument
dat gebruik maakt van de geavanceerde Yamaha muziektechnologie. Met de juiste zorg, zal uw Clavinova u
van vele jaren muziekplezier kunen voorzien.
● De Clavinova CLP-920 digitale piano biedt u een on-
vergelijkelijk realistische klank en een natuurlijke vleu-
gelachtige bespeelbaarheid met Yamaha’s originele
“AWM Stereo Sampling” klankopwekkingstechnologie
voor rijke muzikale geluiden en een speciaal “Graded
● Het digitale reverb effect voegt extra diepte en
expressiviteit toe aan de klank van de Clavinova.
● Met MIDI compatibiliteit en een keur aan MIDI
functies, kan de Clavinova makkelijk worden
ingepast in een geavanceerd MIDI systeem.
Hammer” toetsenbord dat voorziet in graderende toetsgewichten en actie over het gehele toetsenbordbereik.
De vleugel-voice is uitgerust met hele nieuwe samples
nauwgezet opgenomen van een grote concertvleugel.
● Een ingebouwde computerinterface voor directe
aansluiting op een PC waarop geavanceerde muzieksoftware draait. Verwijder de muziekstandaard
om plaatsing van een laptop, of andere apparaten
● Met de Dual mode kunt u 2 voices tegelijk te bespelen.
boven op de Clavinova mogelijk te maken.
Om het meest uit uw Clavinova’s spelmogelijkheden en eigenschappen te halen, verzoeken wij u
dringend deze handleiding grondig door te lezen en deze op een veilige plaats te bewaren, voor eventuele
toekomstige raadpleging.
■ Handelsmerken
• Apple en Macintosh zijn handelsmerken van Apple Computer, Inc., geregistreerd in de V.S. en andere
landen.
• IBM-PC/AT is een handelsmerk van International Business Machines Corporation.
• Windows is het geregistreerde handelsmerk van Microsoft® Corporation.
Alle andere handelsmerken zijn eigendom van hun respectieve eigenaren.
Inhoud
Het bedieningspaneel .................................................. 5
“The Clavinova-Computer Connection,” een document dat beschrijft wat u
met uw Clavinova en een PC kunt doen en hoe u een Clavinova-Computer
systeem opzet is online als pdf document (in het Engels) verkrijgbaar op de
volgende internet adressen:
instrument aan (ON) te zetten, en nog een keer om
het weer uit (OFF) te zetten. In de stand ON licht de
POWER indicator (links van het toetsenbord) op.
2 [MASTER VOLUME] regelaar
De [MASTER VOLUME] regelaar regelt het
volume(niveau) van het geluid dat door de Clavinova's interne stereo geluidsinstallatie wordt geproduceerd. De [MASTER VOLUME] regelaar regelt ook
het hoofdtelefoonvolume als er een hoofdtelefoon is
aangesloten op de PHONES aansluiting (blz. 8).
VOICE
REVERB
POWER
1
D6 E6 F6 G6 A6 B6 C7
5 [REVERB] knop
De [REVERB] knop schakelt de nagalm van de
Clavinova aan en uit (zie blz. 10 voor de details).
6 Pedalen
De CLP-920’s soft (linker) en demper (rechter)
pedalen voorzien in een keur aan expressieve
regelmogelijkheden, gelijk aan de pedaalfuncties op
een akoestische piano (zie blz. 10 voor de details).
6
3 [DEMO] Knop
Dit activeert de demo afspeelmode waarin u voor
elke afzonderlijke Clavinova voice een demonstratie
sequence kunt kiezen (zie blz. 9 voor de details).
Soft pedaal
Demper pedaal
4 Voice selectieknoppen
Druk gewoon op één van de voice selectieknoppen
om de corresponderende voice te selecteren. De voice
selectie LED zal oplichten om aan te geven welke
voice momenteel geselecteerd is.
Er is ook een dualmode waarin twee voices
tegelijk over het gehele toetsenbord bespeeld kunnen
worden (zie blz. 9 voor details).
Let op dat uw vingers hier niet
tussenkomen tijdens het openen
of sluiten van de klep!
Om de klep te sluiten:
ZSchuif de klep naar u toe.
XLaat de klep voorzichtig over de toetsen zakken.
PAS OP !
• Houd de klep met beide handen vast als u deze verplaatst en laat de klep pas los als deze volledig geopend of
gesloten is. Let op dat er geen vingers (van u of van anderen) knel komen te zitten tussen de klep en de kast.
• Plaats geen voorwerpen op de toetsenklep. Kleine voorwerpen, die op de klep geplaatst worden, kunnen
mogelijk in de kast vallen als de klep wordt geopend en kunnen er misschien niet uitgehaald worden. Dit kan
dan elektrische schokken, kortsluiting, brand of ernstige schade aan het instrument veroorzaken.
Muziekstandaard
De Clavinova wordt geleverd met een muziekstandaard die op het
instrument bevestigd kan worden door deze in de uitsparingen op de
bovenklep te plaatsen.
• De muziekstandaard kan worden verwijderd om plaatsing van een labtop
computer of andere apparatuur boven op het instrument mogelijk te
maken.
Aansluitingen
DOU-10
PAS OP!
Stereo System
RL/L+R
AUX OUT
• Zet, voordat u de Clavinova op andere apparatuur aansluit, alle betreffende apparaten uit.
Zet, voordat u alle apparaten aan of uit zet, alle volumeregelingen op minimaal.
Onderpaneel
MIDI
INOUTTHRU
MIDI
Mac
RL/L+R
AUX OUT
1
RL/L+R
AUX IN
2
PC-1 PC-2
TO HOST HOST SELECT
PEDAL
345
1 AUX OUT L/L+R en R aansluitingen
Via de AUX OUT L/L+R en R aansluitingen kunt u de Clavinova aansluiten op een instrumentversterker, mengpaneel, PA systeem of opname-apparatuur. Als u de Clavinova op
een mono geluidsinstallatie aansluit, gebruik dan alleen de L/L+R aansluiting. Als u alleen
een plug aansluit op de L/L+R aansluiting, worden de linker- en het rechterkanaalsignalen
gemengd naar de L/L+R aansluiting, zodat u niets van het Clavinova geluid mist.
PAS OP !
• Als de AUX OUT aansluitingen van de Clavinova op een externe geluidsinstallatie worden
aangesloten, zet dan eerst de Clavinova aan en vervolgens de externe geluidsinstallatie.
Houd bij het uitzetten de omgekeerde volgorde aan.
• De signalen van de AUX OUT aansluitingen mogen nooit op de AUX IN aansluitingen
aangesloten worden, noch direct, noch via externe apparatuur.
Opm.
• De volumeregeling van de Clavinova werkt niet op de signalen van de AUX OUT.
Regel met de volumeregeling van de externe audio apparatuur de niveaus.
2 AUX IN L/L+R en R aansluitingen
Deze aansluitingen zijn voor gebruik met een externe toongenerator, zoals de
Yamaha DOU-10 Disk Orchestra Unit. De stereo uitgangen van de externe toongenerator worden aangesloten op de AUX IN L/L+R en R, waardoor het geluid van de
toongenerator via het interne geluidssysteem van de Clavinova wordt gereproduceerd.
Er kan een mono lijnniveau bron op de L/L+R aansluiting worden aangesloten.
Personal Computer
Tone Generator
PAS OP !
RL/L+R
AUX IN
• Als een externe bron op de Clavinova’s AUX IN is aangesloten, zet dan eerst het externe
apparaat aan en dan pas de Clavinova. Houd bij het uitzetten de omgekeerde volgorde aan.
Opm.
• De ingangssignalen op de AUX IN aansluitingen worden geregeld door de Clavinova’s
volumeregeling. De Reverb functie geeft hierop geen effect.
• De ingangssignalen op de AUX IN aansluitingen worden ook weer naar de AUX OUT
aansluitingen gevoerd.
3 TO HOST aansluiting & HOST SELECT schakelaar
Deze aansluiting en schakelaar maken directe aansluiting op een PC mogelijk,
MIDIMac
PC-2PC-1
HOST SELECTTO HOST
MIDI
INOUTTHRU
voor sequencen en andere muziektoepassingen — zonder dat er een aparte MIDI
interface nodig is (zie blz. 15 voor details).
4 MIDI IN, THRU en OUT aansluitingen
De MIDI IN ontvangt MIDI data van een externe MIDI apparaat (zoals de
DOU-10 Disk Orchestra Unit) die kan worden gebruikt om de Clavinova te besturen. De MIDI THRU stuurt de op de MIDI IN ontvangen data, direct weer naar
buiten, waardoor een keten van MIDI instrumenten of andere apparatuur kan worden gemaakt. De MIDI OUT verstuurt alleen de MIDI data van de Clavinova
(d.w.z. noot- en aanslaginformatie die wordt geproduceerd door op het Clavinova
DOU-10
toetsenbord te spelen). Meer over de MIDI vindt u bij “MIDI Functies” op blz. 13.
5 PEDAL aansluiting
Hier kunt u de pedaalkabel op aansluiten van de pedalenconsole (zie "Onderstel
assemblage op blz. 26 en 27).
● PHONES aansluiting
(onderpaneel)
Hier kunnen twee standaard stereo hoofdtelefoons voor privé oefenen op aan
worden gesloten. De interne luidsprekers worden automatisch uitgeschakeld als er
een hoofdtelefoon op een PHONES-aansluiting wordt aangesloten.
Zet het instrument aan .............................................................................
POWER
MINMAX
MASTER VOLUME
GRAND
E. PIANO CHURCH
PIANO
ORGAN
VOICE
STRINGS
Druk, nadat u zich ervan heeft overtuigd dat het Clavinova netsnoer
zowel goed op de Clavinova als op een passend stopcontact is aangesloten, op de [POWER] knop, die zich rechts van het toetsenbord bevindt, om het instrument aan te zetten. In sommige gebieden kan het
zijn dat er een verloopstekker nodig is om te zorgen dat de stekker op
het stopcontact past.
Als het instrument aan (ON) staat, licht de POWER indicator, links
van het toetsenbord, op.
Stel het volume in..........................................................................................
Zet eerst de [MASTER VOLUME] regelaar ongeveer halverwege
de “MIN” en “MAX” instelling. Stel daarna, als u bent begonnen met
spelen, de [MASTER VOLUME] regelaar opnieuw in op een
comfortabel luisterniveau.
Selecteer een voice .....................................................................................
Selecteer de gewenste voice door op één van de volgende voice
De Clavinova is ook aanslaggevoelig, dus het volume en de
klankkleur van de gespeelde noten kunen worden geregeld afhankelijk
van hoe "hard" u op de toetsen speelt. De hoeveelheid beschikbare
variatie is afhankelijk van de geselecteerde voice
De CLP-920 bevat vier demonstratiemelodiëen die een indruk geven van de
klankmogelijkheden. U kunt als volgt de demonstratiemelodiëen selecteren en
afspelen:
Opm.
• Er vindt geen MIDI ontvangst plaats in de demosongmode.
• De demosongdata wordt niet via de MIDI aansluitingen verzonden.
* Zie voor een compleet overzicht van de demomelodiëen blz. 28.
Activeer de demomode ...........................................................................
Druk op de [DEMO] knop om de demomode te activeren — de
Speel een voicedemo af .........................................................................
Druk op één van de voiceknoppen om het afspelen van alle songs te
GRAND
PIANO
E. PIANO CHURCH
ORGAN
VOICE
STRINGS
starten, te beginnen met de corresponderende voice demomelodie, met
de voice die normaal met die voiceknop wordt geselecteerd. De indicator van de geselecteerde voiceknop zal tijdens het afspelen knipperen.
U kunt het starten van het afspelen van een andere voice demomelodie
starten door tijdens het afspelen gewoon op de betreffende voiceknop te
drukken. U kunt het afspelen op elk gewenste moment stoppen door op
de voice knop van de op dat moment afspelende voice te drukken.
Opm.
• Gebruik de [MASTER VOLUME] regelaar om het volume te regelen.
DEMO
De dualmode
De dualmode maakt het mogelijk om twee voices tegelijkertijd over het hele
toetsenbord te bespelen.
GRAND
PIANO
E. PIANO CHURCH
ORGAN
VOICE
STRINGS
De demomode verlaten ...........................................................................
Druk op de [DEMO] knop om de demomode te verlaten en terug te
keren naar de normale speelmode.
Om de dualmode te activeren drukt u gewoon tegelijkertijd op twee
voiceknoppen (of u drukt op de één terwijl u de andere voiceknop
ingedrukt houdt). De voice-indicators van beide geselecteerde voices
lichten op als de dualmode actief is. Om terug te keren naar de normale
speelmode drukt u op een willekeurige enkele voiceknop.
Het demperpedaal werkt op dezelfde manier als die van een
akoestische piano. Als het demper pedaal wordt ingetrapt worden de
gespeelde noten langer aangehouden. Loslaten van het pedaal stopt
(dempt) de aangehouden noten onmiddellijk.
Opm.
• Als het demperpedaal niet werkt, of de noten worden zelfs aangehouden
als het pedaal niet wordt ingetrapt, controleer dan of de pedaalkabel wel
goed is aangsloten op de hoofdunit (blz. 26).
Het soft pedaal verminderd het volume licht en verandert ook de
enigszins de klankkleur van de noten die worden gespeeld als het
pedaal wordt ingetrapt. Het softpedaal heeft geen invloed op de noten
die worden gespeeld als het pedaal al ingetrapt is.