
FormNo.3425-760RevA
Kosiarkasamojezdna
TimeCutter
®
HDX4850,X5450,
XS4850lubXS5450
Modelnr74874—Numerseryjny400000000iwyższe
Modelnr74876—Numerseryjny400000000iwyższe
Modelnr74886—Numerseryjny400000000iwyższe
Modelnr74888—Numerseryjny400000000iwyższe
Zarejestrujproduktpodadresemwww.T oro.com.
Tłumaczenieoryginału(PL)
*3425-760*A

Niniejszeurządzeniejestzgodnezewszystkimi
obowiązującymidyrektywamiUniiEuropejskiej;
szczegółoweinformacjezamieszczonesąw
odpowiedniejdeklaracjizgodności,woddzielnym
arkuszu.
Momentobrotowynawalelubmomentużyteczny:
Momentobrotowynawalesilnikalubmoment
użytecznysilnikazostałwyznaczonylaboratoryjnie
przezproducentasilnika,zgodniezwytycznymi
StowarzyszeniaInżynierówMotoryzacji(SAE)J1940
lubJ2723.Rzeczywistymomentobrotowysilnika
wkosiarcetejklasymożebyćznacznieniższyz
powodujejdostosowaniadowymagańdotyczących
bezpieczeństwa,emisjiorazeksploatacji.Można
jeznaleźćwdołączonejdomaszynydokumentacji
producentasilnika.
Specykacjędanegomodelukosiarkimożnaznaleźć
nastroniewww.Toro.com
Ważne:Wprzypadkueksploatowaniaprzez
dłuższyczasmaszynyzsilnikiemTorona
wysokościpowyżej1500mn.p.m.należyupewnić
się,żezainstalowanozestawdopracynadużej
wysokościn.p.m.,dziękiczemusilnikbędzie
spełniałwymaganiaCARB/EPAwzakresie
emisji.Zestawdopracynadużejwysokości
n.p.m.poprawiaosiągisilnikaorazzapobiega
zbieraniusięnagarunaświecach,trudnościomw
rozruchuizwiększonejemisji.Pozainstalowaniu
zestawumaszynęnależyoznaczyćstosowną
etykietą,umieszczającjąoboketykietyznumerem
seryjnym.Wsprawieuzyskaniawłaściwego
zestawudopracynadużejwysokościn.p.m.
orazetykietynamaszynę,należyskontaktować
sięzautoryzowanymserwisemToro.Adres
najbliższegoprzedstawicielamożnaznaleźćna
witryniewww.Toro.comlubkontaktującsięz
DziałemObsługiKlientaToropodnumerami
podanymiwdokumencieEmissionControl
WarrantyStatement(Gwarancjadotycząca
kontroliemisji).
Wprzypadkueksploatacjimaszynynawysokości
poniżej1500mn.p.m.należyzdemontować
zestawzsilnikaiprzywrócićoryginalnefabryczne
ustawieniasilnika.Nienależyeksploatować
silnikaprzystosowanegodopracynadużej
wysokościn.p.m.naniższychwysokościach,
gdyżgrozitoprzegrzaniemiuszkodzeniemsilnia.
Niemającpewności,czymaszynazostała
przystosowanadoeksploatacjinadużej
wysokości,należyposzukaćnastępującej
etykiety.
decal127-9363
Wprowadzenie
Samojezdnakosiarkaoostrzachobrotowych
przeznaczonajestdostosowaniawzastosowaniach
domowych.Zostałazaprojektowanaprzede
wszystkimdokoszeniatrawynadobrzeutrzymanych
trawnikach.
Przeczytajuważnieponiższeinformacje,aby
poznaćzasadywłaściwejobsługiikonserwacji
urządzenia,nieuszkodzićgoiuniknąćobrażeń
ciała.Odpowiedzialnośćzaprawidłoweibezpieczne
użytkowanieproduktuspoczywanaTobie.
Odwiedźwww.T oro.comwkwestiachdotyczących
materiałówszkoleniowychzzakresubezpieczeństwa
orazeksploatacjiproduktu,informacjinatemat
akcesoriów,pomocywznalezieniuautoryzowanego
sprzedawcylubrejestracjiurządzenia.
Abyskorzystaćzserwisu,zakupićoryginalneczęści
Torolubuzyskaćdodatkoweinformacje,skontaktuj
sięzprzedstawicielemautoryzowanegoserwisulub
biuremobsługiklientarmyT oro,atakżeprzygotuj
numermodeluinumerseryjnyurządzenia.Rysunek
1przedstawiapołożenienumerumodeluinumeru
seryjnegonaprodukcie.Zapiszjewprzewidzianym
natomiejscu.
Ważne:UrządzeniemmobilnymzeskanujkodQR
natabliczceznumeremseryjnym(jeśliwystępuje),
abyuzyskaćinformacjeogwarancji,częściach
zamiennychiinnychkwestiachzwiązanychz
produktem.
©2018—TheToro®Company
8111LyndaleAvenueSouth
Bloomington,MN55420
Napiszdonaspodadreswww.Toro.com.
2
WydrukowanowStanachZjednoczonych
Wszelkieprawazastrzeżone

Rysunek1
1.Tabliczkaznumeremmodeluinumeremseryjnym
Wmiejscuponiżejwpiszmodelproduktuinumery
seryjne:
Modelnr
Numerseryjny
Wniniejszejinstrukcjiwystępują2słowapodkreślające
wagęinformacji.Ważnezwracauwagęnaszczególne
informacjetechniczne,aUwagapodkreślainformacje
ogólne,wymagająceszczególnejuwagi.
Spistreści
Bezpieczeństwo........................................................4
Symbolostrzegawczy.........................................4
Ogólnezasadybezpieczeństwa.........................5
Wskaźniknachyleniaterenu..............................6
Naklejkiinformacyjneiostrzegawcze.................7
Przeglądproduktu...................................................13
Elementysterowania.......................................13
BeforeOperation.................................................15
Bezpieczeństwoprzedrozpoczęciem
pracy.............................................................15
g234368
Wstępneczynnościrozruchowe.......................15
Bezpieczeństwozwiązanezpaliwem...............15
Uzupełnianiepaliwa..........................................17
Wykonywaniecodziennychczynności
konserwacyjnych..........................................18
Docieranienowejmaszyny...............................18
Używanieukładublokadbezpieczeń-
stwa..............................................................18
Ustawianiefotela..............................................19
Regulacjasystemuzawieszenia
MyRide™......................................................19
Regulacjadźwignisterowaniajazdą.................20
Przestawieniemaszynynawyrzut
boczny..........................................................20
BeforeOperation.................................................24
Bezpieczeństwowczasiepracy........................24
Zajmowaniepozycjioperatora..........................26
Obsługahamulcapostojowego.........................26
Załączanienapęduostrzyzapomocą
przełącznikasterowaniaostrzami
(WOM)..........................................................27
Odłączanienapęduostrzyzapomocą
przełącznikasterowaniaostrzami
(WOM)..........................................................27
Obsługaprzepustnicy.......................................28
Obsługassania.................................................28
Używaniekluczyka...........................................28
Uruchamianiesilnika........................................29
Zatrzymywaniesilnika......................................29
Używaniedźwignisterowaniajazdą..................29
Kierowaniemaszyną........................................29
KorzystaniezsystemuSmartSpeed
KorzystaniezsystemuSmartSpeed
TM
TM
.............30
.............31
Korzystaniezwyrzutubocznego.......................32
Regulacjawysokościcięcia..............................32
Ustawianierolekzapobiegającychzdzieraniu
darni..............................................................33
Używanieosprzętuiakcesoriów.......................34
Radyzwiązanezposługiwaniemsię
urządzeniem................................................34
AfterOperation....................................................35
Bezpieczeństwoposkończonejpracy..............35
Ręcznepchaniemaszyny.................................37
Konserwacja...........................................................39
Zasadybezpieczeństwapodczas
konserwacji...................................................39
3

Zalecanyharmonogramkonserwacji...................40
Przedwykonaniemkonserwacji...........................41
Zwalnianieosłonyjednostkitnącej....................41
Konserwacjasilnika.............................................41
Bezpieczeństwoobsługisilnika........................41
Konserwacjaoczyszczaczapowietrza..............41
Wymianaolejusilnikowego...............................43
Konserwacjaświecyzapłonowej......................45
Czyszczenieukładuchłodzenia........................46
Konserwacjaukładupaliwowego.........................47
Wymianaprzepływowegoltrapaliwa...............47
Konserwacjainstalacjielektrycznej.....................48
Bezpieczeństwoobsługiukładu
elektrycznego................................................48
Konserwacjaakumulatora................................48
Konserwacjabezpieczników.............................50
Konserwacjaukładunapędowego.......................50
Sprawdzanieciśnieniawoponach....................50
Konserwacjapaskównapędowych......................51
Kontrolapasków...............................................51
Wymianapaskakosiarki...................................51
Konserwacjakosiarki...........................................52
Zachowaniebezpieczeństwawprzypadku
postępowaniazostrzami...............................52
Konserwacjaostrzytnących.............................52
Poziomowaniejednostkitnącejkosiarki............55
Zdejmowaniejednostkitnącej...........................57
Montażjednostkitnącejkosiarki.......................58
Wymianadeektoratrawy................................58
Czyszczenie........................................................60
Myciekosiarkiodspodu....................................60
Czyszczeniesystemuzawieszenia...................61
Utylizacjaodpadków.........................................61
Przechowywanie.....................................................61
Bezpieczeństwoprzyprzechowywaniu.............61
Czyszczenieiprzechowywanie........................61
Przechowywanieakumulatora..........................62
Rozwiązywanieproblemów.....................................63
Schematy................................................................66
Bezpieczeństwo
Maszynazostałazaprojektowanazgodnieznormą
ENISO5395:2013.
Symbolostrzegawczy
Symbolostrzegawczy(Rysunek3)jestużywany
zarównowniniejszejinstrukcji,jakinamaszynie,w
celuzwróceniauwaginaistotnezaleceniadotyczące
bezpieczeństwa,którychnależyprzestrzegać,aby
unikaćwypadków.
Znaczenietegosymbolujestnastępujące:
UWAGA!ZACHOWAJOSTROŻNOŚĆ!TWOJE
BEZPIECZEŃSTWOJESTZAGROŻONE!
g000502
Rysunek3
Symbolostrzegawczy
Symbolostrzegawczypojawiasięnadinformacjami,
któreostrzegająoniebezpiecznychczynnościach
lubsytuacjachiktórymtowarzyszysłowo
NIEBEZPIECZEŃSTWO,OSTRZEŻENIElub
PRZESTROGA.
NIEBEZPIECZEŃSTWO:Informujeobezpośredniej
sytuacjiniebezpiecznej,która,jeżeliniedasięjej
uniknąć,będzieskutkowaćśmierciąlubpoważnymi
obrażeniamiciała.
OSTRZEŻENIE:Informujeosytuacjipotencjalnie
niebezpiecznej,która,jeżeliniedasięjejuniknąć,
możeskutkowaćśmierciąlubpoważnymiobrażeniami
ciała.
PRZESTROGA:Informujeosytuacjipotencjalnie
niebezpiecznej,która,jeżeliniedasięjejuniknąć,
możeskutkowaćumiarkowanymilubniewielkimi
obrażeniamiciała.
Wniniejszejinstrukcjiwystępujądwasłowa
podkreślającewagęinformacji.Ważnezwraca
uwagęnaszczególneinformacjetechniczne,a
Uwagapodkreślainformacjeogólne,wymagające
szczególnejuwagi.
4

Ogólnezasady
bezpieczeństwa
Niniejszamaszynamożeobciąćdłonielubstopyoraz
wyrzucaćprzedmioty.FirmaT orozaprojektowałai
przetestowałatękosiarkę,abyzapewnićnależyte
bezpieczeństwoeksploatacji.Nieprzestrzeganie
instrukcjidotyczącychbezpieczeństwamożejednak
prowadzićdoobrażeńciałalubśmierci.
•Należyprzeczytaćzezrozumieniemwszystkie
instrukcjeiostrzeżeniaznajdującesięwinstrukcji
obsługiiinnychmateriałachszkoleniowychorazna
maszynie,silnikuiosprzęcie.Wszyscyoperatorzy
imechanicypowinnizostałodpowiednio
przeszkoleni.Jeślioperatorlubmechanikniejest
wstaniesamodzielniezapoznaćsięzinstrukcją,
właścicielmaszynymaobowiązekzapoznaniago
ztreściąinstrukcji.Instrukcjewinnychwersjach
językowychmożnaznaleźćnanaszejwitrynie
internetowej.
•Maszynęmogąobsługiwaćtylkoprzeszkoleni,
odpowiedzialniisprawnizycznieoperatorzy,
którzyznajązasadyjejbezpiecznejeksploatacji,
elementysterowaniaorazznakiiinstrukcje
dotyczącebezpieczeństwa.Użytkowanielub
serwisowaniesprzętuprzezdziecilubosoby
nieprzeszkolonejestzabronione.Przepisylokalne
mogąograniczaćwiekoperatora.
•Nieużywajmaszynywpobliżustromych
zboczy,rowów,nasypów,wodyiinnychmiejsc
niebezpiecznychoraznazboczachonachyleniu
przekraczającym15stopni.
•Niezbliżajdłonianistópdoruchomychczęści
maszyny.
•Nigdynieużywajmaszyny,któramauszkodzone
zabezpieczenialubosłony.Zawszepilnuj,
abyosłony,przełącznikiiinneurządzenia
zabezpieczającebyłynaswoimmiejscuiw
dobrymstanietechnicznym.
•Przedserwisowaniem,dolewaniempaliwalub
odblokowywaniemtuneluwyrzutowegonależy
zatrzymaćmaszynę,wyłączyćsilnikiwyjąć
kluczyk.
5

Wskaźniknachyleniaterenu
Rysunek4
Tęstronęmożeszskopiowaćnawłasnyużytek.
1.Maksymalnenachylenie,pozwalającenabezpiecznąobsługęmaszynywynosi15stopni.Przedrozpoczęciempracyużyj
załączonegowzornikakąta,abyokreślićkątnachylenia.Nienależyobsługiwaćmaszynynatereniepochyłymonachyleniu
większymniż15stopni.Wzorniknależyzłożyćwzdłużodpowiedniejlinii,abydopasowaćdozalecanegozbocza.
2.Wyrównajtękrawędźzpowierzchniąpionową,drzewem,budynkiem,słupkiemogrodzeniowymitd.
3.Przykładokreśleniakątazboczaprzyzagiętejkrawędzi
6
g011841

Naklejkiinformacyjneiostrzegawcze
Etykietydotyczącebezpieczeństwaorazinstrukcjesąwyraźniewidocznedlaoperatorai
znajdująsięwpobliżuwszystkichmiejscpotencjalnegozagrożenia.Uszkodzoneibrakujące
etykietynależywymienić.
decaloemmarkt
Oznaczenieproducenta
1.Wskazuje,żeostrzestanowiczęśćwyprodukowanąprzez
producentamaszyny .
decalbatterysymbols
Symboleakumulatora
Naakumulatorzeumieszczonesąniektórelubwszystkiez
wymienionychponiżejsymbole.
decal117-1 194
117-1194
1.Silnik
1.Zagrożeniewybuchem.
2.Unikaćognia,otwartego
płomienialubpalenia
tytoniu
3.Zagrożenieoparzeniem
substancjążrącąlub
chemiczną
4.Stosujśrodkiochrony
oczu.
5.PrzeczytajInstrukcję
obsługi.
6.Osobypostronnepowinny
staćwbezpiecznej
odległościodakumulatora.
7.Stosujśrodkiochrony
oczu;gazywybuchowe
mogąspowodowaćutratę
wzrokuiinneobrażenia.
8.Kwasakumulatoramoże
spowodowaćutratę
wzrokulubpoważne
oparzenia.
9.Należynatychmiast
przemyćoczywodąi
niezwłoczniezasięgnąć
poradylekarza.
10.Zawieraołów,nie
wyrzucać
1.Pozycjadźwigniobejścia
umożliwiającapchanie
maszyny
decal121-2989
121-2989
2.Pozycjadźwigniobejścia
umożliwiającapracę
maszyny
7

decal131-1097
131-1097
1.Spustoleju
decal130-0654
130-0654
1.Blokadatransportowa–
zablokowana
2.Blokadatransportowa–
odblokowana
1.Ostrzeżenie–
Niebezpieczeństwo
wyrzucaniaprzedmiotów,
deektormusibyćzawsze
założony.
1.Przeczytajinstrukcję
obsługi.
2.Wysokośćkoszeniawybór
3.Wysokośćkoszenia
decal131-3948
131-3948
decal130-0731
130-0731
2.Niebezpieczeństwo
zranieniarękilubnogi,
uwaganaostrzekosiarki
–niezbliżajsiędoczęści
ruchomych.
1.Niska3.Wysoka
2.Holowanie
decal132-0872
132-0872
1.Niebezpieczeństwo
wyrzucaniaprzedmiotów–
osobypostronneniemogą
przebywaćwpobliżu
maszyny.
2.Uwaganawyrzucane
decal130-0765
130-0765
3.Przedprzystąpieniem
dokonserwacjimaszyny
wyjmijkluczykzestacyjki
iprzeczytajinstrukcję
przedmiotyprzyuniesionej
przegrodzie–zabrania
sięeksploatacjimaszyny
zotwartymwylotem
jednostkitnącej;należy
użyćprzegrodylubworka
natrawę.
obsługi.
3.Zagrożenieodcięciem
rąklubstóp–należy
przebywaćwbezpiecznej
odległościodruchomych
części.
4.Ryzykowciągnięcia–
zabraniasięzbliżania
doruchomychczęści;
wszystkieosłonymuszą
znajdowaćsięnaswoich
miejscach.
8

136-4243
1.Wysoka4.Dotyłu
2.Wolno5.Hamulecpostojowy
rozłączony
3.Biegjałowy6.Załączonyhamulec
postojowy
decal136-4243
decal136-4245
136-4245
DotyczymaszynzsystememMyRide™
136-4244
1.Wysoka3.Biegjałowy
2.Wolno4.Dotyłu
decal136-4244
1.Wolno
2.Transport
1.Sprawdzajciśnieniew
oponachco25godzin
pracy.
2.Olejsilnikowy
3.Sprawdzajciśnieniew
oponachco25godzin
pracy.
3.Szybko
decal136-5596
136-5596
4.Sprawdzajciśnieniew
oponachco25godzin
pracy.
5.Przedwykonaniemprac
obsługowychprzeczytaj
Instrukcjęobsługi.
1.Przedzaładowaniemciężarówdokoszaprzeczytaj
Instrukcjęobsługi.
9
decal136-9186
136-9186

decal132-0869
132-0869
Informacja:Maszynajestspełniawymaganiastandardowegobranżowegotestustabilnościwstatycznychtestachwzdłużnychi
poprzecznychprzymaksymalnymnachyleniuwskazanymnaetykiecie.Abyokreślić,czymaszynęmożnaobsługiwaćwwarunkach
występującychdanegodniawdanymmiejscuzapoznajsięwinstrukcjamidotyczącymiobsługimaszynynazboczach,zawartymiw
instrukcjiobsługiorazzwarunkami,wktórychmaszynajestobsługiwana.Zmianyterenowemogąskutkowaćzmianąkierunkuzbocza
dlamaszyny.Wmiaręmożliwościpodczaspracynazboczachjednostkitnącepowinnybyćobniżone.Podniesieniejednostektnących
podczaspracynazboczumożepowodowaćniestabilnośćmaszyny.
1.Ostrzeżenie–przeczytaj
instrukcjęobsługi.
2.Ostrzeżenie–przed
serwisowaniemzałącz
hamulecpostojowy,wyjmij
kluczykiodłączświecę
zapłonową.
3.Niebezpieczeństwo
skaleczeniakończyny
górnejprzezostrzekosiarki
orazuwięzieniadłoniprzez
paseknapędowy–nie
należyzbliżaćsiędoczęści
ruchomych;wszystkie
pokrywyiosłonymuszą
znajdowaćsięnaswoim
miejscu.
4.Niebezpieczeństwo
wyrzucaniaprzedmiotów
–osobypostronne
niemogąprzebywać
wpobliżumaszyny;
przedrozpoczęciem
koszenianależyusunąć
zanieczyszczeniazobszaru
prac.Płytadeektoramusi
byćopuszczona.
5.Niebezpieczeństwo
przewrócenianapochylni
–nieużywajdwóch
pochylnidozaładunku
maszynynaprzyczepę,
użyjpojedynczejpochylni
oszerokościdostosowanej
domaszyny,ustawionej
podkątemmniejszymniż
15stopni;popochylni
wjeżdżajtyłem(nabiegu
wstecznym)izjeżdżajzniej
przodem.
6.Ryzykoobrażeńciała–nie
wolnojechaćnamaszynie;
podczasjazdydotyłu
należypatrzećzasiebie.
7.Niebezpieczeństwo
przewrócenianazboczach
–nienależyużywać
maszynynazboczach
wpobliżuotwartych
zbiornikówwodnych,
jakrównieżnazboczacho
nachyleniuwiększymniż
15stopni.
10

decal133-9255
133-9255
Informacja:Maszynajestspełniawymaganiastandardowegobranżowegotestustabilnościwstatycznychtestachwzdłużnychi
poprzecznychprzymaksymalnymnachyleniuwskazanymnaetykiecie.Abyokreślić,czymaszynęmożnaobsługiwaćwwarunkach
występującychdanegodniawdanymmiejscuzapoznajsięwinstrukcjamidotyczącymiobsługimaszynynazboczach,zawartymiw
instrukcjiobsługiorazzwarunkami,wktórychmaszynajestobsługiwana.Zmianyterenowemogąskutkowaćzmianąkierunkuzbocza
dlamaszyny.Wmiaręmożliwościpodczaspracynazboczachjednostkitnącepowinnybyćobniżone.Podniesieniejednostektnących
podczaspracynazboczumożepowodowaćniestabilnośćmaszyny.
1.Ostrzeżenie–przeczytajinstrukcjęobsługi.
2.Niebezpieczeństwoprzewrócenianapochylni–dozaładunku
maszynynaprzyczepęnieużywajdwóchpochylni,użyj
pojedynczejpochylnioszerokościdostosowanejdomaszyny;
używajpochylnionachyleniuniewiększymniż15°;przy
załadunkumaszynywjeżdżajpopochylnityłem(nabiegu
wstecznym)izjeżdżajzniejprzodem.
3.Uwaganawyrzucaneprzedmioty–osobypostronnepowinny
znajdowaćsięwbezpiecznejodległościodmaszyny,przed
używaniemmaszynynależyzebraćwszelkieprzedmioty
obce,aosłonadeektoramusibyćzawszeopuszczona.
4.Ryzykoobrażeńciała–niewolnoprzewozićpasażerów;
podczasjazdydotyłunależypatrzećzasiebie.
5.Niebezpieczeństwoprzewrócenia–nienależyużywać
maszynynazboczachwpobliżuotwartychzbiorników
wodnych,jakrównieżnazboczachonachyleniuwiększym
niż15°.
6.Ryzykozranieniaizmiażdżenia–zabraniasięzbliżaniado
ruchomychczęści;wszystkieosłonymusząznajdowaćsię
naswoichmiejscach.
7.Ostrzeżenie—przedwykonaniemczynnościserwisowych
przeczytajinstrukcjęobsługi,załączhamulecpostojowy,
wyjmijkluczykiodłączprzewódodświecyzapłonowej.
decal133-5198
133-5198
1.Blokadakrzywki
2.Odblokowaniekrzywki
11

decal133-9263
133-9263
1.Wysoka
2.Wolno
4.RozłączenienapęduWOM
5.ZałączenienapęduWOM
3.Ssanie
12

Przeglądproduktu
Rysunek5
1.Pedałpodnoszenia
jednostkitnącej
2.Sworzeńwysokości
koszenia
3.Dźwigniawysokości
koszenia/blokady
transportowej
4.DźwigniaSmartSpeed™
5.Dźwigniakierowania11.Kołosamonastawne
6.Elementysterowania12.Dźwigniahamulca
7.Silnik
8.Korekwlewupaliwa
9.Podwoziekosiarki
10.Rolkazapobiegająca
zdzieraniudarni
postojowego
Elementysterowania
Przeduruchomieniemsilnikairozpoczęciem
korzystaniazmaszynynależyzapoznaćsięzobsługą
wszystkichelementówsterującychwRysunek6oraz
Rysunek7.
Panelsterowania
g188738
Rysunek6
g195717
1.Licznikgodzin4.Przełącznikkluczykowy
2.Elementsterujący
przepustnicą
3.Włącznikssania6.Punktzasilania12V
5.Przełączniksterowania
ostrzem(wałodbioru
mocy)
Wskaźnikpoziomupaliwa
Wskaźnikpaliwapokazujeilośćpaliwawzbiorniku
(Rysunek7).
Rysunek7
1.Wskaźnikpoziomupaliwa2.Korekzbiornikapaliwa
13
g238298

Regulatorprzepustnicy
Dźwigniasterowaniasystemem
Dźwigniaprzepustnicysłużydosterowaniaprędkością
obrotowąsilnika.Dźwignięmożnaustawićwdowolnej
pozycjimiędzypołożeniemWOLNOaSZYBKO
(Rysunek6).
Włącznikssania
Włącznikssaniasłużydouruchomieniazimnego
silnika.
Licznikgodzin
Licznikgodzinrejestrujeliczbęgodzinpracysilnika.
Licznikpracujepodczaspracysilnika.Korzystaj
zewskazańlicznikadoplanowaniaregularnej
konserwacji(Rysunek6).
Dźwigniesterowania
Dźwigniekierowaniasłużądokierowaniaruchem
maszynydoprzodu,dotyłuorazdoskręcaniaw
dowolnymkierunku(Rysunek5).
Położenieneutralne-zablokowane
SmartSpeed™
DźwigniasterowaniasystememSmartSpeed™,
umieszczonaponiżejpozycjipracyumożliwia
wybraniejednejztrzechprędkościjazdy–
przycinanie,holowanieikoszenie(Rysunek5).
Punktzasilania12V
Punktzasilaniasłużydozasilaniaakcesoriówo
napięciu12V(Rysunek6).
Ważne:Gdypunktzasilanianiejestużywany,
należygozabezpieczyćprzeduszkodzeniami
poprzezwłożeniegumowejzaślepki.
Przełącznikzkluczykiem
Przełącznikkluczykowy,używanydouruchamiania
iwyłączaniasilnika,matrzypozycje:WYŁĄCZENIE,
PRACAiROZRUCH.PatrzUruchamianiesilnika(Strona
29).
Przełączniksterowaniaostrzem
(wałodbiorumocy)
Schodzączmaszyny,ustawdźwigniesterowania
nazewnątrzwzględempołożeniaśrodkowego,w
położeniuNEUTRALNYMZABLOKOWANYM(zob.Rysunek
32).Ustawiajdźwigniesterowaniawpołożeniu
NEUTRALNYM-ZABLOKOWANYMzawsze,gdyzatrzymasz
maszynęlubgdypozostawiaszjąbeznadzoru.
Dźwigniahamulcapostojowego
Dźwigniahamulcapostojowegoznajdujesiępolewej
stroniekonsoli(Rysunek5).Dźwigniahamulca
służydozałączeniahamulcapostojowego,który
unieruchamiakołanapędowe.
Abyzałączyćhamulecpostojowy,pociągnijjego
dźwigniędogóry,ażwskoczywwycięciezapadki.
Abyzwolnićhamulecpostojowy,wysuńdźwignięz
wycięciazapadkiidosiebie,następniepchnijjąwdół.
Systempodnoszeniapodwozia
tnącegozapomocąpedału
Systempodnoszeniapodwoziatnącegozapomocą
pedałupozwalanaopuszczanieipodnoszenie
jednostkitnącejimożebyćobsługiwanyzfotela.
Korzystajączpedałumożnanakrótkounieść
podwozietnącewceluominięciaprzeszkodylub
zablokowaćpodwoziewpozycjinajwyższejwysokości
koszenialubpozycjitransportowej(Rysunek5).
Przełączniksterowaniaostrzem,oznaczony
symbolemwałuodbiorumocy(WOM)służydo
załączaniaiodłączanianapęduostrzakosiarki
(Rysunek6).
Dźwigniawysokościkoszenia
Dźwigniawysokościkoszeniawrazzpedałem
nożnymumożliwiazablokowaniepodwoziatnącego
nakonkretnejwysokościkoszenia.Wysokośćcięcia
należyregulowaćtylkowtedy,gdymaszynanie
poruszasię(Rysunek5).
Osprzęt/akcesoria
DostępnajestgamazatwierdzonegoprzezrmęToro
sprzętuiakcesoriówprzeznaczonychdostosowania
zmaszyną,zwiększającychjejmożliwości.Skontaktuj
sięzautoryzowanymprzedstawicielemserwisowym
lubdystrybutoremlubodwiedźstronęwww.Toro.com,
abyuzyskaćlistęwszystkichzatwierdzonych
akcesoriówiosprzętu.
Abyzapewnićmaksymalnąwydajnośćizachować
certykatbezpieczeństwamaszyny,używajwyłącznie
oryginalnychczęścizamiennychiakcesoriówrmy
Toro.Częścizamienneiakcesoriapochodzące
odinnychproducentówmogąstwarzaćzagrożenie
dlabezpieczeństwa.Korzystanieznichmoże
spowodowaćutratęgwarancjimaszyny.
14

Działanie
Informacja:Określajlewąiprawąstronęmaszyny
zestandardowegostanowiskaoperatora.
BeforeOperation
ipogorszeniustanu,comożespowodować
odsłonięcieruchomychczęścilubwyrzucanie
przedmiotówzmaszyny.Sprawdzajczęsto,czy
elementyzestawuniesązużytelubzniszczonei
wraziepotrzebywymieniajjenaczęścizalecane
przezproducenta.
Wstępneczynności
Bezpieczeństwoprzed
rozpoczęciempracy
•Oceńteren,abyokreślić,którezakcesoriówi
przystaweknależywykorzystać,abyprawidłowo
ibezpieczniewykonaćdanąpracę.Stosuj
wyłącznieakcesoriaiosprzętzatwierdzonyprzez
rmęToro.
•Sprawdźobszar,naktórymbędzieszużywać
maszynyiusuńwszystkiekamienie,zabawki,
patyki,przewody,kościiinneprzedmioty.W
przeciwnymraziemogąonezostaćwyrzuconew
powietrzelubzakłócićprawidłowąpracęmaszyny
orazspowodowaćobrażeniaciałaoperatorabądź
osóbpostronnych.
•Używajodpowiednichśrodkówochrony
indywidualnej,wtymokularówochronnych,
pełnegoobuwiaroboczegozpodeszwą
antypoślizgowączyochronnikówsłuchu.Zwiąż
długiewłosyiuważaj,abyluźnaodzieżibiżuteria
niezostaływciągnięteprzezruchomeczęści.
OSTROŻNIE
Poziomhałasuwytwarzanyprzezmaszynę
przekracza85dBAprzyuchuoperatora.
Przydługotrwałymużytkowaniumożeto
doprowadzićdoutratysłuchu.
Nośochronnikisłuchupodczasobsługitej
maszyny.
rozruchowe
Napełnijzbiornikpaliwanarównymterenie.Więcej
informacjinatematbenzynymożnaznaleźćw
punkcieZaleceniadotyczącepaliwawrozdziale
Specykacja.
Niedolewajolejudobenzyny.
Niewlewajnadmiernejilościpaliwadozbiornika.
Napełniajzbiornikpaliwadodolnegopoziomuszyjki
wlewu.Pustaprzestrzeńwzbiornikupozwolina
rozszerzeniesiębenzyny.Przepełnieniemoże
powodowaćwyciekipaliwalubuszkodzeniesilnika
bądźukładuwydechowego.
Upewnijsię,czyznaszelementysterujące,
ichpołożenie,wykonywaneprzezniefunkcje
orazzwiązaneznimiwymaganiadotyczące
bezpieczeństwa.
ZapoznajsięzrozdziałemKonserwacjaiwykonaj
wszystkieniezbędneczynnościkontrolnei
konserwacyjne.
Bezpieczeństwozwiązane
zpaliwem
Podczasposługiwaniasiępaliwemzachowaj
szczególnąostrożność.
•Sprawdź,czyelementywykrywająceobecność
operatora,wyłącznikibezpieczeństwaiosłony
znajdująsięnaswoimmiejscuidziałają
prawidłowo.Nieprzystępujdopracy,jeśli
elementyteniedziałająpoprawnie.
•Nieużytkujkosiarki,jeżeliwpobliżuznajdująsię
inneosoby,dziecilubzwierzęta.Jeśliktokolwiek
wejdziewobszarpracy,zatrzymajmaszynęijej
osprzęt.
•Nigdynieużywajmaszyny,gdysystemzbierania
trawy,deektorwylotowylubinnezabezpieczenia
sąniekompletnelubniesąwdobrymstanie
technicznym.Podzespołyzestawudozbierania
trawymogąulegaćzużyciu,uszkodzeniom
15

NIEBEZPIECZEŃSTWO
Wokreślonychwarunkachpaliwojestskrajnie
łatwopalne,ajegooparysąwybuchowe.
•Nigdyniepalpapierosówpodczaspracyz
paliwemitrzymajsięzdalaodotwartego
płomienialubmiejsc,gdzieoparybenzyny
mogązapalićsięodiskry.
Pożarlubwybuchpaliwamożeskutkować
poważnymioparzeniamiciałaoraz
zniszczeniemmienia.
•Napełniajzbiornikpaliwanazewnątrz,na
płaskimterenie,naotwartejprzestrzeni,
gdysilnikjestzimny.Usuńrozlaną
benzynę.
•Nigdynienapełniajzbiornikapaliwaaninie
spuszczajpaliwazezbiornikawewnątrz
budynkuaniwewnątrzdołączonej
przyczepy.
•Nienapełniajcałegozbiornika.Napełniaj
zbiornikpaliwadodolnegopoziomuszyjki
wlewu.Pustaprzestrzeńwzbiorniku
pozwolinarozszerzeniesiębenzyny.
Przepełnieniemożepowodowaćwycieki
paliwalubuszkodzeniesilnikabądźukładu
wydechowego.
•Przechowujpaliwowatestowanym
kanistrze,pozazasięgiemdzieci.
•Dolewajpaliwazanimwłączyszsilnik.
Nigdynieusuwajkorkazezbiornikapaliwa
aninieuzupełniajpaliwawtrakciepracy
silnikalubgdyjestjeszczegorący.
•Wprzypadkurozlaniapaliwaniepróbuj
włączaćsilnika.Przestawmaszynęwinne
miejsceiunikajmożliwościspowodowania
zapłonudomomenturozproszeniaoparów
paliwa.
•Nieobsługujmaszynybezzamontowanego
całegoukładuwydechowegolubgdynie
jestonsprawny.
NIEBEZPIECZEŃSTWO
Wniektórychsytuacjachpodczas
uzupełnianiapaliwamożenastąpić
wyzwoleniesięelektrycznościstatycznej,
powstanieiskryizapłonoparów.Pożarlub
wybuchpaliwamożeskutkowaćpoważnymi
oparzeniamiciałaorazzniszczeniemmienia.
•Przednapełnieniemzawszestawiaj
kanisternapodłożu,zdalaodpojazdu.
•Nienapełniajkanistrówwpojeździe,na
platformielubwprzyczepie,ponieważ
znajdującesięwewnątrzwykładzinylub
plastikowatapicerkamogąizolować
kanisterispowolnićutratęładunku
elektrostatycznego.
•Jeślitomożliwe,sprowadźzasilane
komponentyzplatformylubprzyczepyi
zatankujjenapodłożu.
•Jeślitoniemożliwe,zatankujmaszynę
naplatformielubprzyczepiezapomocą
przenośnegokanistra,zamiastprzy
pomocypistoletudystrybutorapaliwa.
•Jeślikoniecznejestużyciepistoletu
dystrybutora,powinienonprzezcały
czasdotykaćobrzeżazbiornikapaliwalub
kanistra,ażdozakończeniatankowania.
Nieblokujotwartegopołożeniadyszy.
16

OSTRZEŻENIE
Połknięciepaliwaprowadzidopoważnych
obrażeńlubśmierci.Długotrwałenarażenie
zwierzątnaoparypaliwawwarunkach
laboratoryjnychpowodowałounichrozwój
nowotworu.Brakostrożnościmoże
skutkowaćpoważnymiobrażeniamilub
chorobami.
•Unikajdługotrwałegowdychaniaoparów.
•Trzymajgłowęzdalaoddyszywydechowej,
zbiornikazpaliwemi/lubotworukanistra.
•Niedopuszczajdokontaktupaliwaz
oczamiiskórą.
•Nigdyniespuszczajpaliwaustami.
Abyzapobiecewentualnympożarom:
•Oczyszczajsilnikijegootoczenieztrawy,
liści,nadmiarusmarulubolejuorazinnych
zanieczyszczeń,któremogągromadzićsięwtych
obszarach.
•Usuwajrozlanyolejlubpaliwoinasączone
paliwemodpady.
•Przedprzechowywaniemmaszynywjakimkolwiek
pomieszczeniuzaczekaj,ażmaszynaostygnie.
Nieprzechowujmaszynywpobliżupłomienilub
wżadnympomieszczeniu,wktórymznajdująsię
jakiekolwiekpłomieniedyżurneluburządzenia
grzewcze.
•Zabraniasięprzechowywaniapaliwawzbiorniku
lubkanistrachprzezokreszimowy,jeżeliniezostał
użytystabilizatorpaliwa.
•Niedolewajolejudobenzyny.
Używanieśrodkastabilizującego/dodatkówuszlachetniającychpaliwo
Zawszeużywajwmaszynieśrodkastabilizującego/dodatkuuszlachetniającegopaliwozgodnie
zzaleceniamiproducenta,abypaliwodłużej
zachowywałoświeżość.
Ważne:Niestosujdodatkówuszlachetniających
paliwozawierającychmetanollubetanol.
Doświeżegopaliwadodajśrodekstabilizujący/dodatekuszlachetniającywilościwskazanejprzez
producentaśrodka.
Uzupełnianiepaliwa
1.Zaparkujmaszynęnarównympodłożu.
2.Załączhamulecpostojowy.
3.Wyłączsilnikiwyjmijkluczykzestacyjki.
4.Oczyśćokolicekorkazbiornikapaliwa.
5.Wlewajpaliwodozbiornikadomomentu,gdy
wskaźnikpaliwadojdziedoznakupełnego
zbiornika(Rysunek8).
Uzupełnianiepaliwa
Zalecanepaliwo
•Abyuzyskaćnajlepszerezultaty,używajtylko
czystej,świeżej(poniżej30dni)benzyny
bezołowiowejoliczbieoktanowej87lubwyższej
(metodaklasykacji(R+M)/2).
•Etanol:możnastosowaćbenzynęzawierającą
do10%etanolu(gazohol)lub15%MTBE(eteru
tert-butylowo-metylowego).EtanoliMTBE
tonietosamo.Benzynaozawartości15%
etanolu(E15)niemożebyćstosowana.Nigdy
nienależystosowaćbenzynyzawierającej
wobjętościponad10%etanolu,takiejjak
E15(zawiera15%etanolu),E20(zawiera20%
etanolu),czyE85(zawierado85%etanolu).
Zastosowanienieprawidłowegorodzajubenzyny
możeskutkowaćproblemamizwydajnościąi/lub
uszkodzeniemsilnika,któremogąniebyćobjęte
gwarancją.
•Nieużywajbenzynyzawierającejmetanol.
Informacja:Nienapełniajcałegozbiornika.
Wolnaprzestrzeńpozostawionawzbiorniku
umożliwiarozszerzaniesiępaliwa.
17

Rysunek8
Używanieukładublokad
bezpieczeństwa
OSTRZEŻENIE
Jeśliwyłącznikiblokadbezpieczeństwa
sąodłączonelubuszkodzone,pojazd
możezostaćnieoczekiwanieuruchomiony,
powodującobrażeniaciała.
•Niemanipulujprzyprzełącznikachblokad.
•Codziennie,przedprzystąpieniemdo
obsługimaszyny,sprawdzajdziałanie
przełącznikówblokadiwymieniaj
wszystkieuszkodzoneprzełączniki.
Działanieukładublokad
bezpieczeństwa
Układblokadbezpieczeństwazostałopracowany,aby
zapobiegaćuruchomieniusilnika,chybaże:
•Przełączniksterowaniaostrzami(napędPTO)jest
g197123
odłączony.
•dźwigniesterowaniasąwpołożeniuNEUTRALNYM
ZABLOKOWANYM.
•hamulecpostojowyjestzałączony;
Wykonywanie
codziennychczynności
konserwacyjnych
Każdegodniaprzeduruchomieniemmaszyny
wykonujwymienionewrozdzialeKonserwacja(Strona
39)czynnościkontrolnewykonywanecodziennelub
przykażdymużyciu.
Docieranienowejmaszyny
Osiągnięcieprzezsilnikpełnejmocywymaganieco
czasu.Nowejednostkitnąceorazukładynapędowe
kosiarekgenerująwiększeoporyipowodująwiększe
obciążeniesilnika.Nowamaszynawymagaokoło
40do50godzindotarcia,abyrozwinąćpełnąmoci
uzyskaćnajlepszeosiągi.
Układblokadbezpieczeństwapowodujezatrzymanie
silnikarównieżwtedy,gdydźwigniesterowaniasą
pozapołożeniemNEUTRALNYM-ZABLOKOWANYM,a
operatorwstaniezfotela.
Sprawdzanieukładublokad
bezpieczeństwa
Okrespomiędzyprzeglądami:Przedkażdym
użyciemlubcodziennie
Układblokadbezpieczeństwasprawdzajprzed
każdymskorzystaniemzmaszyny.Jeżeliukład
bezpieczeństwaniedziaławsposóbopisanyponiżej,
skontaktujsięzautoryzowanymprzedstawicielem
serwisowymwceluprzeprowadzenianiezwłocznej
naprawy.
1.Usiądźnafotelu,załączhamulecpostojowyi
ustawprzełączniksterowaniaostrzami(napęd
WOM)wpołożeniuWŁĄCZONYM.Spróbuj
uruchomićsilnik(niepowiniensięuruchomić).
2.Usiądźnafotelu,załączhamulecpostojowyi
ustawprzełączniksterowaniaostrzami(napęd
WOM)wpołożeniuWYŁĄCZONYM.Przesuńjedną
zdźwignikierowania(zpołożeniaNEUTRALNEGO
ZABLOKOWANEGO).Spróbujuruchomićsilnik(nie
powiniensięuruchomić).Powtórzczynnośćdla
drugiejdźwignikierowania.
18

3.Usiądźnafotelu,załączhamulecpostojowy,
ustawprzełączniksterowaniaostrzami(napęd
WOM)wpołożeniuWYŁĄCZONYMiustaw
dźwigniesterowaniajazdąwpołożeniu
NEUTRALNYMZABLOKOWANYM.Uruchomsilnik.
Gdysilnikpracuje,zwolnijhamulecpostojowy,
załączprzełączniksterowaniaostrzem(napęd
WOM)ilekkounieśsięzfotela–silnikpowinien
sięzatrzymać.
4.Usiądźnafotelu,załączhamulecpostojowy,
ustawprzełączniksterowaniaostrzami(napęd
WOM)wpołożeniuWYŁĄCZONYMiustaw
dźwigniesterowaniajazdąwpołożeniu
NEUTRALNYMZABLOKOWANYM.Uruchomsilnik.
Gdysilnikpracuje,ustawdowolnądźwignię
kierowaniawśrodkowejpozycjiiprzesuń
jądoprzodulubdotyłu,silnikpowiniensię
zatrzymać.Powtórzczynnośćdladrugiej
dźwignisterowaniajazdą.
5.Usiądźnafotelu,zwolnijhamulecpostojowy,
ustawprzełączniksterowaniaostrzami
(napędWOM)wpołożeniuWYŁĄCZONYMi
ustawdźwigniesterowaniajazdąwpołożeniu
NEUTRALNYMZABLOKOWANYM.Spróbujuruchomić
silnik(niepowiniensięuruchomić).
Regulacjasystemu
zawieszeniaMyRide™
SystemzawieszeniaMyRide™dostosowujesię
samoczynnietak,abyzapewnićpłynnąiwygodną
jazdę.Poprzezregulację2tylnychzespołów
amortyzującychmożeszszybkoiłatwozmienić
systemzawieszenia.Ustawsystemzawieszeniaw
najwygodniejszymdlasiebiepołożeniu.
Regulacjatylnychzespołów
amortyzujących
Wycięciawtylnychzespołachamortyzujących
posiadająpozycjezapadekużywanedookreślenia
pozycji.Tylnezespołyamortyzującemożnaustawić
wdowolnejpozycjiwycięcia,nietylkowpołożeniach
zapadek.
Poniższywykresprzedstawiapozycjemiękkiegolub
twardegozawieszeniaorazposzczególnepozycje
zapadek(Rysunek10).
Ustawianiefotela
Fotelmożnaprzesuwaćdoprzoduidotyłu.Położenie
fotelaustawwmiejscu,wktórymmasznajlepszą
kontrolęnadmaszynąiwktórymczujeszsię
najwygodniej(Rysunek9).
Rysunek9
g195744
Rysunek10
1.Najtwardszepołożenie3.Zapadkiwwycięciach
2.Najbardziejmiękkie
położenie
Informacja:Dopilnuj,abylewyiprawyzespół
amortyzującybyłyustawionewtychsamych
pozycjach.
Wyregulujtylnezespołyamortyzujące(Rysunek11).
g027632
19

Regulacjadźwigni
sterowaniajazdą
Regulacjawysokości
Dlalepszegokomfortudźwigniesterowaniajazdą
możnaustawićniżejlubwyżej(Rysunek12).
g195746
g027252
Rysunek12
Rysunek11
Regulacjawychylenia
Dźwigniesterowaniajazdąmożnaprzesuwaćdo
przoduidotyłuwceluuzyskaniakomfortowejpozycji.
1.Poluzujgórnąśrubęmocującądźwignię
sterowaniadotrzpieniaramieniasterującego.
2.Poluzujdolnąśrubęjedynienatyle,abymóc
obracaćdźwignięsterowaniadoprzoduidotyłu
(Rysunek12).
3.Dokręćobydwieśruby,abyunieruchomić
dźwignięwnowympołożeniu.
4.Powtórzregulacjędladrugiejdźwigni
sterowania.
Przestawieniemaszynyna
wyrzutboczny
g195745
Podwozietnąceiostrzakosiarkidostarczanez
tąmaszynąsązaprojektowanedooptymalnego
rozdrabnianiaipracyzwyrzutembocznym.
Elementymocującezamontujwtychsamych
otworachwpodwoziutnącym,wktórychsię
znajdowaływcześniej.Dziękitemupodczaspracy
podwoziatnącegożadenzotworówniebędzie
otwarty.
20

OSTRZEŻENIE
Otwarteotworywmaszynienarażają
operatoraiinneosobynawyrzucane
zanieczyszczeniamogącebyćprzyczyną
poważnychobrażeń.
•Nigdynieużywajmaszynybezzałożonych
zamknięćwszystkichotworówwobudowie
maszyny.
•Wkręćzamknięciawotworymontażowe
pozdemontowanejprzegrodzie
rozdrabniającej.
Maszynyzpodwoziamitnącymio
szerokości122cm
1.Ustawmaszynęnapoziomejnawierzchni,
odłącznapędostrzyzapomocąprzełącznika
sterującegoostrzamiizałączhamulec
postojowy.
2.Przedopuszczeniemstanowiskaoperatora
wyłączsilnik,wyjmijkluczykzapłonuiodczekaj,
ażwszystkieczęściruchomesięzatrzymają.
3.Zdejmijpodwozietnącekosiarki,patrz
Zdejmowaniejednostkitnącej(Strona57).
4.Odkręć2nakrętkizabezpieczające(5/16cala)
znajdującesięnaśrodkowejilewejpozycji
nakołkachlewejprzegrodyugórypodwozia
kosiarki(Rysunek13).
7.Zdemontuj2śrubyzamkowe(5/16x¾cala)
i2nakrętkizabezpieczające(5/16cala)
mocującezamontowanąprawąprzegrodęi
osłonęprzegrodydopodwoziatnącegokosiarki
(Rysunek14).
Rysunek14
1.Śrubapodsadzana(5/16x
¾cala)
2.Nakrętkazabezpieczająca
(5/16cala)
3.Prawaprzegroda
4.Osłonaprzegrody
8.Odkręć2nakrętkizabezpieczające(5/16cala)
znajdującesięnaśrodkowejiprawejpozycji
nakołkachprawejprzegrodyugórypodwozia
kosiarki(Rysunek15).
Informacja:Zdemontujprawąprzegrodęz
podwoziatnącego.
g191136
Rysunek13
1.Nakrętkazabezpieczająca
(5/16cala)
2.Śrubapodsadzana(5/16x
¾cala)
3.Lewaprzegroda
4.Tutajwkręćelementy
mocujące.
5.Odkręćśrubęzamkowąznakrętką
zabezpieczającąześcianybocznejpodwozia
tnącegomocującelewąprzegrodędopodwozia.
6.Zdemontujlewąprzegrodęodpodwoziatnącego
wsposóbpokazanynaRysunek13.
g011 149
g010704
Rysunek15
1.Nakrętkazabezpieczająca
(5/16cala)
2.Prawaprzegroda
3.Spawanekołki(prawa
przegroda)
9.Wworeczkuzdrobnymielementamiodszukaj
przegrodęodcinającąiodkręćmocowaniaz
tylnychotworówpłytywyrzutu(Rysunek16).
21