TAMS Elektronik WIB-33.2 User manual [nl]
tams elektronik
Handleiding
WIB-33.2
Rijtuiginterieurverlichting
met geïntegreede functiedecoder
Kleur: warm wit
Artikel-Nr. 53-01340
tams elektronik
n n n
V
e
r
s
i
o
n
2
0
1
6
m
e
t
O
S
R
A
M
-
L
E
D
s
D
u
r
i
s
E
5
tams elektronik
Nederlands WIB-33.2
Inhoudsopgave
1. Starten.......................................................................................3
2. Veiligheidsvoorschriften...............................................................3
3. Goed en degelijk solderen............................................................5
4. Werking......................................................................................6
5. Technische gegevens..................................................................9
6. Bouwen van de interieurverlichting.............................................10
6.1. Overzicht..........................................................................10
6.2. Aansluiten op de voeding...................................................11
6.3. Aansluiten van ondersteuningselcos....................................11
6.4. Aansluiten van een lichtgevoelige weerstand.......................11
6.5. Aansluiten van LEDs op de uitgang AUX2............................12
6.6. Aansluiten van verbruikers op de uitgangen AUX1 en AUX3. 12
6.7. Aansluiten deel 2...............................................................12
6.8. Instellen van de helderheid van de LEDs.............................13
6.9. Bevestigen van de interieurverlichting.................................13
7. De functiedecoder programmeren..............................................13
8. Configuratievariabelen en registers.............................................14
9. Voorinstellingen.........................................................................19
10. Checklist voor storingen.............................................................20
11. Garantieverklaring.....................................................................21
12. EU-conformiteitsverklaring.........................................................21
13. Verklaringen bij AEEA-richtlijn....................................................21
© 11/2016 Tams Elektronik GmbH
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag worden
vermenigvuldigd opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van Tams Elektronik GmbH.
Technische wijzigingen voorbehouden.
Aanwijzing: RailCom® is de geregistreerde naam van de firma Lenz
Elektronik GmbH, Hüttenbergstraße 29, D-35398 Gießen. Om de
leesbaarheid van de tekst te behouden hebben we ervan afgezien
telkens hiernaar te verwijzen.
De sterren **
In deze handleiding zijn de volgende fabrikanten en hun producten
genoemd:
Gebr. MÄRKLIN** & Cie. GmbH | Postbus 860 | D-73008 Göppingen
Pagina 2
tams elektronik
!
WIB-33.2 Nederlands
1. Starten
Hoe deze handleiding u verder helpt
Deze handleiding helpt u stap voor stap bij het veilig en doelgericht
inbouwen en het in bedrijf nemen van de module. Voor u met het in
bedrijf stellen begint, raden wij u aan deze handleiding geheel te lezen,
in het bijzonder de veiligheidsvoorschriften en het hoofdstuk over
mogelijke fouten en hun oplossingen. U weet dan, waar u op moet
letten om fouten, die vaak alleen met veel inspanning weer te
verhelpen zijn, te vermijden.
Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de module aan een
ander doorgeeft, geef dan ook de handleiding door.
Gebruiksvoorschriften
De interieurverlichtingen zijn geschikt om volgens deze voorschriften te
worden gebruikt in de modelbouw en in modelspoorwegen. Ieder ander
gebruik is niet toegestaan, hierdoor verloopt de garantie overeenkomst.
De interieurverlichtingen zijn niet geschikt om door kinderen onder de
14 jaar te worden ingebouwd.
Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.
Let op:
De modules zijn voorzien van geïntegreerde schakelingen (ICs). Deze
zijn gevoelig voor statische elektriciteit. Raak daarom de onderdelen
niet aan voordat u zichzelf heeft ontladen. Het is meestal voldoende
om b.v. de radiator even aan te raken.
Inhoud controleren
Controleer na het uitpakken of alles compleet is:
een of zes interieurverlichtingen
één of zes lichtgevoelige weerstanden
twee of twaalf rode LEDs
een CD (met handleiding en andere informatie)
Benodigde materialen
Voor het aansluiten van de interieurverlichting heeft u het volgende nodig:
een soldeerbout (hoogstens 30 Watt) met dunne stift en een
soldeerstandaard of een regeelaar soldeerstation,
een doekje, spons of siliconendoek,
een hittebestendige ondergrond,
een kleine zijkniptang en een isolatietang,
indien nodig, een pincet en een platte bektang,
elektronica-soldeertin (liefst 0,5 mm. doorsnede),
lintdraad (doorsnede: > 0,05 mm² voor alle aansluitingen).
Indien u de bouwsteen wilt inkorten: een kleine metaalzaag.
Naar behoefte, voor externe stroombron voor de LEDs:
een elco met een spanning van > 16 V of
twee Goldcap´s met een spanning van > 5,5 V.
Naar behoefte, een externe stroombron voor de functie-uitgangen van
de decoder: een elco met een spanning van > 25 V of > 35 V (bij het
aansluiten op een analoge wisselspanning).
Naar behoefte: een gelijkrichter (zie hfst. 6, aansluiten deel 2).
2. Veiligheidsvoorschriften
Mechanische gevaren
Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.
Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.
Pagina 3
tams elektronik
!
Nederlands WIB-33.2
Elektrische gevaren
Aanraken van onder spanning staande delen,
aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder
spanning staan,
kortsluitingen en aansluiten aan een niet geschikte spanning,
ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid en vorming van condenswater
kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:
Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze toestand.
Het inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten, schone en droge
ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en nattigheid.
Gebruik voor de module alleen lage spanningen zoals aangegeven in
de technische gegevens. Gebruik daarvoor uitsluitend
goedgekeurde transformatoren.
Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten /
soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.
Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste
draaddoorsnede.
Na de vorming van condenswater dient u voor het werk tot 2 uur
acclimatiseringtijd in acht te nemen.
Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-
onderdelen.
Brandgevaar
Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor
het solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.
Thermische gevaren
Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:
bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te
gebruiken,
de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te
leggen,
bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te
letten,
vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de
soldeerstift af te strijken.
Omgevingsgevaren
Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.
Andere gevaren
Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar de modules niet inbouwen.
Let op:
Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.
In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en sociale werkplaatsen dient
het inbouwen en het gebruik van de modules door geschoold personeel
te worden begeleid.
In industriële instellingen zijn de voor die bedrijfstak geldende
voorschriften voor het gebruik van elektrische componenten van
toepassing (NEN 1010).
Pagina 4
tams elektronik
!
WIB-33.2 Nederlands
3. Goed en degelijk solderen
Let op:
Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijd dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg
de aanwijzingen op.
Gebruik een kleine soldeerbout van hoogstens 30 Watt. Houd de
soldeerstift schoon waardoor de warmte van de soldeerbout goed
naar de te solderen plaatst, kan worden geleid.
Gebruik alleen elektronica soldeertin met een vloeimiddel.
Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen nooit
soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten zuren, die de onderdelen
en koperbanen kunnen beschadigen.
Soldeer snel: door te lang solderen worden onderdelen beschadigd.
Ook heeft dit het loslaten van de soldeerogen en koperbanen als
gevolg.
Houd de soldeerstift zodanig op de soldeerplek, dat gelijktijdig het
soldeeroog en de draad verhit worden. Voer gelijktijdig (niet te veel)
soldeertin toe. Zodra de soldeertin begint te vloeien haalt u het weg. Dan
wacht u nog een moment, totdat het achtergebleven soldeertin goed is
doorgelopen alvorens de soldeerstift van de soldeerplek weg te halen.
Beweeg het de zojuist gemaakte soldering gedurende 5 seconden niet.
Voorwaarde voor een correcte soldeerplek en goed solderen is een
schone en niet geoxideerde soldeerstift. Strijk daarom voor elke
soldering het overtollige soldeertin en het vuil weg met een vochtige
spons, een dikke vochtige doek of een siliconendoek.
Controleer na het solderen (het beste met een loep), of niet per
ongeluk printbanen met tin zijn overbrugd. Dit kan niet alleen leiden
tot een verkeerde werking, maar ook tot beschadiging van deze
onderdelen. U kunt overvloedig soldeertin met een schone
soldeerstift opnieuw vloeibaar maken. De tin vloeit dan van de print
naar de soldeerstift.
Pagina 5
tams elektronik
Nederlands WIB-33.2
4. Werking
Gebruiksmogelijkheden
De interieurverlichtingen WIB-33.2 kunnen zowel op digitale
modelspoorwegen, die via het DCC- of het Motorola-format worden
aangestuurd, als in analoog aangestuurde modelspoorwegen worden
gebruikt. De voedingsspanning wordt geleverd door digitale boosters of
via analoge wissel- of gelijkspanningstrafo’s.
Opbouw van de print
De interieurverlichtingen WIB-33.2 zijn voorzien van 8 wamr wiitte
LEDs. Op de print (resp. het na het inkorten van de print resterende
deel 1) bevinden zich naast de LEDs:
Een RailCom-geschikte functiedecoder voor DCC- en Motorola-
format,
drie schakelbare uitgangen voor externe gebruikers (b.v. sluitlicht,
extra verlichting, elektrische koppelingen),
een geïntegreerde bufferelco als knipperbescherming.
aansluitpunten voor twee extra ondersteuningselco’s voor de voeding
van de LEDs en de functie-uitgangen van de decoder.
Deel 1
met functiedecoder
Deel 2
zonder functiedecoder
Lengte [mm]
ca.
Aantal LEDs Lengte [mm]
ca.
Aantal LEDs
240 8 0 0
210 7 30 1
176 6 64 2
142 5 98 3
117 4 123 4
75 3 165 5
Zowel de printlengte als het aantal en de plaats van de LEDs komt
overeen met de interieurverlichtingen WIB-13.2. De (analoge)
interieurverlichtingen WIB-13.2 zijn daarom zeer geschikt om te
combineren met de digitale interieurverlichting WIB-33.2 binnen een
treinsamenstelling.
Aansturing in het digitaalbedrijf
Geïntegreerd op de print is een multi-protocol functiedecoder, die zowel
signalen in het DCC-format als in het Motorola-format analyseert. Hij
herkent automatisch in welk format de centrale de signalen aan zijn
adres stuurt. Het aantal adresmogelijkheden is afhankelijk van het
format waarmee de decoder wordt aangestuurd.
Motorola-format: 255 adressen
DCC-format: 127 basisadressen of 10.239 extra adressen
In DCC-format kan de decoder in alle rijstappenmodi (14, 28 of 128
rijstappen) worden aangestuurd.
De programmering van de decoders wordt voor het DCC-format via de
instellingen van de configuratievariabelen (DCC-conform) gedaan en
voor het Motorola-format via de registers.
Schakelen van de functies tijdens digitaalbedrijf
De LEDs op de print, de drie functie-uitgangen van de decoder en
andere functies worden in DCC-format via de functietoetsen F0 t/m F15
geschakeld. In motorola-format staan voor de schakelen de
functietoetsen F0 t/m F4 ter beschikking. De functies F5 t/m F9 kunnen
worden geschakeld via de functietoetsen F1 t/m F4 en F0, die aan een
tweede decoderadres zijn toegewezen. De functies F10 t/m F15 zijn bij
Motorola niet beschikbaar.
De toewijzing van de functietoetsen voor
de LEDs,
de functie-uitgangen van de decoder,
de andere functies (in- en uitschakelen van de oriëntering verlichting
en de dimschakeling)
zijn vrij te kiezen. Het is mogelijk, een LED, een uitgang of een functie
aan meerdere functietoetsen toe te wijzen.
Pagina 6
tams elektronik
WIB-33.2 Nederlands
Aansturing in de analoge mode
De interieurverlichtingen WIB-33.2 kunnen ook op analoge
modelspoorbanen worden gebruikt. Zodra het voertuig op de rails
wordt gezet herkent de decoder automatisch of hij door een analoog of
digitaal signaal wordt aangestuurd en stelt de overeenkomstige
bedrijfsmode in. De automatische herkenning van het analoog bedrijf
kan worden uitgeschakeld. Het in- en uitschakelen van de LEDs en de
functie-uitgangen is bij analoogbedrijf niet mogelijk. Ze kunnen
dusdanig worden geprogrammeerd dat ze in het analoogbedrijf of in- of
uitgeschakeld zijn. De effecten die voor de uitgangen zijn ingesteld zijn
ook actief binnen het analoogbedrijf.
In analoge modelspoorwegen, die gevoed worden door gelijkstroom,
worden de uitgangen, die met F0 geschakeld worden, overeenkomstig
de rijrichting in- of uitgeschakeld. In analoge wisselstroommodelspoorwegen is dit niet mogelijk, daar de decoder de impuls van
de rijrichtingsomschakelaar niet herkent.
Aansturing van de LEDs
De acht LEDs kunnen apart, in groepen of tegelijk in- en uitgeschakeld
worden. Door de overeenkomstige programmering van de decoder
kunnen
de helderheid van de LEDs apart worden ingesteld,
de LEDs rijrichtingsafhankelijk worden geschakeld,
bij het inschakelen van de LEDs fluorisentiebuizen worden
gesimuleerd,
voor iedere LED apart de tijdsduur voor de ontsteken van de
fluorisentiebuizen t/m het bereiken van de gelijkmatige verlichting en
een defect aan de fluorisentiebuis worden vastgelegd.
Met een functietoets kan van standaardverlichting op
orienteringsverlichting worden omgeschakeld (b.v. bij een ter zijde
gesteld rijtuig of slaaprijtuig). De helderheid van de
oriënteringsverlichting wordt voor alle LEDs gezamenlijk ingesteld.
Als alternatief voor het programmeren met een digitale centrale kan de
helderheid van de LEDs op een trimpot (voor alle LEDs tegelijk) worden
ingesteld. De via CVs/register geprogrammeerde helderheid van de
LEDs blijft daarbij van kracht, de instelling op de potmeter
bewerkstelligd slechts een verandering van de helderheid voor alle LEDs
met eenzelfde factor.
Aansturing van de extra functie-uitgangen
Op de print zijn drie uitgangen voor externe verbruikers aanwezig, die
via de geïntegreerde decoder aangestuurd worden. De uitgang AUX2 is
bedoeld voor het aansluiten van de LEDs voor de sluitlichten. De
benodigde voorschakelweerstanden zijn op de print geïntegreerd.
De beide andere uitgangen AUX1 en AUX3 zijn b.v. geschikt voor extra
verlichting (b.v. het machinistenhuis of in het toilet) of elektrische
koppelingen. Zij kunnen elk met 300 mA worden belast.
Alle uitgangen kunnen richtingafhankelijk worden geschakeld en
gedimd. De beide uitgangen AUX1 en AUX3 bieden bovendien:
Kickfunctie voor het schakelen van vele soorten elektrische
koppelingen, waarbij na het schakelen de aanliggende spanning
gereduceerd moet worden, om de koppeling te beschermen.
Toevalsschakeling, die de uitgang in onregelmatige afstanden in- en
uitschakelt (b.v. voor de verlichting van een toilet).
Aansluiten van een lichtgevoelige weerstand
Door het aansluiten van een lichtgevoelige weerstand kunnen de LEDs
en de functie-uitgangen van de decoder automatisch afhankelijk van de
omgevingsverlichting in- en uitgeschakeld worden. De gevoeligheid
wordt via de CVs of registers ingesteld. De dimschakeling wordt via een
functietoets geactiveerd.
De dimschakeling is alleen werkzaam op de uitgangen, die ingeschakeld
zijn. Zodra via de dimschakeling de uitgangen geschakeld worden,
kunnen ze niet meer via de functietoetsen worden ingeschakeld. De
dimschakeling moet dan eerst gedeactiveerd worden.
In de basisinstellingen worden de LEDs ingeschakeld, zodra de
omgevingsverlichting de ingestelde waarde overschrijdt. Het is
mogelijk, deze functie te inverteren, zodat de verlichting b.v. in het
schaduwstation automatisch wordt uitgeschakeld.
Pagina 7
tams elektronik
Nederlands WIB-33.2
Knipperbescherming
Een geïntegreerde bufferelco voedt de LEDs tijdens korte
stroomonderbrekingen, zodat de verlichting bij het berijden van wissels
of vuile plekken niet knippert. Is de geïntegreerde elco niet voldoende,
dan kan een extra elco met een minimale spanning van 16 V of twee
Goldcap´s met een minimale spanning van 5,5 V worden aangesloten.
Voor de voeding van de drie functie-uitgangen van de decoder kan
eveneens een externe ondersteuningselco worden aangesloten. Het
gebruik van Goldcaps is hier niet mogelijk, omdat de spanning minstens
25V resp. 35V moet zijn (bij het aansluiten op een analoge
wisselspanning).
Terugmelding met RailCom
RailCom is een protocol voor bi-directionele datacommunicatie binnen
digitale modelspoorwegen, die in DCC-format worden aangestuurd.
Hiermee is het mogelijk de terugmelding van het adres en de CVinstellingen van de decoders naar de digitale centrale of naar speciale
ontvangerschakelingen (detectoren) te zenden. De decoders moeten
dan wel geschikt zijn om de zogenaamde RailCom-berichten uit te
sturen.
Bij juiste programmering zendt de geïntegreerde functiedecoder
(oplopend) constant zijn (basis-, uitgebreide of consist-) adres aan de
detectoren (het zogenaamde RailCom Broadcast Datagram) en geeft hij
na een overeenkomstig DCC-uitleesopdracht bovendien een CV
melding.
Het verzenden van RailCom-berichten is alleen mogelijk op
modelspoorwegen waar een DCC-signaal op de rails aanwezig is.
Daarom is het gebruik van de RailCom-functie in een pure Motorola
omgeving niet mogelijk, maar uitsluitend in situaties waarin minstens
één willekeurige decoder op de modelspoorweg in DCC-format wordt
aangestuurd.
Pagina 8
Loading...