TAMS Elektronik PZS-2 User manual [nl]

tams elektronik

Handleiding

PZS-2

Artikel-Nr. 51-02025 | 51-02026 | 51-02027

Pendeltreinsturing

voor modelspoorbanen

met een analoge gelijkstroom

tams elektronik

n n n

tams elektronik

Nederlands PZS-2

Inhoudsopgave

1. Starten.......................................................................................3

2. Veiligheidsvoorschriften...............................................................5

3. Goed en degelijk solderen............................................................7

4. Werking......................................................................................9

5. Technische gegevens.................................................................13

6. Het bouwen van de bouwset......................................................14

7. Het uitvoeren van een functietest...............................................23

8. De PZS-2 aansluiten..................................................................24

8.1. Overzicht..........................................................................24

8.2. Het pendeltreintraject in stukken verdelen..........................25

8.3. Aansluiten van de bedrijfsspanning.....................................25

8.4. Het pendeltreintraject met de PZS-2 verbinden...................27

9. Bedrijf......................................................................................30

10. De PZS-2 programmeren...........................................................33

11. Checklist voor storingen.............................................................36

12. Garantieverklaring.....................................................................38

13. EU-conformiteitsverklaring.........................................................39

14. Verklaringen bij AEEA-richtlijn....................................................39

© 01/2015 Tams Elektronik GmbH
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag worden

vermenig-vuldigd opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van Tams Elektronik GmbH.

Technische wijzigingen voorbehouden.

Pagina 2

tams elektronik

!

PZS-2 Nederlands

1. Starten

Hoe deze handleiding u verder helpt

Deze handleiding helpt u stap voor stap bij het veilig en doelgericht
bouwen van de bouwset en bij het inbouwen en het in bedrijf nemen
van de kant en klare schakeling. Voor u met de bouw van de bouwset
resp. het in bedrijf stellen begint, raden wij u aan deze handleiding
geheel te lezen, in het bijzonder de veiligheidsvoorschriften en het
hoofdstuk over mogelijke fouten en hun oplossingen. U weet dan, waar
u op moet letten om fouten, die vaak alleen met veel inspanning weer
te verhelpen zijn, te vermijden.

Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de bouwset of de
schakeling aan een ander doorgeeft, geef dan ook de handleiding door.

Gebruiksvoorschriften

De pendeltreinsturing PZS-2 is geschikt om volgens deze voorschriften
te worden gebruikt in de modelbouw, in´t bijzonder in een
modelspoorweg. Ieder ander gebruik is niet toegestaan, hierdoor
verloopt de garantie overeenkomst.

De PZS-2 is niet geschikt om door kinderen onder de 14 jaar te worden
gebouwd en/of ingebouwd.

Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.

Let op:

De PZS-2 bevat onderdelen (b.v. geïntegreerde schakelingen) die
gevoelig zijn voor statische elektriciteit. Raak daarom de onderdelen
niet aan voordat u zichzelf heeft ontladen. Het is meestal voldoende
om b.v. de radiator even aan te raken.

Pagina 3

tams elektronik

Nederlands PZS-2

Inhoud controleren

Controleer na het uitpakken of alles compleet is:

 een bouwset, bestaande uit de in de stuklijst (  pagina 20)

opgenomen onderdelen en een print of

 een kant en klare schakeling of
 een kant en klare schakeling in behuizing,
 een jumper voor het programmeren van het adres,
 een CD (met handleiding en andere informatie).

Benodigde materialen

Voor het bouwen van de bouwset heeft u het volgende nodig:

 een soldeerbout (hoogstens 30 Watt) met dunne stift en een

soldeerstandaard of een regeelaar soldeerstation,

 een doekje, spons of siliconendoek,
 een hittebestendige ondergrond,
 een kleine zijkniptang en een isolatietang,
 indien nodig, een pincet en een platte bektang,
 elektronica-soldeertin (liefst 0,5 mm. doorsnede).

Voor het testen van de schakeling heeft u een lampje nodig.

Voor het aansluiten van de schakeling heeft u een lintkabel nodig.
Aanbevolen doorsnede: > 0,25 mm² voor alle aansluitingen.

Voor het programmeren van de schakeling raden wij aan om twee
drukknoppen te gebruiken (b.v. drukknoppen art.-nr. 85-5212x,
x=1,2,3,6,7).

Als u bij het eindstation 2 een wissel aan wilt sluiten, heeft u voor het
schakelen van de wissel nodig:

 een bistabiele relais 12V (b.v. art.-nr. 84-61111) of
 een relaisprint RL-2 (art.-nr. 72-00055 als bouwpakket ofwel

72-00056 als module).

Pagina 4

tams elektronik

PZS-2 Nederlands

2. Veiligheidsvoorschriften

Mechanische gevaren

Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.

Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.

Elektrische gevaren

 Aanraken van onder spanning staande delen,
 aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder

spanning staan,

 kortsluitingen en aansluiten aan een niet geschikte spanning,
 ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid en vorming van condenswater

kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:

 Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze toestand.
 Het bouwen en inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten, schone

en droge ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en nattigheid.

 Gebruik voor het apparaat alleen lage spanningen zoals aangegeven

in de technische gegevens. Gebruik daarvoor uitsluitend
goedgekeurde transformatoren.

 Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten /

soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.

 Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste

draaddoorsnede.

 Na de vorming van condenswater dient u voor het werk tot 2 uur

acclimatiseringtijd in acht te nemen.

 Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-

onderdelen.

Pagina 5

tams elektronik

Nederlands PZS-2

Brandgevaar

Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor
het solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.

Thermische gevaren

Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:

 bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te

gebruiken,

 de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te

leggen,

 bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te

letten,

 vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de

soldeerstift af te strijken.

Omgevingsgevaren

Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.

Pagina 6

tams elektronik

!

!

PZS-2 Nederlands

Andere gevaren

Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar bouwsets niet bouwen en bouwstenen niet inbouwen.

Let op:

Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.

In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en sociale werkplaatsen dient
de bouw, het inbouwen en het gebruik van bouwgroepen door
geschoold personeel te worden begeleid.

In industriële instellingen zijn de voor die bedrijfstak geldende
voorschriften voor het gebruik van elektrische componenten van
toepassing (NEN 1010).

3. Goed en degelijk solderen

Let op:

Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijd dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg
de aanwijzingen op.

 Gebruik een kleine soldeerbout van hoogstens 30 Watt of een

regeelaar soldeerstation.

 Gebruik alleen elektronica-soldeertin met een vloeimiddel.
 Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen nooit

soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten zuren, die de onderdelen
en koperbanen kunnen beschadigen.

Pagina 7

tams elektronik

Nederlands PZS-2

 Steek de aansluitdraden van de onderdelen zonder druk uit te

voeren in de gaten van de print. Het onderdeel moet zo dicht
mogelijk tegen de print liggen.

 Let bij het solderen van de onderdelen op de juiste poling.
 Soldeer snel: door te lang solderen worden onderdelen beschadigd.

Ook heeft dit het loslaten van de soldeerogen en koperbanen als
gevolg.

 Houd de soldeerstift zodanig op de soldeerplek, dat gelijktijdig het

soldeeroog en het onderdeel verhit worden. Voer gelijktijdig (niet te
veel) soldeertin toe. Zodra de soldeertin begint te vloeien haalt u het
weg. Dan wacht u nog een moment, totdat het achtergebleven
soldeertin goed is doorgelopen alvorens de soldeerstift van de
soldeerplek weg te halen.

 Beweeg het zojuist gesoldeerde onderdeel gedurende 5 seconden

niet.

 Voorwaarde voor een correcte soldeerplek en goed solderen is een

schone en niet geoxideerde soldeerstift. Strijk daarom voor elke
soldering het overtollige soldeertin en het vuil weg met een vochtige
spons, een dikke vochtige doek of een siliconendoek.

 Knip na het solderen de aansluitdraden direct boven de soldeerplek

af met een zijkniptang.

 Na het plaatsen controleert u de hele schakeling grondig op een

goede plaatsing en een juiste poling van alle onderdelen. Controleer
ook of niet per ongeluk printbanen met tin zijn overbrugd. Dit kan
niet alleen leiden tot een verkeerde werking, maar ook tot
beschadiging van deze onderdelen. U kunt overvloedig soldeertin
met een schone soldeerstift opnieuw vloeibaar maken. De tin vloeit
dan van de print naar de soldeerstift.

Pagina 8

tams elektronik

PZS-2 Nederlands

4. Werking

Gebruik tussen de eindstations

De schakeling stuurt het pendeltreinbedrijf tussen twee eindstations op
een modelspoorbaan met een analoge gelijkstroom. Bij het tweede
eindstation kan een wissel worden aangesloten. Hierdoor is het
mogelijk twee treinen afwisselend op het pendeltraject te laten rijden.
Tussen de beide eindstations kan in beide rijrichtingen een extra
halteplaats worden ingevoegd.

Het pendeltreinbedrijf loopt automatisch. Het afremmen van de treinen
voor de eindstations en de beide halteplaatsen wordt ingezet zodra een
railbezetmelder, die in de schakeling is geïntegreerd, het binnenrijden
van de trein in het betreffende spoor meldt. Het verdere verloop
(remmen, stoppen en wegrijden) is tijdgestuurd.

Extra stops

Onafhankelijk van dit automatisch geregelde pendeltreinbedrijf tussen
de eindstations (en de halteplaatsen) kunnen op bepaalde tijden en op
bepaalde plaatsen extra stoppunten worden via extra schakelingen
worden gemaakt.

Instellingen voor de automatische besturing

Het rijden

 tussen de stations
 tussen de stations en de halteplaatsen
 tussen de stations, de halteplaatsen en/of de extra stopplaatsen,

geschiedt telkens in vier fasen: optrekken, vrije rit, remmen en
stoppen. De lengte van de fasen optrekken, remmen en stoppen kan

 gescheiden voor elk van de beide eindstations
 gescheiden voor elk van de beide halteplaatsen
 gezamenlijk voor alle extra stopplaatsen

Pagina 9

tams elektronik

Nederlands PZS-2

worden geprogrammeerd. De faselengten worden via trimpotmeters
ingesteld, de instellingen worden in een IC opgeslagen.

Handbediening

De stoptijden op de eindstations en de extra stopplaatsen kunnen
worden verlengd door de overeenkomstige ingang van de schakeling
met de massa te verbinden. De trein stopt dan op het volgende station,
halteplaats of tussenstop zolang de ingang met de massa blijft
verbonden (minstens echter net zo lang als voor de betreffende stop
werd geprogrammeerd). Hierdoor is het b.v. mogelijk om individueel
per schakelaar of per extra schakeling op het automatische
pendeltreinbedrijf in te grijpen.

De extra stopplaatsen worden bekrachtigd zodra de overeenkomstige
ingang van de schakeling met de massa wordt verbonden. Dit is op
ieder moment mogelijk, onafhankelijk van de plaats waar de trein zich
binnen het pendeltreintraject bevindt. Er zijn talrijke
gebruiksmogelijkheden, bv.:

 voor het realiseren van stops op extra stations langs het

pendeltraject of

 voor het realiseren van stops voor seinen of
 voor het maken van exacte stops op bepaalde plaatsen (b.v. aan het

einde van een perron).

Voor het in werking stellen zijn verschillende externe schakelingen
mogelijk, bv. een handschakelaar, koppelingen met reedcontacten,
lichtsluizen of complexe schakelingen.

Stroombeveiliging

De PZS-2 heeft een geïntegreerde zekering, die bij overbelasting of een
kortsluiting op het spoor de stroomkring onderbreekt en de schakeling
beschermd. De zekering is als een zelfherstellende zekering uitgevoerd,
die zich bij overbelasting verwarmd en na afkoeling de schakeling
zelfstandig weer inschakelt.

Pagina 10

tams elektronik

PZS-2 Nederlands

Voeding

De schakeling moet via een trafo worden gevoed, die niet als rijtrafo
wordt gebruikt. Aanwijzing: rijtrafo’s die naast de rijregelaar een extra
uitgang hebben voor andere gebruikers, zijn voor de voeding van de
rails en de schakeling niet geschikt, daar zij intern als een trafo zijn
uitgevoerd. Aanwijzing: het is mogelijk om voor de voeding een trafo te
gebruiken, die andere stroomverbruikers dan de rails voedt (bv.
verlichting).

Wordt de schakeling gevoed door een trafo die ook als rijtrafo wordt
gebruikt, treden er in de schakeling kortsluitingen op, die de schakeling
onbruikbaar maken en niet te repareren. De geïntegreerde zekering is
ten opzichte van deze kortsluiting geheel onbruikbaar.

De gescheiden voeding van schakeling en rails heeft als voordeel, dat
de rijspanning separaat ingesteld wordt. Op de rijtrafo kan zo bv. De
maximale rijspanning voor het pendeltraject (en daarmee de maximale
snelheid bij een vrije rit) apart (vooraf) worden ingesteld.

Pagina 11

tams elektronik

Nederlands PZS-2

Voorbeeld van een met de
PZS-2 bestuurde pendeltrein

Om de PZS-2 te kunnen gebruiken,
is het voldoende, om beide
eindstations aan te sluiten. Alle
andere samenstellingen zijn
optioneel.

Door het aansluiten van een
tweede spoor bij eindstation 2
wordt een afwisselende rit met
twee treinen mogelijk. Voor het
omschakelen tussen de beide
sporen moet een extra bistabiele
relais worden ingebouwd. (Dit is
niet inbegrepen).

De optionele haltes 1 (voor de
heenreis) en 2 (terugreis) zijn
onafhankelijk van elkaar. Hiermee
is een verschillende route voor
heen- en terugreis mogelijk (maar
niet noodzakelijk).

Extra tussenstops, b.v. bij signalen
of meerdere haltes kunnen aan
ieder willekeurige plaats van de
route aangebracht worden. De
activering vindt plaats d.m.v. een
schakelaar of een externe
schakeling, die tegen massa
schakelt.

Pagina 12