Anleitung | Manual | Mode d´emploi | Handleiding
Motorumbauset
Motor modification set
Set de modification du moteur
Motor ombouwset
Set 1 Set 2 Set 3
Art. 70-04110-01 Art. 70-04210-01 Art. 70-04310-01
tams elektronik
n n n
tams elektronik
© 07/2013 Tams Elektronik GmbH
Alle Rechte, insbesondere das Recht der
Vervielfältigung und Verbreitung sowie der
Übersetzung vorbehalten. Vervielfältigungen und Reproduktionen in
jeglicher Form bedürfen der schriftlichen
Genehmigung durch die Tams Elektronik
GmbH.
Technische Änderungen vorbehalten.
All rights reserved. No part of this
publication may be reproduced or
transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, including
photocopying, without prior permission in
writing from Tams Elektronik GmbH.
Subject to technical modification.
Tout droits réservés, en particulier les
droits de reproduction et de diffusion ainsi
que le traduction. Toute duplication ou
reproduction sous quelque forme que ce
soit nécessite l´accord écrit de la societé
Tams Elektronik GmbH.
Sous réserve de modifications techniques.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze
publicatie mag worden vermenig-vuldigd
opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming
van Tams Elektronik GmbH.
Technische wijzigingen voorbehouden.
n
n
n
n
n
n
n
n
n
Deutsch 3
n
English 14
n
Français 25
n
Nederlands 36
n
n
tams elektronik
Nederlands Motor ombouwset
Inhoudsopgave
1. Starten ......................................................................................1
2. Veiligheidsvoorschriften...............................................................3
3. Goed en degelijk solderen............................................................5
4. Werking......................................................................................7
5. Technische gegevens..................................................................8
6. De motor ombouwen...................................................................8
7. Hulp bij technische problemen ..................................................11
8. Garantieverklaring.....................................................................11
9. EU-conformiteitsverklaring.........................................................12
De sterren **
In deze handleiding is de volgende fabrikant en hun producten
genoemd:
Gebr. MÄRKLIN** & Cie. GmbH | Postfach 860 |D-73008 Göppingen
1. Starten
Hoe deze handleiding u verder helpt
Deze handleiding helpt u stap voor stap bij het veilig en doelgericht
ombouwen van de motor. Voor u met de ombouw van de motor begint,
raden wij u aan deze handleiding geheel te lezen, in het bijzonder de
veiligheidsvoorschriften en het hoofdstuk over mogelijke fouten en hun
oplossingen. U weet dan, waar u op moet letten om fouten, die vaak
alleen met veel inspanning weer te verhelpen zijn, te vermijden.
Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de set aan een
ander doorgeeft, geef dan ook de handleiding door.
Pagina 36
tams elektronik
Motor ombouwset Nederlands
Gebruiksvoorschriften
De set is geschikt om volgens deze voorschriften te worden gebruikt
voor het ombouwen van modelspoorlocomotieven met
wisselstroommotoren. Ieder ander gebruik is niet toegestaan, hierdoor
verloopt de garantie overeenkomst.
De motor ombouwset is niet geschikt om door kinderen onder de 14
jaar te worden ingebouwd.
Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.
Inhoud controleren
Controleer na het uitpakken of alles compleet is:
een permanente magnee
PM-1 (voor grote schijf collector motoren) of
PM-2 (voor kleine schijf collector motoren) of
PM-3 (voor trommel collector motoren);
twee kleine smoorspoelen 3,3 µH;
een condensator 1,5 nF of 1,8 nF;
deze handleiding.
Benodigde materialen
Voor het inbouwen en aansluiten van de module heeft u het volgende
nodig:
een soldeerbout (hoogstens 30 Watt) met dunne stift en een
soldeerstandaard of een regelbaar soldeerstation,
een doekje, spons of siliconendoek,
een hittebestendige ondergrond,
een kleine zijkniptang, een isolatietang en een pincet,
elektronica-soldeertin (liefst 0,5 mm doorsnede).
Pagina 37
tams elektronik
Nederlands Motor ombouwset
2. Veiligheidsvoorschriften
Mechanische gevaren
Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.
Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.
Elektrische gevaren
Aanraken van onder spanning staande delen,
aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder
spanning staan,
kortsluitingen en aansluiten aan een niet geschikte spanning,
ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid en vorming van condenswater
kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:
Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze toestand.
Het bouwen en inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten, schone
en droge ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en nattigheid.
Gebruik voor het apparaat alleen lage spanningen zoals aangegeven
in de technische gegevens. Gebruik daarvoor uitsluitend
goedgekeurde transformatoren.
Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten /
soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.
Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste
draaddoorsnede.
Na de vorming van condenswater dient u voor het werk tot 2 uur
acclimatiseringtijd in acht te nemen.
Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-
onderdelen.
Pagina 38
tams elektronik
Motor ombouwset Nederlands
Brandgevaar
Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor
het solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.
Thermische gevaren
Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:
bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te
gebruiken,
de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te
leggen,
bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te
letten,
vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de
soldeerstift af te strijken.
Omgevingsgevaren
Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.
Pagina 39
tams elektronik
!
!
Nederlands Motor ombouwset
Andere gevaren
Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar bouwsets niet bouwen en bouwstenen niet inbouwen.
Let op:
Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.
In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en sociale werkplaatsen dient
de bouw, het inbouwen en het gebruik van bouwgroepen door
geschoold personeel te worden begeleid.
In industriële instellingen zijn de voor die bedrijfstak geldende
voorschriften voor het gebruik van elektrische componenten van
toepassing (NEN 1010).
3. Goed en degelijk solderen
Let op:
Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijd dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg
de aanwijzingen op.
Gebruik een kleine soldeerbout van hoogstens 30 Watt of een
regelbaar soldeerstation.
Gebruik alleen elektronica-soldeertin met een vloeimiddel.
Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen nooit
soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten zuren, die de onderdelen
en koperbanen kunnen beschadigen.
Pagina 40
tams elektronik
Motor ombouwset Nederlands
Soldeer snel: door te lang solderen worden onderdelen beschadigd.
Ook heeft dit het loslaten van de soldeerogen en koperbanen als
gevolg.
Houd de soldeerstift zodanig op de soldeerplek, dat gelijktijdig het
soldeeroog en het onderdeel verhit worden. Voer gelijktijdig (niet te
veel) soldeertin toe. Zodra de soldeertin begint te vloeien haalt u het
weg. Dan wacht u nog een moment, totdat het achtergebleven
soldeertin goed is doorgelopen alvorens de soldeerstift van de
soldeerplek weg te halen.
Beweeg het zojuist gesoldeerde onderdeel gedurende 5 seconden
niet.
Voorwaarde voor een correcte soldeerplek en goed solderen is een
schone en niet geoxideerde soldeerstift. Strijk daarom voor elke
soldering het overtollige soldeertin en het vuil weg met een vochtige
spons, een dikke vochtige doek of een siliconendoek.
Na het solderen controleert u of niet per ongeluk printbanen met tin
zijn overbrugd. Dit kan niet alleen leiden tot een verkeerde werking,
maar ook tot beschadiging van deze onderdelen. U kunt overvloedig
soldeertin met een schone soldeerstift opnieuw vloeibaar maken. De
tin vloeit dan van de print naar de soldeerstift.
Pagina 41
tams elektronik
Nederlands Motor ombouwset
4. Werking
Loc decoders voor de aansturing van wisselstroommotoren zijn, in
tegenstelling tot decoders voor gelijkstroommotoren, (een enkele
uitzondering daargelaten) niet lastgeregeld. Om een wisselstroommotor
met een lastgeregelde decoder (voor gelijkstroommotoren) te kunnen
aansturen, dient de veldspoel vervangen te worden door een
permanente magneet en daarmee wordt de wisselstroommotor
omgebouwd naar een gelijkstroommotor.
De motor ombouwset heeft een permanente magneet, al naar gelang
de uitvoering (PM-1, PM-2 of PM-3), die geschikt is voor gebruik in een
van de motortypen (grote of kleine schijf collector motor of trommel
collector motor). Aanwijzing: in enkele loc modellen zijn anker en
motorschild ingebouwd, waardoor voor deze voor geen van de drie
versies permanente magneet geschikt zijn.
In principe treden bij alle locmotoren, waarbij de spanningsoverdracht
geschiedt van een roterend anker naar borstels, stoorspanningen op.
Om televisie- en radio ontvangst niet te verstoren, zijn daarom vanaf de
fabriek ontstoringsmiddelen aan de locmotor aangebracht.
De stoorspanningen (het zogenaamde borstelvuur) wordt bij slijtage
heviger. Zij kunnen de data overdracht naar de loc decoder verstoren
(en daarmee de rijeigenschappen beïnvloeden). Het is zelfs mogelijk,
dat de ontstane stroompieken, onderdelen van de decoder vernielen.
Het is daarom bij de inbouw van een permanente magneet in een
ouder locmodel in het algemeen aan te bevelen om bovenop de door
de fabrikant ingebouwde ontstoringsmiddelen extra
ontstoringsmiddelen aan de locmotor aan te brengen.
Pagina 42
tams elektronik
Motor ombouwset Nederlands
5. Technische gegevens
Set 1 / PM-1 Set 2 / PM-2 Set 3 / PM-3
Doorsnede 24,5 mm 18 mm 18 mm
Gewicht 141 g 52 g 55 g
Voor
motortype
grote schijfcollector motor
kleine schijfcollector motor
Trommel
collector motor
Voor anker* 217450 200680 231440
Voor
motorschild*
211990,
216730, 228500
204900 231350
* Deze art. nrs. van de ankers en motorschilden hebben betrekking op Märklin**-producten.
6. De motor ombouwen
Voorbereidingen
Verbinding van de veldspoel naar het motorschild los solderen (direct
aan het motorschild).
Indien nog aanwezig: FM ontstoringsspoel los solderen. Tip: u kunt
deze spoel in de toevoerleiding van de sleper naar de loc decoder
weer aanbrengen om de ontstoring te verbeteren.
Indien nog aanwezig: ontstoringscondensatoren los solderen,
behalve de ontstoringscondensator aan de motor (tussen de beide
motoraansluitingen).
Borstels verwijderen. Breng de aandrukveren voorzichtig naar de
zijkanten!
De beide schroeven van het motorschild losmaken en het
motorschild uitbouwen.
Het anker voorzichtig uitbouwen. Tip: gebruik deze gelegenheid
om de motor te onderhouden.
Veldspoel uitbouwen. Deze is niet meer nodig.
Aanwijzing: anker en veldspoel worden van het motorschild gehouden.
Pagina 43
tams elektronik
Nederlands Motor ombouwset
Fig. 1: Schijf collector motor met veldspoel (voor de ombouw). De
vanaf de fabriek ingebouwde ontstoringsspoel is niet zichtbaar, maar
moet wel worden uitgebouwd.
Fig. 2: Trommel collector motor met permanente magneet (na het
ombouwen). De vanaf de fabriek ingebouwde ontstoringscondensator is
al uitgebouwd.
Pagina 44
tams elektronik
!
Motor ombouwset Nederlands
Permanente magneet inbouwen
Permanente magneet op de plaats van de veldspoel plaatsen. Let
op: Druk bij het plaatsen niet te hard. Controleer evt. of u de
magneet moet draaien, of dat u een verkeerd type hebt gekozen
(bv. in plaats van een magneet voor een kleine schijf collector motor
een voor een trommel collector motor).
Anker plaatsen, motorschild plaatsen en met beide schroeven
vastmaken. Hierdoor wordt de permanente magneet gefixeerd. Let
op: Draai te schroeven niet te vast aan! Het motorschild kan
beschadigd worden en/of de draaiing wordt belemmerd.
Borstels plaatsen en de aandrukveren voorzichtig op de borstels
plaatsen.
Extra ontstoringsmiddelen inbouwen
De extra smoorspoelen (meegeleverd) in de beide voedingsdraden
van de decoder naar de motor solderen.
De extra ontstoringscondensator (meegeleverd) op het motorschild
solderen. Indien nog een door de leverancier op het motorschild
gesoldeerde condensator aanwezig is, deze daar parallel aan
solderen.
Let op:
Wanneer de motor niet toereikend is ontstoort, beïnvloeden de
stoorsignalen de dataoverdracht naar de decoder. Hierdoor worden de
rijeigenschappen van de loc beïnvloed (bv. het schommelen of
haperen). Het is zelfs mogelijk, dat de ontstane stroompieken
onderdelen van de decoder beschadigen.
Wanneer de borstels, de collector of de motor sterk versleten zijn, is
het inbouwen van ontstoringsmiddelen niet toereikend om de
optredende stoorspanningen te dempen. In dit geval moet u de
betreffende onderdelen vervangen.
Pagina 45
tams elektronik
!
Nederlands Motor ombouwset
Testen
Voor u de loc decoder gaat inbouwen, moet u (met de hand) testen of
alle wielen licht draaien. Is dat niet het geval dan zijn bv. de schroeven
van het motorschild te strak aangedraaid of het anker is verkeerd
ingebouwd.
Let op:
Zwaar lopende wielen verhogen de motorstroom. Een hoge
motorstroom kan niet te repareren schade aan de loc decoder
opleveren.
7. Hulp bij technische problemen
Hotline
Bij problemen met uw ombouwset kan onze Hotline u helpen (mailadres op de laatste pagina).
Toezenden voor controle
Defecte onderdelen kunt u voor controle naar ons toezenden (adres op
de laatste pagina). Schade die onder de garantie valt wordt gratis
vervangen.
Stuur een zending niet ongefrankeerd op. In een garantiegeval
vergoeden wij de verzendkosten tot de hoogte, die wij volgens onze
geldende prijslijst bij de levering van het product zouden moeten
berekenen. Bij onderdelen leveringen, die niet onder de garantie vallen,
draagt u de kosten voor porto.
8. Garantieverklaring
Op dit product wordt twee jaar garantie gegeven vanaf de datum van
aankoop aan de eerste koper, met een maximum van drie jaar na de
productie van het product. De eerste koper is de gebruiker die als
eerste het product bij ons gekocht heeft, bij een winkelier of een ander,
Pagina 46
tams elektronik
Motor ombouwset Nederlands
juridisch gezien, persoon, die het product in het kader van zijn
zelfstandige beroep doorverkoopt of inbouwt. De garantie bestaat naast
de wettelijke garantiebepalingen, uit de afspraken die de gebruiker met
de verkoper is overeengekomen.
De garantie omvat een gratis reparatie van gebreken, die aantoonbaar
terug te voeren zijn op materiaal of fabricage onzerzijds. Bij bouwsets
aanvaarden wij de verantwoordelijkheid voor de volledigheid en staat
van de componenten, evenals de karakteristieke functies van de
onderdelen in ongebouwde toestand. Wij garanderen de naleving van
de technische gegevens wanneer de schakeling volgens de handleiding
is samengesteld en zoals is voorgeschreven in gebruik werd genomen.
Wij behouden het recht van reparatie, verbeteringen, reserve
leveringen of teruggave van de koopprijs. Verdergaande aanspraken
zijn uitgesloten. Vorderingen tot vergoeding van gevolgschade of
productaansprakelijkheid worden alleen naar wettelijke voorschriften
erkent.
Voor waarde voor de aansprakelijkheid op garantie is de naleving van
de handleiding. Aanspraken op garantie vervallen ook in de navolgende
gevallen:
bij eigenmachtige verandering van de schakeling,
bij reparatiepogingen aan de kant en klare schakeling,
bij schade door derden,
bij foutief bedienen of schade door een verkeerde behandeling of
misbruik.
9. EU-conformiteitsverklaring
Dit product voldoet aan de hierna genoemde EG- Richtlijn en
heeft hiervoor het CE – certificaat.
2011/65/EG betreffende beperking van het gebruik van bepaalde
gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (RoHS).
Als basis dienende norm: EN 50581.
Pagina 47
tams elektronik
n
n
n
Aktuelle Informationen und Tipps:
Information and tips:
n
Informations et conseils:
Actuele informatie en tips:
n
http://www.tams-online.de
n
n
n
Garantie und Service:
Warranty and service:
n
Garantie et service:
Garantie en service:
n
Tams Elektronik GmbH
n
fon: +49 (0)511 / 55 60 60
fax: +49 (0)511 / 55 61 61
n
e-mail: modellbahn@tams-online.de
n
n
tams elektronik
Loading...