Anleitung | Manual | Mode d´emploi | Handleiding
LRA
Art. 70-02105 | 70-02106
Lastregel-Adapter für Wechselstrom-Motoren
Load control adapter for a.c. Motors
Adaptateur pour compensation de charge
pour moteurs à courant alternatif
Lastregel adapter voor wisselstroommotoren
tams elektronik
n n n
tams elektronik
© 07/2013 Tams Elektronik GmbH
Alle Rechte, insbesondere das Recht der
Vervielfältigung und Verbreitung sowie der
Übersetzung vorbehalten. Vervielfältigungen und Reproduktionen in
jeglicher Form bedürfen der schriftlichen
Genehmigung durch die Tams Elektronik
GmbH.
Technische Änderungen vorbehalten.
All rights reserved. No part of this
publication may be reproduced or
transmitted in any form or by any means,
electronic or mechanical, including
photocopying, without prior permission in
writing from Tams Elektronik GmbH.
Subject to technical modification.
Tout droits réservés, en particulier les
droits de reproduction et de diffusion ainsi
que le traduction. Toute duplication ou
reproduction sous quelque forme que ce
soit nécessite l´accord écrit de la societé
Tams Elektronik GmbH.
Sous réserve de modifications techniques.
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze
publicatie mag worden vermenig-vuldigd
opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming
van Tams Elektronik GmbH.
Technische wijzigingen voorbehouden.
n
n
n
n
n
n
n
n
n
Deutsch 3
n
English 17
n
Français 31
n
Nederlands 45
n
n
tams elektronik
LRA Nederlands
Inhoudsopgave
1.Starten ........................................................................................45
2.Veiligheidsvoorschriften.................................................................47
3.Goed en degelijk solderen.............................................................49
4.Werking.......................................................................................51
5.Technische gegevens....................................................................51
6.Het bouwen van de bouwset.........................................................52
7.De LRA aansluiten.........................................................................54
8.Checklist voor storingen................................................................56
9.Garantieverklaring........................................................................57
10.EU-conformiteitsverklaring...........................................................58
11.Verklaringen bij AEEA-richtlijn......................................................58
1. Starten
Hoe deze handleiding u verder helpt
Deze handleiding helpt u stap voor stap bij het veilig en doelgericht
bouwen van de bouwset en bij het inbouwen en het in bedrijf nemen
van de kant en klare schakeling. Voor u met de bouw van de bouwset
resp. het in bedrijf stellen begint, raden wij u aan deze handleiding
geheel te lezen, in het bijzonder de veiligheidsvoorschriften en het
hoofdstuk over mogelijke fouten en hun oplossingen. U weet dan, waar
u op moet letten om fouten, die vaak alleen met veel inspanning weer
te verhelpen zijn, te vermijden.
Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de bouwset of de
schakeling aan een ander doorgeeft, geef dan ook de handleiding door.
Pagina 45
tams elektronik
Nederlands LRA
Gebruiksvoorschriften
De LRA is geschikt om volgens deze voorschriften te worden gebruikt in
modelspoorlocomotieven met een wisselstroommotor. Ieder ander
gebruik is niet toegestaan, hierdoor verloopt de garantie overeenkomst.
De LRA is niet geschikt om door kinderen onder de 14 jaar te worden
gebouwd en/of ingebouwd.
Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.
Inhoud controleren
Controleer na het uitpakken of alles compleet is:
een bouwset, bestaande uit de in de stuklijst opgenomen onderdelen
en een print of een kant en klare schakeling,
een handleiding.
Benodigde materialen
Voor het bouwen van de bouwset heeft u het volgende nodig:
een soldeerbout (hoogstens 30 Watt) met dunne stift en een
soldeerstandaard of een regeelaar soldeerstation,
een doekje, spons of siliconendoek,
een hittebestendige ondergrond,
een kleine zijkniptang en een isolatietang,
indien nodig, een pincet en een platte bektang,
elektronica-soldeertin (liefst 0,5 mm. doorsnede).
Voor het aansluiten van de schakeling heeft u een lintkabel nodig.
Aanbevolen doorsnede: > 0,05 mm² voor alle aansluitingen.
Pagina 46
tams elektronik
LRA Nederlands
2. Veiligheidsvoorschriften
Mechanische gevaren
Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.
Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.
Elektrische gevaren
Aanraken van onder spanning staande delen,
aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder
spanning staan,
kortsluitingen en aansluiten aan een niet geschikte spanning,
ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid en vorming van condenswater
kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:
Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze toestand.
Het bouwen en inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten, schone
en droge ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en nattigheid.
Gebruik voor het apparaat alleen lage spanningen zoals aangegeven
in de technische gegevens. Gebruik daarvoor uitsluitend
goedgekeurde transformatoren.
Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten /
soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.
Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste
draaddoorsnede.
Na de vorming van condenswater dient u voor het werk tot 2 uur
acclimatiseringtijd in acht te nemen.
Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-
onderdelen.
Pagina 47
tams elektronik
Nederlands LRA
Brandgevaar
Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor
het solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.
Thermische gevaren
Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:
bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te
gebruiken,
de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te
leggen,
bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te
letten,
vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de
soldeerstift af te strijken.
Omgevingsgevaren
Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.
Andere gevaren
Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
Pagina 48
tams elektronik
!
!
LRA Nederlands
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar bouwsets niet bouwen en bouwstenen niet inbouwen.
Let op:
Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.
In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en sociale werkplaatsen dient
de bouw, het inbouwen en het gebruik van bouwgroepen door
geschoold personeel te worden begeleid.
In industriële instellingen zijn de voor die bedrijfstak geldende
voorschriften voor het gebruik van elektrische componenten van
toepassing (NEN 1010).
3. Goed en degelijk solderen
Let op:
Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijd dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg
de aanwijzingen op.
Gebruik een kleine soldeerbout van hoogstens 30 Watt of een
regeelaar soldeerstation.
Gebruik alleen elektronica-soldeertin met een vloeimiddel.
Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen nooit
soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten zuren, die de onderdelen
en koperbanen kunnen beschadigen.
Steek de aansluitdraden van de onderdelen zonder druk uit te
voeren in de gaten van de print. Het onderdeel moet zo dicht
mogelijk tegen de print liggen.
Let bij het solderen van de onderdelen op de juiste poling.
Pagina 49
tams elektronik
Nederlands LRA
Soldeer snel: door te lang solderen worden onderdelen beschadigd.
Ook heeft dit het loslaten van de soldeerogen en koperbanen als
gevolg.
Houd de soldeerstift zodanig op de soldeerplek, dat gelijktijdig het
soldeeroog en het onderdeel verhit worden. Voer gelijktijdig (niet te
veel) soldeertin toe. Zodra de soldeertin begint te vloeien haalt u het
weg. Dan wacht u nog een moment, totdat het achtergebleven
soldeertin goed is doorgelopen alvorens de soldeerstift van de
soldeerplek weg te halen.
Beweeg het zojuist gesoldeerde onderdeel gedurende 5 seconden
niet.
Voorwaarde voor een correcte soldeerplek en goed solderen is een
schone en niet geoxideerde soldeerstift. Strijk daarom voor elke
soldering het overtollige soldeertin en het vuil weg met een vochtige
spons, een dikke vochtige doek of een siliconendoek.
Knip na het solderen de aansluitdraden direct boven de soldeerplek
af met een zijkniptang.
Na het plaatsen controleert u de hele schakeling grondig op een
goede plaatsing en een juiste poling van alle onderdelen. Controleer
ook of niet per ongeluk printbanen met tin zijn overbrugd. Dit kan
niet alleen leiden tot een verkeerde werking, maar ook tot
beschadiging van deze onderdelen. U kunt overvloedig soldeertin
met een schone soldeerstift opnieuw vloeibaar maken. De tin vloeit
dan van de print naar de soldeerstift.
Pagina 50
tams elektronik
LRA Nederlands
4. Werking
Locdecoders met lastregeling zijn over het algemeen geschikt voor het
aansturen van locs met een gelijkstroommotor. Locdecoders, die
wisselstroommotoren lastgeregeld aansturen, zijn nagenoeg niet
verkrijgbaar. Om een loc met wisselstroommotor in digitaalbedrijf
lastgeregeld te kunnen laten rijden, wordt meestal de motor
omgebouwd (door het vervangen van de veldspoel door een
permanente magneet) of geheel vervangen.
De lastregel adapter wordt tussen de wisselstroommotor en de
locdecoder met lastregeling voor gelijkstroommotoren geplaatst. Deze
maakt een lastgeregelde aansturing voor wisselstroommotoren met een
locdecoder voor gelijkstroommotoren mogelijk, zonder het ombouwen
van de locmotor.
5. Technische gegevens
Max. stroom 1.500 mA
Beschermwijze IP 00
Omgevingstemperatuur in bedrijf 0 ... +60 °C
Omgevingstemperatuur in opslag -10 ... +80 °C
Toegestane relatieve luchtvochtigheid max. 85 %
Afmetingen (ca.)
print
met liggend gemonteerde elco’s
met staand gemonteerde elco’s
33 x 14 mm
38 x 14 x 10 mm
33 x 14 x 17 mm
Gewicht van de schakeling (ca.) 4 g
Pagina 51
tams elektronik
Nederlands LRA
6. Het bouwen van de bouwset
Dit gedeelte kunt u overslaan indien u een kant en klare bouwsteen
heeft aangeschaft.
Voorbereiding
Leg de onderdelen gesorteerd voor u op de werkplek. De afzonderlijke
elektronische onderdelen hebben de volgende bijzonderheden, waar u
op moet letten om fouten bij het bouwen te voorkomen:
Diode’s
Diode’s laten de stroom in slechts één richting door
(doorlaatrichting). Tegelijkertijd wordt de spanning met 0,3
t/m 0,8 V verlaagd. In de andere richting (sperrichting) laat de
diode geen stroom door, behalve als de sperspanning wordt
overschreden. Een overschrijding van de sperspanning leidt
nagenoeg altijd tot vernietiging van de diode. De kenmerken
van de diode zijn op de behuizing afgedrukt.
Elektrolytische condensatoren
Elektrolytische condensatoren (kortweg "Elco’s") worden
vaak voor de opslag van energie gebruikt. In tegenstelling
tot keramische condensatoren zijn ze gepoold. De waarde
is op de behuizing gedrukt.
Elco’s zijn voor verschillende spanningswaarden
verkrijgbaar. Elco’s met een hogere spanningswaarde dan
aangegeven zijn zonder problemen te gebruiken.
Stuklijst en printplan
Diodes D1, D2 1N400x, x=2..7
Elektrolytische condensatoren ("Elco’s") C1, C2 470 µF, 16 V
C3 niet gebruikt
Pagina 52
tams elektronik
!
LRA Nederlands
Print LRA
Onderdelenzijde
Bouwen
Ga volgens de navolgende lijst te werk. Soldeer eerst de onderdelen
aan de soldeerzijde en knip dan met een zijkniptang de uitstekende
draadeinden krap boven de soldering af. Let op de aanwijzingen voor
het solderen in hoofdstuk 3.
Let op: Diverse onderdelen moeten overeenkomstig hun poling
worden ingebouwd! Wanneer u deze onderdelen verkeerd om
soldeert, kunnen zij bij het in werking stellen beschadigd worden. In
het ergste geval kan de gehele schakeling stuk gaan. In elk geval is
het onderdeel zonder functie.
1. Diode´s Let op de poling!
De doorlaatrichting wordt met een ring
aangegeven. Op de printopdruk is dit
weergegeven.
2. Elektrolytische
condensatoren
("Elco’s")
Let op de poling! Eén van de beide
aansluitingen (de korter) is voorzien van een
min-teken.
Al naar gelang de ruimte in de loc plaatst u de
elco’s of:
staand, met het huis loodrecht op de print,
of
liggend, met het huis parallel aan de print.
Buig de aansluitdraden voor het solderen
vlak naast het huis 90 graden om.
Pagina 53
tams elektronik
!
Nederlands LRA
Een optische controle uitvoeren
Voer na het bouwen een optische controle uit en verwijder eventueel
aanwezige gebreken:
Verwijder alle losse delen zoals draadresten of tindruppels van de
print. Verwijder scherpe kanten of puntige draadeinden.
Controleer of dicht naast elkaar liggende soldeerplekken per ongeluk
met elkaar verbonden zijn. Kortsluitgevaar!
Controleer of alle delen juist gepoold zijn.
Wanneer alle problemen opgelost zijn gaat u verder met het volgende
punt.
7. De LRA aansluiten
Voorbereiding
Bij de kant en klare print kunnen de liggend gemonteerde elco’s
voorzichtig rechtop gezet worden, indien de ruimte in de loc dit
noodzakelijk maakt.
Ler er speciaal op, dat er geen druk op de soldeerogen wordt
uitgeoefend en de printbanen niet beschadigd worden.
Aansluiten op de locmotor en de locdecoder
Sluit de LRA overeenkomstig de onderstaande tabel aan op de locmotor
en de motoruitgang van de locdecoder. Soldeer de aansluitdraden, om
plaats te besparen, direct aan op de aansluitingen van de print.
Wanneer de ruimte in de loc het toestaat, kunt u de draden via stift- en
busverbindingen aansluiten (rastermaat 2,54; niet bijgesloten).
Pagina 54
tams elektronik
!
LRA Nederlands
X1 | X2 Veldspoel draad 1 en draad 2
X3 Motorschild, veldspoelzijde
X4 Motorschild, railzijde
X5 | X6 Motoruitgang van de decoder
Aanwijzing: Het is mogelijk, dat na het aansluiten van de
lastregeladapter de rijrichting van de locomotief niet meer overeenkomt
met de op de centrale ingestelde rijrichting. Als dit zo is, dient u de
aansluitingen X1 en X2, of X5 en X6 onderling te verwisselen of u
programmeert de CV waarden zo, dat de rijrichting wordt omgekeerd.
Bevestiging
Bevestig de LRA met een schroef of dubbelzijdig plakband, dusdanig
dat de onderdelen niet per ongeluk metalen van de loc raken.
Let op: wanneer onderdelen van de LRA metalen delen van de
loc raken, kan dit een kortsluiting veroorzaken. Hierdoor kunnen zowel
de LRA als de aangesloten decoder defect raken!
Optimaliseren van de rij eigenschappen
De standaard instellingen van de lastregelparameters van locdecoders
zijn in het algemeen geoptimaliseerd voor de aansturing van
gelijkstroommotoren. Het kan daarom voorkomen, dat de
rijeigenschappen van de loc, na het inbouwen van de LRA, niet naar
tevredenheid zijn. In dit geval moeten de lastregelparameters van de
decoder overeenkomstig de aanwijzingen in de handleiding van de
decoder worden veranderd. Doe dit steeds in kleine stappen.
Pagina 55
tams elektronik
!
Nederlands LRA
8. Checklist voor storingen
Onderdelen worden heet en / of beginnen te roken.
Verbreek direct de verbinding met het net!!
Mogelijke oorzaak: Een of meerdere onderdelen zijn verkeerd
gesoldeerd. Wanneer u de schakeling zelf heeft gebouwd voer
dan een optische controle uit ( hoofdstuk 6.) en verwijder
eventuele fouten. Anders stuurt u de schakeling ter reparatie op.
De loc rijdt niet.
Mogelijke oorzaak: wanneer u de schakeling zelf heeft gebouwd is
het mogelijk dat er onderdelen verkeerd zijn gesoldeerd. à Voer een
controle uit. Controleer of de poling van de onderdelen correct is.
Mogelijke oorzaak: de LRA is verkeerd aangesloten. à Controleer de
aansluitingen.
Hotline
Bij problemen met uw bouwsteen kan onze Hotline u helpen (mailadres op de laatste pagina).
Reparaties: Een defecte bouwsteen kunt u voor reparatie naar ons
toezenden (adres op de laatste pagina). Schade die onder de garantie
valt wordt gratis gerepareerd. Bij schade, die niet onder de garantie
vallen, berekenen wij maximaal het verschil tussen de kant en klare
print en de bouwset volgens onze geldende prijslijst. Wij hebben het
recht, de reparatie van een bouwsteen te weigeren, wanneer deze
technisch of economisch niet mogelijk is.
Stuur een reparatiezending niet ongefrankeerd op. In een garantiegeval
vergoeden wij de verzendkosten tot de hoogte, die wij volgens onze
geldende prijslijst bij de levering van het product zouden moeten
berekenen. Bij reparaties, die niet onder de garantie vallen, draagt u de
kosten voor porto.
Pagina 56
tams elektronik
LRA Nederlands
9. Garantieverklaring
Op dit product wordt twee jaar garantie gegeven vanaf de datum van
aankoop aan de eerste koper, met een maximum van drie jaar na de
productie van het product. De eerste koper is de gebruiker die als
eerste het product bij ons gekocht heeft, bij een winkelier of een ander,
juridisch gezien, persoon, die het product in het kader van zijn
zelfstandige beroep doorverkoopt of inbouwt. De garantie bestaat naast
de wettelijke garantiebepalingen, uit de afspraken die de gebruiker met
de verkoper is overeengekomen.
De garantie omvat een gratis reparatie van gebreken, die aantoonbaar
terug te voeren zijn op materiaal of fabricage onzerzijds. Bij bouwsets
aanvaarden wij de verantwoordelijkheid voor de volledigheid en staat
van de componenten, evenals de karakteristieke functies van de
onderdelen in ongebouwde toestand. Wij garanderen de naleving van
de technische gegevens wanneer de schakeling volgens de handleiding
is samengesteld en zoals is voorgeschreven in gebruik werd genomen.
Wij behouden het recht van reparatie, verbeteringen, reserve
leveringen of teruggave van de koopprijs. Verdergaande aanspraken
zijn uitgesloten. Vorderingen tot vergoeding van gevolgschade of
productaansprakelijkheid worden alleen naar wettelijke voorschriften
erkent.
Voor waarde voor de aansprakelijkheid op garantie is de naleving van
de handleiding. Aanspraken op garantie vervallen ook in de navolgende
gevallen:
bij eigenmachtige verandering van de schakeling,
bij reparatiepogingen aan de kant en klare schakeling,
bij schade door derden,
bij foutief bedienen of schade door een verkeerde behandeling of
misbruik.
Pagina 57
tams elektronik
Nederlands LRA
10. EU-conformiteitsverklaring
Dit product voldoet aan de hierna genoemde EG- Richtlijnen en
heeft hiervoor het CE – certificaat.
2004/108/EG inzake elektromagnetische compatibiliteit. Als basis
dienende normen : EN 55014-1 and EN 61000-6-3.
Om de elektromagnetische verdraagzaamheid bij gebruik te garanderen
dient u de volgende voorzorgsmaatregelen in acht te nemen:
Sluit de transformator alleen aan op een door een erkende
installateur geïnstalleerde en beveiligde wandcontactdoos.
Breng geen wijzigingen aan in de originele onderdelen en volg de
aanwijzingen, de aansluitplannen en print lay-out van deze
handleiding nauwkeurig op.
Gebruik bij reparatie alleen originele reserve onderdelen.
2011/65/EG betreffende beperking van het gebruik van bepaalde
gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur (RoHS).
Als basis dienende norm: EN 50581.
11. Verklaringen bij AEEA-richtlijn
Dit product voldoet aan de EG-richtlijn 2012/19/EG betreffende
afgedankte elektrische en elektronische apparatuur (AEEA).
De firma Tams Elektronik GmbH is overeenkomstig §6 lid 2
van de Duitse wet voor Electro bij de hiervoor erkende
Stichting Elektrische Apparaten (Stiftung Elektro-AltgeräteRegister – EAR) onder nummer WEEE-Nummer DE
37847206 geregistreerd.
Verwijder dit product niet via het huisvuil, maar via een onderneming
voor hergebruik.
Pagina 58
DE 37847206
tams elektronik
n
n
Aktuelle Informationen und Tipps:
Information and tips:
n
Informations et conseils:
Actuele informatie en tips:
n
http://www.tams-online.de
n
n
n
Garantie und Service:
Warranty and service:
n
Garantie et service:
Garantie en service:
n
Tams Elektronik GmbH
n
Fuhrberger Straße 4
DE-30625 Hannover
n
fon: +49 (0)511 / 55 60 60
fax: +49 (0)511 / 55 61 61
n
e-mail: modellbahn@tams-online.de
n
n
DE 37847206
tams elektronik
Loading...