Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
www.conrad.pl
www.conrad.pl
bok@conrad.pl
801 005 133*
(12) 622 98 00
(12) 622 98 10
b2b@conrad.pl
(12) 622 98 22
(12) 622 98 10
Wstęp
Szanowni Państwo
Dziękujemy za zakup tego produktu. Produkt jest zgodny z obowiązującymi
wymogami krajowymi i europejskimi.
Aby utrzymać ten stan i zapewnić bezpieczną pracę, należy przestrzegać niniejszej
instrukcji obsługi! Podręcznik ten należy do tego produktu. Zawierają one ważne
informacje dotyczące prawidłowego działania i obsługi. Należy brać pod uwagę zasady
prawidłowej eksploatacji oraz obsługi, zwłaszcza, gdy oddajemy produkt osobom trzecim.
Pamiętaj, aby przechowywać niniejszą instrukcję do wykorzystania w przyszłości!
Wszystkie nazwy firm i produktów są znakami towarowymi ich właścicieli.
Wszystkie prawa zastrzeżone
W razie jakichkolwiek pytań technicznych należy skontaktować się z nami pod
adresem/telefonem:
Klient indywidualny:
Klient biznesowy:
1. Rozpoczęcie pracy
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Niniejsza instrukcja zawiera krok po kroku instrukcje bezpiecznego i prawidłowego montażu i
podłączenia dekodera oraz obsługi. Przed rozpoczęciem zalecamy zapoznanie się z całą
instrukcją, w szczególności z rozdziałem dotyczącym instrukcji bezpieczeństwa i listą
kontrolną rozwiązywania problemów. Będziesz wtedy wiadomo, gdzie należy zachować
ostrożność i jak zapobiegać błędom, które wymagają dużego wysiłku, aby je skorygować.
Przechowuj niniejszą instrukcję w sposób bezpieczny, aby móc rozwiązywać problemy w
przyszłości. Jeśli Proszę przekazać dekoder innej osobie, proszę przekazać instrukcję obsługi.
z nim.
Przeznaczenie
Dekodery lokomotyw LD-G-32.2 i LD-W-32.2 przeznaczone są do eksploatacji zgodnie z
instrukcją obsługi w modelarstwie, szczególnie w cyfrowych układach kolejowych. Każde
inne użycie jest niewłaściwe i unieważnia wszelkie gwarancje.
Dekodery lokomotywy nie powinny być montowane przez dzieci poniżej 14 roku życia.
Czytanie, zrozumienie i przestrzeganie instrukcji zawartych w niniejszej instrukcji jest
obowiązkowe dla użytkownika.
Sprawdzanie zawartości opakowania
Upewnij się, że Twój pakiet zawiera:
jeden lub pięć dekoderów lokomotywy, w zależności od wersji z lub bez lutowanych
przewodów łączących lub z lub bez złącza interfejsu;
płyta CD (zawierająca instrukcję obsługi i dalsze informacje). N.B. Ze względów
technicznych możliwe jest, że płytka drukowana nie jest fabrycznie umieszczona. To
nie jest błąd.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
www.conrad.pl
www.conrad.pl
Układy scalone (IC) są umieszczane na dekoderze. Są one wrażliwe na elektryczność
statyczną. Nie należy dotykać elementów bez uprzedniego ich rozładowania. Dotknięcie
grzejnika lub innej uziemionej części metalowej spowoduje rozładunek.
Do montażu i podłączania dekoderów bez użycia interfejsu, którego potrzebujesz:
elektroniczna lutownica (maks. 30 W) lub regulowana lutownica z cienką końcówką i
podstawką pod lutownice,
gąbkę do czyszczenia końcówek,
mata żaroodporna,
małe cążki do obcinania drutów i pęsety,
lut cynowy elektroniczny (średnica 0,5 mm).
W celu podłączenia dekoderów bez interfejsu lub połączenia lutowanego przewody, które
będziesz potrzebował. Zalecane przekroje poprzeczne:
0,04 mm² dla połączeń z wyjściami funkcyjnymi;
0,05 mm² dla połączeń z silnikiem i kolektorami prądu. Jeśli chcesz podłączyć dekoder
LD-G-32.2 do silnika prądu przemiennego, to potrzebujesz:
adapter do sterowania obciążeniem LRA (nr artykułu 70-02105 lub 70-02106) lub
magnes stały (np. nr pozycji 70-04100, 70-04200 lub 70-04300) lub
zestaw do modyfikacji silnika (np. nr art. 70-40110, 70-40210 lub 70-40310).
W celu zniwelowania krótkich przerw w dostawie prądu, potrzebujesz:
kondensator elektrolityczny o pojemności od 100 do 470 μF i napięciu próbnym co najmniej
35 V.
2. Instrukcje bezpieczeństwa
Zagrożenia mechaniczne
Przecięte druty mogą mieć ostre końce i mogą powodować poważne obrażenia ciała. Uważaj
na ostre krawędzie podczas podnoszenia płytki drukowanej. Widoczne, uszkodzone części
mogą spowodować nieprzewidywalne niebezpieczeństwo. Nie należy używać uszkodzonych
części: należy je poddać recyklingowi i wymienić na nowe.
Strona 4 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Dotykanie zasilanych, działających elementów,
Dotykanie elementów przewodzących, które znajdują się pod napięciem z powodu
awarii,
Zwarcia i podłączenie obwodu do innego napięcia niż określone,
Niedopuszczalnie wysoka wilgotność powietrza i kondensacja mogą spowodować
poważne obrażenia ciała z powodu porażenia prądem elektrycznym. Aby zapobiec
temu zagrożeniu, należy podjąć następujące środki ostrożności:
Nigdy nie należy wykonywać okablowania modułu zasilanego.
Montaż i montaż zestawu należy wykonywać wyłącznie w zamkniętych, czystych i
suchych pomieszczeniach. Uważaj na wilgoć.
W przypadku tego modułu należy używać tylko małej mocy, jak opisano w niniejszej
instrukcji, i używać wyłącznie certyfikowanych transformatorów.
Transformatory i lutownice podłączać tylko w zatwierdzonych gniazdach sieciowych
zainstalowanych przez autoryzowanego elektryka.
Przestrzegać wymagań dotyczących średnicy kabla.
Po skropleniu należy pozostawić co najmniej 2 godziny na dyspersję.
Stosować wyłącznie oryginalne części zamienne, jeżeli konieczna jest naprawa
zestawu lub urządzenia.
Zagrożenie pożarowe
Dotknięcie materiału łatwopalnego gorącą lutownicą może spowodować pożar, który może
spowodować obrażenia ciała lub śmierć w wyniku poparzeń lub uduszenia. Lutownicę lub
stację lutowniczą należy podłączać tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście potrzebne. Zawsze
trzymaj lutownicę z dala od materiałów łatwopalnych. Używaj odpowiedniej podstawki pod
lutownicę. Nigdy nie pozostawiać lutownicy lub stacji lutowniczej bez nadzoru.
Niebezpieczeństwo termiczne
Gorąca lutownica lub płynny lut przypadkowo dotykająca skóry może spowodować
oparzenia skóry. Na wszelki wypadek:
Podczas lutowania używaj odpornej na wysoką temperaturę matę,
zawsze wkładamy gorącą lutownicę do podstawki z lutownicą,
ostrożnie wycelować końcówkę lutownicy podczas lutowania, oraz
usunąć płynny lut z końcówki lutowniczej za pomocą grubej mokrej szmatki lub
mokrej gąbki.
Strona 5 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Zbyt mały lub ciasny obszar roboczy jest nieodpowiedni i może powodować wypadki, pożary
i obrażenia ciała. Zapobiegaj temu, pracując w czystym, suchym pomieszczeniu z
odpowiednią swobodą ruchu.
Inne zagrożenia
Dzieci mogą spowodować którykolwiek z wyżej wymienionych wypadków, ponieważ są
nieuważne i nieodpowiedzialne. Dzieci poniżej 14 roku życia nie mogą pracować z tym
zestawem lub gotowym modułem.
Ostrzeżenie:
Małe dzieci mogą połykać małe elementy o ostrych krawędziach, z fatalnym skutkiem! Nie
wolno dopuścić do tego, aby komponenty trafiały do małych dzieci.
W szkołach, ośrodkach szkoleniowych, klubach i warsztatach montaż musi być nadzorowany
przez wykwalifikowany personel. W instytucjach przemysłowych należy przestrzegać
przepisów BHP mających zastosowanie do pracy w środowisku elektronicznym.
3. Bezpieczne i prawidłowe lutowanie
Uwaga !:
Niewłaściwe lutowanie może spowodować zagrożenie pożarowe i cieplne. Aby uniknąć tych
zagrożeń, należy przeczytać i przestrzegać wskazówek podanych w rozdziale "Wskazówki
bezpieczeństwa".
Stosować małą lutownicę o maks. mocy. 30 Watt. Utrzymuj końcówkę lutowniczą w
czystości, tak aby ciepło lutownicy było skutecznie doprowadzane do punktu
lutowniczego.
Używaj wyłącznie lutu cynowego z topnikiem.
Podczas lutowania obwodów elektronicznych nigdy nie używaj topnika płynnego lub
smaru do lutowania. Zawierają one kwasy, które mogą powodować korozję
elementów składowych i ścieżek miedzianych.
Szybkie lutowanie: nie trzymaj grotu na złączach dłużej niż to konieczne może to
zniszczyć komponenty i uszkodzić miedziane ścieżki lub oczka lutownicze.
Nałożyć końcówkę lutowniczą na miejsce lutowania w taki sposób, aby drut i oczko
lutownicze były jednocześnie podgrzewane. Równocześnie dodaj lutownicę (nie za
dużo). Gdy tylko lut staje się płynny, zabierz go ze sobą. Przytrzymaj końcówkę
lutowniczą w miejscu lutowania przez kilka sekund, tak aby lut wpadł do złącza, a
następnie usuń lutownicę.
Strona 6 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Po lutowaniu należy sprawdzić (najlepiej za pomocą szkła powiększającego), czy nie
ma przypadkowych mostków lutowniczych i zwarć. Spowodowałoby to wadliwe
działanie lub, w najgorszym przypadku, trwałe uszkodzenie. Nadmiar lutu można
usunąć, umieszczając na miejscu czystą końcówkę lutowniczą. Lut ponownie stanie
się cieczą i wypłynie z miejsca lutowania do końcówki lutowniczej.
4. Charakterystyka działania
4.1. Tryby pracy
Obsługa cyfrowa
Dekoder lokomotywy jest dekoderem wieloprotokołowym, który może współpracować z
formatami DCC lub Motorola i automatycznie rozpoznawać oba te formaty. Liczba adresów
zależy od używanego formatu:
Format Motoroli: 255 adresów
Format DCC: 127 Adresy bazowe lub 10.239 adresów rozszerzonych. W formacie DCC
dekoder może być napędzany na wszystkich poziomach prędkości (14, 28 lub 128). W
formacie Motorola dekoder może być napędzany na 14 lub 27 poziomach prędkości.
Sterowanie wszystkimi 27 poziomami prędkości może odbywać się tylko za pomocą
jednostek centralnych obsługujących ten tryb (np. MasterControl). W przypadku
jednostek centralnych, które dopuszczają tylko 14 poziomów prędkości, możliwe jest
wybranie tylko co drugiego poziomu prędkości.
Programowanie dekoderów jest wykonywane:
w formacie Motorola poprzez ustawienie rejestrów,
w formacie DCC poprzez ustawienie zmiennych konfiguracyjnych (programowanie
bezpośrednie, zgodność z DCC) lub poprzez POM (programowanie na ścieżce głównej
= programowanie ścieżki głównej).
Tryb analogowy
Dekoder lokomotywy może być również stosowany w analogowych układach kolejowych z
regulacją prędkości w układzie prądu stałego oraz z ograniczeniami z regulacją prędkości w
układzie prądu przemiennego. Po umieszczeniu pojazdu na szynach dekoder automatycznie
Strona 7 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Stare analogowe transformatory napędowe (np. modele w niebieskiej obudowie firmy
Märklin**) nie nadają się do użytku z dekoderami cyfrowymi w trybie analogowym!
Transformatory te zostały zaprojektowane z myślą o starszym napięciu zasilania 220 V i ze
względu na konstrukcję generują bardzo wysokie impulsy nadnapięciowe przy zmianie
kierunku jazdy. Przy stosowaniu ich przy nowoczesnym napięciu zasilania 230 V mogą
wystąpić zbyt wysokie impulsy nadnapięciowe, uszkadzające części elektroniczne na
dekoderze. Z tego powodu należy stosować wyłącznie transformatory napędowe
przystosowane do napięcia sieciowego 230 V.
Typ dekodera
PWM
Odpowiedni dla silników bezrdzeniowych
(Faulhaber)
LD-G-32,2
32 kHz (stała)
tak
LD-W-32.2
480 lub 60 Hz(do
ustawienia)
nie
rozpoznaje, czy jest on uruchamiany w trybie analogowym czy cyfrowym i ustawia
odpowiedni tryb pracy. Automatyczne rozpoznawanie trybu analogowego można wyłączyć.
Włączenie lub wyłączenie wyjść funkcyjnych nie jest możliwe w trybie analogowym. Można
je zaprogramować tak, aby były włączane lub wyłączane w trybie analogowym. Efekty
ustawione dla wyjść są aktywne również w trybie analogowym. Wyjścia przełączane za
pomocą F0 są włączane lub wyłączane w trybie analogowym w zależności od kierunku jazdy.
W przypadku pracy w układzie analogowym dotyczy to tylko lamp lub akcesoriów, gdzie
przewód powrotny jest podłączony do wspólnego przewodu powrotnego dekodera dla
wszystkich wyjść funkcyjnych. Sterowanie obciążeniem dekoderów nie jest aktywne w trybie
analogowym.
4.2. Napęd silnika
Modulacja szerokości impulsu
Różne typy dekoderów są zaprojektowane tak, aby optymalnie sterować ich poszczególnymi
typami silników.
Strona 8 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
LD-G-32.2 dla silników prądu stałego posiada regulację obciążenia, LD-W-32.2 dla silników
prądu przemiennego nie posiada tej funkcji. Sterowanie obciążeniem ma wpływ na napięcie
silnika w celu utrzymania stałej prędkości obrotowej lokomotywy, niezależnie od
dodatkowych obciążeń (np. jazda na pochyłości, sprzężone wagony). Możliwe jest włączanie i
wyłączanie sterowania obciążeniem poprzez zmianę zmiennej CV dekodera. Parametry
sterowania obciążeniem mogą być zmieniane w celu dostosowania dekodera do
indywidualnych właściwości silnika.
Parametry sterowania obciążeniem: Kontrola obciążenia określana jest przez trzy parametry,
które muszą być skoordynowane w celu osiągnięcia optymalnych właściwości jezdnych.
Każdy z parametrów sterowania obciążeniem jest przypisany do zmiennej konfiguracyjnej.
Parametry te są następujące:
KP: Składowa proporcjonalna sterowania obciążeniem zapewnia możliwie jak najmniejszą
różnicę pomiędzy wartością zadaną i obecną. W żadnym momencie nie może mieć wartości
"0". Ten komponent wpływa na podstawową prędkość obrotową. Jeżeli ustawiona wartość
jest zbyt mała, lokomotywa porusza się zbyt wolno. W przypadku, gdy ustawiona wartość
jest zbyt wysoka, lokomotywa zacina się podczas jazdy.
KI: Integralny element sterowania obciążeniem zapewnia, że różnica pomiędzy wartością
zadaną i obecną jest zredukowana do 0, a więc do korekcji bardzo małych rozbieżności. Jeśli
ustawiona wartość jest zbyt wysoka, lokomotywa zacina się masowo podczas jazdy.
KD: Element różnicowy sterowania obciążeniem zapewnia, że sterowanie nie jest
przekształcane zbyt szybko. Jest to wartość ustawiona na niską w stosunku do zacinania się
lokomotywy. Jeśli ustawiona wartość jest zbyt wysoka, lokomotywa podczas jazdy skacze.
Charakterystyka prędkości
Dekoder można dostosować do charakterystyki pracy silnika i prędkości charakterystycznej
typu lokomotywy, ustawiając prędkość początkową i maksymalną. Z tych dwóch ustawień
dekoder generuje charakterystykę prędkości liniowej. Przy ustawieniu trybu prędkości
obrotowej na 28 poziomów prędkości obrotowej możliwe jest przypisanie dowolnego
napięcia silnika do wszystkich 28 poziomów prędkości obrotowej jako alternatywy dla
charakterystyki prędkości liniowej. Pozwala to na zaprogramowanie charakterystyki
prędkości, która dostosowuje indywidualną charakterystykę jazdy silnika. Wartości zadane
zapisywane są w alternatywnej tabeli prędkości.
Strona 9 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Przejście w tryb pracy przekładni manewrowej jest możliwe po zaprogramowaniu za pomocą
przycisku funkcyjnego (w stanie dostawy F3). W trybie przekładni manewrowej prędkość
obrotowa wszystkich prędkości obrotowych jest zmniejszona do ok. 50 % w stosunku do
prędkości zadanej.
Przyspieszenie i opóźnienie hamowania
Możliwe jest indywidualne zaprogramowanie przyspieszenia i opóźnienia hamowania
poprzez jednostkę centralną. Po zaprogramowaniu można je włączać i wyłączać za pomocą
przycisku funkcyjnego (w stanie dostawy F4).
Zatrzymanie awaryjne
Istnieje możliwość automatycznego zatrzymania awaryjnego przy zmianie kierunku jazdy,
gdy jest to zaprogramowane.
4.3. Wyjścia funkcyjne
Dekoder posiada wyjścia funkcyjne, do których można podłączyć opcjonalne akcesoria (np.
oświetlenie, generator dymu, moduł nagłośnienia, sprzęgło elektryczne). Liczba i rodzaj
podłączanych akcesoriów zależy od liczby wyjść i maksymalnego prądu, jak również od
maksymalnego prądu sumarycznego specjalnego dekodera (patrz rozdział "Dane
techniczne").
Efekty działania wyjść funkcyjnych
Możliwe jest indywidualne ustawienie następujących efektów dla wyjść funkcyjnych:
Włączanie i wyłączanie w zależności od kierunku jazdy.
Miganie i podwójne miganie. Można ustawić zarówno częstotliwość, jak i
współczynnik kluczowania. Np. pojedyncze i podwójne lampy błyskowe lub lampy
stroboskopowe.
Ściemnianie: Przykład zastosowania: Żarówki elektryczne starszych pojazdów
wykonane do pracy analogowej mogą być ściemniane i dlatego nie mogą być
wymieniane po zamontowaniu dekodera.
Światło manewrowe: Wyjścia można zaprogramować tak, aby były włączane
generalnie podczas pracy manewrowej (do włączenia za pomocą F3 lub F4).
Zależność od kierunku jazdy zostanie zneutralizowana dla tych wyjść podczas
manewrowania.
Strona 10 z 34
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
F0 do F4 lub F5 do F9
(= F0 do F4 drugiego adresu dekodera)
4.4. Zwolnienie funkcji
Wyjścia funkcyjne można zwolnić przez naciśnięcie przycisków funkcyjnych.
Przyporządkowanie wyjść do przycisków funkcyjnych i wejść przełączających ma charakter
arbritary. Do jednego wyjścia można przypisać kilka przycisków funkcyjnych i wejść
przełączających.
4.5. Procesy zautomatyzowane
Oprogramowanie sterujące w dekoderze lokomotywy pozwala zautomatyzować procedury i
zredukować złożone procesy do jednego naciśnięcia klawisza.
Ściemnianie w zależności od prędkości obrotowej
Można automatycznie przełączać funkcje w zależności od prędkości po osiągnięciu poziomu
prędkości zdefiniowanego w CV. Do wyjść funkcyjnych przyporządkowywane jest
indywidualne napięcie dla zakresów prędkości obrotowej poniżej i poniżej. powyżej
określonego poziomu prędkości. Pozwala to na przykład włączać i wyłączać światło drogowe,
sterować światłem w kabinie lub wpływać na intensywność wydatku pary.
Funkcja manewrowania
Do tego samego przycisku funkcyjnego można przypisać sprzęt manewrowy i światło
manewrowe. W ten sposób automatycznie włącza się światło manewrowe po włączeniu
przekładni manewrowej (i tym samym zmniejsza się prędkość).
4.6. Sprzężenie zwrotne z RailCom**
RailCom jest logiem do dwukierunkowej komunikacji w cyfrowych modelach układów
kolejowych sterowanych w formacie DCC. Umożliwia np. sprzężenie zwrotne adresu i
wartości CV z dekodera do cyfrowej jednostki centralnej lub do specjalnych odbiorników
(tzw. detektorów). Dekodery muszą być zaprojektowane tak, aby wysyłać komunikaty
RailCom. W przypadku takiego zaprogramowania, dekodery lokomotyw LD-G-32.2 i LD-W-
32.2 wysyłają (w sposób ciągły) adres (podstawowy, rozszerzony lub złożony) do detektorów
(tzw. datagram transmisji RailCom) i przekazują komunikat CV po wykonaniu polecenia
odczytu CV DCC. Wysyłanie komunikatów RailCom jest możliwe tylko w układach z sygnałem
DCC na szynach. Nie jest możliwe korzystanie z funkcji RailCom w czystym środowisku
Motoroli.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska