TAMS Elektronik FD-R Basic 3 User manual [nl]
tams elektronik
Handleiding
Funktionsdecoder
FD-R Basic.3
Artikelnummers 42-01180 | 42-01181
Voorzijde
Achterzijde
tams elektronik
n n n
DCC MM
tams elektronik
Nederlands FD-R Basic.3
Inhoudsopgave
1. Starten.......................................................................................4
2. Veiligheidsvoorschriften...............................................................6
3. Goed en degelijk solderen............................................................9
4. Werking....................................................................................10
4.1. Digitaal bedrijf.................................................................10
4.2. Analoge mode..................................................................10
4.3. Functie-uitgangen............................................................11
4.4. De acties activeren...........................................................14
4.5. Terugmelding met RailCom®............................................14
5. Technische gegevens.................................................................16
6. Aansluitingen............................................................................17
6.1. Aansluitingen FD-R Basic.3...............................................18
6.2. Aansluiten van verbruikers op de functie-uitgangen............19
6.3. Aansluiting van LED's op de functie-uitgangen...................20
6.4. Aansluiten van inductieve verbruikers................................22
6.5. Aansluiting van de schakelingang......................................23
6.6. Aansluiting van een buffercondensator/buffercircuit...........25
6.7. Bevestigen van de decoder...............................................26
7. Programmeren..........................................................................27
8. Configuratievariabelen en registers.............................................29
8.1. Basisinstellingen...............................................................30
8.2. Functie mapping..............................................................31
8.3. Effecten van de uitgangen................................................38
8.4. Instellingen voor de schakelingang....................................41
8.5. Instellingen voor RailCom.................................................42
Pagina 2
tams elektronik
FD-R Basic.3 Nederlands
8.6. Instellingen voor het rijden...............................................43
8.7. Instellingen voor analoog bedrijf.......................................45
8.8. Instelling van het adres....................................................46
8.9. Hulpfuncties.....................................................................47
8.10. Informaties......................................................................48
9. Checklist voor storingen.............................................................49
10. Garantieverklaring.....................................................................52
11. EU-Conformiteitsverklaring.........................................................53
12. Verklaringen bij AEEA-richtlijn....................................................53
13. De sterren**.............................................................................54
Versie 1.0 | 06/2021 | © Tams Elektronik GmbH
Alle rechten voorbehouden, met name het recht van verveelvoudiging en
distributie, alsmede vertaling. Voor kopieën, reproducties en wijzigingen
in welke vorm dan ook is de schriftelijke toestemming van Tams
Elektronik GmbH vereist. Wij behouden ons het recht voor om technische
wijzigingen aan te brengen.
De handleiding afdrukken
De opmaak is geoptimaliseerd voor dubbelzijdig afdrukken. De standaard
paginagrootte is DIN A6. Als u de voorkeur geeft aan een grotere
weergave, wordt het aanbevolen op DIN A5 af te drukken.
Pagina 3
tams elektronik
Nederlands FD-R Basic.3
1. Starten
Hoe deze handleiding u verder helpt
Deze handleiding helpt u stap voor stap om de decoder veilig en correct
te installeren en in bedrijf te stellen. Voordat u de decoder aansluit en
in gebruik neemt, dient u deze handleiding volledig te lezen, met name
de veiligheidsinstructies en het hoofdstuk over mogelijke fouten en het
verhelpen daarvan. U weet dan, waar u op moet letten om fouten, die
vaak alleen met veel inspanning weer te verhelpen zijn, te vermijden.
Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de decoder aan
een ander doorgeeft, geef dan ook de handleiding door.
Gebruiksvoorschriften
De functiedecoder FD-R Basic.3 is geschikt om volgens deze
voorschriften te worden gebruikt in de modelbouw, in´t bijzonder in
een digitale modelspoorweg. Ieder ander gebruik is niet toegestaan,
hierdoor verloopt de garantie overeenkomst.
De functiedecoder is niet geschikt om door kinderen onder de 14 jaar te
worden ingebouwd.
Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.
Leverbare versies
Aansluitdraden FD-R Basic.3
(Artikelnummer)
zonder draden 42-01180
met draden
(kabellengte: 100 mm)
42-01181
Pagina 4
tams elektronik
FD-R Basic.3 Nederlands
Inhoud controleren
Controleer na het uitpakken de inhoud op volledigheid:
een of vijf decoders, al naar gelang de uitvoering met of zonder
aansluitdraden.
Voor het inbouwen en aansluiten van de decoder heeft u nodig:
een soldeerbout met temperatuurregeling en een dunne punt en een
aflegstandaard of een gecontroleerd soldeerstation,
een schraper, doek of spons,
een hittebestendig kussen,
een kleine zijkniptang en een draadstripper,
indien nodig een pincet en een platte neus tang,
elektronisch soldeer (bij voorkeur 0,5 t/m 0,8 mm diameter).
Voor het aansluiten van een decoder zonder gesoldeerde aansluitdraden
heeft u ook aansluitdraden nodig. Aanbevolen doorsnede:
> 0,04 mm² voor het aansluiten op de functie-uitgangen,
> 0,05 mm² voor het aansluiten op de stroomafnemer.
Voor het overbruggen van stroomonderbrekingen heeft u nodig:
een elektrolytische condensator met een capaciteit van 100 t/m
470 µF en een doorlaatspanning van minstens 35 V of
een buffercircuit, bv.
USV-mini 0.47 (capaciteit 0,47 F, art. nr. 70-02215 of 70-02216),
USV mini 1.0 ( capaciteit 1,0 F, art. nr. 70-02225 of 70-02226),
USV mini 1.5 ( capaciteit 1,5 F, art. nr. 70-02235 of 70-02236).
Wanneer u de werking wilt automatiseren, heeft u nodig:
een reedcontact 1xsluitcontact (bv. art. nr. 84-53110) of
een Hall-sensor (bv. art. nr. 84-53210);
Permanente magneten (bv. Neodym-magneten Ø 3mm, d= 2mm,
art. nr. 84-53990).
Pagina 5
tams elektronik
!
Nederlands FD-R Basic.3
2. Veiligheidsvoorschriften
Let op:
De decoder is voorzien van geïntegreerde schakelingen (ICs). Deze
zijn gevoelig voor statische elektriciteit. Raak daarom de onderdelen
niet aan voordat u zichzelf heeft ontladen. Het is meestal voldoende
om b.v. de radiator even aan te raken.
Mechanische gevaren
Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.
Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.
Elektrische gevaren
Aanraken van onder spanning staande delen,
aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder
spanning staan,
kortsluitingen en aansluiten aan een niet geschikte spanning,
ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid en vorming van condenswater
kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:
Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze toestand.
Het bouwen en inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten, schone
en droge ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en nattigheid.
Gebruik voor het apparaat alleen lage spanningen zoals aangegeven
in de technische gegevens. Gebruik daarvoor uitsluitend
goedgekeurde transformatoren.
Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten /
Pagina 6
tams elektronik
FD-R Basic.3 Nederlands
soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.
Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste
draaddoorsnede.
Na de vorming van condenswater dient u voor het werk tot 2 uur
acclimatiseringtijd in acht te nemen.
Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-
onderdelen.
Brandgevaar
Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor
het solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.
Thermische gevaren
Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:
bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te gebruiken,
de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te leggen,
bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te letten,
vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de
soldeerstift af te strijken.
Omgevingsgevaren
Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.
Pagina 7
tams elektronik
!
Nederlands FD-R Basic.3
Andere gevaren
Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar voertuigdecoders niet inbouwen.
Let op:
Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.
In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en zelfhulpwerkplaatsen moet
de montage, installatie en bediening van elektronische modules door
geschoold personeel worden begeleid.
In commerciële voorzieningen moeten de relevante voorschriften ter
voorkoming van ongevallen in acht worden genomen.
Pagina 8
tams elektronik
!
FD-R Basic.3 Nederlands
3. Goed en degelijk solderen
Let op:
Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijd dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg
de aanwijzingen op.
Gebruik een soldeerbout met temperatuurregeling, die u instelt op
ca. 300 °C.
Gebruik alleen elektronisch soldeer met een flux.
Gebruik nooit soldeervloeistof of soldeervet bij het solderen van
elektronische schakelingen. Deze bevatten een zuur dat
componenten en geleidingsbanen vernietigt.
Soldeer snel: te lang solderen kan soldeerpads of -sporen losmaken
of zelfs onderdelen vernielen.
Houd de soldeerstift op het soldeerpunt, zodat deze tegelijkertijd de
draad en het pad raakt. Voeg (niet te veel) soldeer tegelijkertijd toe.
Zodra het soldeer begint te vloeien, verwijdert u het van het
soldeerpunt. Wacht dan even tot het soldeer goed vloeit voordat u
de soldeerbout uit de soldeerverbinding haalt.
Verplaats de gemaakte soldeerverbinding niet voor ongeveer 5
seconden.
Een schone, niet-geoxideerde soldeerstift is essentieel voor een
perfecte soldeerverbinding en een goede soldering. Veeg daarom
voor elke soldering overtollig soldeer en vuil af met een vochtige
spons, een dikke vochtige doek of een siliconenwisser.
Controleer na het solderen (bij voorkeur met een loep) of er per
ongeluk verbindingen of sporen zijn overbrugd met soldeer. Dit kan
leiden tot storingen of vernieling van onderdelen of, in het ergste
geval, van het volledige circuit. Met de schone hete soldeerstift kunt
u overtollig soldeer opnieuw vloeibaar maken. Het soldeer vloeit dan
van de plank naar de soldeerstift.
Pagina 9
tams elektronik
Nederlands FD-R Basic.3
4. Werking
4.1. Digitaal bedrijf
De functiedecoder is een multiprotocoldecoder, die zowel signalen in het
DCC-format als in het Motorola-format analyseert. De decoder herkent
automatisch in welk format de centrale de signalen aan zijn adres stuurt.
DCC Motorola (MM)
Aantal adressen 127 basisadressen of
10.239 extra adressen
255
Rijstappenmodi 14, 28 of 128 14
Programmering configuratie-variabelen
(Direct Programming,
DCC-conform)
of POM (Programming
on Main = hoofdspoorprogrammering)
registers
4.2. Analoge mode
De functiedecoder kan ook worden gebruikt in analoge modelspoorwegen
die met een gelijkstroomregelaar worden bediend, maar niet op analoge
wisselstroom modelspoorwegen.
Automatische herkenning van het analoog bedrijf
Zodra het voertuig op de rails wordt gezet herkent de decoder automatisch
of hij door een analoog of digitaal signaal wordt aangestuurd en stelt de
overeenkomstige bedrijfsmode in. De automatische herkenning van het
analoog bedrijf kan worden uitgeschakeld, bijv.
Pagina 10
tams elektronik
FD-R Basic.3 Nederlands
als de decoder in digitaal bedrijf plotseling naar analoog bedrijf
overschakelt (bijv. als gevolg van stoorspanningen waarvan de
oorzaak moeilijk te lokaliseren is);
als een waarde voor de Packet Time Out is geprogrammeerd om een
geforceerde stop uit te voeren in geval van uitval of uitschakeling
van de baanspanning.
Schakelen van de functie-uitgangen
Het in- en uitschakelen van de functie-uitgangen is bij analoog bedrijf
niet mogelijk. De uitgangen kunnen met de digitale centrale dusdanig
worden geprogrammeerd dat ze in het analoog bedrijf in- of
uitgeschakeld zijn. De effecten die voor de uitgangen zijn ingesteld zijn
ook actief binnen het analoog bedrijf.
Uitgangen die afhankelijk van de richting worden geschakeld, worden
in analoog bedrijf in overeenstemming met de rijrichting in- of
uitgeschakeld. Bij gebruik op analoge gelijkstroombanen geldt dit alleen
voor lampen of extra apparaten, waarvan de retourleiding met de
retourdraad voor alle functies van de decoder is vebonden.
4.3. Functie-uitgangen
De decoder heeft vier functie-uitgangen met een maximale stroom van
elk 300 mA (F0f, F0r) en 100 mA (AUX1, AUX2) voor de aansluiting van
extra belastingen (bijv. verlichting, rookgenerator, elektrische
koppeling). Opmerking: De maximale totale stroom van de decoder
(inclusief motor) is 700 mA.
Functie mapping volgens RCN-227
De toewijzing van de functies aan de uitgangen gaat volgens de
RailCommunity norm RCN-227. Iedere functie (F0 tot F28, elk gescheiden
voor vooruit en achteruit rijden) kunnen daar voor één of meerdere
uitgangen toe gewezen worden. Daarnaast bestaat de mogelijkheid, de
functies een andere functie zoals "UIT" schakelaar toe te wijzen.
Pagina 11
tams elektronik
Nederlands FD-R Basic.3
Met deze manier van functie mapping kunnen speciale functies
gerealiseerd worden, b.v.:
Rijrichting afhankelijk schakelen.
Rangeerverlichting: Bij omschakelen naar rangeer bedrijf worden
gelijktijdig de rangeerloc seinen in- en de seinen voor het normaal
bedrijf uitgeschakeld.
Uitschakelen van het eindsein van de locomotief als er wagens zijn
bevestigd.
Programmering van de effecten instelbaar voor uitgangen
Rijrichtingafhankelijk aan-/uitschakelen F0f F0r AUX1 AUX2
Rangeerverlichting F0f F0r AUX1 AUX2
Geïnverteerde omschakeling F0f F0r AUX1 AUX2
Knipperen F0f F0r AUX1 AUX2
Kicken F0f F0r AUX1 AUX2
Dimmen F0f F0r AUX1 AUX2
Programmering van de effecten
Rijrichtingafhankelijk aan-/uitschakelen
De richtingsafhankelijke uitgangen worden
omgeschakeld, hetzij onmiddellijk wanneer de
richting wordt veranderd, hetzij pas wanneer na
een verandering van richting toerentalniveau 0
wordt bereikt.
Function Mapping
CV-
programmering
(CV 63)
Rangeerverlichting Function Mapping
Pagina 12
tams elektronik
FD-R Basic.3 Nederlands
Programmering van de effecten
Geïnverteerde omschakeling
Bij de stand "on" worden de toegewezen functies
uitgeschakeld, bij de stand "off" ingeschakeld.
CV-
programmering
(CV 58-60)
Knipperen
Door het toewijzen van de knipperfunctie aan 2
uitgangen en de functie "omgekeerd schakelen"
aan één van de twee uitgangen wordt een
wisselend knipperlicht gegenereerd.
De knipperfrequentie wordt voor elke uitgang
afzonderlijk ingesteld.
CV-
programmering
(CV 58-60, CV 101-104)
Kicken
De uitgangen krijgen eerst maximaal 25,5
seconden volledige spanning en worden dan
uitgeschakeld. De kicktijd wordt voor alle
uitgangen afzonderlijk ingesteld.
Voorbeeld: Voor sommige soorten elektrische
koppelingen is volledige spanning nodig om te
ontkoppelen. De spanning moet echter na het
ontkoppelen worden uitgeschakeld om de
koppelingen te beschermen.
CV-
programmering
(CV 58-60, CV 99)
Dimmen
Om de spanning aan de uitgang te verminderen.
Voorbeeld: De lampjes van oudere voertuigen die
bestemd zijn voor analoog gebruik kunnen
worden gedimd en hoeven dan niet meer te
worden vervangen nadat de decoder is
geïnstalleerd.
CV-
programmering
(CV 47-50)
Pagina 13
tams elektronik
Nederlands FD-R Basic.3
4.4. De acties activeren
De functie-uitgangen worden in- en uitgeschakeld en de rangeer bedrijf
wordt (de)geactiveerd:
door de toegewezen functie(s) en/of
automatisch via de schakelingang. De schakelingang wordt
geactiveerd via externe contacten, bijv. via een reedcontact of
Hallsensoren in combinatie met permanente magneten in het spoor.
Toewijzing van de acties aan de functies (Function mapping)
De toewijzing van de door de decoder gestuurde actie naar de functies
is vrij te kiezen, elk afzonderlijk voor vooruit en achteruit rijden.
Acties DCC-format MM-Format
Uitgangen F0f, F0r, AUX1 en AUX2
F0 t/m F28 F0 t/m F4
Rangeer bedrijf
(Rangeerverlichting)
4.5. Terugmelding met RailCom
®
De functiedecoder FD-R Basic.3 is een RailCom-zender en voldoet aan
de eisen van de RailCommunity standaard RCN-217 "RailCom DCC
feedback protocol" (status 01.12.2019) voor mobiele decoders
(voertuigdecoders). De RCN-217 is gepubliceerd onder:
www.railcommunity.org
Het verzenden van RailCom-berichten is alleen mogelijk op modelspoorwegen waar een DCC-signaal op de rails aanwezig is. Het gebruik van
de RailCom-functie in een pure Motorola omgeving is niet mogelijk.
Pagina 14
tams elektronik
FD-R Basic.3 Nederlands
Achtergrond informatie: RailCom meldingen van
voertuigdecoders
In kanaal 1 sturen de voertuigdecoders na elke DCC-opdracht hun DCCadres naar een willekeurige voertuigdecoder. Kanaal 1 kan "dynamisch"
worden ingesteld, d.w.z. dat de decoder alleen zijn adres in kanaal 1
uitzendt totdat er een DCC-commando naartoe wordt gestuurd. Dit maakt
het kanaal vrij voor de berichten van andere decoders waarnaar nog geen
commando is verzonden of die nog niet bekend zijn bij het systeem.
In kanaal 2 sturen de voertuigdecoders hun feedback zodra een DCCopdracht naar hun adres wordt gestuurd.
Achtergrond informatie: Dynamische RailCom informatie
Onder "dynamische informatie" worden CV waardes (RailCom CV's 64-
127) verstaan, welke zich tijdens het bedrijf veranderen (b.v. echte
snelheid, ontvangstkwaliteit, tankinhoud). Deze worden naar behoefte
spontaan van de decoder verstuurd.
De ontvangstkwaliteit wordt door voertuigdecoders berekend als
aantal foute datapakketten in verhouding tot het totaal van
datapakketten beschikbaar gesteld. Deze kwaliteitsmelding maakt het
mogelijk vast te stellen hoe de ontvangstkwaliteit is tussen het
voertuig en de rails.
De functiedecoder FD-R Basic.3 kan volgende dynamische RailCom
informaties zenden:
ontvangst statistiek
RailCom® is een geregistreerd Duits handelsmerk van de firma Lenz
Elektronik GmbH. Voor de leesbaarheid van de tekst hebben we ervan
afgezien, om bij iedere vermelding van het begrip RailCom daar naar te
verwijzen.
Pagina 15
tams elektronik
Nederlands FD-R Basic.3
5. Technische gegevens
Dataformat DCC en MM
Terugmeldprotocol RailCom
Bedrijfsspanning 12-24 Volt digitale spanning
of analoge stuurtransformator
(max. 18 gelijkspanning)
Stroomopname (zonder verbruikers) max. 20 mA
Max. totaalstroom 700 mA
Aantal functieuitgangen 4
Max. stroom / uitgang F0f en F0r: 300 mA
AUX1 en AUX2: 100 mA
Aantal schakelingangen 1
Aansluiten voor buffercondensator
of buffercircuit
1
Buffercondensator Capaciteit: 100 t/m 470 µF
Doorlaatspanning: > 25 V
Beschermwijze IP 00
Omgevingstemperatuur in bedrijf 0 ... +60 °C
Omgevingstemperatuur in opslag -10 ... +80 °C
Toegestane relatieve luchtvochtigheid max. 85 %
Afmetingen van de print ca. 13 x 9,5 x 3,5 mm
Gewicht zonder draden: ca. 0,8 g
met draden: ca. 1,3 g
Pagina 16
tams elektronik
!
FD-R Basic.3 Nederlands
6. Aansluitingen
Vermijd onherstelbare schade!
Neem de volgende instructies in acht om onherstelbare schade aan de
decoder te voorkomen:
1. Geen geleidende verbindingen met metalen onderdelen of rails!
Vermijd alle geleidende verbindingen tussen de decoder of de
verbruikers die op de retourleiding voor alle functies zijn aangesloten
enerzijds en de metalen onderdelen van het voertuig of de rails
anderzijds. Aansluitingen worden bijv. veroorzaakt door onvoldoende
geïsoleerde aansluitkabels (ook aan de gestripte uiteinden van
ongebruikte aansluitkabels!) of onvoldoende bevestiging en isolatie
van de decoder of verbruikers. Gevaar voor kortsluiting!
2. Sluit de retourleiding niet aan op de massa van het voertuig!
In geen geval mag u de retourleiding voor alle functies op de decoder
op de voertuiggrond aansluiten. Gevaar voor kortsluiting!
3. Sluit overbelasting uit!
Test voor het aansluiten van de verlichting en andere verbruikers, of
de stroom onder de maximaal toelaatbare waarde ligt en de
toelaatbare totale stroom niet wordt overschreden. Wordt de
toegestane stroom overschreden, kan de decoder worden beschadigd.
4. Niet te gebruiken in analoge wisselstroomsystemen!
De FD-R Basic.3 is alleen goedgekeurd voor analoog bedrijf met
gelijkstroom-tractietransformatoren. Bij gebruik in analoge
wisselstroomsystemen kan onherstelbare schade aan de onderdelen
van de decoder ontstaan.
Pagina 17
Loading...