TAMS Elektronik Light Computer, 53-02015, 53-02236 User guide [nl]

tams elektronik

Handleiding

Light Computer

Artikel-Nr. 53-02015 - 53-02236

Voor alle bouwkits en

kant en klare bouwstenen

uit de LC-Serie

tams elektronik

n n n

tams elektronik

Nederlands LC-modules

Inhoudsopgave

1. Starten.......................................................................................3

2. Veiligheidsvoorschriften...............................................................6

3. Goed en degelijk solderen............................................................8

4. Werking....................................................................................10

5. Technische gegevens.................................................................17

6. Het bouwen van de bouwset......................................................17

7. De LC module aansluiten...........................................................22

8. De LC-16 aansluiten..................................................................28

9. Checklist voor storingen.............................................................30

10. Garantieverklaring.....................................................................32

11. EU-conformiteitsverklaring.........................................................33

12. Verklaringen bij AEEA-richtlijn....................................................33

© 12/2015 Tams Elektronik GmbH

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze publicatie mag worden
vermenig-vuldigd opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van Tams Elektronik GmbH.

Technische wijzigingen voorbehouden.

Pagina 2

tams elektronik

!

LC-modules Nederlands

1. Starten

Hoe deze handleiding u verder helpt

Deze handleiding helpt u stap voor stap bij het veilig en doelgericht
bouwen van de bouwset en bij het inbouwen en het in bedrijf nemen
van de kant en klare schakeling. Voor u met de bouw van de bouwset
resp. het in bedrijf stellen begint, raden wij u aan deze handleiding
geheel te lezen, in het bijzonder de veiligheidsvoorschriften en het
hoofdstuk over mogelijke fouten en hun oplossingen. U weet dan, waar
u op moet letten om fouten, die vaak alleen met veel inspanning weer
te verhelpen zijn, te vermijden.

Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de bouwset of de
schakeling aan een ander doorgeeft, geef dan ook de handleiding door.

Gebruiksvoorschriften

De LC-modules zijn geschikt om volgens deze voorschriften te worden
gebruikt in de modelbouw, in´t bijzonder in de modelspoorwegen.
Ieder ander gebruik is niet toegestaan, hierdoor verloopt de garantie
overeenkomst.

De LC-modules zijn niet geschikt om door kinderen onder de 14 jaar te
worden gebouwd en/of ingebouwd.

Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.

Let op:

De LC-modules bevatten onderdelen (b.v. geïntegreerde schakelingen)
die gevoelig zijn voor statische elektriciteit. Raak daarom de
onderdelen niet aan voordat u zichzelf heeft ontladen. Het is meestal
voldoende om b.v. de radiator even aan te raken.

Pagina 3

tams elektronik

Nederlands LC-modules

Inhoud controleren

Controleer na het uitpakken of alles compleet is:

 een bouwset, bestaande uit de in de stuklijst (pagina 19)

opgenomen onderdelen en een print of

 een kant en klare schakeling,
 twee aansluitklemmen (1 x 3-polig, 1 x 5 polig),
 extra bij de LC-module 16: een schemer schakeling en een licht

afhankelijke weerstand,

 een CD (met handleiding en andere informatie).

Benodigde materialen

Voor het bouwen van de bouwset heeft u het volgende nodig:

 een soldeerbout (hoogstens 30 Watt) met dunne stift en een

soldeerstandaard of een regeelaar soldeerstation,

 een doekje, spons of siliconendoek,
 een hittebestendige ondergrond,
 een kleine zijkniptang en een isolatietang,
 indien nodig, een pincet en een platte bektang,
 elektronica-soldeertin (liefst 0,5 mm doorsnede).

Voor het aansluiten van de schakeling heeft u een lintkabel nodig.
Aanbevolen doorsnede: > 0,05 mm² voor alle aansluitingen.

Op de 5 uitgangen van de LC-module kunnen lampjes og LEDs (via
voorschakelweerstanden) worden aangesloten. Lampjes of LEDs en
voorschakelweerstanden worden niet meegeleverd. In hoofdstuk 7 kunt
u zien hoeveel lampjes of LEDs op de uitgang kunnen worden
aangesloten.

Pagina 4

tams elektronik

LC-modules Nederlands

Voor de volgende versies van de LC-modules heeft u bovendien nodig:

 LC-module 16: Voor het aansluiten van belastingen vam meer dan

100 mA stroom aan uitgang 1: een monostabiel relais 1xUm 12 V
(b.v. Art.-Nr. 84-61010-01) en een beveiligingsdiode 1N400x, x > 1

 LC-module 18: een luidspreker (aanbevolen impedantie > 32 Ohm,

b.v. Art.-Nr. 70-03121-01).

Pagina 5

tams elektronik

Nederlands LC-modules

2. Veiligheidsvoorschriften

Mechanische gevaren

Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.

Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.

Elektrische gevaren

 Aanraken van onder spanning staande delen,
 aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder

spanning staan,

 kortsluitingen en aansluiten aan een niet geschikte spanning,
 ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid en vorming van condenswater

kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:

 Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze toestand.
 Het bouwen en inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten, schone

en droge ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en nattigheid.

 Gebruik voor het apparaat alleen lage spanningen zoals aangegeven

in de technische gegevens. Gebruik daarvoor uitsluitend
goedgekeurde transformatoren.

 Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten /

soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.

 Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste

draaddoorsnede.

 Na de vorming van condenswater dient u voor het werk tot 2 uur

acclimatiseringtijd in acht te nemen.

 Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-

onderdelen.

Pagina 6

tams elektronik

LC-modules Nederlands

Brandgevaar

Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor
het solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.

Thermische gevaren

Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:

 bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te

gebruiken,

 de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te

leggen,

 bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te

letten,

 vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de

soldeerstift af te strijken.

Omgevingsgevaren

Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.

Pagina 7

tams elektronik

!

!

Nederlands LC-modules

Andere gevaren

Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar bouwsets niet bouwen en bouwstenen niet inbouwen.

Let op:

Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.

In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en sociale werkplaatsen dient
de bouw, het inbouwen en het gebruik van bouwgroepen door
geschoold personeel te worden begeleid.

In industriële instellingen zijn de voor die bedrijfstak geldende
voorschriften voor het gebruik van elektrische componenten van
toepassing (NEN 1010).

3. Goed en degelijk solderen

Let op:

Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijd dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg
de aanwijzingen op.

 Gebruik een kleine soldeerbout van hoogstens 30 Watt of een

regeelaar soldeerstation.

 Gebruik alleen elektronica-soldeertin met een vloeimiddel.
 Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen nooit

soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten zuren, die de onderdelen
en koperbanen kunnen beschadigen.

Pagina 8

tams elektronik

LC-modules Nederlands

 Steek de aansluitdraden van de onderdelen zonder druk uit te

voeren in de gaten van de print. Het onderdeel moet zo dicht
mogelijk tegen de print liggen.

 Let bij het solderen van de onderdelen op de juiste poling.
 Soldeer snel: door te lang solderen worden onderdelen beschadigd.

Ook heeft dit het loslaten van de soldeerogen en koperbanen als
gevolg.

 Houd de soldeerstift zodanig op de soldeerplek, dat gelijktijdig het

soldeeroog en het onderdeel verhit worden. Voer gelijktijdig (niet te
veel) soldeertin toe. Zodra de soldeertin begint te vloeien haalt u het
weg. Dan wacht u nog een moment, totdat het achtergebleven
soldeertin goed is doorgelopen alvorens de soldeerstift van de
soldeerplek weg te halen.

 Beweeg het zojuist gesoldeerde onderdeel gedurende 5 seconden

niet.

 Voorwaarde voor een correcte soldeerplek en goed solderen is een

schone en niet geoxideerde soldeerstift. Strijk daarom voor elke
soldering het overtollige soldeertin en het vuil weg met een vochtige
spons, een dikke vochtige doek of een siliconendoek.

 Knip na het solderen de aansluitdraden direct boven de soldeerplek

af met een zijkniptang.

 Na het plaatsen controleert u de hele schakeling grondig op een

goede plaatsing en een juiste poling van alle onderdelen. Controleer
ook of niet per ongeluk printbanen met tin zijn overbrugd. Dit kan
niet alleen leiden tot een verkeerde werking, maar ook tot
beschadiging van deze onderdelen. U kunt overvloedig soldeertin
met een schone soldeerstift opnieuw vloeibaar maken. De tin vloeit
dan van de print naar de soldeerstift.

Pagina 9

tams elektronik

Nederlands LC-modules

4. Werking

De lichtcomputer wordt door een micro controller aangestuurd. Het
programma dat in de micro controller is opgeslagen stuurt de 5 uitgangen
van de module aan. De volgorde en de tijdsduur is per uitvoering anders.

De LC-module heeft een schakelingang (JP2), die bij bepaalde
uitvoeringen invloed heeft op het programmaverloop. Al naar gelang de
uitvoering is de uitwerking van het aan massa leggen of niet als volgt

 het programma wordt na het doorlopen beëindigd of wordt

voortdurend herhaald;

 de ene of de andere variant van een programma wordt afgespeeld.

LC-1 "Reclamelicht 1": De vijf uitgangen worden na elkaar
ingeschakeld, knipperen drie keer tegelijk en worden dan weer
uitgeschakeld. Wordt de ingang JP2 met massa verbonden, dan wordt
het programma na een cyclus gestopt. Blijft de ingang geopend, dan
wordt het programma constant herhaald.

LC-2 "Reclamelicht 2": De vijf uitgangen worden na elkaar aan- en
weer uitgeschakeld (looplicht) en dan allemaal voor ca. 3 seconden
ingeschakeld. Wordt de schakelingang JP2 met massa verbonden, dan
wordt het programma na een cyclus gestopt. Blijft de ingang geopend,
dan wordt het programma constant herhaald.

LC-3 "Reclamelicht 3": De vijf uitgangen worden eerst enkele keren,
ogenschijnlijk zonder systeem, kort in- en uitgeschakeld en dan allemaal
voor ca. 3 seconden ingeschakeld. Wordt de schakelingang JP2 met
massa verbonden, dan wordt het programma na een cyclus gestopt. Blijft
de ingang geopend, dan wordt het programma constant herhaald.

LC-4 "Knipperinstallatie wegwerken": Via de vijf uitgangen wordt
een looplicht in gang gezet. Wordt de schakelingang JP2 met massa
verbonden, dan wordt het programma na een cyclus gestopt. Blijft de
ingang geopend, dan wordt het programma constant herhaald.

Pagina 10

tams elektronik

LC-modules Nederlands

LC-5 "Brandsimulatielicht": Via de vijf uitgangen wordt een
onregelmatige lichtloop getoond. Worden aan de uitgangen rode en
gele lampjes aangesloten, dan ontstaat het typische beeld van het
flikkeren van een vuurtje. Wordt de schakelingang JP2 met massa
verbonden, dan wordt het programma gestopt. Blijft de ingang
geopend, dan wordt het programma constant herhaald.

LC-6 "Laslicht": Op elk van de vijf uitgangen wordt een korte en
krachtige lichtimpuls afgegeven, die in onregelmatige afstanden en
pauzes wordt onderbroken. Let op: de pauzes kunnen enkele minuten
duren! De werking is op alle uitgangen anders, daarom kunnen ze op
meerdere plaatsen worden ingezet. Een bijzonder effect wordt
verkregen indien er blauwe LEDs op de uitgangen aangesloten worden.
Wordt de schakelingang JP2 met massa verbonden, dan wordt het
programma onderbroken. Blijft de ingang geopend, dan wordt het
programma constant herhaald.

LC-7 "Verkeerslichtensturing": Verkeerslichtensturing voor een
compleet kruispunt. Uitgangen 1 en 2 zijn rood en groen voor richting
A, uitgang 4 en 5 zijn rood en groen voor richting B. Uitgang 3 is het
gemeenschappelijke geel, dat voorbeeldgetrouw (bv in Duitsland) de
wisseling van groen naar rood overlapt . Wordt de schakelingang JP2
met massa verbonden, dan schakelt het verkeerslicht op geel knipperen
en simuleert een buiten werking zijnd verkeerslicht (volgens gewoonte bv in
Duitsland). Blijft de ingang geopend dan loopt de normale
verkeerlichtencyclus door.

LC-8 "Reclamelicht 4": Samenvoeging van de reclamelichten 1 tot 3.
Deze lopen na elkaar af. Wordt de schakelingang JP2 aan massa gelegd,
dan wordt het programma onderbroken. Blijft de ingang geopend, dan
wordt het programma constant herhaald.

Pagina 11