TAMS Elektronik 21-01-043, 22-01-043, 21-01-044, 22-01-044 User guide [nl]
n
n
Commande de gare cachée
Shaduwstationbesturing
Art.-Nr. 21-01-043
Art.-Nr. 22-01-043
Art.-Nr. 21-01-044
Art.-Nr. 22-01-044
n
n
n
n
Mode d´emploi
n
Handleiding
n
n
n
Français 3
Nederlands 31
© 01/2007 Tams Elektronik GmbH
Tout droits réservés, en particulier les droits
de reproduction et de diffusion ainsi que le
traduction. Toute duplication ou
reproduction sous quelque forme que ce soit
nécessite l´accord écrit de la societé Tams
Elektronik GmbH.
Sous réserve de modifications techniques.
n
n
n
n
n
n
n
n
n
© 01/2007 Tams Elektronik GmbH
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze
publicatie mag worden vermenigvuldigd
opgeslagen of openbaar gemaakt, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van
Tams Elektronik GmbH.
Technische wijzigingen voorbehouden.
n
n
n
n
n
SBS-1 Nederlands
Inhoudsopgave
Hoe deze handleiding u verder helpt 32
Gebruiksvoorschriften 32
Veiligheidsvoorschriften 33
EMV - voorschrift 35
Werking 36
Technische gegevens 37
Keuze van de spanningsbron 37
Controle van de inhoud 37
Benodigde gereedschappen en materialen 38
Goed en degelijk solderen 38
Het bouwen van de bouwset 40
Het uitvoeren van een optische controle 44
Meld- en bedieningselementen van de module 44
Werking van de module 46
Sluit de module aan en voer een functietest uit 48
Sporen binnen het schaduwstation 53
Sluit de schaduwstationbesturing aan 54
Checklist voor storingen 57
Voorschriften voor de bouwer 58
Certificering 58
Garantiebepalingen 58
SBS-GZ-1: Stuklijst en printplan (Fig. 1.1) I
SBS-AB-1: Stuklijst en printplan (Fig. 1.2) II
SBS-GZ-1: Schakelschema (Fig. 2.1) III
SBS-AB-1: Schakelschema (Fig. 2.2) IV
Aansluitplan Testopbouw (Fig. 3) V
Aansluitplan (Fig. 4) VI
Aansluiten van de railstukken (Fig. 5) VII
(Pagina’s I tot VII kunnen uitgenomen worden).
Pagina 31
Nederlands SBS-1
!
Hoe deze handleiding u verder helpt
Ook als u geen bijzondere technische kennis heeft, helpt deze
handleiding u stap voor stap bij het veilig en doelgericht bouwen van
deze bouwset(s) respectievelijk bij het aansluiten en gebruiken van de
kant en klare module(s). Voor u begint met de bouw van de bouwset(s)
resp. de module(s) in gebruikt neemt, raden wij u aan deze handleiding
geheel te lezen, in het bijzonder de veiligheidsvoorschriften en het
hoofdstuk over mogelijke fouten en hun oplossingen. U weet dan, waar
u op moet letten om fouten, die vaak alleen met veel inspanning weer
te verhelpen zijn, te vermijden.
Bewaar deze handleiding zorgvuldig, opdat u later bij eventuele
storingen de werking weer kunt herstellen. Indien u de bouwset(s) of
de kant en klare module(s) aan een ander doorgeeft, geef dan ook de
handleiding door.
Gebruiksvoorschriften
Let op:
Geïntegreerde schakelingen zijn gevoelig voor statische elektriciteit.
Raak daarom de onderdelen niet aan voordat u zichzelf heeft ontladen.
Het is meestal voldoende om b.v. de radiator even aan te raken.
De bouwset(s) resp. de kant en klare module(s) zijn geschikt om
volgens deze voorschriften gebouwd te worden resp. gebruikt te
worden en zijn bestemd voor de inbouw in een modelspoorbaan.
De schaduwstationbesturing maakt het bewaken en aansturen van
max. 32 opstelsporen en een doorgaand spoor mogelijk. Zij is modulair
opgebouwd en bestaat uit:
§ een centrale module met geïntegreerde spoormodule voor de
aansturing van twee opstelsporen en een doorgaand spoor,
§ een meld- en bedieningsmodule,
§ tot 15 extra spoormodules uitbreidbaar (optioneel).
Pagina 32
SBS-1 Nederlands
De bouwset(s) resp. de module(s) zijn niet geschikt om door kinderen
onder de 14 jaar te worden gebouwd en/of ingebouwd te worden.
Bij de gebruiksvoorschriften behoort ook het lezen, begrijpen en volgen
van deze handleiding.
Ieder ander gebruik is niet gerechtvaardigd.
Veiligheidsvoorschriften
Mechanische gevaren
Afgeknipte draden en uiteinden kunnen scherpe punten hebben, die bij
onvoorzichtig vastpakken huidverwondingen kunnen opleveren. Pas
daarom op voor scherpe punten bij het vastpakken.
Zichtbare beschadigingen van onderdelen kunnen tot niet calculeerbare
gevaren leiden. Bouw beschadigde onderdelen niet in, maar verwijder
deze zoals voorgeschreven en vervang ze door nieuwe.
Elektrische gevaren
§ Aanraken van onder spanning staande delen.
§ Aanraken van geleidende delen, die in geval van fouten onder
spanning staan.
§ Kortsluitingen.
§ Aansluiten aan een niet geschikte spanning.
§ Ontoelaatbaar hoge luchtvochtigheid.
§ Vorming van condenswater
kan tot gevaarlijke lichaamsstromen leiden en daardoor verwondingen
aanrichten. Voorkom dit gevaar door de volgende maatregelen te nemen:
§ Voer bedradingwerkzaamheden alleen uit in een spanningsloze
toestand.
§ Gebruik voor de bouwsteen alleen lage spanningen zoals
aangegeven in de technische gegevens. Gebruik daarvoor
uitsluitend goedgekeurde transformatoren.
§ Steek de netstekker van transformatoren en soldeerbouten/
soldeerstations alleen in goed geïnstalleerde wandcontactdozen.
Pagina 33
Nederlands SBS-1
§ Let bij het maken van elektrische verbindingen op de juiste
draaddoorsnede.
§ Na de vorming van condenswater dient u voor het werk minimaal 2
uur acclimatiseringtijd in acht te nemen.
§ Het bouwen en inbouwen kan alleen gedaan worden in gesloten,
schone en droge ruimtes. Vermijd in de werkomgeving vocht en
nattigheid.
§ Gebruik bij reparatiewerkzaamheden uitsluiten originele reserve-
onderdelen.
Brandgevaar
Wanneer de hete soldeerpunt met brandbaar materiaal in contact komt
ontstaat een brandhaard. Deze kan een brand veroorzaken en daardoor
levensgevaarlijke verwondingen veroorzaken door verbranding en
rookvergiftiging. Steek de netstekker van de soldeerbout of het
soldeerstation alleen in het stopcontact gedurende de tijd die u voor het
solderen nodig heeft. Houdt de soldeerpunt nooit in de buurt van
brandbare materialen. Gebruik een goede soldeerbouthouder. Laat de
hete soldeerbout nooit zonder toezicht liggen.
Thermische gevaren
Wanneer per ongeluk de hete soldeerpunt met uw huid in aanraking
komt, of wanneer vloeibare soldeertin op de huid springt, bestaat het
gevaar van huidverbranding. Voorkom dit gevaar door:
§ bij uw werkzaamheden een hittebestendige onderlegger te gebruiken,
§ de soldeerbout altijd op een goede soldeerbouthouder weg te leggen,
§ bij het solderen op een juiste behandeling van de soldeerstift te
letten en
§ vloeibare soldeertin met een dikke vochtige lap of spons van de
soldeerstift af te strijken.
Omgevingsgevaren
Een te klein, ongeschikt werkoppervlak en beperkte
ruimteverhoudingen kunnen per ongeluk huidverbrandingen of brand
Pagina 34
SBS-1 Nederlands
teweegbrengen. Voorkom dit gevaar door een toereikend, schoon
werkoppervlak in te richten met voldoende bewegingsvrijheid.
Andere gevaren
Kinderen kunnen uit onachtzaamheid of door een gemis aan
verantwoordelijkheidsgevoel alle hiervoor beschreven gevaren
veroorzaken. Om gevaar voor lijf en leden te voorkomen mogen kinderen
onder de 14 jaar bouwsets niet bouwen en bouwstenen niet inbouwen.
Kleine kinderen kunnen zeer kleine onderdelen met scherpe
draadeinden inslikken. LEVENSGEVAARLIJK! Zorg er daarom voor dat
onderdelen niet in handen van kleine kinderen komen.
In scholen, opleidingsinstituten, hobby- en sociale werkplaatsen dient
de bouw, het inbouwen en het gebruik van bouwgroepen door
geschoold personeel te worden begeleid.
In industriële instellingen zijn de voor die bedrijfstak geldende
voorschriften voor het gebruik van elektrische componenten van
toepassing (NEN 1010).
EMV - voorschrift
Het product werd overeenkomstig de Europese normen EN 55014 en
EN 50082-1, getest naar de EG - richtlijn 89/336/EWG (EMVG van
09.11.1992, elektromagnetische verdraagzaamheid) en komt overeen
met de wettelijke bepalingen.
Om de elektromagnetische stoorvastheid en verdraagzaamheid bij
gebruik te garanderen dient u de volgende voorzorgsmaatregelen in
acht te nemen:
§ Sluit de transformator alleen aan op een door een erkende
installateur geïnstalleerde en beveiligde wandcontactdoos.
§ Breng geen wijzigingen aan in de originele onderdelen en volg de
aanwijzingen, het schakelschema en print lay-out van deze
handleiding nauwkeurig op.
§ Gebruik bij reparatie alleen originele reserve onderdelen.
Pagina 35
Nederlands SBS-1
Werking
De schaduwstationbesturing maakt het bewaken en aansturen van
max. 32 opstelsporen en een doorgaand spoor mogelijk. Door de
modulaire opbouw is de aansturing aan de individuele behoefte aan te
passen. De schaduwstationbesturing bestaat uit:
§ een centrale module met geïntegreerde spoormodule voor de
aansturing van twee opstelsporen en een doorgaand spoor,
§ een meld- en bedieningsmodule,
§ tot 15 extra spoormodules voor het bewaken en aansturen van
telkens twee opstelsporen (optioneel).
De volgende bedrijfsmogelijkheden kunnen worden ingesteld:
§ "First-in-/ First-out-bedrijf" (de volgorde van de ingereden treinen
blijft bewaard),
§ Toevalsbesturing of
§ Handbedrijf.
De op het moment actieve bedrijfssituatie wordt opgeslagen en bij het
opnieuw inschakelen van de modelspoorbaan automatisch ingesteld.
De module stuurt automatisch de aangesloten wissels: zodra een trein het
opstelspoor is, wordt de daarbij behorende wissel op „doorrijden“ gezet.
Na het uitrijden van de trein van het opstelspoor en zodra de module
herkend heeft dat het opstelspoor vrij is (d.w.z. op het opstelspoor is geen
stroomverbruiker meer aanwezig), wordt de daarbij behorende wissel
automatisch op „ inrijden naar opstelspoor“ gesteld. Indien alle
opstelsporen bezet zijn, wordt een volgende in het schaduwstation
binnenrijdende trein automatisch naar het doorgaande spoor geleid.
Zodra voor een opstelspoor het uitrijden van een trein wordt aangevraagd,
zal het spoor ongeveer 10 seconden van spanning worden voorzien. Wordt
er daarna nog een elektrische verbruiker op het opstelspoor herkend (b.v.
een ontkoppeld rijtuig met binnenverlichting), dan geeft de module een
storing aan. De storingsmelding wordt 5 tot 6 seconden, nadat de
elektrische verbruiker van de rails is weggenomen, automatisch opgeheven.
Pagina 36
SBS-1 Nederlands
De schaduwstionbesturing is te gebruiken bij wissel- en
gelijkstroombanen, alsmede in digitaalbedrijf.
Technische gegevens
Bedrijfsspanning 16-18 Volt wisselspanning
Stroomopname (zonder verbruikers) ca. 15 mA
Beschermwijze IP 00
Omgevingstemperatuur in bedrijf 0 - + 60° C
Omgevingstemperatuur in opslag -10 - + 80° C
Toegestane relatieve luchtvochtigheid max. 85 %
Afmetingen van de print (SBS-GZ-1) ca. 72 x 83 mm
Afmetingen van de print (SBS-AB-1) ca. 32 x 105 mm
Gewicht van de schakeling (SBS-GZ-1) ca. 70 g
Gewicht van de schakeling (SBS-AB-1) ca. 19 g
Keuze van de spanningsbron
De schakeling is geschikt voor directe aansluiting op de baanstroom,
dus 16-18 Volt wisselspanning.
Controle van de inhoud
Controleer direct na het uitpakken de inhoud op volledigheid:
Basisverpakking schaduwstationbesturing SBS-B-1
§ 1 bouwset "centrale module" SBS-GZ-1, bestaande uit de in de
stuklijst voor de centrale module opgenomen onderdelen (zie pag.
I.1) en een printplaat, resp. 1 gebouwde centrale module
§ 1 bouwset "meld en bedieningsmodule" SBS-AB-1, bestaande uit de
in de stuklijst voor de centrale module opgenomen onderdelen (zie
pag. I) en een printplaat, resp. 1 gebouwde meld en
bedieningsmodule
§ 1 handleiding.
Pagina 37
Nederlands SBS-1
!
Uitbreidingsverpakking spoormodule SBS-G-1
§ 1 bouwset "spoormodule" SBS-G-1, bestaande uit de in de stuklijst
voor de spoormodule opgenomen onderdelen (zie pag. II) en een
printplaat, resp. 1 gebouwde spoormodule
§ 1 handleiding.
Benodigde gereedschappen en materialen
Leg de volgende gereedschappen, hulpmiddelen en materialen gereed:
§ een hittebestendige ondergrond,
§ een soldeerstandaard en een doekje, spons of siliconendoek voor
het schoonmaken van de soldeerpunt,
§ een kleine zijkniptang en een isolatietang,
§ een pincet en een platte bektang (niet nodig indien u een kant en
klare bouwsteen heeft aangeschaft),
§ een soldeerbout (hoogstens 30 Watt) met dunne stift
§ Soldeertin (liefst 0,5 mm. doorsnede),
§ Lintdraad (Doorsnede: > 0,22 mm²),
§ Twee lampjes voor het testen van de centrale- / spoormodule
§ Twee wissels voor het testen van de centrale- /railmodule.
Goed en degelijk solderen
Let op:
Bij ondeskundig solderen kan er brandgevaar optreden. Vermijdt dit
gevaar: lees hoofdstuk Veiligheidsmaatregelen goed door en volg de
aanwijzingen op.
Wanneer u een goed geoefend bent in het solderen dan kunt u het
volgende stuk overslaan.
§ Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen nooit
soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten zuren, die de onderdelen
en koperbanen kunnen beschadigen.
Pagina 38
SBS-1 Nederlands
§ Gebruik alleen elektronica-soldeertin met een vloeimiddel.
§ Gebruik een kleine soldeerbout van hoogstens 30 Watt. Houd de
soldeerstift schoon waardoor de warmte van de soldeerbout goed
naar de te solderen plaatst kan worden geleid.
§ Soldeer snel: door te lang solderen worden onderdelen beschadigd.
Ook heeft dit het loslaten van de soldeerogen en koperbanen als gevolg.
§ Let bij het solderen van halfgeleiders, lichtdiodes elektrolytische
condensatoren (elco’s) en geïntegreerde schakelingen (IC’s) op de
juiste poling en dat de soldeertijd van ongeveer 5 seconden niet
wordt overschreden, daar anders het onderdeel wordt beschadigd.
§ Houd de soldeerstift zodanig op de soldeerplek, dat gelijktijdig het
soldeeroog en het onderdeel verhit worden. Voer gelijktijdig (niet te
veel) soldeertin toe. Zodra het soldeertin begint te vloeien haalt u
het weg. Dan wacht u nog een moment, totdat het achtergebleven
soldeertin goed is doorgelopen alvorens de soldeerstift van de
soldeerplek weg te halen.
§ Beweeg het zojuist gesoldeerde onderdeel gedurende 5 seconden
niet.
§ Voorwaarde voor een correcte soldeerplek en goed solderen is een
schone en niet geoxideerde soldeerstift. Strijk daarom voor elke
soldering het overtollige soldeertin en het vuil weg met een
vochtige spons, een dikke vochtige doek of een siliconendoek.
§ Knip na het solderen de aansluitdraden direct boven de soldeerplek
af met een zijkniptang.
§ Na het plaatsen controleert u de hele schakeling grondig op een
goede plaatsing en een juiste poling van alle onderdelen. Controleer
ook of niet per ongeluk printbanen met tin zijn overbrugd. Dit kan
niet alleen leiden tot een verkeerde werking, maar ook tot
beschadiging van deze onderdelen. U kunt overvloedig soldeertin
met een schone soldeerstift opnieuw vloeibaar maken. De tin vloeit
dan van de print naar de soldeerstift.
Pagina 39
Nederlands SBS-1
Het bouwen van de bouwset
Dit gedeelte kunt u overslaan indien u een kant en klare bouwsteen
heeft aangeschaft.
Voorbereiding
Leg de onderdelen gesorteerd voor u op de werkplek. De afzonderlijke
elektronische onderdelen hebben de volgende bijzonderheden, waar u
op moet letten om fouten bij het bouwen te voorkomen:
Weerstanden
Weerstanden „remmen“ de stroom. Daarbij is de inbouwrichting
niet van belang. Omdat ze te klein zijn om een leesbaar
opschrift voeren wordt de waarde door kleurringen opgegeven.
Hieronder een „vertaling“:
Waarde Kleurring
120 Ω bruin - rood - bruin (goud)
1,5 kΩ bruin - groen - rood (goud)
4,7 kΩ geel - violet - rood (goud)
Kleurring tussen haakjes geeft alleen het tolerantiebereik aan,
hier niet van belang.
Condensatoren
Te onderscheiden zijn "normale" condensatoren en elektrolytische
condensatoren (Elco’s). Deze laatste zijn gepoold en moeten
daarom in een bepaalde richting worden ingebouwd. Daarom
zijn ze voorzien van een heldere streep die voorzien is van
een minteken. Deze zijde moet altijd naar de min gericht zijn.
Diodes
Diodes laten de stroom alleen door in een bepaalde richting
en moeten daarom in een bepaalde richting worden
ingebouwd. Als kenmerk hebben ze een ring aan één zijde
(doorlaatrichting) van het element. Op de print lay-out is dit
getekend.
Pagina 40
SBS-1 Nederlands
+
-
LEDs
LEDs zijn bijzondere diodes. Wanneer zij in doorlaatrichting
gebruikt worden, lichten ze op. De meest uiteenlopende
uitvoeringen zijn te verkrijgen (kleur, grootte, vorm,
lichtsterkte max. stroom, etc.). Bij de draden van de LEDs is
de langste draad altijd de anode (pluspool).
Transistors
Transistors zijn eigenlijk vermogensschakelaars. Zij hebben
drie aansluitingen. Ook zij moeten in een bepaalde richting
ingebouwd worden. De punt op de tekeningen geeft de
beschreven zijde van de transistor aan.
IC´s
IC’s kunnen al naar gelang hun uitvoering verschillende
functies vervullen. Sommige IC’s zijn programmeerbaar en
kunnen dus aan de speciale eisen van een schakeling worden
aangepast. De markering op het IC toont de inbouwrichting.
Op het printplan is deze markering aangegeven.
Spanningsregelaars
Spanningsregelaars zijn IC´s, echter in een
transistorbehuizing. Zij maken van een variabele ongeregelde
ingangsspanning een constante uitgangsspanning.
Relais
Relais zijn elektrische omschakelaars. De inbouwrichting wordt
aangegeven door de stand van de pinnetjes.
Gelijkrichter
Gelijkrichters zetten wisselstroom om in gelijkstroom. Zij
moeten altijd is een bepaalde richting worden ingebouwd. Op
het printschema is de poling weergegeven.
Printkroonstenen
Printkroonstenen zijn soldeerbare klemmen. Zij maken een soldeervrije
en vaste aansluiting van de aansluitdraden aan de schakeling mogelijk.
Pagina 41
Loading...