Sharp EL-W535, EL-W531H, EL-W531, EL-W531G, EL-W531HA User Manual [pl]

KALKULATOR NAUKOWY
z edytorem równań
EL-W531 EL-W531G EL-W531H
EL-W531HA
EL-W535
INSTRUKCJA OBSŁUGI
Opisywane urządzenie jest zgodne z dyrektywą 89/336/EWG z uwzględnieniem poprawki 93/68/EWG.
Firma SHARP zdecydowanie zaleca wykonywanie na papierze osobnych kopii wszystkich ważnych danych.
W niektórych przypadkach dane przechowywane na nośnikach elektronicznych mogą zostać skasowane lub
zmodyfikowane. Z tego względu firma SHARP nie ponosi żadnej odpowiedzialności za utratę lub uszkodzenie
danych, niezależnie, czy było to skutkiem niewłaściwej obsługi, napraw, defektów fabrycznych, wymiany
lub rozładowania baterii, a także każdej innej przyczyny.
Firma SHARP nie ponosi żadnej odpowiedzialności za ewentualne straty finansowe spowodowane przez nie-
prawidłową obsługę i/lub uszkodzenie opisywanego kalkulatora, o ile odpowiedzialność ta nie została praw-
nie uregulowana.
WPROWADZENIE
Dziękujemy za zakup naukowego kalkulatora firmy SHARP model EL-W531/W531G/W531H/W531HA/W535. Po zapoznaniu się z niniejszą instrukcją należy ją przechowywać w pobliżu na wypadek późniejszych wątpliwości.
Uwaga:
W opisywanym kalkulatorze separator dziesiętny reprezentuje kropka
SPIS TREŚCI
Wskazówki dotyczące obsługi......................................................................................................................................... 2
Osłona klawiatury............................................................................................................................................................. 3
Wyświetlacz ...................................................................................................................................................................... 4
Przed przystąpieniem do korzystania z kalkulatora.......................................................................................................5
Wprowadzanie, wyświetlanie i edycja równań ............................................................................................................... 8
Ustawienia wstępne........................................................................................................................................................14
Obliczenia naukowe ....................................................................................................................................................... 16
Obliczenia statystyczne .................................................................................................................................................28
Tryb testów matematycznych........................................................................................................................................ 35
Błędy i zakresy obliczeń.................................................................................................................................................37
Wymiana baterii.............................................................................................................................................................. 43
Dodatkowe informacje na temat kalkulatora ................................................................................................................ 45
Dane techniczne ............................................................................................................................................................. 46
1
WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE OBSŁUGI
Nie należy nosić kalkulatora w tylnej kieszeni, ponieważ można by go złamać podczas siadania. Szczególnie delikatny jest
wyświetlacz, który jest wykonany ze szkła.
Kalkulator należy chronić przed działaniem wysokiej temperatury (nie należy go między innymi kłaść w odkrytym miejscu
w samochodzie ani w pobliżu grzejników), wilgoci i kurzu.
Kalkulator nie jest wodoszczelny i nie należy używać go w miejscach, w których byłby narażony na kontakt z cieczami (np.
z wodą). Krople deszczu, rozpylona woda, sok, kawa, para i pot również mogą spowodować nieprawidłowe działanie pilota.
Kalkulator należy czyścić miękką i suchą ściereczką. Nie należy używać rozpuszczalnika ani mokrej ścierki. Kalkulatorem nie wolno rzucać ani wywierać na niego nadmiernego nacisku. Baterii w żadnym przypadku nie wolno wrzucać do ognia. Baterie należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci. Producent zachowuje prawo do wprowadzania modyfikacji w konstrukcji opisywanego kalkulatora i jego akcesoriów
ze względu na ciągłe doskonalenie.
Przycisk RESET znajdujący się na spodzie kalkulatora należy naciskać (przy pomocy końcówki długopisu lub podob­nego przedmiotu – nie wolno używać łatwo łamliwych przedmiotów) tylko w opisanych poniżej przypadkach. Należy również pamiętać, że naciśnięcie przycisku spowoduje skasowanie wszystkich danych w pamięci kalkulatora.
Włączając kalkulator po raz pierwszy. Po wymianie baterii.
Jeśli wystąpi sytuacja nietypowa i wszystkie
przyciski będą zablokowane.
W celu skasowania zawartości pamięci.
W przypadku uszkodzenia opisywanego kalkulatora, należy go przekazać wyłącznie do autoryzowanego serwisu firmy
SHARP.
2
OSŁONA KLAWIATURY
Osłonę klawiatury należy zdejmować chwytając ja w miejscu pokazanym poniżej.
3
WYŚWIETLACZ
Symbole
Wyświetlacz składający się z matrycy punktów
Pole równania
W rzeczywistości podczas pracy kalkulatora wszystkie symbole nie są widoczne jednocześnie. W przykładach obliczeń znajdujących się w niniejszej instrukcji pokazane są symbole niezbędne do użycia danej funkcji.
: Pojawiają się, jeśli na wyświetlaczu nie można wyświetlić całego równania.
§/¨ ©/ª
2ndF : Pojawia się po naciśnięciu przycisku HYP : Oznacza, że naciśnięty został przycisk
ALPHA : Oznacza, że naciśnięty został przycisk
ciski
, pojawią się symbole „2ndF Hyp” sygnalizujące, że dostępne są odwrotne funkcje hiperboliczne.
, sygnalizując, że dostępne są funkcję oznaczone na pomarańczowo.
i dostępne są funkcje hiperboliczne. Jeśli naciśnięte zostaną przy-
lub .
,
Wykładnik
DEG/RAD/GRAD : Oznaczają jednostki miary kąta. BUSY : Widoczny jest w trakcie przeprowadzania obliczeń.
4
W-VIEW : Sygnalizuje, że włączony jest edytor WriteView.
k
M : Oznacza, że w niezależnej pamięci zapisana została wartość liczbowa. FIX/SCI/ENG/
N2/N1
: Oznaczają notacje użyte do wyświetlania wartości. (Ustawienia dokonuje się w menu SETUP.) Wskaźni
N1 odpowiada ustawieniu „NORM1”. A N2 – ustawieniu „NORM2”.
PRZED PRZYSTĄPIENIEM DO KORZYSTANIA Z KALKULATORA
Korzystając z kalkulatora po raz pierwszy należy nacisnąć przycisk RESET (na spodzie kalkulatora) przy pomocy długo- pisu lub innego wąskiego podłużnego przedmiotu.
Regulacja kontrastu wyświetlacza
Naciśnij kolejno przyciski Naciśnij przycisk , żeby zakończyć.
, a następnie przyciskami wyreguluj kontrast.
Włączanie i wyłączanie kalkulatora
Naciśnij przycisk , żeby włączyć kalkulator. Na wyświetlaczu pojawią się dane, które były widoczne przed wyłącze- niem kalkulatora. Żeby wyłączyć kalkulator, naciśnij kolejno przyciski
.
5
Notacja oznaczenia przycisków użyte w niniejszej instrukcji
Do określenia ex: Żeby określić ln: Żeby określić F:
Funkcje, których nazwy są napisane kolorem pomarańczowym powyżej przycisków, są dostępne po wcześniejszym
naciśnięciu przycisku
. Żeby wykonać odwołanie do pamięci, należy najpierw nacisnąć przycisk . Wartości licz-
bowe przytaczane w instrukcji nie są podawane w postaci przycisków, a jako zwykłe liczby.
Funkcje, których nazwy są napisane na szaro obok przycisków są dostępne w odpowiednich trybach pracy kalkulatora.
Edytor WriteView i edytor liniowy
W trybie NORMAL dostępne są dwa edytory: edytor WiriteView i edytor linowy. Żądany edytor można wybrać w menu SET UP.
Edytor WriteView
Uwaga: W niektórych przykładach obliczeń, w których widoczny jest symbol LINE, poszczególne operacje na przyciskach
(wybierany domyślnie)
Edytor liniowy
oraz wyniki obliczeń są podane tak, jak są wyświetlane w edytorze liniowym.
6
Kasowanie wpisów i zawartości pamięci
Operacja
Wybór trybu (
Przełącznik RESET
: kasuje × : zachowuje.
*1
Naciśnij kolejno przyciski
*2
Pamięć definiowalna. Patrz „Obliczenia w pamięci”.
*3
Dane statystyczne (wprowadzone).
*4
Patrz „Przycisk kasowania pamięci”.
*5
Kasowane podczas przełączania trybów obliczeń statystycznych.
)
*4
*4
*4
Wpis
(wyświetlacz)
, a następnie wybierz pamięć jednej zmiennej do skasowania.
1
A-F*
M, X, Y
2
D1-D4*
ANS STAT*3
× × × ×
× ×
× × × ×*
× × × ×
5
7
Przycisk kasowania pamięci
Naciśnij przyciski Żeby zinicjalizować ustawienia wyświetlacza, naciśnij przycisk . Zostaną ustawione
, żeby wyświetlić menu.
następujące parametry:
Jednostki miary kąta: DEG Notacja wyświetlania: NORM1 System liczbowy: DEC
Żeby skasować wszystkie zmienne ((AF, M, X, Y, D1D4, ANS i STAT), naciśnij przyciski Żeby skasować CAŁĄ zawartość pamięci, naciśnij przyciski
całej zawartości pamięci i przywróci standardowe ustawienia kalkulatora.
. Taka operacja (RESET) spowoduje skasowanie
.
WPROWADZANIE, WYŚWIETLANIE I EDYCJA RÓWNAŃ
Edytor WriteView
Wprowadzanie i wyświetlanie
W edytorze WriteView można wprowadzać i wyświetlać ułamki lub niektóre funkcje w standardowym zapisie.
Uwagi:
Edytora WriteView można używać wyłącznie w trybie NORMAL. Jeśli równanie będzie zbyt duże, otrzymany wynik może nie mieścić się na wyświetlaczu. Jeśli chcesz wyświetlić całe
równanie, użyj przycisku
lub
, żeby powrócić do okna edycji.
8
Wyświetlanie wyników obliczeń
Jeśli będzie to możliwe, wyniki obliczeń będą wyświetlane z wykorzystaniem ułamków zwykłych, symbolu skanie przycisku
spowoduje przełączanie trybu wyświetlania w następującym cyklu:
i π. Naci-
 Ułamki mieszane (z lub bez π) p ułamki niewłaściwe (z lub bez π) p liczby dziesiętne  Ułamki właściwe (z lub bez π) p liczby dziesiętne  Liczby urojone (pierwiastki kwadratowe, ułamki stworzone z użyciem pierwiastków kwadratowych) p liczby dziesiętne
Uwagi: W następujących sytuacjach wyniki obliczeń mogą być wyświetlane z wykorzystaniem symbolu
.
Obliczenia arytmetyczne i obliczenia w pamięci. Obliczenia trygonometryczne W obliczeniach trygonometrycznych podczas wprowadzania wartości z tabeli poniżej wyniki mogą być wyświetlane
z wykorzystaniem symbolu
.
Wprowadzana wartość DEG Wielokrotność 15
RAD
Wyniki równań mogą nie mieścić się na ekranie. W takim przypadku można użyć przycisku
GRAD
Wielokrotność Wielokrotność
niewidoczny fragment (z lewej lub prawej strony wyświetlacza).
lub
, żeby wyświetlić
9
Ułamki właściwe i niewłaściwe będą przekształcane i wyświetlane w postaci dziesiętnej, jeśli liczba znaków potrzebna do
ich wyrażenia będzie większa od dziewięciu. W przypadku ułamków mieszanych maksymalna liczba wyświetlanych cyfr to osiem (włączając w to liczby całkowite).
Jeśli liczba cyfr mianownika wyniku ułamkowego zawierającego π będzie większa od trzech, wynik zostanie przekształcony
i wyświetlony w postaci dziesiętnej.
10
Edytor liniowy
W edytorze liniowym można wprowadzać i wyświetlać równania linia po linii. Uwagi:
Jednocześnie na wyświetlaczu mogą być widoczne trzy linii równania. Jeśli równanie zajmuje więcej niż trzy linie, jego fragment może być niewidoczny. W takim
przypadku można użyć przycisku
W edytorze liniowym wyniki obliczeń są wyświetlane w postaci dziesiętnej.
lub
, żeby wyświetlić niewidoczny fragment.
Edycja równań
Bezpośrednio po uzyskaniu wyniku równania można nacisnąć przycisk , żeby powrócić na koniec równania, albo przycisk
kursor. Żeby powrócić na początek rówania, naciśnij kolejno przyciski naciśnij kolejno przyciski W edytorze WriteView można używać przycisków
, żeby powrócić na jego początek. Przy pomocy przycisków można , , i przesuwać
, a żeby przejść na koniec równania,
.
i do przesuwania kursora w górę lub w dół – na przykład
pomiędzy licznikiem i mianownikiem.
Usuwanie liczb i funkcji
Żeby usunąć liczbę lub funkcję, należy ustawić kursor po jej prawej stronie, a następnie nacisnąć przycisk
. Można
również usunąć liczbę lub funkcję, na której znajduje się kursor, naciskając kolejno przyciski .
11
Funkcja wyświetlania wielu linii
W opisywanym kalkulatorze podczas pracy w trybie NORMAL można przywoływać wcześniejsze równania i ich wyniki. Maksymalnie w pamięci można przechowywać do 340 znaków. Gdy pamięć zostanie zapełniona, przechowywane rów­nania będą kolejno usuwane, zaczynając od najstarszego. Naciśnięcie przycisku
spowoduje wyświetlenie kolejnych równań (po powrocie do poprzednich równań można używać przycisku do
wyświetlenia równańźniejszych). Dodatkowo, naciśnięcie kolejno przycisków szego równania.
Żeby przeprowadzić edycję przywołanego równania, naciśnij przycisk Wieloliniowa pamięć zostanie skasowana w następujących przypadkach: po naciśnięciu przycisków
trybu, po skasowaniu pamięci ( konwersji w bazie N-wymiarowej, zmianie edytora (
Równania z jednym rozwiązaniem wymagają dodatkowych jedenastu znaków w pamięci do przechowywania wyniku.
spowoduje wyświetlenie poprzedniego równania i jego wyniku. Kolejne naciśnięcie przycisku
umożliwi przejście do najstar-
lub
.
), wywołaniu RESET, konwersji jednostek miar kąta, konwersji współrzędnych,
).
lub
) oraz skasowaniu pamięci (
, po zmianie
Oprócz pamięci niezbędnej do przechowywania równania edytor WriteView potrzebuje pewnej ilości pamięci na potrzeby
wyświetlania.
Równania obejmują także instrukcje kończące obliczenia, np. znak „=”.
12
a
e
e
e
Kolejność wykonywania działań
Opisywany kalkulator przeprowadza obliczeni w następującej kolejności:
ułamki (1 4 itp.), funkcje poprzedzane przez swój
własny argument (x mnożenie wartości w pamięci (2Y itp.),
symbol poprzedza argument (sin, cos itp.) mnożenie funkcji (2sin30, itp.), nC
,
AND
XRAD, XGRAD, DATA, CD, Jrθ, Jxy i inne instrukcj
-1
, x2, n! itp.), Yx, ,
x
domyśln
funkcje, których
domyśln
, ×, ÷ +,
OR, XOR, XNOR =, M+, M−, ⇒M, XDEG,
r nPr
kończące obliczenia.
13
b
)
)
-
c
ć
a
a
o
USTAWIENIA WSTĘPNE
Wybór trybu pracy
: tryb normalny (NORMAL) : tryb obliczeń statystycznych (STAT) : tryb testów matematycznych (DRILL)
Menu SETUP
Naciśnij przycisk , żeby wyświetlić menu SETUP. Naciśnij przycisk
, żeby
zamknąć menu SETUP.
Ustawienie jednostek miary kąta
Ustawić można następujące trzy jednostki miary kąta (stopnie, radiany i gradusy): DEG (°): naciśnij RAD (rad) : naciśnij GRAD (g) : naciśnij
(ustawienie standardowe)
Wybór notacji i liczby miejsc po kropce dziesiętnej
Wyniki obliczeń mogą być wyświetlane w jednej z pięciu notacji: dwóch z ruchomą kropką dziesiętną (NORM1 lu NORM2), ze ustalonym położeniem kropki dziesiętnej (FIX oraz w notacji naukowej (SCI) lub inżynierskiej (ENG).
(FIX
Jeśli wybrane zostanie ustawienie
lub kat „TAB (0-9)?” i będzie można ustawić liczbę miejs
(ENG), wyświetlony zostanie komuni
dziesiętnych od 0 do 9.
Jeśli wybrane zostanie ustawienie
pojawi się komunikat „SIG (0-9)?” i będzie można ustawi
(SCI),
liczbę cyfr znaczących od 0 do 9. Ustawienie 0 odpowiad 10 cyfrom znaczącym.
Ustawienie systemu ruchomej kropki dziesiętnej w notacji naukowej
W notacji z ruchomą kropką dziesiętną dostępne są dw ustawienia: NORM1 i NORM2. Liczba spoza ustawioneg przedziału jest automatycznie wyświetlana w notacji naukowej:
NORM1( ): 0.000000001 x 9999999999NORM2( ): 0.01 x 9999999999
14
-
b
e
r
Wybór edytora
W trybie NORMAL dostępne są dwa edytory: Edytor WriteView (W-VIEW):
(ustawienie standardowe)
Edytor liniowy (LINE):
Regulacja kontrastu wyświetlacza
Naciśnij kolejno przyciski skami wyreguluj kontrast. Naciśnij przycisk , żeby zakończyć.
Tryby wstawiania i nadpisywania
, a następnie przyci
Podczas pracy z edytorem linowym można ustawić try wprowadzania znaków INSERT (wstawianie – ustawieni standardowe) i OVERWRITE (nadpisywanie). Po włączeniu trybu nadpisywania ( trójkątny zmieni się na prostokątny, a funkcje lub liczby pod
) kurso
kursorem będą zastępowane podczas dokonywania wpisu.
15
k
t
a
-
OBLICZENIA NAUKOWE
Naciśnij przyciski Na początku każdego przykładu należy nacisnąć przycisk
, żeby wybrać tryb NORMAL.
, żeby skasować wskazanie wyświetlacza. Jeśli nie
zostało zaznaczone inaczej, przykładowe obliczenia są wykonywane z wykorzystaniem edytora WriteView (
) ze standardowymi ustawieniami wyświetlania.
Działania arytmetyczne
Nawias zamykający bezpośrednio przed
można pominąć.
16
Operacje na stałych
Podczas wykonywania operacji na stałych drugi składni
sumy, odjemna, dzielnik oraz pierwszy czynnik są stałe.
Podczas wykonywania operacji na stałych, stała jes
oznaczona jako K.
lub
Funkcje
Postępuj zgodnie z poszczególnymi przykładami dl
każdej z funkcji.
W edytorze liniowym używane są następujące symbole:
: do oznaczania potęgi ( , )
  : do oddzielania liczb całkowitych, liczników i mianow
ników (
)
Podczas korzystania z funkcji i w edytorze liniowym,
wartości i należy wprowadzać w następujący sposób:
 logn (podstawa, wartość)  abs wartość
17
18
a
-
0
a
-
Poniżej podane są zbiory wartości odwrotnych funkcji
trygonometrycznych:
Generacja liczb losowych
Generator liczb losowych ma cztery ustawienia dostępne w trybach normalnym i statystycznym. (Opisywana funkcja nie może zostać wybrana podczas korzystania z funkcji bazy N). W celu wygenerowania kolejnych liczb losowych, naciśnij przycisk zakończyć.
Liczby losowe
. Naciśnij przycisk , żeby
Liczbę pseudolosową z przedziału od 0 do 0.999 o trzech cyfrach znaczących można wygenerować naciskając kolejno przyciski
.
Rzut kostką
Żeby zasymulować rzut sześcienną kostką do gry, możn wygenerować liczbę całkowitą z przedziału od 1 do 6, naci skając kolejno przyciski
Rzut monetą
.
Żeby zasymulować rzut monetą, można wygenerować (orzeł) lub 1 (reszka), naciskając kolejno przyciski
.
Losowe liczby całkowite
Losową liczbę całkowitą z przedziału od 0 do 99 możn wygenerować naciskając
.
Konwersja jednostek miar kąta
Każde naciśnięcie sekwencji przycisków woduje cykliczną konwersję jednostek miar kąta.
spo
19
ń
e
e
-
:
e
ć
,
,
e
,
Obliczenia w pamięci
Obliczenia z wykorzystaniem pamięci można wykonywać w trybach NORMAL i STAT.
Pamięci tymczasowe (A-F, X i Y)
Naciśnij przycisk wartość w pamięci. Naciśnij przycisk wartość z pamięci.
i przycisk zmiennej, żeby zapisać
i przycisk zmiennej, żeby przywołać
Żeby umieścić zmienną w równaniu, naciśnij przycisk i przycisk zmiennej.
Pamięć niezależna (M)
Oprócz wszystkich właściwości pamięci tymczasowych, do zmiennej w pamięci niezależnej można również dodawać i odejmować wartości. Naciśnij przyciski skasować zawartość pamięci niezależnej.
20
Pamięć ostatniego wyniku (ANS)
W pamięci ostatniego wyniku przechowywany jest rezultat oblicze uzyskany poprzez naciśnięcie przycisku lub wprowadzeni dowolnej innej instrukcji kończącej obliczenia. Uwagi: Wyniki obliczeń wymienionych niżej funkcji są zapisywan
automatycznie w pamięciach X lub Y przy jednoczesnym zastą pieniu istniejących wartości:
Jrθ, Jxy: pamięć X (r lub x), pamięć Y (θ lub y) Dwie wartości z obliczeń regresji kwadratowej w trybie STAT
pamięć X (1:), pamięć Y(2:)
Użycie przycisku
wartości z pamięci przy wykorzystaniu maksymalnie 14 cyfr.
Pamięci definiowalne (D1-D4)
lub
spowoduje przywołani
W pamięciach definiowalnych (D1-D4) można przechowywa funkcje lub działania matematyczne. Żeby zapisać funkcję lub działanie, naciśnij przycisk
a następnie przycisk odpowiadający żądanej pamięci (
, lub ). Operacje związane z menu (np. ) ni mogą być przechowywane w pamięci. Naciśnij przycisk żeby powrócić do poprzedniej zawartości wyświetlacza.
, żeby
Żeby przywołać zapisaną funkcję lub operację, naciśnij odpo-
wiedni przycisk pamięci. Przywołanie funkcji niedostępnej w danej sytuacji nie wywoła żadnej akcji.
Zapisanie nowej funkcji lub operacji w danej pamięci powoduje
usunięcie poprzednio przypisanej jej funkcji lub operacji.
Podczas wyświetlania lub korygowania danych w trybie STAT
nie można zapisywać funkcji lub operacji w pamięciach definio- walnych.
21
i
-
W
-
a
-
Obliczenia łańcuchowe
Opisywany kalkulator umożliwia wykorzystanie poprzed-
niego wyniku w kolejnych obliczeniach. Wynik pop­rzednich obliczeń nie zostanie przywołany po wprowa­dzeniu kolejnych instrukcji.
Uwagi: Ułamki właściwe i niewłaściwe będą przekształcane
wyświetlane w postaci dziesiętnej, jeśli liczba znaków po trzebna do ich wyrażenia będzie większa od dziewięciu. przypadku ułamków mieszanych maksymalna liczba wy świetlanych cyfr to osiem (włączając w to liczby całkowite).
Żeby przekształcić liczbę w systemie sześćdziesiętnym n
ułamek, należy ją najpierw przekształcić na system dzie siętny, naciskając
.
Działania na ułamkach
Na ułamkach można przeprowadzać działania arytmetyczne i operacje w pamięci. W trybie NORMAL przy pomocy przycisku dziesiętne i na odwrót.
22
można również zamieniać ułamki zwykłe na
23
Operacje w systemie dwójkowym, piątkowym
-
ą
ć
y
ósemkowym, dziesiętnym i szesnastkowym
Opisywany kalkulator umożliwia przeprowadzanie kon­wersji, czterech podstawowych działań arytmetycznych, obliczeń w nawiasach oraz obliczeń w pamięci, a także operacji logicznych AND, OR, NOT, NEG, XOR i XNOR na liczbach w systemie dwójkowym, piątkowym, ósemko­wym, dziesiętnym i szesnastkowym. Konwersja na każdy z systemów przeprowadzana jest przy pomocy następujących przycisków:
: Konwersja na system dwójkowy. Pojawia się
symbol „BIN”. Pojawia się symbol „PEN”. system ósemkowy. Pojawia się symbol „OCT”.
: Konwersja na system piątkowy.
: Konwersja na
Konwersja na system szesnastkowy. Pojawia się symbol „HEX”. Symbole „BIN”, „PEN”, „OCT” i „HEX” znikają.
Uwaga: W opisywanym kalkulatorze cyfry A – F w sys-
: Konwersja na system dziesiętny.
temie szesnastkowym można wprowadzać przy
pomocy przycisków
i
.
, , , ,
24
W systemie dwójkowym, piątkowym, ósemkowym i szes nastkowym nie można wprowadzić części ułamkowej. Jeśli liczba w systemie dziesiętnym posiadająca część ułamkow zostanie przekształcona do postaci dwójkowej, ósemkowej lub szesnastkowej, jej cześć ułamkowa zostanie pominięta. Podobnie, jeśli wynik obliczeń w systemie dwójkowym, ósemkowym lub szesnastkowym będzie zawierał częś ułamkową, zostanie ona pominięta. W systemie dwójkowym, piątkowym ósemkowym lub szesnastkowym zamiast liczb ujemnej wyświetlana jest liczba do niej przeciwna.
:
-
-
y
Czas, system dziesiętny i sześćdziesiętny
Opisywany kalkulator umożliwia konwersję pomiędzy sys temem dziesiętnym a sześćdziesiętnym i na odwrót. Dodatko wo, w systemie sześćdziesiętnym można wykonywać czter działania arytmetyczne i obliczenia w pamięci.
Notacja w systemie sześćdziesiętnym ma następującą postać:
Stopnie
Minuty
Sekundy
25
-
-
Konwersja współrzędnych
Przed przystąpieniem do obliczeń należy wybrać jednost
kę miary kąta.
Wynik obliczeń jest automatycznie zachowywany w pa
mięciach X (r lub x) i Y (θ lub y).
Wynik obliczeń jest zapisywany w postaci dziesiętnej
również w edytorze WriteView.
Prostokątny układ wsp. Biegunowy układ wsp.
26
Funkcja modyfikacji
Wyniki obliczeń są przechowywane w wewnętrznej pa- mięci kalkulatora w notacji naukowej z 14-cyfrową manty­są. Ponieważ jednak wyniki obliczeń są wyświetlane w określonej przez użytkownika notacji z wybraną liczbą cyfr po kropce dziesiętnej, wynik obliczeń może siężnić od wartości pokazanej na wyświetlaczu. Dzięki użyciu funkcji modyfikacji ( może zostać przekształcona tak, by odpowiadała wartości
), wewnętrzna wartość
na wyświetlaczu, co pozwala na użycie wartości z wyświe­tlacza w dalszych operacjach bez zmiany. Podczas korzystania z edytora WriteView, jeśli wynik
obliczeń jest wyświetlany z wykorzystaniem ułamków lub liczb urojonych, należy nacisnąć najpierw przycisk żeby przekształcić go najpierw do postaci dziesiętnej.
,
27
o
x
e
-
-
ą
o
OBLICZENIA STATYSTYCZNE
Obliczenia statystyczne można przeprowadzać w trybie STAT. Dostępnych jest osiem wymienionych niżej typów operacji statystycznych. Po wybraniu trybu obliczeń statystycznych należy ( operacji.
) wybrać żądany typ
(Stat 0 [SD]): statystyka jednej zmiennej (Stat 1 [LINE]): obliczenie regresji liniowej
(Stat 2 [QUAD]): obliczenie regresji kwadratowej (Stat 3 [E_EXP]): obliczenie regresji wykładniczej
(Stat 4 [LOG]): obliczenie regresji logarytmicznej (Stat 5 [POWER]): obliczenie regresji potęgowej (Stat 6 [INV]): obliczenie regresji odwrotnej (Stat 7 [G_EXP]): obliczenie ogólnej regresji wykładniczej
28
Zmienne i obliczenia statystyczne
Obliczenia statystyczne dla jednej zmiennej
Statystyka (patrz strona następna) i wartości funkcji normalnego rozkładu prawdopodobieństwa.
Obliczenie regresji liniowej
Statystyki i (patrz strona następna), dodatkow estymacja y dla danego x (estymacja y’) oraz estymacja dla danego y (estymacja x’).
Obliczenie regresji kwadratowej
Statystyki i oraz współczynniki a, b i c we wzorz regresji kwadratowej (y = a + bx + cx2). (W regresji kwadra towej, nie ma możliwości uzyskania współczynnika korela cji (r).) Jeśli dostępne są dwie wartości x’, obie zostan wyświetlone z oznaczeniami „1” i „2” oraz zapisane osobn w pamięciach X i Y.
Obliczenie regresji wykładniczej Eulera, regresji
x
a
logarytmicznej, regresji potęgowej, regresji odwrotnej oraz ogólnej regresji wykładniczej
Statystyki i oraz dodatkowo estymacja y dla danego x (estymacja y’) oraz estymacja x dla danego y (estymacja x’). (Ponieważ przed przeprowadzeniem obliczeń kalkula- tor przekształca każde wyrażenie do postaci umożliwiają- cej przeprowadzenie regresji liniowej, wszystkie wartości statystyczne, oprócz a i b, są uzyskiwane z danych prze­kształconych a nie wprowadzonych.)
sx
σ
y
n
x
2
x
y
sy
σ
y
y
2
y
xy
r a b
Użyj przycisków
c
zmiennych STAT.
Przycisk
Średnia próbek (dane x)
Odchylenie standardowe próbki (dane x) Odchylenie standardowe populacji (dane x) Liczba próbek
Suma próbek (dane x)
Suma kwadratów próbek (dane x) Średnia próbek (dane x)
Odchylenie standardowe próbki (dane y) Odchylenie standardowe populacji (dane y)
Suma próbek (dane y)
Suma kwadratów próbek (dane y)
Suma iloczynów próbek (x, y) Współczynnik korelacji
Współczynnik równania regresji Współczynnik równania regresji Współczynnik równania regresji kwadratowej
, żeby wykonać obliczenia n
i
nie działa w trybie STAT.
29
30
31
o
y
b
Wprowadzanie i korekcja danych
Przed wprowadzeniem nowych danych należy skasować zawartość pamięci.
Wprowadzanie danych
Dane z jedną zmienną
Dane Dane
kich samych wartości)
Dane z dwiema zmiennymi
Dane x Dane x
dzenie kilku takich samych par wartości)
częstotliwość (wprowadzenie kilku ta-
dane y
dane y częstotliwość (wprowa-
Można wprowadzić maksymalnie 100 elementów danych.
W przypadku danych jednej zmiennej, wartość bez czę- stotliwości jest liczona jako jeden element danych, a wartość z częstotliwością są liczone jako dwa elementy danych. W przypadku danych dwóch zmiennych, wartości bez częstotliwości są liczona jako dwa elementy danych, a wartości z częstotliwością są liczone jako trzy elementy danych.
32
Korekcja danych
Korekcja przed naciśnięciem przycisku
:
Skasuj błędne dane przyciskiem i wprowadź nowe. Korekcja po naciśnięciu przycisku : Użyj przycisku lub , do wyświetlenia poprzedni wprowadzonych danych. Naciśnij przycisk , żeb wyświetlić dane od pierwszej wprowadzonej do ostatniej. Żeby wyświetlać dane w kolejności odwrotnej, naciśnij przycisk
danych. Każdy element jest wyświetlany z etykietą „X”, „Y” lub „F”:
. Naciśnij kolejno przyciski
, żeby przejść na koniec lub początek zbioru
Numer zbioru danych Dane x
lu
Częstotliwość
Numer zbioru danych Dane x Dane y Częstotliwość
Przy pomocy przycisku zmodyfikowania, ustaw na nim kursor, wprowadź prawidło- wą wartość, a następnie naciśnij przycisk Przy pomocy przycisku można skorygować wszystkie ustawione wartości. Żeby usunąć zbiór danych, przy pomocy przycisku
lub wyświetl element zbioru danych do usunięcia, a następnie naciśnij kolejno przyciski . Zbiór danych zostanie usunięty. Żeby dodać nowy zbiór danych, naciśnij przycisk i wprowadź wartości, a następnie naciśnij przycisk
lub wyświetl element do
lub .
.
33
y
Wzory stosowane w obliczeniach statystycznych
Wprowadzone dane będą przechowywane w pamięci,
dopóki nie zostanie naciśnięty przycisk zostanie zmieniony tryb pracy. Przed wprowadzeniem nowych danych należy skasować zawartość pamięci.
lub nie
Typ Wzór regresji
Liniowa Wykładnicza Eulera Logarytmiczna Potęgowa
Odwrotna
Kwadratowa Wykładnicza ogólna
y = a + bx
bx
y = a • e y = a + b • ln x
b
y = a • x
y = a + b
y = a + bx + cx
y = a • b
x
2
W obliczeniach statystycznych wystąpi błąd, jeśli: Bezwzględna wartość wyniku pośredniego lub wyniku
obliczeń będzie równa lub większa niż 1 x 10
100
.
Mianownik będzie równy zero. Podjęta zostanie próba wyciągnięcia pierwiastka z liczb
ujemnej. Równanie regresji kwadratowej nie ma rozwiązania.
34
ć
w
ą
-
-
-
o
e
i
a
TRYB TESTÓW MATEMATYCZNYCH
Testy arytmetyczne Wyświetlane są zadania dotyczące czterech działań na liczbach całkowitych nieujemnych. Istnieje możliwość określenia liczby pytań i typu działania.
Tabliczka mnożenia Wyświetlane są zadania dotyczące poszczególnych operacji z tabliczki mnożenia (od 1 do 12) – kolejno lub w sposób przypadkowy.
Żeby zakończyć pracę w trybie testów matematycznych naciśnij przycisk
i wybierz inny tryb pracy.
Przeprowadzanie testów z arytmetyki i tabliczki mnożenia
1. Naciśnij przyciski żeby wybrać testy arytmetyczne lub z tabliczki mnożenia.
lub
2. Testy arytmetyczne: Przy pomocy przycisku
wybierz liczbę pytań (25, 50 lub 100).
Tabliczka mnożenia: Przy pomocy przycisku lub
wybierz wiersz tabliczki (od 1 do 12).
3. Testy arytmetyczne: Przy pomocy przycisku wybierz typ pytań (+, –, ×, ÷ lub + – × ÷).
lub
Tabliczka mnożenia: Przy pomocy przycisku
wybierz sposób zadawania pytań – po kolei (serial) lub kolejnoś przypadkowa (random).
4. Naciśnij przycisk
, żeby rozpocząć. W trybie testó z arytmetyki i tabliczki mnożenia (tylko tryb random) pytania s wybierane przypadkowo. Pytania mogą się powtarzać.
5. Wprowadź odpowiedź. Żeby poprawić błąd, użyj przycisku lub , a następnie podaj prawidłową odpowiedź.
6. Naciśnij przycisk .
Jeśli odpowiedź będzie prawidłowa, pojawi się symbol „
i wyświetlone zostanie kolejne pytanie.
Jeśli odpowiedź będzie błędna, pojawi się symbol „ ” i wyświe
tlone zostanie to samo pytanie. Odpowiedź na to pytanie zosta nie zaliczona jako błędna.
Jeśli naciśnięty zostanie przycisk
powiedzi, kalkulator poda prawidłowy wynik. Odpowiedź na t
,
pytanie zostanie zaliczona jako błędna.
7. Wprowadzaj odpowiedzi na kolejne pytania zatwierdzając j
lub
przyciskiem .
8. Po zakończeniu naciśnij przycisk . Podana zostanie liczba procent prawidłowych odpowiedzi.
9. Naciśnij przycisk , żeby powrócić do podstawowego okn bieżącego testu.
lub
bez wprowadzania od
35
p
Przykładowy test z arytmetyki
Przykładowy test z tabliczki mnożenia
Bieżące pytanie/ Całkowita liczba pytań
Pytanie
Patrz punkt 6. na poprzedniej stronie
Liczba pytań Typ operatora
Procent poprawnych odpowiedzi Po
rawne odpowiedzi
36
Liczba pozostałych pytań
Pytanie
Patrz punkt 6. na poprzedniej stronie
Mnożnik Sposób wyboru kolejności Procent poprawnych odpowiedzi Poprawne odpowiedzi
-
-
-
k
ł
Zakres obliczeń w testach matematycznych
Zakresy obliczeń dla poszczególnych operatorów są następujące:
+ Operator dodawania: „0 + 0” do „20 + 20” – Operator odejmowania: „0 - 0” do „20 - 20”.
Odpowiedzi są całkowitymi liczbami nieujemnymi
× Operator mnożenia: „1 × 0” lub „0 × 1” do „12 ×
12”
÷ Operator dzielenia: „0 ÷ 1” lub „144 ÷ 12” do „12 ×
12”. Odpowiedzi są całkowitymi liczbami od 0 do
12. Dzielne są niewiększe od 144, a dzielniki od 12.
+–×÷ Operacje mieszane: Pytania mieszczą się we
wszystkich podanych wyżej zakresach.
BŁĘDY I ZAKRESY OBLICZEŃ
Błędy
Błąd wystąpi, jeśli wynik obliczenia wykroczy poza dopusz czalny zakres obliczeń lub podjęta zostanie próba prze prowadzenia niedopuszczalnej operacji matematycznej. W przypadku wystąpienia błędu, naciśnięcie przycisku
lub
wystąpienia błędu. Zmodyfikuj równanie lub naciśnij przy
spowoduje ustawienia kursora w miejscu
cisk , żeby skasować błąd.
Kody i typy błędów
Błąd składni (ERROR 01): Podjęto próbę wykonania nieprawidłowej operacji.
Na przykład: 2
5
Błąd obliczeń (ERROR 02): Bezwzględna wartość pośredniego lub końcowego
wyniku obliczeń jest równa lub większa niż 10
100
.
Podjęto próbę wykonania dzielenia przez 0 (lub wyni
pośredni był równy 0).
Podczas wykonywania obliczeń przekroczony zosta
dopuszczalny zakres.
37
j
ć
Błąd zagłębienia (ERROR 3):
Przekroczona została liczba dopuszczalnych buforów.
(Dostępnych jest 10 buforów przeznaczonych na warto­ści liczbowe i 64 bufory na instrukcje obliczeniowe.)
Błąd przepełnienia (ERROR 4): Wprowadzono ponad 100 elementów danych w trybie
STAT.
38
Komunikaty ostrzegawcze
Cannot delete!
Wybranego elementu w edytorze WriteView nie można
usunąć poprzez naciśnięcie przycisku sków .
lub przyci-
Przykład: W powyższym przykładzie należy najpierw usunąć wy­kładnik przed próbą usunięcia nawiasów.
Cannot call!
Funkc
a lub operacja zapisana w pamięci definiowalnej (od D1 do D4) nie może zostać przywołana. To ostrzeżenie pojawia się na przykład, gdy przywoływa- na będzie operacja statystyczna w trybie NORMAL.
Buffer full!
Długość równania (włączając w to wszelkie instrukcje
kończące obliczenia) przekracza maksymalną wielkoś bufora (159 znaków w edytorze Writeview lub 161 zna­ków w edytorze liniowym). Długość równania nie może przekraczać dopuszczalnego limitu
e
-
-
-
-
-
-
ł
-
b
a
-
Przyciski funkcji Wskazanie Miejsce w buforze*1
*1
Jest to ilość pamięci użyta na potrzeby wyświetlania w edytorz
WriteView mierzona liczbą znaków. (Z wyłączeniem wprowa dzonych znaków oznaczonych symbolem „”.)
Zakresy obliczeń
W określonych przedziałach kalkulator wykonuje ob
liczenia z dokładnością do ± 1 dziesiątej cyfry manty sy. Błąd obliczeń jednak wzrasta podczas wykonywa nia ciągłych obliczeń z powodu akumulacji poszcze gólnych błędów. (Tak samo dzieje się w przypadku
x
funkcji y
, , ex, ln itp., w przypadku których oblicze nia ciągłe są przeprowadzane wewnętrznie.) Dodatkowo, błąd obliczeń będzie się akumulowa i zwiększał w pobliżu punktów przegięcia i poje dynczych punktów funkcji.
Zakresy obliczeń:
Jeśli bezwzględna wartość wpisu albo ostatecznego lu
±10
-99
pośredniego wyniku jest mniejsza niż 10
~ ±9.999999999 × 1099 i 0.
-99
, wartość t
będzie traktowana jako zero w obliczeniach i na wyświe tlaczu.
39
Wyświetlanie wyników z wykorzystaniem symbolu
Wyniki obliczeń mogą być wyświetlane z wykorzystaniem symbolu
, jeśli spełnione są wszystkie poniższe warunki:
Jeśli pośrednie i ostateczne wyniki obliczeń są wyświetla-
ne w następującej postaci:
Jeśli wszystkie poszczególne współczynniki mieszczą się
w następujących przedziałach: 1 a < 100; 1 < b < 1,000; 0 c < 100; 1 d < 1,000; 1 e < 100; 1 f < 100
Jeśli liczba składników w wynikach pośrednich i końco-
wych nie przekracza dwóch.
Uwaga: Wynik z dwoma składnikami ułamkowymi zawie-
rającymi będzie sprowadzona do wspólnego mia­nownika.
40
41
*n – liczby całkowite
42
WYMIANA BATERII
Uwagi dotyczące wymiany baterii
Nieodpowiednie postępowanie z bateriami może spowodować wyciek elektrolitu lub wybuch. Należy pamiętać o prze­strzeganiu następujących zasad postępowania z bateriami:
Instalując baterię należy się upewnić, że jest ona odpowiedniego typu. Instalując baterię należy ją włożyć zgodnie z oznaczeniami w kalkulatorze. W nowym kalkulatorze bateria jest instalowana w fabryce i może się rozładować wcześniej zależnie od czasu przechowy-
wania kalkulatora w magazynie.
Uwagi dotyczące skasowania zawartości pamięci
Podczas wymiany baterii cała zawartość pamięci jest kasowana.
Zawartość pamięci może również ulec skasowaniu przy uszkodzeniu kalkulatora lub podczas jego naprawy.
Żeby uniknąć utraty ważnych danych, wszelkie ważne informacje znajdujące się
w pamięci kalkulatora należy
przepisywać na papier.
Kiedy wymienić baterię
Baterię należy wymienić, jeśli obraz na wyświetlaczu ma słaby kontrast.
43
Ostrzeżenia
Jeśli płyn, który może wyciec z baterii, dostanie się do oczu, może spowodować poważne obrażenia. W takim przypadku
należy przemyć oko czystą wodą i niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.
Jeśli płyn z nieszczelnej baterii zabrudzi skórę lub ubranie, należy go niezwłocznie spłukać czystą wodą. Jeśli kalkulator ma pozostawać przez dłuższy czas nieużywany, należy wyjąć z niego baterie, żeby zabezpieczyć go przed
uszkodzeniem, które mógłby spowodować wyciek z baterii. Baterie należy przechowywać w bezpiecznym miejscu.
Rozładowanej baterii nie należy przechowywać w kalkulatorze. Baterię należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci.
Rozładowana bateria pozostawiona w kalkulatorze mogą wyciec i uszkodzić kalkulator.
Niewłaściwe postępowanie z bateriami może spowodować wybuch. Baterii nie wolno wrzucać do ognia, ponieważ mogłyby wybuchnąć.
Funkcja automatycznie wyłączająca kalkulator
Żeby zmniejszyć zużycie baterii, kalkulator wyłączy się automatycznie, jeśli w ciągu 10 minut nie zostanie naciśnięty żaden przycisk.
44
Procedura wymiany baterii
1. Wyłącz zasilanie naciskając przycisk
2. Wykręć dwa wkręty. (Rys. 1)
.
3. Zsuń i unieś osłonę baterii.
4. [EL-W531/W531G/W535] Wyjmij zużytą baterię podważając ją długopisem lub innym podobnym przedmiotem. (Rys. 2) [EL-W531H/W531HA] Wyjmij zużytą baterię.
5. [EL-W531/W531G/W535] Włóż nową baterię, biegunem dodatnim (+) skierowaną do góry.
[EL-W531H/W531HA] Zainstaluj nową baterię, dociskając ją w kierunku bieguna ujemnego „-”. (Rys. 3)
6. Załóż z powrotem osłonę baterii i wkręć wkręty.
7. Naciśnij przycisk RESET z tyłu kalkulatora.
8. Wyreguluj kontrast wyświetlacza – patrz opis „Regulacja kontrastu wyświetlacza” Upewnij się, że na wyświetlaczu pojawią się informacje pokazane poniżej. Je
staluj ponownie baterie i jeszcze raz sprawdź informacje widoczne na wyświetlaczu.
śli zawartość wyświetlacza jest inna, zain-
DODATKOWE INFORMACJE NA TEMAT KALKULATORA
Zapraszamy do odwiedzenia naszej strony www: http://sharp-world.com/calculator/
45
DANE TECHNICZNE
Obliczenia: Obliczenia naukowe, obliczenia statystyczne itp. Testy matematyczne: Testy z arytmetyki i tabliczki mnożenia Wyświetlacz: Ciekłokrystaliczna matryca 96 x 32 punktów Wyświetlanie wyników obliczeń: Mantysa: 10 cyfr
Wykładnik: 2 cyfry Obliczenia wewnętrzne: Mantysy o wielkości do 14 cyfr Operacje oczekujące: 64 obliczenia, 10 wartości liczbowych Źródło zasilania: EL-W531/W535
1,5 V (DC): bateria alkaliczna (LR44 lub odpowiednik) × 1
EL-W531G
Wbudowane baterie słoneczne
1,5 V (DC): bateria podtrzymująca pamięć (bateria alkaliczna (LR44 lub odpo-
wiednik) × 1)
EL-W531H/W531HA
1,5 V (DC): wydajna bateria manganowa (rozmiar AAA lub R03) × 1 Pobór mocy: EL-W531/W531H/W531HA/W535: 0,00011 W Czas pracy: EL-W531G: ok. 3.000 godzin podczas ciągłego wyświetlania 55555.
w temperaturze 25°C z wykorzystaniem wyłącznie baterii alkalicznej.
46
EL-W531H/W531HA: ok. 17.000 godzin podczas ciągłego wyświetlania 55555.
w temperaturze 25°C.
Temperatura otoczenia podczas pracy: 0°C – 40°C Wymiary zewnętrzne: 79,6 mm (szer.) x 161,5 mm (gł.) x 15,5 mm (wys.) Ciężar (razem z baterią): EL-W531/W535
Ok.100 g (z baterią)
EL-W531G
Ok. 102 g (z baterią)
EL-W531H/W531HA
Ok. 107 g (z baterią) Akcesoria: Bateria x 1 (zainstalowana), instrukcja obsługi, , osłona klawiatury
47
NOTATKI
48
Na opisywanym
urządzeniu znajduje
się powyższy
symbol.
Oznacza on, że zużytego urządzenia nie można łączyć ze
zwykłymi odpadami
z gospodarstw
domowych.
A. Informacje dla użytkowników (prywatne gospodarstwa domowe) dotyczące usuwania odpadów
Uwaga: Jeśli chcą Państwo usunąć to urządzenie, prosimy nie używać zwykłych pojemników na śmieci! Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny należy usuwać oddzielnie, zgodnie z wymogami prawa dotyczącymi odpowiedniego przetwarzania, odzysku i recyklingu zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Po wdrożeniu przepisów unijnych w Państwach Członkowskich prywatne gospodarstwa domowe na terenie krajów UE mogą bezpłatnie* zwracać zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny do wyznaczonych punktów zbiórki odpadów. W niektórych krajach* można bezpłatnie zwrócić stary produkt do lokalnych punktów sprzedaży detalicznej pod warunkiem, że zakupią Państwo podobny nowy produkt.
*) W celu uzyskania dalszych informacji na ten temat należy skontaktować się z lokalnymi władzami.
Jeśli zużyty sprzęt elektr yczny i elektro niczny jest wyposażony w baterie lub akumulatory, należy je usunąć oddzielnie, zgodnie z wymogami lokalnych przepisów. Jeśli ten produkt zostanie usunięty we właściwy sposób, pomogą Państwo zapewnić, że odpady zostaną poddane przetworzeniu, odzyskowi i recyklingowi, a tym samym zapobiec potencjalnym negatywnym skutkom dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego, które w przeciw­nym razie mogłyby mieć miejsce na skutek niewłaściwej obróbki odpadów.
B. Informacje dla użytkowników biznesowych dotyczące usuwania odpadów.
W przypadku gdy produkt używany jest do celów biznesowych i zamierzają go Państwo usunąć: Należy skontaktować się z dealerem firmy SHARP, który poinformuje o możliwości zwrotu wyrobu. Być może będą Państwo musieli ponieść koszty zwrotu i recyklingu produktu. Produkty niewielkich rozmiarów (i w małych ilościach) można zwrócić do lokalnych punktów zbiórki odpadów.
SHARP ELECTRONICS (EUROPE) GmbH Sp. z o.o.
ODDZIAŁ W POLSCE
02-844 Warszawa, ul. Puławska 469
tel. +48 22 545 81 00
www.sharp.pl
Loading...