JO
I\II,JS
.Handleiding
Owner's
manual
Manual d'utilisation
Bedienungsanleitung
-=ffiffire
DTl\l(3
ETPIJEi
HANE}I-E
==,
I
I
I
I
:
I
t
t
t
h
t
I
I
I
I
I
I
I
ri
i
-J(]HANNIIJE
(fS+(=El-EtStJl*.|
Een
kort
geEchiedeniE-Dverzicht,
Hoewel
J0HANNUS
0ngelbouw
een
relaLief
jong
bedrijf
i5,
kan
he[
bogen
op
een
ruinre
ervarini
in
het,
bouwen
van
elecf,ronische
kiassieke
orgels,
Het
begon
in
een
ketderruimt,e
meL
het
bouwen
van kerkongels,
waarvan
hef,
eersi,e
werd
uiigeleverd
op
4 maart
1971,
Al
vrii
Epoedig
daarna
werden
studieargels
aan
het
assortiment
toegevoegd,
En
ll,aE
veel
vnaag
naar
dit
nieuwe
inst,rument,
dat
h*!
studeren
van
klassieke-
en litihurgische
muziek
voor
veel
meen
orgel-enthousiasten
m,rgel
i
jk
maakte,
(
inrmers
niet
iedereen
had
de mogel
i
jkheid
negelmatig
in
de kerk
te
kunnen
en
te
mogen
spelen),
Door
de snel
stiigende
produktie
was
de
werkruinrte
aI
gauw te klein
en
verhuisde
men
in lg72
naar
een
pand
in
Veenendaal,
Hier
werden
de
studie-orgels
type
s, HII
en HIII,
en
de
kerkorgels
type
KII,
KIIB,
KIIC
en KIIIC
gebouwd,
ln 1g76
durfde
men
het
aan
om
een
eigen
bednijf
te
laten
bouwen,
waanmee
de
wensen
van
z,rweI
artisIiek-
aIs
produkLiegerichle
Nensen
in
vervulling
konden
gaan,
Zo
werd
binnen
het,
be,Jrijf
een
conrplet,e
concertzaal
gernaaki die,
geheel
volgens
de
moderne
opvattingen
"multi-functioneel"
was,
dat
wil
zeggen
dat
deze
zaal
behalve
voor
het
geven van
concerten,
ook
gebruikI kon
(en
kan)
worden
voor
het,
demonltreren
van
kerkorgels,
en
voor
het'
v66rintoneren
van
deze
orgels,
Dii,
houd[
in
dat,
kerkorgels
hier
klanktechnisch
op
een
grote
nuimt,e
worden
ingesteld,
zodat
dit
enige
uren
kan
sihelen
bij
hei
intoneren
in
Ce
kerk
zelf
'
Het
nieuwe
bedrijf
in
Ede
werd
op 12
maar[
1976
geopend
door.
de
organis[
Feike
Asma,
n"*.-,*ie
de.
concentzaal
tu[
zijn
eigen
vellasEing
ock
werd
genoemd,
ttit
erkenf,el
iikheid
vo6n
de
waandevol
Ie
adviezen
die
hij
JCIHANNUS
ongelbouw
heeff
gegeven
die
hebben
bijgedragen
bij
het
leggen
van
de basis
van
de karaktristieke
"Johannus"
klank
'
Tot
op
de
,Jag
van
vandaag
bauwen
wii
met,
veel
inzet
en
genoegen een
uitgebreide
serie
"grot6"
in
"kleine"
ongeis
die
inrniddels
in
de
gehele
wereld
bekend
zi
jn
gewortien,
JSHANNUS
grgelbouw
ienst
u
veel
muzikaal
genoegen
:net
uw
orgel,
'16'
to
8'
8'
8',
4'
3 st.
16'
8'
4'
6
5
3
2
I
t
I
l
t
I
I
l
I
I
t
I
I
I
l
I
I
I
HANDLEIDING
OPUS
225
12
13
14
15
Verklaring
van de ciifers:
'1
. Pedaal
2. Aansluiting
hoofdtelefoon
3.
Plaats
van de
serienummerPlaat
4. Vaste-combinatie
schakelaar
5.
Volume
regelaar
totale
orgel
6. Chorus
regelaar
7. Volume
regelaar
kathedraal
8.
4-Standen
lengteregelaar
kathedraal
9.
Registers
pedaal
10.
Registershoofdwerk
11.
Begisters
zwelwerk
12. Zwelwerk
13. Netschakelaar
14.
Hoofdwerk
15.
Zweltrede
PEDAAL
1
- Contrabas
2. Subbas
3.
Prestant
4. Violon
5. Gedekt
6. Octaaf
7. Mixtuur
B. Bazuin
9.
Trompet
10.
Klaroen
.l
1.
Hoofdw.-Pedaal
12. Zwelw.-Pedaal
HOOFDWERK
13. Prestant
14. Gamba
15.
Holpijp
16. Octaaf
17. Open
Fluii
18.
Quint
19. Octaaf
20.
SuperQuint
21. Oclaaf
22. Mixtuur
23.
Trompet
24.
Klaroen
25. Tremulant
26. Zwelw.-Hoofdw
27. GeneraalZwel
ZWELWERK
28.
Quintadeen
16'
29.
Prestant
8'
30. Celeste
I'
31.
Roerfluit
8'
32.
Octaaf
4'
33.
Koppelfluit
4'
34. Quintfluit
22/3'
35.
Fluit
2'
36. Sesquialter
2
st.
37.
Fagot
16'
38.
Dulciaan
8'
39.
Tremulant
8'
8',
4'
4'
22/3'
2'
1 1l3',
1'
5 st.
I'
4'
Vaste Combinaties
Afk
Benaming
Samenstelling
(registernummei-s)
PP
Pianissimo
21531
P
Piano
PP
+5 17 33
MF Mezzo
Forte
P
+313
629
,F Forte
MF+6
I
81923343538
FF
Forlissimo
F +1 7 4202832
T
Tutti
FF
+ B
10
1 122224263637
I
I
TA
flongwerken
AF) schakelaar
HH
(Hand
Registratie)
schakelaar
HR + schakeiaar:
hiermee
is
het registreren
bij de
vaste combinaties
mogelilk
INLEIDING
U
bent
de
bezitter
geworden
van
een
JOHANNUS
orgel.
een
instrument
met
een
enorme
klankrijkdom
en
ongekende
combinaties.
Wi1 als
bouwers
van
dit
orget
wittei
u
g;;g h"rp"n
deze
eigenschappen
te ontdekken'
De
verschillende
onderdelen
worden
puntsgewijs
behandeld,
"n
,"hi"?i#iin'enkele
regis"tratievo6ibeetoen
opgenomen'
Hierbij
is ook
"r'g;
iri;t"
op"ng"lrt"n
iooirret
noteren
van
uw
eigen
combinaties'
Wij
hopen
dat
deze
handleiding,
samen
n-,et u'*iig;i
eei
goeO uitgangspunlzal
ziln
voor
vele
jaren
van
muzikaal
genoegen.
LESSEiIAAR
De
lessenaar
heeft een
vergrendeling,
die
voorkomt
dat
deze
tijdens
het
transporl
beschadigt'
Om
de
lessenaar
op-
of
neer
te
laten
klappen
moef
men
dezL
eerst
,un
o"
ono"rzijde'iets
optillen
zodat
de
vergrendeling
wordt
opgeheven'
NETSPANNING
Controleer,
voor
u
het orgel
aansluit,
of de
spanning
welke
vermeld
staat
op
de
serienummerplaat,
gelijk
is a''tn
die
van
uw
wandkontaktdoos.
O" ."ii"nrrmerplaat
bevindt
zich
links
onder
de
manualen'
PEDAAL
Het
pedaal van
uw
orgel
werkt
met
magneetschakelaars'
Het
moet
daarom
go"lionJ"i-t
eiorgeiworden
geschoven,
om
het uitvallen
van
tonen
te
voorkomen'
NETSCHAKELAAR
Metdenetschakelaarkanhetorgelin-ofuitgeschakeldworden..
Wrnn""t
f..,ut orgel
aanstaat,
gaal er een
rood
lampje
in de
schakelaar
branden'
VASTE
COMBINATIES
De
vaste
combinaties
zijn
registergroepen,
electronisch
ingesteld
volgens
vaste
muzikale
normen,
beginnend
bij
PP
(pianissimo) en
eindigend
bijT
(tutti).
wilt u
zelf
registreren,-drn
xln
iit
obol.
de
HR
klop
(handregistratie)
in te
drukken.
Het
is ook
mogelijk
om
binnen
een
vaste
combinatie
zelf
regrsters
bij
te schakelen.
bit
i.int
u dodn
door
niet
alleen
een
vaste-combinatie
knop,
maar
ook
de
HR
+
knop
in te drukken.
wilt
u
de
tongwerken
[-.t'e"n
uust"
combinatie
of
in
de
handregistratie
uitschakelen,
dan
kan dit
door
de
TA
knop
(tonowerken
afl
in
te drukken.
be t6ngwerxen
zijn
de
rood
aangegeven
registers'
KOPPELS
ilet orgel
bezit
volledige
manuaal-
en
pedaalkoppels'
Met de
manuaatkoppj;
ii;;;;;o"
u.ii"r-,irr"nte
minuaten
aan
elkaar
gekoppeld,worden'
Dit
houdt
in dat
u
bij
de
opus
225
ende
opUS
235
de
registers
"u.L"t
.*"i*"i[
op
net
rrooto"wer(
kunt
bespelen.
(resp.
opus
225:26
of
opus
235:
28).
Bij
geoiiik vin
de
p"edaatkopperi
kuniu
de
regiisters
van de
respectievelijke
manualen
bespelen
op
het
pedaal.
TREMULANTEN
De manualen
hebben
qescheiden
tremulanten'
Bilgebruik
van de
p"d'r'r-[:;;;"ir';;;;ft;tiemuranten
van de
desbetreffende
manualen
meegekoppeld
naar
het
p.jiaa. Het
pedaai zelf
heeft
uiteraard
geen tremulant'
ZWELTREDE(N)
en
register
GENERAAL
ZWEL
Bij
de
opUS
225kanr"id"
zweltrede
het
klankvolume
van
het
zwelwerk
geregeld
worden.
lndien
het
register
cENERAAL
zwELtzzj
i|'geiJaketo-worot
k;;
;;la;.weltrede
het
klank"volu"me
van
het
gehele orgelgeregeld
worden.
Bij de
opUS
235
heeft
ieder
manuaal
zijn eigen
zweltrede,
waarbil
het
pedaalvolume
regelbaar
is met
de
zweltrede
van
het
hoofdwerk.
Bij
gebruik van de
zweltrede
neemt
de scherpte
van
de
registers
af
wanneer
men
het
volume
terugneemt'
KATHEDRAAL
Het
speciaal
door
JoHANNUS
Orgelbouw
b.v.
ontwikkelde
digitale
kathedraal-effect
zorgt
voor
een
ruimteliike
weergave
van de
orger[rr;k.
voor 5en
optimrr"
i"ii"lii"g
v'an
oiieteCi
riurn
"it*"e
regelairs
tot
uw
beschikking:
De
linker
regelaa,
oepaait
t.tet
uotrr"
rrn ob
t<attreoriaL,
de-rechter
regeiaar
de
lengte
d.m'v'
4 standen'
1 uit-stand
(uiterst
iinrr.l
e,i3
lengte-standen,
oplopend
van
links
naar
rechts'
Zowet
de
intensiteit
,i;;;
uiiro-optiio
van
trei
xattredraat-ettect
kunnen
op
deze
uriize
urorden
geregeld'
CHORUS
om een
zo
breed
mogelijk
klinkend
orgel
te
verkrijgen
is er
gebruik
gemaakt
van
meerdere
toonopwekkingssystemen'
Door
nu
de
regelaar',-Cnbnus,'
rechtSom
t" JriJ'""n
worddn
de
veischillende
toonopwekkingssystemen
onderling
een
weinig
verstemd.
Het
optimale
effect
van
oeinorus
verkrilgt
*"n
Jool.
gekoppeld
ie
spelen.
Met
de chorus-regelaar
kunt
u
naar
elgen
smaaf
-""n
,."1-
strak
t<tint<eno,
Jun
*"i"""n
oreeo
luictrerici
orgetverkrijgen.
Het chorus-effect
is
maximaal
bij
een
geheel rechtsom
georaaio'e
c-h6rr.lrus;turr.
ln
het ilgemeen
dient
men
dit effect
met
mate
te
gebruiken.
VOLUME
Het totale
volume
van
het orgel
is
instelbaar
met
de
regelaar
"voLUME". Deze
volume-regeling
verandert
(in
i"g"n"i"lling
tot
het
iwelped-aal)
niets
aan
de
klankkleur
van
het orgel'
I
I
I
t
T
I
t
I
I
I
I
I
I
t
I
I
I
I
I
I
I
t
I
I
t
I
I
i
t
I
L
F
I
AKOESTIEK
AANSLUITING
Aan de achterzijde
van het
orgel bevindt
zich een 5-polige connector
(metaal),
bestemC
voor het
aansluiten
van
cje
JOHANNUS
4-kanalen akoestiek.
Dit is
een systeem
dat d.m.v. 4 losse luidsprekerboxen
in
de
ruimte waar het
orgei
staat de
klank van
een
concertzaal of kathedraal creeert.
Uw Hi-Fi
instalatie kan
eveneens
op de akoestiek
worden
aangesloten,
waardoor ook andere apparatuur als
pick-up
en cassette-deck
in combinatie met de akoestiek beluisterd
kunnen worden.
I
PIJPENFONTAANSLUITING
De zwarte 8-polige connector,
welke zich
eveneens
aan de achterzilde
van het
orgel bevindt,
is
bestemd
voor het
aansluiten
van
een
JOHANNUS
pijpenfront.
Dit front
geeft
niet alleen een
fraai
uiterlijk
aan uw orgel, maar ook het
geluid
wordt verbeterd. Door
de
combinatie van
luidsprekers
in het
orgel en
in het
pijpenfont
ontstaat een betere
geluidsbalans
en een optimale
geluidsspreiding.
DE
KUNSTVAN
HET REGISTREREN
Het registreren is
een
wezenlijk onderdeel
van het
orgelspel.
Waarschijnlijk is het ook een van de moeilijkste begrippen
om duidelijk te maken, omdat
het in
grote
mate
afhankelijk
is van de
persoonlijke
smaak
van
de organist(e).
Als
u
geen
ervaring
heeft in het registreren, zult u echt
tijd nodig hebben om al de mogelijkheden
van
uw orgel
te leren kennen. Op
de achterzijde
van
deze
handleiding
staan
een aantal
registratievoorbeelden. Hierin ziet u dat op het
pedaal
een
I6
voets labiaal
(b.v.
SUBBAS
16')
altijd
de basis
is,
terwijl dit op de
manualen altijd
een
8 voets labiaal
(b.v.
HOLPIJP
8')
is. Vanurt
deze basis
wordt
de
registratie verder opgebouwd.
Het verdient aanbeveling om zoveel mogelijk brnnen een
registergroep
of
"koor"
te combineren. Zo bestaat
het
prestantenkoor
ondermeer uit:
PRESTANT,
OCTAAF,
QUINT
en
MIXTUUR. Een fluitenkoor bestaat ondermeer uit:
HOLPIJP, ROERFLUIT, FLUIT, en WOUDFLUIT.
Voorbeelden van
goede
en
fraaie registercombinaties
zijn
bijvoorbeeld
PRESTANT 8' met OCTAAF
4'
of
van HOLPIJP 8' met FLUIT
4'.
De
vulstemmen
(alle
stemmen die
geen
hele voetmaat-aanduiding
hebben) komen
als
kroon op de combinatie
van
8',4'
en
2' registers.
Tongwerken zijn te
gebruiken
als solostem
of als aanvulling op
het volle werk. Nogmaals, laat uw eigen smaak.de
belangrijkste
raadgever zijn, weet
de
registers te
gebruiken
zoals
een schilder
zijn kleuren, steeds weer
verschillende
combinaties,
waarbij
u de
functies van de zweitreden en tremulanten
niet moet vergeten.
ONDERHOUD
Het meubel is deels afgewerkt met houtfineer en deels
met massief hout. U
kunt het
droog
afnemen met een
gewone
stofdoek, of
met
een
vochtige
doek of
zeem
en
het daarna droogwrijven
met
een
niet-pluizende doek.
Wij raden het
gebruik
van meubel- of teakolie af omdat
dit een schadelijke
invloed
op
de lak kan hebben.
Direkt zonlicht
kan het meubel doen verkleuren. Dit
geldt
in het
bijzonder
voor blank eiken
meubels. De toetsen kunt u behandelen als
het meubel. Kleine
krasjes,
die op den
duur door het bespelen
van het instrument kunnen ontstaan,
kan men
wegwerken met
een autopolish.
Probeer NOOIT
vlekken te verwijderen met agressieve
vloeistoffen als thinner, aceton
e.d. Deze zullen uw
instrument
onherroepelijk
beschadigen.
GARANTIE
U
heeft bij de aankoop van uw JOHANNUS orgel een
garantiekaart gekregen.
Lees de
garantiebepalingen
zorgvuldig
door en stuur
zo
spoedig
mogelijk het onderste deel
naar JOHANNUS ORGELBOUW
B.V. te
Ede.
Nogmaals willen wij
u aandacht
vestigen op
het feit
dat
veranderingen aan
het
orgel
of ondeskundige behandeling
de
garantie
kunnen doen vervallen.
Technische
,"r"r"n"
Afmetingen
(cm)
VOOR DE TWEE
TYPEN
OPUS OPUS
I
OrrOEru
DE VOLGENDE SpEC;FICATIES
:
225 235
I
MANUAALOMVANG:
C
-
c""
(5
octaven)
Hoogte
Breedte
108 108
|
ef
onelOMVANG C:
-
f
,,,
(mechetse
maatvoering, 3O-tonig
132
132
Diepte
Gewicht
(kg)
Orgel
Pedaal
Bank
92 92 |
AANSLAG: Kerkorgeltoucher
KOPPELS:
Volledige manuaal- en
pedaalkoppels,
electronisch
geschakeld.
8080t
;;
;;
I
PEDAAL: Reedschakelaars,
magneet in
pedaaltoetsen.
20 20
I
TREN/ULANTEN:
Zelfstandige tremulant-generator
Aantal Brug-eindversterkers
per
manuaal.
AANSPREEKTIJDEN:
Verschillend
per
register en
Aantal Generatoren
(toonopwekking)
5B
EXTERNE
AANSLUITI NGEN:
Voor
JOHAN
NUS akoestiek
Voor JOHANNUS
pijpenfronl
IMPEDANTIE
VERSTERKERS:4-8 Ohm.
Aantal Zweltreden
2
)
TMPEDANTTE LUTDSPREKERS:B
ohm.
VOEDI NGSSPANNING:
220 V oll
AC.
50
Hz
i"/^
l7r'
'l:-
?-
i
A-Quintfluit
22/3'
uilkomend
op
Zwelwerk
I
,
B-ldem
C-sesquialter
uitkomend
op
Zwelwerk
ENKELE
REGISTRATIE
SUGGESTIES
OPUS225
D-ldem
E-Trio
Hoofdwerk
en
Zwelwerk
F-ldem
G-Quint
22/3'
uitkomend
op
Hoofdwerk
H-PP
(romantisch)
l-Dulciaan
8'
uitkomend
op
Zwelwerk
J-ldem
K-Trompet
B'
uitkomend
op
Hoofdwerk
L-MF
beginregistratie
M-Plenum
N-Forte
(romantisch)
O-MF
(zwel
dicht)
P-FF
Q-Tutti
I
R-Quint
22/3
t-tilk.
lS-Romantisch
I I rr-
I L ru-
llllv-
A
B c
DE
G
H
K
L
o
o
M.
o
o
NOPQRSTUV
oooo
1. Contrabas
1 6'
2. Subbas
1
6'
3.
Prestant
8'
4. Violon
B'
5.
Gedekt
8'
6.
Octaaf4'
7.
Mixtuur3
st
8. Bazuin
I6'
9.
Trompet
8'
10. Klaroen
4'
1 1. Hoofdw.-Ped.
12.Zwelw.Ped.
1 3.
Prestant
8'
14. GambaB'
15. Holpijp
8'
1
6.
Octaaf4'
17. Open
Fluit
4'
18.
Quint
2213'
19.
Octaaf
2'
20.
Super Quint
1 1/3'
21
.Oclaat
1'
22.Mixtuur
5 st.
23.
Trompet
8'
24.Klaroen4'
25.
Tremulant
26.
Zwelw.-Hoofdw.
2T.GeneraalZwel
o
o
o
o
oooooooooooocooo-o-
-oo-
o
o
ooo
o-ooo
oo-oooo
-o
o-
o-
o
o
oooo-
UU
QRS
o-
o
ooo
o-
A
o
o
B
o
o
c
D
o
E
F
o
oo
GH
o-
-o
o-
-o
oo
IJKL
o-
-o-o
oooo
o,
M
o
o
o
o
N
o
o
o
o
o
-o
oo
OP
oo
ooo
-o
oo
oo
-o
UV
o
o
o
oooo-o-
-oo
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o-
:
o
o
o
o
-ooo-
o
o
oo
o
o
o
o
o
o
o
o
o
P
o
o
o
o
o
-oo
o-o
ORS
oo-
oo
ooo
oo-
U-
oo-
ABC
DE
G
HI
KL
M,N
28. Quintadeen
"l
6'
29.
Prestant
B'
30.
Celeste
8'
31.
Roerfluit
B'
oo
o
ooo
-o
o--ooo
o
o
o
.o
o
U
o
32.Oclaaf
4'
33.
Koppelfluit
4'
34. Quintfluit
22l3'
35.
Fluit
2'
36.
Sesquialter
2 st.
37.
Fagot
1
6'
38.
Dulciaan
B'
39.
Tremulant
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
ooo
:::
o
o
o
I
'l
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
l
trt
RUIIITE
V(IOR
ZELFGEKOZEN
REG
I9TRAT I
ES
0PUS 225
OO
i
"t
tr'=
s9
2t
AB
F
L
0
QR
tt,alr
lll
JKLf'IN0PQRSTUVI'lZ
tl
il
I , Cont,rabas
l6'
2,
Subbas
lt'
3,
Prestant
8'
1,
Violon 8'
5, Gedekt
8'
5, 0ctaaf
1'
7
,
l'li xtuu
n 3s t
8, Bazuin
l5'
9,
Tronpe[
E'
I0, Klaroen
{'
I
I , Hoofdu,-Ped,
12, Zuelu,-Ped,
I3, Frestan[
8'
14,
Gamba B'
15,
Holpijp
8'
16, 0ctaaf
4'
I7, 0pen Fluit
4'
18,
tuint
22/3'
19,
0ctaaf
2'
20, $upet
Quint
Il/3'
21, 0rtaaf
I'
22, llixtuur 5si
23, Trompet
8'
24, Kiaruen
4'
25, Tremulant
25, Zrelt*,-Hoofdry,
27, Generaal Zrlel
28,
Quintadeen
l6'
29. Prestant 8'
30, Celeste
8'
31, Roerflui[ 8'
32, 0ci,aaf 1'
33,
l(oppelfluit
4'
34,
QuintfluLl
221?'
35. Fluit.
2'
S.
icrquirltet
2st,
37. Fegot 16'
38.
hrkiean
8'
3!)- Tre*lant
,@0,,
:',;',
"
A
o
o
BCOEF6H
o,
lr
.o
oo
trl
OEFGH
tt
,,o
0oo
ABC
f.
C,
|
( r)
,o)
,a
G,'
6\'
A Bi
t) E
F
G H
KL
J
l,l
tl
0PQRSTU|JI'lZN
;
o
o
0
l,
rlralr
ll
(lRSTU\,II
z
r{0P
KLI.I
t
Loading...