H-Tronic TDR 2004 User guide [nl]

Temperatuurverschilregelaar

GEBRUIKSAANWIJZING

Omwille
van het
milieu
100%
recycling­papier

Impressum

Alle rechten, ook vertalingen, voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd, opgeslagen in een automatisch gegevensbestand, of openbaar
gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door
fotokopieën, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van CONRAD ELECTRONIC NEDERLAND BV.
Nadruk, ook als uittreksel is niet toegestaan. Druk- en zetfouten voorbehouden.
Deze gebruiksaanwijzing voldoet aan de technische eisen bij het in druk gaan.
Wijzigingen in de techniek en uitvoering voorbehouden.

© Copyright 1995 by CONRAD ELECTRONIC NEDERLAND BV
Windmolenweg 42, 7548 BM Boekelo
Internet: www.conrad.com

Bestnr.: 13 09 90 bouwpakket

11 39 99 kant en klaar

apparaat

Introductie

Geachte klant,

Hartelijk dank voor de aankoop van dit product.

Lees deze gebruiksaanwijzing volledig en zorgvuldig door, voordat u deze
temperatuurverschilregelaar opbouwt.
U dient zich beslist te houden aan de aanwijzingen betreffende de veiligheid
en het gebruik.

Bij vragen kunt u zich wenden tot onze Technische Dienst,

Nederland: 053 – 428 54 80
Ma. – vr. 09.00 – 20.00 uur

Aanwijzing (bouwpakket)

Het bouwpakket mag alleen door een vakman die met de materie vertrouwd
is opgebouwd en in gebruik genomen worden!
Degene, die een bouwpakket in elkaar zet, of een module door uitbreiding
resp. door inbouw in een behuizing klaar maakt voor gebruik, geldt
volgens DIN VDE 0869 als fabrikant en is verplicht, bij het doorgeven van
het apparaat alle begeleidende papieren mee te leveren en ook zijn naam
en adres op te geven. Apparaten, die zelf uit bouwpakketten samengesteld
worden, dienen veiligheids-technisch als een industrieel product
beschouwd te worden.

Aanwijzing (kant en klaar apparaat)

Dit apparaat heeft de fabriek in veiligheidstechnisch perfecte staat verlaten.
Om dit zo te houden en zeker te zijn van gebruik zonder gevaar, moet de
gebruiker zich houden aan de veiligheidsbepalingen en waarschuwingen die
in deze handleiding staan!

3

Belangrijk! Beslist lezen!

Deze gebruiksaanwijzing is een integraal onderdeel van dit product.
Er staan belangrijke aanwijzingen in betreffende de ingebruikname
en het gebruik.
Lees deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig door! Bij schades, die
ontstaan door het niet opvolgen van de handleiding, vervalt het
recht op garantie. Voor volgschades, die hieruit ontstaan zijn wij
niet aansprakelijk.

Bewaar deze gebruiksaanwijzing zorgvuldig!

Inhoudsopgave Pagina

Werkingsvoorwaarden 4
Gebruik waarvoor het apparaat bedoeld is 6
Aanwijzing betreffende de veiligheid 6
Beschrijving van het product 8
Beschrijving van de schakeling 9
Bediening van het apparaat 14
Technische gegevens 19
Algemene aanwijzing voor het opbouwen van een schakeling 20
Soldeerhandleiding 23

1. Bouwfase I 25

2. Bouwfase II 33
Schema's onderdelen 44/45

3. Bouwfase III 46
Checklist voor het zoeken van fouten 49
Trimmen 52
Tips voor inbouw in een behuizing 53
Storing 54
Garantie 54
Schakelschema analoge gedeelte 58/59

2

• De toegestane omgevingstemperatuur (kamertemperatuur) mag
tijdens het gebruik alleen tussen 0 °C en 40 °C liggen.

• Als er condenswater gevormd wordt, moet er een acclimatiseringtijd
van maximaal 2 uur afgewacht worden.

• Bescherm deze module tegen vochtigheid, spatwater en hitte-
inwerking!

• Het apparaat mag niet gebruikt worden in combinatie met makkelijk
ontvlambare en brandbare vloeistoffen!

• Het apparaat mag niet in de nabijheid van sterke HF- of
magneetvelden gebracht worden, omdat daardoor het apparaat in een
ongedefinieerde werkingstoestand (ongecontroleerd schakelen van
het relais) gebracht kan worden!

• Het apparaat is niet geschikt voor kinderen en jongeren in de leeftijd
tot 14 jaar!

• De modules mogen alleen onder toezicht van een deskundige
volwassene of een vakman in gebruik worden genomen!

• In commerciële instellingen dient u zich te houden aan de ARBO­voorschriften.

• Op scholen, opleidingsinstituten, hobby- en doe-het-zelfwerkplaatsen
dient het gebruik van modules door geschoold personeel verant­woordelijk gecontroleerd te worden.

• Gebruik de module niet in een omgeving waarin zich brandbare
gassen, dampen of stoffen (kunnen) bevinden.

• Als het apparaat gerepareerd moet worden, mogen alleen originele
onderdelen gebruikt worden! Het gebruik van afwijkende vervangende
onderdelen kan tot ernstige schade c.q. letsel aan schade c.q.
personen leiden!

5

Werkingsvoorwaarden

• Apparaten die ontworpen zijn voor gebruik via het stroomnet mogen
alleen werken op 230 V / 50 Hz wisselspanning.

• Het gebruik van de module mag alleen geschieden met de daarvoor
voorgeschreven spanning.

• Als de stroomkabel beschadigd is, mag deze alleen door een vakman
vervangen worden.

• Bij apparaten met een voedingsspanning > 35 Volt mag de eind-
montage alleen uitgevoerd worden door een vakman onder inacht­neming van de VDE-bepalingen.

• Als er een zekering vervangen moet worden, dient het apparaat
volledig losgekoppeld te worden van het net. Er mag alleen zekering
met dezelfde stroomwaarde en triggerkarakteristiek (MT 32 mA)
gebruikt worden.

• Het apparaat kan in elke positie geplaatst worden.

• Op de module aangesloten apparaten mogen een aansluitcapaciteit

van steeds max. 1000 Watt / 250 V ~ niet overschrijden!

• Bij de installatie van het apparaat dient u te letten op voldoende
kabeldiameter van de aansluitkabels!

• U dient in de aansluitkabels van het apparaat overeenkomstige
zekeringen in te voegen.

• De aangesloten verbruikers dienen volgens de VDE-voorschriften met
de aardleiding verbonden resp. geaard te worden.

• Het relaiscontact biedt in geopende toestand geen volledige
afkoppeling van het stroomcircuit. Met het relais is daarom alleen het
functioneel in- en uitschakelen mogelijk van apparaten die op het net
werken!

4

• Bij het gebruik van onderdelen of modules dient u zich steeds te
houden aan de in de bijbehorende beschrijving genoemde karakter­istieke gegevens voor elektrische grootheden.

• Als uit een aanwezige beschrijving voor de niet commerciële eind­verbruiker niet duidelijk blijkt welke elektrische karakteristieken er voor
een onderdeel of module gelden, hoe een externe schakeling
uitgevoerd moet worden of welke externe onderdelen of extra
apparatuur aangesloten mogen worden en welke aansluitwaarden
deze externe componenten hebben, dient u steeds bij een vakman te
rade te gaan.

• U dient, voor u een apparaat in gebruik neemt, eerst in het algemeen
te controleren of dit apparaat of deze module in principe geschikt is
voor de toepassing waarvoor het gebruikt moet gaan worden!
Bij twijfel dient u beslist ruggespraak te houden met vaklieden,
deskundigen of met de fabrikant van de toegepaste modules!

• U dient er aan te denken dat bedienings- en aansluitfouten buiten ons
invloedssfeer liggen. Begrijpelijkerwijs kunnen wij niet aansprakelijk
worden gesteld voor schades die daarvan het gevolg zijn.

• Als bouwpakketten niet functioneren dienen deze met een exacte
omschrijving van de fout (aanduiding van datgene dat niet
functioneert... want alleen een exacte beschrijving van de fout maakt
een onberispelijke reparatie mogelijk!) en de bijbehorende
bouwbeschrijving en zonder behuizing teruggestuurd te worden.
Tijdrovende montage of demontage van behuizingen moeten wij om
begrijpelijke redenen extra berekenen. Reeds opgebouwde
bouwpakketten kunnen niet omgeruild worden. Bij installatie en bij het
omgaan met netspanning dient u zich beslist te houden aan de VDE­voorschriften.

• Apparaten die werken op een spanning > 35 V mogen alleen door een
vakman aangesloten worden.

• Bij elk geval dient gecontroleerd te worden of het bouwpakket geschikt is
voor de desbetreffende toepassing en plaats resp. gebruikt kan worden.

7

• Een reparatie van het apparaat mag alleen uitgevoerd worden door het

Conrad Service-Center of door een elektrovakman!

Gebruik waarvoor het apparaat bedoeld is

Het apparaat is bedoeld voor het meten en registreren van temperaturen in
het bereik van 0 - 99 °C. Het apparaat registreert de temperaturen op twee
plekken en bepaalt het temperatuurverschil. Afhankelijk van de
programmering en het temperatuurverschil worden relais geschakeld, die
gebruikt kunnen worden voor het sturen van circulatiepompen en dergelijke.

Een ander gebruik dan hierboven aangegeven is niet toegestaan!

Veiligheidsbepalingen

Bij het omgaan met producten die met elektrische spanning in aanraking
komen, moet u zich houden aan de geldende VDE-voorschriften, vooral VDE
0100, VDE 0550/0551, VDE 0700, VDE 0711 en VDE 0860.

• Voor het openen van het apparaat moet u steeds de stekker uit het stop-
contact trekken of u ervan overtuigen dat het apparaat stroomloos is.

• Componenten, modules of apparaten mogen alleen in gebruik genomen
worden, als ze vooraf zodanig ingebouwd zijn in een behuizing dat
aanraken veilig is. Tijdens de inbouw moeten ze stroomloos zijn.

• Gereedschap mag alleen gebruikt worden voor apparaten,
componenten of modules, als er voor gezorgd is dat de apparaten van
de stroomtoevoer losgekoppeld zijn en elektrische ladingen die zich in
de onderdelen in het apparaat bevinden, eerst ontladen zijn.

• Spanningvoerende kabels of leidingen waarmee het apparaat, het
onderdeel of de module verbonden is, moeten steeds op isolatiefouten
of breuken gecontroleerd worden. Bij het vaststellen van een fout moet
het apparaat direct buiten werking gesteld worden, tot de defecte
kabel vervangen is.

6

Om het verkalken van de warmteopslag te voorkomen kan een maximale
opslagtemperatuur geprogrammeerd worden. Bij het bereiken van deze
temperatuur wordt een tweede relais geschakeld, waarmee b.v. een bypass­ventiel of een tweede circulatiepomp aangestuurd worden.

Voor gebruik bij een eventuele noodsituatie kunnen beide relais ook
handmatig via toetsen geschakeld worden. De schakeltoestanden worden
via lichtdiodes getoond.
Als er eventueel een voeler stukgaat wordt het relais voor de circulatiepomp
van het zonnepaneel ingeschakeld, om oververhitting van de installatie te
voorkomen.
Door het brede instelbereik is het apparaat ook geschikt voor zonne­verwarming van zwembaden en vergelijkbare toepassingen.

Dit artikel is getest volgens de EG-richtlijn 89/336/EG (EMVG van

09.11.1992, elektromagnetische Verdraagzaamheid) en voldoet aan
de wettelijke bepalingen.

Beschrijving van de schakeling

De meest wezenlijke opgave van deze schakeling bestaat daarin,
temperaturen te meten en te reageren in overeenstemming met de vooraf
ingestelde limietwaarden. Zo gezien gaat het om een elektronische
thermometer, en wel een met twee verschillende kanalen.

Omdat het er om gaat de temperaturen op twee verschillende punten te
bepalen, bezit de schakeling daarvoor twee identieke, volkomen gescheiden
kanalen voor de voorbewerking. Pas bij de evaluatie in de microprocessor
komen beide samen.

Voor de meting worden twee PT-1000-voelers F1 en F2 gebruikt, die
aangesloten worden op de aansluitklemmen K2 en K3. Vanaf nu beperken
we ons tot het bovenste kanaal, het andere gedraagt zich identiek. Samen
met R3 vormt de voeler een spanningsdeler, waarvan de gemiddelde
waarneming via de afvlakweerstand R5 en C11 bij de plusingang van
OpAmpIC6.1 terechtkomt.

9

• De ingebruikname mag principieel pas gebeuren, als de schakeling
absoluut veilig voor aanraken in een behuizing is ingebouwd.

• Als metingen bij geopende behuizingen onvermijdelijk zijn, moet er uit
veiligheidsoverwegingen een scheidingstrafo tussen geschakeld
worden, of, zoals reeds genoemd, de spanning via een geschikte
adapter (die aan de veiligheidsbepalingen voldoet) toegevoerd
worden.

• Alle bedradingswerkzaamheden mogen alleen in spanningloze
toestand uitgevoerd worden.

Beschrijving van het product

Deze temperatuurverschilschakeling is bedoeld voor het sturen van zonne­installaties. Hierbij worden de temperaturen op het zonnepaneel en op de
warmteopslag gemeten en wordt het temperatuurverschil bepaald. De
microprocessor stuurt dan dienovereenkomstig twee circulatiepompen, of
een circulatiepomp en een bypass-ventiel aan via relais. Per relais kan een
last van maximaal 1000 Watt geschakeld worden.
Om terugkoppelingen naar de rendabiliteit van de installatie te krijgen,
worden de inschakeltijden van de relais (looptijden van de pompen) alsmede
de op voeler 1 gemeten maximumtemperatuur en de op voeler 2 gemeten
minimumtemperatuur opgeslagen.

Alle bedrijfsparameters, zoals het temperatuurverschil waarbij het apparaat
moet schakelen, de schakelhysteresis en de maximale waarde voor de
opslagtemperatuur zijn via toetsen makkelijk programmeerbaar. Alle
geprogrammeerde waarden blijven ook als de stroom uitvalt behouden,
d.w.z. na het uitvallen van de stoom werkt de installatie direct weer door.
Zelfs de bepaalde inschakeltijden van de relais en de opgeslagen max./ min.
voelertemperaturen blijven behouden.

Alle meetwaarden (zonnepaneeltemperatuur, opslagtemperatuur,
temperatuurverschil), alsmede alle geprogrammeerde bedrijfsparameters
(verschil, hysteresis, maximumwaarde, relais-inschakeltijden) kunnen op een
2 x 16-cijferig display opgevraagd worden.

8

Omdat de PT 1000 een positief karakteristiekverloop heeft (toenemende
weerstand bij stijgende temperatuur), neemt ook de OpAmp-verschil­spanning bij hogere temperaturen toe; daarom is de meetspanning in het
bovenste bereik het grootste, zodat de A/D-omvormer daarbij precies tot
aan de grens van de maximaal toelaatbare ingangsspanning van 3 V
"gebracht' wordt. De OpAmp-versterkingsfactor bedraagt dan ca. 15.

Bij deze toepassing is het temperatuurbereik beperkt tot 0...100 °C, hoewel
de PT 1000 een veel groter meetbereik heeft (-200 ... +850 °C). Bij 100 °C
gaat de voelerweerstand omhoog tot 1385,0 Ω, zodat de deelfactor van
R3/PT verschuift naar 0,23; de OpAmp-ingangsspanning wordt daardoor
vergroot tot ca. 570 mV (tegenover 440 mV bij 0 °C), en de verschilspanning
op de OpAmp-ingangen gaat omhoog tot ca. 200 mV.

Als u blijft bij de aangenomen versterkingsfactor van v ≈ 15, dan verandert
het ADU-ingangssignaal over het gehele meetbereik met 130 mV . 15 ≈ 2 V,
die met 8 bit gedigitaliseerd worden. Dat komt overeen met 255 stappen of
8 mV per stap. Het zal duidelijk zijn, dat de gebruikte OpAmps bij deze kleine
signalen ten aanzien van drift en ruis aan de hoogste eisen moet voldoen.

Extra werkzaamheden

De totale schakeling is verdeeld over twee printplaten, waarvan de analoge
kaart uit financiële overwegingen slechts aan één kant van een laag voorzien
is; hier moet u daarom nog drie draadbruggen nasolderen.

Vanwege de zeer geïntegreerde onderdelen van het digitale gedeelte is de
tweede printplaat dubbelzijdig van een koperlaag voorzien. Hier wordt later
ruggelings het display opgestoken, zodat in totaal een compacte unit
ontstaat, die in een gebruikelijke behuizing ingebouwd kan worden.

Bij dergelijke complexe schakelingen verdient het aanbeveling de opbouw
stapsgewijs parallel te laten lopen met de ingebruikname, om eventuele fou­ten direct te kunnen herkennen en te verhelpen. In dit geval is het het beste
om met het analoge gedeelte HB 492 te beginnen.

11

De miningang wordt via de spanningverdeler R2/R15 van een vaste
voorspanning voorzien. Met de terugkoppelingsweerstanden R21 en R22/24
stelt men de factor in, waarmee de ingangsverschilspanning versterkt wordt.
De temperatuurafhankelijke weerstandsverandering van de PT-1000-voeler
is exact gedefinieerd. De desbetreffende curve is als tabel opgeslagen in de
microprocessor; bij 0 °C bedraagt de weerstand exact 1000,0 Ω.

De door de weerstanden R2, R3, R15 en PT-1000 gevormde brug ligt aan
een gestabiliseerde spanning, die door D1 (LM 336) op 2,5 V constant
gehouden wordt. Twee analoog/ digitaal omvormers (IC1 en IC2)
digitaliseren de OpAmp- uitgangsspanningen met een resolutie van 8 bit en
voeden ze aan de processor (C4). De ICs 1...3 liggen aan een
gemeenschappelijke data- en taktlijn, alleen de drie chip-select-signalen
worden gescheiden van µP gegenereerd.
Voor het instellen van de schakelpunten zijn vier voelers voldoende, die
eveneens naar de port-kabels van de µP leiden. Vier pull-ups in R26 trekken
deze ingangen in rusttoestand naar plus. De aanduiding van de toestand
vindt plaats via een vloeibaar kristal-display (LCD) met twee delen van elk 16
tekens. Uit de actuele meetwaarden en de vooraf ingestelde parameters
leidt de processor de schakelsignalen voor de beide relais af. Bovendien kan
er via T3 een akoestisch signaal geactiveerd worden.

Alle instellingen vooraf worden opgeslagen in een seriële EEPROM (IC3),
zodat ze ook behouden blijven als de stroom uitvalt. De module wordt van
stroom voorzien via een eigen voeding, die vanwege het geringe benodigde
vermogen zeer weinig kost. De totale schakeling is verdeeld over twee
printplaten, die d.m.v. een tienpolige kabel met elkaar verbonden zijn.

Aan welke precisie- en stabiliteitseisen hier voldaan moet worden, wordt
duidelijk aan de hand van de volgende overweging:

De spanningsdeler R2/R15 verdeelt de 2,5 V referentiespanning onder in de
verhouding 0,82/5,52 ( 0,15 en levert via R4 ca. 370 mV aan de miningang
van de OpAmp. Als de PT-1000-voeler bij 0 °C een weerstand van exact
1000 Ω heeft, bedraagt de deelfactor van R3/PT = 0,18, zodat de
referentiespanning op deze brugtak onderverdeeld wordt op 440 mV en via
R5 naar de OpAmp-plusingang. Daarmee "ziet" de OpAmp bij 0 °C een
ingangsverschilspanning van tamelijk precies +70 mV.

10

fitting, waarbij voor de controller een speciaal type voor PLCCs voorzien is
(Plastic Leadless Chip Carrier). Let op de uitrichting van de markerings­kepen, zodat er bij een later gebruik van de ICs geen verkeerde polingen
kunnen voorkomen.

Ook de weerstandsnetwerken moeten in de juiste richting geplaatst worden;
de gemeenschappelijk uitgevoerde verzamelaansluiting is op de printplaat
en in het bedradingsschema gekenmerkt door een puntje.

Voor de verbinding van de printplaten met elkaar is een tienpolige vlakke
kabel voorzien; daarvoor en voor de LCD-aansluiting soldeert u steeds de
passende stiftstrips.

De module is bedoeld voor inbouw in de passende Euromas-behuizing,
waarin kabeldoorvoeringen met trekontlasting geschroefd worden.

Elektrische aansluitingen

De schakeling mag alleen in gebruik worden genomen, als deze
beslist aanrakingsveilig en onder het aanhouden van de VDE­bepalingen in een behuizing gebouwd is.

Aansluiting op het net

De stroomkabel wordt aangesloten op de met "230 V ~" aangeduide klem.

Pas op! Levensgevaarlijk!

Let er op, dat de aansluitkabels bij het aanklemmen spanningvrij zijn!

Aansluiten van de verbruikers

De verbruikers, die met de relais in- of uitgeschakeld moeten worden,
worden naar behoefte op de aansluitklemmen 5, C en "O" aangesloten.

13

Na het insolderen van de drie draadbruggen worden de weerstanden
geplaatst. Om elke vervalsing van de meetsignalen uit te sluiten, verdient het
aanbeveling om in het bereik van de voorversterker weerstanden met een
metalen laag te gebruiken - in ieder geval daar, waar ze invloed op de
versterking resp. op het voorbereiden van het signaal hebben (brug,
terugkoppeling).

Dan volgen de beide vrijloopdiodes D2 en D3, en daarna wordt het complete
bereik van de voeding van onderdelen voorzien, dus inclusief zekering, trafo,
elko's en vaste spanningsregelaar IC5. De varistor V1 op de primaire kant
van de trafo dient voor het onderdrukken van hoogfrequente storingspieken,
die u via het net kunt inkoppelen; deze komen weliswaar niet via de
inductieve weg via de trafo, maar via de parasitaire trafocapaciteit aan de
secundaire kant en kunnen het digitale gedeelte makkelijk in de war
brengen.

Neem de voeding op zich in gebruik en overtuig u ervan dat de +5V­spanning bij een belasting met 50...80Ω stabiel blijft.

Zorg ervoor, dat voor iedere volgende stap de netspanning
afgeklemd en de stroomtoevoer buiten bereik gebracht wordt!

Voorzie dan de relais van de bijbehorende driver-transistors; zodra u op de
basisvoorweerstanden R11 resp. R13 een brug naar de 5-V-spanning
maakt, moet het betreffende relais aantrekken.

Na het solderen van de stabilisator D1 moet u bij R2/R3 resp. R8/R9 de
brug-bovenspanning van +2,5 V controleren. Als u op de klemmen K1 resp.
K2 een 5Ω potmeter aansluit, moet u op de uitgangen van de Opamps IC6
(pins 1 resp. 7) het veranderende uitgangssignaal kunnen volgen, zodra u de
potmeter verdraait.

Bij het digitale gedeelte HB 492-A is een dergelijke trapsgewijze
ingebruikname niet mogelijk, zodat u er op aangewezen bent meteen goed
te solderen om succes te hebben.

Ook hier begint het monteren van de onderdelen met de weerstanden, die
allemaal van het type met koollaag kunnen zijn. Alle ICs komen op een

12

(1) UP-toets

Als het apparaat met de SET-toets in de programmeermode gebracht
is, kan met de UP-toets de desbetreffende temperatuurwaarde met 1
°C verhoogd worden. Samen met de DOWN-toets (2) kan in het
desbetreffende programmapunt een reset uitgevoerd worden.

(2) DOWN-toets

Als het apparaat met de SET-toets in de programmeermode gebracht
is, kan met de DOWN-toets de desbetreffende temperatuurwaarde
met 1 °C verlaagd worden. Samen met de UP-toets (1) kan in het
desbetreffende programmapunt een reset uitgevoerd worden.

(3) SET-toets

Door op de SET-toets te drukken wordt het apparaat in de
programmeermode gebracht. Met elke verdere druk op deze toets
schakelt u een programmapunt verder. Hier kunnen het
temperatuurverschil (Differenz), de schakelhysteresis (Hysteresis) en de
maximale temperatuurwaarde (Maxwert) ingesteld worden en tevens
kan het apparaat gekalibreerd worden (Kal 0 / Kal 73). Verder kunnen
hier de beide schakelrelais (R1, R2) handmatig in- en uitgeschakeld
worden. door op de MODE-toets te drukken worden de ingestelde
parameters opgeslagen en verlaat u de programmeermode weer.

(4) MODE-toets

Door op de MODE-toets te drukken kunnen tijdens de het gebruik
geregistreerde meetwaarden opgevraagd worden. Met iedere
volgende druk op deze toets schakelt het apparaat een meetwaarde
verder. Hier worden de max. op voeler 1 gemeten temperatuur (F1
max), de laagste op voeler F2 gemeten temperatuur (F2 min), het
maximale temperatuurverschil op voeler 2 (dT F2), het maximale
temperatuurverschil op voeler F1 (dT F1) getoond. Deze waarden
worden in het geheugen opgeslagen en kunnen ook na het uitvallen
van de stroom op elk moment weer opgeroepen worden.

(5) Storings-LED

Deze LED licht op als er een breuk is in de sensorkabel of als een
sensor niet aangesloten is. Gelijktijdig klinkt er een waarschuwings­signaal, het relais 1 wordt in- en relais 2 wordt uitgeschakeld.

15

In rusttoestand (relais niet geschakeld) is het "O"-contact (opener-contact)
van een relais geleidend verbonden met het "C"-contact.

Let beslist op de aanwijzingen in het hoofdstuk

"Werkingsvoorwaarden"

betreffende aansluitlast, aarding van de verbruikers en de aanwijzingen
aangaande kabeldoorsnede van de aansluitkabels enz.!

Aansluiten van de temperatuurvoelers

Let op!

Hier mogen alleen temperatuurvoelers van het type PT 1000 (b.v. bestnr. 10
99 75 of 10 80 57) toegepast worden!

De temperatuurvoelers worden aangesloten op de met "FÜHLER 1" en
FÜHLER 2" aangeduide schroefklemmen.
Voeler 1 moet aan de warmtebron (b.v. zonnepaneel) gemonteerd worden,
voeler 2 aan de warmteopslag (ketel).

Bedienen van het apparaat

Bedieningsgedeelte

14

Veranderen van de werkingsparameters

Druk op de SET-toets (3).

• Op de onderste regel van het display wordt nu de het ingestelde
temperatuurverschil getoond, waarbij relais 1 schakelt. Met de UP- en
de DOWN- toetsen (1) en (2) kan de gewenste verschilwaarde binnen
het bereik van 1 - 30 °C ingesteld worden.

Druk opnieuw op de SET-toets (3).

• Op de onderste regel wordt nu de ingeschakelde schakelhysteresis
getoond. Met de UP- en de DOWN- toetsen (1) en (2) kan de gewenste
hysteresiswaarde binnen het bereik van 1 - 20 °C ingesteld worden. u
dient er hierbij op te letten dat het ingestelde verschil groter moet zijn
dan de hysteresis.

Druk weer op de SET-toets (3).

• Op de onderste regel van het display wordt nu de ingestelde
maximumtemperatuur van voeler 2 (opslagtemperatuur) getoond,
waarbij relais 2 schakelt. Met de UP- en de DOWN- toetsen (1) en (2)
kan de gewenste maximumtemperatuur binnen het bereik van 10 - 99
°C ingesteld worden.

Druk op de MODE-toets (4).

• De ingestelde werkingsparameters worden nu opgeslagen en het
apparaat keert terug naar de normale werkingsmode.

Handmatig gebruik

Onder bepaalde omstandigheden kan het nodig zijn de circulatiepompen
handmatig in te schakelen en af te zien van automatisch gebruik
(ontluchtingswerkzaamheden, defecte voeler enz.).

Druk hiertoe 6 x op de SET-toets (3), tot op de onderste displayregel de
aanduiding (R 1 : AUS) verschijnt. Door op de UP- of DOWN-toets (1) of (2)
te drukken wordt relais 1 ingeschakeld en op het display verschijnt (R 1 :
EIN). Als u opnieuw op de UP- of DOWN-toets drukt wordt het relais
uitgeschakeld.

17

(6) Aanduidings-LED relais 2

Deze LED licht op, als relais 2 ingeschakeld wordt. Relais 2 wordt
ingeschakeld, als de ingestelde maximale temperatuur bereikt wordt.

(7) Aanduidings-LED relais 1

Deze LED licht op, als relais 1 ingeschakeld wordt. Relais 1 wordt
ingeschakeld, als het ingestelde maximale temperatuurverschil bereikt
wordt.

(8) Display-LED net

Deze LED licht op, als het apparaat voorzien wordt van netspanning,
m.a.w. als het in werking is.

(9) LC-display

Op dit 2-regelige punt-matrix- display worden alle parameters en
meetwaarden getoond. Op de bovenste regel van het display worden
steeds de temperaturen van voeler 1 en voeler 2 weergegeven. Op de
onderste regel vindt, afhankelijk van het menupunt, de desbetreffende
weergave plaats.

Ingebruikname

Verbind het apparaat met het net via een wandcontactdoos.

• Kort na elkaar lichten alle lichtdiodes op en er klinkt een korte pieptoon
(LED-test).

• Op het display verschijnt kort een inschakelmelding en aansluitend
worden de actuele data van de aangesloten voelers en het daaruit
resulterende temperatuurverschil getoond.

Het apparaat is nu volledig klaar voor gebruik.

16

Wissen van de relais-inschakeltijden

Voor het wissen van de relais-inschakeltijden moet met de MODE-toets de
relais-inschakeltijd opgeroepen worden. Voor het wissen van deze waarden
drukt u eerst op de DOWN-toets (2) en houdt u deze toets ingedrukt. Druk
nu bovendien nog op de UP-toets (1). De inschakeltijd is nu gewist.

Aanwijzing
Het geleverde kant en klare apparaat bestnr. 11 33 99 is reeds af
fabriek compleet getest en getrimd! Het zelf veranderen van de
trimparameters dient in elk geval vermeden te worden! Gebruik in
het menupunt "Kal 0 : NEIN" of "Kal 73: NEIN" in geen geval
gelijktijdig de UP- en DOWN-toetsen!

Stukgaan van de voeler

Als er een voeler stukgaat, wordt automatisch relais 1 ingeschakeld.
Hierdoor wordt de laadpomp van het zonnepaneel ingeschakeld en is
daardoor oververhitting van het zonnepaneel uitgesloten.

Technische gegevens

Functie : schakeling voor het sturen van zonne-

collectoren
Temperatuurbereik : 0...99 C
Temperatuurverschil : 1...30 °C
Hysteresis : 1...20 °C
Maximumwaarde : 10...99 °C
Ingang : twee PT 1000 temperatuurvoelers, een aan

de collector (boven) en een aan de ketel onder)
Geschikte meetvoelers : PT 1000, bestnr. 10 99 75 of 10 80 57

(u heeft er twee nodig)
Relaisuitgang : twee potentiaalvrije omschakelcontacten,

een voor het schakelen van een circulatie-

pomp en een voor het schakelen voor een

alarmsignaal resp. extra pomp / bypass-

ventiel
Schakelvermogen per relais : 1000 Watt

19

Als u nogmaals op de SET-toets drukt, verschijnt op het display (R 2 : AUS).
Met de UP- of DOWN-toets kan nu relais 2 in- of uitgeschakeld worden.

Om terug te keren naar de automatische werking hoeft u alleen op de
MODE-toets (4) te drukken. Het apparaat bevindt zich dan weer in de nor­male werkingsmode.

Akoestische waarschuwing
Als het apparaat zich in de SET- of handmatige werkingsmode
bevindt, dan klinkt er elke 10 seconden een kort waarschuwings­signaal, om er op te wijzen dat de automaat buiten werking is.
Hiermee moet voorkomen worden, dat de installatie per ongeluk
gedeactiveerd wordt en wordt daardoor oververhitting van het
zonnepaneel vermeden!

Opvragen van de opgeslagen maximumwaarden

Door op de MODE-toets (4) te drukken kunnen de maximumwaarden, die
tijdens het gebruik geregistreerd en opgeslagen zijn, opgevraagd worden.

Dit zijn:
F 1 max. = max. gemeten temperatuur op voeler 1
F 2 min. = min. gemeten temperatuur op voeler 2
dT F 1 = max. temperatuurverschil op voeler 1
dT F 2 = max. temperatuurverschil op voeler 2
R 1 Aan = totale inschakeltijd van relais 1 in uren en minuten
R 2 Aan = totale inschakeltijd van relais 2 in uren en minuten

Wissen van de opgeslagen maximumwaarden

Voor het wissen van de opgeslagen maximumwaarden moet met de MODE­toets (4) de gewenste maximumwaarde opgeroepen worden. Voor het
wissen van de waarde drukt u eerst op de DOWN-toets (2) en houdt u deze
toets ingedrukt. Druk nu bovendien nog op de UP-toets (1). De maximum­waarde is nu gewist.

18

Neem in ieder geval de tijd ervoor: knutselen is geen contractarbeid, want
de hier gebruikte tijd is drie keer zo klein als die voor het zoeken van fouten.

Een veel voorkomende oorzaak voor het niet functioneren is een montage­fout, b.v. verkeerd er ingezette onderdelen zoals ICs, diodes en elko's. let
ook beslist op de kleurringen van de weerstanden, omdat sommige
weerstanden kleurringen hebben die makkelijk verwisseld kunnen worden.

Let ook op de waarden van de condensatoren, b.v. n 10 = 100 pF (niet 10
nF). Daartegen helpt dubbel en driedubbel checken. Let er ook op dat alle
IC-pootjes werkelijk in de fitting steken. Het gebeurt heel gemakkelijk, dat er
bij het insteken een pootje omgebogen wordt. Een klein beetje drukken, en
de IC moet bijna vanzelf in de fitting springen. Als dat niet gebeurt, is er zeer
waarschijnlijk een pootje verbogen.

Als hier alles klopt, dan moet u als volgende eventueel de schuld zoeken bij
en koude soldeerplek. Deze onaangename begeleiders van het knutselleven
treden op, als of de soldeerplek niet goed verwarmd wordt, zodat het tin
geen goed contact heeft met de leidingen, of als men bij het afkoelen de
verbinding precies op het moment van het verstarren bewogen heeft.
Dergelijke fouten kunt u meestal herkennen aan het matte uiterlijk van het
oppervlak van de soldeerplek. De enige oplossing is de soldeerplek
nogmaals na te solderen.

Bij 90% van de gereclameerde bouwpakketten gaat het om soldeerfouten,
koude soldeerplekken, verkeerd soldeertin enz. Menig teruggestuurd
"meesterwerk" getuigde van onjuist solderen.

Gebruik daarom bij het solderen uitsluitend elektronica-soldeertin met de
aanduiding "SN 60 Pb" (60% tin en 40% lood). Dit soldeertin heeft een colo­foniumkern, die als vloeimiddel dient, om de soldeerplek tijdens het solde­ren te beschermen tegen oxideren. Andere vloeimiddelen, zoals soldeervet,
soldeerpasta of soldeerwater mogen in geen geval worden gebruikt, omdat
ze zuur bevatten. Deze middelen kunnen de printplaat en elektronische
componenten vernielen, bovendien geleiden ze de stroom en veroorzaken
daardoor kruipstromen en kortsluitingen.

21

Displays : LC-display met 2 x 16 tekens en 4 LEDs
Voedingsspanning : 220 - 240 V~/50 Hz via wandcontactdoos
Vermogenverbruik : max. 1,5 VA
Afmetingen : 132 x 70 x 55 mm (bouwpakket)

168 x 162 x 85 mm (in behuizing)

Let op!

Voor u met het in elkaar zetten begint, dient u eerst in alle rust deze
montagehandleiding tot aan het eind door te lezen, voor u de module of het
apparaat in gebruik neemt (vooral het hoofdstuk over mogelijke fouten en
het verhelpen ervan!) en natuurlijk de veiligheidsbepalingen. U weet dan,
waar het op aankomt en waar u op moet letten en u vermijdt daardoor vooraf
fouten, die soms slechts met veel moeite weer verholpen kunnen worden!
Voer de solderingen en bedradingen absoluut netjes en precies uit, gebruik
geen zuurhoudend soldeertin, soldeervet of dergelijke. Overtuig u ervan dat
er geen koude soldeerplek aanwezig is. Want een slordige of slechte
soldeerplek, een loszittend contact of een slechte opbouw betekenen
tijdrovend zoeken van fouten en onder bepaalde omstandigheden het
kapotgaan van onderdelen, hetgeen vaak en kettingreactie tot gevolg heeft,
waardoor het gehele bouwpakket vernield wordt.
Bedenk ook dat bouwpakketten die met zuurhoudend soldeertin, soldeervet
e.d. gesoldeerd zijn, door ons niet gerepareerd worden.
Bij het in elkaar zetten van elektronische schakelingen wordt een basis­kennis van de behandeling van de onderdelen, het solderen en het omgaan
met elektronische resp. elektrische onderdelen aanwezig verondersteld.

Algemene aanwijzing voor het in elkaar zetten
van een schakeling

De mogelijkheid, dat na het in elkaar zetten iets niet functioneert, kan door
precies en netjes te werken drastisch verminderd worden. Controleer elke
stap, elke soldeerplek twee keer, voor u verder gaat! Houdt u aan de
handleiding! Voer de daar beschreven stap niet anders uit en sla niets over!
Vink elke stap dubbel af: eenmaal voor het monteren, eenmaal voor het
controleren.

20

Soldeerhandleiding

Als u nog niet zo geoefend bent in het solderen, lees dan eerst deze
soldeerhandleiding, voor u naar de soldeerbout grijpt. Want solderen moet
je leren.

1. Gebruik bij het solderen van elektronische schakelingen principieel

nooit soldeerwater of soldeervet. Deze bevatten een zuur, dat
componenten en printbanen vernielt.

2. Als soldeermateriaal mag alleen elektronicatin SN 60 Pb (d.w.z. 60%

tin, 40% lood) met een colofoniumkern gebruikt worden, dat tegelijk
als vloeimiddel dient.

3. Gebruik een kleine soldeerbout met max. 30 Watt verwarmings-

vermogen. De soldeerpunt moet vrij zijn van soldeerresten, opdat de
warmte goed afgeleid kan worden. Dat wil zeggen: de warmte van de
soldeerbout moet goed naar de te solderen plek geleid worden.

4. Het solderen zelf moet snel uitgevoerd worden, want door te lang

solderen worden componenten vernield. Het voert tevens tot het
loslaten van de soldeerogen of printbanen.

5. Voor het solderen wordt de goed vertinde soldeerpunt zo op de

soldeerplek gehouden, dat tegelijk de draad van het onderdeel en de
printbaan aangeraakt worden.
Gelijktijdig wordt (niet te veel) soldeertin toegevoerd, dat eveneens
opgewarmd wordt. Zodra het soldeertin begint te vloeien, verwijdert u
het van de soldeerplek. Dan wacht u nog een ogenblik, tot het
achtergebleven soldeer goed uitgelopen is en haalt dan de
soldeerbout weg.

6. Let er op, dat het zojuist gesoldeerde onderdeel, nadat u de

soldeerbout weggenomen heeft, ca. 5 sec niet aangeraakt wordt. Er
blijft dan een zilverig glanzende, perfecte soldeerplek over.

7. Voorwaarde voor een perfecte soldeerplek en goed solderen is een

schone, niet geoxideerde soldeerpunt. Want met een vuile soldeerpunt

23

Als tot nu toe alles in orde is en draait de "zaak" desondanks nog niet, dan
is er waarschijnlijk een onderdeel defect. Als u een beginner bent op het
gebied van elektronica, is het in dat geval het beste, als u een kennis om
raad vraagt die een beetje thuis is in elektronica en eventueel benodigde
meetapparatuur bezit.
Als u deze mogelijkheid niet heeft, stuurt u het bouwpakket als het niet func­tioneert goed verpakt en met een nauwkeurige beschrijving van de fout als­mede met de bijbehorende bouwbeschrijving naar onze Technische dienst
(alleen een exacte omschrijving van de fout maakt een perfecte reparatie
mogelijk!). Een exacte omschrijving van de fout is belangrijk, omdat de fout
ook nog bij uw netvoeding of de schakeling aan de buitenkant kan liggen.

Aanwijzing

Dit bouwpakket werd, voordat het in productie ging, vele keren als prototype
gebouwd en getest. Pas als er een optimale kwaliteit aangaande het
functioneren en zekerheid van werken bestaat, wordt het vrijgegeven voor
serieproductie.

Om een bepaalde zekerheid bij het functioneren te verkrijgen bij het bouwen
van het apparaat, is de totale opbouw onderverdeeld in 3 bouwfases:

1. Bouwfase I : montage van de componenten op de netvoeding /
relais printplaat

2. Bouwfase II: montage van de componenten op de bedienings- /
display printplaat

3. Bouwfase III: controle van de onderdelen / aansluiting /
ingebruikname

Let er bij het solderen van de componenten op, dat deze (tenzij anders
vermeld) zonder afstand tot de printplaat gesoldeerd worden. Alle
uitstekende aansluitdraden worden direct boven de soldeerplek afgeknipt.

Omdat het bij dit bouwpakket voor een deel om zeer kleine, resp. dicht op
elkaar liggende soldeerpunten gaat (gevaarvoor soldeerbruggen), mag hier
alleen met een soldeerbout met kleine soldeerpunt gesoldeerd worden. Voer
het solderen en de opbouw zorgvuldig uit.

22

1. Bouwfase I:

Montage van de onderdelen op de printplaat voor de
netvoeding

1.1 Weerstanden

Buig de aansluitdraden van de weerstanden in overeenstemming met de
rastermaat rechthoekig om. Steek de weerstanden in de aanwezige
openingen (volgens opdruk). Opdat de onderdelen er bij het omdraaien van
de printplaat niet uit kunnen vallen, buigt u de aansluitdraden van de
weerstanden ca. 45° uit elkaar, en soldeert ze dan zorgvuldig met de
printbanen op de achterkant van de printplaat. Aansluitend worden de
uitstekende draden afgeknipt.

Let er op, dat deze schakeling uitgerust wordt met twee verschillende
soorten weerstanden.

De algemeen gebruikelijke weerstanden zijn weerstanden met een
koolstoflaag. Deze hebben een tolerantie van 5% en worden gekenmerkt
door een goudkleurige "tolerantiering".

Weerstanden met een koolstoflaag bezitten normaalgesproken vier
kleurringen. Weerstanden met een metalen laag hebben een tolerantie van
slechts 1%. Dit wordt weergegeven door een bruine "tolerantie-ring", die er
wat breder is opgedrukt dan de overige vier kleurringen. Daardoor moet een
verwisseling met een normale "waarde-ring" met de betekenis " 1 "
voorkomen worden.

Voor het aflezen van de kleurcodes worden de weerstanden zo gehouden,
dat de betreffende tolerantiering zich aan de rechterkant van de weerstand
bevindt; de kleurringen worden dan van links naar rechts afgelezen!

R1 = 100 R bruin, zwart, bruin
R2 = 4 k 7 geel, violet, zwart, bruin (metalen laag)
R3 = 4 k 7 geel, violet, zwart, bruin (metalen laag)
R4 = 10 k bruin, zwart, oranje
R5 = 10 k bruin, zwart, oranje
R6 = 10 k bruin, zwart, oranje

25

is het absoluut onmogelijk schoon te solderen. Verwijder daarom elke
keer nadat u gesoldeerd heeft overtollig soldeer en vuil met een
vochtige spons of een siliconenafstrijker.

8. Na het solderen worden de aansluitdraden direct boven de soldeerplek
afgeknipt met een zijkniptang.

9. Bij het solderen van halfgeleiders, LEDs en ICs dient u er speciaal op
te letten dat de soldeertijd van 5 sec niet overschreden wordt, omdat
anders het onderdeel vernield wordt. U dient bij deze componenten
eveneens op de juiste poling te letten.

10. Na het opbouwen controleert u principieel elke schakeling nogmaals
om te zien of alle componenten er juist ingezet en gepoold zijn.
Controleer ook, of er niet per ongeluk aansluitingen of printbanen met
tin overbrugd zijn. Dat leidt niet alleen tot niet goed functioneren, maar
kan ook leiden tot het stuk gaan van dure onderdelen.

11. Denkt u er alstublieft aan dat niet correct uitgevoerde soldeerwerk­zaamheden, verkeerde aansluitingen, verkeerde bediening en
uitrustingsfouten buiten onze invloed liggen.

24

1.3 Diodes

Buig de aansluitdraden van de diodes in overeenstemming met de
rastermaat rechthoekig om en steek de diodes in de aanwezige openingen
(volgens opdruk). Let er hierbij beslist op, dat de diodes met de juiste poling
ingebouwd worden!

Let op de positie van de kathodestreep!

Opdat de diodes er bij het omdraaien van de printplaat niet uit kunnen
vallen, buigt u de aansluitdraden 45° uit elkaar, en soldeert ze met korte
soldeertijd op de printbanen. Daarna worden de uitstekende uiteinden van
de draden afgeknipt.

D2 = 1 N 4148 universele siliciumdiode
D3 = 1 N 4148 universele siliciumdiode
D8 = P6KE 6V8CA diode voor bescherming tegen te hoge spanning
D9 = P6KE 6V8CA diode voor bescherming tegen te hoge spanning

1.4 Condensatoren

Steek de condensatoren in de overeenkomstig gekenmerkte openingen, buig
de draden een beetje uit elkaar en soldeer ze netjes met de printbanen. Bij de
elektrolyt-condensatoren (elco's) dient u op de juiste polariteit te letten (+ - ).

Let op!
Afhankelijk van het fabrikaat zijn elektrolyt-condensatoren op
verschillende manieren gekenmerkt. Sommige fabrikanten kenmerken
met "+", anderen echter met "-". Maatgevend is de aanduiding van
polariteit die door de fabrikant op de elco's gedrukt is.

27

R7 = 10 k bruin, zwart, oranje
R8 = 4 k 7 geel, violet, zwart, bruin (metalen laag)
R9 = 4 k 7 geel, violet, zwart, bruin (metalen laag)
R10 = 820 R grijs, rood, zwart, zwart (metalen laag)
R11 = 4 k 7 geel, violet, rood
R13 = 4 k 7 geel, violet, rood
R15 = 820 R grijs, rood, zwart, zwart (metalen laag)
R22 = 150 k bruin, groen, geel
R24 = 150 k bruin, groen, geel

Let op!

Het bouwpakket bevat nog vier andere weerstanden met een metalen laag,
die niet tot de onderdelen van het pakket behoren. Deze weerstanden zijn,
nadat het bouwpakket klaar is, nodig voor het trimmen van het apparaat
(vergelijk bouwfase "Trimmen")!
2 x R trimmen = 1 k bruin, zwart, zwart, bruin (metalen laag)
2 x R trimmen = 1 k 3 bruin, oranje, zwart, bruin (metalen laag)

1.2 Draadbruggen

Soldeer de draadbruggen. Als draadbrug kunt u de afgeknipte draadeinden
van de weerstanden gebruiken.
Op de onderdelenopdruk is de brug weergegeven als een dikke streep
tussen twee gaten, en gekenmerkt met "BR".

BR1...BR3 = draadbrug

26

1 x fitting 8-pol. DIL

1.6 Transistors

Bij deze arbeidsgang worden de transistors in overeenstemming met de
aanduidingen op de printplaat geplaatst en op de printbaan gesoldeerd.

Let daarbij op de positie: de omtrekken van de behuizing van de transistors
moeten overeenkomen met die op de printplaat. Oriënteer u hierbij op de
afgevlakte kant van de transistorbehuizing. De aansluitpootjes mogen elkaar
in geen geval kruisen, bovendien moeten de componenten met een afstand
van 5 mm tot de printplaat gesoldeerd worden.

Let op een korte soldeertijd, opdat de transistors niet door oververhitting
vernield worden.

T1 = BC 547, 548, 549 A, B of C transistor met kleine capaciteit
T2 = BC 547, 548, 549 A, B of C transistor met kleine capaciteit

1.7 Bruggelijkrichter

Plaats de bruggelijkrichter op de hoofdprintplaat en soldeer de aansluit­pootjes ervan met de printbanen. Let er op, dat de polariteitaanduiding die
op de gelijkrichter gedrukt is, overeenkomt met die van het op de printplaat
gedrukte kenmerk.

29

C 1 = 220 µF 35 Volt elco
C9 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C10 = 10 µF 16 Volt elco
C11 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C12 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C14 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C15 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C16 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C17 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C18 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator

1.5 IC-fitting

Steek de fitting voor het geïntegreerde schakelcircuit (IC) in de overeen­komstige positie op de onderdelenkant van de printplaat.

Let op!
Let op de inkeping of een ander kenmerk aan de kopse kant van de
fitting. Dit is de markering (aansluiting 1) voor de IC, die er later
ingezet moet worden. De fitting moet er zo ingezet worden, dat
deze markering overeenkomt met de markering op de opdruk op de
printplaat!

Om te verhinderen dat bij het omdraaien van de printplaat (voor het solderen)
de fitting er weer uitvalt, worden twee schuin tegenover elkaar liggende pins
omgebogen en daarna worden alle aansluitpootjes gesoldeerd.

28

Aanzicht van onderen

1.9 Relais

Monteer de beide 12 V relais op de printplaat en soldeer de aansluitstiften
aan de printbaankant.

REL 1 = Rel. 12 V 1 x U
REL 2 = Rel. 12 V 1 x U

1.10 Stiftstrip

Monteer de stiftstrip op de printplaat. Daartoe moet de meegeleverde 2x8­polige stiftstrip overeenkomstig ingekort worden. De korte kant van de
aansluitstiften wordt in de openingen gestoken en aan de printbaankant
gesoldeerd.

ST1 = stiftstrip 5-polig dubbele rij

1.11 Nettrafo

Nu wordt de printplaat voorzien van de nettrafo en de aansluitingen worden
aan de soldeerkant van de printplaat gesoldeerd.

TRF 1 = 1 x 9 volt 1,5 VA

31

BI = B 80 C 800 of dergelijke

1.8 Spanningsregelaar

Nu worden de geïntegreerde spanningsregelaar en de referentie-spannings­IC in de daarvoor bedoelde openingen geplaatst en de aansluitpootjes
worden op de soldeerkant gesoldeerd.
Let op de positie van D1 en D5!
De contouren van de behuizing van de ICs moeten overeenstemmen met de
omtrekken zoals die op de printplaat gedrukt zijn. Oriënteer u daarbij op de
afgevlakte kant van de IC-behuizing. De aansluitpootjes mogen elkaar in
geen geval kruisen, bovendien moeten de componenten met een afstand
van 5 mm tot de printplaat gesoldeerd worden.

Let daarbij op een korte soldeertijd, opdat de geïntegreerde schakelcircuits
niet vernield worden door oververhitting!

D1 = LM 336 / 2.5 2.5 V-referentiespanningsbron

kleine transistorbehuizing

IC5 = 78 L 05 5 V vaste spanningsregelaar

30

Ingang

Uitgang massa

ADJ

1.15 Geïntegreerde schakeling (IC)

Tenslotte wordt het geïntegreerde schakelcircuit met de juiste poling in de
daarvoor bedoelde fitting gestoken.

Let op!

Geïntegreerde schakelingen zijn zeer gevoelig voor een verkeerde poling!
Let daarom op het desbetreffende kenmerk van de IC (inkeping of punt).

Geïntegreerde schakelingen mogen principieel niet bij een aanwezige
voedingsspanning vervangen of in de fitting gestoken worden!

IC 6 = TLC 272 CP 2-voudige werkingsversterker

(inkeping of punt moet naar C 9 wijzen).

2. Bouwfase II:

Montage van de componenten op de bedienings-/
displayprintplaat

2.1 Weerstanden

Buig de aansluitdraden van de weerstanden in overeenstemming met de
rastermaat rechthoekig om. Steek de weerstanden in de aanwezige
openingen (volgens opdruk). Opdat de onderdelen er bij het omdraaien van
de printplaat niet uit kunnen vallen, buigt u de aansluitdraden van de
weerstanden ca. 45° uit elkaar, en soldeert ze dan zorgvuldig met de
printbanen op de achterkant van de printplaat. Aansluitend worden de
uitstekende draden afgeknipt.

33

1.12 Zwakstroomzekering

Bij deze werkzaamheden wordt de zwakstroomzekering (T 32 mA) in de
beide zekeringclips gedrukt. Daarna wordt het geheel samen in de
overeenkomstige openingen van de zekeringhouder aan de printbaankant
gesoldeerd.

F 1 = (T 32 mA)

1.13 Varistor

Monteer de varistor V1 op de printplaat en soldeer de aansluitpootjes op de
desbetreffende printbanen.

V 1 = metaaloxide-varistor 275 V

1.14 Aansluitklemmen

Nu steekt u de schroefklemmen in de desbetreffende posities op de
printplaat en soldeert u de aansluitstiften netjes aan de printbaankant.

Bepaald door het grotere massaoppervlak van printbaan en aansluitklem,
moet hier de soleerplek iets langer dan anders verwarmd worden, tot het tin
goed vloeit en een schone soldeerplek vormt.

3 x aansluitklem 3-polig
2 x aansluitklem 2-polig

32

7

2.3 Condensatoren

Steek de condensatoren in de desbetreffende openingen, buig de draden
iets uit elkaar en soldeer ze netjes met de printbanen. Bij de elektrolyt­condensatoren (elco) dient u op de juiste polariteit te letten.

Let op!
Afhankelijk van het fabrikaat hebben elektrolyt-condensatoren
verschillende aanduidingen voor de polariteit. Sommige fabrikanten
gebruiken "+", anderen echter "-". Maatgevend is de aanduiding
van polariteit die door de fabrikant op de elco's gedrukt is.

C2 = 10 µF 16 Volt elco
C3 = 22 pF = 22 keramische condensator
C4 = 22 pF = 22 keramische condensator
C5 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C6 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C7 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C8 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator
C13 = 0,1 µF = 100 nF = 100 000 pF = 104 keramische condensator

2.4 IC-fittingen

Steek de fittingen voor de geïntegreerde schakelcircuits (ICs) in de
desbetreffende posities aan de onderdelenkant van de printplaat.

Let op!

Let op de inkeping of een ander kenmerk aan een kopse kant van de fitting.

35

De hier in deze bouwfase gebruikte weerstanden zijn weerstanden met een
koolstoflaag. Deze hebben een tolerantie van 5% en zijn gekenmerkt door
een goudkleurige "tolerantie-ring". Weerstanden met een koolstoflaag
bezitten normaalgesproken 4 kleurringen. Voor het aflezen van de kleurcode
wordt de weerstand zo gehouden, dat de goudkleurige tolerantiering zich
aan de rechterkant van de weerstand bevindt. De kleurringen worden dan
van links naar rechts afgelezen!

R12 = 4 k 7 geel violet rood
R16 = 10 k bruin zwart oranje
R17 = 2 k 2 rood rood rood
R18 = 2 k 2 rood rood rood
R19 = 4 k 7 geel violet rood
R20 = 4 k 7 geel violet rood

2.2 Weerstandsnetwerken

Steek de weerstandsnetwerken in de overeenkomstige openingen op de
printplaat en soldeer de aansluitpootjes met de printbanen.
De weerstandsnetwerken zijn niet symmetrisch opgebouwd en hebben
daarom een kenteken (witte punt)aan één kant.
De weerstandsnetwerken moeten er zo ingezet worden, dat deze markering
overeenkomt met de markering op de opdruk op de printplaat.

R25 = 103 G weerstandsnetwerk 8 x 10 K SIP 8 + 1
R26 = 103 G weerstandsnetwerk 4 x 10 K SIP 4 + 1

34

T3 = BC 547, 548, 549 A, B of C transistor met kleine capaciteit

2.6 Lichtdiodes (LEDs)

Nu soldeert u de 3 mm-LEDs met de juiste poling in de schakeling. De
kathodes van de lichtdiodes worden steeds gekenmerkt door een korter
aansluitpootje. Als u een lichtdiode tegen het licht houdt, kunt u de kathode
ook herkennen aan de grotere elektrode binnen in de LED. Op de printplaat
wordt de positie van de kathode door een dikke streep in de contouren van
de lichtdiode weergegeven.

Voor de montage worden de LEDs in de meegeleverde LED-afstandhouder
gestoken. Met deze afstandhouder zijn twee verschillende bevestigings­varianten mogelijk. Als de LED van de ene kant in het buisje wordt gestoken,
verdwijnt de onderste rand ervan volledig in de fitting en alleen een gedeelte
van het "kopje" steekt nog buiten de afstandhouder. Als het buisje
daarentegen 180° gedraaid wordt, zit de LED er "bovenop". De behuizing
ervan steekt volledig boven de afstandhouder uit. Zet de LEDs zo in de
afstandhouder, dat alleen nog de "kopjes" uit het buisje steken.

Soldeer dan eerst een aansluitpootje van de diodes vast, zodat die nog
exact uitgericht kunnen worden. Als dat gebeurd is, dan wordt steeds de
tweede aansluiting gesoldeerd.

De in dit bouwpakket toegepaste lichtdiodes zijn "LOW CURRENT-LEDs",
d.w.z. LEDs die hun volledige lichtvermogen al bij een stroomverbruik van
2 mA (groen 4 mA) bereiken.

D4 = groen 0 3 mm Low current
D 5 = rood 0 3 mm Low current
D6 = rood 0 3 mm Low Current
D 7 = geel 0 3 mm Low current

37

Dit is de markering (aansluiting 1) voor de IC, die er later in geplaatst moet
worden. De fitting moet zo geplaatst worden, dat deze markering
overeenkomt met de markering op de printplaat!

De PLCC 44-fitting is gekenmerkt met een afgeschuinde hoek. Deze
afgeschuinde hoek wordt ook op de printplaat weergegeven. De fitting moet
er zo ingezet worden, dat de markering op de IC overeenkomt met de
markering op de printplaat!

Om te verhinderen dat bij het omdraaien van de printplaat (voor het
solderen) de fittingen er weer uitvallen, worden twee schuin tegenover elkaar
liggende pins van een fitting omgebogen en daarna worden alle
aansluitpootjes gesoldeerd.

3 x fitting 8-polig DIL
1 x fitting 44-polig PLCC 44

2.5 Transistor

Bij dit gedeelte wordt de transistor er in overeenstemming met de opdruk op
de printplaat ingezet en op de printbaan gesoldeerd.

Let daarbij op de positie: de omtrekken van de behuizing van de transistors
moeten overeenkomen met die op de printplaat. Oriënteer u hierbij op de
afgevlakte kant van de transistorbehuizing. De aansluitpootjes mogen elkaar
in geen geval kruisen, bovendien moeten de componenten met een afstand
van 5 mm tot de printplaat gesoldeerd worden.

Let op een korte soldeertijd, opdat de transistors niet door oververhitting
vernield worden.

36

Aanzicht van onderen

2.8 Bussenstrip voor folietoetsenbord

Steek de bussenstrip in de desbetreffende openingen op de printplaat en
soldeer de strip met de printplaat.

ST3 = bussenaansluitstrip voor folietoetsenbord

Aanwijzing!
De toetsen S1...S4 worden niet gemonteerd!

2.9 Akoestische signaalgever

Plaats nu de akoestische signaalgever met de juiste poling in de schakeling.
Let hierbij op de opdruk op de printplaat, hier is voor de pieper een duidelijke
polariteits-aanduiding gedrukt.
Het lange aansluitpootje van de signaalgever moet in de met "+"
gemarkeerde opening van de printplaat gestoken worden. Soldeer nu de
pootjes aan de printbaankant met de printplaat.
PS 1 = micro pieper

2.10 Trimpotentiometer

Soldeer de trimpotmeter R14 of de trimpotmeter R27 in de schakeling.
Hier is doorslaggevend, welke potmeter er in het bouwpakket zit.
R14 = 10 k (contrastinstelling) spindeltrimpotentiometer
R 27 = 10 k (contrastinstelling) trimpotentiometer liggend

39

Als een duidelijk herkenningspunt van een LED ontbreekt of u twijfelt aan de
polariteit (omdat verschillende fabrikanten verschillende kenmerken
gebruiken), dan kan die ook door uitproberen bepaald worden. Daartoe
handelt u als volgt:
U sluit de LED via een weerstand van ca. 270 R (bij Low Current-LED 4 k 7)
aan op een voedingsspanning van ca. 5 V (4,5 V of 9-V batterij).

Als daarbij de LED oplicht, dan is de "kathode" van de LED op de juiste wijze
met de min verbonden. Als de LED niet oplicht, dan is deze in de blokkeer­richting aangesloten (kathode aan plus) en moet omgepoold worden.

2.7 Piëzokristal

Monteer het piëzokristal op de printplaat. Hierbij hoeft u niet op de polariteit
te letten. Soldeer de aansluitpootjes met de printbanen van de printplaat.

Q 1 (=X1) = 11.0592 MHz

38

A

K

A

K

LED wordt in blokkeerrichting
aangesloten en licht daarom
niet op (kathode aan "+")

LED met voorweerstand in
doorlaatrichting aangesloten
en licht op (kathode aan "-")

2.13 Microprocessor

Plaats de microprocessor in de 33-polige fitting. Eén kant van de behuizing
is schuin afgekant. Eén hoek van de K-fitting is eveneens afgekant. Let er bij
het inzetten van de IC op, dat de positie van deze kanten overeenstemt. Leg
de IC eerst op de fitting, en druk hem dan, het beste met twee duimen,
gelijkmatig in de fitting. Let er op, dat de IC bij het monteren niet kantelt!

IC4 = HT 492 (speciaal geprogrammeerde microprocessor)

2. 14 Geïntegreerde schakelingen (ICs)

Tenslotte worden de geïntegreerde schakelcircuits met de juiste poling in de
daarvoor bestemde fittingen gestoken.

41

2.11 Stiftstrips

Monteer nu de beide stiftstrips op de printplaat. Deze moeten voor de
inbouw overeenkomstig ingekort worden. De korte kanten van de aansluit­stiften worden vanaf de montagekant door de openingen gestoken en
aansluitend aan de printbaankant gesoldeerd.

1 x stiftstrip 14-polig recht (voor LCD 2 x 16 display)
ST 2 = stiftstrip 5-polig dubbele rij gehoekt

2.12 LC-Display

Steek het LC-display op de 14-polige stiftstrip, die al op de printplaat
gesoldeerd is. Leg de grijze 6 mm afstandsrolletjes onder de bevestigings­openingen van het display en schroef dan het display d.m.v. 2,2 x 13 mm
koperen schroeven op de printplaat.
Soldeer de aansluitpunten van het display met de 14-polige stiftstrip. Het is
voldoende de aansluitpunten aan de bovenkant van het display aan de
stiftstrip te soleren, omdat de aansluitingen aan de onderkant van het
display met elkaar verbonden zijn!

1 x LCD-module 16 x 2 tekens

40

afstands rol
6 mm

stiftstrip

display schroef

2.2 x 13

printbaan

Aanzicht van onderen

0

0

, . . . .

C

samenpersen niet kantelt, anders breekt hij af of de sneden van de
contacten breken af.

Monteer op deze manier per uiteinde van de kabel een stekker.

2.16 Samenbouwen

De displayprintplaat met de bedieningselementen wordt nu verbonden met
de netvoedingprintplaat. Hiertoe steekt u de in bouwfase 2.15 gemaakte
vlakbandkabel op de 2 x 5 pol. gehoekte stiftstrip op de displayprintplaat.
De contouren van de gehoekte stiftstrip met dubbele rij ST2 en de rechte
dubbele stiftstrip ST1 worden op de opdruk weergegeven. Eén hoek van
deze contouren is gekenmerkt met een schuine streep. Deze hoek geeft
aansluitpin "1" van de dubbele stiftstrip aan.
Steek de verbindingskabel zo op de dubbele stiftstrip, dat de gekleurd
gemarkeerde aan de buitenkant liggende ader van de vlakbandkabel naar
pin "1" van de stiftstrip wijst.

43

Let op!
Geïntegreerde schakelingen zijn zeer gevoelig voor verkeerde
poling! Let daarom op de desbetreffende markeringen van de ICs
(inkeping op punt).
Geïntegreerde schakelingen mogen principieel niet vervangen of in
de fitting gestoken worden bij aanwezige spanning!

C1 = TLC 549 CP 8-bit A/D-omvormer

(inkeping of punt moet naar R18 wijzen)

IC2 = TLC 549 CP 8-bit A/D-omvormer

(inkeping of punt moet naar ST2 wijzen)

C3 = 93 C 46 EEPROM

(inkeping of punt moet naar C7 wijzen).

2.15 Verbindingskabel

Plaats nu de verbindingskabel, die tussen display- en netvoedingsprintplaat
nodig is. Gebruik hiervoor een ca. 12 cm lange 10-pol. vlakbandkabel. Een
aan de buitenkant van deze kabel liggende ader is met een kleur
gemarkeerd; één van de poststekkers bezit eveneens op een aan de
buitenkant liggend contact (contact "1") een driehoekige markering. Steek
nu de vlakbandkabel zo in de gleuf tussen stekkerbody en houdbeugel, dat
de kabel er aan de andere kant van de stekker ca. 1mm uitsteekt en de
markeringen van de kabel en de stekker zich aan dezelfde kant bevinden.
Kabelader "1" moet op deze manier met steekcontact "1" verbonden zijn.

Druk nu de beugel op de stekker. Als u geen geschikt gereedschap bij de
hand heeft (in geen geval en tang gebruiken), kunt u zich behelpen met een
bankschroef met beschermde wang. Het is belangrijk dat de beugel bij het

42

Onderdelenschema bedienings-/ displayprintplaat (HB 492A)

45

Onderdelenschema netvoeding-/ relaisprintplaat (HB 492)

44

2. Tijdens de elektrische controle mag het apparaat niet rechtstreeks
aangeraakt worden!

3. Nu worden alle aansluitingen (aansluitklemmen) van het apparaat, met
uitzondering van de aansluitingen die met een bliksemschicht
gekenmerkt zijn, met de spanningzoeker gecontroleerd op
spanningloosheid. Als de spanningzoeker oplicht, kan er gevaar
bestaan!

4. Als de spanningzoeker niet oplicht, dient de controle na punt 3 met
een door omsteken omgepoolde stekker op dezelfde wandcontact­doos herhaald te worden.

5. Als de spanningzoeker tijdens het testen geen enkel teken voor
gevaarlijke aanrakingsspanningen geeft, kan er worden overgegaan op
de eerste ingebruikname.

6. Als de spanningzoeker oplicht, is er iets niet in orde met de onderdelen
en mag het apparaat in geen geval in gebruik genomen worden! In dit
geval moet de fout door een vakman gezocht en verholpen worden!
Nadat de fout verholpen is, dient u de volledige controle nogmaals uit
te voeren!

Aansluiting / ingebruikname / trimmen

3.2 Nadat de onderdelencontrole uitgevoerd is, kan een eerste functietest
uitgevoerd worden.

Aanwijzing

Hoewel het apparaat normaal met 230 V wisselspanning gebruikt
wordt, mag u voor trimwerkzaamheden, of zo lang het apparaat niet
in een tegen aanraken beschermde behuizing ingebouwd is, het
apparaat niet met 230 V verbinden!

U dient zich te houden aan de VDE-bepalingen!

47

3. Bouwfase III:

Controle van onderdelen / aansluiting / ingebruikname

3.1 Controle door degene die het apparaat in elkaar
gezet heeft!

Nadat het apparaat klaar is, moet er als eerste een controle plaatsvinden. De
bedoeling hiervan is, gevaren door schade aan materialen en door in elkaar
zetten te onderkennen.

Controle op het oog

Bij de controle op het oog mag het apparaat niet met de stroomvoorziening
verbonden zijn.

Controleer nogmaals, of alle componenten er op de juiste wijze ingezet zijn
met de juiste poling. Controleer aan de soldeerkant (printbaankant), of er
door soldeerresten printbanen overbrugd zijn, omdat dit tot kortsluiting en
vernieling van onderdelen kan leiden.

Verder dient u te controleren, of afgeknipte uiteinden van draden op of onder
de printplaat liggen, omdat dit eveneens tot kortsluiting kan leiden.
Eventuele gebreken dienen verholpen te worden!

Elektrische controle

De elektrische controle mag alleen uitgevoerd worden door een
vakman, die met de materie vertrouwd is, en die alles weet over de
desbetreffende VDE voorschriften!

Hiertoe dient een éénpolige "spanningzoeker" gebruikt te worden. Deze
moet voor het begin van de onderdelencontrole op een wandcontactdoos
op juiste werking gecontroleerd worden!

1. Voor de controle wordt het apparaat op een niet geleidende ondergrond
geplaatst, b.v. droog hout, en daarna met het net verbonden.

46

3.8 Als er tegen de verwachting in geen aanduiding verschijnt, of er
verschijnen onlogische tekens, of er valt op een andere manier een
foutief functioneren te constateren, schakelt u onmiddellijk de
voedingsspanning uit en controleert u de volledige printplaat
nogmaals volgens de onderstaande checklist.

Veiligheidsbepaling

Als er aan een onder spanning staande schakeling metingen
uitgevoerd worden, dan moet de schakeling op een veiligheids­scheidingstrafo aangesloten worden. Er mogen in geen geval
metingen aan het apparaat uitgevoerd worden, als het direct op het
net is aangesloten. Bovendien mag de schakeling, hoewel hij
eenvoudig op te bouwen is, bij niet functioneren alleen door een
vakman gecontroleerd worden, omdat hij voldoende met de
desbetreffende veiligheidsbepalingen vertrouwd is.

Checklist voor het zoeken van fouten

Vink elke controlestap af!

❑ Is de voedingsspanning juist gepoold?

❑ Is de voedingsspanning aan de juiste aansluitpootjes van de

gelijkrichter aangesloten?

❑ Is de zekering F1 in orde?

Controleer de zekering met een doorgangstester.

❑ Ligt de werkspanning bij ingeschakeld apparaat nog binnen het bereik

van 10 - 14 volt?

❑ Werkspanning weer uitschakelen.

❑ Zijn de weerstanden met de juiste waarde goed gesoldeerd?

Controleer de waarden nogmaals volgens 1.1 en 1.2 van de handleiding.

49

3.3 Voor de eerste ingebruikname (functietest) gelieve u een aparte
netvoeding te gebruiken, die aan de desbetreffende VDE-bepalingen
voldoet. Voed hiertoe de gelijkrichter

BI met de juiste poling met een
gelijkspanning van ca. 12 Volt. De pluspool van de netvoeding wordt
verbonden met het met "+" gekenmerkte pootje van de gelijkrichter, en
de minpool van de netvoeding met het met "-" gekenmerkte pootje.

Let er op, dat dit bouwpakket alleen van gezeefde
gelijkspanning uit een netvoeding of met een accu/ batterij
voorzien mag worden. Deze spanningsbron moet ook de
benodigde stroom kunnen leveren.
Autoladers of speelgoedtreintrafo's zijn hierbij als
spanningsbron niet geschikt en leiden tot beschadiging van
onderdelen resp. tot het niet functioneren van de module.

Levensgevaar!
Als u een netvoeding als spanningsbron gebruikt, dan moet deze
beslist voldoen aan de VDE-voorschriften!

3.4 Sluit op de met "FÜHLER 1" en "FÜHLER 2" gekenmerkte schroefk­lemmen elk een van de met het bouwpakket meegeleverde 1 000 Ohm
trimweerstanden met metalen omhulsel. R trimmen = 1 k bruin, zwart,
zwart, bruin (metalen laag).

3.5 Draai de trimpotmeter R14 (spindeltrimmer) met de wijzers van de klok
mee naar de rechter aanslag, of R27 (liggende trimpotmeter) tegen de
wijzers van de klok in tot aan de linker aanslag.

3.6 Schakel de netvoeding in.

- De groene LED (D4) die aangeeft dat het apparaat aan is, moet

oplichten.

- Op het display moet een tweeregelige aanduiding verschijnen.

- Zolang het apparaat niet gekalibreerd en getrimd is, kunnen de

andere lichtdiodes oplichten en kan de pieper klinken, maar dat
hoeft niet. Hier kan nog geen definitieve uitspraak gedaan worden!

3.7 Als tot hier alles in orde is, kunt u de volgende checklist overslaan.

48

Kenteken van IC3 moet naar C7 wijzen.
Kenteken van IC6 moet naar C9 wijzen.

❑ Zijn in de IC-fittingen de juiste IC-types geplaatst? Vergelijk de

aanduidingen ervan nogmaals met de onderdelenlijst.
Zitten alle IC-pootjes werkelijk in de fitting? Het gebeurt zeer
gemakkelijk, dat een pootje bij het er insteken ombuigt of tussen de
fitting door smokkelt?

❑ Zit de microprocessor met de juiste poling in de fitting?

Komt de afgeschuinde kant van de processor overeen met de
afgeschuinde kant van de fitting?

❑ Is de fitting van de processor er juist ingebouwd?

De afgeschuinde kant van de fitting moet zich bij het LC-display
bevinden!
Zijn de drie bruggen (draadverbindingen) gesoldeerd?
Let op de opdruk op de printplaat. Denk aan bouwfase 1.2!

❑ Bevindt zich een soldeerbrug of een kortsluiting op de soldeerkant?

Vergelijk de printbaanverbindingen, die er eventueel als een ongewilde
soldeerbrug uitzien, met de printbaanafbeelding (raster) van de
onderdelenopdruk en het schakelschema in de handleiding, voor u een
printbaanverbinding (vermeende soldeerbrug) onderbreekt! Om
printbaanverbindingen of -onderbrekingen makkelijker te kunnen vast­stellen, houdt u de gesoldeerde printplaat tegen het licht en zoekt u
vanaf de soldeerkant naar deze onaangename begeleidende
verschijnselen.

❑ Is er een koude soldeerplek aanwezig? Controleer svp elke

soldeerplek grondig! Controleer met een pincet of onderdelen
loszitten! Als een soldeerplek u verdacht voorkomt, dan soldeert u
deze voor de zekerheid nogmaals!

❑ Denk er ook aan, dat een met soldeerwater, soldeervet of soortgelijke

vloeimiddelen of met ongeschikt soldeertin gesoldeerde printplaat niet
kan functioneren. Deze middelen zijn geleidend en veroorzaken
daardoor kruipstromen en kortsluitingen. Bij bouwpakketten, die met

51

❑ Zijn de diodes juist gepoold en gesoldeerd? Klopt de op de diodes

aangebrachte kathodering met de opdruk op de printplaat?
De kathodering van D2 en D3 moet steeds van T2 af wijzen.

❑ Zijn de LEDs juist gepoold en gesoldeerd?

Als men een lichtdiode tegen het licht houdt, herkent men de kathode
aan de grotere elektrode binnen in de LED. Bij de opdruk op de
printplaat wordt de positie van de kathode door een dikkere streep in
de contouren van de lichtdiode weergegeven.

❑ Zijn de trimpotmeters met de juiste weerstandswaarden gesoldeerd?

Controleer dit nogmaals aan de hand van de onderdelenlijst!

❑ Zijn de transistors T1 - T3 in de juiste richting gesoldeerd? Kruisen de

aansluitpootjes elkaar? Komt de opdruk op de printplaat overeen met
de contouren van de transistors?

❑ Is IC5 in de juiste richting gesoldeerd? Kruisen de pootjes elkaar?

Klopt de opdruk met de contouren van de IC?

❑ Is de bruggelijkrichter B1 met de juiste poling gesoldeerd? Vergelijk de

opdruk op de printplaat met de aanduidingen van de polariteit op de
gelijkrichter!

❑ Zijn IC5 en D1 (afhankelijk van het type) juist gesoldeerd en niet

verwisseld met een transistor? (ze hebben dezelfde behuizing!).

❑ Zijn de elektrolyt -condensatoren met de juiste poling gemonteerd?

Vergelijk de op de elko's gedrukte polariteitaanduiding met de op de
op de printplaat aangebrachte opdruk resp. met het onderdelen­schema van de handleiding.
Denk er aan, dat afhankelijk van het fabrikaat er "+" of "-" op de
onderdelen kan staan!

❑ Zijn de geïntegreerde schakelcircuits met de juist poling in de fittingen

geplaatst?
Kenteken van IC1 moet naar R18 wijzen.
Kenteken van IC2 moet naar R20 wijzen.

50

9. Druk nu eerst op de DOWN- en daarna op de UP-toets, In plaats van
het "NEIN" verschijnt er nu kort "JA" op het display en het apparaat
voert een 73°-trim uit.

Het trimmen is nu klaar.

De schakeling mag alleen in gebruik genomen worden, als deze absoluut
veilig voor aanraking en onder inachtneming van de VDE-voorschriften in
een behuizing is ingebouwd.

Tips voor de inbouw in een behuizing

• De kant en klare behuizing is onder bestelnr. 13 10 08 verkrijgbaar.

• Schroef in de behuizing de kabelschroefboutverbindingen (PG 7 en PG

11). Deze dienen als bescherming tegen knikken, trekontlasting en als
bescherming tegen vochtigheid!

• Plak de toetsenbordfolie op het deksel van de behuizing.

1. Verwijder de beschermende folie van de toetsenbordfolie. Leg de
toetsenbordfolie met de plakkant naar boven voor u en leg/ plak de
transparante vensterfolie op de uitgestanste opening voor het display.

2. Steek de aansluitkabels door de gleuf in het deksel van de behuizing
en plak de toetsenbordfolie er netjes op.

• Schroef de display-/ bedieningsprintplaat vanuit de binnenkant van de
behuizing tegen het reeds geboorde en gefreesde deksel van de
behuizing. Gebruik hiervoor de vier witte 6 mm snap-in- afstands­rolletjes en vier 2,9 x 16 mm koperen schroeven.

• Schroef de netvoeding-/ relaisprintplaat met vier 2,9 x 6,5 mm koperen
schroeven vast in de bodem van de behuizing.

• Gebruik als netaansluitkabel beslist een dubbel geïsoleerde kabel die
aan de VDE-voorschriften voldoet.

• Hetzelfde geldt voor alle andere kabels waar 230 V ~ doorheen gaat.

53

zuurhoudend soldeertin, met soldeervet of soortgelijke vloeimiddelen
gesoldeerd worden, vervalt de garantie! Deze bouwpakketten worden
door ons niet gerepareerd of vervangen!

❑ Als al deze punten gecontroleerd en eventuele fouten gecorrigeerd

zijn, dient u zoals in bouwfase 3.1 vermeld opnieuw alle onderdelen te
controleren. Pas daarna mag de module weer in gebruik genomen
worden! Als er door een eventueel aanwezige fout aan geen onderdeel
schade is toegebracht, moet de schakeling nu functioneren.

Trimmen

Draai de trimpotmeters R 23 en R 21 ongeveer naar de middenpositie.
Verstel deze trimpotmeters, nadat u de module getrimd heeft, niet meer!

1. Sluit op de met "FÜHLER 1" en "FÜHLER 2" gekenmerkte aansluit­klemmen elk een 1 000 Ohm trimweerstand aan.
R trimmen = 1 k bruin, zwart, zwart, bruin (metalen laag)

2. Schakel het apparaat in.

3. Druk meerdere keren op de SET-toets, tot op de onderste regel van het
display de aanduiding "Kal 0 : NEIN" verschijnt.

4. Druk nu eerst op de DOWN- en daarna op de UP-toets, In plaats van
het "NEIN" verschijnt er nu kort "JA" op het display en het apparaat
voert een 0°-trim uit.

5. Schakel het apparaat uit.

6. Sluit op de met "FÜHLER 1" en "FÜHLER 2" gekenmerkte aansluit­klemmen elk een 1 300 Ohm trimweerstand aan.
R trimmen = 1 k 3 bruin, oranje, zwart, bruin (metalen laag)

7. Schakel het apparaat in.

8. Druk meerdere keren op de SET-toets, tot op de onderste regel van het
display de aanduiding "Kal 73 : NEIN" verschijnt.

52

verhelpen van de gebreken die aantoonbaar op het gebruik van niet perfect
materiaal of fabricagefouten terug te voeren zijn.

Omdat wij geen invloed hebben op de juiste en vakkundige opbouw, kunnen
wij om begrijpelijke redenen bij bouwpakketten alleen garantie geven voor
de volledigheid en perfecte toestand van de onderdelen.

Gegarandeerd wordt het functioneren volgens de karakteristieke waarden
van de componenten in oningebouwde toestand en het voldoen aan de
technische gegevens van de schakeling bij voorgeschreven ingebruikname
en gebruik volgens soldeervoorschrift, vakkundige verwerking.

Verdere aanspraken zijn uitgesloten.
Wij geven geen garantie noch zijn wij op enigerlei wijze aansprakelijk voor
schades of de gevolgen daarvan die samenhangen met dit product. Wij
beperken ons tot reparatie, achteraf verbeteren, leveren van reserveonder­delen of terugbetaling van de aankoopprijs.

Bij de volgende criteria vindt geen reparatie plaats resp. vervalt het recht op
garantie;

• Als er voor het solderen zuurhoudend soldeertin, soldeervet of
vloeimiddel en dergelijke gebruikt is

• Als het bouwpakket niet vakkundig gesoleerd en opgebouwd is.

Hetzelfde geldt ook:

• Bij veranderingen of pogingen tot reparatie

• Bij het eigenmachtig veranderen van de schakeling

• Bij het gebruik van andere, niet origineel tot het bouwpakket

behorende onderdelen

• Bij vernielen van printbanen of soldeerogen

• Bij verkeerde montage en de schades die daarvan het gevolg zijn

55

• Kabels met een spanning die bij aanraken gevaarlijk is (b.v. net-
spanning) mogen in de behuizing noch de elektronica noch de laag­spanningskabels aanraken, maar moeten met geschikte middelen op
afstand bevestigd worden.

Storing

Als er aangenomen kan worden dat gebruik zonder gevaar niet meer
mogelijk is, doet het apparaat buiten werking gesteld worden en beschermd
worden tegen het per ongeluk in werking zetten door derden.

Dit geldt:

• als het apparaat zichtbaar beschadigd is

• als het apparaat niet meer functioneert

• als delen van het apparaat los of niet helemaal vastzitten

• als de verbindingskabels zichtbaar beschadigd zijn.

Als het apparaat gerepareerd moet worden, mogen er alleen originele
reserveonderdelen gebruikt worden. Het gebruik van afwijkende
onderdelen kan lijden tot ernstige schade of persoonlijk letsel!

Een reparatie mag alleen uitgevoerd worden door een vakman.

Als het apparaat uitvalt, dient u eerst de ingebouwde zekering te controleren
en evntueel te vervangen door een nieuwe. Hiertoe moet het apparaat
beslist van het net losgekoppeld worden! Bij het vervangen van een zekering
mag alleen een zekering van dezelfde waarde en trigger-karakteristiek (T 32
mA) gebruikt worden.

Garantie

Op dit apparaat verlenen wij 1 jaar garantie. De garantie omvat het gratis

54

57

• Bij overbelasting van de module

• Bij schades door ingrepen van derden

• Bij schades door het zich niet houden aan de bedieningshandleiding

en het aansluitschema

• Bij aansluiting op een verkeerde spanning of stroomsoort

• Bij verkeerde poling van de module

• Bij verkeerde bediening of schades door onzorgvuldige behandeling of

misbruik

• Bij defecten die ontstaan door overbrugde zekeringen of door het
gebruik van verkeerde zekeringen.

In al deze gevallen geschiedt het terugsturen van het bouwpakket op uw
kosten.

56

59

Schakelschema analoge gedeelte

58