Hp 12C PLATINUM User Manual [nl]
hp
12c platinum Financiële rekenmachine
gebruikershandleiding
H
Editie 4
HP artikelnummer F2232-90013
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 1 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Mededeling
Het REGISTER JE PRODUCT AAN: www.register.hp.com
DE INHOUD VAN DEZE HANDLEIDING EN DE HIERIN VERVATTE
FICTIEVE PRAKTIJKVOORBEELDEN KUNNEN ZONDER
AANKONDIGING VERANDERD WORDEN. HEWLETT-PACKARD
COMPANY GEEFT GEEN GARANTIE AF VAN WELKE AARD DAN
OOK MET BETREKKING TOT DEZE HANDLEIDING, WAARONDER
OOK STILZWIJGENDE GARANTIES VAN VERHANDELBAARHEID,
GESCHIKTHEID VOOR EEN BEPAALD DOEL EN GEEN INBREUK
VORMEND VAN TOEPASSING ZIJN, MAAR DIE HIER NIET TOT
BEPERKT ZIJN.
HEWLETT-PACKARD CO. KAN NIET AANSPRAKELIJK WORDEN GESTELD
VOOR ENIGERLEI FOUTEN OF VOOR INCIDENTELE OF GEVOLGSCHADE IN
VERBAND MET LEVERING, PRESTATIE OF GEBRUIK VAN DEZE
HANDLEIDING OF DE HIERIN VERVATTE VOORBEELDEN.
© Copyright 1981, 1982, 1999, 2002-2005 Hewlett-Packard Development
Company, L.P. Vermenigvuldiging, aanpassing, of vertaling van deze
handleiding is, behalve zoals toegestaan onder de auteurswet, niet
toegestaan zonder eerder schriftelijke toestemming van Hewlett-Packard
Company.
Hewlett-Packard Company
4995 Murphy Canyon Rd,
Suite 301
San Diego, CA 92123
Oplage
Editie 4 Maart 2005
.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 2 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Inleiding
Over deze handleiding
Deze hp 12c platinum Gebruikershandleiding is bedoeld om u te helpen het meeste uit de
investering te halen die u heeft gemaakt bij de aankoop van uw hp 12c platinum
Programmeerbare Financiële Calculator. Alhoewel u na de aankoop van dit krachtige
financiële gereedschap geneigd zou kunnen zijn dit boek opzij te leggen en snel te
beginnen met het drukken op allerlei toesten, zult u er op de lange termijn voordeel bij
hebben deze handleiding aandachtig door te lezen en de opgenomen voorbeelden door te
nemen.
Direct na deze inleiding, vindt u het korte hoofdstuk “Financiële Berekeningen Worden
Gemakkelijk”, waaruit blijkt dat dit precies is wat de hp 12c platinum doet! De rest van
deze handleiding is onderverdeeld in drie delen:
z
Deel I (Hoofdstukken 1 tot en met 7) beschrijft hoe u de verschillende financiële,
wiskundige, statistische en overige functies die op deze calculator beschikbaar zijn
(met uitzondering van het programmeren) kunt gebruiken:
z
Hoofdstuk 1 helpt u op weg. Het leert u het toetsenbord te gebruiken, hoe u
eenvoudige rekenkundige en kettingberekeningen kunt uitvoeren en hoe u de
opslagregisters (geheugens) kunt gebruiken.
z
Hoofdstuk 2 toont u hoe u de percentage- en kalenderfuncties kunt gebruiken.
z
Hoofdstuk 3 toont u hoe u de functies kunt gebruiken voor zowel enkelvoudige
en samengestelde rente alsook voor amortisatie c.q. afschrijvingen.
z
Hoofdstuk 4 toont u hoe u netto contante waarde (NCW) en
obligatieberekeningen kunt uitvoeren, alsmede hoe u afschrijvingen kunt
berekenen.
z
Hoofdstuk 5 toont u verschillende mogelijkheden van de calculator, zoals het
Continue Geheugen, het scherm en een aantal speciale functietoetsen.
z
Hoofdstukken 6 en 7 tonen u het gebruik van de statistische en wiskundige
functies en van de functies voor het bewerken of wijzigen van getallen.
z
Deel II (hoofdstukken 8 tot en met 11) beschrijft hoe u de uitgebreide
programmeermogelijkheden van de hp 12c platinum ten volle kunt benutten.
3
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 3 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
4 Inleiding
z
Deel III (hoofdstukken 12 tot en met 16) geeft u stap-voor-stap oplossingen voor
gespecialiseerde vraagstukken betreffende onroerend goed, lenen, sparen,
investeringsanalyses en obligaties. Sommige van deze oplossingen kunnen
handmatig uitgevoerd worden, terwijl anderen het gebruik van een programma
vereisen. Omdat de geprogrammeerde oplossingen zowel op zichzelf staan als
stap voor stap worden uitgelegd, kunt u hen gebruiken zelfs indien u er niet voor
kiest zelf te leren hoe u uw eigen programma’s kunt schrijven. Indien u echter wel
uw eigen programma’s gaat creëren, doet u er goed aan de programma’s zoals
gebruikt in deze oplossingen aandachtig te bestuderen. Zij bevatten immers
voorbeelden van goede programmeertechnieken en -methodes.
z
De verschillende appendices beschrijven additionele details over het gebruik van
de calculator, alsmede informatie over service en garantie.
z
De indexen van functie- en programmatoetsen aan het einde van deze handleiding,
kunnen gebruikt worden als snelle en handige referenties naar de uitgebreidere
informatie in de handleiding zelf.
Financiële berekeningen in het Verenigd Koninkrijk
De berekeningen van de meeste financiële problemen in het Verenigd Koninkrijk zijn
identiek aan die van de overeenkomstige problemen in de Verenigde Staten – welke
beschreven staan in deze handleiding. Bepaalde vraagstukken vereisen echter voor het
Verenigd Koninkrijk afwijkende berekeningsmethoden vergeleken met die voor de
Verenigde Staten. Wij verwijzen u naar Appendix G voor uitgebreidere informatie.
Voor additionele oplossingen van financiële problemen
Bovenop de specifieke oplossingen uit Hoofdstukken 12 tot en met 16 van deze
handleiding, zijn er nog vele andere te vinden in de separate, optionele, hp 12c platinum
Solutions Handbook. Deze bevat oplossingen op het gebied van leningen,
waardevoorspellingen, prijsbepalingen, statistiek, sparen, investeringsanalyses,
privé-financiën, beheren van investeringen, Canadese hypotheken, leercurves binnen de
productie en wachtrijtheorie, De Solutions Handbook is beschikbaar on-line op de websitbe
van 12c platinum.
HP wil de volgende mensen danken voor hun bijdragen:
Gene Wright, Lipscomb University, Nashville, TN, Verenide Staten
en
Tony Hutchins, Wellington, Nieuw-Zeeland Jordi Hidalgo, Barcelona, Spanje
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 4 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Inhoudsopgave
Inleiding ........................................................................ 3
Over deze handleiding...................................................................3
Financiële berekeningen in het Verenigd Koninkrijk.............................4
Voor additionele oplossingen van financiële problemen ......................4
Financiële Berekeningen Worden Gemakkelijk ................ 12
Deel I. Vraagstukken Oplossen .............................. 15
Hoofdstuk 1: Van start gaan......................................... 16
Aan- en uitzetten ..........................................................................16
Indicator voor lege batterij......................................................16
Het schermcontrast aanpassen ................................................16
Het toetsenbord ...........................................................................16
Invoeren van getallen.............................................................17
Scheiden van cijfers...............................................................17
Negatieve getallen ................................................................17
Invoeren van grote getallen.....................................................18
Backspace gebruiken.............................................................18
De "CLEAR” toetsen...............................................................19
Ongedaan maken .................................................................20
De "RPN" en "ALG" toetsen....................................................20
Eenvoudige rekenkundige bewerkingen in de RPN Modus.................21
Eenvoudige rekenkundige bewerkingen in de ALG modus .................22
Kettingberekeningen in de RPN Modus ...........................................23
Kettingberekeningen in de ALG modus............................................26
Berekeningen met haakjes.............................................................27
Opslagregisters............................................................................28
Opslaan en oproepen van getallen..........................................28
Opslagregisters wissen...........................................................29
Berekeningen met de opslagregisters .......................................30
Hoofdstuk 2: Percentage- en Kalenderfuncties ................ 31
Percentagefuncties........................................................................31
Percentages in de RPN modus.................................................31
Percentages in de ALG modus.................................................32
Nettowaarden in de RPN modus .............................................32
Nettowaarden in de ALG modus .............................................33
Procentuele verschillen............................................................34
5
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 5 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
6 Inhoudsopgave
Percentages van totalen in de RPN modus................................ 34
Percentages van totalen in de ALG modus................................ 36
Kalenderfuncties.......................................................................... 37
Datumformaat ...................................................................... 37
Datums in het verleden of in de toekomst ................................. 38
Aantal dagen tussen twee datums........................................... 39
Hoofdstuk 3: Elementaire Financiële Functies .................. 41
De financiële registers.................................................................. 41
Opslaan van getallen in de financiële registers......................... 41
Weergeven van getallen uit de financiële registers .................... 41
Wissen van de financiële registers .......................................... 42
Enkelvoudige renteberekeningen.................................................... 42
Financiële berekeningen en het kasstroomdiagram........................... 44
De kasstroom-tekenconventie .................................................. 46
De betalingsmodus ............................................................... 47
Algemene kasstroomdiagrammen............................................ 47
Samengestelde renteberekeningen................................................. 48
Specificeren van het aantal samengestelde perioden en van de
periodieke rentevoet.............................................................. 48
Berekenen van het aantal betalingen of van het aantal
samengestelde perioden........................................................ 49
Berekening van de periodieke en jaarlijkse rentevoet................. 55
Berekening van de contante waarde ....................................... 56
Berekenen van de periodieke betalingen.................................. 58
Berekenen van de eindwaarde ............................................... 60
Afwijkende Periode Berekeningen (Odd-Periods) ....................... 62
Aflossingen..................................................................................67
Hoofdstuk 4: Additionele Financiële Functies ..................71
Waardeberekening op basis van de contante waarde van verwachte
kasstromen (DCF-methode): NPV en IRR.......................................... 71
Berekenen van de Netto-Contante-Waarde (Net Present
Value—NPV)........................................................................ 72
Berekenen van de Interne Rentevoet Methode (Internal Rate of
Return—IRR)..........................................................................76
Terugblik op ingevoerde kasstromen........................................ 77
Wijzigen van ingevoerde kasstromen ...................................... 79
Obligatieberekeningen................................................................. 80
Obligatiekoers...................................................................... 81
Rendement op obligaties........................................................ 82
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 6 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Inhoudsopgave 7
Afschrijvingen berekenen...............................................................82
Hoofdstuk 5: Additionele bedieningskenmerken ............. 84
Continue Geheugen .....................................................................84
Het Scherm..................................................................................85
Status Indicatoren ..................................................................85
Nummer weergaveformaat .....................................................85
Wetenschappelijke notatie......................................................86
Speciale Weergaven..............................................................88
De toets in de RPN modus....................................................88
De toets in de RPN modus....................................................89
Rekenkundige bewekeningen met constanten ............................89
Herstellen van fouten bij invoer................................................90
Hoofdstuk 6: Statistische Functies .................................. 91
Statistiek verzamelen ....................................................................91
Herstellen van geaccumuleerde statistische gegevens ........................92
Gemiddelde ................................................................................92
Standaardafwijking......................................................................94
Lineaire regressies en schattingen...................................................95
Gewogen gemiddelde..................................................................97
Hoofdstuk 7: Wiskundige functies en functies voor het
bewerken van getallen.............................. 98
Functies met één variabele.............................................................98
Machtsverheffing in de RPN modus ..............................................100
Machtsverheffing in de ALG modus...............................................100
Deel II. Programmeren ......................................... 101
Hoofdstuk 8: De Basis van het Programmeren .............. 102
Waarom programma’s gebruiken?...............................................102
Een programma schrijven ............................................................102
Een programma uitvoeren ...........................................................104
Programmageheugen..................................................................106
Instructies herkennen op programmaregels..............................106
Weergeven van programmaregels.........................................107
De 000 instructie en programmaregel 000......................109
Uitbreiden van het programmageheugen................................110
De calculator op een bepaalde programmaregel plaatsen........111
Een programma regel voor regel uitvoeren ....................................112
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 7 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
8 Inhoudsopgave
Onderbreken van een programma............................................... 114
Pauzeren van een programma.............................................. 114
Stoppen van een programma ............................................... 119
Hoofdstuk 9: Sprongen en Lussen ................................ 123
Eenvoudige sprongen................................................................. 123
Lussen (looping)......................................................................... 124
Voorwaardelijke sprongen.......................................................... 127
Hoofdstuk 10: Aanpassen van een Programma............... 138
Instructies wijzigen op een programmaregel ................................. 138
Instructies toevoegen aan het einde van een programma ................ 140
Instructies toevoegen middenin een programma............................. 141
Toevoegen van instructies door vervanging ............................ 142
Instructies toevoegen met behulp van sprongen....................... 144
Hoofdstuk 11: Meerdere programma’s........................... 149
Een ander programma opslaan................................................... 149
Een ander programma uitvoeren.................................................. 153
Deel III. Oplossingen .............................................155
Hoofdstuk 12: Onroerend goed en Leningen................... 156
Jaarlijkse rentepercentage berekeningen met provisies.................... 156
Prijs van een hypotheek verhandeld met korting of toeslag.............. 159
Opbrengst van een hypotheek verhandeld met toeslag of korting..... 161
Huren of kopen?....................................................................... 164
Uitgestelde betalingen of annuïteiten............................................ 170
Hoofdstuk 13: Investeringsanalyse................................. 172
Partieel-jaarlijkse afschrijvingen ................................................... 172
Lineaire afschrijving ............................................................ 172
Degressieve afschrijvingen ................................................... 177
Som van de jaarlijkse cijfers afschrijvingsmethode................... 181
Volledige en partieel-jaarlijkse afschrijvingen met overstap.............. 185
Extra afschrijvingen.................................................................... 192
Gewijzigde interne rentevoet methode ......................................... 193
Black-Scholes formule voor het prijzen van Europese opties ............. 195
Hoofdstuk 14: Leasen................................................... 203
Vooruitbetalingen ...................................................................... 203
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 8 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Inhoudsopgave 9
Oplossen naar de betaling ...................................................203
Oplossen naar opbrengst .....................................................207
Vooruitbetalingen met restwaarde ................................................210
Oplossen naar de betaling ...................................................210
Oplossen naar de opbrengst.................................................213
Hoofdstuk 15: Sparen .................................................. 215
Nominaal rendement omgezet naar effectief rendement..................215
Effectief rendement omgezet naar nominaal rendement...................217
Doorlopend rendement omgezet naar effectieve rente.....................218
Hoofdstuk 16: Obligaties.............................................. 219
30/360 dagen obligaties ...........................................................219
Obligaties met jaarlijkse coupon..................................................223
Appendices ................................................................ 227
Appendix A: Postfix-notatie (RPN) en het Stapelgeheugen 228
Getallen invoeren in het stapelgeheugen: de toets .................229
Beëindigen van de cijferinvoer ..............................................230
Het opschuiven van het stapelgeheugen (stack lift) ...................230
Herschikken van getallen in het stapelgeheugen.............................230
De toets.....................................................................230
De toets.......................................................................231
Functies met 1 variabele en het stapelgeheugen.............................231
Functies in 2 variabelen en het stapelgeheugen..............................232
Wiskundige functies............................................................. 232
Percentage functies ..............................................................233
Kalender en financiële functies.....................................................233
Het LAST X register en de toets ...........................................234
Kettingbewerkingen in postfix-notatiemodus ...................................235
Rekenkundige bewerkingen met constanten ...................................236
Appendix B: Algebraïsche Modus (ALG) ........................ 238
Eenvoudige rekenkundige bewerkingen in de ALG modus ...............238
Invoeren van negatieve getallen ( ) .........................................239
Kettingberekeningen in de ALG modus..........................................240
De toets in de ALG modus..................................................240
De geschiedenis van het stapelgeheugen in de ALG modus.............241
Berekeningen met haakjes........................................................... 242
Percentage functies.....................................................................242
Procentuele verschillen..........................................................243
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 9 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
10 Inhoudsopgave
Percentage van totaal...........................................................243
De machtsverheffingsfunctie ........................................................ 244
Appendix C: Meer over L ......................................... 245
Appendix D: Foutcondities............................................ 247
Error 0: Wiskunde ...............................................................247
Error 1: Overflow van de opslagregisters................................247
Error 2: Statistiek .................................................................247
Error 3: IRR .........................................................................248
Error 4: Geheugen...............................................................248
Error 5: Samengestelde rente ................................................248
Error 6: Opslagregisters .......................................................249
Error 7: IRR .........................................................................249
Error 8: Kalender.................................................................249
Error 9: Onderhoud ............................................................ 250
Pr Error.............................................................................. 250
Appendix E: Gebruikte Formules................................... 251
Percentage................................................................................ 251
Rente ....................................................................................... 251
Enkelvoudige Rente ............................................................. 251
Samengestelde Rente ...........................................................252
Amortisatie ................................................................................252
Waardeberekening op basis van contante waarde van verwachte
kasstromen (DCF)........................................................................253
Netto Contante Waarde (NPV)..............................................253
Interne Rentevoet (IRR) ..........................................................253
Kalender ...................................................................................253
Reële Dagen Basis ...............................................................253
30/360 Dagen Basis.......................................................... 254
Obligaties ................................................................................ 254
Black-Scholes formule voor het prijzen van Europese opties.............255
Afschrijvingen ............................................................................255
Lineaire afschrijvingen......................................................... 256
Som van de Jaarlijkse Cijfers Afschrijvingsmethode ................. 256
Degressieve Afschrijvingsmethode..........................................257
Gewijzigde Interne Rentevoet Methode .........................................257
Vooruitbetalingen .......................................................................257
Omzetten van rentepercentages ...................................................257
Eindige Samenstelling / Opbouw..........................................257
Continue Samenstelling / Opbouw....................................... 258
Statistiek................................................................................... 258
Gemiddelde....................................................................... 258
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 10 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Inhoudsopgave 11
Gewogen Gemiddelde.........................................................258
Lineaire Schatting................................................................258
Standaardafwijking .............................................................258
Faculteit..............................................................................258
De Huur of Koop Beslissing .........................................................259
Appendix F: Batterij, Garantie en Service-informatie ...... 260
Batterij......................................................................................260
Lege batterij indicator.................................................................260
Plaatsen van een nieuwe batterij............................................261
Werking van de calculator testen (Zelf-test) .................................... 262
Garantie ...................................................................................263
Onderhoud ...............................................................................265
Regelgevende informatie............................................................. 267
Temperatuurspecificaties.............................................................. 267
Geluidsproductie........................................................................ 267
Verwijdering van afgedankte apparatuur door privé-gebruikers in de
Europese Unie ...........................................................................268
Appendix G: Berekeningen in het Verenigd Koninkrijk .....269
Hypotheken...............................................................................269
Jaarlijkse rentevoet (APR) Berekeningen......................................... 270
Obligatieberekeningen ...............................................................270
Functietoetsen Index.................................................... 271
Programmeertoetsen Index ...........................................272
Index..........................................................................272
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 11 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Financiële Berekeningen
Worden Gemakkelijk
Laten we, alvorens u deze handleiding begint te lezen, een kijkje nemen naar hoe
gemakkelijk financiële berekeningen uitgevoerd kunnen worden met behulp van uw hp 12c
platinum. Terwijl u de volgende voorbeelden doorneemt, dient u zich geen zorgen te maken
over hoe de calculator gebruikt dient te worden; dit wordt later uitvoerig uitgelegd,
beginnende bij hoofdstuk 1.
Voorbeeld 1:
universitaire studie binnen 14 jaar kunt veroorloven. U verwacht dat de kosten gedurende 4
jaren ongeveer €6.000 per jaar zullen bedragen (€500 per maand). Veronderstel
bovendien dat zij aan het begin van elke maand €500 zal opnemen uit een spaarrekening.
Hoeveel dient u dan op deze spaarrekening te storten op het moment dat zij met haar
studie begint, er rekening mee houdende dat de rekening 6% rente per jaar oplevert en dat
deze maandelijks wordt bepaald
Dit is een voorbeeld van een samengestelde renteberekening. Dergelijke berekeningen
hebben met tenminste drie van de volgende grootheden te maken:
z
z
z
z
z
In dit voorbeeld:
z
z
z
z
z
Om te beginnen, zet de calculator aan door op
kolom “
Veronderstel dat u zich er van wilt verzekeren dat u uw dochter’s
?
n: het aantal samengestelde perioden.
i: de rentevoet per samengestelde periode.
PV: de contante waarde van een opgebouwd bedrag.
PMT: de hoogte van de periodieke betaling (de inleg).
FV: de eindwaarde van een opgebouwd bedrag.
n bedraagt 4 jaren × 12 perioden per jaar = 48 perioden.
i bedraagt 6% per jaar ÷ 12 perioden per jaar = 0,5% per periode.
PV is de te berekenen grootheid — de contante waarde wanneer de financiële
operatie van start gaat.
PMT bedraagt €500.
FV is gelijk aan nul, omdat uw dochter op het moment dat zij afstudeert (hopelijk!)
geen geld meer van u nodig heeft.
;
te drukken. Toets vervolgens de in de
Intoetsen”
vermelde toetsen in.*
Indien u niet bekend bent met het gebruik van het toetsenbord van een HP calculator, gelieve dan de
*
beschrijving op pagina 16 en 17 te raadplegen.
12
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 12 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Financiële Berekeningen Worden Gemakkelijk 13
Let op: Een knipperend batterijsymbool ( ) in de linker bovenhoek van
het scherm geeft aan dat de batterij bijna leeg is. Raadpleeg Appendix F
voor het vervangen van de batterij.
De kalenderfuncties en praktisch alle financiële functies hebben even tijd
nodig alvorens zij hun antwoord tonen. (Gewoonlijk is dit een kwestie van
enkele seconden, maar de 錯誤! 尚未定義書籤。 ¼, !, L, en S
functies kunnen tot een halve minuut of langer bezig zijn met rekenen.)
Gedurende deze berekeningen knippert het woord running op het scherm,
zodat u weet dat de berekening gaande is.
Intoetsen Scherm
f
4
6
500
g×
$
Voorbeeld 2:
zodat het beschikbaar is na 14 jaren, op het moment dat uw dochter met haar studie begint.
Laten we veronderstellen dat zij een betaalde verzekeringspolis van €5.000 heeft, die
jaarlijks 5,35% uitkeert. Hoeveel is deze polis dan waard op het moment dat zij naar de
universiteit gaat
In dit voorbeeld dienen we FV, de eindwaarde, te bereken.
Intoetsen Scherm
f
14
5,35
5000
Hf
CLEAR
gA
gC
P
CLEARG
w
¼
Þ$
2
0,00
48,00
0,50
500,00
500,00
–21.396,61
Nu dienen we na te gaan hoe dit bedrag bij elkaar gespaard kan worden,
?
–21.396,61
14,00
5,35
–5.000,00
Wist de vorige data uit de calculator
en zet de uitlezing vast op twee
decimalen.
Berekent het aantal samengestelde
perioden en slaat deze op.
Berekent de periodieke rentevoet en
slaat deze op.
Slaat de periodieke inleg op.
Zet de betalingsmodus naar Begin.
Het te storten bedrag.*
Wist de vorige financiële data uit de
calculator.
Slaat het aantal samengestelde
perioden op.
Slaat de periodieke rentevoet op.
Slaat de contante waarde van de polis
op.
Op dit moment dient u zich geen zorgen te maken over het in het scherm getoonde minteken. Dit
*
wordt, samen met andere details, uitgelegd in Hoofdstuk 3.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 13 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
14 Financiële Berekeningen Worden Gemakkelijk
Intoetsen Scherm
M
Voorbeeld 3:
de helft van het benodigde bedrag zal opleveren. Een extra bedrag dient dus nog opzij
gezet te worden om de balans op nul te brengen (21.396,61 – 10.371,79 = 11.024,82).
Veronderstel dat u maandelijks een bedrag op een rekening stort (beginnende aan het
einde van de volgende maand) en dat deze rekening jaarlijks 6% aan rente oplevert welke
maandelijks wordt opgerent. Welk bedrag dient u dan maandelijks te storten om binnen 14
jaren een bedrag van €11.024,82 op te bouwen
Intoetsen Scherm
f
CLEARG
gA
14
gC
6
11024,82
gÂ
P
Voorbeeld 4:
met 6% rente per jaar, welke maandelijks wordt opgerent, maar dat u in staat bent om
maandelijks €45 in te leggen. Wat is dan de minimum rentevoet die u in staat zou stellen
toch het benodigde bedrag bij elkaar te sparen
In dit voorbeeld hoeven we de oude financiële data niet te wissen, omdat het grootste deel
onveranderd is ten opzichte van het vorige voorbeeld.
Intoetsen
(RPN modus)
Het voorgaande voorbeeld toonde aan dat de verzekeringspolis ongeveer
M
Veronderstel dat u geen bank vindt die momenteel een rekening aanbiedt
10.371,79
10,371.79
168,00
0,50
11.024,82
11.024,82
–42,03
Scherm
Waarde van de polis na 14 jaren.
?
Wist de vorige financiële data uit de
calculator.
Bepaalt het aantal samengestelde
perioden en slaat deze op.
Bepaalt de periodieke rentevoet en
slaat deze op.
Slaat de benodigde eindwaarde op.
Zet de betalingsmodus naar einde.
De vereiste maandelijkse inleg.
?
ÞP
45
¼
:gC
Dit is slechts een klein deel van de vele financiële berekeningen die u nu gemakkelijk kunt
uitvoeren met uw hp 12c platinum. U hoeft alleen de bladzijde om te slaan om te beginnen
met het leren gebruiken van dit krachtige financiële hulpmiddel.
–45,00
0,43
5,13
Slaat de maandelijkse inleg op.
De periodieke rentevoet.
De vereiste rentevoet op jaarbasis.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 14 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Deel I
Vraagstukken Oplossen
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 15 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Van start gaan
Aan- en uitzetten
Hoofdstuk 1
Druk op de toets
schakelt de calculator weer uit. De calculator schakelt zichzelf automatisch uit, indien dit
niet handmatig gebeurt, 12 minuten nadat deze voor het laatst gebruikt werd.
;
om uw hp 12c platinum aan te zetten. Nogmaals op ; drukken
*
Indicator voor lege batterij
Indien het batterijsymbool zichtbaar is in de linker bovenhoek van het scherm dan
betekent dit dat de batterij bijna leeg is. Raadpleeg Appendix F voor het vervangen van de
batterij.
Het schermcontrast aanpassen
De leesbaarheid van het scherm hangt af van het licht, uw gezichtshoek, en de
contrastinstellingen van het scherm. U kan het schermcontrast instellen door de
ingedrukt te houden en dan
+
of - in te drukken.
f
toets
Het toetsenbord
Diverse toetsen op uw hp 12c platinum hebben twee of zelfs drie verschillende functies. De
primaire functie van een toets is aangeduid door witte letters op de bovenzijde van de toets.
De alternatieve functie(s) van deze toets staan ofwel goudkleurig bovenaan ofwel in blauw
onderaan de toets aangeduid. Deze wisselende functies zijn toegankelijk door de juiste
prefixtoets aan te slaan alvorens de functietoets in te drukken :
z
Om de functie te gebruiken die goudkleurig bovenaan
de toets gedrukt staat, toetst u eerst de goudkleurige
prefixtoets in (
z
Om de primaire functie te gebruiken, die op de
bovenzijde van de toets gedrukt staat, drukt u alleen de
toets zelf in.
z
Om de functie te gebruiken die in blauw onderaan de
toets gedrukt staat, toetst u eerst de blauwe prefixtoets in
g
), gevolgd door de de functietoets zelf.
(
f
), gevolgd door de functietoets zelf.
Opmerking: de ; toets is iets verzonken aangebracht ten opzichte van de overige toetsen om te
*
vermijden dat deze per ongeluk wordt ingedrukt.
16
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 16 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 17
In geheel deze handleiding worden referenties naar de functies die goudkleurig
weergegeven staan onder het teken “CLEAR” worden in deze handleiding voorafgegaan
door het woord “CLEAR” (bijvoorbeeld, “De CLEAR
f
CLEARH …”).
f
Wanneer per ongeluk de
gemaakt worden door
op de
錯誤! 尚未定義書籤。
dat na hen andere toetsen moeten worden ingevoerd om de overeenkomstige functie te
laten uitvoeren). Omdat de
van een getal zichtbaar te maken, zal deze even zichtbaar worden nadat de
losgelaten.
Door op de
het scherm zichtbaar –
aangeslagen (en één van de alternatieve functies wordt uitgevoerd), wanneer een andere
prefixtoets wordt ingedrukt of wanneer de combinatie
f
of g prefixtoets te drukken, wordt de overeenkomstige statusindicator op
of g prefixtoets wordt aangeslagen, kan dit ongedaan
f
CLEARX te gebruiken. Deze combinatie heeft hetzelfde effect
, :, en i toetsen. (Deze zijn “prefixtoetsen” in die zin
X
toets ook gebruikt wordt om de mantisse (alle 10 cijfers)
f
of g. Elke indicator verdwijnt weer wanneer een functietoets wordt
H
functie …” of “Toets
f
CLEARX wordt gebruikt.
X
wordt
Invoeren van getallen
Gebruik dezelfde volgorde bij het invoeren van een getal in de calculator als die u gebruikt
bij het schrijven van een getal op papier. De decimale komma (punt) dient ingetoetst te
worden (met behulp van de overeenkomstige toets) wanneer deze onderdeel is van het
getal. Behalve natuurlijk indien de komma volledig rechts ten opzichte van het laatste cijfer
staat.
Scheiden van cijfers
Wanneer u een getal invoert, zal elke groep van 3 cijfers links van de komma automatisch
gegroepeerd worden op het scherm. Wanneer de calculator voor de eerste keer na
aankoop wordt aangezet of wanneer er een RESET heeft plaatsgevonden, zal de komma in
de weergegeven getallen een punt zijn en de separator tussen elke groep van 3 cijfers een
komma. Desgewenst kunt u de calculator omschakelen om een komma te gebruiken als
decimale separator en een punt om cijfers te groeperen. Om dit te doen, schakelt u de
machine uit, vervolgens toetst u de
drukt. Na herhaling van deze procedure, schakelt de calculator weer over naar de originele
instelling.
.
toets in en houdt deze ingedrukt terwijl u op ;
Negatieve getallen
Om het weergegeven getal negatief te maken — een getal dat zojuist is ingevoerd of het
resultaat van een vorige berekening — gebruikt u de
Wanneer deze toets gebruikt wordt bij een reeds negatief getal, zal het intoetsen ervan als
resultaat hebben dat het getal positief wordt en dat het minteken van het scherm verdwijnt.
錯誤! 尚未定義書籤。
Þ
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 17 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
toets.
18 Hoofdstuk 1: Van start gaan
Invoeren van grote getallen
Omdat de uitlezing beperkt is tot 10 cijfers, dienen getallen groter dan 9.999.999.999
anders ingevoerd te worden. U dient hiervoor gebruik te maken van een compactere
wiskundige notatie, namelijk de “wetenschappelijke notatie”. Om een getal om te zetten
naar de wetenschappelijke notatie, dient u de komma te verplaatsen totdat er nog slechts 1
enkel cijfer (ongelijk aan nul) links van de komma overblijft. Dit cijfer wordt de “mantisse”
van het originele getal genoemd, en het aantal plaatsen dat de komma is opgeschoven de
“ exponent”. Deze exponent is positief indien de komma is opgeschoven naar links en
negatief indien de komma is opgeschoven naar rechts (dit laatste is het geval bij getallen
kleiner dan 1). Om een getal in deze vorm in te voeren, dient u de mantisse in te voeren,
op
錯誤! 尚未定義書籤。
het om een negatieve exponent gaat, drukt u op
Om bijvoorbeeld €1.781.400.000.000 in te voeren, verplaatst u de komma 12 plaatsen
naar links, met als resultaat een mantisse gelijk aan 1,7814 en een exponent gelijk aan 12:
Intoetsen Scherm
Æ
1,7814
Getallen die in deze vorm ingevoerd zijn, kunnen in de bewerkingen op dezelfde manier
gebruikt worden als elk ander getal.
12
Æ
drukken (enter exponent), en vervolgens de exponent. Indien
Þ
na Æ.
1,7814 12
Het getal 1.781.400.000.000
ingevoerd in wetenschappelijke
notatie.
Backspace gebruiken
Door een nummer in te brengen en tegelijk
teken dat werd ingebracht. Na een berekening te hebben uitgevoerd, drukt u op
het huidige getal te verwijderen.
Intoetsen (RPN modus) Scherm
12345
gÚgÚ
,63
\
5
+
gÚ
Intoetsen (ALG modus) Scherm
12345
gÚgÚ
.63
+
123,63
128,63
0,00
123,63
gÚ
in te drukken, verwijdert u het laatste
Corrigeren verwijdert de 4 en 5.
gÚ
wist het meest recent
ingevoerde getal.
Wist de lijn van de berekening.
Corrigeren verwijdert de 4 en 5.
gÚ
wist het meest recent
ingevoerde getal.
gÚ
om
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 18 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 19
Intoetsen (ALG modus) Scherm
5+
gÚ
128,63
0,00
}
wordt ook weergegeven op de
\
toets.
Wist de lijn van de berekening.
De "CLEAR” toetsen
“Clearing” een register oftewel het wissen van een register, vervangt het daarin aanwezige
getal door een nul. Het wissen van het programmageheugen vervangt de daarin
aanwezige instructies door
hp 12c platinum, zoals beschreven staat in onderstaande tabel:
Toets(en) Wist
錯誤! 尚未
定義書籤。 O
f
CLEAR² Statistische registers (R1 tot en met R6), stapelregisters en scherm.
f
CLEARÎ Programmageheugen (alleen wanneer dit uitgevoerd wordt in de
f
CLEARG Financiële registers.
f
CLEARH Dataregisters, financiële registers, stapelregister en LAST X register,
gi
000. Er zijn verschillende wis-operaties mogelijk op de
Scherm en X-register.
Programma-invoermodus).
alsook de uitlezing.
Merk op: In de ALG modus, doet u er goed aan bewerkingen te beginnen
door op te OO te drukken. Dit zal ervoor zorgen dat er geen
rekenkundige bewerkingen in behandeling zijn die het oplossen van een
nieuw probleem kunnen verhinderen. De eerste keer dat u op deze toets
drukt zal het scherm en het X-register gewist worden, zodat u foute invoer
kunt verbeteren door het juiste getal in te voeren. De tweede keer dat u op
O drukt, zullen alle in behandeling zijnde bewerkingen gewist worden.
U kunt ook op de } toets drukken om zeker te zijn dat er geen bewerking
in behandeling zijn alvorens met een nieuwe bewerking te beginnen. De
} toets zal de in behandeling zijnde uitdrukkingen evalueren.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 19 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
20 Hoofdstuk 1: Van start gaan
Ongedaan maken
Telkens u de O,
gegevens te wissen, verschijnt de
gß
kan drukken om de laatste handeling ongedaan te maken (d.w.z., de gegevens
herstellen).
Opmerking: de functie Ongedaan maken is enkel beschikbaar
onmiddellijk nadat gegevens zijn gewist. Als de indicator Ongedaan maken
is uitgezet, kan geen handeling ongedaan gemaakt worden.
gÚ, f
CLEARH, fCLEAR² of fCLEARG toets indrukt om
statusindicator op het scherm. Dit betekent dat u op
De "RPN" en "ALG" toetsen
De calculator kan rekenkundige bewerkingen uitvoeren in zowel de RPN modus (Reverse
Polish Notation, postfix-notatie) als in de ALG modus (Algebraïsch).
In de postfix-notatie (RPN) modus worden tussenoplossingen van bewerkingen automatisch
opgeslagen. Dit maakt het gebruik van haakjes overbodig.
In de algebraïsche modus (ALG) kunnen optellingen, aftrekkingen, vermenigvuldigingen en
delingen op de traditionele manier worden uitgevoerd, met gebruik van haakjes indien
nodig.
Om de RPN modus in te schakelen:
zich in de RPN modus bevindt, is de
Om de algebraïsche ALG modus in te schakelen:
Wanneer de calculator zich in de ALG modus bevindt, is de
Voorbeeld
Veronderstel dat u het volgende wilt berekenen: 1 + 2 = 3.
In de RPN modus dient men eerst het eerste getal in te voeren, de
vervolgens het tweede getal in te voeren en als laatste de rekenkundige functietoets
te drukken.
In de ALG modus dient men eerst het eerste getal in te voeren, de
vervolgens het tweede getal in te voeren en als laatste de
OO
niet op
te drukken voordat u de bewerking uitvoert.
RPN
druk op
indicator zichtbaar.
f]
. Wanneer de calculator
druk op
ALG
indicator zichtbaar.
\
toets in te drukken,
+
toets in te drukken,
}
toets in te drukken. Vergeet
f[
+
in
.
RPN modus ALG modus
1 \ 2 + 1
U kan kiezen tussen ofwel ALG (Algebraïsch) of RPN (post-fix
notatie) voor uw berekeningen. Doorheen de handleiding worden
de meeste voorbeelden in beide modi weergegeven. De kolom
Intoetsen zal aangeven dat de RPN modus of de ALG modus
gebruikt wordt wanneer de toetsaanslagen verschillen. Wanneer de
toetsaanslagen hetzelfde zijn, zal de kolom gewoonweg
“Intoetsen” genoemd worden.
+
2 }
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 20 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 21
Eenvoudige rekenkundige bewerkingen in de RPN
Modus
In de RPN modus bevat elke eenvoudige rekenkundige bewerking twee getallen en een
bewerking: optelling, aftrekking, vermenigvuldiging of deling. Om een dergelijke
bewerking op uw hp 12c platinum uit te voeren, dienen eerst de twee getallen ingevoerd te
worden en pas daarna de uit te voeren bewerking. Het antwoord wordt berekend op het
moment dat de functietoets
De twee getallen dienen ingevoerd te worden in dezelfde volgorde als die waarin ze op
papier zouden worden geschreven, van links naar rechts. Na het eerste getal te hebben
ingevoerd, drukt u op
ingevoerd. Het op
getal.
Samengevat dient u de volgende stappen te doorlopen om een rekenkundige bewerking uit
te voeren:
1. Voer het eerste getal in.
2. Druk op
3. Voer het tweede getal in.
4. Druk op
Om bijvoorbeeld 13 ÷ 2 te berekenen, gaat u als volgt te werk:
Intoetsen (RPN modus) Scherm
\
+,-,§
+,-,§
\
om de calculator te laten weten dat het volledige getal is
\
drukken scheidt het tweede getal van het eerste reeds ingevoerde
om het tweede getal van het eerste te scheiden.
of z om de gewenste bewerking uit te voeren.
of z wordt ingedrukt.
13
\
2
z
13,
13,00
2,
6,50
Voert het eerste getal in de calculator
in.
Het indrukken van \ scheidt het
tweede getal van het eerste.
Voert het tweede getal in de calculator
in.
Het indrukken van de functietoets voert
de bewerking uit.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 21 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
22 Hoofdstuk 1: Van start gaan
Merk op dat na het indrukken van \ er twee nullen rechts van de komma zijn
verschenen. Dit is normaal. De uitlezing van de machine is nu zo ingesteld dat er twee
decimale plaatsen van elk ingevoerd of berekend getal worden weergegeven. Voor
werd ingedrukt, was de calculator niet in staat om te bepalen dat het ingevoerde getal
volledig was en toonde dan ook slechts de reeds ingevoerde cijfers. Het indrukken van
\
maakt de calculator duidelijk dat het getal volledig is ingevoerd: het beëindigt de
cijferinvoer . Het is niet nodig om na het invoeren van het tweede getal nogmaals op
te drukken omdat de
(Feitelijk beëindigen alle toetsen de cijferinvoer behalve die gerelateerd aan de cijferinvoer
zelf zoals de cijfers zelf,
g, ?, :
+,-,§
.
, en (.).
en z toetsen eveneens de cijferinvoer beëindigen.
,
錯誤! 尚未定義書籤。
en Æ, alsook de prefixtoetsen f,
\
\
Eenvoudige rekenkundige bewerkingen in de ALG
modus
In de ALG modus bevat elke eenvoudige rekenkundige bewerking twee getallen en een
bewerking: optelling, aftrekking, vermenigvuldiging of deling. Om een dergelijke
bewerking op uw hp 12c platinum uit te voeren, voert u het eerste getal in, vervolgens de
uit te voeren bewerking, en tenslotte het tweede getal. Het antwoord wordt berekend
wanneer u op de
Om 21,1 + 23,8 te berekenen:
Intoetsen (ALG modus) Scherm
OO
21,1
+
23,8
}
}
toets drukt.
0,00
21,10
23,8
44,90
Wist de in behandeling zijnde
bewerkingen.
Voert het eerste getal in maakt de
rekenmachine klaar voor het invoeren
van het tweede getal.
Voert het tweede getal in.
}
voltooit de berekening.
Zodra een berekening is voltooid:
z
zal het intoetsen van een cijfertoets een nieuwe berekening starten, of
z
zal het intoetsen van een functietoets de huidige berekening voortzetten.
Intoetsen (ALG modus) Scherm
OO
77,35
90,89
}
0,00
77,35
–13,54
Wist de in behandeling zijnde
bewerkingen.
}
voltooit de berekening.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 22 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 23
Intoetsen (ALG modus) Scherm
65
gr§12}
z
3,5}
U kunt ook lange berekeningen uitvoeren zonder
toets deze maar aan het einde in. De operatoren worden van links naar rechts uitgevoerd,
in de orde waarin u ze ingevoerd. Merk op dat u voor het beginnen van een nieuwe
bewerking niet op
}
toets zal alle in behandeling zijnde bewerkingen voltooien.
OO
96,75
27,64
hoeft te drukken, indien u reeds op de } toets drukte ---- de
Nieuwe berekening:
Berekent 96,75 ÷ 3,5
}
te gebruiken na elke tussenberekening:
1265 ×
Kettingberekeningen in de RPN Modus
Wanneer het laatste resultaat zojuist berekend is en daarom nog op het scherm zichtbaar is,
kan men direct een andere bewerking op dit getal uitvoeren door eenvoudigweg een
tweede getal in te voeren en vervolgens de gewenste functietoets in te drukken. Het
\
indrukken van
Dit komt doordat het resultaat van de voorgaande berekening in de calculator wordt
opgeslagen wanneer een getal wordt ingevoerd direct na een functietoets zoals
+,-,§,z
waarin u de
wanneer zij beiden direct na elkaar via het toetsenbord worden ingevoerd.
De hp 12c platinum is zo ontworpen dat telkens als er een functietoets wordt aangeslagen
in de RPN modus, de calculator op dat moment, en niet later, de berekening uitvoert zodat
alle tussenresultaten zichtbaar zijn, evenals het eindresultaat.
Voorbeeld:
administratie bij te werken en dat u net €1.053 op uw betaalrekening heeft gestort. Indien
uw laatste saldo €58,33 bedroeg en de uitgeschreven cheques €22,95, €13,70 en
€10,14 bedroegen, wat is dan uw nieuwe saldo
Oplossing:
Intoetsen (RPN modus) Scherm
is in dit geval niet nodig om de twee getallen van elkaar te scheiden.
, etc. Net zoals wanneer de \ toets zou zijn ingedrukt. Het enige geval
\
toets dient te gebruiken om twee getallen van elkaar te scheiden, is
Veronderstel dat u drie cheques heeft uitgeschreven zonder uw persoonlijke
?
Uitgeschreven op papier zou het probleem de volgende vorm aannemen:
58,33 – 22,95 – 13,70 – 10,14 + 1053
58,33
\
22,95
58,33
58,33
22,95
Voert het eerste getal in.
Op \ drukken scheidt het tweede
van het eerste getal.
Voert het tweede getal in.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 23 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
24 Hoofdstuk 1: Van start gaan
Intoetsen (RPN modus) Scherm
-
13,7
-
10,14
1053
-
+
35,38
13,7
21,68
11,54
1.064,54
Op - drukken trekt het tweede getal
van het eerste af. De calculator toont
het resultaat van deze bewerking
overeenkomend met het saldo na de
eerste cheque.
Voert het volgende getal in. Omdat er
net een bewerking is uitgevoerd, hoeft
\
u
niet te gebruiken; het volgende
getal (13,7) wordt automatisch
gescheiden van het vorige,
weergegeven, getal (35,38).
-
trekt het zonet ingevoerde getal af
van het vorige, weergegeven, getal.
De calculator toont het resultaat van
deze bewerking overeenkomend met
het saldo na de tweede cheque.
Voert het volgende getal in en trekt dit
af van het vorige saldo. Het nieuwe
saldo verschijnt op het scherm (en is
tamelijk laag!).
Voert het volgende getal in — de
storting — en telt dit op bij het
voorgaande saldo. Het nieuwe,
huidige saldo verschijnt op het scherm.
Het voorgaande voorbeeld toont hoe de hp 12c platinum net zo rekent als u dat op papier
zou doen (alleen een heel stuk sneller!):
Laten we even kijken wat dit betekent voor een ander type berekening — een berekening
die een vermenigvuldiging omvat van twee groepen getallen en vervolgens de resultaten
hiervan dient op te tellen. Dit komt overeen met het bepalen van het eindbedrag van een
factuur waarop verschillende artikelen voorkomen, elk met hun eigen prijs en in
verschillende hoeveelheden.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 24 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 25
Beschouw bijvoorbeeld de volgende bewerking: (3 × 4) + (5 × 6). Indien u deze bewerking
op papier zou moeten maken, zou u eerst de vermenigvuldiging tussen de eerste haakjes
uitvoeren, vervolgens die tussen de rechter haakjes en tenslotte zou u de resultaten van de
twee vermenigvuldigen optellen:
Uw hp 12c platinum voert deze berekening precies op dezelfde manier uit de RPN modus:
Intoetsen (RPN modus) Uitlezing
\4§
3
\6§
5
+
Merk op dat alvorens stap 2 uit te voeren, het overbodig was om het resultaat van stap 1
op te schrijven of op te slaan. Dit werd automatisch door de calculator gedaan. Nadat de
getallen 5 en de 6 werden ingevoerd in stap 2, hield de calculator de twee getallen (12 en
5) in het geheugen opgeslagen, samen met de 6 op het scherm . De hp 12c platinum is in
staat in totaal drie getallen op te slaan, naast het getal dat wordt weergegeven op het
scherm. Na stap 2 behield de calculator nog steeds de 12, naast de 30 op het scherm. U
kunt zien dat de calculator de getallen onthoudt net zoals u ze op papier zou schrijven, om
ze vervolgens op het juiste moment verder te gebruiken.
hp 12c platinum niet verplicht bent om de tussenresultaten op te schrijven noch deze
handmatig op te slaan en ze later weer op te roepen.
Merk wel op dat het in stap 2 nodig was om weer op
omdat wederom twee getallen direkt na elkaar werden ingevoerd, zonder ertussen een
bewerking uit te voeren.
Om te controleren in hoeverre u het rekenen met uw hp 12c platinum beheerst, kunt u de
volgende problemen zelf trachten op te lossen. Alhoewel deze problemen relatief simpel
zijn, kunnen meer ingewikkelde versies, gebruik makend van dezelfde elementaire stappen,
op dezelfde manier worden opgelost. Indien u problemen heeft om de onderstaande
antwoorden te bereiken, verwijzen wij u naar de laatste pagina’s.
12,00
30,00
42,00
Stap 1: Vermenigvuldig de getallen
tussen de linker haakjes.
Stap 2: Vermenigvuldig de getallen
tussen de rechter haakjes.
Stap 3: Tel de deelresultaten op van de
vorige twee vermenigvuldigingen.
Het enige verschil is dat u met de
*
\
te drukken. Dit is enkel nodig
Alhoewel u niet verplicht bent te weten hoe deze getallen precies worden opgeslagen en op het juiste
*
moment teruggeroepen, kan u — indien u hierin geïnteresseerd bent — hierover meer uitleg vinden in
Appendix A. Dit geeft u een beter begrip van hoe de calculator werkt en stelt u in staat het efficiënter
en zelfverzekerder te gebruiken, met als resultaat dat u de investering die u deed in uw hp 12c
platinum sneller terugverdient.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 25 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
26 Hoofdstuk 1: Van start gaan
=+×
+
)1427(
−
=
)3814(
+
5
21163
++
00,77)65()43(
25,0
13,0
=
Kettingberekeningen in de ALG modus
Om een kettingberekening uit te voeren hoeft u niet telkens } in te toetsen na elke
berekening; alleen aan het einde van de reeks bewerkingen.
12x750
Om bijvoorbeeld
z
750 § 12
z
750 § 12 z 360 }
In het tweede geval fungeert de
van 750 × 12.
Hier is een voorbeeld van een langere kettingberekening:
Deze berekening kan geschreven worden als: 456 – 75 ÷ 18,5 × 68 ÷ 1,9. Let op wat er
op het scherm gebeurt terwijl u deze lening intoetst:
Intoetsen
(ALG modus)
OO
456
18,5
68
1,9
-75z
§
z
}
360
} z
te berekenen, kunt u op twee manieren te werk gaan:
360 } of
z
toets als de } toets door het resultaat weer te geven
68
75456×−
5,18
9,1
Scherm
0,00
381,00
20,59
1.400,43
737,07
Wist de in behandeling zijnde
bewerkingen.
Trekt 75 van 456 af.
Verdeelt 381 door 18.5.
Vermenigvuldigt met 68.
Deelt door 1,9 en geeft het resultaat
weer.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 26 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 27
Berekeningen met haakjes
In de ALG modus, kunnen haakjes in bewerkingen gebruikt worden om de volgorde waarin
de bewerkingen uitgevoerd worden te veranderen. Wanneer er open haakjes in
( )
behandeling zijn, verschijnt de
gesloten worden, zal de uitdrukking die zich tussen de haakjes bevindt, van links naar
rechts uitgevoerd worden. Het definitieve resultaat van een bewerking verschijnt op het
³
scherm wanneer u de
gesloten worden. U kunt niet meer dan 13 in behandeling zijnde (geopende) haakjes
tegelijk gebruiken.
Stel bijvoorbeeld dat u zou willen berekenen:
Door 8 ÷ 5 – 1 in te drukken wordt eerst 8 ÷ 5 uitgerekend en zal er vervolgens 1 van het
resultaat (1,6) afgetrokken worden. Het bekomen eindresultaat (0,6) is niet juist.
8
Als u
Keystrokes
(ALG mode)
OO
8zgØ51
gÙ
³
, wilt uitrekenen, gebruik dan de volgende toetsaanslagen:
)15(
−
toets drukt en alle nog in behandeling zijnde haakhes zullen dan
statusindicator op het scherm. Wanneer de haakjes
8
)15(
−
Display
0,00
5,00
4,00
2,00
Wist de in behandeling zijnde
bewerkingen.
Geen berekening uitgevoerd.
Berekent 5 − 1.
Berekent
8
.
)15(
−
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 27 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
28 Hoofdstuk 1: Van start gaan
Opslagregisters
Getallen (data) worden in de hp 12c platinum opgeslagen in geheugens welke
“opslagregisters” ofwel simpelweg “registers” worden genoemd. De enkelvoudige term
“geheugen” wordt in deze handleiding soms ook gebruikt om de volledige verzameling van
opslagregisters aan te duiden. Vier speciale registers worden gebruikt voor het opslaan van
getallen tijdens berekeningen (deze stapelregisters — stackregisters — staan beschreven in
Appendix A), en nog een ander register (het “LAST X” register genoemd) wordt gebruikt
voor het opslaan van het getal dat het laatst wordt weergegeven op het scherm alvorens
een bewerking wordt uitgevoerd in de RPN modus. Als aanvulling op deze registers waarin
de getallen automatisch worden opgeslagen zijn er tot 20 “dataregisters” beschikbaar die
kunnen worden gebruikt voor het handmatig opslaan van getallen. Deze dataregisters
worden aangeduid met R
genaamd “financiële registers”, zijn voorbehouden voor het opslaan van getallen tijdens
financiële berekeningen.
Opslaan en oproepen van getallen
Om een getal op het scherm op te slaan in een register:
1. Druk op
?
2. Voer het gewenste registernummer in: 0 tot en met 9 voor registers R
.
0 tot en met .9 voor registers R
of
Op gelijke wijze kan men, om een opgeslagen getal weer naar het scherm terug te roepen,
:
(recall) drukken gevolgd door het registernummer. Deze bewerking kopieert het
op
getal uit het register naar het scherm; het getal blijft echter bewaard in het register.
Bovendien blijft ook het voordien in het scherm zichtbare getal opgeslagen voor verder
gebruik, net zoals het getal op het scherm bewaard blijft wanneer u een ander getal
invoert.
Voorbeeld:
Alvorens een klant te bezoeken die geïnteresseerd is in uw PC, bewaart u de
prijs van uw PC (€1.250) en de prijs van een printer (€500) in de datagregisters. Later,
wanneer de klant besloten heeft zes computers en één printer te kopen, roept u de prijs van
de computer weer op, vermenigvuldigt u deze met het bestelde aantal, roept tevens de prijs
van een printer op en voegt deze toe om tot het totale bedrag van de faktuur te komen .
Intoetsen (RPN modus) Scherm
tot R9 en met R.0 tot R.9. Wederom andere opslagregisters,
0
(store).
tot en met R.9.
.0
t.e.m. R9
0
?
1250
500
;
?
1
2
1.250,00
500,00
Slaat de prijs van de computer op in
R
.
0
Slaat de prijs van een printer op in
R
.
2
Zet de calculator uit.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 28 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Hoofdstuk 1: Van start gaan 29
Later op die dag …
Intoetsen (RPN modus) Scherm
;
:
0
§
6
:
2
+
Intoetsen (ALG modus) Scherm
;
:
0
§
6
+:
2
³
500,00
1.250,00
7.500,00
500,00
8.000,00
500,00
1.250,00
6,
500,00
8.000,00
Zet de calculator weer aan.
Roept de prijs van een computer op
naar het scherm.
Vermenigvuldigt met het bestelde
aantal voor de kosten van de
computers.
Roept de prijs van een printer op
naar het scherm.
Totale factuurbedrag.
Zet de calculator weer aan.
Roept de prijs van een computer op
naar het scherm.
Vermenigvuldigt met het bestelde
aantal voor de kosten van de
computers.
Roept de prijs van een printer op
naar het scherm.
Totale factuurbedrag.
Opslagregisters wissen
Om één bepaald register te wissen, wat betekent dat de inhoud ervan vervangen zal
worden door een nul, kan men er een nul in opslaan. Een register dient niet gewist te
worden alvorens er nieuwe data in wordt opgeslagen; de operatie houdt in dat het register
eerst gewist wordt alvorens de nieuwe data erin wordt bewaard.
Om alle registers ineens te wissen, inclusief de financiële registers, de stapelregisters en het
LAST X register, drukt u de volgende toetsen in:
eveneens het scherm.
Alle registers worden eveneens gewist wanneer er een herstart (reset) plaatsvindt van het
Continue Geheugen (zoals beschreven op pagina 84).
f
CLEARH.* Deze opdracht wist
fCLEARH is niet programmeerbaar.
*
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 29 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
30 Hoofdstuk 1: Van start gaan
Berekeningen met de opslagregisters
Veronderstel dat u een bewerking wilt uitvoeren met het weergegeven getal en het getal in
een bepaald register, het resultaat terug wilt plaatsen in hetzelfde register en dit zonder het
weergegeven getal te veranderen. De hp 12c platinum is in staat dit in een enkele operatie
uit te voeren.
1. Druk op
2. Druk op
?
.
+, -, §
, of z om de gewenste bewerking uit te voeren.
3. Voer het registernummer in.
Wanneer u berekeningen uitvoert met de inhoud van de registers wordt het nieuwe, in het
register op te slaan, getal bepaald aan de hand van de volgende regel.
Deze berekeningen met registers zijn enkel mogelijk met registers R0 tot en met R
Voorbeeld:
In het voorbeeld op pagina 23, hebben het saldo van een rekening
4
.
bijgewerkt. Laten we veronderstellen dat, omdat data oneindig lang wordt opgeslagen in
het geheugen van uw calculator, u het saldo van de rekening op de voet volgt met behulp
van uw calculator. U zou gebruik kunnen maken van berekeningen met registers om snel uw
saldo bij te werken na het uitschrijven van een cheque of het maken van een storting.
Intoetsen Scherm
?
58,33
22,95
0
?-
58,33
0
22,95
Slaat het huidige saldo op in register R0.
Trekt het bedrag van de eerste cheque af van
het saldo in R
. Merk op dat het scherm nog
0
steeds het afgetrokken bedrag weergeeft; het
13,7
10,14
1053
:
?-
?-
?+
0
antwoord wordt alleen in R
0
0
0
13,70
10,14
1.053,00
1.064,54
Trekt het bedrag van de tweede cheque af.
Trekt het bedrag van de derde cheque af.
Voegt de storting toe aan het saldo.
Roept het getal in R0 op om het nieuwe saldo
opgeslagen.
0
te controleren.
File name: hp 12c pt_gebruikershandleiding_Nederlands_D_HDPMF123D08 Page: 30 of 279
Printed Date: 2005/8/4 Dimension: 14.8 cm x 21 cm
Loading...