Użytkownicy paliw odnawialnych (piece kaflowe, opał
drewnem, pelet)
Architekci, eksperci, inspektorowie, przedsiębiorcy
budowlani, malarze, dekoratorzy wnętrz, cieśle
Układanie parkietu i płytek podłogowych, stolarka,
drewno konstrukcyjne i stolarskie, suszarnie, firmy
remontowo-budowlane, przemysł tekstylny itp.
1 Informacje ogólne
1.1. Wskazówki dotyczące bezpieczeńs
Niniejsze urządzenie zostało zaprojektowane i przetestowane zgodnie z przepisami bezpieczeństwa
dotyczącymi urządzeń elektrycznych. Niemniej jednak gwarancją niezawodności i bezproblemowego
działania urządzenia jest stosowanie podczas jego użytkowania standardowych środków
bezpieczeństwa oraz specjalnych zaleceń odnośnie bezpieczeństwa podanych w niniejszej instrukcji
obsługi.
1. W celu zagwarantowania bezproblemowego działania urządzenia oraz jego niezawodności
należy chronić je przed warunkami klimatycznym innym niż te wymienione w punkcie
„Specyfikacja techniczna”.
2. W przypadku gdy urządzenie przenoszone ze środowiska zimnego do ciepłego, kondensacja
może spowodować jego błędne funkcjonowanie. W taki przypadku przed ponownym
włączeniem urządzenia należy upewnić się, że jego temperatura wyrównała się z temperaturą
otoczenia.
3. Jeżeli urządzenie podłączone jest do innych urządzeń, należy jak najstaranniej zaplanować
obwód elektryczny. Wewnętrzne połączenia w urządzeniach trzecich (np. uziemienie) mogą
prowadzić do powstania niedozwolonych napięć zakłócających pracę lub powodujących
uszkodzenie niniejszego urządzenia bądź innych podłączonych do obwodu urządzeń.
4. W każdym przypadku gdy niemożliwe jest dalsze bezpieczne użytkowanie urządzenia, powinno
ono zostać natychmiastowo wyłączone oraz odpowiednio oznaczone w celu uniknięcia
ponownego włączenia. Bezpieczne użytkowanie urządzenia jest niemożliwe, gdy:
twa
www.c
onrad.p
l
Strona 3 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
- urządzenie posiada widoczne uszkodzenia lub nie pracuje zgodnie z opisem
- urządzenie było przechowywane przez dłuższy czas w niekorzystnych warunkach
W przypadku wątpliwości należy zwrócić urządzenie do producenta w celu dokonania naprawy
lub konserwacji.
5. Uwaga: Urządzenia nie wolno używać jako urządzenia zabezpieczającego lub jako urządzenia do
wyłączania awaryjnego, ani do żadnych innych zastosowań, podczas których awaria
urządzenia mogłaby doprowadzić do powstania obrażeń lub szkód materialnych.
Niestosowanie się do niniejszych wskazówek wiąże się z ryzykiem śmierci lub powstaniem
poważnych obrażeń i szkód materialnych.
6. Uwaga niebezpieczeństwo! Zastosowane w urządzeniu głowice pomiarowe są bardzo ostre.
Podczas wykonywania pomiarów należy obchodzić się z nimi bardzo ostrożnie, aby
zapobiec ewentualnym obrażeniom ciała.
1.2 Eksploatacja i konserwacja
Symbol „LO BAT”, pojawiający się po lewej stronie wyświetlacza, oznacza, że bateria jest
słaba i wykonywanie pomiarów możliwe jest jeszcze przez krótki okres czasu. Symbol „bAt”,
pojawiający się na głównym wyświetlaczu, oznacza, że bateria jest zużyta i powinna zostać
wymieniona. Wykonywanie pomiarów nie jest możliwe.
Należy wyjąć baterię, jeżeli urządzenie było przechowywane w temperaturze powyżej 50°C.
W przypadku dłuższego nieużytkowania urządzenia, zaleca się wyjąć baterie, aby zapobie
ewentualnemu wyciekowi.
Należy starannie obchodzićsię z urządzeniem i sondami. Urządzenie należy użytkować wyłącznie zgodnie z w/w specyfikacją (nie rzucać urządzeniem, nie uderzać w nie itp.)
Chronić przed zabrudzeniem, szczególnie w okolicy końcówek pomiarowych.
Po włączeniu urządzenia następuje test wszystkich segmentów wyświetlacza, a następnie
urządzenie informuje o ustawieniach konfiguracyjnych jednostki pomiarowej oraz o
ustawieniach funkcji automatycznego wyłączania (w przypadku jej aktywacji; zob.
„Konfiguracja urządzenia”).
1.3 Wyrzucanie
Zużyte baterie należy składować w specjalne przeznaczonych do tego celu punktach.
W przypadku gdy urządzenie ma zostać wyrzucone, należy je przesłać bezpośrednio do
producenta. Zapewni on jego odpowiednią i ekologiczną utylizację.
c
www.c
onrad.p
l
Strona 4 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
2 Podstawowe informacje dotyczące precyzyjnego pomiaru wilgot
ności
materiałów
2.1 Zawartość wilgoci względem suchej masy (u) oraz względem masy całkowitej
(w)
W zależności od zastosowania materiału, konieczne jest przeprowadzenie jednego z dwóch
pomiarów. Cieśle, stolarze i tym podobni fachowcy zwyczajowo obliczają zawartość wilgoci (u)
(niekiedy określaną jako MC). Podczas dokonywania pomiarów w drewnie opałowym, wiórach
drzewnych itp., konieczne jest obliczenie zawartości wilgoci (w). Urządzenie może zostać
skonfigurowane do obliczania obu wartości. W tym celu należy zapoznać się z rozdziałem „Konfiguracja urządzenia”.
Zawartość wilgoci u lub MC (względem suchej masy)
Jednostką pomiarową jest %, niekiedy używa się % MC
Jednostka wyraża zawartość wilgoci obliczaną według poniższego schematu:
Zawartość wilgoci u [%] = (waga
lub: Zawartość wilgoci u [%] = (waga
mokra
wody
- waga
)/(waga
sucha
sucha
)/waga
)*100
sucha
*100
Waga
Waga
Waga
: waga mokrego materiału
morka
: waga wody w mokrym materiale
wody
: waga wysuszonego materiału
sucha
Przykład: 1 kg mokrego drewna, które zawiera 500g wody, ma zawartość wilgoci wysokości
100%
Zawartość wilgoci w (w odniesieniu do całkowitej masy)
Jednostka wyraża stosunek masy wody do całkowitej masy badanej substancji. Stosunek
przedstawiony jest przez następujące równanie (jednostką jest również %):
Zawartość wody w [%] = (waga
lub: Zawartość wody w [%] = waga
mokra
wody
– waga
/waga
sucha
mokra
)/waga
* 100
mokra
* 100
Przykład: 1 kg mokrego drewna, które zawiera 500g wody, ma zawartość wilgoci wysokości
50%
2.2 Funkcja Auto-Hold
W szczególności podczas wykonywania pomiarów w suchym drewnie, wyładowania elektrostatyczne
oraz inne tym podobne zakłócenia mogą spowodować wahania wartości pomiarowej. Aktywacja
funkcji Auto-Hold spowoduje, że urządzenie automatycznie określi dokładną wartość pomiarową. W
tym czasie można odłożyć urządzenie w celu uniknięcia zakłóceń spowodowanych wyładowaniami
www.c
onrad.p
l
Strona 6 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
odzieży itp. Po określeniu wartości pomiarowej, na wyświetlaczu pojawi się symbol „HLD”: wartość
jest zatrzymana do czasu zainicjowania nowego pomiaru przez naciśnięcie przycisku 3 (hold).
2.3 Kompensacja temperatury
Kompensacja temperatury jest ważnym czynnikiem w uzyskiwaniu rzetelnych pomiarów wilgotności
drewna. Urządzenie zaopatrzone jest w układ ręcznej kompensacji temperatury.
Krótkie naciśnięcie przycisku 1 (temp) spowoduje wyświetlenie wartości temperatury przez kilka
sekund. Wartość ta może być następnie zmieniana za pomocą przycisku 2 ( ) lub przycisku 3 ( ).
2.4 Wykonywanie pomiarów w drewnie
Aby wykonać pomiar w drewnie, wbij końcówki pomiarowe w poprzek włókien, tak aby miały dobrą
styczność z drewnem (wykonywanie pomiarów wzdłuż włókien nieznacznie zniekształca pomiar).
ZABRONIONE JEST UDERZANIE W URZĄDZENIE LUB WBIJANIE KOŃCÓWEK POMIAROWYCH W
GWAŁTOWNY SPOSÓB
Urządzenie może zostać uszkodzone.
Wybierz odpowiedni rodzaj drewna (zob. Załącznik A).
Upewnij się, że wprowadzona została odpowiednia temperatura (zob. rozdział 2.3).
Następnie odczytaj wartość pomiaru lub, w przypadku wcześniejszego aktywowania funkcji AutoHold, zainicjuj nowy pomiar przez naciśnięcie przycisku 3 (hold).
Mierzony opór jest bardzo wysoki podczas wykonywania pomiarów w suchym drewnie (<15%),
dlatego też osiągnięcie końcowego pomiaru może trwać wtedy dłużej: między innymi wyładowania
statyczne mogą chwilowo fałszować pomiar. Pamiętaj o wyładowaniach statycznych i czekaj dotąd,
aż wyświetli się stała wartość pomiarowa (wartość niestała: miganie symbolu „%”) lub użyj funkcji
Auto-Hold (zob. rozdział 2.2 Funkcja Auto-Hold).
W przypadku pomiarów w bardzo mokrym drewnie (np. >50%u), wartość pomiarowa może być
poddawana zjawiskom polaryzacyjnym (stale zmniejszająca się wartość pomiarowa). W tym
przypadku aktualną wartością jest wartość wyświetlona 5 sekund po włożeniu elektrod, odpowiednio
po wcześniejszym włączeniu urządzenia.
Bardzo dokładne pomiary mogą zostać wykonane w zakresie od 6 do 30%.
Po przekroczeniu tego zakresu zmniejsza się dokładność pomiarów, ale urządzenie wyświetla
wartości odniesienia, które są nadal wystarczające dla fachowców. Pomiaru dokonuje się pomiędzy
dwoma wzajemnie izolowanymi końcówkami pomiarowymi.
Wymagania odnośnie właściwego pomiaru:
- wybierz odpowiednie miejsce do przeprowadzenia pomiaru: miejsce to powinno być wolne od
wszelkich nierówności, takich jak żywica, radełkowanie, pęknięcia itp.
- wybierz odpowiednią głębokość pomiaru: w przypadku przyciętego drewna zaleca się wbić
elektrody na głębokość do 1/3 grubości materiału.
- wykonaj kilka pomiarów: im więcej pomiarów można wykorzystać do obliczenia średniej, tym
bardziej dokładny jest rezultat
- pamiętaj o kompensacji temperatury: wprowadź właściwą temperaturę ręcznie
www.c
onrad.p
l
Strona 7 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
- Wysuszone drewno: rozłożenie wilgoci może być nieregularne, często w rdzeniu znajduje się
więcej wilgoci niż na powierzchni.
- Wilgoć na powierzchni: powierzchnia drewna może być bardziej wilgotna niż rdzeń, jeżeli
drewno było składowane na zewnątrz i np. padał deszcz.
- Środki konserwacji drewna oraz inne substancje mogą fałszować wynik pomiaru.
- Zabrudzenia złączeń oraz końcówek pomiarowych mogą powodować nieprawidłowy pomiar,
szczególnie w przypadku suchego drewna.
2.5 Wykonywanie pomiarów w tynku
W celu wykrycia wilgoci wbij końcówki pomiarowe w tynk, a następnie wybierz materiał„P”. Im
więcej wilgoci zawiera tynk, tym wyższa jest wartość na wyświetlaczu. Należy również sprawdzić
oznaczanie wilgotności (zob. poniższy rozdział). Uwaga: z powodu różnych konsystencji tynków oraz
niszczącego wpływu wilgoci, precyzja pomiaru nie jest tak wysoka jak w przypadku pomiaru w
drewnie! Niemniej jednak oznaczenie „precyzyjnych wartości pomiarowych” nie są konieczne w
większości przypadków -> w przypadku pojawienia się wilgoci, wartość pomiarowa zmienia się
znacznie w porównaniu do części suchych np. aktualnie badanej ściany, wilgotne części są łatwo
wykrywane przez urządzenie. Ponadto zmiany stanu (zwiększająca się/zmniejszającasię wilgotność)
mogą być monitorowane przez okresowe pomiary.
2.6 Oznaczanie wilgotności: WET (mokry) – MEDIUM – DRY (suchy)
Oprócz wartości pomiarowej, na wyświetlaczu pojawi się dodatkowo osobne oznaczenie wilgotności:
dla większości zastosowań decyzja odnośnie tego, czy materiał jest suchy czy mokry nie musi już być
podejmowana w oparciu o literaturę lub tabele. Oznaczenie wilgotności jest jedynie wartością
pomocniczą, głównie dla stolarzy/cieśli/układaczy podłóg, a ostateczna ocena zależy od zastosowania
materiału. Np. drewno opałowe może już być odpowiednie do użycia, podczas gdy urządzenie wciąż
wyświetla „WET” (mokry).
Należy przestrzegać odpowiednich standardów i instrukcji!
Urządzenie może być traktowane jedynie jako dopełnienie umiejętności rzemieślników lub
ekspertów, ale nie może ich zastępować!
2.7 Wykonywanie pomiarów w innych materiałach
2.7.1 „Twarde” materiały (beton itp.):
Końcówki pomiarowe nie są przeznaczone do wykonywania pomiarów w twardych materiałach
budowlanych. W tym celu zaleca się stosowanie kabla przyłączeniowego GMK3810 oraz sond
szczotkowych GBSL91 lub GBSK91.
www.c
onrad.p
l
Strona 8 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
Odkręć nasadki z końcówkami pomiarowymi i
zamontuj łączniki dla wtyków bananowych.
Czerwony wtyk powinien zostać umieszczony w
prawym gnieździe, co zmniejszy wpływ zakłóceń
elektromagnetycznych.
W materiale do pomiaru wywierć dwa otwory o
średnicy 6mm (GBSK91) lub 8mm (GBSL91) w
odstępach 8 do 10 cm. Nie należy stosować
tępych wierteł: ciepło powstałe podczas
wiercenia spowoduje wyparowanie wilgoci i w
konsekwencji zaburzy pomiar. Po około 10
minutach przedmuchaj otwory, aby oczyścić je z
opiłków. Nałóż pastę termoprzewodzącą na
sondy szczotkowe i włóż je do wywierconych
Ryc. Pomiar przy pomocy sond szczotkowych GBSL91 otworów. Wybierz grupę materiałów E, odczytaj
wartość i przekonwertuj ją zgodnie z tabelą w Załączniku B. Należy zwrócić uwagę na fakt, że otwory
stopniowo wysychają, co spowoduje, że przy kilkukrotnym mierzeniu wilgotności urządzenie wykaże
zbyt niska wartość.
Można temu zapobiec stosując pastę termoprzewodzącą: nałóż obfitą ilość pasty termoprzewodzącej
pomiędzy otwory a sondy szczotkowe i pozostaw elektrody w otworach przez około 30 minut przed
przystąpieniem do pomiaru (urządzenie powinno być w tym czasie wyłączone). Kompensacja
temperatury nie gra roli w przypadku pomiaru materiałów budowlanych.
2.7.2 „Miękkie” materiały:
Podczas pomiaru najważniejszy jest odpowiedni kontakt pomiędzy materiałem a końcówkami
pomiarowymi. Jeżeli z powodu tekstury materiału nie jest to możliwe, zalecza sięużycie kabla
przyłączeniowego GMK3810 z odpowiednimi elektrodami, takimi jak elektroda wbijająca GSE91 lub
GSG91, elektroda młotkowa GHE91.
Odkręć nasadki z końcówkami pomiarowymi i zamontuj łączniki dla wtyków bananowych. Czerwony
wtyk powinien zostać umieszczony w prawym gnieździe, co zmniejszy wpływ zakłóceń
elektromagnetycznych.
Procedura postępowania jest taka sama, jak przy pomiarze drewna.
2.7.3 Ładunki luzem, bele i inne pomiary specjalne
Stosowane sondy: czujnik wkłuwany GMS 300/91 zamocowany na GSE91 lub GSG91 z kablem
przyłączeniowym GMK3810 (czerwony wtyk do prawego gniazda).
Łubki, wióry drzewne, materiały izolacyjne itp:
W przypadku używania czujników wkłuwanych, należy unikać ruchów drganiowych podczas wbijania
sond. W przeciwnym wypadku puste przestrzenie powstałe pomiędzy sondami a materiałem mogą
www.c
onrad.p
l
Strona 9 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
zaburzyć pomiar. Materiał powinien być odpowiednio skompresowany. W przypadku wątpliwości
należy powtórzyć pomiar kilkukrotnie: najwyższa otrzymana wartość jest najbardziej dokładna.
3 Konfiguracja urządzenia
W celu skonfigurowania urządzenia, należy wykonać następujące czynności:
Wyłącz urządzenie.
Naciśnij przycisk „sort” naciskając jednocześnie krótko przycisk „on/off”.
Nadal naciskaj przycisk „sort” (ok. 3 sekundy), aż do pojawienia się na wyświetlaczu symbolu
„P oF”.
I.) Funkcja automatycznego wyłączania „P oF”:
Czas, po którym następuje automatyczne wyłączenie urządzenia, wprowadzany jest w minutach.
Jeżeli podczas wykonywania pomiaru nie zostanie naciśnięty żaden przycisk, urządzenie wyłączy się
automatycznie po określonym czasie.
3. Naciśnij przycisk „do góry” („sort”) lub „na dół” („hold”), aby wyświetlić aktualnie wybrany
czas (off, 1…120min).
4. Wprowadź wybrany czas za pomocą przycisków „do góry” lub „na dół”.
Dostępne opcje:
off: funkcja automatycznego wyłączania jest nieaktywna (operacja stała)
1…120: czas po którym urządzenie wyłączy się automatycznie (w minutach)
5. Zatwierdź wartość przez naciśnięcie przycisku „on/off”: wyświetlacz pokazuje teraz symbol
„HLD Auto”
II.) Funkcja Auto-Hold „HLD Auto”:
6. Naciśnij przycisk „do góry” lub „na dół”, aby wyświetlić aktualnie wybraną funkcję Auto-
Hold
HLD oFF: Funkcja Auto-Hold nieaktywna: naciskanie przycisku „hold” powoduje
HLD on: Funkcja Auto-Hold aktywna: naciśnięcie przycisku „hold” rozpoczyna
7. Wprowadź wybraną funkcję za pomocą przycisków „do góry” lub „na dół”.
8. Zatwierdź wybraną funkcję przez naciśnięcie przycisku „on/off”: wyświetlacz pokazuje teraz
symbol „Uni.t”.
„zamrożenie” lub zwolnienie wyniku
pomiaru
nowy pomiar, wyświetlacz jest
„zamrożony” gdy tylko zostanie wykryta stała
wartość pomiarowa
www.c
onrad.p
l
Strona 10 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
9. Naciśnij przycisk „do góry” lub „na dół”, w celu wyświetlenia aktualnie wybranej jednostki
dla wszystkich wartości temperatur: jednostka temperatury °C lub °F
10. Wprowadź wybraną jednostkę za pomocą przycisków „do góry” lub „na dół”.
11. Zatwierdź wybraną jednostkę z przez naciśnięcie przycisku „on/off”: Wyświetlacz pokazuje
teraz symbol „Uni.%”.
IV.) Jednostka pomiaru wilgotności „Uni.%”:
12. Naciśnij przycisk „do góry” lub „na dół”, aby wyświetlić aktualnie wybraną jednostkę
pomiaru wilgotności: wilgotność materiału u: „u” lub wilgotność materiału w: „h2o”
13. Wybierz jednostkę, naciskając przycisk „do góry” lub „na dół”.
14. Potwierdź wybór za pomocą przycisku „on/off”.
15. Wartości zostaną zapisane, a następnie urządzenie włączy się samo ponownie.
Uwaga: Jeżeli podczas procesu konfiguracji przez 60 sekund nie zostanie naciśniętyżaden przycisk,
konfiguracja zostanie przerwana a wprowadzone zmiany nie będą zapisane!
4 Wiadomości systemowe
Er. 1 = zakres pomiaru został przekroczony
– = błąd czujnika pomiarowego: brak materiału do pomiaru (wartość pomiaru poniżej
dopuszczalnego zakresu), brak sygnału pracy urządzenia lub: ładunki elektryczne na sondzie,
urządzenie rozładuje je (np. w przypadku suchego drewna)
Er. 7 = błąd systemu – urządzenie wykryło błąd systemu (defekt urządzenia lub zakres
temperatury pracy znacznie przekracza dopuszczalną normę)
Er. 11 = błąd czujnika pomiarowego lub brak możliwości obliczenia wartości
Symbol „LO BAT”, pojawiający się po lewej stronie wyświetlacza, oznacza, że bateria jest słaba i
wykonywanie pomiarów możliwe jest jeszcze przez krótki okres czasu. Symbol „bAt”, pojawiający się
na głównym wyświetlaczu, oznacza, że bateria jest zużyta i powinna zostać wymieniona.
Wykonywanie pomiarów nie jest możliwe.
5 Kontrola dokładności i regulacja urządzenia
W celu przeprowadzenia testu dokładności urządzenia należy zastosować przyłącznik GPAD 38
(dodatkowe wyposażenie). Aby sprawdzić precyzję urządzenia, wybierz krzywą charakterystyczną„E”
oraz zawartość wilgoci „u”, a następnie podłącz przyłącznik do końcówek pomiarowych. Urządzenie
powinno wyświetlić wartość wydrukowaną dla GMR 100.
www.c
onrad.p
l
Strona 11 z 16
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Pol
Obudowa wymiary: 110 x 67 x 30 mm (dł. x szer. x wys.) + końcówki
26mm, tworzywo ABS odporne na uderzenia, klawiatura
membranowa, transparentny panel
Przód: IP65
Waga ok. 155 g
Zasilanie bateria 9V, typ IEC 6F22 (załączona)
Zużycie energii 1.8mA
Wyświetlacz ok. 11 mm wysokości, 4 ½ cyfry LCD z dodatkowymi segmentami
dla równoczesnego wyświetlania wilgotności, grupy drewna oraz
oznaczenia WET/DRY
Przyciski 3 przyciski membranowe do włączania/wyłączania urządzenia,
zarządzania menu, wyboru grupy drewna, funkcji Auto-Hold itd.
Funkcja Auto-Hold Naciśnij przycisk, aby zachować aktualną wartość.
Funkcja automatycznego wyłączania: urządzenie wyłączy się automatycznie, jeżeli przez ustalony
okres czasu nie zostanie naciśnięty żaden przycisk/nie
będzie przebiegać komunikacja interfejs – użytkownik.
Okres czasu, po którym nastąpi automatyczne wyłączenie,
może mieć długość od 1 do 120 minut; funkcja może zostać
również całkowicie dezaktywowana
EMC: Niniejsze urządzenie jest kompatybilne z zasadniczymi stopniami ochrony ustanowionymi
w dyrektywach Parlamentu Europejskiego oraz Rady ds. zbliżenia ustawodawstw krajów
członkowskich dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej (2004/108/EC). EN61326