Przeczytaj uważnie instrukcję i zapoznaj się ze sposobem działania urządzenia zanim zaczniesz go
używać. Zachowaj instrukcję w pobliżu urządzenia w razie konieczności sprawdzenia informacji.
Montaż, uruchomienie, działanie, konserwacja i zakańczanie działania muszą być wykonywane przez
wykwalifikowaną specjalnie przeszkoloną osobę, która dokładnie przeczytała i zrozumiała instrukcję
przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac z wykorzystaniem urządzenia.
Producent zrzeka się odpowiedzialności i gwarancji w razie użycia produktu inaczej niż zgodnie z
przeznaczeniem, zignorowanie instrukcji, obsługę urządzenie przez niewykwalifikowaną osobę jak
również nieautoryzowanych modyfikacji urządzenia.
Producent nie jest odpowiedzialny za żadne uszkodzenia i koszty spowodowane u użytkownika lub
osób trzecich spowodowane używaniem lub stosowaniem tego urządzenia, w szczególności
niewłaściwego używania, błędnego używania, awarii lub połączenia urządzenia.
Producent nie jest odpowiedzialny za literówki.
2.1 UŻYTKOWANIE ZGODNIE Z PRZEZNACZENIEM
GMR 110 jest urządzeniem do badania wilgotności materiału z wyświetlaczem wilgotności i
rankingiem. Przed pomiarem do materiału dobierana jest pasująca krzywa z listy na końcu instrukcji i
wprowadzana za pomocą przycisku
Pomiar dokonywany jest poprzez przyciśnięcie igieł pomiarowych do materiału- po krótkiej chwili
wartość pomiarowa zostaje wyświetlona. W związku z konstrukcją urządzenie szczególnie przydatne
jest przy pomiarach drewna kominkowego i budowlanego. Dodatkowo możliwe jest zmierzenie wielu
materiałów konstrukcyjnych.
2.2 OZNACZENIA I SYMBOLE BEZPIERZEŃSTWA
Ostrzeżenia są oznacz nowe w niniejszym dokumencie za pomocą następujących znaków:
ZACHOWAJ OSTROŻNOŚĆ! Ten symbol ostrzega przed niebezpieczeństwem, groźbą
utraty życia, poważnymi kontuzjami i znaczącymi uszkodzeniami mienia w razie nie
przestrzegania.
UWAGA! Symbol ten ostrzega przed możliwym niebezpieczeństwem lub
niebezpiecznymi sytuacjami, które mogą spowodować uszkodzenia urządzenia lub
otoczenia, w razie nie przestrzegania.
INFORMACJA! Ten symbol wskazuje na procesy, które mogą pośrednio wpływać na
działanie urządzenia lub spowodować nieprzewidywalne reakcje w razie nie
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
www.conrad.pl
www.conrad.pl
2.3 WSKAZÓWKI DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA
Urządzenie zostało zaprojektowanie i testowane zgodnie z regulacjami bezpieczeństwa dotyczącymi
urządzeń elektrycznych. Jednak jego bezproblemowe działanie i niezawodność nie może być
gwarantowane, jeśli podczas pracy z urządzeniem nie zostaną zachowane standardy bezpieczeństwa
pomiarów i specjalne wskazówki bezpieczeństwa umieszczone w instrukcji.
1. Bezproblemowe i niezawodne działanie może być uzyskanie wyłącznie, gdy urządzenie nie
jest narażone na warunki klimatyczne inne niż wymienione w punkcie „SPECYFIKACJA”. Jeśli
urządzenie jest przenoszone z zimnego do ciepłego otoczenia możliwe jest uszkodzenie
urządzenia spowodowane kondensującą się wodą. W takim wypadku należy upewnić się, że
urządzenie osiągnęło temperaturę otoczenia przed uruchomieniem.
2. Jeśli istnieje jakiekolwiek niebezpieczeństwo wynikające z działania urządzenia musi ono być
natychmiast wyłączone i odpowiednio oznakowane, aby nie zostało ponownie uruchomione.
Niebezpieczeństwo dla operatora może pojawić się gdy:
- na urządzeniu widoczne są uszkodzenia mechaniczne
- urządzenie nie pracuje zgodnie ze specyfikacją.
- urządzenie było przechowywane w odpowiednich warunkach przez dłuższy okres czasu.
W razie wątpliwości należy przekazać urządzenie producentowi celem konserwacji lub
naprawy.
3. Nie używać urządzenia jako bezpiecznego lub awaryjnie zatrzymanego urządzenia lub w
żadnym zastosowaniu, gdy awaria urządzenia może prowadzić do kontuzji osoby lub
uszkodzenia materiału.
Nie stosowanie się do tego punktu może prowadzić do śmierci lub niebezpiecznej kontuzji
oraz uszkodzenia materiału.
4. Nie używać urządzenia w potencjalnie wybuchowym środowisku! Użytkowanie urządzenia w
takim środowisku zwiększa niebezpieczeństwo wybuchu lub pożaru spowodowanego iskrą.
5. Unikać obrażeń poprzez ostrożne obchodzenie się z igłami pomiarowymi! Po użyciu
umieścić nasadkę ochronną na sondy. Trzymać z dala od dzieci!
Strona 4 z 17
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Wyświetlanie aktualnej wilgotności lub zawartości wody
2. Wyświetlanie materiału
Wyświetlanie nazwy wybranej krzywej charakterystyki
3. Wyświetlanie wilgotności
Ranking wilgotności za pomocą bargrafu
4. HLD
Wartość mierzona jest „zamrożona ” (wciśnięciem przycisku
hold)
3.1 ZAKRES DOSTAWY
Zakres dostawy obejmuje:
Ręczny miernik GMR 110
Nasadka ochronna na sondy pomiarowe
Bateria 9V
Instrukcja obsługi
3.2 OBSŁUGA I OBSERWACJA URZĄDZENIA
a) Działanie baterii:
Jeśli w dolnej części wyświetlacza pojawi się „bAt” oznacza to, że bateria jest zużyta i musi zostać
wymieniona na nową.
Bateria musi zostać wyciągnięta w razie przechowywania urządzenia w temperaturach
powyżej 50°C.
Rekomendujemy wyciągnięcie baterii jeśli urządzenie nie będzie używany przez dłuższy
okres czasu. Po ponownym ich włożeniu konieczne jest ponowne ustawienie zegara.
b) Traktuj urządzenie i sondy pomiarowe delikatnie i ostrożnie. Używaj wyłącznie zgodnie z
powyższymi specyfikacjami (nie rzucaj, uderzaj itp.) Chroń przed zabrudzeniem.
4.1 ELEMENTY WYŚWIETLACZA
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Dodatkowo do wartości pomiarowej wskazywany jest ranking wilgotności:
Ocena czy materiał jest mokry czy suchy jest dzięki temu ułatwiona i nie jest konieczne sięganie do
literatury i tabel.
Jednak ranking ten jedynie przybliżoną wartością z powodu czynników takich jak obszar
zastosowania badanego materiału. Doświadczenie i wiedza mogą być przez miernik
wspierane ale nigdy ich nie zastąpią!
5.2 WILGOTNOŚĆ U I ZAWARTOŚĆ WODY W
Zależnie od zastosowania konieczna jest znajomość wilgotności u lub zawartości wody w. Urządzenie
pokazuje informację na temat wilgotności u (w odniesieniu do masy suchej). W niektórych
przypadkach jak ranking materiałów palnych bardziej przydatna może być wartość zawartości wody
w. Urządzenie może być skonfigurowane do wskazywania obu wartości. Więcej informacji w rozdziale
6.
Wilgotność u (w odniesieniu do całkowicie suchej masy) – ustawienie rekomendowane
Jednostką jest % u
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
: masa próbki po całkowitym wysuszeniu (woda została odparowana)
sucha
wody
+ masa
sucha
)
Przykład: 1 kg mokrego siana zawierający 500 g wody posiada wilgotność 100%
Zawartość wody w (= wilgotność w odniesieniu do całkowitej masy mokrej)
Jednostką jest % w
Przykład: 1 kg mokrego drewna zawierający 500 g wody posiada wilgotność 50%
5.3 KOMPENSACJA TEMPERATURY
Kompensacja temperatury jest niezbędna do uzyskiwania wiarygodnych wyników pomiarów
wilgotności. Urządzenie posiada opcję automatycznej kompensacji temperatury (Atc) lub
wprowadzenia ręcznego kompensacji temperatury. Wyboru pomiędzy tymi dwoma opcjami
dokonuje się w Menu (Atc on/off). Przy opcji włączonej urządzenie będzie używało kompensację
temperatury przypisaną do wybranej krzywej charakterystyki.
Włączenie temperatury podczas używania automatycznej kompensacji temperatury (Atc wł.):
Wciśnij krótko : na wyświetlaczu pojawi się t. °Club t. °F oraz temperatura
Wciśnij ponownie aby przełączyć urządzenie w tryb wyświetlania pomiarów.
Wybór temperatury:
Wciśnij krótko : na wyświetlaczu pojawi się t. °Club t. °F oraz temperatura
Ustaw temperaturę przyciskami sort oraz hold.
Wciśnij ponownie aby przełączyć urządzenie w tryb wyświetlania pomiarów.
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Szczególnie podczas pomiaru suchych materiałów, ładunki elektrostatyczne i inne podobne
zakłócenia mogą powodować, że wartość zmierzona ciągle się zmienia. Z aktywowaną funkcją autohold urządzenie uzyska dokładną wartość pomiaru automatycznie. Podczas mierzenia urządzenie
może być położone aby uniknąć zakłóceń spowodowanych ładunkiem na ubraniach itp.
Po uzyskaniu wartości mierzonej wyświetlacz pokaże informację „HLD”: Wartość będzie zamrożona
do momentu rozpoczęcia nowego pomiaru za pomocą klawisza 3 (hold).
5.5 POMIARY DREWNA
Aby uzyskać pomiar wilgotności drewna wbij sondy pomiarowe w poprzek słojów drewna tak, aby
sondy i drewno miały dobrą styczność (pomiar wzdłuż słojów minimalnie się różni).
NIE UDERZAJ URZĄDZENIA ANI SOND POMIAROWYCH!
Urządzenie może zostać uszkodzone.
Wybierz odpowiedni rodzaj drewna (zobacz rozdział 4.4 lub Apendyks A).
Upewnij się, że wprowadziłeś prawidłową temperaturę (zobacz rozdział 5.3).
Teraz odczytaj wartość pomiaru lub w razie aktywnej funkcji auto-hold rozpocznij nowy pomiar
wciskając przycisk hold (przycisk 3).
Zmierzona rezystancja będzie bardzo wysoka jeśli pomiar dokonywany jest na suchym drewnie
(<15%) w związku z czym urządzenie będzie potrzebowało więcej czasu aby uzyskać prawidłową
wartość a rozładowania statyczne mogą tymczasowo fałszować pomiar. Należy zatem unikać
rozładowań statycznych i odczekać odpowiednio długi okres czasu do momentu uzyskania stabilnej
wartości pomiaru (niestabilna- mruga symbol „%”) lub skorzystać z funkcji auto-hold (zobacz rozdział
5.4 Funkcja auto-hold).
Podczas mierzenia bardzo mokrego drewna (np. >50%) wartość pomiaru może zostać zafałszowana
przez efekty polaryzacji (stopniowe zmniejszanie się wartości pomiaru). W takim wypadku
prawidłową wartością jest wartość uzyskana w 5 sekund po włożeniu sond pomiarowych po
włączeniu urządzenia.
Bardzo dokładne pomiary mogą zostać dokonane w zakresie wilgotności 6 do 30%.
Jeśli pomiar wykracza poza ten zakres dokładność będzie mniejsza, ale urządzenie dostarczy wartości
referencyjnych nadal wystarczających dla praktyków.
Pomiar jest dokonywany pomiędzy dwoma odizolowanymi od siebie elektrodami. Aby uzyskać
dokładny pomiar należy spełnić następujące warunki:
- wybierz odpowiednie miejsce do dokonania pomiaru: miejsce powinno być wolne od żywicy,
pęknięć, sęków, itp.
Strona 9 z 17
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
- wybierz odpowiednią głębokość pomiaru: Rekomendacja: dla przyciętego drewna wbij sondy
pomiarowe do 1/3 grubości materiału.
- Przeprowadź kilka pomiarów: im więcej pomiarów zostanie uśrednionych tym bardziej dokładny
będzie wynik.
- Zwracaj uwagę na kompensację temperatury: wprowadź aktualną temperaturę ręcznie.
Częste źródła błędów:
- Uwaga dotycząca zbyt suchego drewna: rozkład wilgotności może być nieregularny, często rdzeń
jest bardziej wilgotny niż krawędzie.
- Wilgotna powierzchnia: krawędzie drewna mogą być znacznie bardziej wilgotne jeśli drewno było
przechowywane na zewnątrz np. w warunkach deszczu.
- Środki konserwujące drewno mogą powodować zafałszowanie pomiaru.
- Zanieczyszczenia w drewnie oraz dookoła sond pomiarowych mogą powodować błędny pomiar szczególnie w przypadku suchego drewna.
5.6 POMIARY TYNKU
Przyciśnij sondy pomiarowe do tynku aby wykryć wilgotność. Wybierz materiał c.08. Im bardziej
wilgotny materiał tym większa wartość wskazana na wyświetlaczu. Należy też zwracać uwagę na
estymację wilgotności (zobacz kolejny rozdział). Uwaga: W związku z tym, że występują różne
konsystencje tynków oraz wpływ uszkodzeń na wilgotność precyzja pomiaru nie jest aż tak wysoka
jak w przypadku drewna! Jednak w większości przypadków nie jest konieczna precyzyjna wartość
pomiaru-> jeśli materiał jest wilgotny jego wartości pomiarowe są znacznie wyższe niż wartości
pomiarowe materiału suchego. Warto również kontrolować zmiany w wilgotności stosując okresowe
Dodatkowo oprócz wartości pomiaru na ekranie urządzenia pojawia się jednocześnie estymacja
wilgotności: Decyzja czy badany materiał jest mokry czy suchy nie musi już być konsultowana z
literaturą i fachowymi tabelami. Estymacja wilgotności jest tylko wartością orientacyjną, głównie dla
cieśli i innych rzemieślników, ostateczna ewaluacja jest zależna od zastosowania materiału, np.
drewno kominkowe może już zostać użyte mimo, że urządzenie wskazuje „MOKRY”.
Należy zwrócić uwagę na odpowiednie wytyczne i instrukcje! Urządzenie może jedynie dopełniać
umiejętności specjalisty, nie może ich zastąpić!
Strona 10 z 17
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Jeśli sonda nie posiada prawidłowej styczności z materiałem badanym, urządzenie może wskazywać
różne wartości. Wynika to z zasady działania urządzenia i metody pomiaru.
5.8 POMIAR INNYCH MATERIAŁÓW
5.9.1 Materiały „twarde” (beton lub podobne):
Sondy pomiarowe urządzenia nie są przeznaczone do pomiaru twardych materiałów budowlanych.
Aby dokonywać pomiarów takich materiałów sugerujemy zaopatrzyć się w adapter GMK3810 i sondy
szczotkowe GBSL91 lub GBSK91. Odkręć sondy pomiarowe i zamocuj adaptery na złącza bananowe.
Czerwony przewód musi być podłączony z prawym gniazdem sondy, zmniejsza to podatność na
interferencje elektromagnetyczne. Wywierć dwa otwory wiertłem o średnicy 6 mm (GBSK91) lub 8
mm (GBSL91) w odstępie 8 do 10 cm w badanym materiale. Nie używaj wierteł bezkrawędziowych:
energia wytworzona podczas wiercenia odparuje wodę powodując zafałszowanie pomiaru. Odczekaj
minimum 10 minut, oczyść otwory z pozostałości po wierceniu. Nałóż składnik przewodzący na sondy
i włóż je do otworów. Wybierz materiał zgodny z listą a następnie odczytaj wartość pomiaru. Zwróć
uwagę, że otwory osuszają się z czasem więc w razie wielokrotnego pomiaru w tych samych
otworach zmierzona wartość będzie zbyt niska.
Efekt ten może być kompensowany za pomocą środka przewodzącego: Zastosuj go pomiędzy
otworem a sondą pomiarową i włóż sondy do otworów na ok. 30 minut przed dokonaniem pomiaru
(bez włączania urządzenia). Kompensacja temperatury nie wpływa na pomiar w przypadku pomiaru
materiałów budowlanych.
5.9.2 Materiały „miękkie”:
Najważniejszą rzeczą o której należy pamiętać podczas pomiaru jest dobry kontakt pomiędzy
materiałem a sondami pomiarowymi. Jeżeli nie jest to możliwe z powodu struktury materiału,
sugerujemy zastosowanie adaptera oraz sond GSE91 lub GSG91. Odkręć sondy pomiarowe i zamocuj
adaptery na złącza bananowe. Czerwony przewód musi być podłączony z prawym gniazdem sondy,
zmniejsza to podatność na interferencje elektromagnetyczne. Postępuj zgodnie z procedurą opisaną
w rozdziale dotyczącym pomiarów drewna.
5.9.2 Pomiar bali i inne specjalne pomiary
Stosowane sondy: piny pomiarowe GMS 300/91 mocowane na GSE91 lub GSG91 z adapterem
GMK3810.
Pomiar trocin, materiału izolacyjnego i podobnych:
Podczas używania pinów należy unikać ruchów oscylacyjnych aby otwory nie były zbyt duże.
Niewłaściwy styk sond pomiarowych z materiałem może powodować zafałszowanie pomiaru.
Materiał powinien być odpowiednio sprasowany. W razie wątpliwości dokonaj pomiaru kilkukrotnie:
Największa wartość jest wartością właściwą.
Strona 11 z 17
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
www.conrad.pl
www.conrad.pl
7. BŁĘDY I WIADOMOŚCI SYSTEMOWE
Wartość przekracza zakres pomiarowy, wartość zbyt wysoka
Błąd systemu – urządzenie wykryło błąd systemu (defekt urządzenia lub
temperatura przekracza temperaturę pracy).
Wartość poniżej zakresu pomiaru
Mrugające bAt informuje o niskim poziomie baterii. Urządzenie będzie
pracowało jeszcze przez krótką chwilę
Bateria jest zużyta i musi zostać wymieniona. Pomiary nie są możliwe.
8. ODESŁANIE URZĄDZENIA I UTYLIZACJA
UWAGA: Jeśli żaden z przycisków nie zostanie wciśnięty w trybie menu w ciągu 2 minut, konfiguracja
zostanie przerwana a wprowadzone wartości utracone!
8.1 ODESŁANIE URZĄDZENIA
Wszystkie urządzenia odesłane do producenta muszą być wolne od jakichkolwiek
pozostałości materiału badanego i/lub innych substancji niebezpiecznych. Pozostałości
po pomiarach znajdujące się w domu lub na sondach niosą ryzyko dla ludzi i
środowiska.
Użyj odpowiedniego materiału pakunkowego podczas odsyłania, szczególnie w pełni
działających urządzeń. Upewnij się, że urządzenie jest chronione w przesyłce przed
uszkodzeniami mechanicznymi.
8.2 UTYLIZACJA
Baterii nie wolno utylizować z odpadami gospodarstwa domowego, lecz koniecznie
należy je oddać do najbliższego punktu zbioru.
Urządzenie nie może być utylizowane w niesortowanych odpadach gospodarstwa
domowego! Wyślij urządzenie bezpośrednio do producenta (odpowiednio
oznakowane), jeśli ma być zutylizowane. Zostanie ono zutylizowane odpowiednio i bez
szkody dla środowiska.
Strona 13 z 17
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska