14. Programy dla ogniw Kwasowo-ołowiowych (Pb) 22.
15. Elementy wyświetlane na ekranie, dane cykli 24.
16. Wskazania na ekranie 25.
17. Ostrzeżenia i komunikaty błędów27.
18. Interfejs PC 29.
19. Czyszczenie i konserwacja 29.
20. Informacje o obchodzeniu się z ogniwami wielokrotnego ładowania 29.
21. Dane techniczne 31.
1. Wstęp
Należy przeczytać instrukcję obsługi uważnie i w całości zanim rozpocznie się używanie urządzenia
po raz pierwszy. Będzie to gwarantowało, że jesteś w stanie w pełni skorzystać z możliwości swojej
nowej ładowarki. Szczególnie ważne są ostrzeżenia i instrukcje bezpieczeństwa. Instrukcję należy
przechowywać w odpowiednim miejscu i w razie udostępniania urządzenia osobom trzecim,
przekazać im też instrukcję.
Kupując Ultramat 18 dostałeś dojrzały produkt z doskonałymi możliwościami. Jest w nim
zastosowana nowoczesna technologia oparta o technologię półprzewodników sterowanych
potężnym mikroprocesorem RISC, dającym świetne charakterystyki ładowania połączone z prostym
działaniem i optymalną niezawodnością. Cechy te zwykle są spotykane w znacznie droższych
żelazowych LiFePO4 (LiFe), a także akumulatorów żelowych i kwasowo-ołowiowych (Pb). Te
zafoliowane, gazoszczelne baterie okazały się niezastąpione w modelarstwie RC. Są wytrzymałe
mechanicznie, mogą być używane w szerokim zakresie temperatur i są generalnie niezawodne. Nie
wymagają specjalnych środków do przechowywania oprócz chronienia ogniw przed głębokim
Strona 2 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
rozładowaniem. Ultramat 18 może także służyć do rozładowania akumulatorów i balansowania
ogniw w pakiecie.
Uwaga
Ważne jest, aby stosować się do instrukcji ładowania dostarczonych przez producenta akumulatorów
oraz do rekomendowanych prądów i czasów ładowania. Nie wykonuj szybkiego ładowania ogniw jeśli
producent nie podkreśli wyraźnie, że są one dostosowane do wysokich prądów występujących
podczas takiego procesu. Gdy ładujesz nowe baterie możesz napotkać na problem związany z
przedwczesnym przerwaniem ładowania. Dlatego za każdym razem, gdy chcesz skorzystać z nowych
baterii rozsądnym jest przeprowadzić serię monitorowanych testów ładowania, aby sprawdzić, czy
automatyczne przerwanie ładowania działa prawidłowo i niezawodnie z ładowanymi pakietami, oraz
czy ładuje je do pełnej pojemności.
2. Ostrzeżenia i instrukcje bezpieczeństwa
Produkt nie jest zaprojektowany do użytkowania przez dzieci poniżej 14 roku życia. Nie jest
zabawką!
Chroń ładowarkę przed kurzem, wilgocią, deszczem, ciepłem (np. promieniami słonecznymi) oraz
drganiami. Powinien być używany wyłącznie w suchych pomieszczeniach zamkniętych.
Otwory w obudowie służą do chłodzenia ładowarki i nie mogą być zasłaniane ani przykrywane;
ustaw ładowarkę w taki sposób, aby dookoła niej była przestrzeń tak, aby powietrze mogło bez
przeszkód cyrkulować dookoła schładzając urządzenie.
Ładowarka jest zaprojektowana do bycia zasilaną prądem stałym z 12 V akumulatora
samochodowego lub sieci zasilania z prądem przemiennym 100~240 V. Zabronione jest
modyfikowanie ładowarki w jakikolwiek sposób. Nigdy nie korzystać z podłączenia obu źródeł
zasilania jednocześnie!
Ładowarka i akumulatory powinny zostać ustawione na odpornej na ciepło, niepalnej i nie
przewodzącej na powierzchni. Nigdy nie umieszczaj ładowarki bezpośrednio na siedzeniu
samochodu, dywanie, lub podobnych powierzchniach. Trzymaj wszystkie materiały łatwopalne z
dala od obszaru ładowania. Dbaj o przepływ powietrza. Uszkodzone baterie mogą sie zapalić lub
eksplodować!
Podłącz ładowarkę wejściem 12V bezpośrednio do akumulatora samochodowego korzystając z
przewodów i wtyczek dostarczonych w zestawie. Samochód musi być wyłączony przez cały okres
podpięcia ładowarki do akumulatora samochodowego. Nie ładuj akumulatora samochodowego w
czasie, gdy jest podpięty do niego Ultramat 18.
Gniazda wyjściowe i przewody podłączeniowe nie mogą być modyfikowane i muszą być
podłączone w prawidłowy sposób. Istnieje ryzyko zwarcia wyjść ładowania i karoserii
samochodowej, gdy ładowarka jest podpięta do akumulatora samochodowego. Gdy ładowarka
jest w użyciu przewody ładowania i przewody zasilania nie mogą być zwinięte. Unikaj zwierania
wyjścia ładowania i pakietu modelarskiego z karoserią samochodu. Z tego powodu ładowarka
nigdy nie może być umieszczona bezpośrednio na karoserii.
Strona 3 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Nigdy nie pozostawiaj bez nadzoru włączonej lub podłączonej do akumulatora samochodowego
ładowarki.
Do ładowarki może być podpięty tylko jeden ładowany akumulator.
Następujące typy akumulatorów nie mogą być podpięte do ładowarki:
- Akumulatory Ni-Cd/ Ni-MH składające się z więcej niż 30 ogniw, akumulatory Li-Io/Li-Mn/Li-Po/
LiFePo4 (LiFe) składające się z więcej niż 12 ogniw, lub akumulatory kwasowo-ołowiowe z napięciem nominalnym większym niż 24 V.
- Akumulatory wymagające innej metody ładowania niż Ni-Cd, Ni-MH, Litowe lub kwasowo-ołowiowe.
- Wadliwe lub uszkodzone ogniwa lub akumulatory.
- Akumulatory składające się z równolegle połączonych ogniw lub ogniw niejednakowego typu.
- Akumulatory składające się z ze starych i nowych ogniw lub ogniw niejednakowego typu.
- Akumulatory, które nie są jednoznacznie wskazane przez producenta jako odpowiednie do prądów dostarczanych przez ładowarkę podczas procesu ładowania.
- Pakiety, które już są w pełni naładowane, rozgrzane lub tylko częściowo rozładowane.
- Akumulatory lub ogniwa wyposażone w zintegrowany obwód ładowania lub obwód przerwania ładowania.
- Akumulatory zainstalowane w urządzeniu lub elektrycznie powiązane z innymi komponentami.
Aby uniknąć zwarcia wtyczek bananowych, należy najpierw podłączyć przewody ładowania do
ładowarki a następnie do ładowanego akumulatora. Podczas rozłączania należy postąpić
odwrotnie.
Jako podstawową zasadę należy traktować sprawdzanie, czy ogniwo posiada taki stan
naładowania jaki jest oczekiwany po wskazaniu przez ładowarkę prawidłowego zakończenia
ładowania pakietu. Jest to prosta metoda pozwalająca na wykrycie problemu w razie
przedwczesnego przerwania procesu ładowania. Prawdopodobieństwo przedwczesnego
przerwania zależy od wielu czynników, ale jest najczęściej powodowane przez głęboko
rozładowane pakiety, niską ilość ogniw oraz przez niektóre ogniwa znane z tego, że stwarzają
problemy.
Rekomendujemy przeprowadzenie serii testów ładowania, aby upewnić się, że proces
automatycznego ładowania przebiega zgodnie z oczekiwaniami. Tyczy się to przede wszystkim
ładowania pakietów o niskiej liczbie ogniw. Jeśli charakterystyka ogniwa posiada ubogo
zdefiniowany szczyt napięcia, ładowarka może nie wykryć faktu pełnego naładowania ogniw.
Zanim rozpoczniesz ładowanie sprawdź: czy wybrałeś prawidłowy program ładowania dla
ładowanego ogniwa? Czy wybrałeś prawidłową wartość prądu ładowania lub rozładowania? Czy
wybrałeś ważną wartość napięcia odcinającego, gdy ładujesz ogniwa pakietów Ni-Cd oraz Ni-MH?
Czy wszystkie połączenia są solidne czy też jest jakiś przerwany styk w którymś miejscu obwodu?
Należy pamiętać o tym, że szybkie ładowanie akumulatorów może być niebezpieczne. Na
przykład: Jeśli któryś z kabli w obwodzie nie styka prawidłowo, może to spowodować usterkę i
ponowne rozpoczęcie ładowania, co będzie prowadziło do przeładowania pakietu.
Strona 4 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Gdy akumulator jest ładowany, przesyłana jest do niego porcja energii elektrycznej. Wartość
ładowania jest obliczana poprzez pomnożenie wartości prądu ładowania i czasu ładowania.
Maksymalny dozwolony prąd ładowania zależy od typu ładowanego akumulatora i może być
odnaleziony w informacjach dostarczonych przez producenta akumulatora.
Ładowanie szybsze od standardowego (wolnego) jest dozwolone tylko i wyłącznie wtedy, gdy w
dokumentacji akumulatora jest jednoznacznie powiedziane, że akumulator nadaje się do ładowania
szybkiego. Standardowy prąd ładowania wynosi jedną dziesiątą nominalnej pojemności ogniwa (np.
dla pakietu o pojemności 1,7 Ah prąd ładowania wynosi 170 mA).
Podłącz akumulator przeznaczony do ładowania do gniazda wyjściowego ładowarki korzystając z
Upewnij się, że przeczytałeś informację producenta akumulatora dotyczącą metod ładowania i
stosujesz się do wymaganych prądów i czasów ładowania. Nie próbuj szybkiego ładowania
akumulatorów, jeśli nie mają jednoznacznej informacji, że nadają się do wysokich prądów
występujących podczas tego procesu.
Pamiętaj o tym, że nowe ogniwa nie osiągają swojej pełnej pojemności dopóki nie przejdą kilku
cykli ładowania/rozładowania. Powinieneś też pamiętać o tym, że ładowarka może przerwać
przedwcześnie proces ładowania przy podpięciu nowego akumulatora lub akumulatora głęboko
rozładowanego.
Pakiet Ni-Cd po procesie szybkiego ładowania jest ciepły, jeśli jednak zauważysz, że jedno z ogniw
jest wyraźnie cieplejsze niż inne, może to oznaczać wadę ogniwa. Takie pakiety mogą całkowicie
stracić użyteczność w jednej chwili co może spowodować uszkodzenie modelu. W związku z tym
nie należy ich używać. Zutylizuj taki pakiet zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska.
Upewnij się, że wszystkie złącza i zaciski są prawidłowo, solidnie zamocowane. Na przykład: Jeśli
któryś z kabli w obwodzie nie styka prawidłowo, może to spowodować usterkę i ponowne
rozpoczęcie ładowania, co będzie prowadziło do przeładowania pakietu.
Częstym powodem wadliwego działania jest korzystanie z nieodpowiednich przewodów do
ładowania. Jako, że ładowarka nie jest zdolna do wykrywania różnicy w rezystancji wewnętrznej
pakietu, rezystancji przewodu i złączy, niezbędnym dla prawidłowej pracy ładowarki jest dobranie
przewodów o odpowiednim przekroju, długości nie większej niż 30 cm i dobrej jakości złączach
(pokrytych złotem).
Akumulatory stosowane w aparaturze zdalnego sterowania mogą zwykle być ładowane za pomocą
zintegrowanego gniazda ładowania w aparaturze. Gniazda takie zwykle posiadają diodę
zabezpieczającą przed pojawianiem się prądów wstecznych. Zapobiega to uszkodzeniu elektroniki
aparatury, gdy ładowarka zostanie podłączona z odwrotną polaryzacją lub w razie wystąpienia
zwarcia. Jednak akumulator taki może zostać naładowany przez Ultramat 18 wyłącznie wtedy, gdy
Strona 5 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
dioda zostanie ominięta. Przeczytaj instrukcję obsługi aparatury, by dowiedzieć się, jak to uczynić.
Znajdująca się w instrukcji maksymalna wartość prądu ładowania nie może zostać przekroczona. Aby
uniknąć możliwych szkód wewnętrznych elementów aparatury spowodowanych nagrzewaniem i
przegrzewaniem rekomendujemy wyciągnięcie akumulatora z komory baterii przed rozpoczęciem
procesu ładowania. Aparatura musi zostać wyłączona (położenie przełącznika - pozycja OFF) i
pozostawać w takim stanie na cały czas procesu ładowania.
NIGDY nie włączaj aparatury gdy jest ona podłączona do ładowarki. Każde najmniejsze zakłócenie
procesu ładowania może spowodować, że wartość napięcia w obwodzie zwiększy się powyżej
wartości prawidłowej dla urządzenia i uszkodzi aparaturę.
NIGDYnie próbuj wykonać programu rozładowania lub konserwacji akumulatora za pomocą
zintegrowanego z aparaturą zdalnego sterowania gniazda ładowania. Gniazdo ładowania nie nadaje
się do takich celów. Kiedy ustawiasz prąd ładowania, ładowarka będzie go podawać wyłącznie, gdy
wartość ta nie przekracza technicznych możliwości ładowarki. Jeśli ustawisz wartość, która nie jest
możliwa do zrealizowania przez Ultramat 18, urządzenie automatycznie zredukuje tą wartość do
maksymalnej możliwej do osiągnięcia. W takim wypadku ekran wyświetla aktualny prąd ładowania
wraz z ostrzegawczą informacją "MAX".
Wyłączenie odpowiedzialności
Jako producent my, firma GRAUPNER nie jesteśmy zdolni do upewnienia się, że postępujesz zgodnie z
wytycznymi dotyczącymi instalacji, używania i dbania o ładowarkę. Z tego powodu musimy zrzec się
całej odpowiedzialności za straty, uszkodzenia i koszty związane z nieodpowiednim lub niewłaściwym
użytkowaniem i działaniem naszego produktu i produktów do niego podłączonych w dowolny
sposób.
4. Rekomendowane przewody ładowania/polaryzacja
Wymagania związane z akumulatorami różnią się w zależności od przeznaczenia, co z kolei wymaga
użycia różnych rodzajów złączy. Pamiętaj o tym, że złącza, ich nazwy i polaryzacja mogą różnić się w
zależności od producenta. Z tego powodu rekomendujemy używanie oryginalnych, pasujących złączy
identycznej konstrukcji. Poniższe złącza są odpowiednie do podłączenia do ładowarki:
Upewnij się, że korzystasz z oryginalnych złączy z kablami o odpowiednim polu przekroju.
Strona 6 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Wybieranie programu
ładowania i podgrup
Wybieranie grupy programów (ładowania)
Wybranie kolejnej pozycji z listy
rozładowania/cyklu
Podłączony
akumulator
PROGRAMM/MODE
ENTER/START (2 sekundy)
Zakańcza proces ładowania,
zatrzymuje brzęczyk Wybranie
kolejnej pozycji z listy
rozładowania/cyklu
Rozpoczyna proces ładowania
5. Sterowanie, używanie ładowarki, rozpoczynanie procesu ładowania
Cała funkcjonalność ładowarki jest ustawiana za pomocą jedynie 4 przycisków. Przyciski - / DEC oraz +
/ INC są używane do zmiany aktualnej wartości prądu i napięcia. Funkcjonalność pozostałych dwóch
przycisków zmienia się zależnie od obecności lub nie akumulatora w gnieździe ładowania:
Różne funkcjonalności ładowarki są podzielone na cztery grupy programów, które możesz wybierać
przytrzymując przycisk MODE na 2 sekundy. Sekwencja jest pokazana na diagramie przepływu
danych poniżej.
Aby zachować maksymalną przejrzystość, programy
ładowania i opcje dodatkowe zostały podzielone na 4
logiczne grupy programów. Osobna grupa programów jest
utworzona dla każdego z rodzajów akumulatorów: Niklowo-
Przełączanie z jednej na kolejną grupę programów jest
wykonywane za pomocą przycisku MODE, który musi zostać
wciśnięty i przytrzymany na ok. 2 sekundy. Krótkie wciśnięcie
przycisku MODE powoduje przełączanie się pomiędzy
opcjami w obrębie jednej grupy programów.
9. Pierwsze uruchomienie ładowarki
Kiedy ładowarka ULTRAMAT 18 zostanie podłączona do źródła zasilania 12V DC lub 100 - 240 V AC po
raz pierwszy oraz zostaną wciśnięte przyciski INC i DEC urządzenie przejdzie do menu wyboru języka.
W przeciwnym razie przechodzi po kolejnych ustawieniach informując użytkownika o wybranych
parametrach. Wyświetlacz ładowarki dostarcza następujących informacji:
Strona 9 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska
Wciśnij i przytrzymaj przyciski INC i DEC jednocześnie, aby
przełączyć ładowarkę w tryb wyświetlania języka. Wybierz
język korzystając z przycisków INC oraz DEC i potwierdź
ustawienie przyciskiem ENTER.
Na ekranie pojawia się nazwa urządzenia- ULTRAMAT 18.
Wartość Moc wejściowa (Input power) zewnętrznego źródła
zasilania musi być wybrana z zakresu (50 ... 500 W), tak, aby
zewnętrzne źródło nie zostało przeciążone, gdy jest
używane.
Po 3 sekundach wyświetla się ustawienie timera
bezpieczeństwa (safety timer- on/off). Przez ok. 3 sekundy
ustawienie to może zostać zmienione poprzez wciśnięcie
przycisku INC lub DEC. (Dostępne wartości ustawienia: 10 ...
300 minut, off). Timer bezpieczeństwa jest zawsze
wyłączony dla programu rozładowania oraz ręcznego
ładowania akumulatorów kwasowo-ołowiowych.
Po kolejnych 3 sekundach pojawia się możliwość zmiany
ustawienia brzęczyka (buzzer, - off, on, 3...10 s). Wciskając
przycisk INC lub DEC możesz przełączać się pomiędzy
dostępnymi wartościami. Po kolejnych 3 sekundach
następuje wyjście z menu ustawień a ładowarka jest gotowa
do użycia
Strona 10 z 31
Dystrybucja Conrad Electronic Sp. z o.o., ul. Kniaźnina 12, 31-637 Kraków, Polska