Fisher Instruction Manual: Silowniki membranowe Fisher 657 o wielkosci 30/30i-70/70i i 87 (Fisher 657 Diaphragm Actuator Sizes 30/30i through 70/70i and 87) (Polish) Manuals & Guides

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Siłownik membranowy Fisher™ 657
o wielkości od 30/30i do 70/70i oraz 87

Czerwiec 2018

Spis treści

Wstęp 1...........................................

Zakres instrukcji 1.................................

Opis 2............................................

Dane techniczne 2.................................

Usługi edukacyjne 3................................

Filmy instruktażowe 3..............................

Instalacja 3.........................................

Montaż siłownika na zaworze 4......................

Informacje o regulacji warsztatowej 5.................

Weryfikacja sprężyny 6.............................

Instalacja zespołu łącznika trzpienia 7................

Wpływ tarcia 9....................................

Pomiary pasma nieczułości 10.......................

Przyłącze ciśnienia obciążenia 10....................

Obsługa 11........................................

Obsługa siłownika 11...............................

Zespół napędu ręcznego montowany od góry 13.......

Napęd ręczny montowany z boku na siłownikach

o wielkości od 34 do 60 oraz od 34i do 60i 15.......

Zespół napędu ręcznego montowany

z boku na siłownikach o wielkości 70 i 87 17........

Regulowane ograniczniki ruchu montowane

w obudowie membrany 19........................

Zamawianie części 22...............................

Zestawy części 22...................................

Zestawy do napędu ręcznego montowanego

z boku 22......................................

Zestawy do napędu ręcznego montowanego

od góry 22.....................................

Wykaz części 23....................................

Zespół siłownika (ilustracje 6, 7, 8, 9 lub 10) 23........

Wstęp

Ilustracja 1. Siłownik Fisher 657 zamontowany
na zaworze easy-e™

X1175

Napęd ręczny montowany odgóry

(ilustracja 11 lub 12) 23..........................

Napęd ręczny montowany zboku

(ilustracja 13 do 17) 26...........................

Regulowane ograniczniki ruchu w górę montowane

wobudowie membrany (ilustracja 18 lub 19) 31.....

Regulowany ogranicznik ruchu wdół montowany

na obudowie (ilustracja 20) 32....................

Zakres instrukcji

Niniejsza instrukcja obsługi zawiera informacje dotyczące montażu, regulacji, obsługi i zamawiania części siłowników
Fisher657 o wielkości od 30/30i do 70/70i i 87. Opisano również siłowniki 657-4 o wielkości 70/70i i 87. Szczegółowe
informacje na temat zaworów i wyposażenia dodatkowego stosowanego z tymi siłownikami można znaleźć w odrębnych
instrukcjach obsługi.

Siłowników 657 nie wolno instalować, obsługiwać ani konserwować bez pełnego przeszkolenia i kwalifikacji w zakresie
montażu, obsługi i konserwacji zaworów, siłowników i ich wyposażenia dodatkowego. Aby uniknąć obrażeń ciała i szkód

majątkowych, ważne jest przeczytanie ze zrozumieniem i przestrzeganie w całości treści niniejszej instrukcji obsługi,
w tym wszystkich uwag i ostrzeżeń dotyczących bezpieczeństwa. W przypadku zaistnienia jakichkolwiek wątpliwości

przed przystąpieniem do wykonywania dalszych czynności należy skontaktować się z biurem firmy Emerson
kontrahentem w celu ich wyjaśnienia.

www.Fisher.com

lub lokalnym

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Tabela 1. Dane techniczne

DANE TECHNICZNE

Nominalna efektywna

powierzchnia

membrany

Średnica kołnierza

jarzma

Dopuszczalne średnice

trzpienia zaworu

Maksymalna

dopuszczalna siła

wyjściowa

(4)

Maksymalny skok

Maksymalne ciśnienie

wobudowie do doboru

siłownika

Maksymalne ciśnienie

wobudowie

membrany

Dopuszczalne zakresy

Przyłącza ciśnieniowe

(wewnętrzne)

Przybliżone masy

1. Wartości te odnoszą się również do siłowników 657-4.

2. Skok siłownika może być mniejszy od podanego po zamontowaniu siłownika na zaworze.

3. Maksymalny skok siłownika 657-4 to 102 mm (4 cale).

4. Prawidłowe ciśnienie robocze membrany nie może przekraczać maksymalnego ciśnienia w obudowie membrany i nie może powodować powstawania siły działającej na trzpień
siłownika większej niż maksymalna dopuszczalna siła wyjściowa lub maksymalne dopuszczalne obciążenie trzpienia zaworu. Szczegółowe informacje na temat maksymalnego
dopuszczalnego obciążenia trzpienia zaworu można uzyskać w biurze firmy Emerson

5. Maksymalne ciśnienie w obudowie membrany nie może być stosowane podczas normalnej pracy siłownika. Podano je w celu określenia nastaw zasilania typowego regulatora i/lub
tolerancji zaworu nadmiarowego.

(4)

(4)(5)

temperatur

(1)

2

cm

cale

mm 54 54 71 71 71 90 90 90 127
cale 2-1/8 2-1/8 2-13/16 2-13/16 2-13/16 3-9/16 3-9/16 3-9/16 5
mm 9,5 9,5 12,7 12,7 12,7 19,1 19,1 19,1 25,4
cale 3/8 3/8 1/2 1/2 1/2 3/4 3/4 3/4 1

N 10 230 10 230 12 010 25 131 33 582 25 131 30 246 39 142 39 142

funty 2300 2300 2700 5650 7550 5650 6800 8800 8800

(2)

mm 19 29 38 51 51 51 51 76
cale 0,75 1,125 1,5 2 2 2 2 3

Bar 8,6 4,5 4,5 3,4 2,8 3,4 2,8 3,8 3,8

Psig 125 65 65 50 40 50 40 55 55

Bar 9,6 5,2 5,2 4,1 3,4 4,1 3,4 4,5 4,5

Psig 140 75 75 60 50 60 50 65 65

°C Kauczuk nitrylowy: -40 do 82°C, elastomery silikonowe: -54 do 149°C, kauczuk fluorowy: -18 do 149°C

°F Kauczuk nitrylowy: -40 do 180°F, elastomery silikonowe: -65 do 300°F, kauczuk fluorowy: 0 do 300°F
1/4 NPT X X X X X X X - - - - - ­1/2 NPT - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - X X

kg 16/17 22/25 23/25 37/40 49/52 42/45 53/56 107/109 116

funty 36/38 48/54 51/56 82/84 107/114 92/99 116/125 235/240 255

30/30i 34/34i 40/40i 45/45i 46/46i 50/50i 60/60i 70/70i

297 445 445 677 1006 677 1006 1419 1419

2

46 69 69 105 156 105 156 220 220

lub u lokalnego kontrahenta.

WIELKOŚĆ SIŁOWNIKA

(1)

(3)

(3)

87

76

(1)

(3)

(3)

3

Opis

Siłowniki 657 (ilustracja 1) i 657-4 są membranowymi siłownikami bezpośredniego działania z ruchem powrotnym
wymuszanym sprężyną. Umożliwiają one automatyczne działanie zaworów regulacyjnych. Siłowniki 657 mają skok
maksymalny 76 mm (3 cale). Siłowniki 657-4 mają skok maksymalny 102 mm (4 cale). Oba siłowniki pozycjonują ustawienie
grzyba zaworu w odpowiedzi na zmianę ciśnienia działającego na membranę. Na ilustracji 2 pokazano działanie tych
siłowników.

Siłowniki 657 i 657-4 mogą być wyposażone w napęd ręczny montowany od góry lub z boku. Zespół napędu ręcznego
montowany od góry jest zazwyczaj wykorzystywany jako regulowany ogranicznik ruchu do góry (patrz ilustracja 2). Zespół
napędu ręcznego montowany z boku jest zazwyczaj wykorzystywany jako dodatkowe ręczne przesterowanie. Możliwe jest
także zamontowanie regulowanych ograniczników ruchu do góry i dołu w obudowie siłownika.

Uwaga

Jeśli przewiduje się częste lub codzienne ręczne przesterowanie siłownika, to powinien on zostać wyposażony w napęd
ręczny montowany z boku, a nie w ogranicznik ruchu w obudowie lub napęd ręczny od góry.

Ręczny napęd z boku został zaprojektowany do częstego użytku jako ręczne przesterowanie.

Dane techniczne

W tabeli 1 przedstawiono dane techniczne siłowników 657 i 657-4. Dodatkowe informacje o konkretnym siłowniku można
znaleźć na tabliczce znamionowej siłownika.

2

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

Ilustracja 2. Schemat budowy siłowników Fisher 657 i 657-4

POWIETRZE POWODUJE
RUCH TRZPIENIA DO DOŁU

SPRĘŻYNA POWODUJE
RUCH TRZPIENIA DO GÓRY

TRZPIEŃ

AF3833‐A
A0792‐2

Usługi edukacyjne

Aby uzyskać informacje na temat dostępnych szkoleń poświęconych siłownikom membranowym Fisher 657, a także innym
produktom, prosimy o kontakt z:

Emerson Automation Solutions Sp. z o.o.
ul. Szturmowa 2a
02-678 Warszawa
tel. [phone]
faks 22 45 89 231

Filmy instruktażowe

Kliknąć tutaj lub zeskanować kod QR, aby przejść do filmu na temat montażu cyfrowego sterownika zaworu

DVC6200 na siłowniku 657.

Kliknąć tutaj

montowanego z boku na siłowniku 657.

lub zeskanować kod QR, aby przejść do filmu na temat montażu napędu ręcznego

Instalacja

O ile nie określono inaczej, numery elementów są zgodne z oznaczeniami na ilustracji 6, 7, 8, 9 i 10. Lokalizację części
pokazano również na ilustracji 3.

OSTRZEŻENIE

W celu uniknięcia zranienia, podczas prowadzenia jakichkolwiek prac instalacyjnych i obsługowych należy nosić
rękawice, ubranie i okulary ochronne.

Zawsze należy sprawdzić z osobą odpowiedzialną za bezpieczeństwo pracy, czy nie należy przedsięwziąć
dodatkowych środków zabezpieczających przed medium procesowym.

Jeśli zawór instalowany jest w działającej instalacji technologicznej, to należy zapoznać się z ostrzeżeniami
zawartymi na początku rozdziału „Obsługa” w niniejszej instrukcji obsługi.

3

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

UWAGA

Aby uniknąć uszkodzenia części, nie należy stosować ciśnienia roboczego przekraczającego maksymalne
dopuszczalne ciśnienie w obudowie membrany (tabela 1) lub powodującego powstawanie siły działającej na trzpień
siłownika większej niż maksymalna dopuszczalna siła wyjściowa (tabela 1) lub maksymalne dopuszczalne obciążenie
trzpienia zaworu. (Szczegółowe informacje na temat maksymalnego dopuszczalnego obciążenia trzpienia zaworu
można uzyskać w biurze firmy Emerson

D Zespół zawór/siłownik: Gdy siłownik z zaworem zamawiane są razem jako zawór regulacyjny, to w warunkach

fabrycznych jest on regulowany i może zostać zainstalowany w rurociągu. Po zainstalowaniu zaworu w rurociągu,
należyprzejść do procedur opisanych w rozdziale „Przyłącze obciążenia”.

D Montaż siłownika: Jeśli siłownik został dostarczony oddzielnie lub był zdemontowany z zaworu, należy zamontować

siłownik na zaworze przed zamontowaniem zaworu w rurociągu, jeśli jest to uzasadnione względami praktycznymi. Jeśli
zachodzi konieczność wbudowania spawanej obudowy w rurociąg, wówczas należy wyjąć zespół gniazdo-zawieradło z
korpusu na czas spawania. Po zakończeniu prac i ponownym zmontowaniu elementów siłownik powinien być
zamontowany na wspawanym zespole zaworu. Przed przekazaniem zaworu do eksploatacji należy wykonać procedury
montażu siłownika. W celu sprawdzenia, że regulacja sprężyny nie zmieniła się od momentu dostawy siłownika od
producenta, zaleca się wykonanie procedury warsztatowej regulacji sprężyny siłownika opisanej w tym rozdziale.

D Ustawnik pozycyjny: Jeśli ustawnik pozycyjny jest zainstalowany lub ma być zainstalowany na siłowniku, to szczegółowe

informacje oinstalacji ustawnika pozycyjnego można znaleźć w jego oddzielnej instrukcji obsługi. Podczas procedury
regulacji konieczne będzie czasowe podłączenie ciśnienia obciążenia do membrany siłownika.

lub u lokalnego kontrahenta.)

Montaż siłownika na zaworze

Sprężyna w siłowniku 657 przesuwa trzpień siłownika w kierunku membrany siłownika (patrz ilustracja 2). Oznacza
to, żesprężyna odsuwa trzpień od zaworu podczas instalacji siłownika.

UWAGA

Jeśli trzpień zaworu pozostaje w pozycji górnej (od strony siłownika) podczas montażu siłownika, to może zostać
uderzony przez trzpień siłownika. Może wówczas nastąpić uszkodzenie gwintu trzpienia zaworu lub jego zgięcie.
Upewnić się, że podczas montażu siłownika trzpień zaworu znajduje się w pozycji dolnej (wewnątrz korpusu zaworu),
z dala od siłownika.

W trakcie regulacji nastawy sprężyny siłownika może zajść konieczność czasowego podania ciśnienia obciążenia w celu
wysunięcia trzpienia siłownika.

1. Przygotować imadło lub inne narzędzie do umocowania zaworu i siłownika odpowiednie do ich łącznej masy. Podczas
montażu siłownika, trzpień zaworu powinien znajdować się jak najdalej od siłownika, niezależnie od tego, czy jest to zawór
bezpośredniego, czy odwrotnego działania.

2. Nakrętki blokujące trzpień zaworu nakręcić do końca gwintu trzpienia zaworu. Dysk wskaźnika skoku (element 14)
zainstalować na trzpieniu zaworu wklęsłą stroną zwróconą w kierunku zaworu. (Uwaga: Dysk wskaźnika skoku nie jest
wykorzystywany w siłownikach o wielkości 87.)

3. Zawieszony na linach siłownik nałożyć powoli na pokrywę zaworu.

a. W przypadku siłowników o wielkości 87, włożyć śruby mocujące i dokręcić nakrętki sześciokątne mocując siłownik

dopokrywy.

b. W przypadku wszystkich innych wielkości siłowników, nakręcić nakrętkę blokującą jarzmo na pokrywę zaworu

idokręcić nakrętkę blokującą. (Uwaga: W przypadku małych siłowników może zajść konieczność demontażu dysku
wskaźnika i ponownego jego montażu po opuszczeniu siłownika, gdyż dysk nie przejdzie przez otwór jarzma siłownika.)

4

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

4. Nie łączyć trzpienia siłownika z trzpieniem zaworu na tym etapie instalacji siłownika. Po zainstalowaniu siłownika
na zaworze zaleca się wykonanie poniższej procedury regulacji warsztatowej sprężyny, która pozwala zweryfikować
poprawność regulacji siłownika.

Ilustracja 3. Elementy montażowe siłownika w przypadku siłowników o wielkości od 30/30i do 70/70i

PRZYŁĄCZE Z GWINTEM
WEWNĘTRZNYM NPT

OBUDOWA MEMBRANY

MEMBRANA I TRZPIEŃ
POKAZANE W POZYCJI GÓRNEJ

ZINTEGROWANE
PODKŁADKI
MONTAŻOWE
NAPĘDU
RĘCZNEGO
MONTOWANEGO
Z BOKU (4)

PŁYTA MEMBRANY

OBUDOWA MEMBRANY,
CZĘŚĆ DOLNA

SPRĘŻYNA SIŁOWNIKA

TRZPIEŃ SIŁOWNIKA

GNIAZDO SPRĘŻYNY

ŚRUBA REGULACYJNA SPRĘŻYNY

ŁĄCZNIK TRZPIENIA

JARZMO

DYSK WSKAŹNIKA SKOKU

SKALA WSKAŹNIKA

ZINTEGROWANA PODKŁADKA MONTAŻOWA

X1177

CYFROWEGO STEROWNIKA ZAWORU FIELDVUE™

DVC6200 I DVC2000

ROZMIARY OD 30i DO 70i ROZMIARY OD 30 DO 70

TRZPIEŃ ZAWORU

NAKRĘTKA BLOKUJĄCA JARZMO

ŚREDNICA KOŁNIERZA JARZMA

POKRYWA

TYPOWY ZAWÓR
(PATRZ INSTRUKCJA
OBSŁUGI ZAWORU)

W6199-1

Informacje o regulacji warsztatowej

X1176

POZIOM ODNIESIENIA
DLA SIŁOWNIKA

Regulacja warsztatowa (poza instalacją) nastaw zakresu ciśnienia jest wykorzystywana do wstępnej regulacji ściśnięcia
sprężyny siłownika, gdy zespół zawór-siłownik znajduje się w warsztacie. Prawidłowe wstępne ściśnięcie zapewnia, że zespół
zawór-siłownik będzie poprawnie działał po zainstalowaniu w rurociągu oraz po podaniu na membranę prawidłowego ciśnienia
roboczego.

Regulacja warsztatowa zakresu jest dokonywana przy założeniu, że nie ma tarcia w dławnicy. Podczas wykonywania regulacji
sprężyny w warunkach polowych trudno jest uzyskać brak tarcia dławnicy zaworu, nawet w wyniku jej poluzowania.

5

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Instrukcja obsługi

Czerwiec 2018

Dokładna regulacja do nastaw warsztatowych zakresu może zostać wykonana podczas montażu siłownika, przed
podłączeniem siłownika do zaworu (patrz procedura weryfikacji sprężyny).

Ilustracja 4. Regulacja w warunkach warsztatowych

D100306X0PL

REGULATOR SPRĘŻYNY

DOLNA WARTOŚĆ

NASTAWY CIŚNIENIA

NASTAWY CIŚNIENIA

OBCIĄŻENIA

ZNACZNIK GÓRNEJ

TRZPIEŃ ZAWORU

UWAGA:

DOLNA WARTOŚĆ GRANICZNA CIŚNIENIA OBCIĄŻENIA W PSIG (OZNACZONA NA TABLICZCE ZNAMIONOWEJ) ODPOWIADA

1

PIERWSZEMU PORUSZENIU SIĘ TŁOKA.

2

GÓRNA WARTOŚĆ GRANICZNA CIŚNIENIA OBCIĄŻENIA W PSIG POWODUJĄCA WYSUNIĘCIE SIĘ TRZPIENIA Z SIŁOWNIKA.
ZAZNACZYĆ TEN PUNKT TAŚMĄ LUB MARKEREM.

3

ZMIERZYĆ DŁUGOŚĆ SKOKU. POWINNA BYĆ RÓWNA SKOKOWI PODANEMU NA TABLICZCE ZNAMIONOWEJ.

4

40A8715-B
B2426

1

3

ZAKRES SKOKU
ZAWORU

4

POSTAWIĆ
ZNACZNIK

3

W TYM
MIEJSCU
TRZPIENIA
ZAWORU

TRZPIEŃ SIŁOWNIKA

2

GÓRNA WARTOŚĆ NASTAWY
CIŚNIENIA OBCIĄŻENIA

Weryfikacja sprężyny

Upewnić się, że trzpień siłownika znajduje się w najwyższym punkcie skoku, tak jak pokazano na ilustracji 4 i nie jest
podłączony do zaworu. (Uwaga: Konieczne jest pewne ściśnięcie sprężyny, aby przesunąć membranę do górnego położenia
zakresu ruchu.) Procedura jest taka sama dla zaworów bezpośredniego działania, w których ruch do dołu zamyka zawór
(PDTC) i dla zaworów działania odwrotnie proporcjonalnego, w których ruch do dołu otwiera zawór (PDTO).

OSTRZEŻENIE

Podczas ruchu trzpienia siłownika przy wykorzystaniu podanego ciśnienia obciążenia, należy zachować szczególną
ostrożność, usunąć ręce i narzędzia z drogi ruchu trzpienia siłownika. Uwięzienie rąk lub narzędzi między trzpieniem
siłownika a elementami zaworu może być przyczyną zranienia pracowników obsługi i/lub szkód majątkowych.

Należy przygotować również atestowany manometr, który zapewni dokładne pomiary ciśnienia membrany w zakresie
od 0 do ciśnienia o 0,3 bar (5 psig) większego od górnej wartości granicznej ciśnienia podanej na tabliczce znamionowej
siłownika. Podać ciśnienie obciążenia na membranę siłownika.

6

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

UWAGA

Kilkukrotnie przesterować siłownik sprawdzając poprawność działania manometru i siłownika. Dla zabezpieczenia
siłownika przed zniszczeniem, należy upewnić się, że trzpień siłownika przesuwa się lekko, nie zgina się i nie
występuje nadmierne tarcie. Wygięcie lub nadmierne tarcie może wskazywać na nieprawidłowe złożenie lub
uszkodzone części siłownika.

1. Podczas wykonywania regulacji warsztatowej musi być dostępne źródło regulowanego ciśnienia obciążenia.

2. Ustawić ciśnienie obciążenia działające na membranę na wartość 0 bar. Powoli zwiększać ciśnienie w kierunku dolnej
nastawy warsztatowej podanej na tabliczce znamionowej, do zauważenia rozpoczęcia ruchu trzpienia siłownika. Trzpień
siłownika powinien rozpocząć ruch dla dolnej wartości nastawy ciśnienia warsztatowego. Jeśli ruch rozpoczął się przed lub
po osiągnięciu dolnej nastawy ciśnienia, konieczna jest zmiana ustawienia regulatora sprężyny (patrz ilustracja 4). Wkręcić
lub wykręcić regulator z jarzma do momentu, gdy rozpoczęcie ruchu trzpienia zostanie zauważone dla dolnej nastawy
warsztatowej ciśnienia.

Uwaga

Przed obrotem regulatora sprężyny w siłownikach o wielkości 70/70i i 87, założyć łącznik trzpienia na trzpień siłownika
i występ zapobiegający obrotowi w jarzmie. Wykonać znacznik na trzpieniu siłownika, aby wizualnie sprawdzić, że trzpień nie
obraca się. Zdjąć łącznik przed ponownym sprawdzeniem nastawy warsztatowej.

3. Sprawdzić, czy ustawienie regulatora sprężyny spełnia wymagania opisane powyżej w kroku 2.

4. Przyłożyć do membrany ciśnienie równe górnej wartości granicznej zakresu ciśnień podanej na tabliczce znamionowej.
Spowoduje to wysunięcie trzpienia siłownika w kierunku zaworu. Na trzpieniu zaworu, przy użyciu taśmy lub innego
znacznika, zaznaczyć położenie końca trzpienia siłownika (patrz ilustracja 4).

Uwaga

Trzpień siłownika może nasuwać się na trzpień zaworu, tak jak pokazano na ilustracji 4. Jeśli trzpień siłownika nie nasunął się
na trzpień zaworu, w inny sposób oznaczyć ten punkt skoku zaworu.

5. Powoli zmniejszać ciśnienie podawane na membranę siłownika, do momentu osiągnięcia ciśnienia równego dolnej wartości
granicznej nastawy warsztatowej podanej na tabliczce znamionowej.

6. Zmierzyć odległość między znacznikiem lub taśmą a zakończeniem trzpienia siłownika. Odległość ta powinna być równa
skokowi podanemu na tabliczce znamionowej.

7. Jeśli zakres ruchu jest zgodny z podanym na tabliczce znamionowej, regulacja warsztatowa jest zakończona. Należy
przejść do rozdziału opisującego instalację zespołu łącznika trzpienia.

8. Jeśli zakres ruchu nie jest dokładnie taki sam, należy pamiętać, że długość swobodna sprężyny i tolerancja zmiany jej
długości pod obciążeniem mogą dawać zakresy regulacji nieznacznie różniące się od podawanych w danych technicznych.
Aby uzyskać pomoc, należy skontaktować się z biurem firmy Emerson

lub lokalnym kontrahentem.

Instalacja zespołu łącznika trzpienia

Podczas instalacji zespołu łącznika trzpienia (element 26) nagwintowane części trzpieni siłownika i zaworu powinny zostać
wkręcone w łącznik trzpienia na głębokość równą co najmniej średnicy trzpienia.

7

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

OSTRZEŻENIE

Przed zamontowaniem ustawnika pozycyjnego na siłowniku i podaniem ciśnienia, należy prawidłowo zainstalować
łącznik trzpienia, a do poruszania trzpienia siłownika wykorzystać regulowany zasilacz pneumatyczny a nie ustawnik
pozycyjny.

Aby uniknąć zranienia pracowników obsługi lub szkód majątkowych, należy w następnych krokach, przy podawaniu
ciśnienia poruszającego trzpień siłownika, trzymać ręce i narzędzia z dala od drogi ruchu trzpienia siłownika.

UWAGA

Aby uniknąć uszkodzenia powierzchni uszczelniających, nie wolno obracać grzyba zaworu, gdy styka się
on z powierzchnią gniazda. Zachować szczególną ostrożność podczas instalacji zespołu łącznika trzpienia, aby
nie uszkodzić trzpienia grzyba zaworu i gwintu trzpienia zaworu.

Uwaga

Nowy łącznik trzpienia składa się z dwóch połówek, śrub mocujących i przekładki między połówkami łącznika. Przed
zainstalowaniem łącznika i zaciśnięciem go na trzpieniach siłownika i zaworu należy wyjąć przekładkę. Należy stosować
tylko sparowane połówki łącznika trzpienia.

1. W przypadku zaworów bezpośredniego działania przesunąć trzpień zaworu do wnętrza korpusu, do momentu zetknięcia
się grzyba zaworu z pierścieniem gniazda. W przypadku zaworów działania odwrotnie proporcjonalnego przesunąć trzpień
zaworu do dołu do pozycji otwartej zaworu.

Jeśli zachodzi konieczność, nakręcić nakrętki blokujące trzpień zaworu całkowicie na gwint trzpienia, jak najdalej od miejsca
łączenia. W przypadku wszystkich siłowników, poza wielkością 87, dysk wskaźnika skoku (element 14) powinien znajdować
się na poziomie górnej powierzchni nakrętek blokujących.

2. Powoli zwiększać ciśnienie podawane na membranę siłownika do górnej wartości granicznej warsztatowej. Musi to być
ciśnienie równe ciśnieniu wykorzystywanemu przy regulacji warsztatowej sprężyny, jego wartość jest podana na tabliczce
znamionowej siłownika.

3. Umieścić jedną z połówek łącznika trzpienia z nagwintowanymi otworami symetrycznie na trzpieniach siłownika i zaworu.
Jeśli gwint któregokolwiek z trzpieni nie pasuje dokładnie do gwintu łącznika, należy w niewielkim stopniu zmienić ciśnienie
obciążenia. Prawidłową pozycję łącznika przedstawiono na ilustracjach 6, 7, 8, 9 i 10.

UWAGA

Niedokładne połączenie trzpienia zaworu lub trzpienia siłownika w zespole łącznika może spowodować zerwanie
gwintów lub nieprawidłowe działanie siłownika i zaworu. Należy zawsze sprawdzić, czy długość każdego z trzpieni
zaciśnięta w łączniku jest równa lub większa od średnicy trzpienia. Zniszczenie gwintów trzpienia jak i łącznika
trzpienia prowadzi do konieczności przedwczesnej wymiany części. Nie wolno odkręcać śrub mocujących łącznik
trzpienia, gdy do łącznika przyłożona jest siła od sprężyny lub ciśnienia obciążenia.

4. Założyć drugą połowę łącznika, przełożyć śruby mocujące i dokręcić je sprawdzając jednocześnie, aby odległość między
połówkami łącznika była jednakowa ze wszystkich stron. Jeśli siłownik ma być wyposażony w ustawnik pozycyjny, to w tym
kroku należy założyć obejmę sprzężenia zwrotnego.

UWAGA

Przekręcenie nakrętek blokujących trzpień zaworu może spowodować trudności w jego rozłożeniu.

8

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

5. W przypadku siłowników o wielkości 87 dokręcić nakrętki blokujące trzpień siłownika do łącznika trzpienia. W przypadku
wszystkich innych siłowników dokręcić nakrętki blokujące trzpień zaworu do momentu uzyskania kontaktu dysku wskaźnika
skoku z końcówką łącznika trzpienia. Nie przekręcić nakrętek blokujących.

6. Powoli przesterować zawór od pozycji całkowicie otwartej do całkowicie zamkniętej i sprawdzić, czy skok jest zgodny
z wartością znamionową.

Upewnić się, że zawór jest w pozycji zamkniętej. W przypadku siłowników o wielkości 87, odkręcić śruby mocujące skalę
wskaźnika ruchu (element 18) i ustawić ją zgodnie z położeniem dysku wskaźnika skoku (element 14) lub łącznika trzpienia.
Przesunąć trzpień siłownika o cały skok sprawdzając, czy skok zaworu jest równy skokowi podanemu na tabliczce
znamionowej. W razie niezgodności powtórzyć procedurę instalowania zespołu łącznika.

Wpływ tarcia

Jeśli procedura regulacji zakresu będzie wykonywana po podłączeniu siłownika do zaworu i dokręceniu dławnicy, należy
wziąć pod uwagę istnienie tarcia w dławnicy. Regulację sprężyny należy wykonać tak, aby całkowity skok siłownika
następował przy pełnym zakresie regulacji (a) plus siła tarcia podzielona przez efektywną powierzchnię membrany przy
zwiększaniu ciśnienia lub (b) minus siła tarcia podzielona przez efektywną powierzchnię membrany przy zmniejszaniu
ciśnienia działającego na membranę.

Po zainstalowaniu zespołu łącznika trzpienia, tarcie w zaworze może być określone w wyniku wykonania poniższej procedury:

1. Zainstalować manometr w przewodzie ciśnienia obciążenia siłownika podawanego do wnętrza obudowy membrany
siłownika.

Uwaga

W krokach 2 i 4 wymagane jest odczytanie i zapisanie wartości ciśnień wskazywanych przez manometr.

2. Zwiększyć ciśnienie nad membraną siłownika i odczytać wartość tego ciśnienia, gdy siłownik osiąga określoną pozycję
w zakresie znormalizowanego zakresu ruchu i nie styka się z ogranicznikiem ruchu. Przy użyciu taśmy lub inną metodą
zaznaczyć na skali skoku położenie wskaźnika skoku.

3. Zwiększyć ciśnienie działające na membranę siłownika do momentu przejścia wskaźnika skoku do pozycji większej niż
zaznaczonej w kroku 2.

4. Zmniejszać ciśnienie działające na membranę siłownika i odczytać wartość ciśnienia, gdy trzpień siłownika osiągnie
ponownie położenie określone w kroku 2.

Różnica ciśnień między tymi dwoma odczytami jest równa zmianie ciśnienia działającego na membranę potrzebnej
do pokonania sił tarcia w obu kierunkach ruchu trzpienia siłownika.

5. Obliczyć rzeczywistą siłę tarcia:

Siła
tarcia, = 0,5
funty

Różnica
odczytów
ciśnienia, psig

Efektywna



powierzchnia
membrany, cale

2

Efektywne powierzchnie membran podano w tabeli 1.

Regulator sprężyny (element 74, ilustracje 6, 7, 8, 9 i 10) trudno obrócić przy podanym pełnym ciśnieniu do siłownika. Przed
przystąpieniem do regulacji należy uwolnić sprężone powietrze z siłownika. Ponownie podać ciśnienie sprawdzając
poprawność wykonanej regulacji.

Uwaga

W przypadku zaworów PDTC (ruch do dołu powoduje zamknięcie zaworu) ograniczeniem dolnym ruchu jest gniazdo grzyba
zaworu, a górnym górny ogranicznik ruchu trzpienia siłownika. W przypadku zaworów PDTO (ruch do dołu powoduje otwarcie
zaworu) ograniczeniem dolnym ruchu jest ogranicznik ruchu trzpienia siłownika do dołu, a górnym gniazdo zaworu.

9

Siłownik 657 (30/30i - 70/70i i 87)

Czerwiec 2018

Instrukcja obsługi

D100306X0PL

Pomiary pasma nieczułości

Pasmo (zakres) nieczułości jest wynikiem tarcia, obecności niezrównoważonych sił i innych czynników wpływających
na działanie zespołu zaworu regulacyjnego. Pasmo nieczułości oznacza zakres zmian sygnału sterującego (ciśnienia), który
nie powoduje odpowiedzi siłownika (patrz ilustracja 5). Każda sprężyna siłownika ma określoną stałą sztywność (siła
podzielona przez ściśnięcie). W opisanej wcześniej procedurze warsztatowej regulacji sprężyny sprawdzono, czy w siłowniku
zainstalowano właściwą sprężynę.

Pasmo nieczułości jest jednym z czynników wpływających na działanie zaworu regulacyjnego w pętli sprzężenia zwrotnego.
Tolerancja pętli regulacyjnej na pasmo nieczułości zmienia się w szerokim zakresie w zależności od odpowiedzi samej pętli.
Najczęstszymi objawami zbyt dużego pasma nieczułości jest brak ruchu trzpienia, ruch skokowy lub drgania oscylacyjne
siłownika podczas automatycznej regulacji w pętli. Poniższa procedura umożliwia określenie szerokości pasma nieczułości.
Wartość procentowa pasma nieczułości jest przydatna w określaniu źródeł nieprawidłowości działania pętli regulacyjnej.

1. Procedurę należy rozpocząć od ciśnienia bliskiego dolnej wartości nastawy warsztatowej, powoli zwiększać ciśnienie
do położenia trzpienia w środku zakresu skoku. Zanotować tę wartość ciśnienia.

2. Powoli zmniejszać ciśnienie do momentu zauważenia ruchu trzpienia zaworu i zanotować również tę wartość ciśnienia.

3. Różnica dwóch zmierzonych ciśnień określa pasmo nieczułości, w psi.

4. Procentową wartość pasma nieczułości należy obliczyć w sposób następujący:

Pasmo nieczułości, psi
Pasmo nieczułości =

Zakres ciśnień warsztatowych, psi

—————————————— = nn%

Ilustracja 5. Typowa odpowiedź zaworu i pasmo nieczułości

NASTAWA
GÓRNA
CIŚNIENIA

15

NASTAWA
WARSZTATOWA

9

NASTAWA

CIŚNIENIE MEMBRANY, PSIG

DOLNA
CIŚNIENIA

3

0

OTWARTY

ZAMYKANIE
ZAWORU

OTWIERANIE
ZAWORU

ŚRODEK
ZAKRESU

PASMO
NIECZU­ŁOŚCI

SKOK GRZYBA ZAWORU

UWAGA:

PASMO NIECZUŁOŚCI POWODOWANE JEST PRZEZ TARCIE.

1

A6763‐2

ZAWÓR BEZPOŚREDNIEGO DZIAŁANIA

1

ZAMKNIĘTY

1,0

0,6

CIŚNIENIE MEMBRANY, BAR

0,2

NASTAWA
GÓRNA
CIŚNIENIA

NASTAWA

CIŚNIENIE MEMBRANY, PSIG

DOLNA
CIŚNIENIA

15

NASTAWA
WARSZTATOWA

9

3

0

ZAMKNIĘTY

ZAWÓR DZIAŁANIA ODWROTNIE

OTWIERANIE
ZAWORU

PASMO
NIECZU­ŁOŚCI

ZAMYKANIE
ZAWORU

ŚRODEK
ZAKRESU

OTWARTY

SKOK GRZYBA ZAWORU

PROPORCJONALNEGO

1,0

0,6

1

0,2

Przyłącze ciśnienia obciążenia

Wszystkie połączenia układu ciśnienia obciążenia wykonywane są fabrycznie, jeśli zawór, siłownik i ustawnik pozycyjny
zostały zamówione jako jeden zespół. Dla uniknięcia opóźnienia przesyłu sygnału sterującego długość przewodów rurowych
sztywnych lub giętkich powinna być jak najmniejsza. Jeśli do siłownika podłączony jest wzmacniacz pneumatyczny, ustawnik
pozycyjny lub inne urządzenie dodatkowe, to dokładnie sprawdzić prawidłowość połączeń. W razie potrzeby skorzystać
zinstrukcji obsługi siłownika pozycyjnego lub z innych, właściwych instrukcji obsługi.

W przypadku siłowników dostarczanych osobno lub przy wykonywaniu połączeń pneumatycznych siłownika wykonać
następujące kroki:

CIŚNIENIE MEMBRANY, BAR

10