Aksa AP88, AP72, AP110, AP150, AP165 Installation, Recommendations And Operations Manual

...

14,5 - 2500 kVA

DİZEL MOTOR

JENERATÖR GRUBU

KULLANIM ve BAKIM

EL KİTABI

DIESEL GENERATING SETS INSTALLATION RECOMMENDATIONS AND OPERATIONS MANUAL

DİZEL MOTOR JENERATÖR GRUBU

KULLANIM VE BAKIM

EL KİTABI

ÜRETİCİ FİRMA

AKSA JENERATÖR SAN. A.Ş.

Rüzgarlıbahçe Mah. Özalp Çıkmazı No:10

34805, Kavacık - Beykoz / İSTANBUL

T : +90 216 444 4 630

F : +90 216 681 57 81

aksa@aksa.com.tr

YETKILI SERVIS

AKSA SERVIS & YEDEK PARÇA

Muratbey Beldesi, Güney Girisi Caddesi

No: 8 34540 Çatalca / İSTANBUL

T: +90 212 887 11 11

F: +90 2I2 887 10 20

info@aksaservis.com.tr

SAYIN AKSA JENERATÖR KULLANICISI;

Öncelikle, Aksa Jeneratör’ ü seçtiginiz için tesekkür ederiz.

Bu Kullanma ve Bakım El kitabı sizlere Aksa jeneratör sistemini tanıtmak amacıyla hazırlanmıs ve gelistirilmistir.

Bu kitap jeneratörün yerlesimi, çalıstırılması ve bakımı hakkında genel bilgiler vermektedir.

Ayrıca almıs oldugunuz jeneratörle ilgili genel bilgiler, tablolar ve semalarda verilmistir.

Genel emniyet tedbirlerini almadan jeneratörünüzü asla çalıstırmayınız, bakım ve onarımını yapmayınız.

Kitapta verilmis olan talimatlara uydugunuz takdirde jeneratörü sorunsuz kullanabileceksiniz.

Aksa önceden haber vermeden kullanım kitabında yapacagı degisiklik hakkını saklı tutar.

1. GİRİŞ ........................................................................................................................................... 1

1.1. Dizel Jeneratör Grubu ve Standart Donanımları ................................................................................ 1

1.2. Jeneratörün Teslim Alınması ........................................................................................................................... 2

1.3. Müşterinin Yapacağı Montajlar ...................................................................................................................... 2

1.4. Jeneratörü Çalıştıracak, Ayar veya Onarım Yapacak Elemanlar ................................................. 2

1.5. Çevre Koruma Önlemleri ................................................................................................................................ 3

1.6. Enerji Tüketimi Açısından Jeneratörü Verimli Kullanma .................................................................. 3

2. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR ..................................................................... 3

2.1. Genel ........................................................................................................................................................................... 3

2.2. Yerleşim, Taşıma Ve Çekme .......................................................................................................................... 4

2.3. Yangın Ve Patlama ............................................................................................................................................... 4

2.4. Mekanik ...................................................................................................................................................................... 4

2.5. Kimyasal ...................................................................................................................................................................... 5

2.6. Gürültü ....................................................................................................................................................................... 5

2.7. Elektriksel ................................................................................................................................................................... 5

2.8. Elektriksel Çarpmalara Karşı İlk Yardım .................................................................................................... 5

3. JENERATÖR TARİFİ VE PARÇALARI ................................................................................ 6

3.1. Genel Tanım ............................................................................................................................................................ 6

3.2. Jeneratör Ana Parçaları ...................................................................................................................................... 7

3.3. Dizel Motor.............................................................................................................................................................. 7

3.4. Motor Elektrik Sistemi ........................................................................................................................................ 8

3.5. Soğutma Sistemi .................................................................................................................................................... 8

3.6. Alternatör.................................................................................................................................................................. 8

3.7. Kaplin ........................................................................................................................................................................... 8

3.8. Şase Ve Yakıt Tankı ............................................................................................................................................. 8

3.9. Titreşim İzolatörleri .............................................................................................................................................. 8

3.10. Susturucu Ve Egzoz Sistemi ............................................................................................................................ 8

3.11. Kontrol Sistemi ....................................................................................................................................................... 8

4. ELEKTRIKLI START SISTEMLERI ........................................................................................ 8

4.1. Akü Sistemleri ......................................................................................................................................................... 8

4.2. Bakımlı Tip Aküleri ............................................................................................................................................... 8

4.3. Bakımsız Tip Aküler ............................................................................................................................................. 9

4.4. Start Yardımcılar .................................................................................................................................................... 9

5. SAĞLIK VE EMNİYET.............................................................................................................10

5.1. Yangından Korunma ............................................................................................................................................ 10

5.2. Egzoz Gazları ........................................................................................................................................................... 10

5.3. Hareketli Parçalar .................................................................................................................................................. 10

5.4. Tehlikeli Voltaj ........................................................................................................................................................ 10

5.5. Su ................................................................................................................................................................................... 11

5.6. Soğutma Sıvısı Ve Yakıt ..................................................................................................................................... 11

6. JENERATÖR GRUBU KONTROL SİSTEMİ ..................................................................... 11

6.1. P732 Pano Özellikleri ......................................................................................................................................... 11

6.2. P602 Pano Özellikleri ......................................................................................................................................... 13

6.3. İkonlar ve LCD tanımlaması ............................................................................................................................ 14

6.4. Elektronik Akü Şarj Cihazı ................................................................................................................................ 15

6.5. Kontrol Sistemi Seçenekleri ............................................................................................................................ 15

6.6. Isıtıcılar ......................................................................................................................................................................... 15

6.7. Elektrikli Yakıt Transfer Pompaları............................................................................................................... 15

6.8. Devir/Voltaj Ayarı ................................................................................................................................................. 15

7. KULLANIMDA UYULMASI GEREKEN HUSUSLAR ......................................................15

7.1. Jeneratörü Çalıştırmadan Önce Yapılması Gereken Kontrol ve İşlemler .............................. 15

7.2. Jeneratör Çalıştıktan Sonra Yapılacak İşlemler ..................................................................................... 16

8. YAĞLAMA YAĞI ..................................................................................................................... 16

8.1. Yağ Performans Özelikleri ............................................................................................................................... 16

8.2. Perkins Dizel Motorlar İçin Yağ Tavsiyesi ............................................................................................... 16

9. JENERATÖR BAKIMI .............................................................................................................17

9.1. Jeneratör Seti Bakım Programı ...................................................................................................................... 17

9.2. Periyodik Bakım Çizelgesi ................................................................................................................................. 18

10. DİZEL MOTOR ARIZALARI VE GİDERİLMESİ ............................................................... 19

11. ALTERNATÖR ........................................................................................................................21

11.1. Genel ........................................................................................................................................................................... 21

11.2. Yapı Ve Elemanlar ................................................................................................................................................ 21

11.3. Elektrik Enerjisinin Üretilmesi ......................................................................................................................... 21

11.4. AVR(Otomatik Voltaj Regülatörü) ............................................................................................................. 21

11.5. İzolasyon Testi ........................................................................................................................................................ 21

11.6. Meccalte Alternatör Arızaları Ve Giderilmesi ....................................................................................... 22

12. JENERATÖRÜ DEPOLAMA ................................................................................................. 22

12.1. Dizel Motorun Depolanması.......................................................................................................................... 22

12.2. Alternatörün Depolanması.............................................................................................................................. 24

12.3. Akünün Depolanması ......................................................................................................................................... 24

13. GARANTİ, SERVİS VE ÜRÜN KULLANIM ÖMRÜ ........................................................ 24

14. KULLANIM HATALARINA İLİŞKİN UYARILAR ............................................................25

15. MÜŞTERİNİN SORUMLULUKLARI ...................................................................................26

EKLER;

• KONTROL PANOSU ŞEMALARI

• AKSA JENERATÖR YETKİLİ SERVİS NOKTALARI

• AKSA JENERATÖR YURTDIŞI SATIŞ NOKTALARI

• AKSA JENERATÖR UYGUNLUK BEYANI

• GARANTİ BELGELERİ

1. GİRİŞ

Aksa Jeneratörler; soğutma suyu ve antifrizi, yakıt, yağlama yağı ve şarjlı akünün sağlanması durumunda, götürüldüğü yerde hemen devreye verilecek şekilde tasarlanmıştır. Uzun yılların verdiği deneyim ile AKSA, verimli, güveni

lir ve kaliteli jeneratörler üretir. Bu Kullanım ve Bakım El Kitabı, kullanıcının jeneratörü kolayca kullanması ve bakımını yapmasına yardım ama

cıyla hazırlanmıştır, onarım, montaj ve kurulum kitabı değildir. Montaj ve kurulum için ayrıca bir kitap jene

ratör setleri ile beraber verilmektedir. Jeneratör setinin kurulumu bu kitapta bulunan tavsiyeler doğrultusunda yapılmalıdır. Bu kitapta verilen tavsiye ve kurallara uyulması halinde jeneratör uzun süre maksimum performans ve verimde çalışacaktır. Bu nedenle aşağıda yazılı tavsiyelere uyul

ması uygun olacaktır.

1) Kirli ve tozlu ortamda jeneratörün düzenli çalışma

sını sağlamak amacıyla daha sık bakım yapmaya dikkat edilmelidir.

2) Her zaman ayarlar ve onarımlar, bu işi yapmak için yetkili ve eğitimli bir kişi tarafından yapılmalıdır.

3) Her jeneratör, şase üzerine yapıştırılmış etiket üze

rinde gösterilen bir model ve seri numarasına sahiptir. Ayrıca bu etiket üzerinde jeneratörün imalat tarihi, geri

limi, akımı, kVA cinsinden gücü, frekansı, güç faktörü ve ağırlığı verilmiştir. Bu etiket bilgileri yedek parça siparişi, garantinin işlemesi veya servis sağlanması için gereklidir.

4) Tavsiye edilen yağlama yağı, soğutma suyu ve yakıtın kullanılması.

5) Orijinal motor – jeneratör parçalarının kullanılması.

6) Aksa yetkili servislerinin kullanılması.

7) Tavsiye edilen emniyet ve montajla ilgili tedbirlerin alınması

8) Dizel jeneratör grupları TS ISO 8528 standartlarına uygun olarak üretimi yapılmaktadır.

9) Açıkset gruplar açık alanda kullanım için tasarlan

mamıştır. Yağmura karşı korumak için tesis edilen bir sundurma altında ya da karkas yapılarda gürültü yalıtımı uygun ya da yeterli olmayacağından grup bu şartlarda kullanılmamalıdır.

Şekil 1.1. AKSA Jeneratör Grup Etiketi

Herhangi bir ihtiyaç durumunda Aksa Servis ve Yedek Parça Şirketi ve yetkili bayisini arayınız.

1.1. Dizel jeneratör grubu ve standart donanımları

Dizel jeneratör grupları ve standart donanımları jenera

tör ile birlikte fabrika çıkışı kamyon üstü teslim edilirler. Açık tip ve kabinli tip olarak üretilen jeneratörlerde, donanım özellikleri aşağıda verilmiştir. Açık tip jeneratör ile verilen donanımlar;

• Titreşim önleyici takozlarla şasesine montajı yapılmış; dizel motor ve alternatör.

• Dizel motora montajlı radyatör ve soğutma fanı.

• Şaseye entegre edilmiş yakıt tankı.

• 825kVA üzeri güçteki jeneratörlerde gruptan ayrı yakıt tankı.

• Yakıt hortumları.

• Start aküsü, sehpası ve bağlantı kabloları.

• Jeneratör grubu yanında montajı yapılmamış endüst

riyel tip egzoz susturucusu. Kabinli tip jeneratör ile verilen donanımlar;

• Titreşim önleyici takozlarla şasesine montajı yapılmış; dizel motor ve alternatör.

• Ses izolasyon kabini.

• Dizel motora montajlı radyatör ve soğutma fanı.

• Şaseye entegre edilmiş yakıt tankı.

• Yakıt tankı, 700 kva dahil şasede, 700 kva üstü kabin içinde.

• Yakıt hortumları.

• Start aküsü, sehpası ve bağlantı kabloları.

• 825 kva kadar kabin içine montajı yapılmış residental tip egzoz susturucusu. 825 kva üstü susturucu grup ya

nında montajı yapılacak şekilde verilir. (Sadece AP1125 Kabin içi olacak şekildedir)

Müşteri talebine bağlı olarak jeneratör odası için gerekli ses kesici bariyerler, havalandırma kanalları, panjurlar, özel susturucular ayrıca teklif edilmektedir. Müşteri tarafından jeneratör grubuna yağlama yağı, so

ğutma sıvısı, yakıt ikmalleri yapıldığında ve güç kabloları temini ve bağlantıları yapıldığında jeneratör grubu çalış

maya hazırlanmış olur. Jeneratörün ilk devreye verilme işlemi; garanti işleminin geçerli olması için, Aksa yetki

li servisinin start işlemini yapması gerekir. Aksa servis elemanları tarafından tüm bağlantılar kontrol edildikten sonra jeneratör çalıştırılır, sistem kontrolleri yapılır ve müşteriye teslim edilir.

1.2. Jeneratörün teslim alınması

Jeneratörünüzü teslim aldığınızda cihazın tam ve iyi du

rumda olduğunu kontrol ediniz. Jeneratörün dikkatle taşınması gerekir. Cihaz hemen kullanılmayacaksa, zarar görmeyeceği bir depoya, uygun bir şekilde konulabilir. ÖNEMLİ: Teslimat sırasında herhangi bir eksiklik veya hasar tespit edilirse teslimatı yapan kişiye bütün hasarla

rı nakliye makbuzu üzerine not ettiriniz ve imzasını attırınız. Eğer kayıp veya hasarlı malzeme teslimattan sonra fark edilirse hasarlı malzemeleri ayırınız ve nakliyeci ile şikâyet prosedürleri için temasa geçiniz. Kayıp ve hasarlı parçalar garanti kapsamında değildir.

1.3. Müşterinin yapacağı montajlar

Fabrika çıkışı kamyon üstü teslim edilen jeneratör grubu ve donanımlarının nakliye ve montaj sorumluluğu müş

teri tarafından yerine getirilir. Müşteri talebine bağlı olarak firmamız ve yetkili bayileri montaj keşfini yaptıktan sonra, jeneratörün müşteri sis

temini besleyecek şekilde anahtar teslimi hizmet işi için teklifini ayrıca vermektedir. Jeneratör grubunu taşıyacak, yerine koyacak ve monta

jını yapacak elemanların, bu konuları bilen, eğitim almış, tecrübeli ve yetkili olması gerekir. Aksa yetkili servisleri, uygun jeneratör montajının yapılması için gözetmenlik (supervisor) hizmetlerini ayrıca vermektedirler. Jeneratörün devreye verilmesi için müşterinin yapması ve uzman elemanlara yaptırması gereken işler;

• Jeneratör odasının ve zemininin montaj kitabında belirtildiği şekilde hazırlanması, inşaat işinin gerçekleş

tirilmesi.

• Egzoz sistemi için gereken malzemelerin temin edil

mesi ve uzman elemanlara montajının yaptırılması.

• Havalandırma kanalları, körüklü branda, panjurların temini ve uzman elemanlara montajının yaptırılması.

• Jeneratörler için kaide betonunun montaj kitabında ifade edildiği şekilde yapılması.

• Yakıt sisteminin ilgili yönetmeliklere göre uzman ele

manlara yaptırılması.

• Yangına karşı koruyucu donanımların sağlanması.

• Güç ve kumanda kablolarının montaj kitabında be

lirtildiği şekilde uygun kesitte temin edilmesi ve uzman elemanlara tesisatının yaptırılması.

• Müşteri dağıtım panosunda jeneratörden beslenecek yükleri ayırma işleminin uzman elemana yaptırılması.

• Jeneratör/Şebeke güç transfer panosunun temini ve uzman elemanlara montajının yaptırılması.

• Montaj kitabında belirtildiği şekilde soğutma suyu, an

tifriz, yağlama yağı ve yakıtın temin edilmesi. Yukarıda yazılı işlemler gerçekleştirildikten sonra Aksa yetkili servisine devreye verme işlemi için haber verilir. Jeneratör grubu, Aksa yetkili servisleri tarafından tüm montaj kontrolleri yapıldıktan sonra, çalıştırılır ve dev

reye verilmesi işlemi yerine getirilir. Jeneratör grubu müşteri yükleri ile tecrübe edilir ve teslim formu ile teslim edilir.

1.4. Jeneratörü çalıştıracak, ayar, bakım veya onarım yapacak elemanların özellikleri

Jeneratör grubu sadece eğitim almış ve yetkili kişi tara

fından çalıştırılmalı. Aksa jeneratör cihazları üzerinde çalıştırma, ayar, bakım veya onarım yapacak elemanların doğru yetenekte se

çilmiş olması gerekir. İşin her bir türü için, uygun eğitimi almış ve beceriye sahip, görevlendirilecek operatörlerin seçilmesi gerekir. Aksa yetkili servislerinde ilgili işlemleri yapacak elemanlar mevcuttur.

Yetenek seviyesi 1: Operatör Operatör; tüm yönleri ile grubu çalıştırma ile ilişkili bu

tonları ve emniyet durumları hakkında eğitim almış ve konuları bilen kişidir.

Yetenek seviyesi 2: Motor teknisyeni

Motor teknisyeni; operatör gibi jeneratörün çalıştırıl

ması ile ilgili eğitim almıştır. İlaveten, motor teknisyeni; motor manüelinde tarif edildiği şekilde motor onarım

ve bakım eğitimini almıştır. Motor teknisyeni, elektrikle çalışan (enerjili) cihazlar üzerinde çalışma yapamaz.

Yetenek seviyesi 3: Elektrik teknisyeni Elektrik teknisyeni; her ikisi operatör ve motor teknis

yeninin yeterliliğine sahiptir. İlaveten elektrik teknisyeni, elektrik arızalarını onarabilir. Buna çalışan (enerjili) elektrikli cihazlar dahil çalışma yapabilir.

Yetenek seviyesi 4: Uzman Yetenekli uzman; üretici veya onun bayisi tarafından karmaşık onarımlar veya cihaz üzerinde değişiklik yap

mak için gönderilir. Genel olarak tavsiye edilen husus, jeneratörün çalıştı

rılması için 2 operatörün yeterli olduğudur, daha fazla operatör güvenlik açısından zaafa sebebiyet verebilir. Yetkisiz elemanların jeneratör grubuna müdahale et

mesine izin vermeyiniz. Üreticinin yazılı izni alınmadan yapılan değişiklikler, ilaveler veya dönüştürmeler ya

pılması ve orijinal olmayan parçaların kullanılmasından doğacak hasarlardan, üretici sorumluluk kabul etmez.

1.5. Çevre Koruma Önlemleri

Çevreyi rahatsız etmemek ve gürültü kirliliğine neden olmamak için jeneratörü çalıştıracağınız yeri seçerken dikkatli olunuz. Jeneratörü olabildiğince çevreyi daha az rahatsız edeceği, sesin yankı yapmayacağı yerlerde kullanınız. Eğer böyle bir ortam sağlanamıyorsa, gerekli hallerde ses yalıtımlı jeneratör kabini kullanılması tavsiye edilir veya jeneratör odasına ses yalıtımı yapılabilir. Ayrı

ca özel egzoz susturucusu kullanılır. Motorun yağını yere ya da atık su kanalına değil uy

gun bir kaba boşaltınız ve biriktiriniz. Yağ tedarik firmasından atık yağların toplanması hakkında bilgi alınız ve ilgili yere teslimini sağlayınız. Petrol türevlerinin (yağ, yakıt) doğaya karışması engellenmelidir, toprak, akarsu ve deniz ile teması durumunda toprak, akarsu ve deniz kullanılamaz duruma gelmektedir. Jeneratörün ağaçlık veya çalılık bir alanda kullanılması halinde yangın tehlikesi olabilir. Bunu önlemek için Je

neratörün çevresi dikkatle temizlenmelidir. Kullanım zamanı dolmuş veya hasar gören aküleri, akü tedarikçinize teslim ediniz. Akülerin geri dönüşümü ya

pılabilmekte ve zehirli atıkların; asit, kurşun gibi maddelerin doğaya karışması engellenmelidir.

1.6. Enerji tüketimi açısından jeneratörü verimli kul

lanma;

Yakıt tüketiminin (enerji tüketiminin) verimli olması:

• Jeneratör havalandırmasının montaj kılavuzda tavsiye edildiği şekilde yapılması.

• Jeneratör rutin bakımlarının zamanında yapılması.

• Jeneratörün aşırı yükte kullanılmaması, daha uzun ömürlü olmasını sağlayacaktır.

• Aşınan parçaların (segman, gömlek, piston, yatak) ye

nisi ile değiştirilmesi.

• Dizel motorun enjektörlerinin temiz ve ayarının ya

pılmış olması.

• Hava filtresinin temiz olması.

• Motorun supap ayarlarının zamanında yapılması.

• Jeneratörün düşük yükte kullanılması (prime yükün %30 unun altında), yakıt ve yağ tüketimini artırır. Moto

run hasar görmesine sebep olur. Yukarıda yazılı özelliklerin yerine getirilmesi durumun

da, yakıt tüketiminin verimli ve enerjinin verimli kullanılmasını sağlayacaktır.

2. DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

2.1. Genel

Jeneratör doğru kullanılması halinde tamamen güvenli olacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte güvenlik sorumluluğu jeneratörü kuran, işleten ve bakımını ya

pan kişilere aittir. Eğer belirtilen güvenlik önlemleri uygulanmış ise kaza ihtimali çok azdır. Herhangi bir teknik operasyon veya işlem yapmadan önce gerekli emniyeti sağlamak operasyon veya işlemi yapan kişiye aittir. Je

neratör yalnızca yetkili ve eğitimli kişiler tarafından çalıştırılabilir.

Uyarılar

! Jeneratöre bakım yapmadan veya jeneratörü çalıştır

madan önce kitaptaki tüm uyarıları okuyunuz ve anlayınız. ! Bu kitaptaki prosedür, talimat ve güvenlik önlemleri

ne uyulmaması halinde kaza ve yaralanmaların artması muhtemeldir. ! Bilinen emniyetsiz bir durumda jeneratörü asla çalış

tırmayınız. ! Eğer jeneratörde emniyetsiz bir durum var ise, tehlike uyarısı koyunuz ve akünün negatif (-) kutbunun bağ

lantısını keserek bu olumsuz durum düzeltilene kadar

jeneratörün çalışmasını engelleyiniz. ! Jeneratöre bakım veya temizlik yapmadan önce akü

nün negatif (-) kutbunun bağlantısını kesiniz. ! Jeneratör standartlara uygun şekilde kurulmalı ve ça

lıştırılmalıdır.

2.2. Yerleşim, taşıma ve Çekme

Aşağıdaki emniyet tedbirlerini dikkate alınız.

Uyarılar

! Elektriksel bağlantıları, ilgili standartlara uygun şekilde yapınız. Bu standartlara topraklama ve toprak hataları dahildir. ! Jeneratörler için yapılan yakıt depolama sistemlerinin ilgili kodlara, standartlara ve diğer gereklere uygun şe

kilde kurulduğundan emin olunuz. ! Motor egzoz gazları personel için tehlikelidir. Kapalı mahallerde bulunan bütün jeneratörlerin egzoz gaz

ları ilgili standartlara uygun sızdırmaz siyah borular ile dışarıya atılmalıdır. Sıcak egzoz susturucusu ve egzoz boruları yanabilecek maddelerin teması ve personelin dokunmasına karşı korunmalıdır. Egzoz gazının tehlike

siz olarak dışarı atılmasını sağlayınız. ! Jeneratörü, alternatör ve motor kaldır

ma halkalarını kullanarak kaldırmayınız. Jeneratörü kaldırmak için şasede bulunan kaldırma noktalarını kullanınız. Kabinli jeneratörlerde kabinin üst kısmında bu

lunan kaldırma noktaları da kullanılabilir. ! Kaldırma araçları ve destek yapılarının sağlam ve je

neratörü taşıyabilecek kapasitede olduğundan emin olunuz. ! Jeneratör kaldırıldığı zaman, tüm personel jeneratör etrafından uzak tutulmalıdır. ! Römorklu jeneratörü çekerken tüm trafik kuralları

na, standartlara ve diğer düzenlemelere dikkat ediniz. Bunların içinde yönetmeliklerde açıkça belirtilen gerekli donanımlar ve hız sınırları da vardır. ! Personelin mobil jeneratör üzerinde seyahat etmesi

ne izin vermeyiniz. Personelin, çekme demiri üzerinde veya mobil jeneratör ile çekici araç arasında durmasına izin vermeyiniz. ! Özel olarak tasarlanmadıkça jeneratörü tehlikeli olarak sınıflandırılan bir çevrede kurmayınız ve çalıştırmayınız. ! Jeneratör seti kurulumu da ‘Aksa Dizel Motor Jenera

tör Grubu Montaj Tavsiyeleri El kitabına’ uyunuz.

2.3. Yangın ve Patlama

Jeneratörün bir parçası olan yakıt tutuşabilir ve patlaya

bilir. Bu maddelerin depolanmasında uygun önlemlerin alınması, yangın ve patlama riskini azaltır. BC ve ABC sınıfı yangın söndürücüler el altında bulundurulmalıdır. Personel bunların nasıl kullanıldığını bilmelidir.

Uyarılar

! Jeneratör odasını uygun şekilde havalan

dırınız. ! Jeneratörü, jeneratör odası ve zeminini temiz tutunuz. Yakıt, yağ, akü elektroliti veya soğutma suyunun etrafa dökülmesi durumunda, dökülen yeri derhal temizleyiniz. ! Yanıcı sıvıları motorun yakınında bulundurmayınız. ! Yakıtın etrafında alev, kıvılcım, sigara içmek gibi yanma

ya sebebiyet verebilecek olaylara izin vermeyiniz. Yakıt buharı patlayıcıdır. Aküleri şarj ederken ortaya çıkan hidrojen gazı da yanıcıdır. ! Akü bağlantısını yapmadan veya akü bağlantısını sök

meden önce akü şarj cihazının beslemesini kesiniz. ! Ark olayından kaçınmak için topraklanmış iletken nes

neleri terminaller gibi elektriğe maruz kalan bölgelerden uzak tutunuz. Kıvılcım veya ark, yakıtı tutuşturabilir. ! Motor çalışıyor iken yakıt tankını doldurmaktan ka

çınınız. ! Yakıt sisteminde yakıt sızıntısı varsa jeneratörü çalış

tırmayınız. ! Herhangi bir yangın anında personelin kolay çıkışı için acil çıkış kapısı olmalıdır.

2.4. Mekanik

Jeneratör, hareketli parçalardan korunmak için muhafazalarıyla bir

likte tasarlanmıştır. Buna rağmen jeneratör mahallinde çalışırken diğer mekanik tehlikelerden personeli ve cihazları ko

rumak için önlem alınmalıdır.

Uyarılar

! Emniyet muhafazaları çıkarılmış halde jeneratörü ça

lıştırmayınız. Jeneratör çalışıyorken bakım yapmak veya başka bir sebepten dolayı emniyet muhafazasının yanı

na veya altına ulaşmaya çalışmayınız. ! El, kol, uzun saçlar, sarkan elbise parçaları ve takıları hareketli parçalardan uzak tutunuz. Dikkat: Jeneratör çalışır iken bazı hareketli parçalar açık bir şekilde görülmeyebilir. ! Jeneratör odası var ise kapısını kapalı ve kilitli tutunuz. ! Sıcak yakıt, sıcak soğutma suyu, sıcak egzoz dumanı, sıcak yüzeyler ve keskin köşelere temastan kaçınınız. ! Jeneratör mahallinde çalışırken eldiven, şapka ve koruyucu elbise giyiniz. ! Soğutma suyu soğuyana kadar radyatör dolum kapağını açmayınız. Radyatör kapağını tamamen açmadan önce yüksek buhar basıncının azal

ması için kapağı yavaş yavaş gevşetiniz

2.5. Kimyasal

Jeneratörde kullanılan yağlar, yakıtlar, soğutma suları ve akü elektrolitleri endüstriyel tiptir. Uygun kullanılmaz

larsa personele zarar verebilirler.

Uyarılar

! Yakıtı, yağı, soğutma suyunu ve akü elektrolitini deri ile temas ettirmeyiniz ve yutmayınız. Eğer kazayla yutulur ise tıbbi tedavi için derhal yardım isteyiniz. Eğer yakıt yutulmuş ise kusturmayınız. Deri ile temas halinde te

mas bölgesini sabunlu su ile yıkayınız. ! Yakıt veya yağ bulaşmış elbise giymeyiniz ! Aküyü hazırlarken aside dayanıklı bir önlük, yüz mas

kesi ve koruyucu gözlük takınız. Deriye veya elbiseye akü elektrolitinin dökülmesi durumunda dökülen yeri bol miktarda basınçlı su ile hemen temizleyiniz.

2.6. Gürültü

Ses yalıtım kabini ile donatılmamış je

neratörlerin ses şiddeti 105dBA’dan fazladır. 85dBA’dan fazla ses şiddetine uzun süreli maruz kalma, işitme için tehlikelidir.

Uyarılar

! Jeneratör mahallinde çalışırken kulaklık takınız.

2.7. Elektriksel

Elektrikli cihazların etkili ve emniyetli çalışması, bu cihazların doğru bir şekil

de yerleştirilmesi, kullanılması ve bakımının yapılması ile sağlanır.

Uyarılar

! Jeneratörün yüke bağlantısı, bu konuda eğitimli ve ka

lifiye olan yetkili bir elektrikçi tarafından, ilgili elektrik kodlarına ve standartlarına uygun bir şekilde yapılma

lıdır. ! Jeneratörü çalıştırmadan önce (buna mobil jeneratör

ler de dahil) jeneratörün topraklamasının yapıldığından emin olunuz. ! Jeneratöre yük bağlantısı yapmadan veya jeneratörden yük bağlantısını sökmeden önce jeneratörün çalışmasını durdurunuz ve akü negatif (-) terminalinin bağlantısını kesiniz. ! Islak veya sulu bir zeminde duruyor iken yük bağlantısı

nı yapmaya veya yük bağlantısını kesmeye kalkışmayınız. ! Jeneratör üzerindeki iletkenlere, bağlantı kablolarına ve elektrikli parçalara vücudunuzun herhangi bir kısmı ile veya izole edilmemiş herhangi bir nesne ile temas etmeyiniz. ! Yük bağlantısı yapıldıktan sonra veya yük bağlantısı söküldükten sonra alternatör terminal kapağını yerine takınız. Kapak emniyetli bir şekilde yerine takılmadıkça jeneratörü çalıştırmayınız. ! Jeneratörü gücüne ve elektrik karakteristiklerine uygun yüklere ve elektrik sistemlerine bağlayınız. ! Tüm elektrikli donanımları temiz ve kuru tutunuz. İzo

lasyonun aşındığı, çatladığı ve kırıldığı yerlerdeki elektrik tertibatını yenileyiniz. Aşınmış, paslanmış ve rengi gitmiş olan terminalleri yenileyiniz. Terminalleri temiz ve bağ

lantıları sıkı tutunuz. ! Tüm bağlantıları ve boştaki kabloları izole ediniz. ! Elektrik yangınlarında BC veya ABC sınıfı yangın sön

dürücüler kullanınız.

2.8. Elektriksel çarpmalara karşı yardım Uyarılar

! Elektriğe maruz kalmış kişiye, elektrik kaynağını kapat

madan önce çıplak elle dokunmayınız. ! Eğer mümkünse elektrik kaynağını devre dışı ediniz. ! Bu mümkün değil ise elektrik fişini çekiniz veya elektrik

kablosunu elektriğe maruz kalan kişiden uzaklaştırınız. ! Eğer bunlar da mümkün değil ise, kuru yalıtkan madde üzerinde durunuz ve tercihen kuru tahta gibi yalıtkan bir madde kullanarak, elektriğe maruz kalan kişiyi ilet

kenden uzaklaştırınız. ! Eğer kazazede nefes alıyor ise, kazazedeyi aşağıda ta

nımlandığı gibi iyileşme pozisyonuna getiriniz. ! Eğer elektriğe maruz kalan kişi bilincini kaybetmiş ise, ayıltmak için aşağıdaki işlemleri uygulayınız:

Solunum Yolunu Açmak

- Kazazedenin başını geriye doğru eği

niz ve çenesini yukarı kaldırınız.

- Kazazedenin ağzına veya boğazına kaçmış olabilecek takma diş, sakız, si

gara gibi nesneleri çıkarınız.

Nefes alma

Kazazedenin nefes alıp almadığını, gö

rerek, dinleyerek ve hissederek kontrol ediniz.

Kan Dolaşımı

Kazazedenin boynundan nabzını kontrol ediniz.

Eğer Nefes Alamıyor fakat Nabız Varise

• Kazazedenin burnunu sıkıca kapatı

nız.

• Derin nefes alarak dudaklarınızı ka

zazedenin dudakları ile birleştiriniz.

• Göğüs kafesinin yükseldiğini gözleyerek ağzından ya

vaşça üfleyiniz. Sonra üflemeyi bırakarak göğüs kafesinin tamamen inmesine izin veriniz. Kazazedeye dakikada ortalama 10 defa nefes veriniz.

• Eğer yardım çağırmak için kazazede yalnız bırakılacak

sa, 10 defa nefes vererek kısa zamanda geri dönünüz ve nefes verme işlemine devam ediniz.

• Her 10 nefes verme işleminden sonra nabzı kontrol ediniz.

• Nefes alıp vermeye başladığı anda kazazedeyi iyileş

me pozisyonuna getiriniz

Nefes Alamıyor ve Nabız Yok ise

• Tıbbi yardım isteyin veya en yakın sağlık kuruluşunu arayınız.

• Kazazedeye iki defa nefes verin ve aşağıdaki gibi kalp masajına başlayın.

• Göğüs kafesinin birleşme yerinden 2 parmak yukarıya avuç içini yerleştiriniz.

• Diğer elinizi de parmaklarınızı kilitle

yerek yerleştiriniz.

• Kollarınızı dik tutarak, dakikada 15 defa 4 - 5 cm aşağı doğru bastırınız.

• Tıbbi yardım gelene kadar 2 nefes verme ve 15 kalp masajı işlemini tekrar ediniz.

• Eğer kazazedenin durumunda düzelme görülürse, nabzını kontrol ederek nefes vermeye devam ediniz. Her 10 nefes verme işleminden sonra nabzını kontrol ediniz.

• Nefes alıp vermeye başladığı anda kazazedeyi, iyileşme pozisyonuna ge

tiriniz.

İyileşme Pozisyonu

• Kazazedeyi yan yatırınız.

• Solunum yolunun açık olmasını sağ

lamak için çenesi ileriye doğru bakacak şekilde başını eğik tutunuz.

• Kazazedenin öne veya arkaya doğru yuvarlanmama

sını sağlayınız.

• Nefes alıp vermesini ve nabzını düzenli bir şekilde kontrol ediniz. Eğer ikisinden biri durursa yukarıdaki iş

lemleri tekrarlayınız.

Uyarılar

Kazazedenin bilinci tekrar yerine gelene kadar, su gibi sıvılar vermeyiniz.

3. JENERATÖR TARİFİ VE PARÇALARI

3.1. Genel Tanım

Dizel jeneratör grupları; elektriksel güç üretimi için ba

ğımsız ünitelerdir, basit anlatımla, bir dizel motor tarafından döndürülen, sabit voltajlı senkron jeneratörden oluşur. Gruplar iki ana amaç için kullanılır:

a - Sürekli hizmet amaçlı jeneratör grupları

Elektrik enerjisinin bulunmadığı yerlerde elektrikli cihaz

lar için enerji sağlamada kullanılır.

b - Yedek hizmet amaçlı jeneratör grupları

Şebeke enerjisi arızalandığında yedek güç olarak kulla

nılır. Finansal zarar veya kişileri veya malzemeyi ciddi sıkıntıya sokacak (hastanelerde, endüstriyel işletmeler

de, yaşam alanlarında) veya aşırı enerji taleplerini karşılamak, için kullanılır.

Uygulamaya göre gruplar ikiye bölünmüştür.

- Karada kullanım için jeneratör grubu,

- Denizde kullanım için jeneratör grubu,

Karada kullanılan jeneratör grupları ikisinden biri olabilir:

- Sabit tip

- Seyyar tip

Bu iki tip jeneratör gruplarını, geniş güç aralığında, her türlü işletme ihtiyacı için temin etmek mümkündür. 1- Manüel kontrollü jeneratör grupları 2- Otomatik işletim sistemli jeneratör grupları

Standart sabit tip jeneratör grupları aşağıdaki donanım

lardan oluşur:

- Dizel motor

- Senkron jeneratör

- Radyatör

- Şase ve titreşim izolatörleri

- Marş motoru aküleri

- Şase içerisinde yakıt tankı

- Ayrı yakıt tankı, (büyük güçlerde)

- Kontrol panosu

- Egzoz gazı susturucusu

Aksa Jeneratör, yüksek kalite ve güven sağlamak ama

cıyla bir bütün olarak tasarlanmıştır. Şekil 3.1. de tipik bir jeneratörün ana parçalarını göstermektedir. Fakat her jeneratör, ana parçalarının konfigürasyonu ve büyüklü

ğüne göre bazı farklılıklar gösterir. Bu bölüm jeneratör grubunun parçalarını kısaca tanımlamaktadır. Daha ge

niş bilgi bu kitabın daha ileri bölümlerinde verilmiştir. Aksa dizel jeneratör grupları, alternatif akım jeneratör

leridir. Şebeke enerjisinin kesildiği durumlarda yedek güç kaynağı (Standby) veya elektriğin olmadığı sahalar

da sürekli güç kaynağı olarak kullanılacak şekilde üretilmiştir.

Jeneratörler 50 Hz, 230/220 Volt faz-nötr ve 400/440 Volt faz-faz olarak, 60Hz 120/208, 220/380, 277,480 V olarak çalışırlar. 60 Hz için jeneratörde gerekli değişik

liklerin yapılması gerekir. Bazı dizel motorlar 60 Hz için uygun olmayabilir. Aksa jeneratör gruplarında Perkins tarafından üretilmiş su soğutmalı dizel motorlar kullanılmaktadır.

3.2. Jeneratör Ana Parçaları

Şekil 3.1. Tipik jeneratör grubu

1. Şase etiketi,

2. Dizel motor,

3. Hava filtresi,

4. Radyatör,

5. Alternatör,

6. Terminal kutusu

7. Şase,

8. Kontrol panosu,

3.3. Dizel Motor

Jeneratöre hareket veren Perkins dizel motor (2) özel

likle jeneratörler için üretildiğinden ve güvenilir oluşundan dolayı seçilmiştir. Motor 4 zamanlı endüstriyel ağır hizmet tipidir ve güvenilir bir enerji sağlamak için tüm aksesuarlar üzerinde verilmiştir. Değişebilir kuru tip hava filtresi (3), mekanik veya elektronik motor hız kontrol governörü bu aksesuarlardan bazılarıdır. Jeneratör bloğu yekpare dökme çeliktir. Silindir sıralan

masına göre sıra tip yada V tipi olarak adlandırılabilirler. Silindir kafaları değişik malzemelerden imal edildiği gibi özel dökme çelik olabilir. Krank şaft yekpare yüksek da

yanımlı dövme çelikten imal edilirler. Yağlama: Genel olarak, dişli yağ pompası, özel Spin-on yağ filtreleri ve yağ soğutucusundan meydana gelir.

3 2

3.4. Motor Elektrik Sistemi

Motor elektrik sistemi, negatif topraklı 24 veya 12 V D.C. dir. Bu sistem elektrikli marş motoru, akü ve akü şarj alternatöründen oluşmaktadır. 12 V elektrik sistemi için bir, 24 V elektik sistemi için iki adet kurşun asitli ba

kımsız tip start aküsü verilmektedir. Eğer istenirse diğer tip aküler de verilebilir. Aküler 4. Bölümde daha geniş olarak açıklanmıştır.

3.5. Soğutma Sistemi

Motor soğutma sistemi su soğutmalıdır. Su soğutmalı bir sistem bir radyatör (4), bir fan, bir devir-daim pom

pası ve bir termostat veya termostatlardan meydana gelmektedir. Alternatörde alternatör sargılarını soğutmak için dâhili bir fan mevcuttur.

3.6. Alternatör

Jeneratörün çıkış gerilimi ve gücü IP 21 koruma stan

dardında (tanecik ve damlamaya karşı korumalı) kafes korumalı, kendinden ikazlı, kendinden regülâsyonlu, fır

çasız alternatör (5) tarafından üretilir. Alternatör üzerine çelik levhadan yapılmış terminal kutusu (6) montajı yapılmıştır.

3.7. Kaplin

Motor ve tek yataklı alternatörler özel esnek plakalı kavrama ile birbirlerine bağlanırlar. Alternatör çift ya

taklı ise motor ve alternatör arasında eksensel kaçıklığı alabilecek şekilde kavrama kullanılır.

3.8. Şase ve Yakıt Tankı

Motor ve alternatör birbirine akuple edilerek çelik bir şase (7) üzerine monte edilmiştir. Şase içinde yakıt tan

kı mevcuttur. Yakıt tankı kapasitesi grubu prime yükte yaklaşık 8 saat çalıştırabilecek kapasitedir. Yakıt tankı, yakıt doldurma boğazı, yakıt göstergesi, yakıt giriş ve dönüş bağlantılarını bulundurur. Büyük güçteki jenera

tör gruplarında yakıt tankı gruptan ayrıdır.

3.9. Titreşim İzolatörleri

Motorun titreşimini azaltarak jeneratörün yerleştirildiği zemine titreşimi iletmesini önlemek için titreşim izola

törleri kullanılmıştır. Bu izolatörler motor ve alternatör ayağı ile şase arasına yerleştirilmiştir.

3.10. Susturucu ve Egzoz Sistemi;

Egzoz susturucusu jeneratör ile birlikte montaj için ayrıca verilmiştir (Açık tip Jeneratörlerde). Susturucu ve egzoz sistemi motordan yayılan gürültüyü azaltır ve emniyetli çıkış için egzoz gazını yönlendirir.

3.11. Kontrol Sistemi

Otomatik kontrol sistemi ve panosu (8) jeneratörü muhtemel arızalardan korumak, jeneratörün çıkışını ve çalışmasını kontrol etmek amacıyla jeneratör şasesi üzerine yerleştirilmiştir. Bu sistemler hakkında 6. bö

lümde daha detaylı bilgi verilmiştir.

4. ELEKTRİKLİ START SİSTEMLERİ

Elektrikli start sistemleri genellikle tüm jeneratörler üzerinde kullanılmıştır. Elektrikli start sistemleri bir marş motoru, volan muhafazasına montaj flanşı ve “Bendiks” tip dişli düzeninden meydana gelir. Daha büyük motor

larda çift marş motoru düzenlemesi kullanılmış olabilir. Elektrikli start sistemleri için güç kaynağı 12V veya 24V dc. akü grubudur. Start voltajı motor boyutuna göre belirlenmiştir. Daha büyük motorlarda kablo çapını ve start akımını düşürmek için 24 V dc. kullanılır. Marş motoru, jeneratör kontrol modülü tarafından kontrol edilir.

4.1. Akü Sistemleri Kullanılan akülerin tipleri

Aküler kurşun asit ve NiCad olarak iki tiptir. Genellikle fiyatı uygun olduğu için kurşun asitli aküler kullanılır. Ni

Cad aküler uzun ömür gereken yerlerde kullanılır. Aküler jeneratör sisteminin ana parçalarından biridir ve tüm standby jeneratör arızalarının %90 ı akü yüzünden

dir. Bu nedenle akülere gereken bakım ve kontrollerin yapılması gerekir. Aksa Jeneratör gruplarının birçoğun

da aküler jeneratör şasesine monte edilmiştir.

- Akü Şarj Sistemleri,

- Jeneratör çalışıyorken aküleri şarj etmek için motor üzerinde şarj alternatörü bulunmaktadır.

- Jeneratör çalışmıyorken ve şebeke beslemesi mevcut olduğu zaman akü sistemi şebeke beslemesi ile çalışan akü şarj cihazı ile şarj edilir.

4.2. Bakımlı Tip Aküler Uyarılar

• Aküler şarj edilirken etrafına patlayıcı gaz verir. Akü

lerin etrafında alev, kıvılcım, sigara içmek gibi yanmaya

sebebiyet verebilecek olaylara izin vermeyiniz.

• Aküyü hazırlarken aside dayanıklı bir önlük, yüz mas

kesi ve koruyucu gözlük takınız. Deriye veya elbiseye akü elektrolitinin dökülmesi durumunda, derhal dökü

len yeri bol miktarda basınçlı su ile temizleyiniz.

• Akü üzerinde iletken aletleri kullanmadan önce eliniz

deki ve bileğinizdeki zincir, yüzük gibi ziynet eşyalarını çıkarınız.

• Akü bağlantısını yaparken en son negatif terminal bağlanmalı, akü bağlantısını sökerken ise önce negatif terminal aküden sökülmelidir.

• Aküye su koyma işlemi ve akü bakımı açık havada yapılmalıdır.

• Aküler jeneratöre mümkün olduğunca yakın konma

lıdır. Eğer aküler jeneratörden uzak noktalara konulursa voltaj düşmesine neden olur. Bu da akülerin dizel mo

toru marş yapabilme kapasitelerini düşürür.

Bakımlı tip Aküye İlk Asitli Suyun Doldurulması

1. Akü kapaklarının üzerindeki koruyucu örtüyü çıkarı

nız. Hava atış kapaklarını sökünüz.

2. 20 °C’ de özgül ağırlığı 1,280 olan temiz akümüla

tör asidi ile plakaların üst noktasının 15 mm yukarısına kadar aküyü doldurunuz. Akü ve asit ısısı 10°C’nin üze

rinde olmalıdır.

3. 15 Dakika kadar aküyü bekletiniz. Sonra akü göz

lerinde (ceplerinde) kızışma başlayacak ve elektrolitin yüzeyine gaz kabarcıkları yükselecektir.

4. Hava atış kapaklarını yerine takınız.

5. En az 15 dakika bekledikten sonra bir hidrometre ile aküyü kontrol ediniz.

6. Minimum şarj süresi 6 saattir. Şarj akımı ve elektrolit seviyesini 1’ er saat arayla kontrol ediniz. 1 saat süreyle değişme görülmez ise şarj olmuştur.

7. Şarjdan 2 saat sonra elektrolit seviyesini kontrol edi

niz ve gerekiyorsa plakaların 10 mm üzerinde olacak şekilde saf su ilave ediniz.

Akü Bakımı

• Akünün üzerini ve terminallerini temiz tutunuz.

• Akü terminallerini ve bağlantıları dikkatli bir şekilde vazelinle kaplayınız.

• Terminalleri iyi bir şekilde sıkınız (aşırı sıkmayınız).

• Elektrolit seviyesini düzenli olarak kontrol ediniz. Elektrolit seviyesi her zaman plakaların 10 mm üzerin

de olmalıdır.

• Şarj alternatörü kayışında aşınma olup olmadığını ve

kayışın gerginliğini düzenli olarak kontrol ediniz.

• Akünün şarjsız kalmamasına dikkat ediniz.

Akünün test edilmesi

• Akü test edilmeden önce göz ile kontrol yapılmalıdır.

• Zaman içinde akü kutup başları ve bağlantı noktala

rında oksitlenme olur. Oksitlenme akü kutup başlarını aşındırır ve şarjı engeller. Bağlantıyı söküp kaynar su ile oksidi temizleyiniz. Daha sonra bağlantıyı yeniden yapa

rak vazelinle kaplayınız.

• Gevşek bağlantıya izin vermeyiniz.

Hidrometre Testi

Akü içerisindeki sülfürik asidin özgül ağırlığı ve şarj duru

mu bir hidrometre kullanılarak ölçülebilir.

1. Damıtılmış su ilave etmeyiniz. Yalnızca saf su kulla

nınız.

2. Hidrometrenin fıçı kısmını dik tutarak yeterli miktar

da elektroliti yukarı doğru çekiniz. Tüp içerisinde serbest yüzme olmalıdır. Okuma göz hizasında yapılmalıdır. Değerlendirme aşağıdaki gibidir;

1,270 .......1,280 özgül ağırlıklı tam şarjlı

1,220 .......1.230 özgül ağırlıklı yarı şarjlı

1,150 .......1,220 özgül ağırlıklı deşarj olmuş

4.3. Bakımsız Tip Aküler

Akülerin şarjsız kalmamasına ve elektriksel bağlantıları

nın doğru yapıldığına emin olunuz. Bunun dışında bu aküler herhangi bir bakım gerektirmez.

Akünün Test Edilmesi

• Aküyü test etmeden önce gözle kontrol yapılmalıdır.

• Zaman içinde akü kutup başları ve bağlantı noktala

rında oksitlenme olur. Oksitlenme, akü kutup başlarını aşındırır ve şarjı engeller. Bağlantıyı söküp kaynar su ile oksidi temizleyiniz. Daha sonra bağlantıyı yeniden yapa

rak vazelin ile kaplayınız.

• Gevşek bağlantıya izin vermeyiniz.

4.4. Start Yardımcıları

Acil durum jeneratörlerinin yükü daha çabuk üzerine alması ve kolay start için soğutma suyu sıcaklığı mini

mum 40°C üzerinde olması gerekir. Bu nedenle termostat kontrollü harici tip motor blok suyu ısıtıcısı kullanılır. Bu ısıtıcılar şebekeden beslenirler ve jeneratör çalışmıyorken motor blok suyu sıcaklığının sürekli aynı sıcaklıkta kalmasını sağlar.

5. SAĞLIK VE EMNİYET

Emniyet, jeneratör kurulum yeri dizayn ekibinin ve je

neratörü kuran ekibin öncelikle dikkat etmesi gereken bir konudur. Emniyetin iki bakış açısı vardır; 1-Jeneratörün emniyetli bir şekilde çalışması. 2-Sistemin güvenilir bir şekilde işletilmesi. Sistemin güvenilir bir şekilde işletilmesi emniyetle alaka

lıdır. Çünkü kullanılan teçhizatlar insanların hayatını ve sağlığını etkilerler; hastanelerde kullanılan yaşam destek üniteleri, acil durum ışıklandırmaları, bina havalandırma

ları, asansörler, yangın pompaları jeneratörün düzgün bir şekilde çalışmasına bağlıdır.

5.1. Yangından Korunma

Dizel yakıtı toprağın üzerinde uygun muhafaza içeri

sinde güvenle depolanabilir. Parlama noktası yüksek olduğu halde dizel yakıtı yanabilir ve yangın söndürücü teçhizat tedarik edilmiş olmalı. Yakıt, gaz, yağlama yağı gibi maddeler için köpük veya CO2 kullanılmış olmalı. Elektrik kabloları ve bara iletkenleri için CO2 veya CTC kullanılmış olmalı. İzole ve küçük yangınlar için kum kullanılabilir. Yangından korunma sistemlerinin seçimi ve montajı için aşağıdaki maddelerin göz önüne alınması gerekir:

- Yangından korunma sistemleri ulusal standartları sağ

lıyor olmalı.

- Jeneratörün bulunduğu oda 1 saat, montajının yapıldı

ğı bina 2 saat yangına dayanım oranına sahip olmalıdır.

- Jeneratör odası depo amaçlı olarak kullanılmamalıdır.

- Jeneratör odasında portatif yangın söndürücüler ol

malıdır.

- Acil durdurma için jeneratör odasının dışında veya muhafazasının dışında yangın olayı durumunda veya diğer tip acil durumda jeneratör grubunu durdurmak mümkün olmalı.

- Jeneratör grubunu egzoz sisteminde yakıt birikmesini önlemek için en az yılda bir kez yaklaşık tam yük altında çalışma sıcaklığı kararlı oluncaya kadar çalıştırın.

Genel

- Motor çalışıyorken yakıt tanklarına yakıt doldurmayı

nız, eğer yakıt tankı oda dışarısında değil ise.

- Yakıt tankı veya jeneratör grubu yakınında sigara içil

mesi, kıvılcım oluşması, ark cihazı veya diğer ateşleme kaynaklarının bulunmasına veya çalışmasına izin verme

yiniz.

- Yakıt hatlarında sızıntı olmaması için yeterli emniyet

tedbirleri alınmış olmalıdır. Motora yakıt bağlantıları es

nek hatlarla yapılmalı. Bakır kullanmayınız, bakırın sürekli vibrasyona maruz kalması veya tekrar tekrar bükülme

ler varsa kırılma meydana gelecektir.

- Tüm yakıt beslemelerinde vana kullanınız.

5.2. Egzoz Gazları

- Egzoz gazlarının kapalı ve korumalı alanlardan ve in

sanların kullandığı bölgelerden uzak olacak şekilde dışarıya atılmasını sağlayın.

- İki veya daha fazla motorun egzoz sistemlerini bir ara

da ortak bağlamayınız.

- Motorun egzozunu tuğla, kiremit veya beton blok baca veya benzer yapıların içerisinden deşarj etmeyiniz. Egzoz gazı çarpmaları şiddetli yapısal hasara sebebiyet verebilir.

- Egzoz gazlarını bölüm ısıtması için kullanmayınız.

- Jeneratörün havalandırmasının iyi olduğundan emin olun.

- Egzoz sistemi için bağımsız destekler olması gerekir. Özellikle turbo şarjlı motorlarda egzoz manifoldu üze

rinde zorla yüklenme ve burkulma olmamalıdır.

- Personel teması tehlikesi veya tutuşabilen malzeme yakınında olması durumunda egzoz borularının izolas

yonu gerekir.

5.3. Hareketli Parçalar

- Dönen fan, kayış üzerindeki muhafazalar, kelepçeler ve desteklerin bağlantıları iyi sıkılmış olmalı.

- Takılarınızı, giysinizi ve ellerinizi hareketli parçalardan koruyunuz, uzakta tutunuz.

- Eğer Jeneratör grubu çalışıyorken bir ayar yapılması mecburi ise, dönen parçalara, sıcak egzoz manifolduna ve bunun gibi tehlike arz eden diğer parçalara karşı aza

mi dikkat gösterilmesi gerekmektedir.

5.4. Tehlikeli Voltaj

Elektriksel güç üretilmesi, aktarılması ve dağıtım sistem

leri uygun olmayan kablo tesisatı yangın veya elektro şoka sebep olabilir. Elektriksel çalışmalarda personelin korunması için kuru tahta platformu veya lastik izoleli paspasın üzerinde durmalı, elbise ve ayakkabılar kuru olmalı, ellerde bu

lunan metal takılar çıkartılmış olmalı ve izoleli takımlar kullanılmalı.

• Jeneratör odası zeminine kabloları serili bırakmayınız.

• Elektrik kabloları ve yakıt veya su boruları için aynı

kanalı veya boruyu kullanmayınız.

• AC ve DC kablolarını aynı boru içerisinde çekme

yiniz.

• Cihaz topraklamasının doğru yapıldığına emin olun. Tüm metalik parçalar anormal durum meydana geldi

ğinde enerjilenebilir. Bu nedenle uygun bir şekilde topraklanmış olmalı.

• Özellikle şebeke arızasında, otomatik olarak çalışan jeneratör için bakım-servis yapılacağı zaman jeneratö

rün çalışmaması için akü ve akü şarj bağlantılarını devre dışı bırakınız. Akü kablolarını sökmeden önce akü şarj cihazının AC beslemesini kesiniz. Jeneratör üzerinde ça

lışma yaparken jeneratörün kaza ile çalışması personel yaralanmasına veya ölüme sebep olur.

• Elektriksel kilitlemeleri çözmeyiniz.

• Elektriksel bağlantılar, montajlar yeterli, ehliyetli tek

nisyenler tarafından yapılmalıdır.

• Jeneratörü direkt olarak bina elektrik sistemine bağ

lamayınız.

• Her zaman yerel veya kamusal tüm elektrik yönet

meliklerine uyun.

• Yüksek gerilim jeneratör grupları alçak gerilimlilerden farklıdır. Yüksek gerilimli cihazlarla çalışabilmek için özel cihaz ve eğitim gerekir. Bu cihazlar üzerinde yeterli eği

tim almış personel çalışma ve bakım yapmalıdır. Uygun olmayan kullanım ya da prosedürler kişilerin yaralanma

sına hatta ölümüne sebebiyet verebilir.

• Enerji bulunan cihaz üzerinde çalışma yapmayınız. Yetkisiz personelin elektrikli cihazlara müdahale etme

sine müsaade etmeyiniz. Yüksek voltajlı elektrik cihazlarında güç kaynağından bağlantı kesildikten sonra da kalıcı indüklenmiş voltaj olur, cihaz emniyetli şekilde topraklanmış ve enerjisi boşaltılmış olmalı.

5.5. Su

Jeneratör içerisinde su veya rutubet mümkün olacak elektriksel şok ve flaşlamayı artırır, bu da cihazın hasar görmesine ve ciddi şekilde personelin yaralanmasına veya ölmesine sebep olur. Jeneratörün içi ve dışı kuru değilse kullanmayınız.

5.6. Soğutma sıvısı ve Yakıt

Soğutma sistemi boşken veya motor çalışıyorken su ısıtıcısını çalıştırmayınız, eğer çalıştırırsanız ısıtıcı zarar görür. Soğutma sıvısı basınç altında sudan daha yüksek kayna

ma noktasına sahiptir.

-Motor çalışıyorken radyatör, ısı değiştirici eşanjör ba

sınç kapağını açmayınız. Jeneratör grubunun soğumasına ve sistem basıncının normal duruma gelmesine izin veriniz.

-Yakıt tankları veya donanımlar, yakıt hatlarında bakır veya galvanize edilmiş metal kullanmayınız. Tanklarda ve yakıt hatlarında yakıt içerisindeki kükürtten dolayı sülfürik asit meydana gelecektir. Bakır veya galvanize hatlar veya tanklarda moleküler yapıdan dolayı yakıt ile reaksiyona girerek yakıtı kirletir.

6. JENERATÖR GRUBU KONTROL SİSTEMİ

Jeneratörün çalışmasını kontrol etmek ve izlemek için elektronik kontrol sistemleri kullanılmaktadır. Kontrol panosu jeneratörün çalıştırılmasını, durdurulmasını, ça

lışma durumunun ve çıkış geriliminin izlenmesini sağlar. Ayrıca düşük yağ basıncı, yüksek motor sıcaklığı ve diğer arıza durumlarında jeneratörü otomatik olarak durdu

rur.

6.1. P 732 Pano Özellikleri

220kVA ve üzeri jeneratör gruplarımızda DSE7320 kontrol sistemi standarttır. Elektronik ve elektronik olmayan gaz ve dizel motorlu jeneratör gruplarının otomatik olarak çalıştırılması ve durdurulması için ta

sarlanmıştır. Ayrıca modül şebeke voltajını ve frekansını izler ve yedek jeneratör grubu ile ona bağlı güç trans

fer sistemini kontrol eder. Kontrol, izleme ve koruma panosu jeneratör şasesi üzerine montajlıdır. Kontrol panosu özellikleri aşağıda verilmiştir. Jeneratör setleri ile beraber P732 kontrol sistemine ait detaylı çalıştırma kitabı ‘DSE7320 AMF Kontrol Modülü Çalıştırma El Kitabı’ verilmektedir.

Cihazlar

• DSE 7320 AMF, otomatik start ve şebeke kontrol modülü ile sistem kontrolü

• Elektronik akü şarj cihazı

• Acil stop butonu

• Gerekli terminaller, sigortalar ve röleler

DSE 7320 kontrol modülü özellikleri

• Modül şebeke voltajını ve frekansını izler ve yedek je

neratör grubunu ve güç transfer sistemini kontrol eder

• Modül çalışma ve arıza durumlarını LCD ekranında gösterir

• Mikro-işlemci kontrollü

• Ön panelden ve PC yazılım vasıtasıyla programlama.

• 132 x 64 piksel LCD ekranı ile bilgileri kolay okuma.

• Yumuşak tuşlu membran klavye ve beş tuşlu menü navigasyon.

• Ethernet ve RS232, RS 485 vasıtasıyla uzaktan iletişim ve SMS ile rapor alma.

• Tarih ve saat ile kayıt defterinde (50) arıza/olay gös

terme.

• Motor blok suyu ısıtıcısı kontrolü.

• Motor egzersiz durumu ve bakım programını tarih ve saat ile ekranda gösterme.

Kontroller

Stop – Manüel – Otomatik – Test – Start – Sessiz/ Lamba test – jeneratöre transfer – Şebekeye transfer – Menü navigasyon butonları.

LCD ekrandan ölçme göstergeleri Motor

• Yağ basıncı (PSI & Bar)

• Sıcaklık (°C & °F )

• Hız, d/d

• Çalışma saati

• Akü voltajı

• Zamanı gelen bakım

Jeneratör

• Volt (L-L / L-N)

• Akım (L1, L2, L3)

• Frekans (Hz)

• kW

• Cos φ

• kVA, kVAr

• kWh, kVAh, kVArh

• Faz sırası

Şebeke

• Volt (L-L / L-N)

• Frekans (Hz)

Korumalar İkaz

• Şarj arızası

• Düşük akü voltajı

• Stop arızası

• Düşük yakıt seviyesi (opsiyon)

• kW aşırı yük

• Ters faz sırası

•Hız sensörü sinyali yok

Ön-alarmlar

• Düşük yağ basıncı

• Yüksek motor sıcaklığı

• Düşük motor sıcaklığı

• Düşük/yüksek hız

• Düşük/yüksek jeneratör frekansı

• Düşük/yüksek jeneratör voltajı

• ECU ikaz

Durdurma alarmları

• Start arızası

• Acil stop

• Düşük yağ basıncı

• Yüksek motor sıcaklığı

• Düşük su seviyesi

• Düşük/yüksek hız

• Düşük/yüksek jeneratör frekansı

• Düşük/yüksek jeneratör voltajı

• Yağ basınç algılayıcı bağlı değil

• Faz yönü

Elektriksel devreyi açma

• Toprak hatası

• kW aşırı yük

• Jeneratör aşırı akım

• Ters faz sırası

LED ‘li göstergeler

• Şebeke hazır

• Şebeke devrede

• Jeneratör hazır

• Jeneratör devrede

Şekil 6.1. DSE, model 7320 kontrol modülü

AUTO

DEEP SEA ELECTRONICS

DSE 7320

DSE

6.2. P 602 Otomatik Kontrol Panosu Özellikleri

Kontrol, izleme ve koruma panosu jeneratör şasesi üzerine montaj yapılmıştır, Kontrol panosunda bulunan cihazlar ve özellikleri aşa

ğıda verilmiştir.

• DSE 6020 kontrol modülü

• Elektronik akü şarj cihazı

• Acil stop butonu

• Gerekli terminaller, sigortalar ve röleler

Jeneratör kontrol modülü DSE 6020 özellikleri

• Jeneratörün Otomatik, Test veya Manüel olarak çalış

tırılması ve durdurulması

• Jeneratör ve Şebeke arızalarının izlenmesi ve kontrolü

• LCD ekrandan sistem parametrelerinin gösterilmesi

• 4- sıra, 64 x 132 grafik ekran

• Modül ayarlarının ön panelden veya PC den prog

ramlanması

• Basma Bütanlarla kontrol pozisyonlarının kolay seçimi

STOP - MANUEL - TEST - OTOMATİK

Jeneratör Start ve Stop Butonları Ekran bilgisini ilerlet

me butonu Sayfa butonu Göstergeler, LCD ekran üzerinde

• Jeneratör Volt (F-F, F-N)

• Jeneratör Amper ( LI, L2, L3 )

• Jeneratör Frekans ( Hz)

• Şebeke Volt ( F-F / F-N )

• Şebeke Frekans

• Motor su harareti

• Motor yağ basıncı

• Motor devri

• Çalışma saati

• Akü voltajı

• Hafızaya kayıtlı 5 alarm

Alarmlar İkaz alarmları

• Düşük/Yüksek jeneratör voltajı

• Düşük/ Yüksek jeneratör frekansı

• Aşın/ Düşük hız

• Motor düşük yağ basıncı

• Yüksek motor sıcaklığı

• Düşük/ Yüksek akü voltajı

• Şarj alternatör arızası

• Stop arızası

Durdurma alarmları

• Düşük/Yüksek jeneratör voltajı

• Düşük/Yüksek jeneratör frekansı

• Aşırı/ Düşük hız

• Motor düşük yağ basıncı

• Yüksek motor sıcaklığı

• Start arızası

• Acil stop

• Aşırı akım

• Yağ basınç algılayıcı bağlantısı yok

• Sıcaklık algılayıcı bağlantısı yok

LED göstergeleri

• Şebeke Hazır

• Şebeke Devrede

• Jeneratör Hazır

• Jeneratör Devrede

Şekil 6.2. DSE 6020 Otomatik Şebeke Arıza izleme ve Kontrol

AUTO

6020

DSE

6.3. İkonlar ve LCD tanımlaması

6.3.1. Tuşlar

6.3.2. Durum / Ölçü Birimleri

6.3.3. Alarm Göstergeleri

6.4. Elektronik Akü Şarj Cihazı

Jeneratör grubu uzun süre çalışmadığı durumda, start akülerinin şarj edilmesi için şebeke elektriği ile çalışan elektronik akü şarj cihazı tasarlanmış ve kontrol pano

suna montajı yapılmıştır. Akü şarj cihazının fonksiyonunu yapıp yapmadığını görebilmek için isteğe bağlı olarak kontrol panosu üzerine akü şarj ampermetresi montajı yapılabilir. Akü şarj cihazı switching-mode ve SMD teknolojisi ile üretilmiştir ve yüksek verime sahiptir. Akü, V - I karakte ristik eğrisine göre şarj edilir. 5 amper, 13,8 Volt (12V) ve 27,6 Volt (24 V) . Giriş 198 - 264 volt AC. Cihaz çı

kışı kısa devreye karşı korunmuştur. Proline 1205/2405 şarj cihazı, lineer şarj cihazlarına göre daha verimli, uzun ömürlü, arıza oranı daha düşük, hafif ve ısı yayması çok düşüktür. Şarj arızası çıkışı mevcuttur. RFI filtre ile man

yetik parazitleri bastırma özelliği. Galvanik izoleli giriş ve çıkışları 4kV’a kadar atlamalara dayanıklıdır.

6.5. Kontrol Sistemi Seçenekleri

Müşteri isteğine bağlı olarak, çeşitli seçenekleri kontrol sistemine bağlamak mümkündür.

• Şebeke ile sürekli paralel veya geçiş senkronizasyon sistemi.

• Otomatik senkronizasyon ve güç kontrol sistemi (çoklu paralel jeneratör).

• Jeneratör güç paylaşım (skada) sistemi.

• Uzaktan iletişim ve kontrol.

• Uzağa alarm paneli.

• Yedekli çalışma.

6.6. Isıtıcılar

Rutubet önleyici alternatör ısıtıcısı, alternatör stator sar

gılarını kuru tutmak için alternatöre montaj yapılabilir. Panoda rutubeti önlemek için ısıtıcı pano kabini içerisi

ne montaj yapılabilir.

6.7. Elektrikli Yakıt Transfer Pompaları

Ana depolama tankından jeneratör günlük tankına ya

kıt transferi yapmak için elektrikli transfer pompalarına ihtiyaç duyulur. Pompalara ait kontrol devreleri pano içerisine montaj yapılır.

6.8. Devir / Voltaj Ayarı

Kontrol panosuna jeneratör grubunun devir veya vol

taj ayarı için potansiyometreler montaj yapılmış olabilir. Devir ayar potansiyometresi, elektronik guvernör kont

rol sistemine kumanda eder.

7. KULLANIMDA UYULMASI GEREKEN HUSUS

LAR

7.1. Jeneratörü Çalıştırmadan Önce Yapılması Gere

ken Kontrol ve İşlemler

• Motor ve jeneratörü genel olarak gözle muayene ediniz. Herhangi bir yerinde kırık, çatlak, kopuk, sızıntı, gevşeklik olup olmadığına bakınız. Arıza var ise arızayı gidermeden jeneratörü çalıştırmayınız.

• Varsa motor ve alternatör üzerinde bulunan anahtar, takım, üstüpü, kâğıt vs. gibi yabancı maddeleri kaldırınız.

• Günlük yakıt deposundaki yakıt seviyesine bakınız. Yetersiz ise yakıt ikmali yapınız.

• Yağ çubuğu ile motor yağ seviyesine bakınız. Eksik ise uygun olan yağı ilave ediniz. Yağ maksimum seviye çizgisine yakın olmalıdır.

• Radyatör kapağını açarak su seviyesine bakınız. Eksik ise su ilave ediniz. Su seviyesi su doldurma boğazından 30 mm aşağıda olmalıdır.

• Bölgenin en soğuk hava şartlarına göre motorun so

ğutma suyunda antifriz bulunmalı. %50 antifriz ve %50 su karışımı her bölgede uygun korumayı sağlayacaktır.

• Radyatör ön pencere panjurlarını açık tutunuz. Rad

yatör hava çıkış davlumbazını kontrol ediniz, tıkanık ise açınız ve önünde hava çıkışına mani olan ne varsa uzak

laştırınız

• Hava filtre göstergesini kontrol ediniz. Gerekiyor ise temizleyiniz veya değiştiriniz.

• Hava girişleri ve hava atışı açık tutunuz.

• Akü bağlantı kablolarını kontrol ediniz. Gevşek olan akü başlarını mutlaka anahtar ile sıkınız ve kutup başla

rını temiz tutunuz.

• Eğer bakımlı tip akü kullanıyorsanız akü kapaklarını açarak gözlerdeki su seviyelerini kontrol ediniz. Eksik olanları saf su, seperatörden 1 cm üstte olacak şekilde doldurunuz. Gözlere asla çeşme suyu, asitli su veya asit ilave etmeyiniz.

• Devre kesici çıkış şalterinin devre dışı (OFF) pozis

yonda olduğunu kontrol ediniz. (Manüel modellerde).

• Acil stop düğmesinin basılı olmadığını kontrol ediniz.

7.2. Jeneratör Çalıştıktan Sonra Yapılacak İşlemler;

• Jeneratörde olağan dışı bir ses veya titreşim olup ol

madığını kontrol ediniz.

• Egzoz sisteminde kaçak olup olmadığını kontrol edin.

• Yakıt sisteminde yakıt sızıntısı olup olmadığını kontrol ediniz

• Motor sıcaklığı ve yağ basınç durumlarını pano üze

rindeki göstergelerden kontrol ediniz. Yağ basıncı, jeneratör çalıştıktan 10 saniye sonra normal değerinde olmalıdır.

• Jeneratör çıkış voltajını ve frekansını pano üzerindeki göstergelerden izleyiniz. Fazlar arası gerilimin 400 V ve faz-nötr arasındaki gerilimin 230 V olduğunu kontrol ediniz. Çıkış voltajı fabrikada ayarlanmıştır, voltaj ayarla

rını değiştirmeye çalışmayınız.

• Mekanik guvernörlü jeneratörlerde yüksüz iken fre

kansın 51-52 Hz’ de, elektronik guvernörlü jeneratörlerde 50 Hz’ de olduğunu kontrol ediniz.

• Motor blok suyu ısıtıcısı yok ise jeneratörü 3-5 dakika boşta çalıştırarak ısıttıktan sonra yüke veriniz (Manüel Modellerde).

Yüke verme işlemi manuel modellerde şöyle yapıl

malıdır:

• Pano üzerindeki Alternatör Çıkış Şalteri’ni ON ko

numuna alınız.

• Dağıtım panosundaki Yük Şalterlerini (veya sigortala

rını) birer birer ON konumuna alınız. Böylece jeneratör ani olarak tam yük ile yüklenmez. Aksi durumda motor zorlanıp durabilir veya alternatör sargı izolasyonlarında bozulma hatta yanma olabilir.

• Jeneratörü durdurmadan önce Alternatör Çıkış Şalte

rini OFF konumuna alınız.

• Motorun soğuması için, yük çıktıktan sonra iki dakika boyunca yüksük olarak çalışmasına izin veriniz.

• Herhangi bir arıza durumunda arıza sebebi giderilme

den jeneratör asla çalıştırılmamalıdır.

• Motor çalışıyorken yağ-yakıt-su sızıntısı olup olmadı

ğını kontrol ediniz.

• Motoru uzun süreli düşük yükte (< %30) veya yüksüz çalıştırmayınız.

• Tek fazlı yükleri her faza (U,V,W) eşit olarak dağıtınız.

• Otomatik Jeneratörlerde yük otomatik devreye gi

recektir.

8. YAĞLAMA YAĞI

Dizel motorların yağlama sistemi motorun en önemli parçalarından birisidir. Doğru yapılan motor bakımı (yağ değişim periyotları, filtre değişim periyotları ve kullanılan yağın tipinde gereken dikkatin gösterilmesi) motorun ömrünü uzatır ve motorun kullanma maliye

tini azaltır.

8.1. Yağ Performans Özellikleri

The American Petroleum Institute (API), The Ameri

can Society of Testing and Materials (ASTM) ve Society of Automotive Engineers (SAE) ortaklaşa yağlama yağlarının sınıflandırılması ve performans kategorileri için bir sistem geliştirmiş ve bu sistemi korumuştur. API kategorilerinin bazıları özetle aşağıda tanımlanmıştır.

8.2. Perkins Dizel Motorlar için Yağlama Yağı Tav

siyeleri

Perkins, –15 °C ‘ın üzerindeki ortam ısılarında çalışa

cak motorlarda yağlama yağı olarak yüksek kaliteli SAE 15W/40 ağır hizmet tipi motor yağı kullanılmasını tav

siye etmektedir.

Yağ, aşağıdaki özelliklerden en az birisine uygun olma

lıdır; API: CG-4 veya API:CH-4 API: American Petroleum Institute (Amerikan Petrol Enstitüsü)

Tablo 8.1. Tavsiye edilen yağlama yağı SAE viskozite dereceleri

-40 -20 0 20 40 60 80 100 120 140

-40 -30 -20 -10 0 10 20 30 40 50 60

Çevre Isısı ° F

Çevre Isısı °C

5W40-15W40

CI-4-10W30

10W30

5W30

0W30

Teknik Tablo 8.2. Tam yükte yakıt sarfiyatı ve Yakıt Tankı, Yağ ve Su Kapasiteleri.(50Hz) * Açık grup kapasiteleri

9. JENERATÖR BAKIMI

İyi bir bakım programı jeneratörünüzün uzun ömürlü olmasının bir anahtarıdır. Bakım ve servisler sadece yet

kili kişiler tarafından yapılmalıdır. Yapılan servis ve bakımlar kayıt altında tutulmalıdır. Genel olarak jeneratör mümkün olduğu kadar temiz tutulmalıdır. Yağ ve yakıt

gibi sıvıların jeneratörün iç yada dış yüzeylerinde film oluşturacak şekilde birikmesine izin vermeyin. Endüstri

yel bir temizleyici ile yüzeyleri temizleyin.

9.1. Jeneratör Seti Bakım Programı

Saat metre kullanarak, aşağıda belirtilen bakımların be

lirli aralıklarla servislerini gerçekleştirin. Her bakım ara-

API:CG-4 veya API:CH-4

AP15

AP22

AP33

AP50

AP72

AP88

AP110

AP150

AP165

AP200

AP220

AP275

AP330

AP385

AP400

AP440

AP450

AP500

AP550

AP660

AP715

AP825

AP880

AP900

AP1000

AP1125

AP1250

AP1400

AP1650

AP1875

AP2500

403A-15G1

404A-22G1

1103A-33G

1103A-33TG1

1104A-44TG1

1104A-44TG2

1104C-44TAG2

1106A-70TG1

1106A-70TAG2

1106A-70TAG3

1106A-70TAG4

1506A-E88TAG3

1506A-E88TAG5

2206A-E13TAG2

2206A-E13TAG3

2506A-E15TAG1

2506A-E15TAG2

2806A-E18TAG1A

2806A-E18TAG2

4006-23TAG2A

4006-23TAG3A

4008-TAG1A

4008TAG2A

4008-30TAG3

4012-46TWG2A

4012-46TAG2A

4012-46TAG3A

4016-61TRG3

3,67

5,3

7,1

10,7

14,8

18,7

22,6

30,3

33,4

41,4

45,8

55,5

64,9

100

123

132

161

172

195

215

244

259

310

370

470

100

240

340

470

850

1150

1500*

2000*

10,2

12,6

29,6

33,2

51,4

120

133

140

245,8

195,7

339,1

703,24

10,6

8,3

113,4

153

177

213

14,5

110

150

165

200

220

275

330

385

400

440

450

500

550

660

715

825

880

900

1000

1125

1250

1400

1650

1875

2500

Jeneratör Grubu

Model Stand by

Gücü

(kVA)

Tam yükte

yakıt tüketimi

(prime)

L/sa

Yakıt Tankı

Kapasitesi

Litre

Kapasitesi

Litre

Yağ

Kapasitesi

Litre

Motor imalatçı ﬁrmasının tavsiye ettiği Yağ özelliği Yağın viskozite değeri Tablo 10.1'den ortam sıcaklığına göre seçilmelidir.

Motor Modeli

lıklarında belirtilen bakımlara ek olarak bir önceki bakım uygulamalarını da yapınız. Servis aralıklarının ve servis işlemlerinin kaydını tutunuz.

Önemli

Önerilen servis aralıkları, jeneratör grubunun çalışma ortamına göre değişiklik gösterebilir, Jeneratör grubu olumsuz şartlar altında çalışacak ise servis hizmetinin daha sık yapılması gerekebilir. Gerekli jeneratör bakımı

nın ihmal edilmesi jeneratör grubunun arızalanmasına yada motorda kalıcı arızalara sebebiyet verebilir. Uygun yağ, soğutma suyu ve yakıt kullanınız.

9.2. Periyodik Bakım Çizelgesi A. Günlük Yâda Her 20 Saat’te Kontroller

1. Motor, jeneratör, transfer anahtarı ve kontrol paneli

ni gözle kontrol edin.

2. Yağ, su, yakıt kaçağı olup olmadığını kontrol edin.

3. Yağ, yakıt, su seviyesini kontrol edin.

4. Akü şarj seviyesini kontrol edin.

5. Su ısıtıcısının çalışmasını kontrol edin

6. Yakıt su ayıracındaki suyu boşaltın.(var ise)

7. Motor fanını kontrol edin.

8. Fan kayışını kontrol edin.

B. Haftalık Kontroller; Günlük kontrolleri tekrarlayın Yakıt Sistemi

1. Ana tank yakıt seviyesini kontrol edin.

2. Günlük tank yakıt seviyesini ve havalığını kontrol edin.

3. Yakıt transfer pompasının çalışmasını kontrol edin.

4. Yakıt hattı ve bağlantılarını kontrol edin.

Soğutma Sistemi

1. Taze hava girişinin yeterli olup olmadığını kontrol edin.

2. Soğutma sistemi hortum ve bağlantı kelepçelerini kontrol edin

3. Şarj alternatörünün kayışını kontrol edin.

4. Motor fan kanatlarını kontrol edin.

5. Fan kayışını kontrol edin.

Egzoz Sistemi

1. Egzoz sisteminden kaçak olup olmadığını kontrol

edin.

2. Bağlantıları sıkılaştırın (gerekli ise).

Alternatör

1. Alternatör hava giriş ve çıkış ızgaralarını kontrol edin.

2. Kapaklarını sıkılaştırın.

3. Çıkış voltajı ve frekansı kontrol edin. Transfer anahtarı:

1. Yük altındaki çalışmasını kontrol edin.

2. Her hangi bir olağan dışı ses olup olmadığını kontrol edin.

3. Terminallerin ve bağlantılarının renklerinin normal olduğunu kontrol edin.

4. Kapılarının emniyetli bir şekilde kapatıldığını kontrol edin.

Hava Devresi

1. Hava devresinde kaçak olup olmadığını kontrol edin.

2. Hava filtresi kirlilik göstergesini kontrol edin(var ise). Jeneratörü 5-10 dakika mümkünse yükte değil ise boşta çalıştırınız.

C. 6 Ay Veya Her 200 Çalışma Saatinde Haftalık kontrolleri tekrarlayın Yağlama Sistemi

1. Yağı değiştirin.

2. Filtreleri değiştirin.

3. Yağ Karter havalandırmasını temizleyin.

Yakıt Sistemi

1. Yakıt filtresini değiştirin.

2. Yakıt tankında oluşan su ve tortuyu boşaltın.

Soğutma Sistemi

1. Antifrizi kontrol edin.

2. Su filtresini değiştirin.

3. Fan yatak rulmanlarını gres yağı ile yağlayın

4. Fan cıvatalarının ve bağlantı cıvatasının sıkılığını kont

rol edin.

Motor Emniyet Kontrolleri

1. Çalışma alarmlarını ve emniyet devrelerini kontrol edin.

Genel Kontroller

1. Jeneratördeki toz ve kirleri basınçlı hava (kompresör) ile temizleyin.

2. Egzoz devresi; askı, destek ve esnek bağlantıları kont

rol edin.

3. Jeneratör montaj cıvatalarını ve vibrasyon takoz bağ

lantılarının sıkılığını kontrol edin.

4. Transfer anahtarı; kesiciler, baralar, destekler ve bağlantıları kontrol edin.

5. Kontrol panosu kumanda kablolarının bağlantılarını kontrol edin

D. Yılda Bir Veya Her 800 Çalışma Saatinde 6 ayda bir yapılan bakımları tekrarlayın Yakıt Sistemi

1. Yakıtı analiz edin veya değiştir.

2. Grupların valf ayarlarını ve enjektörleri kontrol edin.

Soğutma Sistemi

1. Radyatörün harici kısımlarını, petekleri temizle.

2. 600 kvA’nın üzerindeki gruplarda radyatör doldurma kapağını değiştirin.

3. Soğutma suyunu kontrol edin.

4. Antifriz oranını kontrol edin.

5. Su pompası ve varsa devridaim pompasını kontrol edin.

6. Radyatör emiş ve atış alanlarını kontrol edin.

7. Eğer var ise motorlu panjurları kontrol edin ve te

mizleyin.

8. Bloksuyu ısıtıcısını temizleyin.

9. Fan kanatlarında hasar olup olmadığını kontrol et.

10. Fan kayışı ve gergisini kontrol edin.

Hava Devresi

1. Hava filtresi elemanını kontrol edin, eğer hava filtresi direnci 635mm H20 ya ulaşmışsa hava filtresini değişti

rin.(Kirlik göstergeli gruplarda kirlik göstergesi kırmızıya döner).

Temizleyin

1. Motoru

2. Basınçlı hava ile Alternatör rotor ve statorunu

İnceleyin

1. Magnetik pikap ı inceleyin gerekli ise ayarlayın.

2. Şalterler ve sigorta tutucuları

Bunlara ek olarak

1. Eğer mümkün ise alternatörün sarım direncini Meg

ger ile ölçün

2.Grubu etiket gücünde belirtilen tam yükte yükleyin

E. 2 Yıl Veya 2000 Çalışma Saatinde

1. Turbo şarj yatak açıklığını kontrol edin.

2. Egzoz direncini kontrol edin.

3. Valf ayarlarını kontrol edin.

4. Enjektör ayarlarını kontrol edin.

5. Vibrasyon damperini kontrol edin.

6. Motor soğutma sıvısını boşaltın, temizleyin ve yeni

leyiniz.

7. Turbo şarj kompresör türbinini ve difüzörünü temiz

leyin

NOT: İlaveten motor operatör el kitabında istenen bakımları yapınız.

10. DİZEL MOTOR ARIZALARI VE GİDERİLMESİ

Aşağıda motorda meydana gelebilecek muhtemel mo

tor arızaları ve sebepleri verilmiştir.

Marş motoru, motoru çok yavaş döndürüyor;

• Akü şarjsız.

• Akü kablolarının teması zayıf.

• Marş motoru arızalı.

• Yağlama yağı viskozite derecesi yanlış.

Dizel motor zor çalışıyor veya çalışmıyor

• Marş motoru, motoru döndüremiyor.

• Yakıt tankı boş.

• Yakıt kontrol solenoidi arızalıdır.

• Yakıt borusu tıkalıdır.

• Yakıt ön pompası arızalıdır.

• Yakıt filtresi kirlidir.

• Yakıt devresi hava yapmıştır.

• Enjektörler arızalıdır veya ayarı bozuk.

• Bloksuyu ısıtıcısı çalışmıyor.

• Yakıt tankı havalandırması tıkalıdır.

• Uygun dereceli yakıt kullanılmamıştır.

• Egzoz borusu tıkalıdır.

• Yağ sensörü/ sivici veya bağlantısı arızalı

• Yağ basıncı çok yüksek

• Yağ viskozite derecesi yanlış.

• Yağ basınç göstergesi arızalı

Motor Yeterli Güç Vermiyor

• Yakıt borusu tıkalı.

• Yakıt transfer pompası arızalı.

• Yakıt filtresi kirli.

• Yakıt sisteminde hava var.

• Hava filtresi kirli.

• Egzoz borusu tıkalı.

• Enjektör arızalı veya ayarı yanlış.

• Yakıt tankı havalandırması tıkalı.

• Uygun dereceli yakıt kullanılmamıştır.

• Motor hız kontrol sisteminde hareket kısıtlanması var.

• Motor ısısı çok yüksek yada çok düşük.

Ateş almama ( çalışmama)

• Yakıt borusu tıkalı.

• Yakıt transfer pompası arızalı.

• Yakıt filtresi kirli.

• Yakıt sisteminde hava var.

• Enjektör arızalı veya ayarı yanlış.

• Isıtıcı arızalı.

• Motor ısısı çok yüksek.

• Valf ayarları yanlış.

• Yağ sensoru/sivici veya bağlantısı arızalı.

Yağ basıncı çok düşük

• Yağ viskozite derecesi yanlış.

• Karterde yeteri kadar yağ yok.

• Basınç göstergesi arızalı.

• Yağ filtresi kirli.

Yakıt tüketimi fazla

• Hava filtresi kirli.

• Enjektör arızalı veya ayarı yanlış.

• Isıtıcı sistemi arızalı.

• Uygun dereceli yakıt kullanılmamıştır.

• Motor hız kontrol sisteminde hareket kısıtlanması var.

• Egzoz borusu tıkalı.

• Motor sıcaklığı çok düşük.

• Valf ayarları yanlış.

Egzoz Gazı Siyah

• Hava filtresi kirli.

• Enjektör arızalı veya ayarı bozuk.

• Isıtıcı sistemi arızalı.

• Uygun dereceli yakıt kullanılmamıştır.

• Egzoz borusu tıkalı.

• Motor ısısı çok düşük.

• Valf ayarları bozuk.

• Motor aşırı yüklü.

Mavi veya beyaz egzoz dumanı

• Yağ viskozite derecesi yanlış .

• Isıtıcı sistemi arızalı.

• Motor ısısı çok düşük.

Motorda vuruntu var

• Yakıt transfer pompasında arıza var.

• Enjektör arızalı veya ayarı bozuk.

• Kalitesiz yakıt.

• Isıtıcı sistemi arızalı.

• Motor ısısı çok yüksek.

• Valf ayarları bozuk.

Motor Düzensiz Çalışıyor

• Yakıt kontrol sistemi arızalı.

• Yakıt hattı tıkalı.

• Yakıt transfer pompası arızalı.

• Yakıt filtresi kirli.

• Hava filtresi kirli.

• Yakıt sisteminde hava var.

• Enjektörler arızalı veya ayarı bozuk.

• Isıtıcı sistemi arızalı.

• Yakıt tankı havalandırması tıkalı.

• Motor hız kontrol sisteminde hareket kısıtlanması var.

• Motor ısısı çok yüksek.

• Valf ayarları bozuk.

Titreşim Problemi Var

• Enjektör arızalı veya ayarı bozuk.

• Fan hasarlı.

• Motor hız kontrol sisteminde hareket kısıtlanması var.

• Motor ısısı çok yüksek.

• Motor montajında yada volan yuvasında arıza var.

Motor ısısı çok yüksek

• Hava filtresi veya borusu tıkalı.

• Enjektörler arızalı veya ayarı bozuk.

• Isıtıcı sistemi arızalı.

• Egzoz borusu tıkalı.

• Soğutma fanı hasarlı.

• Karterde yağ seviyesi çok yüksek.

• Radyatör petekleri kirli veya boru içerisi tıkalı.

• Termostatlar arızalı.

• Soğutma sistemi yetersiz.

Karter Basıncı Yüksek

• Karter havalandırma borusu tıkalı.

Sıkıştırma Basıncı Düşük

• Hava filtresi veya hava emiş sistemi tıkalı.

• Valf ayarları bozuk.

• Segmanlar hasarlı.

Motor Çalıştıktan Sonra Duruyor

• Yakıt filtresi kirli.

• Hava filtresi veya emiş hattı tıkalı.

• Yakıt sisteminde hava var.

• Yağ ve su sensörü/sivici veya bağlantısı arızalı Not: Motor bakım prosedürleri için lütfen bakım kita

bına bakınız.

11. ALTERNATÖR

11.1.Genel

Jeneratör grubuna bağlanan alternatör kendinden ikazlı fırçasız tip dır. Fırça ve bilezik olmadığı için bakım ihti

yacı azalmıştır. Kontrol sisteminde elektronik otomatik voltaj regülâtörü vardır. Regülâtör koruma ve diğer devreler ile jeneratörün çıkış voltajını izler.

11.2. Yapı ve elemanlar

Stator nüvesi, elektriksel derecesi düşük kayıplı izole edilmiş çelik saç paketinden meydana gelir. Vibrasyon ve yük darbelerine dayanıklı olacak şekilde çelik saçlar basınç altında kaynak yapılarak paket haline getirilmiştir. Yüksek derecede hassas şekilde işlemden geçirilmiş ro

tor mili, ana rotor sargısını, ikaz rotorunu, döner diyot sistemini ve soğutma fanını üzerinde taşır. Tüm rotor ve elemanlarının titreşimsiz çalışması için, dinamik olarak dengelenmiştir.Rotor milinin sonun

da dökme alüminyum dan yapılma santifrüj tip fanlar vardır , bu fanlar vasıtasıyla soğuk hava alternatör emiş alanından emilir , alternatör statorlarını da soğutarak dışarı atılır.

11.3. Elektrik enerjisinin üretilmesi

Jeneratör grubu tarafından üretilen elektriksel güç; prensip olarak ikaz rotoru, ikaz statoru ve otomatik voltaj regülatöründen meydana gelen kapalı devre sis

temden alınır. (Bak şekil 11.1.) Süreç; Dizel motor çalıştırıldığında alternatörün dahili dönen parçaları döndürülerek sistem çalışır. Ana rotorda kalıcı mıknatıslanma ile ana statorda az miktarda alternatif voltaj (AC) üretir. Otomatik voltaj

regülatöründe bulunan doğrultucu devre bu voltajı DC voltaja çevirir ve bu voltajı ikaz statoruna uygular. İkaz statoruna uygulanan DC akım ikaz rotorunda manyetik alan meydana getirerek AC voltajı indükler. Bu AC vol

taj döner diyotlar tarafından DC voltaja çevrilir. Ana rotora gönderilen bu DC voltaj, kalıcı mıknatıslan

madan daha kuvvetli manyetik mıknatıslanma meydana getirerek ana stator sargılarında daha yüksek voltaj in

dükler. Daha yüksek voltaj rotorlarda daha yüksek DC demektir , bu çevrim jeneratör çıkış voltajı optimum olana kadar devam eder. Bu yüksek voltaj otomatik vol

taj regülatörü tarafından ikaz akımı ve voltajı azaltılarak uygun değerde çıkış voltajı gücü üretilir. Bu işlem bir saniyeden daha az sürede yapılır.

Şekil 11.1. Alternatör çalışması blok şeması

11.4. AVR(Otomatik Voltaj Regülâtörü)

Otomatik voltaj regülatörü (AVR) , jeneratör grubu yüksüz ve ya yüklü halde iken, sürekli olarak çok düşük tolerans aralığında düzenli voltaj elde edilmesini sağlar. AVR’nin frekans / voltaj karakteristiği bulunmaktadır, bu karakteristiği sayesinde frekans düştükçe voltaj da aşağıya çekilir.

11.5. İzolasyon Testi

Jeneratörü çalıştırmadan önce sargıların izolasyon di

rencini test ediniz. Bu esnada Otomatik Voltaj Regülatörünün (AVR) bağlantısıyla tüm kontrol amaçlı bağlantılar sökülmelidir. Döner diyotlar da kısa devre edilmeli veya bağlantısı sökülmelidir. 500 V’luk bir Megger veya benzer bir ölçü aleti kulla

nılabilir. Meggeri çıkış terminali ile toprak (şase) arasına

bağlayınız. İzolasyon direnci toprağa göre 1MΩ dan fazla olmalıdır. İzolasyon direncinin 1MΩ dan az olması

durumunda alternatör sargıları kurutulmalıdır.

11.6. Meccalte Alternatör Arızaları ve Giderilmesi

12. JENERATÖRÜ DEPOLAMA

Motor ve alternatörün uzun süreli depolanmasının za

rarlı etkileri olabilir Bu etkiler jeneratörü uygun bir şekilde hazırlayarak ve depolayarak minimuma indirilebilir.

12.1. Motor Depolama Ana Noktaları

Aşağıda motorun kendisi ve aksesuarları (radyatör, sus

turucu, parçaları vs.) için 3 ayrı seviyede koruma yöntemleri listelenmiştir.

SEVİYE A: Konteynır içinde taşınması halinde, dizel mo

torlar için 6 aya kadar gazlı motorlar için 12 aya kadar koruma sağlar.

SEVİYE B: Seviye A ya ek olarak deniz aşırı nakliyede dizel motorlarda 12 ay koruma sağlar. Bu durum -15oC ile +55oC arası sıcaklıkta %90 bağıl nem koşullarında geçerlidir.

SEVİYE C: Seviye B ye ek olarak deniz aşırı nakliyede tropik, yada kutup şartlarında 5 yıla kadar koruma sağ

lar.Ayrıca bu seviye ; MOD NES 724 “J seviye” İngiltere / Avrupa “ısıtılmamış binalarda yada su geçirmez barınaklarda açıkta korunması” standardını karşılamaktadır

SEVİYE A

Konteynır içinde taşınması halinde, dizel motorlar için 6 aya kadar gazlı motorlar için 12 aya kadar koruma sağlar.

Alternatörde ikaz ve voltaj yok.

Regülatörden ikazlama var, alternatörde voltaj ve ikaz yok.

Alternatör yüksüz iken voltaj düşük

Yükte iken alternatör voltajı düşük

Yüksüz iken alternatör voltajı yüksek

Yükte iken alternatör voltajı yüksek.

Değişken voltaj (anstabil)

Sigorta atık. Kalıcı voltaj yeterli değil. Kalıcı voltaj yok.

Bağlantılarda kopukluk var

Voltaj ayar potansiyo-metresi ayarsız. Regülatör koruması devrede. Sargı arızası

Voltaj ayar potansiyo-metresi ayarsız. Regülatör koruması devrede Regülatör arızalı Döner diodlar arızalı

Voltaj ayar potansiyo-metresi ayarsız. Regülatör arızalı.

Voltaj ayar potansiyo metresi ayarsız Regülator arızalı.

Motor devri değişken Regülatör ayarsız

Sigortayı değiştir, yenile Motor devrini 15 % artır. Elektronik regülatörün + ve terminallerine 12 V akü voltajını 30Ω direnç üzerinden seri ve doğru polariteye dikkat ederek ikazlama yapılır.

Devre şemasına bakarak bağlantıları kontrol et.

Voltajı potansiyo-metreden ayarla. Hızı kontrol et. Sargıları kontrol et

Voltajı potansiyometreden ayarla. Aşırı akım, güç faktörü 0.8 den küçük, motor devri normalden 4% düşük. Regülatörü değiştir, yenile. Kabloları sök, diodları kontrol et.

Voltajı potansiyo-metreden ayarla. Regülatörü değiştir, yenile.

Motor devrini sabitle Regülatör, “STAB.” Potansyometresi üzerinden stabiliteyi ayarlayın.

ARIZA

MUHTEMEL SEBEBİ

ARIZAYI GİDERME

1. Testler esnasında motorda kullanılan yağ ve yakıt motor fabrikadan gönderildikten sonra 6 ay yeterli ko

rumayı sağlar.

2. Soğutma sistemi korozyon önleyici %50 antifrizli suy

la yıkanmalı.

3. Standarda uygun sprey boyamadan sonra bütün parlak yüzeyler ile boyanmamış metaller tavsiye edilen koruyucu ile işlem görmelidir. (Kontrol bağlantıları da buna dahildir).

4. Motordaki bütün açıklıklar (boruların söküldüğü yer

deki, hava filtresi girişleri vs.) tapalarla veya kör flanşlarla kapatılmalıdır.

SEVİYE B

Seviye A ya ek olarak deniz aşırı nakliyede dizel motor

larda 12 ay koruma sağlar.

1. Testler esnasında motorda kullanılan yağ motor fab

rikadan gönderildikten sonra 12 ay yeterli korumayı sağlar.

2. Yakıt tankı, enjektörler ve filtrelerde dahil olmak üze

re bütün yakıt sistemi boşaltılmalıdır. Bunu yerine tavsiye edilen koruyucu sıvılardan birisi konulmalıdır.

3. Motor yukarıdaki koruyucu sıvının yakıt dönüşüne kadar ulaştığına emin olmak için 5 dakika yavaş hızda (idle) çalıştırılmalıdır.

4. Bu süre içinde kuruyucu sıvının tam olarak devri

daim ettiğinden emin olmak için motor 2 defa kısaca yüksek hıza ulaştırılmalı ve motor durduktan sonra sıvı sistemde kalmalıdır. Motoru daha fazla döndürmekten kaçınılmalıdır.

5. Ardından motor yağı karterden boşaltılmalıdır.

6. Soğutma sistemi korozyon önleyici %50 antifrizli suy

la yıkanmalı.

7. Standarda uygun sprey boyamadan sonra bütün parlak yüzeyler ile boyanmamış metaller tavsiye edilen koruyucu ile işlem görmelidir. (Kontrol bağlantıları da buna dahildir).

8. Motordaki bütün açıklıklar (boruların söküldüğü yer

deki, hava filtresi girişleri vs.) tapalarla veya kör flanşlarla kapatılmalıdır.

9. Jeneratör üzendeki bütün açıklıklar aynı yolla kapa

tılmalıdır.

SEVİYE C

Seviye B ye ek olarak deniz aşırı nakliyede tropik, ılıman ve kutup şartlarında 5 yıla kadar koruma sağlar. Not: Bölüm3,4,5 ve 6 gazlı motorlara uygulanmaz.

1. Motor testinden sonra karterdeki, yağ filtresindeki ve yağ soğutucudaki motor yağı boşaltılmalıdır.

2. Motor yağı yerine tavsiye edilen koruyucu yağ koyun.

3. Yakıt tankı, enjektörler ve filtrelerde dahil olmak üze

re bütün yakıt sistemi boşaltılmalıdır. Bunu yerine tavsiye edilen koruyucu sıvılardan birisi konulmalıdır.

4. Motor yukarıdaki koruyucu sıvının yakıt dönüşüne kadar ulaştığına emin olmak için 5 dakika yavaş hızda (idle) çalıştırılmalıdır.

5. Bu süre içinde kuruyucu sıvının tam olarak devridaim ettiğinden emin olmak için motor 2 defa kısaca yüksek hıza ulaştırılmalı.

6. Motor durduktan sonra sıvı sistemde kalmalıdır. Mo

toru daha fazla döndürmekten kaçınılmalıdır.

7. Ardından motor yağı karterden boşaltılmalıdır.

8. Soğutma sistemi korozyon önleyici %50 antifrizli suy

la yıkanmalı.

9. Su pompasının çarkı üzerine paslanmayı önlemek için spreyle tavsiye edilen pas önleyici sıkılmalı.

10. Standarda uygun sprey boyamadan sonra bütün parlak yüzeyler ile boyanmamış metaller tavsiye edilen koruyucu ile işlem görmelidir. (Kontrol bağlantıları da buna dahildir).

11. Emme ve Egzoz manifoldlarının içine , kapatılmadan önce tavsiye edilen bir buhar önleyici konmalıdır.

12. Hava filtrelerinin içine tavsiye edilen koruyucu yağ spreylenmelidir.

13. Yakıt giriş noktaları, su bağlantıları ve hava filtresi girişleri plastik tapalarla kapatılmalıdır.

14. Egzoz çıkışına çelik kapama plakası ile kapatılmalı.

15. Su hortumları silikon gres yağıyla korunmalı ve siyah polietilen ile sarılmalı. (Silikon hortumlarda bu işleme gerek yoktur).

16. Kayış sökülmeli, mumlu kağıda sarılmalı ve kurutucu madde olarak silis jelli siyah polietilenin içinde paket

lenmelidir.

17. Marş motoru, alternatör (dinamo), şalterler, sen

sörler ve elektrik donanımı Tavsiye edilen bir koruyucu silikon gres yağı ile spreylenmelidir.

18. Kasnaklar, volan, volan dişlisi, marş motoru dişlisi

tavsiye edilen bir yağ filmi pas önleyici ile boyanarak korunmalı.

19. Volan gövdesi çelik kapama plakası ile kapatılmalıdır.

20. Kontrol panolarının içine kurutucu maddeler konul

malıdır.

21. Bütün motor tavsiye edilen bir pas önleyici ile spreylenmelidir.

12.2. Alternatörün depolanması

Alternatör depolanırken sargılarda nem oluşur Bu nemi azaltmak için jeneratör kuru yerde saklayınız. Sargıları kuru tutmak için mümkünse havayı ısıtınız. Uzun süne kullanılmamış olan alternatör kullanılmadan önce izolas

yon testinden geçirilmelidir.

12.3. Akünün depolanması

Akü depolanırken 4 haftada bir defa tamamen şarj edil

melidir.

13. GARANTİ, SERVİS VE ÜRÜN KULLANIM ÖMRÜ

Bu kılavuzda belirtilen esaslara uyulması koşuluyla je

neratörünüz malzeme ve imalat hatalarına karşı (2) iki yıl 2000 saat (hangisi önce dolarsa) Aksa Jeneratör ga

rantisindedir. Garanti süresi, ilgili yasalar gereği satış tarihi ile birlikte başlar. Garanti Belgesi jeneratörünüzle birlikte, satışı ya

pan Aksa Jeneratör bayisi tarafından doldurulup, kaşe basılacak ve size verilecektir. Lütfen Garanti Belgenizi, garanti süresi içinde, yetkili servisin garanti işlemini ya

pabilmesi için saklayınız ve servis tarafından istendiğinde gösteriniz. Garanti koşulları Garanti Belgesi üzerinde açıklanmıştır. Jeneratörler için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nca belirti

len minimum kullanım ömrü (10) on yıldır. Satıcı firmalar bu süre içerisinde cihazın yedek parçasını ve servisini ücreti karşılığında sağlar. Aksa Jeneratör yetkili servis listesini www.aksa.com.tr adresinde bulabilirsiniz.

Garanti hakkında

Aksa ürünleri üzerinde garanti elde etmek için satın alma makbuz kanıtınızı saklayınız. Eğer garanti servisinin talep edildiği zamanda ilk satın alma tarihinin kanıtını tedarik edemiyorsanız garanti ta

rihini belirlemek için ürünün üretim tarihi kullanılacaktır.

Herhangi bir Aksa Yetkili Servis tarafından garanti ser

visi ve tamiri yapılabilir. Garanti tamirlerinin çoğu rutin olarak yapılır, fakat bazen garanti servisi talebi uygun olmayabilir. Örneğin kötü kullanma, rutin bakımın eksik

liği, sevkiyat, yükleme -boşaltma, depolama veya uygun olmayan kurulum sonucunda teçhizat hasar görmüşse garanti servisi uygulanmaz. Aynı şekilde, teçhizat üze

rindeki seri numarası ve üretim tarihi sökülmüşse veya teçhizat üzerinde değişiklik veya modifikasyon yapılmış

sa garanti hükümsüzdür. Garanti periyodu süresince Yetkili Bayi Servisi istendiğinde muayene yapar, normal kullanım veya hizmet altında kusurlu bulunan herhangi bir parçayı tamir eder veya değiştirir. Bu garanti aşağı

daki tamir ve teçhizatı kapsamaz:

•Normal Aşınma: Dizel motorlar, bütün mekanik aygıt

lar gibi, iyi hizmet vermeleri için periyodik olarak değişecek parçalara ve servise ihtiyaç duyarlar.

•Bu garanti, normal kullanılan, bir parçanın veya teç

hizatın, aşınması, ömrünü tüketmesi hali için geçerli değildir.

•Kurulum ve Bakım: Bu garanti, uygunsuz veya yetkisiz kurulum veya değiştirme ve modifikasyon, kötü kulla

nım, ihmal, kaza, aşırı yükleme, aşırı hız, uygunsuz bakım, tamir veya depolama ve bunun gibi kanaatimizce per

formansını ve güvenirliğini aksi yönde etkilemeye maruz kalmış teçhizat veya parçalara uygulanmaz. Bu garanti, ayarlamalar, yakıt sistemi temizliği ve engel (kimyasal, kir, karbon, kireç vs den kaynaklanan) gibi normal bakı

mı da kapsamaz.

•Diğer Hariç Tutmalar: Bu garanti, aşınan parçaları, örneğin motor yağı, o-ringler, filtreler, sigortalar veya enjektörler vs veya kazalar, kötü muamele, modifikas

yonlar, değiştirmeler veya uygun olmayan servis veya donma veya kimyasal bozulmalardan kaynaklanan ha

sar veya arızalar garanti kapsamı dışında hariç bırakır. Bu garanti, üreticinin kontrolü dışındaki doğal afet ve diğer mücbir sebeplerden kaynaklanan hataları kapsa

maz. Ayrıca kullanılmış, ıslah edilmiş ve demonstrasyon teçhizatı olarak kullanılmış, teçhizat kapsam dışındadır.

14. KULLANIM HATALARINA İLİŞKİN UYARILAR KULLANICININ DİKKAT ETMESİ GEREKEN HU

SUSLAR

Jeneratörünüzün süresinden önce garanti dışı kalmama

sı, sorunsuz çalışması ve uzun ömürlü olması için aşağıdaki hususlara dikkat ediniz!

1. Garanti belgesi veya fatura ibraz edilmediğinde yapı

lan işlemler garanti kapsamına alınmayacaktır.

2. Jeneratör grubuna Aksa’nın bizzat yetkilendiği kişiler ya da servisler haricinde, 3.şahısların müdahalesiyle do

ğabilecek arızalar garanti kapsamı dışındadır.

3. Periyodik bakım çizelgesinde belirtilen kontroller ve bakımlar zamanında ve tam olarak yapılmalıdır. Periyo

dik bakım yapılmadığı için doğacak arızalar garanti kapsamı dışındadır.

4. Jeneratörün montajı kullanma kılavuzunda belirtildiği gibi yapılmalıdır. Yapılmadığı takdirde meydana gelecek problemler garanti kapsamına alınmayacaktır.

5. Kirli ve sulu mazot kullanılması halinde doğacak arıza

lardan müşteri sorumlu olacaktır.

6. Motorun yağ seçimi kullanma kılavuzunda belirtildiği gibi olmalıdır. Aksi durumlarda meydana gelecek arıza

lar garanti kapsamına girmez.

7. Aküler kırılma, fazla asit koyma, şarjsız bırakıp sertleş

tirme durumlarında garanti dışı kalır.

8. Manüel jeneratörlerde motor çalıştıktan hemen sonra marş anahtarı bırakılmalıdır. Motor çalışmıyorsa marşlama işlemi 3 defa 10’ ar saniyeden fazla yapılma

malıdır. Aksi durumlarda marş dişlisi kırılabilir veya marş motoru yanabilir. Bu durumlar garanti kapsamı dışın

dadır.

9. Jeneratör yük altında iken dizel motoru çalıştırma

yınız ve stop etmeyiniz. Çalıştırma ve stop işlemi, yük ayrıldıktan sonra jeneratör boşta iken yapılmalıdır. Aksi halde subaplarda sıkışmalar meydana gelebilir. Gerilim regülatörü, trafo ve diyotlarda arızalara yol açar. Bu du

rumlar garanti dışındadır.

10. Otomatik jeneratörlerde şebeke tarafından meyda

na gelecek aşırı akım, düşük ve yüksek gerilimden kaynaklanan hasarlardan firmamız sorumlu değildir.

11. Jeneratör çalışıyor iken akü kablolarını çıkarmayınız. Akü kablolarının çok kısa bir süre dahi yerlerinden çıka

rılması, şarj alternatör rölesinin ve elektronik governor devresinin hasar görmesine sebebiyet verebilir Bu du

rumlar garanti kapsamı dışındadır.

12. Aşırı veya dengesiz yüke bağlı arızalar garanti kap

samı dışındadır.

13. Manüel konumda motorun çalışma sıcaklığına gel

mesi için jeneratör 3-5 dakika boşta çalıştırılır, jeneratör durdurulurken ise, ilk önce yükü üzerinden alınır ve yine motorun soğuması için yüksüz olarak 3-5 dakikada çalıştırmaya devam edilir. Aksi halde oluşacak arızalar garanti kapsamı dışındadır.

14. Grubun uzun süreli olarak prime gücünün %30’nun altında çalıştırılmasından kaynaklanacak arızalar garanti kapsamı dışındadır.

15. Garanti kapsamındaki bütün makinelerimizde, aksa jeneratörün orijinal yedek parçaları kullanılmalıdır. Ori

jinal parça kullanılmaması durumunda oluşacak arızalar garanti kapsamı dışındadır.

16. Satın alınan jeneratörlerin devreye alma işlemleri, Aksa Jeneratör Yetkili Servislerince yapılmalıdır. Müş

terinin kendisi veya başka bir servise start işlemi yaptırması, makinenin garanti kapsamı dışına çıkmasına sebep olur.

17. Satın alınan jeneratörlere garanti süresi içerisinde, orijinal ekipmanları ve projesi haricinde ilave ekipman ve proje yapılamaz. Yapılması planlanan ilave çalışmalar (Jeneratörlerin paralel çalıştırılması, ilave kontrol ünitesi, pano, transfer pano vs.) Aksa Jeneratörün onayı olma

dan yapılırsa, makine garanti kapsamı dışına çıkar.

18. Garanti periyodu 2 yıl yada 2000 saattir (hangisi önce meydana dolarsa). Jeneratör satın alındığı tarihte başlar.

+ 68 hidden pages

Aksa AP88, AP72, AP110, AP150, AP165 Installation, Recommendations And Operations Manual

Specifications and Main Features

Frequently Asked Questions

User Manual